diff --git "a/gun_Latn/fineweb-2_000001_remove.jsonl" "b/gun_Latn/fineweb-2_000001_remove.jsonl" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/gun_Latn/fineweb-2_000001_remove.jsonl" @@ -0,0 +1,18 @@ +{"text":"2 Timóteo 3:11\n11 xemoingo axya ha'e ajexavaia guive, mba'eta ha'e ramigua ma Antioquia, Icônio ha'e Listra tetã py oiko xere. Opa marãgua teko axy aropo'aka va'ekue. Ha'e rami teĩ ha'e nunga ha'e javi gui Senhor xereraa jepe.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/2Tim\/3\/11","date":"2013-05-19T20:52:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368698080772\/warc\/CC-MAIN-20130516095440-00026-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9894613624,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.989461362361908, \"gug_Latn_score\": 0.010274372063577175}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.246,"stopwords_ratio":0.204,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Tiago 5:20\n20 peikuaa pota pova'e re: Ojejavy va'e teko vai rupi oikoague gui amongue ogueru ju vy inhe'ẽ ogueraa jepe omano aguã gui, ojejavyague heta teĩ ombogue uka vy.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Jas\/5\/20","date":"2013-06-19T12:54:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368708766848\/warc\/CC-MAIN-20130516125246-00030-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9899508357,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9899508357048035}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.234,"stopwords_ratio":0.17,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Lucas 11:8\n8 Ha'e rami teĩ xee aipoa'e pẽvy: