diff --git "a/orm/orm_all.csv" "b/orm/orm_all.csv"
--- "a/orm/orm_all.csv"
+++ "b/orm/orm_all.csv"
@@ -1,2063 +1,2063 @@
-Proverbs
-" Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan,   jette adurreen."
-" Bulbuluma bulbuli, hangan dhugu anuu beeka,   jedhe namtichi."
-" Bulu cooma,   jedhe jaldeessi mixii barbaachatti bofa dhagaa jalaa baasee."
-" Cilee ta uuf gubannee, cilee taanees gubanne,   jedhe mukni."
-" Gama sanaa garbuun asheete,   jennaan,   Warra sodaanne malee yoom argaa dhabne,   jedhe jaldeessi."
-" Gosaan walitti galaa,   jennaan erbeen loonitti galte."
-" Madaa keenyatu bakka bade,   jedhe jaldeessi."
-" Situ diriiree of qochisiise,   jedhe gaarri, Lafa diriiraa gadi ilaalee."
-" Waan dhufu hin beekani, saree tana akaayii barsiisaa,   jedhe jaarsi."
-"“Ani hin hambifanne, ati hin qalbifanne.” jedhe oromoon."
- Nama fardaan barbaadan lafoo argatu 
- Nutuu walbaqannaa orma maaf komanna ?   jette titiisni.
-"""Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa"" jette lukkuun"
-Asiin dhihoon karaa nama busha
-Bishingaan otoo gubattuu kofalti
-Eelan eelee dhaabbatan
-Ganamaan bahaniif waaqa jalaa hinbahan.
-"Garaa nagaa qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha."
-Hiriyyaan garaa walii hin beekne guyyaa hunda kakuudha
-Kan harree hin qabne gaangee tuffata!
-Ollaa fi dugdaan ka an
-Qunceen wal gargaartee arba hiiti
-"Qunxur mana fixxee cimmif mana gattii, jedhan."
-Sirbaaf bayanii morma hin dhofatan jettee intalti waa hin saalfannee.
-Yoo namaa oogan eelee jalatti namaa marqu
- Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
- Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
-" Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe Jaldeessi."
- Ajjeechaarra sukkuummaan sodaadha  jette tafkin.
- Akka cabanitti hokkolan   Ni turra malee ni urra jette boonbiin   alaa manatti galan 
- Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun
- Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun.
-" Anaa lafa guure, shaggaan lafa guute.  Jette jaartiin."
- Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan saree 
- Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin
- Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin.
- Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan 
- Cabaan baqaqatti erkate 
- Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen
- Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen
- Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
- Dhabaan hin galani  jette haati hattuu.
- Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase 
-" Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon"
- fincaan lukkuu kan arge haa himuu 
-" Gaanfi redeem eessatti dabe?  jennaan, keessumatti dabe jedhan."
- Galle jette lafoon farda jala galtee 
- Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun.
-" Haalleluyyaa yaa rabbi sooressa ajjeesi, nyaannee dhugnaa  jedhee abbaaten taskaara yaade jedhu."
- Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan 
- Hamma Ija kooti eenyutu naaf kajeela?  jette sareen
- Ijjii fi ijoolleen tika baddi 
- Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa je’en
- Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en
- Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en
- Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en.
- Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan 
- Kan lafatti wal hin taane muka waliin hin koru 
- katuffatantu ardaa dhaala 
- kokkolfaa nama nyaatti gonfaan 
- Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan
- Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan.
- Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan.
- Kormi biyya ofiitti bookkisu biyya ormaatti ni mar ata 
-" Maal facaafte?  jennaan,  innuu biqila maaf ariifatte?  jedhe namichi."
- Maal ta’e fardi ni maarateeyi?  jedhe waraabeessi ari’ee dadhabnaan.
- Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee
- Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee.
-" Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee."
- Moo yaa afaan  jedhe funyaan
- Moo yaa afaan  jedhe funyaan.
- Muu yaa afaan  jedhe funyaan.
- Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese
- Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese.
-" Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa "
-" Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa  jette lukkuun"
-" Ofii qabannaa wallaaltee, jaarsiko nagate.  Jetti dubartii boosettiin."
- Qeerrensa eegee hin qaban qaban gad hin dhiisan 
- Sangaa ofiinuu alba’u eegee qabdee raaftaa?  jedhe manguddoon oromoo
-" Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami "
- Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti 
-" Taa umsa tolfannaan, kadhannaan nama hin dhibu.  jette sareen."
-" Takkuman kufee, suutan ka’a  jette jaartiin."
-" Waan hinjirree hinjirtu, jedhan.It is said,  nothing is new ."
-" Waan Waaqaa hinbeekanii haadha Waaqo naan jedhaa,  jette jaartiin."
- Warruma keenyaaf harreen hin baatu .  Jedhe mucaan harree se ee booyyee ari ee dadhabnaan.
- Worruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee 
-" Xuwwee nu gidduu jirutu na dhibe malee, ibidda ofirraa dhowwuu hin dadhabne.  jedhe bishaan ."
- Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee
- Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee.
-" Yaa saree ciidhni akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa"
-" Yaa saree ciidhni akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela’e immoo ni dhowwatu  jette."
-" Yaa saree ciini akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela e immoo ni dhowwatu  jette"
-" Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan"
-Aadaa fi aduu ni dhokatan malee hin badani
-Aak jedhan waa tufan mammaakan waa himan
-Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee
-Abbaa gabaabaa ijoolleen hiriyyaa seeti
-Abbaa gabaabaa ijoolleen hiriyyaa seeti.
-Abbaa iyyu malee ollaan namaa hin birmatu
-Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu
-Abbaan damma nyaateef ilma hafaan hin mi’aawu
-Abbaan iyyatu malee ollaan hin birmatu
-Abbaan loonii dhoqqee hin xireeffatu.
-Abbaan of dhahu of hindandamu.
-Abbaan waraanaa dubbii waaraana dubbata. A leader of war talks about war.
-"Abbaanuu hin gallee, fardaaf booyyanni."
-Abbatu of mara jedhe boofni.
-Abbeen nyaataa buleef qabateen jala hinbulu
-"Abjuun bara beelaa buddeen, buddeen jetti"
-Ablee qara lamaa beekaatu itti fayyadama
-"Abshaalli ofii nyaatee, gowwaa afaan diba"
-"Adaamiin olla agamsaa, imimmaan hin qoorfattu"
-"Adaamiin olla agamsaa, imimmaan hin qoorfattu."
-Adala gowwoomsuun suuta suutani
-Adda nyaataniif hin gabbatani.
-Adeemsa abbaatu oftolchaa fuula waaqatu nama tolcha jedhe jaldeessi.
-Adeemsa karaa fagoo calqabni tarkaanfii tokko.
-Adurreen kan bakka loon oolan hin beekne galgala aannan dhugdi
-Adurreen kan bakka loon oolan hin beekne galgala aannan dhugdi.
-Adurreen keessi bineensa !
-Adurreen riphattee hantuuta argachuu hin ooltu
-"Aduun hin gortu, kan goretti dhiiti."
-Afaan dubbii bare bulluqa alanfata
-Afaan gaarin afaa gaari caala.
-Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa!
-Afaan lafa taa’u lafee alalcha
-Afaan qabachuun hunda to’achu
-Afaan qabachuun hunda to’achu.
-Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa
-Akka aadaa teennaa gaara gubbaa baanee teenna jedhe harmi dubartootaa.
-Akka abaluun sirbaan morma nama jallisa jedhan.
-"Akka akka keen beekaa, irra keessan si dubbisa."
-Akka beekan bulan.
-Akka cabanitti Okkolanii.
-Akka durii fi harka xuriitti hin hafan
-Akka Durii fi Harka xuriitti hin hafan!
-Akka garaakoo jette sareen nama gararraan bishaan dhugdii jedhan.
-Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jete sareen!
-Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jette sareen.
-Akka kufanii hin cabani.
-"Akka madaa qubaa, yaadni garaa guba"
-Akka ormaattan sirbaan morma nama jallissa
-Akkuma cabannitti okkolu
-Akukkuun yeroo argate dhakaa cabsa
-Alagaa fi dukkanatti ija hin baasan
-Alagaa ilkaan malee garaa isaa hinargani
-Alagaa ilkaan malee garaa isaa hinargani.
-Alanfadhuuti gara fira keetti garagalii liqimsi
-Allaatiin waan lafaaf lafatti waliloolt. Hawks quarrel on the ground for something on the ground.
-ama of komatu namni hin komatu
-Ameessi okolee dide okkotee hin didu
-Ana haa nyaatuun beela hin baasu
-Anatu Caalaan ciinciraa haaduu afaan buute
-Anatu Caalaan Ciinciraa haaduu afaan buute !
-Anatu Caalaan ciinciraa haaduu afaan buute.
-"Ani hin hanbifne, ati hin qalbifne"
-Ani hoo duruu gubattuudha jette beddeen mana keessa gubattee.
-"Ani ufiif hin jennee, mucaan keessan ka hangafaa sun fuudha hin geennee? jette intalti mucaa kajeelte."
-Arbi lama yoo wallole kan miidhamu sambaleeta.
-Argaa toleef goromsi hin ottoomu.
-Ari ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi
-Ariifataan hori gata
-Ariifataan hori gata jedhuu Oromoon. One who hurries throws away money.
-Ariifataan hori gata. Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti.
-"Arrabni lafee hin qabdu garuu lafee nama cabsiti jedhuu Oromoon. The tongue has no bones, but it can break bones."
-Arruma salaattee arruma maraatte.
-Arrumaan samii bahaan waa taatu
-Ayyaanni haftuu haadha warraa ajjeesa
-Ayyaanni haftuu haadha warraa ajjeesa.
-Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan.
-Badiin saree gaafa duute.
-"Baga dhufte jennaan, kajeelaa garaan ciise."
-Bakakkaan akkanaanu natti gamu muka jala na geessite
-Bakka dhiiganii hin fiigan.
-Bakka hin rafnetti hin muugan
-Bakka itti citanitti citaa haammatan
-"Bakka kufte osoo hin taane, bakka mucucaatte bari"
-"Bakka sareen jirutti, namatu dhuufee hin gaafatan"
-Bakkka oolan irra bakka bulan wayya
-Bara Baraan dabarsan. A time passes after a time.
-Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti
-Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti!!
-Bara dhibee bishaan muka namatti yaaba
-"Bara fuggisoo harreen gara mana, sareen gara margaa"
-Bara gaddaa mataa lafa godhu
-Bara quufaa lukkuutu dhuufa
-Bara quufaa lukkuutu dhuufa.
-Baraa fi furguggee gad ja anii dabarsanii
-Baraaf furgugoo gadijedhan dabarfatan. One lets the passage of time and furgugoo (a thrown stick) by bowing down.
-Baraan barruu horan.
-Barcuma ulfinaa abbaatu of jala baata
-Barcuma ulfinaa abbaatu of jala baata.Jabbiin hootu hin mar attu.
-Bareedde jedhanii obboletti hin fuudhani.
-Barri gangalata fardaati
-"Barri ni darba, taajjabni ni tura"
-Beekte beekte jennaan niitiin qeesii kitaaba miiccite
-Beekte beekte jennaan niitiin qeesii kitaaba miiccite.
-Biddeena nama quubsu eelee irratti beeku
-Billaachi ofiifuu hin qabduu dhagaatti uwwifiti.
-"Bishaan gu’a gahe nama hin nyaatiin, namni du’a gahe si hin abaariin"
-Bishaan lagaa dhume jennaan boosettiin ilil jette
-Bishaan lagaa dhume jennaan boosettiin ilil jette.
-
-Bishaan yoo nama nyaatu nama kofalchiseeti
-Bishaan yoo nama nyaatu nama kofalchiseeti.
-Bittaa wallaalanii gabaa komatu
-Bittaa wallaalanii gabaa komatu.
-Biyya goophoon baay’atutti isa ol jedhee deemutu fokkisa. In the land of the hunchbacks those who walk upright look ugly.
-Biyyaa bahaan malee biyya hin yaadan.
-Boftii fi raachi hanga ganni darbutti wal faana jiraattu
-Boolli guyyaa argan halkan nama hin nyaatu.
-Boora’u malee hin taliilu
-Bor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama
-Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan.
-Boriif boorri jiraa.
-Boru hinbeeknen qodaan bukoo ishee lama
-Buddeena nama quubsu eelee irra ti beekani.
-Buddenni nama quubsu eeleerratti beekama.
-"Bultiin bultuma akka itti bule abbaatu beeka. Life appears to be similar, but only individuals know how they live."
-Caama ganamaa kan beekuutu ho’ifata.
-Cabaan baqaqatti irkate.
-Citaa malee mana hin kabatan
-Citaa malee mana hin kabatan.
-Cubbuu sodaachuun booruuf
-Cubbuu sodaachuun booruuf.
-Cubbuun bishaanii harka buleen nama nyaachisa
-Cuunfaa baay isuun dubbii gogsuudha.
-Cuunfaa baay’isuun dubbii gogsuudha.
-"Daakaniif hin marqan, dharra aniif hin argatan"
-"Daakaniif hin marqan, dharra aniif hin argatan."
-Daangaan jaalalaa afaanii baasanii walii laachuudha
-Dallaan abbaa kudhanii yeroon hin cufamtu
-Dawaa ofii beekan namaa kudhaamu
-Deeganiif hin du an
-Deeganiif hin du an.
-Deegarra ulfaatti jedhee namtichi ashaboo mataatti baate
-Deegarra ulfaatti jedhee namtichi ashaboo mataatti baate.
-Deemaa oltu barattu malee barumsaa hin argattu.
-Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
-"Dhagaan of hin darbu, abbaan of hin argu."
-"Dhagaheef heerumtee, argeef deesse."
-dhalli namaa otoo nyaattu diida laalti
-Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jetti
-Dhamaatuun dhama raaftee weessootu na dide jetti
-"Dheebotan malee, mi’aa bishaani hin beekan."
-Dheedhii fi salphina hin quufan.
-Dheeratteef leemmanni gudelchaa hin taatuu
-Dhiiraa jirtu dhiirummaa hin dhuunfatan
-Dhirsi hamaan maaf hin nyaatiin jedha niitii dhaan
-Dhugaan ganama huqqattee galgala gabbatti. Truth looks thin in the morning but grows fat in the evening.
-Dhugaan hin qallatti malee hin cittu.
-Dhugaan ni qallatt malee hin cittu 
-Dhugaan niqallatti malee hincittu
-Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase
-"Dhulaandhula garaa jiru, saani cinaacha arraaba."
-Dhuufuun waliin mari’atanii dhuufan hin ajooftu
-"Diimina haaduun nyaatani,diimaa arrabaan nyaatu"
-Dololloon nama hin fudhatuu laga guddaa nama geessi
-Du’aan dhuufaa jennaan kan bokoke dhiisaa jedhe
-Dubartiin fira hin qabne mana masaannutti baqatti
-"Dubartiin qalbii hin qabne, mana masaanuu isheetti baqatti."
-Dubbii barbaacha sareen gabaa baate jedhuu Oromoon. To look for trouble the dog goes to the market.
-Dubbii barbaada sareen gabaa baati.
-Dubbiin baay’atetti harretti hin fe’ani
-Dubbiin baay’atetti harretti hin fe’ani.
-Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya
-"Dugda hin dhungatan, hunda hin dubbatani"
-Durattuu durii maalayyaa waaqoo lama tahe.
-Durbaa fi jiboota garaa gogaa lenjisu
-Duubaan dulluma jettee jaartiin tokko ragadde.
-Duulli amma oduu hin gahu
-Duulli amma oduu hin gahu !
-Duulli amma oduu hin gahu.
-"Duuni biyya wajjinii, hirriiba jette jaartiin"
-"Duuni biyya wajjinii, hirriiba jette jaartiin."
-duuti biyyaa wajji hirriba.
-Duutiifi dullumni hin hafan.
-Edda waraabessi darbee sareen dutti
-Eeboo darbatani jinfuu hin qabatani
-Eeboo darbatani jinfuu hin qabatani.
-Eeboo darbatanii jinfuu hin qabatani.
-"Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee gamnummaa maaltu jiraa"
-"Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee gamnummaa maaltu jiraa."
-Eelan eelee dhaabbatan.
-Fagaatan malee mi’aa biyyaa hin beekani
-Farda hidhatan machiin tolti!
-Fardi badaan farda balleessa
-Fardi biraan nama gaha malee hin waraanu.
-"Fardi harree wajjin oole, akka harree Nama dhiita jedhuu Oromoon. The horse which grazes with a donkey kicks like a donkey."
-Fiigee fiigee kormi sangaa ta a.
-"Fira dura bahan malee, fafa duraa hin bahan"
-Firaan boonu malee firatti hin boonan
-Firaan ni boonu malee firatti hin boonan.
-Firri dhufe jadhanii dhabaa hin dhalanii.
-Firri gara firaa jennaan kal’een gara loonii jette
-Firri wallola malee gaafa rakkoo wal irratti hin ilaalu.
-Fooliin gaariin kannisa harkisa.
-"Foon lafa bu’e huba malee hin���deebu jedhuu Oromoon. If a piece of meat drops on the ground, it can never be picked up without particles of dust."
-Foon lafa jiru allaattii lafa irratti wallolti
-Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti!
-"Foon naaf kenneet, albee na dhorkate."
-Fuula ilaali na elmadhu jette harkuun.
-Fuulli fi nyaanni dhoksaa hinqabu
-Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan
-Gaangeen abbaan kee eenyu jennaan eessumni koo farda jette
-Gaariin mudaa hin’dhabu jedhuu Oromoon. Even a good person is not faultless.
-Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa a.
-Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa’a.
-Gaddeemtuun namaa harree ribbii hormaata fuuti
-"Gadheen niitii, dhiirsa hamatti."
-Gadheen qalbii hin qabdu kan darbe hin yaadatu.
-"Galaanni bakka bultii hin qabne, gudeelcha guuree deema"
-Galgala maal nyaanne jennaan rafnee bulle jedhe jedhan
-Galle jette lafoon farda jala galtee.
-Gamni ofii nyaatee gowwaa afaan diba.
-gamnummaa maaltu jiraa.
-"Ganamaan bahaaniif, waaqa jalaa hin bahan."
-Ganaman bahani waaqa jalaahin bahani
-Ganna darbeef mana hinijaaran.
-Gara jabeessa heexoon hin albaasu
-Gara jabeessa heexoon hin albaasu.
-Garaa dhiibuu irra miila dhiibuu wayya
-"Garaa murtii murate, bishaan raafuutu gabbisa."
-"Garaa nagaya qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha."
-Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani
-Garaacha dheedhii garaatti beeki
-"Garaacha dheedhii, garaatti beeki."
-Garaan gadde imimmaan hinqusatu. A sad heart never lacks tear.
-"Garaan murtii hin qabne, diina abbaati"
-Garaan saree dhadhaa kajeela.
-Garbbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii.
-Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha.
-"Garbittii lubbuuf walii gadi kaattu, warri qophinaafi se’u"
-Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan
-Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan.
-"Garibicha lubbuuf dheechu, Ormi jabina jaja. While a slave runs to save his life, observers appreciate his strength."
-Gola waaqayyoo itti nama hidhe lookoo malee ijaajju
-Gonfoon calqaba baddeet dhoofnan kutaa hanqatte
-Goomattuuf goommanni hin margu
-Goowwaa mannaa budaa wayyaa
-Goowwaa wajjiin dhalachuu mannaa dhaloota ooluu wayyaa
-Gorsa diddu du a hin diddu
-"Gowwaa al tokko arrabsi, innuu lammata of arrabsa"
-"Gowwaa kofalchiisanii, ilkee lakawu"
-Gowwaa sobii qaroo qeensaan qabi.
-Gowwaan bakka rafe hunda mana se’a
-"Gowwaan bara soorome nyaatee, bara deege nagada jedhuu Oromoon. A foolish person eats when he is rich and trades when he is poor."
-"Gowwaan buddeena manaa qabu dhiisee, akaawwii ollaa kajeela."
-Gowwaan gingilchaatti bishaan waraaba.
-Gowwaan isa darbe malee isa dhufu hin yaadu.
-Gubataa marqaa hubataatu arga.
-"Gubattee hin agarree, abiddatti gamti"
-Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti !
-Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti.
-Guddateef dubbii harretti hin fe’an
-"Gurra uraan bade, lootiin hin sirreessu."
-Gurri dabarsaan ollaa walitti naqa.
-Haadha gabaabduu ijoolleen hiriyaa seeti
-haadha laalii intala fuudhi
-Haadha yoo garaa beekan ilmoo jalaa qabani
-Haadhaa fi adurree hin dhaanan!
-Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan
-Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan.
-Haati ballaa (suuloo) ya bakkalcha koo jetti
-Haati hattuun intala hin amantu
-"Haati kee bareeddi jennaan, karaa kana dhufti eegi jedhe"
-Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti
-Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti!
-Haatii fi gabaan waan namaa kennitu hin beekan
-Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru.
-Hagaam ol fagaattus allaattii reeffii lafa.
-Hagu dhiba jette sareen foksoo nyaatte
-"Hamma fedhe guddatan, gosa ofii hindarban."
-Hamma Namaa hin Geessuu Cabsa namaa hin teessu!
-"Hamman sii massakkare beettaa jennaan, hamman si tajjabee beettaa itti jedhe jedhu."
-"Hamman siif ragaa bahe beektaa jennaan, hamman si tajjabee beektaa itti jedhe jedhu."
-"Hantuunni boolla lamaa daftee hinduutu. A rat, which has two holes, lives long."
-Hantuunni farroofte qara eeboo arraabdi.
-Hantuunni haadha jalatti gumbii uraa barti.
-Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti !
-Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti!
-Harka abbaa biraan ibidda qabun nama hin dhibu
-Harka cabsuu dadhabde dhungadhu.
-Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi!
-Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi.
-Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan.
-"Harkaan kennanii, miilaan barbaada deemu"
-Harki hanna bare dooluuttuu socho’a.
-Harki nyaate nama hinnyaatu. A hand that has been helped doesn’t refuse to help others.
-"Harki tokko ni dhiqa malee,hin qulqulleessu."
-Harmaatu lama malee aannan tokkichuma
-Harmaatu lama malee aannan tokkichuma.
-"Harmatu lama malee, aannan tokkichuma jedhuu Oromoon. There are two breasts but the milk is the same."
-Harree fi gadadoon nama irraa hin gortu
-Harree fi gadadoon nama irraa hin gortu.
-Harree ganama bade galgala kurkuriin hin argu
-Harree ganama bade galgala kurkuriin hin argu.
-Harree hin qabdu farda namaa tuffatti
-"Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu"
-"Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu."
-Harreen hidhaa kutte jennaan ofittuu gabaabsite jedhe.
-Harreen yoo alaaktu malee yoo dhuuftu hin beektu
-Heexoo galataaf oso hin taane qorichaaf dhugan
-Hidda malee xannachi hin dhiigu
-Hin bari’u seetee manatti hagde
-Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde
-Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde !
-Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne!
-Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi aa kaasaa
-Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi aa kaasaa.
-Hin taane kristinaan Badhaanee!
-Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti.
-Hiriyaa garaa firaa gadheetuu garaa hiraa.
-Hiriyaa malee dhaqxee gaggessaa male galte.
-Hirriibni baay’een duumessa hiyyummaati.
-Hirriibni hiryaa du’aati
-Hiyyeessa boo’icha hingorsani hinnuu jalleesee naqa.
-Hiyyeessa irraa liqeeffachuu mannaa sooressa kadhachuu wayya
-hiyyeessaf hin qalani kan qalame nyaata
-Hojiin waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu
-Holqaa seenani dukkana hin sodaatan.
-"Hoolaan abbaa abdatte, diboo duuba bulchiti"
-"Hoolaan abbaa gaarii qabu, dubboo ala bulcha"
-Hoolaan gaafa morma kutan samii(waaqa) arkiti
-Hora bu anii dhoqqeee hin lagatan.
-Horiin deegaa qilee irra dheeda
-Horiin deegaa qilee irra dheeda.
-Hudduu abbaan dagate tusseen sagal ciniinti.
-Humna qarqa baasuufi soora ganna baasu abbaatu beeka
-"Humnaan nyaataniif,humna hin ta’u."
-Ibidda rafe huubni achuu kajeela.
-Ifaan sooratan dukkana daakkatu
-Ifaan sooratan dukkana daakkatu.
-Iilkaan mutaan seene budaan seene.
-Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu
-Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu !
-Ija jirtu qorsa buusani.
-Ija laafettiin durbaa obboleessaf dhalti
-Ija laaftuun dubaraa obbolessa irraa ulfoofti
-Ija laaftuun dubaraa obbolessa irraa ulfoofti.
-Ijaafii saree namarraa hin deebisan
-Ijibbaata beelaa eelee sagal dhaabu.
-Ijji gamnaa dura boossi
-Ijji gamnaa dura boossi.
-Ijjii fi ijoolleen tika baddi.
-Ijoollee hamtuun yoo nyaataaf waaman ergaaf na waamu jettee diddi
-Ijoolleen abaa ishee dabeessa hin seetu
-Ijoolleen niitii fuute gaafa quuftu galchiti
-Ijoolleen nyaataaf waaman ergaa seetee diddi.
-Ilkaan mutaan seene budaan seene.
-Ilkeen tan wal qixaatu ciniinnaa tolchaa
-Ilmii fi biqilli guyyaa malee hin dhalatu
-Ilmii fi biqilli guyyaa malee hin dhalatu.
-Ilmoo bineensaa foontu gara bosonaa heda
-Ilmoon huntuutaa gumbii uraa haadha jalatti barti
-"Indaanqoon ka’a ganamfattee, gombisaa jala ooltin jedhuu Oromoon. Though a chicken rises early, it spends the whole day under the grain store."
-Intallii haati jajju hin heerumtu
-Irra turuun farda uruudha
-Irra turuun farda uruudha.
-"Isa arjaan kenneef, doqna garaan dhukkuba."
-Itti hirkisaan kabaa hin ta’u
-Itti qabataaf cidhi ollaa jira
-Itti qabataaf cidhi ollaa jira!
-Itti qabataaf cidhi ollaa jira.
-Ittiin bulinnaa sareen udaan namaa nyaatti
-Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re eetin
-Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin
-"Iyyitee hin beektuu iyyinaan  Badaa, badaa  jette"
-Jaalala ishee hin beektuu dhungannaan boossi
-Jaalalli allaatti gara raqaatti nama geessa
-Jaamtu jaamti malee saree ija hin dhiqani.
-Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin
-Jaarsii fi qalqalloon guutuu malee hin dhaabatu
-"Jaartii soba raftu, qaqawweessi hin dammaqsu"
-"Jaartii soba raftu, qaqawweessi hin dammaqsu."
-Jaartiin bara buttaa duudde hoo luboo jechaa hafti
-Jaartiin Bara Buttaa Duudde hoo Luboo Jechaa hafti!
-Jabbiin hootu hin mar’attu
-Jarjaraan re ee hin horu.
-Jarjaraan waraabessaa gaafa ciniina
-Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan.Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
-Jibicha korma ta’u elmaa irratti beeku
-Jiraa ajjeesuun jalaa callisuu dha
-Jiruu fi soddaa hin tuffatani
-Jiruu fi soddaa hin tuffatani.Ijji badduus bakki ijaa hin baddu.
-Ka Arba ajjeese furrii hin baafatuu?
-Ka bira dhahan hin beekne isaa dhahan hin beeku.
-Ka qotiyyoon iyyuu male qacceen iyyiti.
-Kabaja balbalaaf hindaaqqoon gadi jette.
-Kadhatanii galanii weeddisaa hindaakan.
-"Kan abbaan quba kaa’e oromi(namni, halagaan) dhumdhuma kaa’a"
-Kan abdatan irra kan argatantu caala.
-Kan abdatanii mana ishee dhaqan akaayii nama afeerti.
-Kan akka fardaa nyaatu gaafa akka namaatti nyaate du a.
-Kan akka fardaa nyaatu gaafa waan nyaatu dhabe du a
-Kan akka walii loon walitti yaafatti.
-"Kan barri namatti fide,hiriyaan namatti qoosti"
-"Kan barri namatti fide,hiriyaan namatti qoosti."
-Kan bishaaan nyaate hoomacha qabata
-"Kan bonni ajjeese,ganni maqaa fuudha."
-Kan citaa qabaa tokko namaa hin kennine mana bal’isii gorsiti
-"Kan dandeessu dhaani jennaan, gowwaan galee niitii dhaane."
-Kan darbe yaadatanii isa gara fuula dura itti yaadu.
-"Kan dhaabbattee si hin agarre, teessee si hin argani."
-"Kan dulloome jaarsa, kan du u dargaggeessa."
-Kan farade dhabe harreen garmaama. Someone who doesn’t have a horse rides on a donkey.
-Kan gabaan dhaga e gowwaan galee niitii dhokse
-"Kan gabaan odeessu, gowwaan galee niitii dhoksa."
-Kan garaa malee kan maqaa yoom na dhibbe jedhe waraabessi.
-Kan garaan yaade miilii ganamfata
-Kan haadhatti barte amaatiitti
-Kan hanna bare dooluutu sosso’a
-Kan harree hin qabne gaangee tuffata.
-Kan humnaan lafaa hin kaane yaadaan Sudaanitti nagada
-Kan ilkaan hin qabne akaawwii hawwatti
-Kan ilkaan hin qabne akaawwii hawwatti.
-Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu!
-Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu.
-Kan kunootii hin argine kuunnotii hin argu.
-Kan lafatti wal hintaane muka wajjiin hin koru.
-Kan leenci naasise hindaaqoo baqata.
-Kan magaalaan dhageesse gowwaan galee niitii dhokse.
-Kan mana qabu mala hin dhabu
-"Kan namni nama arabsi irr, kan abbaan of arabsutu caala"
-Kan nyaateefi kan kaate waa jalaa baha
-Kan of jaju hin dogoggoru !
-Kan of jaju hin dogoggoru!
-Kan offii buletu nama bulcha
-Kan offii buletu nama bulcha.
-Kan qaban qabaa hin guunnne gadhiisan bakkee guutti.
-kan qabuuf dabali jennaan harreen laga geesse fincoofte
-Kan qalbii fi jaalalli ajjeese hin fayyu.
-Kan qunnaan galata hin ta’iin daa’ullaan galata hin ta’u.
-Kan sangaan iyyuu male qacceen iyyiti
-Kan si tumetu na qoree
-Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi.
-Kan suuta deemu qoraatiin suuta seent. A thorn slowly gets into the body of a person who walks slowly.
-Kan tokko qabdu hirriiba hin qubdu.
-"Kan tuffatantu nama caala, kan jibbanitu nama dhaala"
-Kan waaq mure hinoolu.
-"Kan Waaqi qocaaf kaa’e, cululleen hin fudhattu jedhuu Oromoon. What God has preserved for the tortoise, the eagle can never take it."
-Kan waraane ni dagata; kan waraaname ni yaadata.
-Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo!
-Karaa foolii nun hin jedhani jette wacwacoon
-Karaafi dubbii odoo arganuu irraa goran
-Karaan baheef maqaan bahe hin deebi’u
-Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa.
-Karaan sobaan dabran galatti nama dhiba
-Karaan sobaan dabran galatti nama dhiba.
-"Karaan sobaan darban, gala nama dhiba."
-"Karkin ofii madaa’ullee, muranii hin darban"
-Katuffatantu ardaa dhaala
-Katuffatantu ardaa dhaala.
-Keessa keessa adurreen bineensa.
-Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti
-Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti!
-Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti.
-Keessuma qamalee raafuu kessati argu
-Keessummaa qamalee raafuu keessatti argu.
-Kijiba baranaa manna dhugaa bara egeree wayya
-"Kijibni nama oolcha malee, nama hin bulchu."
-"Kophaa dhiqanii xurii hinbaasan. By washing alone, one can’t avoid dirt."
-Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa jette seexanni jedhan.
-Kormi biyya ofiitti bookkisu biyya ormaatti ni mar’ata.
-Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan!
-Lafa sooriin du’e baataatu garmaama
-Lafti abdatan sanyii nyaatee namni abdatan lammii nyaate
-Laga marqaa jennaan ijoolleen fal’aanaan yaate
-Lagaatu walitti yaa a malee garaan walittii hin yaa u.
-Leemmanni bareeddeef marqaan hin mi aawu.
-"Leenca humnaan roorrisu, qamaleen malaan ajjeefte."
-"Lilmoon qaawwaa ishee hin agartu, qaawwaa namaa duuchiti"
-Lubbuun abbaan gate lama hin bultu
-Lukkuun(hindaaqqoon) haatee haateealbee ittiin qalan baafti
-"Lukuun abbaanis qabu, bineensis qabu iyya hin dhiistu."
-Maal baasuuf dhama raasu.
-Maal haa baasuuf dhama raasu
-Maali maqnee  jette sareen jaamaa sagal dhalte.  What’s our sin  said a bitch after giving birth to nine blind pups.
-Maanguddoo fi eeboo dura hin dhaabbatan
-Maanguddoo fi eeboo dura hin dhaabbatan.
-Madaa hamtuu fayyan malee jecha hamtuu hinfayyan. Bad wound does heal but bad word doesn’t.
-Madaan qubaa abbaa guba
-"Madda bu’anii Jiidha hinlagatan. After coming to stream, exposing oneself to damp is inevitable."
-Malaaf malli jira mucaaf harmi jira
-Malannee bolla lama qotanne jette hantuunni
-Malannee bolla lama qotanne jette hantuunni.
-Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran
-Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran!
-"Mana balbala malee hin seenan, utubaa bakka malee hin dhaaban"
-Mana eegaan bara eega jette sareen jedhan
-Mana haadha koon dhaqa jettee goraa bira hin darbiin
-"Mana oormaa bareedaarra, godoo ofii wayya"
-Mana waraabessaatti foon liqii hin dhaqan
-Manni abbaan gube abbaa hube. A house burnt by its owner harms the owner himself.
-Manni Abbaan Gube Iyya Hin Qabu
-"Manni ija daha malee, gurra hindahu"
-"Manni ija daha malee, gurra hindahu."
-Manni of–jajjuu karaa dura
-"Maqaa hannaa, abbaatu ofirraa eega"
-Maqaan baatu fi karaan baatee hin deebitu.
-Maqaan erbaniif haarawa hin taatu
-"Maraatanii biyya hin bulchaan, mari’atanii malee."
-Maraattuu fi sooressi akka argetti haasawa.
-Maraattuu keessi gamna !
-Maraattuufi sooressi akka argetti haasawa
-Maraattuun keessi fayyaadha
-"Maraatuun jecha beektu, waan jettu garuu hin beektu"
-Marartoon du a hin oolchu.
-Marii’ atan malee maraatan biyya hinbulchan. It is possible to administer people by discussion but not by force.
-Marqaa afuufuun sossobanii liqimsuufi
-Mataa hiyyaassaatti haaduu baru
-Mataa malee balbala hinbaan. Head goes through a door before the other parts of the body.
-Mataan du us gurri hin awwaalamu.
-Mi a wal fakkaatu walbiratti fannisu
-Mi a wal fakkaatu walbiratti fannisu.
-Mi’a wal fakkaatu walbiratti fannisu.
-Midhaan dura facaasan sinbirri nyaattet nama dura dubbate namni komata.
-Midhaan warra raatuu bona bona nyaatu
-Midhaan warra raatuu bona bona nyaatu.
-"Migirri lagaa gubannaan, gingilchaan golaa boosse."
-Miila lama qabaataniif muka lama hin koran.
-Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte
-Morki baduu mannaa mormi cituu woyya
-Morki baduu mannaa mormi cituu woyya.
-Mucaa keetiin qabii mucaa koo naa qabi jettehaati mucaa
-Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu.
-Mucaan du’aaf dhalate wareegaan hin guddatu
-Muka beekan qoricha hin se  an.
-Muka jabana qabu reejjiitti dhibaafatu
-"Muka jalaa ol Koran malee, gubbaa gadi hin koran."
-Muka jigetti qottootu baay ata.
-"Muka koruun nama hin dhibu, bu’utu nama dhiba."
-Na argaa na argaan na dhoksaa fida
-Naatu beekaan beekkumsa hin taatu
-"Nagaroon qoree baala bakkanniisaa, harsaamessatti saadiru."
-"Nama dubbiin nama dhibe cal’dhisan dhiban. When a person troubles you with a disappointing word, trouble him with silence."
-"Nama fardaan barbaadan lafoo argatu.Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami."
-Nama foon beeku sombaan hin sobani
-Nama guddisuun of guddisuudha; nama xiqqeessuun of xiqqeessuudha
-"Nama horii hin beekneef, lukkuun luka lamaa horiidha"
-"Nama horii hin beekneef, lukkuun luka lamaa horiidha."
-Nama jechi hin madessine waraanniyyuu hin madessu.
-Nama sobatanu hinsobanu. One doesn’t lie to a person he/she likes.
-Namaan garaan ga’atti garaan lafa nama ga’a
-Namaan garaan ga’atti garaan lafa nama ga’a.
-Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheesse!
-Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru!
-Namin nama abaaru nama hinfaarsu. A person with scoffing tongue doesn’t praise.
-Namni akka fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du’a
-"Namni akka fardaa nyaatu, gaafa akka namaa nyaate rakkata"
-Namni bakka ciisu argate bakka itti diriirfatu barbaada
-Namni dhadhaa afaan kaa’an dhagaa afaan nama kaa’a
-Namni dhadhaa afaan kaa’an dhagaa afaan nama kaa’a.
-Namni dhama’iif uumame abjuun dhagaa guura
-Namni dhama’iif uumame habjuun dhagaa guura
-Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu.
-Namni Farda koorse galgala kooraa baata!
-Namni gaafa hiyyolee qurri isaa duude osoo hiyyolee jeduu hafa.
-Namni gabaabaan otoo kabaja hin argatiin du’a
-Namni guyyaa bofa arge halkan teepha dheessa
-"Namni ilkaan miidhagu, hidhii walitti hin qabatu"
-Namni Jireenya isaati fakkaata.
-Namni mana tokko ijaaru citaa wal hin saamu
-namni mana tokko ijaaru citaa wal hin saamu.
-Namni mana tokko ijaaru citaa wal hinsaamu
-"Namni mataa isaatii hin tolle, namaaf hin tolu."
-Namni nama arabsu nama hin faarsu
-Namni namaaf qoricha.
-"Namni namatti jennaan, erbeen saawwanitti jette."
-Namni niyaada;waaqni niguuta.
-Namni qotiyyoo hin qabne qacceen qalqala guutuu dha
-Namni yaraan imaanaa gatee lafti yaraan sanyii nyaattee.
-Ni ta a jennaan Harree qallee hin ta u jennaan harree gannee isumaa fidaa jennaan dhaqnee dhabne.
-Niitii waa lama jaallattu gabaa hin’basin jedhuu Oromoon. Never send a woman who likes two things to the market.
-"Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante"
-Niturra malee niurra jette boonbiin.
-"Nuugiin tumanii nyaatan, humna baaterra hin jirtu"
-Nyaataa fi lola abbaatu tolfata
-Obbolessi kan walin dhalatan qofa miti
-Obsan malee hn warroomani
-Odoo beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan
-Oduun soora (nyaata) gurraati.
-Of beektuun sooda lagatti. A boastful person abstains from salt.
-Of jajjuu hantuutaa eegeen lafa hin gahuu.
-"Of-jajjuun loon lamaa, tikseen kuma lama."
-Ofii jedhii na dhugi jedhe dhadhaan
-Ofii jettu miyaa’i yookaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan.
-Ofii nyaatan ormaa laatan
-Ofiifu duutii maaf of huuti
-"Okkoteen Waaqa hinbeekne eelee bishan kadhatti. A pot that doesn’t know God, begs  eelee ∗ for water."
-Ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan
-ol kaayan ol ka ani fuudhan.
-Olkaa an malee ol ka anii hin fuudhani
-Olkaayaniif malee ol ka aniif hin fuudhan.
-Ollaa fi dugdaan ka an.
-Ollaa fi Waaqatti gadi bahu
-Ollaa fi Waaqatti gadi bahu !
-Ollaa fi Waaqatti gadi bahu!
-Ollaa fi Waaqatti gadi bahu.
-Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka
-Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka !
-Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka.
-Osoo gubadhuun kolfa jette akaayiin.
-Osoo hin hubatiin harka hin gubatiin
-Osoo hin hubatin hin dubbattin
-Osoo hin hubatin hin dubbattin.
-Osoo horiin hin galin hattuun mooraa guutte
-Osoo horiin hin galin hattuun mooraa guutte.
-"Osoo raachi waccuu, leenci bishaan dhugee gala."
-Otoo beeknuu huuba wajjin jette sareen
-Otoo fi eegeen gara boodaati
-"Otoo garaan tarsa’e jiruu, darsa tarsa’eef boossi"
-Proverbs
-Qaallu salphattu nama du’utti waaman!
-Qaalluun kan ishee hin beektu kan namaa xibaarti
-Qaban qabaa hin guunnee gad-lakkisan bakkee guutti
-Qabbanaa’u harkaan gubnaan fal’aanan
-Qalbii malee ijji hin argitu.
-Qarri lama wal hin waraanu
-Qarri qara hin muru.
-Qawwee dhufe dubbin dhufe
-"Qeerransa eegee hin qaban, qaban gadi hin dhisan."
-Qeesii mataa sabbataa amajaaja dabboo sanbataa jedhu.
-"Qeesiinwaaqayyoo itti dheekkam, daawwitii gurgurtee harree bitatte"
-"Qoonqoon bilchina eeggattee, qabbana dadhabde"
-Qoosa ilaa jettee ballan. Don’t be careless to an eye said a blind person.
-Qorichaofii beekan namaa kudhaamu
-"Qotee bulaa doofaan, miila kee dhiqadhu jennaa, maalan dhiqadha borus nan qota jedhe"
-"Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate dha jedhan mukoonni jigan jedhan."
-"Qulqullummaa guddaan, qullaa nama dhaaba."
-Qunceen wal gargaartee arba hiiti.
-"Qunnii buqqisaniit, abaabilleetti darbu"
-"Qunnii buqqisaniit, abaabilleetti darbu."
-"Qunxur mana fixxee cimmif mana gattii, jedhan"
-"Qurcii dhaan aboottadhu jennaan, qophoofneerra jedhe"
-Quuqaa cinaacha jalaa abbaatu beeka
-Quuqaa cinaacha jalaa abbaatu beeka.
-Raafuu fixee rafuu dide
-Raafuu fixee rafuu dide.
-Raafuun hanga okkoteen qabatu affeelan
-Re’een baala agarte qeerransa hin argitu
-Re een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti
-Re een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti.
-Re’een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti.
-"Re’een kan tokkoo raafuun kan tokkoo, kis jennee kiisii dabalanne."
-Reeffa firaa torba garagalchu.
-"Roobiin galaana keessaa bahee, fixeensa arraaba."
-"Roobiin garbaa baatee, fiixeensa arraabdi."
-Sa’aa eegee hin qabne cirriin hin sodaattu
-Sabab jette ballaan farda yaabdee.
-Sabni namatti jiguu irra gaarri (tulluun) namatti jiguu wayya
-Sagal ka’uu irra sagal waamuu wayya
-Sagal ka’uu irra sagal waamuu wayya.
-Sagaliin Akaafee diddeet diddiimattii. ~
-Salphinni abbaa lafaa bara midhaan bade.
-"Salphoo soqolatte, soqolaa gargaaru"
-"Sanga boonni ajjeese, ganni maqaa fuudha."
-Sangaan bara qote hedata!
-Sangaan bara qote hedata.
-"Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata."
-Sannyii Kan facaasantu marga jedhuu Oromoon. What is sow will sprout.
-Sanyii ibiddaa daaraatu nama guba
-Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba.
-Sanyiin waan facaasan magarti
-Sanyiin waan facaasan magarti.
-Saree adeemtuu dill uu goromsaatu darba.
-Saree soroobduun afaan isheef bukoo ykn. dudda isheef falaxaa hin dhabdu
-Sareen duttu nama hin ciniintu
-Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati!
-sareen qaroon untee qadaaddi. A wise dog covers a container after drinking what it contains.
-Sareen sarbaa hinqabdu mukarbaa hinyaabbattu.
-Sareen warra nyaattuuf dutti
-Seenaa bar dhibbaa baruuf bardhibba jiraachuun dirqama miti
-"Shuummoo dhowwannaan,  keenyas warri amma du a .  jedhe gowwaan."
-Silaa dhufa hin ooluu kajeelaa dura waami.
-"Silaa hinolu, kajeelaa dura waami. Since he is going to come anyway, invite the freeloader first. (i.e. accept the inevitable)."
-Sinbira lubbuuuf kaattu ijoolleen tapha seeti.
-Sirbaaf dhufanii morma hin qusatan
-Sirbaaf dhufanii morma hin qusatan.
-Soddaa fi dayma hin duudhatan.
-Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan!
-Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan.
-"Soddaan dhufe jedhanii, gu aa hin elmani."
-Soogidda ofiif jettu mi’aayi kanaachi dhakaa taata
-spoiled.
-Surree namaa ergisani irra hin taa inii hin jedhani
-Surree namaa ergisani irra hin taa inii hin jedhani.
-Suuraan gaariin abbaa fakkaata.
-Suuta deeman suuta qoreen nama waraanti.
-Taa’anii fannisanii dhaabatanii fuudhuun nama dhiba
-Taakkuun dhuftee dhundhuma deemti.
-Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti!
-"Tafkiin gaafa haxaawan, gowwaan gaafa gorsan itti abaasa"
-"Tafkiin lafatti walnyaatti, namarratti wal baatti."
-"Takkaa dhuufuun namummaa dh, lammmeessuun harrummaadha"
-Takkattii qayyannee taduraa hanqannee ykn takkaa qayyannee lukaa gubanne
-Tikseen dhiyootti dhiifte fagootti barbaacha deemti
-Tikseen taakkuutti dhiistee dhumdhumatti kaati.
-Tiruun bulte lafee taati.
-"tokko kophee dhabeetu booha, tokko immoo miila dhabee booha"
-"Tokko namaatu nama dida, kan lammata abbaatu of dida"
-"Tokko namaatu nama dida, kan lammata abbaatu of dida."
-Tufani hin arraabani
-Tunis dhukkuba taateef tessuma nama dhowitii jedhe namichi dhullaan qabde
-Tunis dhukkuba taateef tessuma nama dhowitii jedhe namichi dhullaan qabde.
-Tuulamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan
-Udaan lafatti jibban funyaan nama tuqa
-Ulee bofa itti ajjeesan alumatti gatu
-Ulfeessaniit ulfaatu jettet haati ilmaaf farda qabde
-Ulfi ulfina qaba jennaan gowwaan garaa dhiibe.
-"Utuu ani gaafaaf bohuu, gurra nakutani jette harreen. While I cry for horns, they cut my ears said the donkey."
-Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan
-Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan!
-Waan dhufu hin beekanii saree tana akaayii barsiisaa
-Waan dhufu hin beekanii saree tana akaayii barsiisaa.
-Waan gaarii seetee mimmixa dhuka ykn bobaa jala kaawwatte
-Waan karaa jiruu fi waan garaa jiru hin beekan.
-Waan qabaniin gabaa bahu
-Waan qabaniin gabaa bahu.
-Waan samii bu’e dacheen baachuu hin dadhabu
-Waan uffattu hin qabdu haguuggatee bobbaa teessi
-Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haaddi
-Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi
-Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi!
-Waan waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu.
-Waan warri waarii jedhu ijoollleen waaree jetti
-"Waaq nagaan nu oolche, nagaan nu haa bulchu. Kan nagaan nu bulche, nagaan nu haa oolchu. God has given us a good day, may He also give us a good night. He that has given us a good night, may he also give us a good day."
-Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan
-Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan.
-Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate.
-"Wacitii abbaan cabsee kaa e, kan dhiqee kaa e itti kakata"
-"Wacitii abbaan cabsee kaa’e, kan dhiqee kaa’e itti kakata."
-Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu
-Wal qixxeen wal fixxee.
-"Wali galan, alaa galan"
-Walii galan Alaa galan ja e jaarsi oromoo dhaddacha jala taahee.
-Walii galan Alaa galan ja e jaarsi oromoo dhaddacha jala taahee..
-Wallaalaan bishaan keessa dhaabatee dheebota
-Wallaalaan bishaan keessa dhaabatee dheebota.
-Wallaalan bishaan keessatti dheebota.
-Wanta odeessanii fi wanta bobeessan hin dhaban
-Waraabessa darbee sareen dutte
-Waraabessa darbee sareen dutte.
-Waraabessi biyya ofii nama haanyaatuu
-Waraabessi biyya ofii nama haanyaatuu.
-Waraabessi guyyaan yuuse beekkachiise
-Waraabessi guyyaan yuuse beekkachiise.
-Waraabessi waan halkan hojjete beekee guyyaa dhokata
-Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe!
-Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe.
-"Warra afaan walii beekuu, harreetu balbala cufa"
-Warra walnyaatu jidduudhaa waa nyaatu.
-Warri Badu Walhinbadadu. A discordant family doesn’t care for its members.
-Warri guddaan aduurree wasaasaa baata
-Warri guddaan aduurree wasaasaa baata !
-Warri guddaan aduurree wasaasaa baata!
-Warri marii qabu dibicha qalata warri marii hinqanne raadaa qalata. A concordant family slaughter a young bull while a discordant one slaughters a heifer.
-Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee
-Wol akkeessee ollaan marqa balleesse jette intalti ofiin bultun .
-Wol jaalateef lafoon woli hin hudeeltu!
-Yaa cubbuu  essa dhaqxa  jannaan  bakka itti na ergan  jatte.
-Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhan.
-Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhe.
-"Yaa marqaa, sii afuufuun, sii liqimsuufi jedhuu Oromoon. Dear porridge, the reason why I blow when your hot is so that I can swallow you more easily."
-Yaadni hamaan nama huqqisa.
-"Yaawaaq siifan ka’a, achumaanan gaayyaa koo fudhadha jette jaartiin"
-Yoo akka nyaattu homaa hin taatu yoo akka aadduu barana him baatu.
-Yoo baay’ate dammis ni hadhaawa.
-yoo dhaqna of jaalatan fuula dhiqatu
-"Yoo dheeraan tarkaanfii malu, gabaabaan hulluqaa malata."
-Yoo hundumasaa dubbatan garaan duwwaatti hafa jedhan
-Yoo itti hubatanii ilaalan tafkiin ija qabdi.
-Yoo iyyan malee hin dhalchanii jedhe korbeesi hoolaa kan re’eetiin
-Yoo rakkatan fala barbaadan
-Yoo suuta ejjetan qoreen suuta nama waraanti
-Yoon ani du e araddaan hin margin jette harreen.
-Yoon ani du’e araddaan hin margin jette harreen.
-" Akkan itti dhales, akkan arraabbadhus anatu beeka,   jette xaddeen."
- durattuu durii maalayyaa waaqoo lama tahe   arrumaa salaattee arrumaa maraatte   yaanni karaa hin dhaleessu 
- harreen fe aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti 
- Ka qotiyyoon iyyu qacceen iyyiti 
- Ni ta a jennaan harree qallee hin ta u jennaan harree gannee 
-" Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa  jette lukkuun."
-" Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen"
-" Yaa marqaa si afuufuunko, si liqimsuufi.  jedhe jaarsi."
-Aadaa fi aduu ni dhokatan malee hin badani.
-Aanaan reeffatti aana. A person stays close to a dead body of his relative.
-Abba hin qabdu akaakyuuf boochi
-Abbaa tuffatan jalatti ilmoo dhaanu.
-Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu!
-Abbaan iyyatu malee ollaan hin birmatu.
-Abbaan mana jiraa gurri ala jira
-Abbaan of hin argu; dhakaan of hin darbu
-Abbaatu of mara jedhe bofti hantuuta liqimsee
-Abjuu sodaatanif hirriiba hin dhiisani
-"Abjuun bara beelaa buddeen, buddeen jetti."
-"Abshaalli ofii nyaatee, gowwaa afaan diba."
-Adda baane jedhe namtichi furrii fudhatee
-Addaatef ilkaan alanfachuu hin dhiisu
-"Adurreen garaa muratte, leencaan qixa nama sodaachifti"
-Adurreen keessi bineensa!
-Afaan gaariin afaa gaarii caala
-Afaan lafa taa’u lafee alalcha.
-Akka abalun sirbaan boquu nama jallisa
-Akka beekutti dhalaa(dahaa) nadhiisaa jette intalti harka namaa diddu
-Akka ebaluutti sirbaan morma nama jallifti jette intalti qalbii qabdu.
-Akka haroon hin guunne akka raachi hin duune jedhan
-Akka haroon hin guunne akka raachi hin duune jedhan.
-"Akka isaa beekaaf, bofa miila dhorke."
-Akka qottiyyoon gooba jettee raachi dhootee duute
-Akkuma dur seeteet jaartiin qullaa lafaa kaate
-Alaa manatti galan.
-"Alaagaatti garagalii afaan kaawwadhu, firatti garagalii liqimsi."
-Alagaan gaafa kolfaa firri gaafa golfaa
-Ameessi okolee dide okkotee hin didu.
-Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee
-Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee!
-Argaa toleef goromsi hin ottoomu
-"Arge jettee hin foksin, dhagahe jettee hin odeessiin"
-Ari ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi.
-Ari’ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi.
-arrabni lafee hin qabdu lafee nama cabsiti
-Asuu oolle jette tan heerumaaf muddamte 
-"Badduun fira ishee yoo hamattee, baddubaatuun niiti ishee hamatti"
-"Bagan kufe, bagaan ka’e, kan naqabuu fi kan na dhaabu addaan baafadhe jedhe namtichi"
-Bakka hin rafnetti hin muugan.
-Bakka oolan irraa bakka bulantu caala.
-Bakkuma dhaqqabani kan hoqqatan
-Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa
-Bara gaddaa mataa lafa godhu.
-Baraa fi furguggee gad ja anii dabarsanii.
-Baraan barruu horan
-Baraan barruu horan!
-Baran barruu koran
-Bareedina gurraachaafi dubbii gamnaa nama bira gaheetu hubata
-Bareedina gurraachaafi dubbii gamnaa nama bira gaheetu hubata.
-"Bari fallana, takka namaa fodogaa, takka nama fondoga"
-"Beekaan afaan cufata malee balbala hincufatu. A wise man shuts his mouth, but not his door."
-Biddeen nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan
-Bishaan darbe hin waraaban
-Bishaan malaan woddan!
-Bobbaa yoo tolan gala tolan
-Bor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama!
-Boru hin beekneen qad-bukoon ishee lama
-Boru hinbeeknen qodaan bukoo ishee lama.
-Buna lubbuuf xaaxa’u warri naa tolii kadhatu
-Cabsituun tulluu amaaraatiin giraancee jetti
-Cubbuun takka tratii takka dhaqabdi. Sin goes slowly but reaches timely.
-"Daakaniif hin marqan, dharra’aniif hin argatan."
-Dabeessa uleen (jirmi) shani
-Deegan malee waqayyo hin beekani
-Dhabaaf malee cirriin cooma kajeelti
-Dhabaaf malee sombi kan sareeti
-Dhamaatuun dhama raaftee weessootu na dide jetti.
-Dheeratteef leemmanni gudelchaa hin taatuu.
-Dhiiraa jirtu dhiirummaa hin dhuunfatan.
-Dhugaan hin qaldhatti malee hin cittu!
-Dololloon nama hin fudhatuu laga guddaa nama geessi.
-"Dubbannaan dubbii ta’e, hooqqannaan cittoo ta’e. Speaking gave me troubles, scratching gave me scabies."
-Dubbii fi gororri abbumatti mi’aya.
-Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya.
-Dullachi waan garaa qabu alba’a.
-Dura na dhungatteef dhirsa naa hin taatu jette intalli
-Duutu duuti malee saree ija hin dhiqan.
-"Eeboo darbatanii, jinfuu hin qabatani."
-Ejersa halaalaarra qobboo qe’ee wayya.
-Farda hidhatan machiin tolti.
-"Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon"
-"Firoomne jedhanii, waraabeessatti foon hin fe’atan."
-fokkisaan nama qabata malee nama hin kadhatu
-Foon lafa jiru allaattii lafa irratti wallolti.
-Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti.
-Foonii garaan nudadhabee
-Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan.
-Gaashatti dhuufuun daalattii dha
-Gaddeemtuun namaa harree ribbii hormaata fuuti.
-Galgala maal nyaanne jennaan rafnee bulle jedhe jedhan.
-Gama sanaa garbuun biile (asheete) jennan warra sodaanne malee yoom argaa dhabne jedhe jaldeessi
-Garaan badaan waan nyaatan nama himsiisa jedhe abbaan kiyya
-Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha
-Gogaa naaf hafaa jedhe waraabessi biyya isa hinbeekne dhaqee
-Gorsa diddu du a hin diddu.
-"Gowwaa al tokko arrabsi, innuu lammata of arrabsa."
-Gowwaan bakka rafe hunda mana se’a.
-Gowwaan gaafa deege nagada
-Gowwaan guyyaa cidhasaa machaa a.
-Gowwaan isa darbe malee isa dhufu hin yaadu
-"Gubattee hin agarree, abiddatti gamti."
-Guddatee guddatus gurri mataa hin dabartu
-Guulaa hin bitiin jiilaa biti
-Haadhaa fi adurree hin dhaanan
-Haadhaa fi adurree hin dhaanan.
-Haatii fi gabaan waan namaa kennitu hin beekan.
-Hafaasaarra afaansaa
-Hagu dhiba jette sareen foksoo nyaattee
-Hamii fi eegeen abbaa duubaa oolti.
-Hammaatanis hammaaranis dhuma hin ooltu.
-Hantuunni hadha ishee jalatti gumbii uruu bartii
-Harka abbaa biraan ibidda qabun nama hin dhibu.
-Harka abbaa tokkotin ibidda qabachuun nama hindhibu.
-Harka namaatiin ibidda qabaa hin sodaatani
-Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi
-Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan
-"Harkaan kennanii, miilaan barbaada deemu."
-Harki hanna bare dooluuttuu socho a
-Harree hin qabdu farda namaa tuffatti.
-Harreen fe aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti
-Harreen nyaattu na nyaadhu malee bishaan ol hin yaa’u jette waraabessaan
-"Hidda mukaa lolaan baaseetu, hidda dubbii farshoo (jimaa)n baase"
-Hiriyaa malee dhaqanii gaggeessaa malee galu
-Hojiin Waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu !
-Hojiin waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu.
-Holqaa seenani dukkana hin sodaatan
-Hora bu anii dhoqqeee hin lagatan
-Hunda dubbatan garaan duwwaa hafa
-Ibiddi garaa foon hin waadu
-Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu!
-Ijaafii saree namarraa hin deebisan.
-"Ijji dhugaan boosse, imimmaan hin dhabdu"
-Ijoollee qananii fi farshoo qomocoraa warratu leellisa
-Ijoolleen gajee torbaa anatuu keessaa korma jedhee geerare namichii jedhama
-Ijoolleen gajee torbaa anatuu keessaa korma jedhee geerare namichii jedhama.
-"Ijoolleen quufne hin jett, garaatu na dhukube jetti malee"
-Ilkeen tan wal qixaatu ciniinnaa tolchaa.
-Intalti ariifattuun haadha ciniinsuubarsiifti
-"Irreen hin moyan, alagaan hin boonan"
-"Itti himne yoo dhageesee, itti kennine yoo olkeesee"
-"Itti himne yoo dhageesee, itti kennine yoo olkeesee."
-Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re eetin.
-Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin!
-"Iyyitee hin beektuu iyyinaan  Badaa, badaa  jette."
-"Iyyuuf bakkeen naguma, dhiisuuf laphee na guba"
-"Jaalalli jaldeessa yeroo fixeensaa garaa jalatti, yeroo bokkaa dugda irratti nama baatti"
-Jaartiin bara buttaa duudde hoo luboo jechaa hafti.
-"Jabbiin harree waliin oolte dhuufuu bartee galtii. if only our tongues were made of glass,then we would be very careful when we speak!"
-Jarjaraan re ee hin horu
-Jarjaraan re’ee hin horu.
-Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan
-Jooraa ooltus sareen waan hin jirre hin fuutu
-Kaanittuu abbaa argadhu jette haati intalaan.
-Kabaja balbalaaf hindaaqqoon gadi jette
-Kadhatanii galanii weddisaa hin daakani
-Kan afaanii bahee fi kan muccaa bahehin deebi’u
-Kan citaa hinqabneef kan citu baasti
-Kan dhiqantu nama dhiqa jatte wacitiin.
-"Kan firaaf jabaanaa hin dhaabne, ormaaf eegee dhaabdi."
-Kan gabaan dhaga e gowwaan galee niitii dhokse.
-Kan harree hin qabne farda tuffata
-Kan lafatti wal hintaane muka waliin hinkoru.
-Kan mana qabu mala hin dhabu.
-Kan nyaatee fi kan kaate waa jalaa baha
-Kan nyaateefi kan kaate waa jalaa baha.
-Kan of jaju hin dogoggoru
-Kan qotiyyoon iyyuu male qacceen iyyiti.
-Kan si tumetu na qoree.
-Kan waaqni namaa kaaße cululleen hin fudhattu
-Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo.
-"Karaa dheeraa milatu gabaabsa, dubbii dheeraa jaarsatu gabaabsa"
-Karaa malee deemuun laga nama bulcha. Going on a wrong way makes someone face a problem.
-Karaaf dubbii arganuu dhiisan. One turns back from road and dubbii (abnormal speech) observing them.
-Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa
-Karaan sobaan darban gala nama dhiba.
-Keessummaan akka warri bulutti bulti. A guest sleeps in a manner the host sleeps.
-Keessummaan lolaa dha abbaatu dabarfata
-"Kofoo namaa ergisanii,  irra hin taa in  hin jedhan."
-Kokkolfaa nama nyaatti golfaan.
-"Korma dhugaan booratu, biyyeen ija hin buutu."
-Kursii irra taa’anii muka hin hamatani
-Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan.
-Laftis bahii jette jaartiin faeda irraa kuftee
-Laftis bahii jette jaartiin faeda irraa kuftee !
-Lagaatu walitti yaa’a malee garaan walittii hin yaa’u.
-"Leenca biyya ofii yoo ajjeessan, saree biyya ormaatu nama nyaata."
-Lubbuun abbaan gate lama hin bultu.
-Malaaf malli jira mucaaf harmi jira.
-"Mana balbala malee hin seenan, utubaa bakka malee hin dhaaban."
-"Mana haadha kootiin dhaqa jettee, goraa bira hin darbin."
-Mana waraaabessaatti foon liqii hin dhaqan
-Manni of–jajjuu karaa dura.
-"Maqaa ni bitan malee, hin gurguran."
-Maqaan erbaniif haarawa hin taatu.
-"Maraatanii biyya hin bulchaan, mari’atanii malee"
-Maraattuu fi sooressi akka argetti haasawa
-Maraattuun keessi fayyaadha.
-Maraatuu keessi gamna!
-Marartoon du a hin oolchu
-Mari’ataan gowwaa hin qabu
-"Marqaan distii badaa miti, irri ni bukata, jalli ni gubata"
-Midhaan eeguun baalatti hafe
-Mila mataa hoo’qu. The feet scratching the head.
-Miximixaa harkaan dhaabanii gubaa himatu
-Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte.
-Moluu tiyya boruufuu si’abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte.
-Morkii dhaaf haaduu liqimsu
-Mucaan du’aaf dhalate wareegaan hin guddatu.
-Muka beekan qoricha hin se’ an.
-"Muka jalaa ol Koran malee, gubbaa gadi hin koran"
-Nama duloometu waa hima. It is an elderly person who tells something.
-"Nama guddisuun of guddisuudha; nama xiqqeessuun of xiqqeessuudha. Jaarsi du’aa adeemu si hin abaariin, bishaan gu’a gahe si hin nyaatiin."
-Nama jaalatan bakka rafisan hindhaban. One doesn’t lack a bed for a person whom he loves.
-Nama kokkolfaa nama miidhuu fi bokkaan aduu baasaa roobu tokko
-Namin ofiif hintolle ormaaf hintolu. A person who can’t help himself can’t help others.
-Namni akkaataa fardaa beeku ulee fardaa hin bobessu
-Namni bakka ciisu argate bakka itti diriirfatu barbaada.
-Namni dhama’iif uumame habjuun dhagaa guura.
-Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu !
-Namni farda koorse galgala kooraa baata.
-Namni hudduu kooban galannii isaa dhuufuu dha
-"Namni ilkaan miidhagu, hidhii walitti hin qabatu."
-"Namni kadhachuu hin dhiisu, rabbi waan murtee hin dihiisu."
-Namni mana tokko ijaaru citaa wal hinsaamu.
-"Namni namumaa, ija nyaadhu  jette allaattiin"
-"Namni ulee baatee hin deemne, sareef sagadaa deema."
-Ni ta a jennaan harree qallee hin ta u jennaan harree gannee isumaafidaa jennaan dhaqnee dhabne.
-Niitiin marii malee fuudhan marii malee baati
-Obbolessi kan walin dhalatan qofa miti.
-Odoo kolfatuu ulfooftee gaafa daya booche. She conceived while laughing and cried during labour.
-Of hubde yaa dhakaraa kan harkaan mukatti of buufte
-Of jajjuun saree qarriffaan udaani
-"Of-jajjuun loon lamaa, tikseen kuma lama"
-Ofii jettu mi’aa’i yoo kaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe
-Ofiifu duutii maaf of huuti.
-Okolee diddu okkotee hin diddu
-ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan!
-Olkaa an malee ol ka anii hin fuudhani.
-Ollaa araban jira akkamittin guddadha jette gurri
-Ollaa fi dugdaan ka’an.
-Osoo akka yaada namaa tulluun diriiraa ta’a
-"Osoo garaan addaan nama hin baasin, karaan addaan nama baasa"
-Qaallu salphattu nama du’utti waaman.
-qaaqeen yoo mataan ishee marge bade jetti
-Qabeenyi fixeensa ganamaati
-"Qeeransa eegee hin qaban qaban hin gadhiisiin. Don’t grab leopard’s tail. If you do, don’t let go."
-Qeerrensa eegee hin qaban qaban gad hin dhiisan.
-Qeerrensa eegee hinqaban qaban gad hin dhiisan.
-Qoree dur dirteef hiyyessi okkola
-"Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate jedhe mukni jigan jedhan"
-Roobuus caamus ijii misiraa lama
-Sangaan bara qote hedata
-Sanyiin buqqee miiciraantu hadhaa’a
-Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati.
-Sareen sarbaa hin qabdu mukarbaa hin yaabbattu.
-Saroonni walnyaatti kan ishii nyaatu hin argan
-"Shanis elmamu kudhanis, kan koo qiraaciitti jette adurreen"
-SHinbirroon laga lagaa Afaan Afaan dubbattii
-"Silaa dhufa hin oolu, kajeelaa dura waami."
-Sirnaan yoo Ejjatan seera uumaa Eeggatanii ja an.
-soddaan sodaa dha.
-Soogidda ofii jettu mi aayi anaa jettu dhagaa tahi
-Sossobbiin madaa hin foyyessu
-Suuta Ejjatan suuta qoreen nama waraanti.
-Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti
-Tafkiin utaaltus laga hin ceetu
-Tanaa warri rafnaan jette sareen
-Tika didaan dhiyaana dida
-Tiksee haaraan horii irraa silmii buqqisaa oolti
-Waan waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu
-Waan warri waarii jedhu ijoollleen waaree jetti.
-Waaqaaf safuu jette hindaaqqoon bishaan liqimsitee
-Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate
-Waaqni duumessaa’e roobuu hin oolu
-Wadalli harree nitii isaa irraa waraabessa hin dhowwu
-Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu!
-"Wal sobuu mannaa, wal gubuu Wayya jedhuu Oromoon. Rather than lie to each other, it is better to fight it out."
-walii galan alaa galan.
-Wallaalan bishaan keessatti dheebota
-Wanta odeessanii fi wanta bobeessan hin dhaban.
-Waraabessi bakka takkaa nyaatetti sagal deddeebi’a
-Waraabessi waa nyaatu tokkuma kan maqaan badu hunduma
-Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe
-Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaajedhe !
-"Warra afaan walii beekuu, harreetu balbala cufa."
-Warri guddaan aduurree wasaasaa baata.
-Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee.
-Wolalaan bishaan biratti dheebota!
-"Yaa saree otoo waan sin jedhan beektee, waan siif kaa an hin nyaattu."
-Yaraadha jennaan kan nadheen dhiitu. A bad man is he who kicks a woman.
-"Yoo ala dhiisan mana seenan, yoo mana dhiisan eessa seenan"
-Yoo baay’ate dammis ni hadhaawa
-Yoo hundumasaa dubbatan garaan duwwaatti hafa jedhan.
-yoo ta’eef miinjee naa taata jette intalli
-  Akka ijakoo maaltu naaf kajeela?  jette sareen.
-"  Anatu farda se’ee, harreetti ukaa haame.  jedhe namtichi."
-" Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi"
-" Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi."
-" Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi."
- Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani 
- Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun.
-" Iji fardaa luugama.  jennaan, gowwaan farda jaamaa bitee gale."
- Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en.
- Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee.
-" Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee"
-" Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee."
-" Na nyaattu na nyaadhu malee, bishaan ol hin yaa u,   jette harreen waraabessaan."
- Osoo gubadhuu kolfa jette akaayiin   Eboo darbatanii jinfuu hin qabatan 
-" Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata "
- Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee.
-" Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan"
-" Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan."
-Aaki Jedhan waa tufan Mammaakan waa himan
-Aaki Jedhan waa tufan mammaakan waa himan.
-Abbaan damma nyaateef ilma hafaan hin mi’aawu jedhuu Oromoon. Just because the father eats honey it does not mean the son’s mouth is sweet.
-Abbeen nyaataa buleef qabateen jala hinbulu.
-Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete!
-Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete.
-Ani badeen waan bade hin galchitu
-Anuma xuuxxa malee xuuxxee waa nan xuruursituu
-"Arrabakoo yaa laxxisaa, situ faallee na hanqisa"
-Bakka loon hin oolle dhoqqee hin argani
-Bakka oolan irraa bakka bulantu caala
-Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti.
-Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhumaa
-Boora u malee hin taliilu
-Bor hin bekneen qoda-bukoonshee lama.
-Cubbuun dura furdifte booda qallisti. Sin makes someone plump at first and emaciated later.
-"Dheebotan malee, mi’aa bishaani hin beekan"
-"Dhugaa Waaqa hin dhoksan, qullaa lafa hin dhoksan."
-Dinnichi bakka gobbattetti hordaa miiti.
-Du’arraan baqadhatti mana du’aa seente
-Dureessi kennef deegaa hudduun dhukkubdi
-Dureessi kennef deegaa hudduun dhukkubdi.
-Eee amma naaf ifee jedhe maraatan mana gubee.
-Fardi badaan farda balleessa.
-Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan!
-"Galaanni bakka bultii hin qabne, gudeelcha guuree deema."
-"Garaa laafinatti, alaltuun bishaaniin nyaatamte."
-"Garaa nagaa qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha"
-Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha!
-Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii.
-Gogaa duugduun yoo dadhabdu saree arisaa kaati
-Goondaan wal qabatteet laga ceeti
-Gowwaa sobii qaroo qeensaan qabi
-"Gowwaa wajjin hin haasa’iin bakka maleetti sitti odeessa, karaa jaldeesaa hin hordofiin halayyaa nama geessa"
-Guddateef dubbii harretti hin fe’an!
-Haadha hinqabdu hakkoof boochi/boossi
-"Halagaa ilkaan adii, halangaan isaa sadi"
-Hamma namaa hin Geessuu cabsa namaa hin teessu.
-Hammaatanis hammaaranis dhuma hin ooltu
-Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu!
-Hin bari u seetee manatti hagde.
-Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde!
-hin guddattuu jennaan baratu dhumee jedhe
-Hirribin hiryaa du’aati
-Hirriibni hiryaa du’aati.Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa.
-Hiyyeessi har’aa quufeen bulaatti duutee bulti
-Horii abbaan gaafa cabse ollaan ija jaamsa.
-Hriyaan garaa walii hin beekne malkaa ceetu maratti walkaksiifti
-Hudduu abbaan dagate tusseen sagal ciniinti
-Ija-jabeessarraa sirbi hin fokkisu
-Ija-jabeessarraa sirbi hin fokkisu.
-Ijji badduus bakki ijaa hin baddu
-Ijjii fi ijoolleen tika baddi
-Ilkaan walbira jirutu waa ciniina.
-Ilmoon huntuutaa gumbii uraa haadha jalatti barti.
-Itti qabataaf cidhi ollaa jira !Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha !
-"Jaarsi dhukuba qofaa hin aaduu, waan achisutu garaa jira"
-Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin!
-Jibichi essatti eeganii jabbii kessa oola
-Kan humna qabu reebee(dhaanetu) booyicha nama dhowwa
-"Kan quufe ni utaala, kan utaale ni caba"
-Kan waaq uwwise hindaaru.
-Keessa marqaa boojjitootu beeka
-Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti !
-Lafa rukutanii maggaanyaa ofiin qixxeessu jedhan.
-Lagaatu walitti yaa a malee garaan walittii hin yaa u
-Madaan qubaa abbaa guba.
-Mammaaksi tokko tokko dubbii fida tokko tokko dubbii fida
-Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran !
-Manni of – jajjuu karaa dura
-"Maqaa ni bitan malee, hin gurguran"
-Morki baduu mannaa mormi cituu woyya!
-Muka kufetti qottoon baay ata.
-Naatu beekaan beekkumsa hin taatu.
-Nama abbaa jedhaniin obboo hinjedhan. One doesn’t call someone  brother  after he has called him  father .
-Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheessa.
-"Namni dhadhaa afaan kaa’an, dhakaa afaan nama kaa’a"
-"Namni gaafa irrechaa duude, sirba irreechaa sirbaa hafa"
-Namni ija takkaa biyyeen hin taphatu.
-Niitiin dhirsaaf kafana
-"Qabanootuharkaa, hoo’itu fal’aanaan"
-Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe
-Qilleensarratti mana hin ijaaran.
-Qunceen wol gargaartee arba hiiti jedhuu oromoon. A strip of bark united will tie an elephant.
-Quufan malee hin utaalani utaalan malee hin cabani.
-Re’een baala agarte qeerransa hin argitu.
-Sa’aa eegee hin qabne cirriin hin sodaattu.
-"Saddetin heerume jarjarrsaa akka baranaa hin agarre jette jaartiin, salgaffaa irratti waraabessi bunnaan"
-Sinbira lubbuuuf kaattu ijoolleen tapha seeti
-Tuullamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan
-Waa’een garbaa daakuu fi bishaani
-Waan biyyaa bilbilli iyya.
-Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan.
-Waan kocaan kaa’e allaattiin hin argu
-Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti.
-Waaqni hinariifatu lafa jedhe hinoolu
-"Wallaalaan waan beeku dubbata, beekaan waan dubbatu beeka"
-" Yaa saree ciini akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela e immoo ni dhowwatu  jette."
-Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee !
-Foontu fooniif rifata.
-Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani.
-Haadha hinqabdu hakkoof boossi.
-Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne.
-Hiriyyaan garaa walii hin beekne guyyaa hunda kakuudha.
-Kan abdatanii mana ishee dhaqan akaayii nama afeerti
-"Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante."
- Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee
-" Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe jaldeessi"
-" Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe Jaldeessi."
- Ajjeechaarra sukkuummaan sodaadha  jette tafkin.
- Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun.
-" Anaaf boossan se’e, edaa ijatu si dhukkubaa?  jedhe jaarsi kufee."
-" Aseennaa natu dide, kennaa warratu dide otoo nabutanii maal ta’a laata ,jette intalli haftuun"
- Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin
-" Bagan si’arge  jennaan,  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaamanaatiin."
- Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa 
- Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
- Dhabaan hin galani  jette haati hattuu
- Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya 
-" Farda maaf harkifta?  jennaan,  nan jarjara.  jedhe namtichi."
- Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun
- Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hin qooru 
- Ija jirtu qorsa buusani 
- Ka bira dhahan hin beekne isaa dhahan hin beeku 
- Kan dandeessu dhaani  jennaan gowwaan galee niitii dhaane.
- Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi ari’ee dadhabnaan.
-" Maqaan baduu mannaa, mataan baduu wayya,  jette gondaan ciniintee haftee."
- Moo yaa afaan  jedhe funyaan.
- Muka biyya jiruun mana ijaaran 
-" Ni nyaanna jettanis ni nyaanna. Hin nyaannu jettanis ni nyaanna,  jedhe waraabessi."
- Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese
- Oduuf na qalani  jette lukkuun
- Oduuf na qalani  jette lukkuun.
-" Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen."
-" Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen."
- qilleensarratti mana hin ijaaran 
- Sangaa ofiinuu alba’u eegee qabdee raaftaa?  jedhe manguddoon oromoo.
- Sooqidda ofii jettu mi aayi anaa jettu dhagaa tahi 
-" Takkuman kufee, suutan ka’a  jette jaartiin"
- Waan jaalatan nyaatanii waan jibban namaa kennani  jedhe waraabessi.
-" Yaa saree cidhi akkami?  jennaan,   isa quufe ni kadhattu, isa beeline ammoo ni dhoowwattu.  jette."
-" Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan."
-Aak jedhan waa tufan mammaakan waa himan.
-Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan jette adurreen
-Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan jette adurreen.
-Abbaa dhokseetu akaakayyuu himata
-Abbaa dhokseetu akaakayyuu himata.
-Abbaa hinqabdu akaakayyuuf boosi jedhan. He does not have a father so he cries for his grandfather.
-Abbaan cabsaa ofitti hin xiqqeessu
-Abbaan cabsaa ofitti hin xiqqeessu.
-Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu.
-Abbaan loonii dhoqqee hin xireeffatu
-Abbaan mana jiraa gurri ala jira.
-Abbaan of hin argu; dhakaan of hin darbu.
-"Abbaanuu hin gallee, fardaaf booyyanni"
-Abbatu of mara jedhe boofni
-Abjuu sodaatanif hirriiba hin dhiisani.
-Abjuun bara beelaa buddeena abjoota
-Adaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru.
-Adala gowwoomsuun suuta suutan
-Adda baane jedhe namtichi furrii fudhatee.
-Adda nyaataniif hin gabbatani
-Addaggeen hamma lafa irra ejjettu nama irra ejjetti
-Adeemsa abbaatu oftolchaa fuula waaqatu nama tolcha jedhe jaldeessi
-Adeemsa karaa fagoo calqabni tarkaanfii tokko
-"Adurreen garaa muratte, leencaan qixa nama sodaachifti."
-Adurreen keessi bineensa
-Adurreen keessi bineensa.
-Adurreen riphattee hantuuta argachuu hin ooltu.
-"Aduurree barri qabe, hantuutni eegee nyaatti."
-Afaan Ajaa wajjiin yaa uu dadhabnee ja e ja an waraabessi
-Afaan gaariin afaa gaarii caala.
-Afaan gaarin afaa gaari caala
-Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa
-Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa !
-Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa.
-Afaan lafa taa’u lafee alalcha!
-Afaan lafa taa’u lafee alansha!
-Afaanii bahee gooftaa namaa ta’a
-Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa!
-Agabuu si bulchuuf ganamaan si beelessa
-Agabuu si bulchuuf ganamaan si beelessa.
-Akka abaluun sirbaan boquu nama jallisa jedhan.
-Akka abaluun sirbaan morma nama jallisa jedhan
-Akka Abaluuttin sirbaan morma nama jallistii
-Akka Abaluuttin sirbaan morma nama jallistii.
-Akka beekan bulan
-Akka cabanitti hin hokkolan.
-Akka cabanitti okkolan.
-Akka cabanitti Okkolanii. ~
-Akka dida’aa fi akka didanaatti na galchi
-Akka Durii fi Harka xuriitti hin hafan !
-Akka durii fi harka xuriitti hin hafan.
-Akka garaakoo jette sareen nama gararraan bishaan dhugdii
-Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jette sareen
-Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete
-Akka kufanii hin cabani
-Akka ormaa sirbaan morma nama jallissa!
-Akka ormaattan sirbaan morma nama jallissa.
-Akka qottiyyoon gooba jettee raachi dhootee duute.
-Akkuma dur seeteet jaartiin qullaa lafaa kaate.
-Alagaa fi dukkanatti ija hin babaasan
-Alagaa fi dukkanatti ija hin babaasan.
-Alagaan gaafa kolfaa firri gaafa golfaa.
-Allaattiin fira fakkaattee simbira nyaatti.
-Amali Hamadan abba rakkisa jedhuu Oromoon. Evil habits give birth to problems.
-Amartiin namaa hin taane quba namaa hin uriin
-Ana bakki na dhukubu asii mitii maraafuu bakkuma gooftaan kiyya jedhe san kooba jette bookeen.
-Anatu Caalaan Ciinciraa haaduu afaan buute!
-Ani badeen waan bade hin galchitu.
-Ani hoo duruu gubattuudha jette beddeen mana keessa gubattee
-Arbi lama yoo wallole kan miidhamu sambaleeta
-Argaa toleef goromsi hin ottoomu!
-"Arge jettee hin foksin, dhagahe jettee hin odeessiin."
-Ariifataan hori gata.
-"Arrabakoo yaa laxxisaa, situ faallee na hanqisa."
-"Arrabni ofii gaaddisa ooltee, abbaa aduu oolchiti."
-Arrumaa salaattee arrumaa maraatte.
-Ati baldi ta dhiirsa ka’imaa jette intalti abbaan manaa isii jaarsaa.
-Baay’ateef dubbii harretti hin fe’an.
-Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan
-Badiin saree gaafa duute
-"Bagan kufe, bagaan ka’e, kan naqabuu fi kan na dhaabu addaan baafadhe jedhe namtichi."
-"Bakka arfaasaa dhaabbatan, birraa dhaabbatu"
-"Bakka arfaasaa dhaabbatan, birraa dhaabbatu."
-Bakka itti citanitti citaa haammata
-Bakka loon hin oolle dhoqqee hin argani.
-"Bakka rabbi itti nama hidhe, funyoo malee ijaajju"
-"Bakka rabbi itti nama hidhe, funyoo malee ijaajju."
-"Bakka sareen jirutti, namatu dhuufee hin gaafatan."
-Balaliitee balaliite allaattiin lafa hin hanqattu
-Ballaan fira qabu ila qaba. A blind person who has relatives can see.
-Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa.
-"Bara humna qaban sagaliin lolu, bara humna hin qabne sagalee tolu"
-Baraaf furgugoo gad jedhani jala darban.
-Baran barruu koran.
-Bareedde jedhanii obboletti hin fuudhani
-"Bari fallana, takka namaa fodogaa, takka nama fondoga."
-"Barri ni darba, taajjabni ni tura."
-"Beekaa fuulaan deebisi, gowwaa tuqii beeksisi."
-Beekaan namaa afaan cufata malee hulaa hin cufatu
-"Beekan namaa afaan cufata malee hulaa hin cufatu. A wise man shut his mouth, not his door."
-beela e immoo ni dhowwatu  jette.
-Biddeen nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan.
-Billaachi ofiifuu hin qabduu dhagaatti uwwifiti
-Billaachi otoo ofii hin uffatiin dhakaatti uffisti
-Bishaan darbe hin waraaban.
-Bishaan maaltu goosa jennaan waan achi keessa jiru gaafadhu jedhe
-Bishaan mataa gahe miila hin hanqatu.
-Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhuma.
-Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhumaa.
-Biyyaa bahaan malee biyya hin yaadan
-Bobbaa yoo tolan gala tolan.
-Boolli guyyaa argan halkan nama hin nyaatu
-Boora u malee hin taliilu.
-Bor hin bekneen qoda-bukoonshee lama
-Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan
-Boriif boorri jira.
-Boriif boorri jiraa
-Boru hin beeneen qodaan bukoo ishee lama!
-Bubbeef bara hamaa guguufan bayani. One goes by wind and hard time by bowing down.
-Buddeena nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan.
-Buddenni nama quubsu eeleerratti beekama
-Bulbuluma bulbuli hangan dhugu anuu beeka
-Caama ganamaa kan beekuutu ho ifata
-Caama ganamaa kan beekuutu ho ifata.
-Cabaan baqaqatti erkate.
-Cabaan baqaqatti irkate
-Cidha gannaa abbaatu ofiin dida. Du a gannaa rabbiitu namaan dida.
-Citaan tokko luqqaasaniif manni hin dhimmisu
-Cubbuun bishaanii harka buleen nama nyaachisa.
-Cuunfaa baay isuun dubbii gogsuudha
-Daalun xaraan kaanu tara.
-Daangaan jaalalaa afaanii baasanii walii laachuudha.
-Daddaftee na dhungateef dhirsa naa hin taatu jette sanyoon
-Dallaan abbaa kudhanii yeroon hin cufamtu.
-Deeganiif hin du’an.
-Deemaa oltu barattu malee barumsaa hin argattu
-Dhaadachuun marqaa hamma abiddarra jirtutti.
-Dhabaaf malee cirriin cooma kajeelti.
-Dhabaaf malee sombi kan sareeti.Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe.
-"Dhagaheef heerumtee, argeef deesse"
-Dhalee lakkaawu dhadhabee jettee kurupheen tokko dhaltee
-Dhalee lakkaawu dhadhabee jettee kurupheen tokko dhaltee.
-Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jett
-Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jetti.
-Dharraa fooni hancooteen hin’baasu jedhuu Oromoon. The craving from meat cannot be cured by eating a root plant.
-Dhibeen finyaan qabe hidhii hinanqatu.A disease that has infected the nose doesn’t fail to reach the lips.
-Dhirsaa fi niitiin muka tokko irraa muramu
-Dhugaan hin qallatti malee hin cittu
-"Dhugaan niqallatti malee hincabdu. Although it is thin, truth doesn’t break."
-Dhugaan niqallatti malee hincittu.
-Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase.
-Diddu diddi malee saree Ija kuulan
-Dinnichi bakka gobbitetti hordaa cabsiti
-Doqnaa fi garbuu sukkuumanii nyaatu
-Du’arraan baqadhatti mana du’aa seente.
-Dubartiin fira hin qabne mana masaannutti baqatti.
-Dubbii baha hin dhorkani galma malee
-Dubbii barbaada sareen gabaa baati
-Dubbii jaarsaa ganama didanii galgala itti deebi’ani
-"Dubbii jaarsaa ganama yoo didan, galgala itti dhufan."
-Dubbiin dubbii fida. A vicious word gives rise to another vicious word.
-Dubbiin rabbi suuta
-Dubbiin rabbi suuta.
-"Dubbin dubbii fida, mammaaksi dubbii fixa. Trouble will only bring trouble, but a proverb can end troubles."
-Dullachi waan garaa qabu alba’a
-Dura na dhungatteef dhirsa naa hin taatu jette intalli.
-Durba qaban qabaa qaddi. Abusing a girl is calling for a problem.
-Durbaa fi dhagaa laguma ofiitii baafatu.
-Duubaan dulluma jettee jaartiin tokko ragadde
-Duulli amma oduu hin gahu!
-Duulli biyya wajjinii godaansa
-Duutiifi dullumni hin hafan
-Eboo darbatanii jinfuu hinqabatan.
-Eeboo darbatanii jinfuu hin qabatani
-"Eeboo darbatanii, jinfuu hinqabatan."
-"Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee"
-Ejersa halaalaarra qobboo qe’ee wayya
-Fagaara dhuufetu na’a jedhuu Oromoon. A farting buttock is frantic.
-Farda hidhatan machiin tolti
-Farda kophaa fiiguu fi nama kophaa himatu hin amaniin
-"Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon "
-Fardi biraan nama gaha malee hin waraanu
-Fiigee fiigee kormi sangaa ta a
-Fiigee fiigee kormi sangaa ta’a.
-Fincaan lukkuu kan arge haa himuu.
-"Fira dura bahan malee, fafa duraa hin bahan."
-Firaan boonu malee firatti hin boonan.
-Firri dhufe jadhanii dhabaa hin dhalanii
-Firri wallola malee gaafa rakkoo wal irratti hin ilaalu
-Fooliin gaariin kannisa harkisa
-Foon lafa jira allaatti samii irraa wal lolti
-Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti
-Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti !
-foon lakkayi jennaan rajijjin tokko jedhe
-"Foon naaf kenneet, albee na dhorkate"
-Foontu fooniif rifata
-Fuula ilaali na elmadhu jette harkuun
-Fuula na tolchi beekumsi ollaa irraa argamaa jette intalli
-Fuulli fi nyaanni dhoksaa hinqabu.
-"Gaalli yoom bade jennaan, gaafa morma dheeratu bade"
-Gaangoonn haada kutte jennaan oftti jabeessite jedhani
-Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa a
-Gabaan fira dhaba malee nama dhabinsa hin iyyitu
-"Gadheen niitii, dhiirsa hamatti"
-Gadheen qalbii hinqabdu kan darbe hinyaadatu.
-Galaanni bakka bulu hin beekne dhakaa gangalchee deema
-Galle jette lafoon farda jala galtee
-Gamna gowomsuun jibba dabalachuu dha
-Gara barii ni dukkanaa’a
-"Garaa laafinatti, alaltuun bishaaniin nyaatamte"
-"Garaa murtii murate, bishaan raafuutu gabbisa"
-Garaa nyaanni seene yaanni hinseenu.
-Garaacha dheedhii garaatti beeki.
-Garaan badaan waan nyaatan nama himsiisa jedhe abbaan kiyya.
-"Garaan murtii hin qabne, diina abbaati."
-Garbbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii
-Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha !
-Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan!
-Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti.
-Gogaa naaf hafaa jedhe waraabessi biyya isa hinbeekne dhaqee.
-Gonfoon calqaba baddeet dhoofnan kutaa hanqatte.
-Goondaan walqabattee laga ceeti
-Gorsa diddu du’a hin diddu.
-Gowwaa fi bishaan gara itti jallisan deemu
-Gowwaa sobii Qaroo qeensaan qabi!
-"Gowwaan ballessaa isaa irraa barat, gamni balleessaa gowwaa irraa barata"
-Gowwaan bishaan keessa ijaajjee dheebota
-"Gowwaan dhungoo hin beekne, furriin nama balleessa."
-Gowwaan gingilchaatti bishaan waraaba
-Graan badaan waan nyaatan nama himsiisa  jedhe abbaan kiyya !
-Gubattee hin agarre ibiddatti gamti
-Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti
-Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti!
-Guddatee guddatus gurri mataa hin dabartu.
-Gurri dabarsaan ollaa walitti naqa
-Haa hafuun biyya abbaa ofiitti nama hanbisa
-Haadha hin qabdu akkoof boossi.
-Haadha laalii intala fuudhi.
-Haadha laalii intala fuudhi.ijaaran 
-Haadhaa fi adurree hin dhaanan !
-"Haalle luyyaa Yaa rabbi sooressa ajjeesi, Nyaannee dhugnaa jedhee abbateen taskaara yaade jedhuu."
-Haati hattu intala hin amantu.
-Haati hattuun intala hin amantu.
-Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti !
-Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti.
-Habbuuqqaa guddinaaf hin quufani
-Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru
-Hafaasaarra afaansaa.
-Hagam ol fagaattus allaattii reeffi lafa
-Halagaa gaafa kolfaa fira gaafa golfaa
-Hamii fi eegeen abbaa duubaa oolti
-"Hamma fedhe guddatan, gosa ofii hindarban"
-Hamma namaa hin Geessuu cabsa namaa hin teessu
-"Hamman sii massakkare beettaa jennaan, hamman si taajjabee beettaa jedhe jedhu"
-Hanqaaquu keessa huuba barbaada
-Hantuunni farroofte qara eeboo arraabdi
-Hantuunni haadha jalatti gumbii uraa barti
-Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti
-Har’allee moo jette haati ijoolleen beelofne (shoomofne) jennaan isiin bakka cidhaatii quuftee waan galteef
-Harka abbaa tokkotin ibidda qabachuun nama hindhibu
-Harka abbaa tokkotin ibidda qabbaachuun nama hindhibu jedhu Oromoon. It is easier to catch a flame using another’s hand.
-Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan!
-"Harkaan Gudunfanii, Ilkaaniin Hiikkaa Dhaqu"
-Harkaan harka fuudhan. One receives a hand by his hand.
-Harki dabaruu wal dhiqxi
-Harki hanna bare dooluuttuu socho a.
-"Harki tokko ni dhiqa malee,hin qulqulleessu"
-Harki waaqni namaan qabe xurii hin qabu
-Harki waaqni namaan qabe xurii hin qabu.
-"Harree ganama badee, galgala kur-kuriin hin argitu"
-"Harree hin qabnu, waraabessa wajjin wal hin lollu"
-"Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu jedhan."
-Harreen fe’aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti.
-Harreen hidhaa kutte jennaan ofittuu gabaabsite jedhe
-Harreen ofiifuu hingaltuu loon galchitiiree?
-Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu
-Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu.
-Heeruma dharraanee(hawwinee) heerumnaan rarraane (rakkannee)
-Heexoo galataaf oso hin taane qorichaaf dhugan.
-"Hidhaa yoo tolcha, gadi garagalchanii baatu"
-Hin bari u seetee manatti hagde
-Hin barihu Seetee Gorduubatti hagde.
-Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne
-Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi’aa kaasaa
-Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti
-Hindaaqqoon haate haatee halbee ittin qalamtu baasti
-Hiriyaa garaa firaa gadheetuu garaa hiraa
-Hiriyaa malee dhaqxee gaggessaa male galte
-Hirriibni baay’een duumessa hiyyummaati
-Hiyyeessa boo icha hin gorsan innuu jalleesee naqa.
-Hiyyeessa boo icha hin gorsani hinnuu jalleesee naqa
-Hiyyeessa irraa liqeeffachuu mannaa sooressa kadhachuu wayya.
-Hiyyeessi har’aa quufeen bulaatti duutee bulti.
-Hojiin Waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu!
-Hoodhu jennaan diddeetu lafa keenyaan hatte
-Hora bu’anii dhoqqeee hin lagatan
-Horii abaan gaafa cabse ollaan ija jaamsa.
-Hriyaan garaa walii hin beekne malkaa ceetu maratti walkaksiifti.
-https://oromedia.wordpress.com/mammaaksa-oromoo/
-Hudduun guddateef dhuufuu hindhowwu.
-Humna qarqa baasuufi soora ganna baasu abbaatu beeka.
-"Humnaan nyaataniif,humna hin ta u"
-"Humnaan nyaataniif,humna hin ta u."
-Hunda dubbatan garaan duwwaa hafa.
-Ibidda rafe huubni achuu kajeela
-Ibiddi garaa foon hin waadu.
-Iilkaan mutaan seene budaan seene
-Iilkaan mutaan seene budaan seene   Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mtaa dhoofte.
-Ija jirtu qorsa buusani
-Ijibbaata beelaa eelee sagal dhaabu
-"Ijji dhugaan boosse, imimmaan hin dhabdu."
-Ijoollee bara quufaa munneen ibidda afuufa
-Ijoollee soressaa dhungachuun gabbarsuu fakkaatti
-Ijoolleen nyaataaf waaman ergaa seetee diddi
-Ijoolleen quufne hin jettu beerri fayyaa bulle hin jettu
-"Ilkaan arbaa waliin dhahan malee, wayiin dhahan hin cabu."
-Ilkaan waraabessaa lafee irratti sodaatu
-Ilmi akkoon guddiftu dudda duubaan laga ce’a
-Ilmoo bineensaa foontu gara bosonaa heda.
-Intalli bareedduun koomee milaatiin beekamti
-"Irbaata warra wallolee, araarsituutu nyaata."
-"Irreen hin moyan, alagaan hin boonan."
-Itti qabataaf cidhi ollaa jira !
-Ituu beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan.
-Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re’eetin.
-Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin.
-Jaalala ishee hin beektuu dhungannaan boossi.
-Jaalala keessa adurreen ilmoo nyaatti
-"Jaamaan boru ijji keen ni banamti jennaan, edana akkamitin arka jedhe"
-"Jaamtu jaamti malee, saree ija hindhiqan."
-"Jaarsi du’aa adeemu si hin abaariin, bishaan gu’a gahe si hin nyaatiin"
-Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin.
-Jaartiin Bara Buttaa Duudde hoo Luboo Jechaa hafti !
-"Jaartiin ofiin teesssuma baddee,   na jala ilaaltan.   jette."
-Jabbiin hootu hin mar attu
-Jarjaraan re’ee hin horu
-Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan.
-jette lukkuun
-Jiruu fi soddaa hin tuffatani.
-"Jiruun tole, harma jige kaasa."
-Jooraa ooltus sareen waan hin jirre hin fuutu.
-Ka biraa yoo dhahan kan hin beekkanne isaa yoo dhahan hin beekkatu
-Kadhatanii galanii weeddisaa hindaakan
-Kan abbaan gaafa cabse halagaan gatii cabsa
-Kan abdatan irra kan argatantu caala
-Kan akka Fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du a
-Kan akka fardaa nyaatu gaafa waan nyaatu dhabe du’a.
-Kan akka walii loon walitti yaafatti
-Kan arba ajjeese furrii hin baafatuu?
-"Kan bonni ajjeese,ganni maqaa fuudha"
-Kan citaa hinqabneef kan citu baasti.
-Kan dandeessu dhaan jennaan gowwaan galee nitii dhaane Adaamiin ollaa hagamsaa jiru bara baraan boo’aa jiraata
-Kan darbe yaadatanii isa gara fuula dura itti yaaddu
-"Kan dhaabbattee si hin agarre, teessee si hin argani"
-Kan dhiqantu nama dhiqa jatte wacitiin
-"Kan dulloome jaarsa, kan du u dargaggeessa"
-"Kan dulloome jaarsa, kan du’u dargaggeessa."
-Kan gabaa dhagahe gowwaan galee niitii dhokse
-Kan gabaan dhaga’e gowwaan galee niitii dhokse.
-Kan garaa malee kan maqaa yoom na dhibbe jedhe waraabessi
-Kan garaan yaade miilii ganamfata.
-Kan haadhatti barte amaatiitti.
-Kan harree hin qabne gaangee tuffata
-"Kan hordaa natti fiiges, kan haaduun natti kaates bagan arge jette saani du’uuf edda fayyitee booda"
-Kan humna qabu reebee(dhaanetu) booyicha nama dhowwa.
-Kan ilkaan dhalchu kormi hin dhalchu
-"Kan ilkaan ofii dhalchu, kormi hin dhalchu"
-"Kan ilkaan ofii dhalchu, kormi hin dhalchu."
-Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu
-Kan lafatti jibban siree namatti korti.
-Kan leenci naasise hindaaqoo baqata
-Kan mootu dhaani jennaan dhirsi galee niitii dhaane
-Kan mootu dhaani jennaan dhirsi galee niitii dhaane.
-Kan nyaatee fi kan kaate waa jalaa baha.
-Kan of jaju hin dogoggoru.
-Kan qaban qaba hin guunnne gadhiisan bakkee guutti
-Kan qaban qabaa hin guunnne gadhiisan bakkee guutti
-Kan qalbii fi jaalalli ajjeese hin fayyu
-Kan qunnaan galata hin ta iin daa ullaan galata hin ta u
-Kan qunnaan galata hin ta iin daa ullaan galata hin ta u.
-Kan sangaan iyyuu male qacceen iyyiti.
-Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi
-Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi .
-"Kan soogiddi ittoo mi eesse, barbareen maqaa itti fudhatte."
-Kan tokko qabdu hirriiba hin qubdu
-"Kan tolu fidi jennaan, sidaama biyya fide"
-Kan tuta wajjin hin nyaanne hantuuta wajjin nyaatti
-Kan waaqa abdate hindhabu.
-Kan waraane ni dagata; kan waraaname ni yaadata
-Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo
-Kana muranii kamiin fincaayan jette haati manaa inni ofirraa mura jennaan.
-Karaa fi halagaatu gargar nama baasa
-Karaafi dubbii odoo arganuu irraa goran.
-Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa!
-Karaan Sobaan dabran galatti nama dhiba!
-"Karaan sobaan darban, deebi’iitti nama dhiba"
-"Karaan sobaan darban, gala nama dhiba"
-Keessa keessa adurreen bineensa
-Keessa marqaa boojjitootu beeka.
-Keessumaa qamalee raafuu keessati argu.
-Keessummaan keessa namaa hin beekne gaaffii dheeressiti
-Keessummaan keessa namaa hin beekne gaaffii dheeressiti.
-Keessummaan waan dhubbattu dhabde mucaa kee harma guusi jetti
-"Kijibni nama oolcha malee, nama hin bulchu"
-Kokkolfaa haati goota hin seetu
-Kokkolfaa nama nyaatti gonfaan.
-Kophaa nyaattuun qophaa duuti. A person who eats alone dies alone.
-Kormi biyya isaatti bookkisu biyya namaatti ni mar’ata
-Kormi biyya ofiitti baroodu biyya ormaatti ni mar ata
-Lafa ilaalanii muka dhaabani. One plants a tree after observing the ground.
-Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan
-Lafa rukuchuun yartuu ofiin qixxeessuu dha
-Lafa rukutanii maggaanyaa ofiin qixxeessu jedhan
-Lafaa fuudhuutti ukaa nama bu’a
-"Laga malee garaan walittinyaa’u. Without a course, hearts may not come to each other."
-Lama na hin suufan jette jaartiin qallubbii hattee
-"Leenca humnaan roorrisu, qamaleen malaan ajjeefte"
-"Leenci maal nyaata jennaan, liqeeffatte jedhe, maal kanfala jennaan, eenyu isa gaafata jedhe"
-"Lilmoon kan ofii seentu malee, kan ishee seenu hin beektu."
-"Looni hinqabnu, hattuu jibba hindhaqnu, jedhe gowwaan. We don’t have cattle, hence we don’t hate thieves, said the fool."
-"Luka lama qabaataniif, muka lama hin koran jedhuu Oromoon. Just because you have two legs, it does not mean you can climb two trees."
-"Lukkuun biyya hin qabdu, bakka bultu hin dhabdu"
-"Lukkuun biyya hin qabdu, bakka bultu hin dhabdu."
-"Lukuun abbaanis qabu, bineensis qabu iyya hin dhiistu"
-Maa hin nyaatiin jedha dhirsi hamaan
-Maal baasuuf dhama raasu
-Madaan hiyyeessaa madaa bineensaati. The wound of a poor person is the wound of a beast.
-Makkitu malee makkaa hin hajjan
-Malaan bishaan waadu.
-Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran.
-Mana eegaan bara eega jette sareen jedhan.
-Mana karaa irra kessumaatu itti baayyata
-Mana ofii dhakaa itti baatan. One carries a stone in his home.
-"Mana ormaa bareedaarra, godoo ofii wayya"
-Mana waraaabessaatti foon liqii hin dhaqan.
-Manni of – jajjuu karaa duraBor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama!
-Manni waaqni ijaare hin jigu
-Manni waaqni ijaare hin jigu.
-"Maqaa hannaa, abbaatu ofirraa eega."
-Maqaan baatu fi karaan baatee hin deebitu
-Maraataa fi sareen mana ofii hin wallalani
-Maraattuu keessi gamna
-Maraattuufi sooressi akka argetti haasawa.
-Maraatuu keessi gamna
-Maraatuu keessi gamna.
-Marartoon du’a hin oolchu.
-Mari’ataan gowwaa hin qabu.
-Marxoon otoo fiiganii hidhatan otuma fiiganii nama irraa bu’a
-Midhaan dura facaasan sinbirri nyaattet nama dura dubbate namni komata
-Midhaan warra gowwaa bonaa ganna nyaatu
-Midhaan warra gowwaa bonaa ganna nyaatu.
-Miila lama qabaataniif muka lama hin Koran
-Mixiin wal qabatteet laga ceeti.
-Miximixaa harkaan dhaabanii gubaa himatu.
-Mucaa deenna malee mucaa hin geennu jette intalti of tuffatte.
-Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu
-Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu.
-Muka beekan qoricha hin se  an
-Muka biyya jiruun mana ijaaran
-Muka biyya jiruun mana ijaaran.
-Muka jigetti qottootu baay ata
-Muka jigetti qottootu baay’ata.
-"Muka koruun nama hin dhibu, bu’utu nama dhiba"
-"Mukiti Lubbu, lubbuu hinuban. Trees are life, one doesn’t harm life."
-Na argaa na argaan na dhoksaa fida.
-"Nagaroon qoree baala bakkanniisaa, harsaamessatti saadiru"
-Nama fardaan barbaadan lafoo argatu
-Nama foon beeku sombaan hin sossoban.
-Nama gurraan du’erra nama lubbuun du’e wayya. A person who lost his life is better than a person whose name is
-Nama jechi hin madessine waraanniyyuu hin madessu
-Nama mannatti walii galetuu alaa waliin gala. People who agree with each other at home can come backhome together
-"Namatti himu malee, namatti hin hidhan"
-"Namatti himu malee, namatti hin hidhan."
-Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheesse
-Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru
-Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru.
-Namin lafarratti wol shaku muka woliin hin koru!
-Namin ulfina hinbenne ulfina hinfedhu. A person who doesn’t know the value of respect doesn’t need respect.
-Namni akka fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du’a.
-Namni akkaataa fardaa beeku ulee fardaa hin bobessu.
-Namni badaan bakka itti badutti mari’ata
-Namni beela’e waan quufu hin se’u
-Namni dhama iif uumame abjuun dhagaa guura
-Namni dhama iif uumame abjuun dhagaa guura.
-Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu
-Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu!
-Namni farda koorse galgala kooraa baata
-Namni gaafa hiyyolee qurri isaa duude osoo hiyyolee jeduu hafa
-"Namni gurraachi jiilche, gufuu gubataa baqata."
-Namni ija takkaa biyyeen hin taphatu
-Namni ija tokko qabu cirrachaan hin taphatu.
-"Namni iyyoome takka lafa reeba, takka nama reeba. A poor person, sometimes beats the ground, and at other times persons."
-Namni Jireenya isaati fakkaata
-"Namni kadhachuu hin dhiisu, rabbi waan murtee hin dihiisu"
-Namni mana ijaaru daboo namaa hin oolu.
-"Namni mataa isaatii hin tolle, namaaf hin tolu"
-Namni namaaf qoricha
-"Namni namatti jennaan, erbeen saawwanitti jette"
-"Namni namumaa, ija nyaadhu  jette allaattiin."
-Namni yaraan imaanaa gatee lafti yaraan sanyii nyaattee
-Ni qallatti malee hin cittu dhugaan
-Ni ta’a jennaan harree qallee hin ta’u jennaan harree gannee isumaa fidaa jennaan dhaqnee dhabne.
-Ni turra malee ni urra jette boonbiin.
-"Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba.Qeesii mataa sabbataa Amajaaja dabboo sanbataa jedhu"
-Niitiin afaan kaa’aami’eeffatte yoo kabaluuf jedhan afaan banti
-"Nitaati jennaan harree qalle, hin tatuu jennaan harree ganne, qoricha jennaan isuma iyyuu dhaqnee dhabne"
-"Nuugiin tumanii nyaatan, humna baaterra hin jirtu."
-Nyaataa fi lola abbaatu tolfata.
-Obboleessa laga gamaa mannaa gogaa dugduu(faaqqii) ollaa ofii wayya
-Obsaan aannan goromsaa dhuga.
-Odeessaan oduu yakka dhuufuun hirriba yakka. A talkative person distorts information as fart disrupts sleep.
-Odoo beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan.
-Oduun soora (nyaata) gurraati
-Of hubde yaa dhakaraa kan harkaan mukatti of buufte.
-Ofi iyyuu ni duuti maaliif of huuti
-Ofii badanii namaa hin malani
-Ofii jettu mi’aa’i yoo kaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan
-Ofii jettu miyaa’i yookaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan
-Ofii nyaatan ormaa laatan.
-"Ofiinuu duuti, maaliif of huuti?"
-"Okkoteen waaqa hin beekne, eelee bishaan kadhatti"
-"Okkoteen waaqa hin beekne, eelee bishaan kadhatti."
-"Ol hin liqeessiin horii keetu badaa, gadi hin asaasiin hasa’aa keetu bushaa’a"
-Ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan.
-Olkaa’an fuudhan malee olka’an hinfudhan. One takes tomorrow what he/she puts by today.
-Olkaa’an malee ol ka’anii hin fuudhani.
-Olkaayaniif malee ol ka aniif hin fuudhan
-Olkaayaniif malee ol ka’aniif hin fuudhan.
-Ollaa fi kateen nama xiqqeessiti
-Ollaaf aduutti gadi bahan. One comes out to the sun and his neighbour.
-Ollaafi garaan nama hin diddiin
-"Ollaan akkam bultee beeka, akkatti bule abbaatu beeka"
-Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka!
-"Osoo dhukubsataan jiru, fayyaalessi du’a."
-"Osoo garaan addaan nama hin baasin, karaan addaan nama baasa."
-Osoo hin hubatiin harka hin gubatiin.
-Otoo farda hin bitiin dirree bite
-"Otoo garaan dudda duuba jiraate, qiletti nama darbata"
-Otoo sireen nama hin dadhabiin tafkii fi tukaaniin nama dadhabdi
-Qaallu salphattu nama du’utti waaman
-"Qaalluun Kan bira himiti malee, kan shee hin beektu jedhuu Oromoon. A soothsayer tells for another but does not know for themselves."
-Qalbii malee ijji hin argitu
-Qalladhu illee ani obboleessa eebooti jette lilmoon
-Qalloo keessi sibiila
-Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe
-Qarri qara hin muru
-"Qeerransa eegee hin qaban, qaban gadi hin dhisan"
-Qooda qocaa kaa e Allaattiin hin fuunee
-"Qoonqoon darbu, maqaa hin dabarre nama irra kaa’a"
-Qoree dur dirteef hiyyessi okkola.
-"Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate jedhe mukni jigan jedhan."
-Qunceen walgargaartee arba hiiti.
-Quufan malee hin utaalani utaalan malee hin cabani
-Raadni harree keessa ooltedhuufuu barattee galti
-Raafuun hanga okkoteen qabatu affeelan.
-"Re’een kan tokkoo raafuun kan tokkoo, kis jennee kiisii dabalanne"
-"Roobiin garbaa baatee, fiixeensa arraabdi"
-Roobuus caamus ijii misiraa lama.
-Sa’a bonni ajjeese ganni maqaa fuudhe
-Sabab jette ballaan farda yaabdee
-Sababa jette ballaan farda yaabdee.
-Sagaliin Akaafee diddeet diddiimattii.
-Salphinni abbaa lafaa bara midhaan bade
-Salphoo soqolatte soqolaa gargaaru
-"Salphoo soqolatte, soqolaa gargaaru."
-Sangaan bara qote hedata !
-"Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata"
-"Sangaan isa kolaase dhiisee, kan silmii isarraa buqqise dhiita."
-Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba
-Sanyiin buqqee miiciraantu hadhaa’a.
-Saree adeemtuu dill uu goromsaatu darba
-Saree adeemtuu dill’uu goromsaatu darba.
-Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati
-"Sareen ofiin walnyaattu, waraabeessa walirraa hin dhorkitu."
-Sareen sarbaa hinqabdu Muka arbaa hin yaabbattu; gadheen qalbii hinqabdu kan darbe hin yaadatu
-Saroonni walnyaatti kan ishii nyaatu hin argan.
-"Sii uggum yaa gollobaa, anaafoo goommani ni dorroba inni gurr’uu soddomaa jette jaartiin horii ishee gollobaan fixnaan"
-Silaa dhufa hin ooluu kajeelaa dura waami
-"Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami"
-Sirbituu aggaammii beeku
-Sirnaan yoo Ejjatan seera uumaa Eeggatanii ja an
-Sodaa abjuu hriba malee hin bulani
-Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan
-Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wol hin lolan!
-Sombaaf aalbee hin barbaadani
-Soogidda ofii jettu mi’aayi anaa jettu dhagaa tahi.
-Sossobbiin madaa hin foyyessu.
-"Suphee dhooftuun fayyaa gorgurtee, cabaatti nyaatti"
-"Surree fi niitii wajjin kufuu jedhuu Oromoon. Like the trousers fall together with the man, So the man falls together with his wife."
-Surree namaa ergisani irra hin taa’inii hin jedhani
-Suuraan gaariin abbaa fakkaata
-Suuta deeman suuta qoreen nama waraanti
-Suuta Ejjatan suuta qoreen nama waraanti..
-Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti.
-Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti
-Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti.
-"Tafkiin gaafa haxaawan, gowwaan gaafa gorsan itti abaasa."
-"Tafkiin lafatti walnyaatti, namarratti wal baatti"
-Tafkiin utaaltus laga hin ceetu.
-Takkaa diimanne jette nuugiin
-Takkaa diimanne jette nuugiin.
-Tanaa warri rafnaan jette sareen.
-Tika didaan dhiyaana dida.
-Tikseen taakkuutti dhiistee dhumdhumatti kaati
-Tiruun bulte lafee taati
-Tokko cabe jedhe maraataan dhakaa gabaatti darbatee
-"Tokko Jennee, lama Jenna jedhuu Oromoon. First you say  one  then you can say  two ."
-Tuullamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan.
-Ukkaamamee raafamnaan aannanu qabee cabsa
-Ukkaamamee raafamnaan aannanu qabee cabsa.
-Ulee fi dubbiin gabaabduu wayya
-Ulfeessaniit ulfaatu jettet haati ilmaaf farda qabde.
-Ulfinaa fi marcuma abbaatu of jala baata
-Waan biyyaa bilbilli iyya
-Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan !
-Waan ergisaa galu fokkisa
-Waan gaarii seetee mimmixa dhuka ykn bobaa jala kaawwatte.
-Waan jiilaniin kakatu
-Waan namaa kaballaa malee hin quufani
-Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haaddi.
-Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi !
-Waan Waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu!
-"Waan warri waarii hasa’aan, Ijoolen waaree odeesiti"
-Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti
-Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti!
-Waaqaan duuba karaan nama hin dabarsu.
-Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan!
-Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate !
-Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate!
-Waaqni duumessaa’e roobuu hin oolu.
-"Wacitii abbaan cabsee kaa e, kan dhiqee kaa e itti kakata."
-Wahi beeyta jannaan jaartiin sheekaa kitaaba dhiiyxee
-wajjiin dhaloota malee dhalaan diina gurraachaa
-Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu.
-Wal qixxeen wal fixxee
-Wal-fakkaattiin wal barbaaddi
-Waliigalan alaa galan
-Wallaalan bishaan keessatti dheebota!
-"Waraabeessi sodduummaa harree barbaaduun, akka hin beelofneefi."
-Waraabessi biyya hin beekne dhaqee gogaa naa afaa jedhe
-Waraabessi waa nyaatu tokkuma kan maqaan badu hunduma.
-Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe !
-Waraana jannatti dheessanii dubbii qarootti dheesssanii. As war is prevented by a patriot; a problematic case is solved by a wise man.
-Warra gowwaa sareen torba
-Warra walnyaatu jidduudhaa waa nyaatu
-Warri horu wallirra hingoru. Members of a concordant family care for each other.
-Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari’ee.
-Yaa cubbuu  essa dhaqxa  jannaan  bakka itti na ergan  jatte
-Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhe
-Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuufi
-Yaa soogidda ofii jettu mi aayi ta uu baannaan dhagaadha jadhanii si darbu
-Yaadni hamaan nama huqqisa
-Yaanni karaa hin dhaleessu.
-"Yaawaaq siifan ka’a, achumaanan gaayyaa koo fudhadha jette jaartiin."
-Yoo akka nyaattu homaa hin taatu yoo akka aadduu barana him baatu
-Yoo boora’e malee hin taliilu
-"Yoo dheeraan tarkaanfii malu, gabaabaan hulluqaa malata"
-Yoo ejjennaa tolan darbatanii haleelu
-Yoo itti hubatanii ilaalan tafkiin ija qabdi
-Yoon ani du e araddaan hin margin jette harreen
-Dhirsaafi niitiin laga tokkoo waraabamu.
-Ijji baddus bakki ijaa hinbaddu.
-Osoo ollaa jirruu wal hinagarru jette ijji ijaan.
-Akka malee ejjetanii maal lafti dabaan kun jedhu.
-Baddu baddi malee saree ija hindiqan.
-Baraafi furguggee gadi jedhanii dabarfatu.
-Kan beekaa rafee waamichi hindhageessisu.
-Dhugaan niqal’atti malee hincittu.
-"Aak jedhanii waa tufu, mammaakanii waa himu"
-Kan ganama jaarsi jedhe ijoolleen galgala fudhatti jedhani.
-"Fagaatuyyuu mana ofii, hammaatuyyuu fira ofii wayya."
-"Manaa baala, alaa gaala."
-"Yoo manni namatti jige, biyyatu namarraa kaasa; yoo biyyi namatti jige, maaltu namarraa kaasa?"
-"Mariyatan malee, maraatanii mana hinbulchan"
-"Mana ofii haxaawwatanii, mana ormaa haxaa’u."
-Mee dura kurupheen foon haataatu.
-Daldala baddee gabaa haalomfatte.
-Kana taa’umsatti jibban kaatee namatti sirbiti.
-Iddoo cite dhukkuba
-Qunceen walgargaartee arba hiiti.
-Kan  jibbantu nama dhaala.
-Utuu horiin hingaliin hattuun mooraa guutte
-"Akka malee ejjetanii,   Maal lafti dabaan kun   jedhu"
-Mixiin walqabattee laga ceeti.
-Alagaa gaafa kolfaa fira gaafa golfaa
-Suuqan malee soqanii hin argan
-Akka baran osoo hin taane akka baraa bulan
-Kan akka walii horii walitti oolfatti
-Maqaa baduu manna mataan baduu wayya
-Kan haqa qabu murtii hin dhabu.
-Boru hin beekneen qodaan bukoo ishee sagali.
-" Bulbuluma bulbuli, hangan dhugu anuu beeka,   jedhe namtichi."
- Bulu cooma   jedhe jaldeessi mixii barbaachatti bofa dhagaa jalaa baasee.
-" Cilee ta uuf gubannee, cilee taanees gubanne   jedhe mukni."
-" Gama sanaa garbuun asheete   jennaan,   Warra sodaanne malee yoom argaa dhabne   jedhe jaldeessi."
- Gosaan walitti galaa   jennaan erbeen loonitti galte.
- Madaa keenyatu bakka bade   jedhe jaldeessi.
-" Situ diriiree of qochisiise,   jedhe gaarri, Lafa diriiraa gadi ilaalee."
-" Waan dhufu hin beekani, saree tana akaayii barsiisaa   jedhe jaarsi."
-" Akkan itti dhales, akkan itti arraabbadhus anatu beeka   jette xaddeen."
-" Maqaan baduu mannaa, mataan baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee."
-" Na nyaattu na nyaadhu malee, bishaan ol hin yaa u,   jette harreen waraabessaan."
-" Ni nyaanna jettanis ni nyaanna,  hin nyaannu jettanis ni nyaanna  jedhe waraabessi."
-Akka isaa beekaaf bofa miila dhorke.
-"Arrabni ofii gaaddisa ooltee, abbaa aduu oolchiti."
-"Baga dhufte jennaan, kajeelaa garaan ciise."
-"Cidha gannaa abbaatu ofiin dida,  du a gannaa rabbiitu namaan dida."
-"Dhugaa Waaqa hin dhoksan, qullaa lafa hin dhoksan."
-"Dhulaandhula garaa jiru, saani cinaacha arraaba."
-"Garaa nagaya qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha."
-"Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu jedhan."
-"Kan soogiddi ittoo mi eesse, barbareen maqaa itti fudhatte."
-"Kofoo namaa ergisanii,  irra hin taa in  hin jedhan."
-"Korma dhugaan booratu, biyyeen ija hin buutu."
-"Mana haadha kootiin dhaqa jettee, goraa bira hin darbin."
-"Namni gurraachi jiilche, gufuu gubataa baqata."
-"Namni ulee baatee hin deemne, sareef sagadaa deema."
-"Ofiinuu duuti, maaliif of huuti?"
-"Roobiin galaana keessaa bahee, fixeensa arraaba."
-"Silaa dhufa hin oolu, kajeelaa dura waami."
\ No newline at end of file
+Proverbs
+Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan,   jette adurreen.
+Bulbuluma bulbuli, hangan dhugu anuu beeka,   jedhe namtichi.
+Bulu cooma,   jedhe jaldeessi mixii barbaachatti bofa dhagaa jalaa baasee.
+Cilee ta uuf gubannee, cilee taanees gubanne,   jedhe mukni.
+Gama sanaa garbuun asheete,   jennaan,   Warra sodaanne malee yoom argaa dhabne,   jedhe jaldeessi.
+Gosaan walitti galaa,   jennaan erbeen loonitti galte.
+Madaa keenyatu bakka bade,   jedhe jaldeessi.
+Situ diriiree of qochisiise,   jedhe gaarri, Lafa diriiraa gadi ilaalee.
+Waan dhufu hin beekani, saree tana akaayii barsiisaa,   jedhe jaarsi.
+Ani hin hambifanne, ati hin qalbifanne. jedhe oromoon.
+ Nama fardaan barbaadan lafoo argatu 
+ Nutuu walbaqannaa orma maaf komanna ?   jette titiisni.
+Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaajette lukkuun
+Asiin dhihoon karaa nama busha
+Bishingaan otoo gubattuu kofalti
+Eelan eelee dhaabbatan
+Ganamaan bahaniif waaqa jalaa hinbahan.
+Garaa nagaa qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha.
+Hiriyyaan garaa walii hin beekne guyyaa hunda kakuudha
+Kan harree hin qabne gaangee tuffata!
+Ollaa fi dugdaan ka an
+Qunceen wal gargaartee arba hiiti
+Qunxur mana fixxee cimmif mana gattii, jedhan.
+Sirbaaf bayanii morma hin dhofatan jettee intalti waa hin saalfannee.
+Yoo namaa oogan eelee jalatti namaa marqu
+ Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
+ Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
+Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe Jaldeessi.
+ Ajjeechaarra sukkuummaan sodaadha  jette tafkin.
+ Akka cabanitti hokkolan   Ni turra malee ni urra jette boonbiin   alaa manatti galan 
+ Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun
+ Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun.
+Anaa lafa guure, shaggaan lafa guute.  Jette jaartiin.
+ Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan saree 
+ Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin
+ Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin.
+ Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan 
+ Cabaan baqaqatti erkate 
+ Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen
+ Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen
+ Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
+ Dhabaan hin galani  jette haati hattuu.
+ Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase 
+Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon
+ fincaan lukkuu kan arge haa himuu 
+Gaanfi redeem eessatti dabe?  jennaan, keessumatti dabe jedhan.
+ Galle jette lafoon farda jala galtee 
+ Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun.
+Haalleluyyaa yaa rabbi sooressa ajjeesi, nyaannee dhugnaa  jedhee abbaaten taskaara yaade jedhu.
+ Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan 
+ Hamma Ija kooti eenyutu naaf kajeela?  jette sareen
+ Ijjii fi ijoolleen tika baddi 
+ Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa je’en
+ Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en
+ Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en
+ Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en.
+ Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan 
+ Kan lafatti wal hin taane muka waliin hin koru 
+ katuffatantu ardaa dhaala 
+ kokkolfaa nama nyaatti gonfaan 
+ Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan
+ Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan.
+ Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa  jette seexanni jedhan.
+ Kormi biyya ofiitti bookkisu biyya ormaatti ni mar ata 
+Maal facaafte?  jennaan,  innuu biqila maaf ariifatte?  jedhe namichi.
+ Maal ta’e fardi ni maarateeyi?  jedhe waraabeessi ari’ee dadhabnaan.
+ Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee
+ Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee.
+Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee.
+ Moo yaa afaan  jedhe funyaan
+ Moo yaa afaan  jedhe funyaan.
+ Muu yaa afaan  jedhe funyaan.
+ Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese
+ Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese.
+Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa 
+Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa  jette lukkuun
+Ofii qabannaa wallaaltee, jaarsiko nagate.  Jetti dubartii boosettiin.
+ Qeerrensa eegee hin qaban qaban gad hin dhiisan 
+ Sangaa ofiinuu alba’u eegee qabdee raaftaa?  jedhe manguddoon oromoo
+Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami 
+ Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti 
+Taa umsa tolfannaan, kadhannaan nama hin dhibu.  jette sareen.
+Takkuman kufee, suutan ka’a  jette jaartiin.
+Waan hinjirree hinjirtu, jedhan.It is said,  nothing is new .
+Waan Waaqaa hinbeekanii haadha Waaqo naan jedhaa,  jette jaartiin.
+ Warruma keenyaaf harreen hin baatu .  Jedhe mucaan harree se ee booyyee ari ee dadhabnaan.
+ Worruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee 
+Xuwwee nu gidduu jirutu na dhibe malee, ibidda ofirraa dhowwuu hin dadhabne.  jedhe bishaan .
+ Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee
+ Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee.
+Yaa saree ciidhni akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa
+Yaa saree ciidhni akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela’e immoo ni dhowwatu  jette.
+Yaa saree ciini akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela e immoo ni dhowwatu  jette
+Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan
+Aadaa fi aduu ni dhokatan malee hin badani
+Aak jedhan waa tufan mammaakan waa himan
+Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee
+Abbaa gabaabaa ijoolleen hiriyyaa seeti
+Abbaa gabaabaa ijoolleen hiriyyaa seeti.
+Abbaa iyyu malee ollaan namaa hin birmatu
+Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu
+Abbaan damma nyaateef ilma hafaan hin mi’aawu
+Abbaan iyyatu malee ollaan hin birmatu
+Abbaan loonii dhoqqee hin xireeffatu.
+Abbaan of dhahu of hindandamu.
+Abbaan waraanaa dubbii waaraana dubbata. A leader of war talks about war.
+Abbaanuu hin gallee, fardaaf booyyanni.
+Abbatu of mara jedhe boofni.
+Abbeen nyaataa buleef qabateen jala hinbulu
+Abjuun bara beelaa buddeen, buddeen jetti
+Ablee qara lamaa beekaatu itti fayyadama
+Abshaalli ofii nyaatee, gowwaa afaan diba
+Adaamiin olla agamsaa, imimmaan hin qoorfattu
+Adaamiin olla agamsaa, imimmaan hin qoorfattu.
+Adala gowwoomsuun suuta suutani
+Adda nyaataniif hin gabbatani.
+Adeemsa abbaatu oftolchaa fuula waaqatu nama tolcha jedhe jaldeessi.
+Adeemsa karaa fagoo calqabni tarkaanfii tokko.
+Adurreen kan bakka loon oolan hin beekne galgala aannan dhugdi
+Adurreen kan bakka loon oolan hin beekne galgala aannan dhugdi.
+Adurreen keessi bineensa !
+Adurreen riphattee hantuuta argachuu hin ooltu
+Aduun hin gortu, kan goretti dhiiti.
+Afaan dubbii bare bulluqa alanfata
+Afaan gaarin afaa gaari caala.
+Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa!
+Afaan lafa taa’u lafee alalcha
+Afaan qabachuun hunda to’achu
+Afaan qabachuun hunda to’achu.
+Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa
+Akka aadaa teennaa gaara gubbaa baanee teenna jedhe harmi dubartootaa.
+Akka abaluun sirbaan morma nama jallisa jedhan.
+Akka akka keen beekaa, irra keessan si dubbisa.
+Akka beekan bulan.
+Akka cabanitti Okkolanii.
+Akka durii fi harka xuriitti hin hafan
+Akka Durii fi Harka xuriitti hin hafan!
+Akka garaakoo jette sareen nama gararraan bishaan dhugdii jedhan.
+Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jete sareen!
+Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jette sareen.
+Akka kufanii hin cabani.
+Akka madaa qubaa, yaadni garaa guba
+Akka ormaattan sirbaan morma nama jallissa
+Akkuma cabannitti okkolu
+Akukkuun yeroo argate dhakaa cabsa
+Alagaa fi dukkanatti ija hin baasan
+Alagaa ilkaan malee garaa isaa hinargani
+Alagaa ilkaan malee garaa isaa hinargani.
+Alanfadhuuti gara fira keetti garagalii liqimsi
+Allaatiin waan lafaaf lafatti waliloolt. Hawks quarrel on the ground for something on the ground.
+ama of komatu namni hin komatu
+Ameessi okolee dide okkotee hin didu
+Ana haa nyaatuun beela hin baasu
+Anatu Caalaan ciinciraa haaduu afaan buute
+Anatu Caalaan Ciinciraa haaduu afaan buute !
+Anatu Caalaan ciinciraa haaduu afaan buute.
+Ani hin hanbifne, ati hin qalbifne
+Ani hoo duruu gubattuudha jette beddeen mana keessa gubattee.
+Ani ufiif hin jennee, mucaan keessan ka hangafaa sun fuudha hin geennee? jette intalti mucaa kajeelte.
+Arbi lama yoo wallole kan miidhamu sambaleeta.
+Argaa toleef goromsi hin ottoomu.
+Ari ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi
+Ariifataan hori gata
+Ariifataan hori gata jedhuu Oromoon. One who hurries throws away money.
+Ariifataan hori gata. Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti.
+Arrabni lafee hin qabdu garuu lafee nama cabsiti jedhuu Oromoon. The tongue has no bones, but it can break bones.
+Arruma salaattee arruma maraatte.
+Arrumaan samii bahaan waa taatu
+Ayyaanni haftuu haadha warraa ajjeesa
+Ayyaanni haftuu haadha warraa ajjeesa.
+Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan.
+Badiin saree gaafa duute.
+Baga dhufte jennaan, kajeelaa garaan ciise.
+Bakakkaan akkanaanu natti gamu muka jala na geessite
+Bakka dhiiganii hin fiigan.
+Bakka hin rafnetti hin muugan
+Bakka itti citanitti citaa haammatan
+Bakka kufte osoo hin taane, bakka mucucaatte bari
+Bakka sareen jirutti, namatu dhuufee hin gaafatan
+Bakkka oolan irra bakka bulan wayya
+Bara Baraan dabarsan. A time passes after a time.
+Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti
+Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti!!
+Bara dhibee bishaan muka namatti yaaba
+Bara fuggisoo harreen gara mana, sareen gara margaa
+Bara gaddaa mataa lafa godhu
+Bara quufaa lukkuutu dhuufa
+Bara quufaa lukkuutu dhuufa.
+Baraa fi furguggee gad ja anii dabarsanii
+Baraaf furgugoo gadijedhan dabarfatan. One lets the passage of time and furgugoo (a thrown stick) by bowing down.
+Baraan barruu horan.
+Barcuma ulfinaa abbaatu of jala baata
+Barcuma ulfinaa abbaatu of jala baata.Jabbiin hootu hin mar attu.
+Bareedde jedhanii obboletti hin fuudhani.
+Barri gangalata fardaati
+Barri ni darba, taajjabni ni tura
+Beekte beekte jennaan niitiin qeesii kitaaba miiccite
+Beekte beekte jennaan niitiin qeesii kitaaba miiccite.
+Biddeena nama quubsu eelee irratti beeku
+Billaachi ofiifuu hin qabduu dhagaatti uwwifiti.
+Bishaan gu’a gahe nama hin nyaatiin, namni du’a gahe si hin abaariin
+Bishaan lagaa dhume jennaan boosettiin ilil jette
+Bishaan lagaa dhume jennaan boosettiin ilil jette.
+
+Bishaan yoo nama nyaatu nama kofalchiseeti
+Bishaan yoo nama nyaatu nama kofalchiseeti.
+Bittaa wallaalanii gabaa komatu
+Bittaa wallaalanii gabaa komatu.
+Biyya goophoon baay’atutti isa ol jedhee deemutu fokkisa. In the land of the hunchbacks those who walk upright look ugly.
+Biyyaa bahaan malee biyya hin yaadan.
+Boftii fi raachi hanga ganni darbutti wal faana jiraattu
+Boolli guyyaa argan halkan nama hin nyaatu.
+Boora’u malee hin taliilu
+Bor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama
+Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan.
+Boriif boorri jiraa.
+Boru hinbeeknen qodaan bukoo ishee lama
+Buddeena nama quubsu eelee irra ti beekani.
+Buddenni nama quubsu eeleerratti beekama.
+Bultiin bultuma akka itti bule abbaatu beeka. Life appears to be similar, but only individuals know how they live.
+Caama ganamaa kan beekuutu ho’ifata.
+Cabaan baqaqatti irkate.
+Citaa malee mana hin kabatan
+Citaa malee mana hin kabatan.
+Cubbuu sodaachuun booruuf
+Cubbuu sodaachuun booruuf.
+Cubbuun bishaanii harka buleen nama nyaachisa
+Cuunfaa baay isuun dubbii gogsuudha.
+Cuunfaa baay’isuun dubbii gogsuudha.
+Daakaniif hin marqan, dharra aniif hin argatan
+Daakaniif hin marqan, dharra aniif hin argatan.
+Daangaan jaalalaa afaanii baasanii walii laachuudha
+Dallaan abbaa kudhanii yeroon hin cufamtu
+Dawaa ofii beekan namaa kudhaamu
+Deeganiif hin du an
+Deeganiif hin du an.
+Deegarra ulfaatti jedhee namtichi ashaboo mataatti baate
+Deegarra ulfaatti jedhee namtichi ashaboo mataatti baate.
+Deemaa oltu barattu malee barumsaa hin argattu.
+Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
+Dhagaan of hin darbu, abbaan of hin argu.
+Dhagaheef heerumtee, argeef deesse.
+dhalli namaa otoo nyaattu diida laalti
+Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jetti
+Dhamaatuun dhama raaftee weessootu na dide jetti
+Dheebotan malee, mi’aa bishaani hin beekan.
+Dheedhii fi salphina hin quufan.
+Dheeratteef leemmanni gudelchaa hin taatuu
+Dhiiraa jirtu dhiirummaa hin dhuunfatan
+Dhirsi hamaan maaf hin nyaatiin jedha niitii dhaan
+Dhugaan ganama huqqattee galgala gabbatti. Truth looks thin in the morning but grows fat in the evening.
+Dhugaan hin qallatti malee hin cittu.
+Dhugaan ni qallatt malee hin cittu 
+Dhugaan niqallatti malee hincittu
+Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase
+Dhulaandhula garaa jiru, saani cinaacha arraaba.
+Dhuufuun waliin mari’atanii dhuufan hin ajooftu
+Diimina haaduun nyaatani,diimaa arrabaan nyaatu
+Dololloon nama hin fudhatuu laga guddaa nama geessi
+Du’aan dhuufaa jennaan kan bokoke dhiisaa jedhe
+Dubartiin fira hin qabne mana masaannutti baqatti
+Dubartiin qalbii hin qabne, mana masaanuu isheetti baqatti.
+Dubbii barbaacha sareen gabaa baate jedhuu Oromoon. To look for trouble the dog goes to the market.
+Dubbii barbaada sareen gabaa baati.
+Dubbiin baay’atetti harretti hin fe’ani
+Dubbiin baay’atetti harretti hin fe’ani.
+Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya
+Dugda hin dhungatan, hunda hin dubbatani
+Durattuu durii maalayyaa waaqoo lama tahe.
+Durbaa fi jiboota garaa gogaa lenjisu
+Duubaan dulluma jettee jaartiin tokko ragadde.
+Duulli amma oduu hin gahu
+Duulli amma oduu hin gahu !
+Duulli amma oduu hin gahu.
+Duuni biyya wajjinii, hirriiba jette jaartiin
+Duuni biyya wajjinii, hirriiba jette jaartiin.
+duuti biyyaa wajji hirriba.
+Duutiifi dullumni hin hafan.
+Edda waraabessi darbee sareen dutti
+Eeboo darbatani jinfuu hin qabatani
+Eeboo darbatani jinfuu hin qabatani.
+Eeboo darbatanii jinfuu hin qabatani.
+Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee gamnummaa maaltu jiraa
+Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee gamnummaa maaltu jiraa.
+Eelan eelee dhaabbatan.
+Fagaatan malee mi’aa biyyaa hin beekani
+Farda hidhatan machiin tolti!
+Fardi badaan farda balleessa
+Fardi biraan nama gaha malee hin waraanu.
+Fardi harree wajjin oole, akka harree Nama dhiita jedhuu Oromoon. The horse which grazes with a donkey kicks like a donkey.
+Fiigee fiigee kormi sangaa ta a.
+Fira dura bahan malee, fafa duraa hin bahan
+Firaan boonu malee firatti hin boonan
+Firaan ni boonu malee firatti hin boonan.
+Firri dhufe jadhanii dhabaa hin dhalanii.
+Firri gara firaa jennaan kal’een gara loonii jette
+Firri wallola malee gaafa rakkoo wal irratti hin ilaalu.
+Fooliin gaariin kannisa harkisa.
+Foon lafa bu’e huba malee hin’deebu jedhuu Oromoon. If a piece of meat drops on the ground, it can never be picked up without particles of dust.
+Foon lafa jiru allaattii lafa irratti wallolti
+Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti!
+Foon naaf kenneet, albee na dhorkate.
+Fuula ilaali na elmadhu jette harkuun.
+Fuulli fi nyaanni dhoksaa hinqabu
+Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan
+Gaangeen abbaan kee eenyu jennaan eessumni koo farda jette
+Gaariin mudaa hin’dhabu jedhuu Oromoon. Even a good person is not faultless.
+Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa a.
+Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa’a.
+Gaddeemtuun namaa harree ribbii hormaata fuuti
+Gadheen niitii, dhiirsa hamatti.
+Gadheen qalbii hin qabdu kan darbe hin yaadatu.
+Galaanni bakka bultii hin qabne, gudeelcha guuree deema
+Galgala maal nyaanne jennaan rafnee bulle jedhe jedhan
+Galle jette lafoon farda jala galtee.
+Gamni ofii nyaatee gowwaa afaan diba.
+gamnummaa maaltu jiraa.
+Ganamaan bahaaniif, waaqa jalaa hin bahan.
+Ganaman bahani waaqa jalaahin bahani
+Ganna darbeef mana hinijaaran.
+Gara jabeessa heexoon hin albaasu
+Gara jabeessa heexoon hin albaasu.
+Garaa dhiibuu irra miila dhiibuu wayya
+Garaa murtii murate, bishaan raafuutu gabbisa.
+Garaa nagaya qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha.
+Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani
+Garaacha dheedhii garaatti beeki
+Garaacha dheedhii, garaatti beeki.
+Garaan gadde imimmaan hinqusatu. A sad heart never lacks tear.
+Garaan murtii hin qabne, diina abbaati
+Garaan saree dhadhaa kajeela.
+Garbbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii.
+Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha.
+Garbittii lubbuuf walii gadi kaattu, warri qophinaafi se’u
+Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan
+Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan.
+Garibicha lubbuuf dheechu, Ormi jabina jaja. While a slave runs to save his life, observers appreciate his strength.
+Gola waaqayyoo itti nama hidhe lookoo malee ijaajju
+Gonfoon calqaba baddeet dhoofnan kutaa hanqatte
+Goomattuuf goommanni hin margu
+Goowwaa mannaa budaa wayyaa
+Goowwaa wajjiin dhalachuu mannaa dhaloota ooluu wayyaa
+Gorsa diddu du a hin diddu
+Gowwaa al tokko arrabsi, innuu lammata of arrabsa
+Gowwaa kofalchiisanii, ilkee lakawu
+Gowwaa sobii qaroo qeensaan qabi.
+Gowwaan bakka rafe hunda mana se’a
+Gowwaan bara soorome nyaatee, bara deege nagada jedhuu Oromoon. A foolish person eats when he is rich and trades when he is poor.
+Gowwaan buddeena manaa qabu dhiisee, akaawwii ollaa kajeela.
+Gowwaan gingilchaatti bishaan waraaba.
+Gowwaan isa darbe malee isa dhufu hin yaadu.
+Gubataa marqaa hubataatu arga.
+Gubattee hin agarree, abiddatti gamti
+Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti !
+Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti.
+Guddateef dubbii harretti hin fe’an
+Gurra uraan bade, lootiin hin sirreessu.
+Gurri dabarsaan ollaa walitti naqa.
+Haadha gabaabduu ijoolleen hiriyaa seeti
+haadha laalii intala fuudhi
+Haadha yoo garaa beekan ilmoo jalaa qabani
+Haadhaa fi adurree hin dhaanan!
+Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan
+Haatee durbaa jennaan dur kaa jedhe mucaan.
+Haati ballaa (suuloo) ya bakkalcha koo jetti
+Haati hattuun intala hin amantu
+Haati kee bareeddi jennaan, karaa kana dhufti eegi jedhe
+Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti
+Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti!
+Haatii fi gabaan waan namaa kennitu hin beekan
+Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru.
+Hagaam ol fagaattus allaattii reeffii lafa.
+Hagu dhiba jette sareen foksoo nyaatte
+Hamma fedhe guddatan, gosa ofii hindarban.
+Hamma Namaa hin Geessuu Cabsa namaa hin teessu!
+Hamman sii massakkare beettaa jennaan, hamman si tajjabee beettaa itti jedhe jedhu.
+Hamman siif ragaa bahe beektaa jennaan, hamman si tajjabee beektaa itti jedhe jedhu.
+Hantuunni boolla lamaa daftee hinduutu. A rat, which has two holes, lives long.
+Hantuunni farroofte qara eeboo arraabdi.
+Hantuunni haadha jalatti gumbii uraa barti.
+Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti !
+Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti!
+Harka abbaa biraan ibidda qabun nama hin dhibu
+Harka cabsuu dadhabde dhungadhu.
+Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi!
+Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi.
+Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan.
+Harkaan kennanii, miilaan barbaada deemu
+Harki hanna bare dooluuttuu socho’a.
+Harki nyaate nama hinnyaatu. A hand that has been helped doesn’t refuse to help others.
+Harki tokko ni dhiqa malee,hin qulqulleessu.
+Harmaatu lama malee aannan tokkichuma
+Harmaatu lama malee aannan tokkichuma.
+Harmatu lama malee, aannan tokkichuma jedhuu Oromoon. There are two breasts but the milk is the same.
+Harree fi gadadoon nama irraa hin gortu
+Harree fi gadadoon nama irraa hin gortu.
+Harree ganama bade galgala kurkuriin hin argu
+Harree ganama bade galgala kurkuriin hin argu.
+Harree hin qabdu farda namaa tuffatti
+Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu
+Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu.
+Harreen hidhaa kutte jennaan ofittuu gabaabsite jedhe.
+Harreen yoo alaaktu malee yoo dhuuftu hin beektu
+Heexoo galataaf oso hin taane qorichaaf dhugan
+Hidda malee xannachi hin dhiigu
+Hin bari’u seetee manatti hagde
+Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde
+Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde !
+Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne!
+Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi aa kaasaa
+Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi aa kaasaa.
+Hin taane kristinaan Badhaanee!
+Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti.
+Hiriyaa garaa firaa gadheetuu garaa hiraa.
+Hiriyaa malee dhaqxee gaggessaa male galte.
+Hirriibni baay’een duumessa hiyyummaati.
+Hirriibni hiryaa du’aati
+Hiyyeessa boo’icha hingorsani hinnuu jalleesee naqa.
+Hiyyeessa irraa liqeeffachuu mannaa sooressa kadhachuu wayya
+hiyyeessaf hin qalani kan qalame nyaata
+Hojiin waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu
+Holqaa seenani dukkana hin sodaatan.
+Hoolaan abbaa abdatte, diboo duuba bulchiti
+Hoolaan abbaa gaarii qabu, dubboo ala bulcha
+Hoolaan gaafa morma kutan samii(waaqa) arkiti
+Hora bu anii dhoqqeee hin lagatan.
+Horiin deegaa qilee irra dheeda
+Horiin deegaa qilee irra dheeda.
+Hudduu abbaan dagate tusseen sagal ciniinti.
+Humna qarqa baasuufi soora ganna baasu abbaatu beeka
+Humnaan nyaataniif,humna hin ta’u.
+Ibidda rafe huubni achuu kajeela.
+Ifaan sooratan dukkana daakkatu
+Ifaan sooratan dukkana daakkatu.
+Iilkaan mutaan seene budaan seene.
+Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu
+Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu !
+Ija jirtu qorsa buusani.
+Ija laafettiin durbaa obboleessaf dhalti
+Ija laaftuun dubaraa obbolessa irraa ulfoofti
+Ija laaftuun dubaraa obbolessa irraa ulfoofti.
+Ijaafii saree namarraa hin deebisan
+Ijibbaata beelaa eelee sagal dhaabu.
+Ijji gamnaa dura boossi
+Ijji gamnaa dura boossi.
+Ijjii fi ijoolleen tika baddi.
+Ijoollee hamtuun yoo nyaataaf waaman ergaaf na waamu jettee diddi
+Ijoolleen abaa ishee dabeessa hin seetu
+Ijoolleen niitii fuute gaafa quuftu galchiti
+Ijoolleen nyaataaf waaman ergaa seetee diddi.
+Ilkaan mutaan seene budaan seene.
+Ilkeen tan wal qixaatu ciniinnaa tolchaa
+Ilmii fi biqilli guyyaa malee hin dhalatu
+Ilmii fi biqilli guyyaa malee hin dhalatu.
+Ilmoo bineensaa foontu gara bosonaa heda
+Ilmoon huntuutaa gumbii uraa haadha jalatti barti
+Indaanqoon ka’a ganamfattee, gombisaa jala ooltin jedhuu Oromoon. Though a chicken rises early, it spends the whole day under the grain store.
+Intallii haati jajju hin heerumtu
+Irra turuun farda uruudha
+Irra turuun farda uruudha.
+Isa arjaan kenneef, doqna garaan dhukkuba.
+Itti hirkisaan kabaa hin ta’u
+Itti qabataaf cidhi ollaa jira
+Itti qabataaf cidhi ollaa jira!
+Itti qabataaf cidhi ollaa jira.
+Ittiin bulinnaa sareen udaan namaa nyaatti
+Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re eetin
+Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin
+Iyyitee hin beektuu iyyinaan  Badaa, badaa  jette
+Jaalala ishee hin beektuu dhungannaan boossi
+Jaalalli allaatti gara raqaatti nama geessa
+Jaamtu jaamti malee saree ija hin dhiqani.
+Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin
+Jaarsii fi qalqalloon guutuu malee hin dhaabatu
+Jaartii soba raftu, qaqawweessi hin dammaqsu
+Jaartii soba raftu, qaqawweessi hin dammaqsu.
+Jaartiin bara buttaa duudde hoo luboo jechaa hafti
+Jaartiin Bara Buttaa Duudde hoo Luboo Jechaa hafti!
+Jabbiin hootu hin mar’attu
+Jarjaraan re ee hin horu.
+Jarjaraan waraabessaa gaafa ciniina
+Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan.Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee.
+Jibicha korma ta’u elmaa irratti beeku
+Jiraa ajjeesuun jalaa callisuu dha
+Jiruu fi soddaa hin tuffatani
+Jiruu fi soddaa hin tuffatani.Ijji badduus bakki ijaa hin baddu.
+Ka Arba ajjeese furrii hin baafatuu?
+Ka bira dhahan hin beekne isaa dhahan hin beeku.
+Ka qotiyyoon iyyuu male qacceen iyyiti.
+Kabaja balbalaaf hindaaqqoon gadi jette.
+Kadhatanii galanii weeddisaa hindaakan.
+Kan abbaan quba kaa’e oromi(namni, halagaan) dhumdhuma kaa’a
+Kan abdatan irra kan argatantu caala.
+Kan abdatanii mana ishee dhaqan akaayii nama afeerti.
+Kan akka fardaa nyaatu gaafa akka namaatti nyaate du a.
+Kan akka fardaa nyaatu gaafa waan nyaatu dhabe du a
+Kan akka walii loon walitti yaafatti.
+Kan barri namatti fide,hiriyaan namatti qoosti
+Kan barri namatti fide,hiriyaan namatti qoosti.
+Kan bishaaan nyaate hoomacha qabata
+Kan bonni ajjeese,ganni maqaa fuudha.
+Kan citaa qabaa tokko namaa hin kennine mana bal’isii gorsiti
+Kan dandeessu dhaani jennaan, gowwaan galee niitii dhaane.
+Kan darbe yaadatanii isa gara fuula dura itti yaadu.
+Kan dhaabbattee si hin agarre, teessee si hin argani.
+Kan dulloome jaarsa, kan du u dargaggeessa.
+Kan farade dhabe harreen garmaama. Someone who doesn’t have a horse rides on a donkey.
+Kan gabaan dhaga e gowwaan galee niitii dhokse
+Kan gabaan odeessu, gowwaan galee niitii dhoksa.
+Kan garaa malee kan maqaa yoom na dhibbe jedhe waraabessi.
+Kan garaan yaade miilii ganamfata
+Kan haadhatti barte amaatiitti
+Kan hanna bare dooluutu sosso’a
+Kan harree hin qabne gaangee tuffata.
+Kan humnaan lafaa hin kaane yaadaan Sudaanitti nagada
+Kan ilkaan hin qabne akaawwii hawwatti
+Kan ilkaan hin qabne akaawwii hawwatti.
+Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu!
+Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu.
+Kan kunootii hin argine kuunnotii hin argu.
+Kan lafatti wal hintaane muka wajjiin hin koru.
+Kan leenci naasise hindaaqoo baqata.
+Kan magaalaan dhageesse gowwaan galee niitii dhokse.
+Kan mana qabu mala hin dhabu
+Kan namni nama arabsi irr, kan abbaan of arabsutu caala
+Kan nyaateefi kan kaate waa jalaa baha
+Kan of jaju hin dogoggoru !
+Kan of jaju hin dogoggoru!
+Kan offii buletu nama bulcha
+Kan offii buletu nama bulcha.
+Kan qaban qabaa hin guunnne gadhiisan bakkee guutti.
+kan qabuuf dabali jennaan harreen laga geesse fincoofte
+Kan qalbii fi jaalalli ajjeese hin fayyu.
+Kan qunnaan galata hin ta’iin daa’ullaan galata hin ta’u.
+Kan sangaan iyyuu male qacceen iyyiti
+Kan si tumetu na qoree
+Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi.
+Kan suuta deemu qoraatiin suuta seent. A thorn slowly gets into the body of a person who walks slowly.
+Kan tokko qabdu hirriiba hin qubdu.
+Kan tuffatantu nama caala, kan jibbanitu nama dhaala
+Kan waaq mure hinoolu.
+Kan Waaqi qocaaf kaa’e, cululleen hin fudhattu jedhuu Oromoon. What God has preserved for the tortoise, the eagle can never take it.
+Kan waraane ni dagata; kan waraaname ni yaadata.
+Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo!
+Karaa foolii nun hin jedhani jette wacwacoon
+Karaafi dubbii odoo arganuu irraa goran
+Karaan baheef maqaan bahe hin deebi’u
+Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa.
+Karaan sobaan dabran galatti nama dhiba
+Karaan sobaan dabran galatti nama dhiba.
+Karaan sobaan darban, gala nama dhiba.
+Karkin ofii madaa’ullee, muranii hin darban
+Katuffatantu ardaa dhaala
+Katuffatantu ardaa dhaala.
+Keessa keessa adurreen bineensa.
+Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti
+Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti!
+Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti.
+Keessuma qamalee raafuu kessati argu
+Keessummaa qamalee raafuu keessatti argu.
+Kijiba baranaa manna dhugaa bara egeree wayya
+Kijibni nama oolcha malee, nama hin bulchu.
+Kophaa dhiqanii xurii hinbaasan. By washing alone, one can’t avoid dirt.
+Kopheen muka yaabdee seexanatu na kuffise jettaa jette seexanni jedhan.
+Kormi biyya ofiitti bookkisu biyya ormaatti ni mar’ata.
+Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan!
+Lafa sooriin du’e baataatu garmaama
+Lafti abdatan sanyii nyaatee namni abdatan lammii nyaate
+Laga marqaa jennaan ijoolleen fal’aanaan yaate
+Lagaatu walitti yaa a malee garaan walittii hin yaa u.
+Leemmanni bareeddeef marqaan hin mi aawu.
+Leenca humnaan roorrisu, qamaleen malaan ajjeefte.
+Lilmoon qaawwaa ishee hin agartu, qaawwaa namaa duuchiti
+Lubbuun abbaan gate lama hin bultu
+Lukkuun(hindaaqqoon) haatee haateealbee ittiin qalan baafti
+Lukuun abbaanis qabu, bineensis qabu iyya hin dhiistu.
+Maal baasuuf dhama raasu.
+Maal haa baasuuf dhama raasu
+Maali maqnee  jette sareen jaamaa sagal dhalte.  What’s our sin  said a bitch after giving birth to nine blind pups.
+Maanguddoo fi eeboo dura hin dhaabbatan
+Maanguddoo fi eeboo dura hin dhaabbatan.
+Madaa hamtuu fayyan malee jecha hamtuu hinfayyan. Bad wound does heal but bad word doesn’t.
+Madaan qubaa abbaa guba
+Madda bu’anii Jiidha hinlagatan. After coming to stream, exposing oneself to damp is inevitable.
+Malaaf malli jira mucaaf harmi jira
+Malannee bolla lama qotanne jette hantuunni
+Malannee bolla lama qotanne jette hantuunni.
+Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran
+Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran!
+Mana balbala malee hin seenan, utubaa bakka malee hin dhaaban
+Mana eegaan bara eega jette sareen jedhan
+Mana haadha koon dhaqa jettee goraa bira hin darbiin
+Mana oormaa bareedaarra, godoo ofii wayya
+Mana waraabessaatti foon liqii hin dhaqan
+Manni abbaan gube abbaa hube. A house burnt by its owner harms the owner himself.
+Manni Abbaan Gube Iyya Hin Qabu
+Manni ija daha malee, gurra hindahu
+Manni ija daha malee, gurra hindahu.
+Manni of–jajjuu karaa dura
+Maqaa hannaa, abbaatu ofirraa eega
+Maqaan baatu fi karaan baatee hin deebitu.
+Maqaan erbaniif haarawa hin taatu
+Maraatanii biyya hin bulchaan, mari’atanii malee.
+Maraattuu fi sooressi akka argetti haasawa.
+Maraattuu keessi gamna !
+Maraattuufi sooressi akka argetti haasawa
+Maraattuun keessi fayyaadha
+Maraatuun jecha beektu, waan jettu garuu hin beektu
+Marartoon du a hin oolchu.
+Marii’ atan malee maraatan biyya hinbulchan. It is possible to administer people by discussion but not by force.
+Marqaa afuufuun sossobanii liqimsuufi
+Mataa hiyyaassaatti haaduu baru
+Mataa malee balbala hinbaan. Head goes through a door before the other parts of the body.
+Mataan du us gurri hin awwaalamu.
+Mi a wal fakkaatu walbiratti fannisu
+Mi a wal fakkaatu walbiratti fannisu.
+Mi’a wal fakkaatu walbiratti fannisu.
+Midhaan dura facaasan sinbirri nyaattet nama dura dubbate namni komata.
+Midhaan warra raatuu bona bona nyaatu
+Midhaan warra raatuu bona bona nyaatu.
+Migirri lagaa gubannaan, gingilchaan golaa boosse.
+Miila lama qabaataniif muka lama hin koran.
+Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte
+Morki baduu mannaa mormi cituu woyya
+Morki baduu mannaa mormi cituu woyya.
+Mucaa keetiin qabii mucaa koo naa qabi jettehaati mucaa
+Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu.
+Mucaan du’aaf dhalate wareegaan hin guddatu
+Muka beekan qoricha hin se  an.
+Muka jabana qabu reejjiitti dhibaafatu
+Muka jalaa ol Koran malee, gubbaa gadi hin koran.
+Muka jigetti qottootu baay ata.
+Muka koruun nama hin dhibu, bu’utu nama dhiba.
+Na argaa na argaan na dhoksaa fida
+Naatu beekaan beekkumsa hin taatu
+Nagaroon qoree baala bakkanniisaa, harsaamessatti saadiru.
+Nama dubbiin nama dhibe cal’dhisan dhiban. When a person troubles you with a disappointing word, trouble him with silence.
+Nama fardaan barbaadan lafoo argatu.Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami.
+Nama foon beeku sombaan hin sobani
+Nama guddisuun of guddisuudha; nama xiqqeessuun of xiqqeessuudha
+Nama horii hin beekneef, lukkuun luka lamaa horiidha
+Nama horii hin beekneef, lukkuun luka lamaa horiidha.
+Nama jechi hin madessine waraanniyyuu hin madessu.
+Nama sobatanu hinsobanu. One doesn’t lie to a person he/she likes.
+Namaan garaan ga’atti garaan lafa nama ga’a
+Namaan garaan ga’atti garaan lafa nama ga’a.
+Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheesse!
+Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru!
+Namin nama abaaru nama hinfaarsu. A person with scoffing tongue doesn’t praise.
+Namni akka fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du’a
+Namni akka fardaa nyaatu, gaafa akka namaa nyaate rakkata
+Namni bakka ciisu argate bakka itti diriirfatu barbaada
+Namni dhadhaa afaan kaa’an dhagaa afaan nama kaa’a
+Namni dhadhaa afaan kaa’an dhagaa afaan nama kaa’a.
+Namni dhama’iif uumame abjuun dhagaa guura
+Namni dhama’iif uumame habjuun dhagaa guura
+Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu.
+Namni Farda koorse galgala kooraa baata!
+Namni gaafa hiyyolee qurri isaa duude osoo hiyyolee jeduu hafa.
+Namni gabaabaan otoo kabaja hin argatiin du’a
+Namni guyyaa bofa arge halkan teepha dheessa
+Namni ilkaan miidhagu, hidhii walitti hin qabatu
+Namni Jireenya isaati fakkaata.
+Namni mana tokko ijaaru citaa wal hin saamu
+namni mana tokko ijaaru citaa wal hin saamu.
+Namni mana tokko ijaaru citaa wal hinsaamu
+Namni mataa isaatii hin tolle, namaaf hin tolu.
+Namni nama arabsu nama hin faarsu
+Namni namaaf qoricha.
+Namni namatti jennaan, erbeen saawwanitti jette.
+Namni niyaada;waaqni niguuta.
+Namni qotiyyoo hin qabne qacceen qalqala guutuu dha
+Namni yaraan imaanaa gatee lafti yaraan sanyii nyaattee.
+Ni ta a jennaan Harree qallee hin ta u jennaan harree gannee isumaa fidaa jennaan dhaqnee dhabne.
+Niitii waa lama jaallattu gabaa hin’basin jedhuu Oromoon. Never send a woman who likes two things to the market.
+Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante
+Niturra malee niurra jette boonbiin.
+Nuugiin tumanii nyaatan, humna baaterra hin jirtu
+Nyaataa fi lola abbaatu tolfata
+Obbolessi kan walin dhalatan qofa miti
+Obsan malee hn warroomani
+Odoo beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan
+Oduun soora (nyaata) gurraati.
+Of beektuun sooda lagatti. A boastful person abstains from salt.
+Of jajjuu hantuutaa eegeen lafa hin gahuu.
+Of-jajjuun loon lamaa, tikseen kuma lama.
+Ofii jedhii na dhugi jedhe dhadhaan
+Ofii jettu miyaa’i yookaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan.
+Ofii nyaatan ormaa laatan
+Ofiifu duutii maaf of huuti
+Okkoteen Waaqa hinbeekne eelee bishan kadhatti. A pot that doesn’t know God, begs  eelee ∗ for water.
+Ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan
+ol kaayan ol ka ani fuudhan.
+Olkaa an malee ol ka anii hin fuudhani
+Olkaayaniif malee ol ka aniif hin fuudhan.
+Ollaa fi dugdaan ka an.
+Ollaa fi Waaqatti gadi bahu
+Ollaa fi Waaqatti gadi bahu !
+Ollaa fi Waaqatti gadi bahu!
+Ollaa fi Waaqatti gadi bahu.
+Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka
+Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka !
+Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka.
+Osoo gubadhuun kolfa jette akaayiin.
+Osoo hin hubatiin harka hin gubatiin
+Osoo hin hubatin hin dubbattin
+Osoo hin hubatin hin dubbattin.
+Osoo horiin hin galin hattuun mooraa guutte
+Osoo horiin hin galin hattuun mooraa guutte.
+Osoo raachi waccuu, leenci bishaan dhugee gala.
+Otoo beeknuu huuba wajjin jette sareen
+Otoo fi eegeen gara boodaati
+Otoo garaan tarsa’e jiruu, darsa tarsa’eef boossi
+Proverbs
+Qaallu salphattu nama du’utti waaman!
+Qaalluun kan ishee hin beektu kan namaa xibaarti
+Qaban qabaa hin guunnee gad-lakkisan bakkee guutti
+Qabbanaa’u harkaan gubnaan fal’aanan
+Qalbii malee ijji hin argitu.
+Qarri lama wal hin waraanu
+Qarri qara hin muru.
+Qawwee dhufe dubbin dhufe
+Qeerransa eegee hin qaban, qaban gadi hin dhisan.
+Qeesii mataa sabbataa amajaaja dabboo sanbataa jedhu.
+Qeesiinwaaqayyoo itti dheekkam, daawwitii gurgurtee harree bitatte
+Qoonqoon bilchina eeggattee, qabbana dadhabde
+Qoosa ilaa jettee ballan. Don’t be careless to an eye said a blind person.
+Qorichaofii beekan namaa kudhaamu
+Qotee bulaa doofaan, miila kee dhiqadhu jennaa, maalan dhiqadha borus nan qota jedhe
+Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate dha jedhan mukoonni jigan jedhan.
+Qulqullummaa guddaan, qullaa nama dhaaba.
+Qunceen wal gargaartee arba hiiti.
+Qunnii buqqisaniit, abaabilleetti darbu
+Qunnii buqqisaniit, abaabilleetti darbu.
+Qunxur mana fixxee cimmif mana gattii, jedhan
+Qurcii dhaan aboottadhu jennaan, qophoofneerra jedhe
+Quuqaa cinaacha jalaa abbaatu beeka
+Quuqaa cinaacha jalaa abbaatu beeka.
+Raafuu fixee rafuu dide
+Raafuu fixee rafuu dide.
+Raafuun hanga okkoteen qabatu affeelan
+Re’een baala agarte qeerransa hin argitu
+Re een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti
+Re een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti.
+Re’een kan ofii hin beektu sareedhan eegee gad qabadhu jetti.
+Re’een kan tokkoo raafuun kan tokkoo, kis jennee kiisii dabalanne.
+Reeffa firaa torba garagalchu.
+Roobiin galaana keessaa bahee, fixeensa arraaba.
+Roobiin garbaa baatee, fiixeensa arraabdi.
+Sa’aa eegee hin qabne cirriin hin sodaattu
+Sabab jette ballaan farda yaabdee.
+Sabni namatti jiguu irra gaarri (tulluun) namatti jiguu wayya
+Sagal ka’uu irra sagal waamuu wayya
+Sagal ka’uu irra sagal waamuu wayya.
+Sagaliin Akaafee diddeet diddiimattii. ~
+Salphinni abbaa lafaa bara midhaan bade.
+Salphoo soqolatte, soqolaa gargaaru
+Sanga boonni ajjeese, ganni maqaa fuudha.
+Sangaan bara qote hedata!
+Sangaan bara qote hedata.
+Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata.
+Sannyii Kan facaasantu marga jedhuu Oromoon. What is sow will sprout.
+Sanyii ibiddaa daaraatu nama guba
+Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba.
+Sanyiin waan facaasan magarti
+Sanyiin waan facaasan magarti.
+Saree adeemtuu dill uu goromsaatu darba.
+Saree soroobduun afaan isheef bukoo ykn. dudda isheef falaxaa hin dhabdu
+Sareen duttu nama hin ciniintu
+Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati!
+sareen qaroon untee qadaaddi. A wise dog covers a container after drinking what it contains.
+Sareen sarbaa hinqabdu mukarbaa hinyaabbattu.
+Sareen warra nyaattuuf dutti
+Seenaa bar dhibbaa baruuf bardhibba jiraachuun dirqama miti
+Shuummoo dhowwannaan,  keenyas warri amma du a .  jedhe gowwaan.
+Silaa dhufa hin ooluu kajeelaa dura waami.
+Silaa hinolu, kajeelaa dura waami. Since he is going to come anyway, invite the freeloader first. (i.e. accept the inevitable).
+Sinbira lubbuuuf kaattu ijoolleen tapha seeti.
+Sirbaaf dhufanii morma hin qusatan
+Sirbaaf dhufanii morma hin qusatan.
+Soddaa fi dayma hin duudhatan.
+Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan!
+Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan.
+Soddaan dhufe jedhanii, gu aa hin elmani.
+Soogidda ofiif jettu mi’aayi kanaachi dhakaa taata
+spoiled.
+Surree namaa ergisani irra hin taa inii hin jedhani
+Surree namaa ergisani irra hin taa inii hin jedhani.
+Suuraan gaariin abbaa fakkaata.
+Suuta deeman suuta qoreen nama waraanti.
+Taa’anii fannisanii dhaabatanii fuudhuun nama dhiba
+Taakkuun dhuftee dhundhuma deemti.
+Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti!
+Tafkiin gaafa haxaawan, gowwaan gaafa gorsan itti abaasa
+Tafkiin lafatti walnyaatti, namarratti wal baatti.
+Takkaa dhuufuun namummaa dh, lammmeessuun harrummaadha
+Takkattii qayyannee taduraa hanqannee ykn takkaa qayyannee lukaa gubanne
+Tikseen dhiyootti dhiifte fagootti barbaacha deemti
+Tikseen taakkuutti dhiistee dhumdhumatti kaati.
+Tiruun bulte lafee taati.
+tokko kophee dhabeetu booha, tokko immoo miila dhabee booha
+Tokko namaatu nama dida, kan lammata abbaatu of dida
+Tokko namaatu nama dida, kan lammata abbaatu of dida.
+Tufani hin arraabani
+Tunis dhukkuba taateef tessuma nama dhowitii jedhe namichi dhullaan qabde
+Tunis dhukkuba taateef tessuma nama dhowitii jedhe namichi dhullaan qabde.
+Tuulamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan
+Udaan lafatti jibban funyaan nama tuqa
+Ulee bofa itti ajjeesan alumatti gatu
+Ulfeessaniit ulfaatu jettet haati ilmaaf farda qabde
+Ulfi ulfina qaba jennaan gowwaan garaa dhiibe.
+Utuu ani gaafaaf bohuu, gurra nakutani jette harreen. While I cry for horns, they cut my ears said the donkey.
+Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan
+Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan!
+Waan dhufu hin beekanii saree tana akaayii barsiisaa
+Waan dhufu hin beekanii saree tana akaayii barsiisaa.
+Waan gaarii seetee mimmixa dhuka ykn bobaa jala kaawwatte
+Waan karaa jiruu fi waan garaa jiru hin beekan.
+Waan qabaniin gabaa bahu
+Waan qabaniin gabaa bahu.
+Waan samii bu’e dacheen baachuu hin dadhabu
+Waan uffattu hin qabdu haguuggatee bobbaa teessi
+Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haaddi
+Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi
+Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi!
+Waan waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu.
+Waan warri waarii jedhu ijoollleen waaree jetti
+Waaq nagaan nu oolche, nagaan nu haa bulchu. Kan nagaan nu bulche, nagaan nu haa oolchu. God has given us a good day, may He also give us a good night. He that has given us a good night, may he also give us a good day.
+Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan
+Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan.
+Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate.
+Wacitii abbaan cabsee kaa e, kan dhiqee kaa e itti kakata
+Wacitii abbaan cabsee kaa’e, kan dhiqee kaa’e itti kakata.
+Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu
+Wal qixxeen wal fixxee.
+Wali galan, alaa galan
+Walii galan Alaa galan ja e jaarsi oromoo dhaddacha jala taahee.
+Walii galan Alaa galan ja e jaarsi oromoo dhaddacha jala taahee..
+Wallaalaan bishaan keessa dhaabatee dheebota
+Wallaalaan bishaan keessa dhaabatee dheebota.
+Wallaalan bishaan keessatti dheebota.
+Wanta odeessanii fi wanta bobeessan hin dhaban
+Waraabessa darbee sareen dutte
+Waraabessa darbee sareen dutte.
+Waraabessi biyya ofii nama haanyaatuu
+Waraabessi biyya ofii nama haanyaatuu.
+Waraabessi guyyaan yuuse beekkachiise
+Waraabessi guyyaan yuuse beekkachiise.
+Waraabessi waan halkan hojjete beekee guyyaa dhokata
+Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe!
+Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe.
+Warra afaan walii beekuu, harreetu balbala cufa
+Warra walnyaatu jidduudhaa waa nyaatu.
+Warri Badu Walhinbadadu. A discordant family doesn’t care for its members.
+Warri guddaan aduurree wasaasaa baata
+Warri guddaan aduurree wasaasaa baata !
+Warri guddaan aduurree wasaasaa baata!
+Warri marii qabu dibicha qalata warri marii hinqanne raadaa qalata. A concordant family slaughter a young bull while a discordant one slaughters a heifer.
+Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee
+Wol akkeessee ollaan marqa balleesse jette intalti ofiin bultun .
+Wol jaalateef lafoon woli hin hudeeltu!
+Yaa cubbuu  essa dhaqxa  jannaan  bakka itti na ergan  jatte.
+Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhan.
+Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhe.
+Yaa marqaa, sii afuufuun, sii liqimsuufi jedhuu Oromoon. Dear porridge, the reason why I blow when your hot is so that I can swallow you more easily.
+Yaadni hamaan nama huqqisa.
+Yaawaaq siifan ka’a, achumaanan gaayyaa koo fudhadha jette jaartiin
+Yoo akka nyaattu homaa hin taatu yoo akka aadduu barana him baatu.
+Yoo baay’ate dammis ni hadhaawa.
+yoo dhaqna of jaalatan fuula dhiqatu
+Yoo dheeraan tarkaanfii malu, gabaabaan hulluqaa malata.
+Yoo hundumasaa dubbatan garaan duwwaatti hafa jedhan
+Yoo itti hubatanii ilaalan tafkiin ija qabdi.
+Yoo iyyan malee hin dhalchanii jedhe korbeesi hoolaa kan re’eetiin
+Yoo rakkatan fala barbaadan
+Yoo suuta ejjetan qoreen suuta nama waraanti
+Yoon ani du e araddaan hin margin jette harreen.
+Yoon ani du’e araddaan hin margin jette harreen.
+Akkan itti dhales, akkan arraabbadhus anatu beeka,   jette xaddeen.
+ durattuu durii maalayyaa waaqoo lama tahe   arrumaa salaattee arrumaa maraatte   yaanni karaa hin dhaleessu 
+ harreen fe aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti 
+ Ka qotiyyoon iyyu qacceen iyyiti 
+ Ni ta a jennaan harree qallee hin ta u jennaan harree gannee 
+Nyaadhee sifixuu dadhabus, haadhee siballeessuu dadhabbaa  jette lukkuun.
+Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen
+Yaa marqaa si afuufuunko, si liqimsuufi.  jedhe jaarsi.
+Aadaa fi aduu ni dhokatan malee hin badani.
+Aanaan reeffatti aana. A person stays close to a dead body of his relative.
+Abba hin qabdu akaakyuuf boochi
+Abbaa tuffatan jalatti ilmoo dhaanu.
+Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu!
+Abbaan iyyatu malee ollaan hin birmatu.
+Abbaan mana jiraa gurri ala jira
+Abbaan of hin argu; dhakaan of hin darbu
+Abbaatu of mara jedhe bofti hantuuta liqimsee
+Abjuu sodaatanif hirriiba hin dhiisani
+Abjuun bara beelaa buddeen, buddeen jetti.
+Abshaalli ofii nyaatee, gowwaa afaan diba.
+Adda baane jedhe namtichi furrii fudhatee
+Addaatef ilkaan alanfachuu hin dhiisu
+Adurreen garaa muratte, leencaan qixa nama sodaachifti
+Adurreen keessi bineensa!
+Afaan gaariin afaa gaarii caala
+Afaan lafa taa’u lafee alalcha.
+Akka abalun sirbaan boquu nama jallisa
+Akka beekutti dhalaa(dahaa) nadhiisaa jette intalti harka namaa diddu
+Akka ebaluutti sirbaan morma nama jallifti jette intalti qalbii qabdu.
+Akka haroon hin guunne akka raachi hin duune jedhan
+Akka haroon hin guunne akka raachi hin duune jedhan.
+Akka isaa beekaaf, bofa miila dhorke.
+Akka qottiyyoon gooba jettee raachi dhootee duute
+Akkuma dur seeteet jaartiin qullaa lafaa kaate
+Alaa manatti galan.
+Alaagaatti garagalii afaan kaawwadhu, firatti garagalii liqimsi.
+Alagaan gaafa kolfaa firri gaafa golfaa
+Ameessi okolee dide okkotee hin didu.
+Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee
+Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee!
+Argaa toleef goromsi hin ottoomu
+Arge jettee hin foksin, dhagahe jettee hin odeessiin
+Ari ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi.
+Ari’ii biyyaa baasii qabii itti hasaasi.
+arrabni lafee hin qabdu lafee nama cabsiti
+Asuu oolle jette tan heerumaaf muddamte 
+Badduun fira ishee yoo hamattee, baddubaatuun niiti ishee hamatti
+Bagan kufe, bagaan ka’e, kan naqabuu fi kan na dhaabu addaan baafadhe jedhe namtichi
+Bakka hin rafnetti hin muugan.
+Bakka oolan irraa bakka bulantu caala.
+Bakkuma dhaqqabani kan hoqqatan
+Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa
+Bara gaddaa mataa lafa godhu.
+Baraa fi furguggee gad ja anii dabarsanii.
+Baraan barruu horan
+Baraan barruu horan!
+Baran barruu koran
+Bareedina gurraachaafi dubbii gamnaa nama bira gaheetu hubata
+Bareedina gurraachaafi dubbii gamnaa nama bira gaheetu hubata.
+Bari fallana, takka namaa fodogaa, takka nama fondoga
+Beekaan afaan cufata malee balbala hincufatu. A wise man shuts his mouth, but not his door.
+Biddeen nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan
+Bishaan darbe hin waraaban
+Bishaan malaan woddan!
+Bobbaa yoo tolan gala tolan
+Bor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama!
+Boru hin beekneen qad-bukoon ishee lama
+Boru hinbeeknen qodaan bukoo ishee lama.
+Buna lubbuuf xaaxa’u warri naa tolii kadhatu
+Cabsituun tulluu amaaraatiin giraancee jetti
+Cubbuun takka tratii takka dhaqabdi. Sin goes slowly but reaches timely.
+Daakaniif hin marqan, dharra’aniif hin argatan.
+Dabeessa uleen (jirmi) shani
+Deegan malee waqayyo hin beekani
+Dhabaaf malee cirriin cooma kajeelti
+Dhabaaf malee sombi kan sareeti
+Dhamaatuun dhama raaftee weessootu na dide jetti.
+Dheeratteef leemmanni gudelchaa hin taatuu.
+Dhiiraa jirtu dhiirummaa hin dhuunfatan.
+Dhugaan hin qaldhatti malee hin cittu!
+Dololloon nama hin fudhatuu laga guddaa nama geessi.
+Dubbannaan dubbii ta’e, hooqqannaan cittoo ta’e. Speaking gave me troubles, scratching gave me scabies.
+Dubbii fi gororri abbumatti mi’aya.
+Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya.
+Dullachi waan garaa qabu alba’a.
+Dura na dhungatteef dhirsa naa hin taatu jette intalli
+Duutu duuti malee saree ija hin dhiqan.
+Eeboo darbatanii, jinfuu hin qabatani.
+Ejersa halaalaarra qobboo qe’ee wayya.
+Farda hidhatan machiin tolti.
+Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon
+Firoomne jedhanii, waraabeessatti foon hin fe’atan.
+fokkisaan nama qabata malee nama hin kadhatu
+Foon lafa jiru allaattii lafa irratti wallolti.
+Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti.
+Foonii garaan nudadhabee
+Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan.
+Gaashatti dhuufuun daalattii dha
+Gaddeemtuun namaa harree ribbii hormaata fuuti.
+Galgala maal nyaanne jennaan rafnee bulle jedhe jedhan.
+Gama sanaa garbuun biile (asheete) jennan warra sodaanne malee yoom argaa dhabne jedhe jaldeessi
+Garaan badaan waan nyaatan nama himsiisa jedhe abbaan kiyya
+Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha
+Gogaa naaf hafaa jedhe waraabessi biyya isa hinbeekne dhaqee
+Gorsa diddu du a hin diddu.
+Gowwaa al tokko arrabsi, innuu lammata of arrabsa.
+Gowwaan bakka rafe hunda mana se’a.
+Gowwaan gaafa deege nagada
+Gowwaan guyyaa cidhasaa machaa a.
+Gowwaan isa darbe malee isa dhufu hin yaadu
+Gubattee hin agarree, abiddatti gamti.
+Guddatee guddatus gurri mataa hin dabartu
+Guulaa hin bitiin jiilaa biti
+Haadhaa fi adurree hin dhaanan
+Haadhaa fi adurree hin dhaanan.
+Haatii fi gabaan waan namaa kennitu hin beekan.
+Hafaasaarra afaansaa
+Hagu dhiba jette sareen foksoo nyaattee
+Hamii fi eegeen abbaa duubaa oolti.
+Hammaatanis hammaaranis dhuma hin ooltu.
+Hantuunni hadha ishee jalatti gumbii uruu bartii
+Harka abbaa biraan ibidda qabun nama hin dhibu.
+Harka abbaa tokkotin ibidda qabachuun nama hindhibu.
+Harka namaatiin ibidda qabaa hin sodaatani
+Harkaan dhaabanii barbareen nama gubdi
+Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan
+Harkaan kennanii, miilaan barbaada deemu.
+Harki hanna bare dooluuttuu socho a
+Harree hin qabdu farda namaa tuffatti.
+Harreen fe aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti
+Harreen nyaattu na nyaadhu malee bishaan ol hin yaa’u jette waraabessaan
+Hidda mukaa lolaan baaseetu, hidda dubbii farshoo (jimaa)n baase
+Hiriyaa malee dhaqanii gaggeessaa malee galu
+Hojiin Waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu !
+Hojiin waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu.
+Holqaa seenani dukkana hin sodaatan
+Hora bu anii dhoqqeee hin lagatan
+Hunda dubbatan garaan duwwaa hafa
+Ibiddi garaa foon hin waadu
+Ija jabeessa irraa sirbi hin fokkisu!
+Ijaafii saree namarraa hin deebisan.
+Ijji dhugaan boosse, imimmaan hin dhabdu
+Ijoollee qananii fi farshoo qomocoraa warratu leellisa
+Ijoolleen gajee torbaa anatuu keessaa korma jedhee geerare namichii jedhama
+Ijoolleen gajee torbaa anatuu keessaa korma jedhee geerare namichii jedhama.
+Ijoolleen quufne hin jett, garaatu na dhukube jetti malee
+Ilkeen tan wal qixaatu ciniinnaa tolchaa.
+Intalti ariifattuun haadha ciniinsuubarsiifti
+Irreen hin moyan, alagaan hin boonan
+Itti himne yoo dhageesee, itti kennine yoo olkeesee
+Itti himne yoo dhageesee, itti kennine yoo olkeesee.
+Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re eetin.
+Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin!
+Iyyitee hin beektuu iyyinaan  Badaa, badaa  jette.
+Iyyuuf bakkeen naguma, dhiisuuf laphee na guba
+Jaalalli jaldeessa yeroo fixeensaa garaa jalatti, yeroo bokkaa dugda irratti nama baatti
+Jaartiin bara buttaa duudde hoo luboo jechaa hafti.
+Jabbiin harree waliin oolte dhuufuu bartee galtii. if only our tongues were made of glass,then we would be very careful when we speak!
+Jarjaraan re ee hin horu
+Jarjaraan re’ee hin horu.
+Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan
+Jooraa ooltus sareen waan hin jirre hin fuutu
+Kaanittuu abbaa argadhu jette haati intalaan.
+Kabaja balbalaaf hindaaqqoon gadi jette
+Kadhatanii galanii weddisaa hin daakani
+Kan afaanii bahee fi kan muccaa bahehin deebi’u
+Kan citaa hinqabneef kan citu baasti
+Kan dhiqantu nama dhiqa jatte wacitiin.
+Kan firaaf jabaanaa hin dhaabne, ormaaf eegee dhaabdi.
+Kan gabaan dhaga e gowwaan galee niitii dhokse.
+Kan harree hin qabne farda tuffata
+Kan lafatti wal hintaane muka waliin hinkoru.
+Kan mana qabu mala hin dhabu.
+Kan nyaatee fi kan kaate waa jalaa baha
+Kan nyaateefi kan kaate waa jalaa baha.
+Kan of jaju hin dogoggoru
+Kan qotiyyoon iyyuu male qacceen iyyiti.
+Kan si tumetu na qoree.
+Kan waaqni namaa kaaße cululleen hin fudhattu
+Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo.
+Karaa dheeraa milatu gabaabsa, dubbii dheeraa jaarsatu gabaabsa
+Karaa malee deemuun laga nama bulcha. Going on a wrong way makes someone face a problem.
+Karaaf dubbii arganuu dhiisan. One turns back from road and dubbii (abnormal speech) observing them.
+Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa
+Karaan sobaan darban gala nama dhiba.
+Keessummaan akka warri bulutti bulti. A guest sleeps in a manner the host sleeps.
+Keessummaan lolaa dha abbaatu dabarfata
+Kofoo namaa ergisanii,  irra hin taa in  hin jedhan.
+Kokkolfaa nama nyaatti golfaan.
+Korma dhugaan booratu, biyyeen ija hin buutu.
+Kursii irra taa’anii muka hin hamatani
+Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan.
+Laftis bahii jette jaartiin faeda irraa kuftee
+Laftis bahii jette jaartiin faeda irraa kuftee !
+Lagaatu walitti yaa’a malee garaan walittii hin yaa’u.
+Leenca biyya ofii yoo ajjeessan, saree biyya ormaatu nama nyaata.
+Lubbuun abbaan gate lama hin bultu.
+Malaaf malli jira mucaaf harmi jira.
+Mana balbala malee hin seenan, utubaa bakka malee hin dhaaban.
+Mana haadha kootiin dhaqa jettee, goraa bira hin darbin.
+Mana waraaabessaatti foon liqii hin dhaqan
+Manni of–jajjuu karaa dura.
+Maqaa ni bitan malee, hin gurguran.
+Maqaan erbaniif haarawa hin taatu.
+Maraatanii biyya hin bulchaan, mari’atanii malee
+Maraattuu fi sooressi akka argetti haasawa
+Maraattuun keessi fayyaadha.
+Maraatuu keessi gamna!
+Marartoon du a hin oolchu
+Mari’ataan gowwaa hin qabu
+Marqaan distii badaa miti, irri ni bukata, jalli ni gubata
+Midhaan eeguun baalatti hafe
+Mila mataa hoo’qu. The feet scratching the head.
+Miximixaa harkaan dhaabanii gubaa himatu
+Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte.
+Moluu tiyya boruufuu si’abdadhe  jedhe jaarsi aduun mataa dhoofte.
+Morkii dhaaf haaduu liqimsu
+Mucaan du’aaf dhalate wareegaan hin guddatu.
+Muka beekan qoricha hin se’ an.
+Muka jalaa ol Koran malee, gubbaa gadi hin koran
+Nama duloometu waa hima. It is an elderly person who tells something.
+Nama guddisuun of guddisuudha; nama xiqqeessuun of xiqqeessuudha. Jaarsi du’aa adeemu si hin abaariin, bishaan gu’a gahe si hin nyaatiin.
+Nama jaalatan bakka rafisan hindhaban. One doesn’t lack a bed for a person whom he loves.
+Nama kokkolfaa nama miidhuu fi bokkaan aduu baasaa roobu tokko
+Namin ofiif hintolle ormaaf hintolu. A person who can’t help himself can’t help others.
+Namni akkaataa fardaa beeku ulee fardaa hin bobessu
+Namni bakka ciisu argate bakka itti diriirfatu barbaada.
+Namni dhama’iif uumame habjuun dhagaa guura.
+Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu !
+Namni farda koorse galgala kooraa baata.
+Namni hudduu kooban galannii isaa dhuufuu dha
+Namni ilkaan miidhagu, hidhii walitti hin qabatu.
+Namni kadhachuu hin dhiisu, rabbi waan murtee hin dihiisu.
+Namni mana tokko ijaaru citaa wal hinsaamu.
+Namni namumaa, ija nyaadhu  jette allaattiin
+Namni ulee baatee hin deemne, sareef sagadaa deema.
+Ni ta a jennaan harree qallee hin ta u jennaan harree gannee isumaafidaa jennaan dhaqnee dhabne.
+Niitiin marii malee fuudhan marii malee baati
+Obbolessi kan walin dhalatan qofa miti.
+Odoo kolfatuu ulfooftee gaafa daya booche. She conceived while laughing and cried during labour.
+Of hubde yaa dhakaraa kan harkaan mukatti of buufte
+Of jajjuun saree qarriffaan udaani
+Of-jajjuun loon lamaa, tikseen kuma lama
+Ofii jettu mi’aa’i yoo kaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe
+Ofiifu duutii maaf of huuti.
+Okolee diddu okkotee hin diddu
+ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan!
+Olkaa an malee ol ka anii hin fuudhani.
+Ollaa araban jira akkamittin guddadha jette gurri
+Ollaa fi dugdaan ka’an.
+Osoo akka yaada namaa tulluun diriiraa ta’a
+Osoo garaan addaan nama hin baasin, karaan addaan nama baasa
+Qaallu salphattu nama du’utti waaman.
+qaaqeen yoo mataan ishee marge bade jetti
+Qabeenyi fixeensa ganamaati
+Qeeransa eegee hin qaban qaban hin gadhiisiin. Don’t grab leopard’s tail. If you do, don’t let go.
+Qeerrensa eegee hin qaban qaban gad hin dhiisan.
+Qeerrensa eegee hinqaban qaban gad hin dhiisan.
+Qoree dur dirteef hiyyessi okkola
+Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate jedhe mukni jigan jedhan
+Roobuus caamus ijii misiraa lama
+Sangaan bara qote hedata
+Sanyiin buqqee miiciraantu hadhaa’a
+Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati.
+Sareen sarbaa hin qabdu mukarbaa hin yaabbattu.
+Saroonni walnyaatti kan ishii nyaatu hin argan
+Shanis elmamu kudhanis, kan koo qiraaciitti jette adurreen
+SHinbirroon laga lagaa Afaan Afaan dubbattii
+Silaa dhufa hin oolu, kajeelaa dura waami.
+Sirnaan yoo Ejjatan seera uumaa Eeggatanii ja an.
+soddaan sodaa dha.
+Soogidda ofii jettu mi aayi anaa jettu dhagaa tahi
+Sossobbiin madaa hin foyyessu
+Suuta Ejjatan suuta qoreen nama waraanti.
+Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti
+Tafkiin utaaltus laga hin ceetu
+Tanaa warri rafnaan jette sareen
+Tika didaan dhiyaana dida
+Tiksee haaraan horii irraa silmii buqqisaa oolti
+Waan waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu
+Waan warri waarii jedhu ijoollleen waaree jetti.
+Waaqaaf safuu jette hindaaqqoon bishaan liqimsitee
+Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate
+Waaqni duumessaa’e roobuu hin oolu
+Wadalli harree nitii isaa irraa waraabessa hin dhowwu
+Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu!
+Wal sobuu mannaa, wal gubuu Wayya jedhuu Oromoon. Rather than lie to each other, it is better to fight it out.
+walii galan alaa galan.
+Wallaalan bishaan keessatti dheebota
+Wanta odeessanii fi wanta bobeessan hin dhaban.
+Waraabessi bakka takkaa nyaatetti sagal deddeebi’a
+Waraabessi waa nyaatu tokkuma kan maqaan badu hunduma
+Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe
+Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaajedhe !
+Warra afaan walii beekuu, harreetu balbala cufa.
+Warri guddaan aduurree wasaasaa baata.
+Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari ee.
+Wolalaan bishaan biratti dheebota!
+Yaa saree otoo waan sin jedhan beektee, waan siif kaa an hin nyaattu.
+Yaraadha jennaan kan nadheen dhiitu. A bad man is he who kicks a woman.
+Yoo ala dhiisan mana seenan, yoo mana dhiisan eessa seenan
+Yoo baay’ate dammis ni hadhaawa
+Yoo hundumasaa dubbatan garaan duwwaatti hafa jedhan.
+yoo ta’eef miinjee naa taata jette intalli
+  Akka ijakoo maaltu naaf kajeela?  jette sareen.
+ Anatu farda se’ee, harreetti ukaa haame.  jedhe namtichi.
+Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi
+Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi.
+Ani hin hanbifannee, ati hin qalbifanne  jedhe namichi.
+ Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani 
+ Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun.
+Iji fardaa luugama.  jennaan, gowwaan farda jaamaa bitee gale.
+ Iyyan malee hin dhalchanii?  Jedhe kormaan hoolaa korbessa re’en.
+ Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi hari’ee dadhabee.
+Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee
+Maqaan baduu mannaa, mataa baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee.
+Na nyaattu na nyaadhu malee, bishaan ol hin yaa u,   jette harreen waraabessaan.
+ Osoo gubadhuu kolfa jette akaayiin   Eboo darbatanii jinfuu hin qabatan 
+Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata 
+ Yaa anaa durii  jette cirrin fadrdarraa kuftee.
+Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan
+Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan.
+Aaki Jedhan waa tufan Mammaakan waa himan
+Aaki Jedhan waa tufan mammaakan waa himan.
+Abbaan damma nyaateef ilma hafaan hin mi’aawu jedhuu Oromoon. Just because the father eats honey it does not mean the son’s mouth is sweet.
+Abbeen nyaataa buleef qabateen jala hinbulu.
+Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete!
+Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete.
+Ani badeen waan bade hin galchitu
+Anuma xuuxxa malee xuuxxee waa nan xuruursituu
+Arrabakoo yaa laxxisaa, situ faallee na hanqisa
+Bakka loon hin oolle dhoqqee hin argani
+Bakka oolan irraa bakka bulantu caala
+Bara bofti nama nyaate lootuun nama kajeelti.
+Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhumaa
+Boora u malee hin taliilu
+Bor hin bekneen qoda-bukoonshee lama.
+Cubbuun dura furdifte booda qallisti. Sin makes someone plump at first and emaciated later.
+Dheebotan malee, mi’aa bishaani hin beekan
+Dhugaa Waaqa hin dhoksan, qullaa lafa hin dhoksan.
+Dinnichi bakka gobbattetti hordaa miiti.
+Du’arraan baqadhatti mana du’aa seente
+Dureessi kennef deegaa hudduun dhukkubdi
+Dureessi kennef deegaa hudduun dhukkubdi.
+Eee amma naaf ifee jedhe maraatan mana gubee.
+Fardi badaan farda balleessa.
+Gaafa maal nyaanna jedhan damma nyaatan!
+Galaanni bakka bultii hin qabne, gudeelcha guuree deema.
+Garaa laafinatti, alaltuun bishaaniin nyaatamte.
+Garaa nagaa qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha
+Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha!
+Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii.
+Gogaa duugduun yoo dadhabdu saree arisaa kaati
+Goondaan wal qabatteet laga ceeti
+Gowwaa sobii qaroo qeensaan qabi
+Gowwaa wajjin hin haasa’iin bakka maleetti sitti odeessa, karaa jaldeesaa hin hordofiin halayyaa nama geessa
+Guddateef dubbii harretti hin fe’an!
+Haadha hinqabdu hakkoof boochi/boossi
+Halagaa ilkaan adii, halangaan isaa sadi
+Hamma namaa hin Geessuu cabsa namaa hin teessu.
+Hammaatanis hammaaranis dhuma hin ooltu
+Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu!
+Hin bari u seetee manatti hagde.
+Hin barihu Seetee Gorduubatti hadde!
+hin guddattuu jennaan baratu dhumee jedhe
+Hirribin hiryaa du’aati
+Hirriibni hiryaa du’aati.Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa.
+Hiyyeessi har’aa quufeen bulaatti duutee bulti
+Horii abbaan gaafa cabse ollaan ija jaamsa.
+Hriyaan garaa walii hin beekne malkaa ceetu maratti walkaksiifti
+Hudduu abbaan dagate tusseen sagal ciniinti
+Ija-jabeessarraa sirbi hin fokkisu
+Ija-jabeessarraa sirbi hin fokkisu.
+Ijji badduus bakki ijaa hin baddu
+Ijjii fi ijoolleen tika baddi
+Ilkaan walbira jirutu waa ciniina.
+Ilmoon huntuutaa gumbii uraa haadha jalatti barti.
+Itti qabataaf cidhi ollaa jira !Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha !
+Jaarsi dhukuba qofaa hin aaduu, waan achisutu garaa jira
+Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin!
+Jibichi essatti eeganii jabbii kessa oola
+Kan humna qabu reebee(dhaanetu) booyicha nama dhowwa
+Kan quufe ni utaala, kan utaale ni caba
+Kan waaq uwwise hindaaru.
+Keessa marqaa boojjitootu beeka
+Keessa namaa hin beektuu keessa qabattee namaa kenniti !
+Lafa rukutanii maggaanyaa ofiin qixxeessu jedhan.
+Lagaatu walitti yaa a malee garaan walittii hin yaa u
+Madaan qubaa abbaa guba.
+Mammaaksi tokko tokko dubbii fida tokko tokko dubbii fida
+Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran !
+Manni of – jajjuu karaa dura
+Maqaa ni bitan malee, hin gurguran
+Morki baduu mannaa mormi cituu woyya!
+Muka kufetti qottoon baay ata.
+Naatu beekaan beekkumsa hin taatu.
+Nama abbaa jedhaniin obboo hinjedhan. One doesn’t call someone  brother  after he has called him  father .
+Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheessa.
+Namni dhadhaa afaan kaa’an, dhakaa afaan nama kaa’a
+Namni gaafa irrechaa duude, sirba irreechaa sirbaa hafa
+Namni ija takkaa biyyeen hin taphatu.
+Niitiin dhirsaaf kafana
+Qabanootuharkaa, hoo’itu fal’aanaan
+Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe
+Qilleensarratti mana hin ijaaran.
+Qunceen wol gargaartee arba hiiti jedhuu oromoon. A strip of bark united will tie an elephant.
+Quufan malee hin utaalani utaalan malee hin cabani.
+Re’een baala agarte qeerransa hin argitu.
+Sa’aa eegee hin qabne cirriin hin sodaattu.
+Saddetin heerume jarjarrsaa akka baranaa hin agarre jette jaartiin, salgaffaa irratti waraabessi bunnaan
+Sinbira lubbuuuf kaattu ijoolleen tapha seeti
+Tuullamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan
+Waa’een garbaa daakuu fi bishaani
+Waan biyyaa bilbilli iyya.
+Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan.
+Waan kocaan kaa’e allaattiin hin argu
+Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti.
+Waaqni hinariifatu lafa jedhe hinoolu
+Wallaalaan waan beeku dubbata, beekaan waan dubbatu beeka
+Yaa saree ciini akkami  jennaan  isa quufe hin kadhatu, isa beela e immoo ni dhowwatu  jette.
+Ani hoo duruu gubattuu dha jette beddeen mana keessa gubattee !
+Foontu fooniif rifata.
+Garaa ofiituu wollaalaaf heexoo itti dhugani.
+Haadha hinqabdu hakkoof boossi.
+Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne.
+Hiriyyaan garaa walii hin beekne guyyaa hunda kakuudha.
+Kan abdatanii mana ishee dhaqan akaayii nama afeerti
+Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante.
+ Aartu qotadhu  jedhe namichi saree biddeen dhoowwatee
+Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe jaldeessi
+Adeemsa abbaatu oftolchaa, fuula Waaqatu nama tolcha  jedhe Jaldeessi.
+ Ajjeechaarra sukkuummaan sodaadha  jette tafkin.
+ Akka ganamaa seetee narra hin ejjetiin  jette sokoruun.
+Anaaf boossan se’e, edaa ijatu si dhukkubaa?  jedhe jaarsi kufee.
+Aseennaa natu dide, kennaa warratu dide otoo nabutanii maal ta’a laata ,jette intalli haftuun
+ Bagan si arge  jennaan  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaa manaatiin
+Bagan si’arge  jennaan,  bagan si hin dhokatiin  jedhe hattuun abbaamanaatiin.
+ Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa 
+ Dhabaaf malee fooniif nu uume  jette sareen.
+ Dhabaan hin galani  jette haati hattuu
+ Dubbiin mammaaksa hin qabnee mannaa ittoo sogidda hin qabne wayya 
+Farda maaf harkifta?  jennaan,  nan jarjara.  jedhe namtichi.
+ Godaa mannaa godoo wayya  jette haftuun
+ Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hin qooru 
+ Ija jirtu qorsa buusani 
+ Ka bira dhahan hin beekne isaa dhahan hin beeku 
+ Kan dandeessu dhaani  jennaan gowwaan galee niitii dhaane.
+ Maali fardi ni maraatee?  jedhe waraabessi ari’ee dadhabnaan.
+Maqaan baduu mannaa, mataan baduu wayya,  jette gondaan ciniintee haftee.
+ Moo yaa afaan  jedhe funyaan.
+ Muka biyya jiruun mana ijaaran 
+Ni nyaanna jettanis ni nyaanna. Hin nyaannu jettanis ni nyaanna,  jedhe waraabessi.
+ Numaaf haati hin bane  jedhe gowwaan haadha ajjeese
+ Oduuf na qalani  jette lukkuun
+ Oduuf na qalani  jette lukkuun.
+Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen.
+Osoo wajjiin gallee hoolaa, walii qallee  jette jeedalli sareen.
+ qilleensarratti mana hin ijaaran 
+ Sangaa ofiinuu alba’u eegee qabdee raaftaa?  jedhe manguddoon oromoo.
+ Sooqidda ofii jettu mi aayi anaa jettu dhagaa tahi 
+Takkuman kufee, suutan ka’a  jette jaartiin
+ Waan jaalatan nyaatanii waan jibban namaa kennani  jedhe waraabessi.
+Yaa saree cidhi akkami?  jennaan,   isa quufe ni kadhattu, isa beeline ammoo ni dhoowwattu.  jette.
+Yoo waraabessarraa hafte keenya  jette sareen, harreedhan.
+Aak jedhan waa tufan mammaakan waa himan.
+Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan jette adurreen
+Aannan banaa dhiisanii hattuu namaan jedhan jette adurreen.
+Abbaa dhokseetu akaakayyuu himata
+Abbaa dhokseetu akaakayyuu himata.
+Abbaa hinqabdu akaakayyuuf boosi jedhan. He does not have a father so he cries for his grandfather.
+Abbaan cabsaa ofitti hin xiqqeessu
+Abbaan cabsaa ofitti hin xiqqeessu.
+Abbaan daadhii dhugeef ilma afaan hin urgaayu.
+Abbaan loonii dhoqqee hin xireeffatu
+Abbaan mana jiraa gurri ala jira.
+Abbaan of hin argu; dhakaan of hin darbu.
+Abbaanuu hin gallee, fardaaf booyyanni
+Abbatu of mara jedhe boofni
+Abjuu sodaatanif hirriiba hin dhiisani.
+Abjuun bara beelaa buddeena abjoota
+Adaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru.
+Adala gowwoomsuun suuta suutan
+Adda baane jedhe namtichi furrii fudhatee.
+Adda nyaataniif hin gabbatani
+Addaggeen hamma lafa irra ejjettu nama irra ejjetti
+Adeemsa abbaatu oftolchaa fuula waaqatu nama tolcha jedhe jaldeessi
+Adeemsa karaa fagoo calqabni tarkaanfii tokko
+Adurreen garaa muratte, leencaan qixa nama sodaachifti.
+Adurreen keessi bineensa
+Adurreen keessi bineensa.
+Adurreen riphattee hantuuta argachuu hin ooltu.
+Aduurree barri qabe, hantuutni eegee nyaatti.
+Afaan Ajaa wajjiin yaa uu dadhabnee ja e ja an waraabessi
+Afaan gaariin afaa gaarii caala.
+Afaan gaarin afaa gaari caala
+Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa
+Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa !
+Afaan Hamii Bare Utubaatti hasaasa.
+Afaan lafa taa’u lafee alalcha!
+Afaan lafa taa’u lafee alansha!
+Afaanii bahee gooftaa namaa ta’a
+Afaaniin sheekuseen lukaan gara mukaa!
+Agabuu si bulchuuf ganamaan si beelessa
+Agabuu si bulchuuf ganamaan si beelessa.
+Akka abaluun sirbaan boquu nama jallisa jedhan.
+Akka abaluun sirbaan morma nama jallisa jedhan
+Akka Abaluuttin sirbaan morma nama jallistii
+Akka Abaluuttin sirbaan morma nama jallistii.
+Akka beekan bulan
+Akka cabanitti hin hokkolan.
+Akka cabanitti okkolan.
+Akka cabanitti Okkolanii. ~
+Akka dida’aa fi akka didanaatti na galchi
+Akka Durii fi Harka xuriitti hin hafan !
+Akka durii fi harka xuriitti hin hafan.
+Akka garaakoo jette sareen nama gararraan bishaan dhugdii
+Akka ija tiyyaa maaltu naaf kajeela jette sareen
+Akka jedhan dhageetee shaniin gufufaan deete
+Akka kufanii hin cabani
+Akka ormaa sirbaan morma nama jallissa!
+Akka ormaattan sirbaan morma nama jallissa.
+Akka qottiyyoon gooba jettee raachi dhootee duute.
+Akkuma dur seeteet jaartiin qullaa lafaa kaate.
+Alagaa fi dukkanatti ija hin babaasan
+Alagaa fi dukkanatti ija hin babaasan.
+Alagaan gaafa kolfaa firri gaafa golfaa.
+Allaattiin fira fakkaattee simbira nyaatti.
+Amali Hamadan abba rakkisa jedhuu Oromoon. Evil habits give birth to problems.
+Amartiin namaa hin taane quba namaa hin uriin
+Ana bakki na dhukubu asii mitii maraafuu bakkuma gooftaan kiyya jedhe san kooba jette bookeen.
+Anatu Caalaan Ciinciraa haaduu afaan buute!
+Ani badeen waan bade hin galchitu.
+Ani hoo duruu gubattuudha jette beddeen mana keessa gubattee
+Arbi lama yoo wallole kan miidhamu sambaleeta
+Argaa toleef goromsi hin ottoomu!
+Arge jettee hin foksin, dhagahe jettee hin odeessiin.
+Ariifataan hori gata.
+Arrabakoo yaa laxxisaa, situ faallee na hanqisa.
+Arrabni ofii gaaddisa ooltee, abbaa aduu oolchiti.
+Arrumaa salaattee arrumaa maraatte.
+Ati baldi ta dhiirsa ka’imaa jette intalti abbaan manaa isii jaarsaa.
+Baay’ateef dubbii harretti hin fe’an.
+Baddu baddi malee saree ija hin dhiqan
+Badiin saree gaafa duute
+Bagan kufe, bagaan ka’e, kan naqabuu fi kan na dhaabu addaan baafadhe jedhe namtichi.
+Bakka arfaasaa dhaabbatan, birraa dhaabbatu
+Bakka arfaasaa dhaabbatan, birraa dhaabbatu.
+Bakka itti citanitti citaa haammata
+Bakka loon hin oolle dhoqqee hin argani.
+Bakka rabbi itti nama hidhe, funyoo malee ijaajju
+Bakka rabbi itti nama hidhe, funyoo malee ijaajju.
+Bakka sareen jirutti, namatu dhuufee hin gaafatan.
+Balaliitee balaliite allaattiin lafa hin hanqattu
+Ballaan fira qabu ila qaba. A blind person who has relatives can see.
+Bara barri argate buqqeetu dhagaa cabsa.
+Bara humna qaban sagaliin lolu, bara humna hin qabne sagalee tolu
+Baraaf furgugoo gad jedhani jala darban.
+Baran barruu koran.
+Bareedde jedhanii obboletti hin fuudhani
+Bari fallana, takka namaa fodogaa, takka nama fondoga.
+Barri ni darba, taajjabni ni tura.
+Beekaa fuulaan deebisi, gowwaa tuqii beeksisi.
+Beekaan namaa afaan cufata malee hulaa hin cufatu
+Beekan namaa afaan cufata malee hulaa hin cufatu. A wise man shut his mouth, not his door.
+beela e immoo ni dhowwatu  jette.
+Biddeen nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan.
+Billaachi ofiifuu hin qabduu dhagaatti uwwifiti
+Billaachi otoo ofii hin uffatiin dhakaatti uffisti
+Bishaan darbe hin waraaban.
+Bishaan maaltu goosa jennaan waan achi keessa jiru gaafadhu jedhe
+Bishaan mataa gahe miila hin hanqatu.
+Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhuma.
+Bitaan yaabanis mirgaan yaabanis waligeenyi kooradhumaa.
+Biyyaa bahaan malee biyya hin yaadan
+Bobbaa yoo tolan gala tolan.
+Boolli guyyaa argan halkan nama hin nyaatu
+Boora u malee hin taliilu.
+Bor hin bekneen qoda-bukoonshee lama
+Bor ni agarta jennaan edana akkamitti bulee jedhe ballaan
+Boriif boorri jira.
+Boriif boorri jiraa
+Boru hin beeneen qodaan bukoo ishee lama!
+Bubbeef bara hamaa guguufan bayani. One goes by wind and hard time by bowing down.
+Buddeena nama quubsu eelee irratti beekuu jedhan.
+Buddenni nama quubsu eeleerratti beekama
+Bulbuluma bulbuli hangan dhugu anuu beeka
+Caama ganamaa kan beekuutu ho ifata
+Caama ganamaa kan beekuutu ho ifata.
+Cabaan baqaqatti erkate.
+Cabaan baqaqatti irkate
+Cidha gannaa abbaatu ofiin dida. Du a gannaa rabbiitu namaan dida.
+Citaan tokko luqqaasaniif manni hin dhimmisu
+Cubbuun bishaanii harka buleen nama nyaachisa.
+Cuunfaa baay isuun dubbii gogsuudha
+Daalun xaraan kaanu tara.
+Daangaan jaalalaa afaanii baasanii walii laachuudha.
+Daddaftee na dhungateef dhirsa naa hin taatu jette sanyoon
+Dallaan abbaa kudhanii yeroon hin cufamtu.
+Deeganiif hin du’an.
+Deemaa oltu barattu malee barumsaa hin argattu
+Dhaadachuun marqaa hamma abiddarra jirtutti.
+Dhabaaf malee cirriin cooma kajeelti.
+Dhabaaf malee sombi kan sareeti.Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe.
+Dhagaheef heerumtee, argeef deesse
+Dhalee lakkaawu dhadhabee jettee kurupheen tokko dhaltee
+Dhalee lakkaawu dhadhabee jettee kurupheen tokko dhaltee.
+Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jett
+Dhamaatuun dhama raaftee  weessootu na dide  jetti.
+Dharraa fooni hancooteen hin’baasu jedhuu Oromoon. The craving from meat cannot be cured by eating a root plant.
+Dhibeen finyaan qabe hidhii hinanqatu.A disease that has infected the nose doesn’t fail to reach the lips.
+Dhirsaa fi niitiin muka tokko irraa muramu
+Dhugaan hin qallatti malee hin cittu
+Dhugaan niqallatti malee hincabdu. Although it is thin, truth doesn’t break.
+Dhugaan niqallatti malee hincittu.
+Dhukkubni na ajjeesuu hin jirre hamaaf tolaa addaan naaf baase.
+Diddu diddi malee saree Ija kuulan
+Dinnichi bakka gobbitetti hordaa cabsiti
+Doqnaa fi garbuu sukkuumanii nyaatu
+Du’arraan baqadhatti mana du’aa seente.
+Dubartiin fira hin qabne mana masaannutti baqatti.
+Dubbii baha hin dhorkani galma malee
+Dubbii barbaada sareen gabaa baati
+Dubbii jaarsaa ganama didanii galgala itti deebi’ani
+Dubbii jaarsaa ganama yoo didan, galgala itti dhufan.
+Dubbiin dubbii fida. A vicious word gives rise to another vicious word.
+Dubbiin rabbi suuta
+Dubbiin rabbi suuta.
+Dubbin dubbii fida, mammaaksi dubbii fixa. Trouble will only bring trouble, but a proverb can end troubles.
+Dullachi waan garaa qabu alba’a
+Dura na dhungatteef dhirsa naa hin taatu jette intalli.
+Durba qaban qabaa qaddi. Abusing a girl is calling for a problem.
+Durbaa fi dhagaa laguma ofiitii baafatu.
+Duubaan dulluma jettee jaartiin tokko ragadde
+Duulli amma oduu hin gahu!
+Duulli biyya wajjinii godaansa
+Duutiifi dullumni hin hafan
+Eboo darbatanii jinfuu hinqabatan.
+Eeboo darbatanii jinfuu hin qabatani
+Eeboo darbatanii, jinfuu hinqabatan.
+Eega kooraan dammaqe fardummaa maaltu jira, eega dubbii dadhabee
+Ejersa halaalaarra qobboo qe’ee wayya
+Fagaara dhuufetu na’a jedhuu Oromoon. A farting buttock is frantic.
+Farda hidhatan machiin tolti
+Farda kophaa fiiguu fi nama kophaa himatu hin amaniin
+Fardaa fi harree okaa itti haamu, ana qacceen dhoqqeetti gadi dhaanu  jedhe qottiyyoon 
+Fardi biraan nama gaha malee hin waraanu
+Fiigee fiigee kormi sangaa ta a
+Fiigee fiigee kormi sangaa ta’a.
+Fincaan lukkuu kan arge haa himuu.
+Fira dura bahan malee, fafa duraa hin bahan.
+Firaan boonu malee firatti hin boonan.
+Firri dhufe jadhanii dhabaa hin dhalanii
+Firri wallola malee gaafa rakkoo wal irratti hin ilaalu
+Fooliin gaariin kannisa harkisa
+Foon lafa jira allaatti samii irraa wal lolti
+Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti
+Foon lafa jiru allaattiin muka irraa wal lolti !
+foon lakkayi jennaan rajijjin tokko jedhe
+Foon naaf kenneet, albee na dhorkate
+Foontu fooniif rifata
+Fuula ilaali na elmadhu jette harkuun
+Fuula na tolchi beekumsi ollaa irraa argamaa jette intalli
+Fuulli fi nyaanni dhoksaa hinqabu.
+Gaalli yoom bade jennaan, gaafa morma dheeratu bade
+Gaangoonn haada kutte jennaan oftti jabeessite jedhani
+Gabaabbatu iyyuu abbuma warraatu diinqa taa a
+Gabaan fira dhaba malee nama dhabinsa hin iyyitu
+Gadheen niitii, dhiirsa hamatti
+Gadheen qalbii hinqabdu kan darbe hinyaadatu.
+Galaanni bakka bulu hin beekne dhakaa gangalchee deema
+Galle jette lafoon farda jala galtee
+Gamna gowomsuun jibba dabalachuu dha
+Gara barii ni dukkanaa’a
+Garaa laafinatti, alaltuun bishaaniin nyaatamte
+Garaa murtii murate, bishaan raafuutu gabbisa
+Garaa nyaanni seene yaanni hinseenu.
+Garaacha dheedhii garaatti beeki.
+Garaan badaan waan nyaatan nama himsiisa jedhe abbaan kiyya.
+Garaan murtii hin qabne, diina abbaati.
+Garbbittiin gargaarsa argatte majii dhoksittii
+Garbittii lubbuuf fiigdu ollaan qophee dha jedha !
+Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti jedhan!
+Garbittiin gargaarsa argatte majii dhoksiti.
+Gogaa naaf hafaa jedhe waraabessi biyya isa hinbeekne dhaqee.
+Gonfoon calqaba baddeet dhoofnan kutaa hanqatte.
+Goondaan walqabattee laga ceeti
+Gorsa diddu du’a hin diddu.
+Gowwaa fi bishaan gara itti jallisan deemu
+Gowwaa sobii Qaroo qeensaan qabi!
+Gowwaan ballessaa isaa irraa barat, gamni balleessaa gowwaa irraa barata
+Gowwaan bishaan keessa ijaajjee dheebota
+Gowwaan dhungoo hin beekne, furriin nama balleessa.
+Gowwaan gingilchaatti bishaan waraaba
+Graan badaan waan nyaatan nama himsiisa  jedhe abbaan kiyya !
+Gubattee hin agarre ibiddatti gamti
+Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti
+Gubattee hin beektuu ibiddatti gamti!
+Guddatee guddatus gurri mataa hin dabartu.
+Gurri dabarsaan ollaa walitti naqa
+Haa hafuun biyya abbaa ofiitti nama hanbisa
+Haadha hin qabdu akkoof boossi.
+Haadha laalii intala fuudhi.
+Haadha laalii intala fuudhi.ijaaran 
+Haadhaa fi adurree hin dhaanan !
+Haalle luyyaa Yaa rabbi sooressa ajjeesi, Nyaannee dhugnaa jedhee abbateen taskaara yaade jedhuu.
+Haati hattu intala hin amantu.
+Haati hattuun intala hin amantu.
+Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti !
+Haati mimmixaa kanuma kootu guba jetti.
+Habbuuqqaa guddinaaf hin quufani
+Hadaamii ollaa hagamsaa imimmaan irraa hinqooru
+Hafaasaarra afaansaa.
+Hagam ol fagaattus allaattii reeffi lafa
+Halagaa gaafa kolfaa fira gaafa golfaa
+Hamii fi eegeen abbaa duubaa oolti
+Hamma fedhe guddatan, gosa ofii hindarban
+Hamma namaa hin Geessuu cabsa namaa hin teessu
+Hamman sii massakkare beettaa jennaan, hamman si taajjabee beettaa jedhe jedhu
+Hanqaaquu keessa huuba barbaada
+Hantuunni farroofte qara eeboo arraabdi
+Hantuunni haadha jalatti gumbii uraa barti
+Hantuuti haadha jalatti gumbii uraa barti
+Har’allee moo jette haati ijoolleen beelofne (shoomofne) jennaan isiin bakka cidhaatii quuftee waan galteef
+Harka abbaa tokkotin ibidda qabachuun nama hindhibu
+Harka abbaa tokkotin ibidda qabbaachuun nama hindhibu jedhu Oromoon. It is easier to catch a flame using another’s hand.
+Harkaan dhaabatan lukaan dhiitan!
+Harkaan Gudunfanii, Ilkaaniin Hiikkaa Dhaqu
+Harkaan harka fuudhan. One receives a hand by his hand.
+Harki dabaruu wal dhiqxi
+Harki hanna bare dooluuttuu socho a.
+Harki tokko ni dhiqa malee,hin qulqulleessu
+Harki waaqni namaan qabe xurii hin qabu
+Harki waaqni namaan qabe xurii hin qabu.
+Harree ganama badee, galgala kur-kuriin hin argitu
+Harree hin qabnu, waraabessa wajjin wal hin lollu
+Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu jedhan.
+Harreen fe’aa barbaaddu ufiin ooydaa dhufti.
+Harreen hidhaa kutte jennaan ofittuu gabaabsite jedhe
+Harreen ofiifuu hingaltuu loon galchitiiree?
+Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu
+Harreen yeroo alaaktu malee yeroo dhuudhuuftu hinbeektu.
+Heeruma dharraanee(hawwinee) heerumnaan rarraane (rakkannee)
+Heexoo galataaf oso hin taane qorichaaf dhugan.
+Hidhaa yoo tolcha, gadi garagalchanii baatu
+Hin bari u seetee manatti hagde
+Hin barihu Seetee Gorduubatti hagde.
+Hin ta’a jennee saganee woma ta’uu dhabne
+Hin taane kiristinnaan Badhaasaa itti deebi’aa kaasaa
+Hindaaqqoon haate haatee albee ittin qalamtu baasti
+Hindaaqqoon haate haatee halbee ittin qalamtu baasti
+Hiriyaa garaa firaa gadheetuu garaa hiraa
+Hiriyaa malee dhaqxee gaggessaa male galte
+Hirriibni baay’een duumessa hiyyummaati
+Hiyyeessa boo icha hin gorsan innuu jalleesee naqa.
+Hiyyeessa boo icha hin gorsani hinnuu jalleesee naqa
+Hiyyeessa irraa liqeeffachuu mannaa sooressa kadhachuu wayya.
+Hiyyeessi har’aa quufeen bulaatti duutee bulti.
+Hojiin Waaqayyoo fi kolfi saree hin beekamu!
+Hoodhu jennaan diddeetu lafa keenyaan hatte
+Hora bu’anii dhoqqeee hin lagatan
+Horii abaan gaafa cabse ollaan ija jaamsa.
+Hriyaan garaa walii hin beekne malkaa ceetu maratti walkaksiifti.
+https://oromedia.wordpress.com/mammaaksa-oromoo/
+Hudduun guddateef dhuufuu hindhowwu.
+Humna qarqa baasuufi soora ganna baasu abbaatu beeka.
+Humnaan nyaataniif,humna hin ta u
+Humnaan nyaataniif,humna hin ta u.
+Hunda dubbatan garaan duwwaa hafa.
+Ibidda rafe huubni achuu kajeela
+Ibiddi garaa foon hin waadu.
+Iilkaan mutaan seene budaan seene
+Iilkaan mutaan seene budaan seene   Moluu tiyya boruufuu si abdadhe  jedhe jaarsi aduun mtaa dhoofte.
+Ija jirtu qorsa buusani
+Ijibbaata beelaa eelee sagal dhaabu
+Ijji dhugaan boosse, imimmaan hin dhabdu.
+Ijoollee bara quufaa munneen ibidda afuufa
+Ijoollee soressaa dhungachuun gabbarsuu fakkaatti
+Ijoolleen nyaataaf waaman ergaa seetee diddi
+Ijoolleen quufne hin jettu beerri fayyaa bulle hin jettu
+Ilkaan arbaa waliin dhahan malee, wayiin dhahan hin cabu.
+Ilkaan waraabessaa lafee irratti sodaatu
+Ilmi akkoon guddiftu dudda duubaan laga ce’a
+Ilmoo bineensaa foontu gara bosonaa heda.
+Intalli bareedduun koomee milaatiin beekamti
+Irbaata warra wallolee, araarsituutu nyaata.
+Irreen hin moyan, alagaan hin boonan.
+Itti qabataaf cidhi ollaa jira !
+Ituu beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan.
+Iyyan malee hin dhalchanii jedhe hoolan korpheessa re’eetin.
+Iyyaniif dhalcha hin ta’u jedhe korbeessi hoolaa korbeessa re’eetiin.
+Jaalala ishee hin beektuu dhungannaan boossi.
+Jaalala keessa adurreen ilmoo nyaatti
+Jaamaan boru ijji keen ni banamti jennaan, edana akkamitin arka jedhe
+Jaamtu jaamti malee, saree ija hindhiqan.
+Jaarsi du’aa adeemu si hin abaariin, bishaan gu’a gahe si hin nyaatiin
+Jaarsi du’uu ka’e si hin abaarin daa’imni guddatu si hin jibbin.
+Jaartiin Bara Buttaa Duudde hoo Luboo Jechaa hafti !
+Jaartiin ofiin teesssuma baddee,   na jala ilaaltan.   jette.
+Jabbiin hootu hin mar attu
+Jarjaraan re’ee hin horu
+Jarjaranif Abbaa dura hin dhalatan.
+jette lukkuun
+Jiruu fi soddaa hin tuffatani.
+Jiruun tole, harma jige kaasa.
+Jooraa ooltus sareen waan hin jirre hin fuutu.
+Ka biraa yoo dhahan kan hin beekkanne isaa yoo dhahan hin beekkatu
+Kadhatanii galanii weeddisaa hindaakan
+Kan abbaan gaafa cabse halagaan gatii cabsa
+Kan abdatan irra kan argatantu caala
+Kan akka Fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du a
+Kan akka fardaa nyaatu gaafa waan nyaatu dhabe du’a.
+Kan akka walii loon walitti yaafatti
+Kan arba ajjeese furrii hin baafatuu?
+Kan bonni ajjeese,ganni maqaa fuudha
+Kan citaa hinqabneef kan citu baasti.
+Kan dandeessu dhaan jennaan gowwaan galee nitii dhaane Adaamiin ollaa hagamsaa jiru bara baraan boo’aa jiraata
+Kan darbe yaadatanii isa gara fuula dura itti yaaddu
+Kan dhaabbattee si hin agarre, teessee si hin argani
+Kan dhiqantu nama dhiqa jatte wacitiin
+Kan dulloome jaarsa, kan du u dargaggeessa
+Kan dulloome jaarsa, kan du’u dargaggeessa.
+Kan gabaa dhagahe gowwaan galee niitii dhokse
+Kan gabaan dhaga’e gowwaan galee niitii dhokse.
+Kan garaa malee kan maqaa yoom na dhibbe jedhe waraabessi
+Kan garaan yaade miilii ganamfata.
+Kan haadhatti barte amaatiitti.
+Kan harree hin qabne gaangee tuffata
+Kan hordaa natti fiiges, kan haaduun natti kaates bagan arge jette saani du’uuf edda fayyitee booda
+Kan humna qabu reebee(dhaanetu) booyicha nama dhowwa.
+Kan ilkaan dhalchu kormi hin dhalchu
+Kan ilkaan ofii dhalchu, kormi hin dhalchu
+Kan ilkaan ofii dhalchu, kormi hin dhalchu.
+Kan kunootii hiin argine kuunnotii hin argu
+Kan lafatti jibban siree namatti korti.
+Kan leenci naasise hindaaqoo baqata
+Kan mootu dhaani jennaan dhirsi galee niitii dhaane
+Kan mootu dhaani jennaan dhirsi galee niitii dhaane.
+Kan nyaatee fi kan kaate waa jalaa baha.
+Kan of jaju hin dogoggoru.
+Kan qaban qaba hin guunnne gadhiisan bakkee guutti
+Kan qaban qabaa hin guunnne gadhiisan bakkee guutti
+Kan qalbii fi jaalalli ajjeese hin fayyu
+Kan qunnaan galata hin ta iin daa ullaan galata hin ta u
+Kan qunnaan galata hin ta iin daa ullaan galata hin ta u.
+Kan sangaan iyyuu male qacceen iyyiti.
+Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi
+Kan sireen nama hin dadhabiin tafkiin nama dadhabdi .
+Kan soogiddi ittoo mi eesse, barbareen maqaa itti fudhatte.
+Kan tokko qabdu hirriiba hin qubdu
+Kan tolu fidi jennaan, sidaama biyya fide
+Kan tuta wajjin hin nyaanne hantuuta wajjin nyaatti
+Kan waaqa abdate hindhabu.
+Kan waraane ni dagata; kan waraaname ni yaadata
+Kana ceenaan lagin hin jiru jette haatikoo
+Kana muranii kamiin fincaayan jette haati manaa inni ofirraa mura jennaan.
+Karaa fi halagaatu gargar nama baasa
+Karaafi dubbii odoo arganuu irraa goran.
+Karaan dheeraan lubbuu nama dheeressa!
+Karaan Sobaan dabran galatti nama dhiba!
+Karaan sobaan darban, deebi’iitti nama dhiba
+Karaan sobaan darban, gala nama dhiba
+Keessa keessa adurreen bineensa
+Keessa marqaa boojjitootu beeka.
+Keessumaa qamalee raafuu keessati argu.
+Keessummaan keessa namaa hin beekne gaaffii dheeressiti
+Keessummaan keessa namaa hin beekne gaaffii dheeressiti.
+Keessummaan waan dhubbattu dhabde mucaa kee harma guusi jetti
+Kijibni nama oolcha malee, nama hin bulchu
+Kokkolfaa haati goota hin seetu
+Kokkolfaa nama nyaatti gonfaan.
+Kophaa nyaattuun qophaa duuti. A person who eats alone dies alone.
+Kormi biyya isaatti bookkisu biyya namaatti ni mar’ata
+Kormi biyya ofiitti baroodu biyya ormaatti ni mar ata
+Lafa ilaalanii muka dhaabani. One plants a tree after observing the ground.
+Lafa itti hin deebine maqaaf hin badadan
+Lafa rukuchuun yartuu ofiin qixxeessuu dha
+Lafa rukutanii maggaanyaa ofiin qixxeessu jedhan
+Lafaa fuudhuutti ukaa nama bu’a
+Laga malee garaan walittinyaa’u. Without a course, hearts may not come to each other.
+Lama na hin suufan jette jaartiin qallubbii hattee
+Leenca humnaan roorrisu, qamaleen malaan ajjeefte
+Leenci maal nyaata jennaan, liqeeffatte jedhe, maal kanfala jennaan, eenyu isa gaafata jedhe
+Lilmoon kan ofii seentu malee, kan ishee seenu hin beektu.
+Looni hinqabnu, hattuu jibba hindhaqnu, jedhe gowwaan. We don’t have cattle, hence we don’t hate thieves, said the fool.
+Luka lama qabaataniif, muka lama hin koran jedhuu Oromoon. Just because you have two legs, it does not mean you can climb two trees.
+Lukkuun biyya hin qabdu, bakka bultu hin dhabdu
+Lukkuun biyya hin qabdu, bakka bultu hin dhabdu.
+Lukuun abbaanis qabu, bineensis qabu iyya hin dhiistu
+Maa hin nyaatiin jedha dhirsi hamaan
+Maal baasuuf dhama raasu
+Madaan hiyyeessaa madaa bineensaati. The wound of a poor person is the wound of a beast.
+Makkitu malee makkaa hin hajjan
+Malaan bishaan waadu.
+Mana aanu malee mana aaru bira hin dabran.
+Mana eegaan bara eega jette sareen jedhan.
+Mana karaa irra kessumaatu itti baayyata
+Mana ofii dhakaa itti baatan. One carries a stone in his home.
+Mana ormaa bareedaarra, godoo ofii wayya
+Mana waraaabessaatti foon liqii hin dhaqan.
+Manni of – jajjuu karaa duraBor hin bekneen qoda- bukeen ishee lama!
+Manni waaqni ijaare hin jigu
+Manni waaqni ijaare hin jigu.
+Maqaa hannaa, abbaatu ofirraa eega.
+Maqaan baatu fi karaan baatee hin deebitu
+Maraataa fi sareen mana ofii hin wallalani
+Maraattuu keessi gamna
+Maraattuufi sooressi akka argetti haasawa.
+Maraatuu keessi gamna
+Maraatuu keessi gamna.
+Marartoon du’a hin oolchu.
+Mari’ataan gowwaa hin qabu.
+Marxoon otoo fiiganii hidhatan otuma fiiganii nama irraa bu’a
+Midhaan dura facaasan sinbirri nyaattet nama dura dubbate namni komata
+Midhaan warra gowwaa bonaa ganna nyaatu
+Midhaan warra gowwaa bonaa ganna nyaatu.
+Miila lama qabaataniif muka lama hin Koran
+Mixiin wal qabatteet laga ceeti.
+Miximixaa harkaan dhaabanii gubaa himatu.
+Mucaa deenna malee mucaa hin geennu jette intalti of tuffatte.
+Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu
+Mucaan   nyaanyaa  jedhe osoo hin nyaatiin hin hafu.
+Muka beekan qoricha hin se  an
+Muka biyya jiruun mana ijaaran
+Muka biyya jiruun mana ijaaran.
+Muka jigetti qottootu baay ata
+Muka jigetti qottootu baay’ata.
+Muka koruun nama hin dhibu, bu’utu nama dhiba
+Mukiti Lubbu, lubbuu hinuban. Trees are life, one doesn’t harm life.
+Na argaa na argaan na dhoksaa fida.
+Nagaroon qoree baala bakkanniisaa, harsaamessatti saadiru
+Nama fardaan barbaadan lafoo argatu
+Nama foon beeku sombaan hin sossoban.
+Nama gurraan du’erra nama lubbuun du’e wayya. A person who lost his life is better than a person whose name is
+Nama jechi hin madessine waraanniyyuu hin madessu
+Nama mannatti walii galetuu alaa waliin gala. People who agree with each other at home can come backhome together
+Namatti himu malee, namatti hin hidhan
+Namatti himu malee, namatti hin hidhan.
+Namichi Guyyaa Bofa arge halkan Gaaddidduu isaa dheesse
+Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru
+Namin lafarratti wal shaku muka waliin hin koru.
+Namin lafarratti wol shaku muka woliin hin koru!
+Namin ulfina hinbenne ulfina hinfedhu. A person who doesn’t know the value of respect doesn’t need respect.
+Namni akka fardaa nyaatu gaafa akka namaa nyaatu du’a.
+Namni akkaataa fardaa beeku ulee fardaa hin bobessu.
+Namni badaan bakka itti badutti mari’ata
+Namni beela’e waan quufu hin se’u
+Namni dhama iif uumame abjuun dhagaa guura
+Namni dhama iif uumame abjuun dhagaa guura.
+Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu
+Namni dhukkubsataa manaa qabu du’a gahii namaa hin oolu!
+Namni farda koorse galgala kooraa baata
+Namni gaafa hiyyolee qurri isaa duude osoo hiyyolee jeduu hafa
+Namni gurraachi jiilche, gufuu gubataa baqata.
+Namni ija takkaa biyyeen hin taphatu
+Namni ija tokko qabu cirrachaan hin taphatu.
+Namni iyyoome takka lafa reeba, takka nama reeba. A poor person, sometimes beats the ground, and at other times persons.
+Namni Jireenya isaati fakkaata
+Namni kadhachuu hin dhiisu, rabbi waan murtee hin dihiisu
+Namni mana ijaaru daboo namaa hin oolu.
+Namni mataa isaatii hin tolle, namaaf hin tolu
+Namni namaaf qoricha
+Namni namatti jennaan, erbeen saawwanitti jette
+Namni namumaa, ija nyaadhu  jette allaattiin.
+Namni yaraan imaanaa gatee lafti yaraan sanyii nyaattee
+Ni qallatti malee hin cittu dhugaan
+Ni ta’a jennaan harree qallee hin ta’u jennaan harree gannee isumaa fidaa jennaan dhaqnee dhabne.
+Ni turra malee ni urra jette boonbiin.
+Niitiin afaan kaa’a barte, kabaluuf jennaan afaan bante Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba.Qeesii mataa sabbataa Amajaaja dabboo sanbataa jedhu
+Niitiin afaan kaa’aami’eeffatte yoo kabaluuf jedhan afaan banti
+Nitaati jennaan harree qalle, hin tatuu jennaan harree ganne, qoricha jennaan isuma iyyuu dhaqnee dhabne
+Nuugiin tumanii nyaatan, humna baaterra hin jirtu.
+Nyaataa fi lola abbaatu tolfata.
+Obboleessa laga gamaa mannaa gogaa dugduu(faaqqii) ollaa ofii wayya
+Obsaan aannan goromsaa dhuga.
+Odeessaan oduu yakka dhuufuun hirriba yakka. A talkative person distorts information as fart disrupts sleep.
+Odoo beeknuu hubaa wajjin nyaanna jette sareen jedhan.
+Oduun soora (nyaata) gurraati
+Of hubde yaa dhakaraa kan harkaan mukatti of buufte.
+Ofi iyyuu ni duuti maaliif of huuti
+Ofii badanii namaa hin malani
+Ofii jettu mi’aa’i yoo kaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan
+Ofii jettu miyaa’i yookaan dhagaa jadhanii sigatu jedhe soogiddaan
+Ofii nyaatan ormaa laatan.
+Ofiinuu duuti, maaliif of huuti?
+Okkoteen waaqa hin beekne, eelee bishaan kadhatti
+Okkoteen waaqa hin beekne, eelee bishaan kadhatti.
+Ol hin liqeessiin horii keetu badaa, gadi hin asaasiin hasa’aa keetu bushaa’a
+Ol kaayan malee olka’aniif hin fuudhan.
+Olkaa’an fuudhan malee olka’an hinfudhan. One takes tomorrow what he/she puts by today.
+Olkaa’an malee ol ka’anii hin fuudhani.
+Olkaayaniif malee ol ka aniif hin fuudhan
+Olkaayaniif malee ol ka’aniif hin fuudhan.
+Ollaa fi kateen nama xiqqeessiti
+Ollaaf aduutti gadi bahan. One comes out to the sun and his neighbour.
+Ollaafi garaan nama hin diddiin
+Ollaan akkam bultee beeka, akkatti bule abbaatu beeka
+Ollaan bultee beeka akka itti bule abbaatu beeka!
+Osoo dhukubsataan jiru, fayyaalessi du’a.
+Osoo garaan addaan nama hin baasin, karaan addaan nama baasa.
+Osoo hin hubatiin harka hin gubatiin.
+Otoo farda hin bitiin dirree bite
+Otoo garaan dudda duuba jiraate, qiletti nama darbata
+Otoo sireen nama hin dadhabiin tafkii fi tukaaniin nama dadhabdi
+Qaallu salphattu nama du’utti waaman
+Qaalluun Kan bira himiti malee, kan shee hin beektu jedhuu Oromoon. A soothsayer tells for another but does not know for themselves.
+Qalbii malee ijji hin argitu
+Qalladhu illee ani obboleessa eebooti jette lilmoon
+Qalloo keessi sibiila
+Qaroo dhabeessi  maal barbaadda  jennaan  ifa  jedhe
+Qarri qara hin muru
+Qeerransa eegee hin qaban, qaban gadi hin dhisan
+Qooda qocaa kaa e Allaattiin hin fuunee
+Qoonqoon darbu, maqaa hin dabarre nama irra kaa’a
+Qoree dur dirteef hiyyessi okkola.
+Qottoon maal nu godhe, kan nu miidhe muka keenya isa jallate jedhe mukni jigan jedhan.
+Qunceen walgargaartee arba hiiti.
+Quufan malee hin utaalani utaalan malee hin cabani
+Raadni harree keessa ooltedhuufuu barattee galti
+Raafuun hanga okkoteen qabatu affeelan.
+Re’een kan tokkoo raafuun kan tokkoo, kis jennee kiisii dabalanne
+Roobiin garbaa baatee, fiixeensa arraabdi
+Roobuus caamus ijii misiraa lama.
+Sa’a bonni ajjeese ganni maqaa fuudhe
+Sabab jette ballaan farda yaabdee
+Sababa jette ballaan farda yaabdee.
+Sagaliin Akaafee diddeet diddiimattii.
+Salphinni abbaa lafaa bara midhaan bade
+Salphoo soqolatte soqolaa gargaaru
+Salphoo soqolatte, soqolaa gargaaru.
+Sangaan bara qote hedata !
+Sangaan biyya ofiitti bookkisu, biyya ormaatti ni mar’ata
+Sangaan isa kolaase dhiisee, kan silmii isarraa buqqise dhiita.
+Sanyii ibiddaa daaratuu nama guba
+Sanyiin buqqee miiciraantu hadhaa’a.
+Saree adeemtuu dill uu goromsaatu darba
+Saree adeemtuu dill’uu goromsaatu darba.
+Sareen namaan buluuf udaan namaa nyaati
+Sareen ofiin walnyaattu, waraabeessa walirraa hin dhorkitu.
+Sareen sarbaa hinqabdu Muka arbaa hin yaabbattu; gadheen qalbii hinqabdu kan darbe hin yaadatu
+Saroonni walnyaatti kan ishii nyaatu hin argan.
+Sii uggum yaa gollobaa, anaafoo goommani ni dorroba inni gurr’uu soddomaa jette jaartiin horii ishee gollobaan fixnaan
+Silaa dhufa hin ooluu kajeelaa dura waami
+Silaa dhufa hin ooluu, kajeelaa dura waami
+Sirbituu aggaammii beeku
+Sirnaan yoo Ejjatan seera uumaa Eeggatanii ja an
+Sodaa abjuu hriba malee hin bulani
+Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wal hin lolan
+Soddaa jiruu sanuu balbala jiruu wol hin lolan!
+Sombaaf aalbee hin barbaadani
+Soogidda ofii jettu mi’aayi anaa jettu dhagaa tahi.
+Sossobbiin madaa hin foyyessu.
+Suphee dhooftuun fayyaa gorgurtee, cabaatti nyaatti
+Surree fi niitii wajjin kufuu jedhuu Oromoon. Like the trousers fall together with the man, So the man falls together with his wife.
+Surree namaa ergisani irra hin taa’inii hin jedhani
+Suuraan gaariin abbaa fakkaata
+Suuta deeman suuta qoreen nama waraanti
+Suuta Ejjatan suuta qoreen nama waraanti..
+Suuta ejjatan suuta qoreen nama woraanti.
+Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti
+Taakuu dhiiftee dhundhuma deemti.
+Tafkiin gaafa haxaawan, gowwaan gaafa gorsan itti abaasa.
+Tafkiin lafatti walnyaatti, namarratti wal baatti
+Tafkiin utaaltus laga hin ceetu.
+Takkaa diimanne jette nuugiin
+Takkaa diimanne jette nuugiin.
+Tanaa warri rafnaan jette sareen.
+Tika didaan dhiyaana dida.
+Tikseen taakkuutti dhiistee dhumdhumatti kaati
+Tiruun bulte lafee taati
+Tokko cabe jedhe maraataan dhakaa gabaatti darbatee
+Tokko Jennee, lama Jenna jedhuu Oromoon. First you say  one  then you can say  two .
+Tuullamanii taa’anii waaqa ofii hin komatan.
+Ukkaamamee raafamnaan aannanu qabee cabsa
+Ukkaamamee raafamnaan aannanu qabee cabsa.
+Ulee fi dubbiin gabaabduu wayya
+Ulfeessaniit ulfaatu jettet haati ilmaaf farda qabde.
+Ulfinaa fi marcuma abbaatu of jala baata
+Waan biyyaa bilbilli iyya
+Waan Dabruuf maqaa hin dabarre hin fuudhan !
+Waan ergisaa galu fokkisa
+Waan gaarii seetee mimmixa dhuka ykn bobaa jala kaawwatte.
+Waan jiilaniin kakatu
+Waan namaa kaballaa malee hin quufani
+Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haaddi.
+Waan uffattu hin qabduu aguuggattee haddi !
+Waan Waaqni qocaaf kaa’e illeettiin hin fudhattu!
+Waan warri waarii hasa’aan, Ijoolen waaree odeesiti
+Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti
+Waanyoon yoo kufan waan caban nama seeti!
+Waaqaan duuba karaan nama hin dabarsu.
+Waaqatu nu eega jedhanii balbala banaa hin bulan!
+Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate !
+Waaqayyo beekee bofa miila dhowwate!
+Waaqni duumessaa’e roobuu hin oolu.
+Wacitii abbaan cabsee kaa e, kan dhiqee kaa e itti kakata.
+Wahi beeyta jannaan jaartiin sheekaa kitaaba dhiiyxee
+wajjiin dhaloota malee dhalaan diina gurraachaa
+Wal jaalateef lafoon wal hin hudeeltu.
+Wal qixxeen wal fixxee
+Wal-fakkaattiin wal barbaaddi
+Waliigalan alaa galan
+Wallaalan bishaan keessatti dheebota!
+Waraabeessi sodduummaa harree barbaaduun, akka hin beelofneefi.
+Waraabessi biyya hin beekne dhaqee gogaa naa afaa jedhe
+Waraabessi waa nyaatu tokkuma kan maqaan badu hunduma.
+Waraabessii biyya namni isa hin beekne dhaqee itillee naa hafaa jedhe !
+Waraana jannatti dheessanii dubbii qarootti dheesssanii. As war is prevented by a patriot; a problematic case is solved by a wise man.
+Warra gowwaa sareen torba
+Warra walnyaatu jidduudhaa waa nyaatu
+Warri horu wallirra hingoru. Members of a concordant family care for each other.
+Warruma keennaa harreen hin taane jedhe namichi booyyee ari’ee.
+Yaa cubbuu  essa dhaqxa  jannaan  bakka itti na ergan  jatte
+Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuuf jedhe
+Yaa marqaa si afuufuun si liqimsuufi
+Yaa soogidda ofii jettu mi aayi ta uu baannaan dhagaadha jadhanii si darbu
+Yaadni hamaan nama huqqisa
+Yaanni karaa hin dhaleessu.
+Yaawaaq siifan ka’a, achumaanan gaayyaa koo fudhadha jette jaartiin.
+Yoo akka nyaattu homaa hin taatu yoo akka aadduu barana him baatu
+Yoo boora’e malee hin taliilu
+Yoo dheeraan tarkaanfii malu, gabaabaan hulluqaa malata
+Yoo ejjennaa tolan darbatanii haleelu
+Yoo itti hubatanii ilaalan tafkiin ija qabdi
+Yoon ani du e araddaan hin margin jette harreen
+Dhirsaafi niitiin laga tokkoo waraabamu.
+Ijji baddus bakki ijaa hinbaddu.
+Osoo ollaa jirruu wal hinagarru jette ijji ijaan.
+Akka malee ejjetanii maal lafti dabaan kun jedhu.
+Baddu baddi malee saree ija hindiqan.
+Baraafi furguggee gadi jedhanii dabarfatu.
+Kan beekaa rafee waamichi hindhageessisu.
+Dhugaan niqal’atti malee hincittu.
+Aak jedhanii waa tufu, mammaakanii waa himu
+Kan ganama jaarsi jedhe ijoolleen galgala fudhatti jedhani.
+Fagaatuyyuu mana ofii, hammaatuyyuu fira ofii wayya.
+Manaa baala, alaa gaala.
+Yoo manni namatti jige, biyyatu namarraa kaasa; yoo biyyi namatti jige, maaltu namarraa kaasa?
+Mariyatan malee, maraatanii mana hinbulchan
+Mana ofii haxaawwatanii, mana ormaa haxaa’u.
+Mee dura kurupheen foon haataatu.
+Daldala baddee gabaa haalomfatte.
+Kana taa’umsatti jibban kaatee namatti sirbiti.
+Iddoo cite dhukkuba
+Qunceen walgargaartee arba hiiti.
+Kan  jibbantu nama dhaala.
+Utuu horiin hingaliin hattuun mooraa guutte
+Akka malee ejjetanii,   Maal lafti dabaan kun   jedhu
+Mixiin walqabattee laga ceeti.
+Alagaa gaafa kolfaa fira gaafa golfaa
+Suuqan malee soqanii hin argan
+Akka baran osoo hin taane akka baraa bulan
+Kan akka walii horii walitti oolfatti
+Maqaa baduu manna mataan baduu wayya
+Kan haqa qabu murtii hin dhabu.
+Boru hin beekneen qodaan bukoo ishee sagali.
+Bulbuluma bulbuli, hangan dhugu anuu beeka,   jedhe namtichi.
+ Bulu cooma   jedhe jaldeessi mixii barbaachatti bofa dhagaa jalaa baasee.
+Cilee ta uuf gubannee, cilee taanees gubanne   jedhe mukni.
+Gama sanaa garbuun asheete   jennaan,   Warra sodaanne malee yoom argaa dhabne   jedhe jaldeessi.
+ Gosaan walitti galaa   jennaan erbeen loonitti galte.
+ Madaa keenyatu bakka bade   jedhe jaldeessi.
+Situ diriiree of qochisiise,   jedhe gaarri, Lafa diriiraa gadi ilaalee.
+Waan dhufu hin beekani, saree tana akaayii barsiisaa   jedhe jaarsi.
+Akkan itti dhales, akkan itti arraabbadhus anatu beeka   jette xaddeen.
+Maqaan baduu mannaa, mataan baduu wayya  jette gondaan ciniintee haftee.
+Na nyaattu na nyaadhu malee, bishaan ol hin yaa u,   jette harreen waraabessaan.
+Ni nyaanna jettanis ni nyaanna,  hin nyaannu jettanis ni nyaanna  jedhe waraabessi.
+Akka isaa beekaaf bofa miila dhorke.
+Arrabni ofii gaaddisa ooltee, abbaa aduu oolchiti.
+Baga dhufte jennaan, kajeelaa garaan ciise.
+Cidha gannaa abbaatu ofiin dida,  du a gannaa rabbiitu namaan dida.
+Dhugaa Waaqa hin dhoksan, qullaa lafa hin dhoksan.
+Dhulaandhula garaa jiru, saani cinaacha arraaba.
+Garaa nagaya qabu sukkuumuun, dhukkuba itti fiduudha.
+Harree hin qabnu, waraabessaanis wal hin dhabnu jedhan.
+Kan soogiddi ittoo mi eesse, barbareen maqaa itti fudhatte.
+Kofoo namaa ergisanii,  irra hin taa in  hin jedhan.
+Korma dhugaan booratu, biyyeen ija hin buutu.
+Mana haadha kootiin dhaqa jettee, goraa bira hin darbin.
+Namni gurraachi jiilche, gufuu gubataa baqata.
+Namni ulee baatee hin deemne, sareef sagadaa deema.
+Ofiinuu duuti, maaliif of huuti?
+Roobiin galaana keessaa bahee, fixeensa arraaba.
+Silaa dhufa hin oolu, kajeelaa dura waami.
\ No newline at end of file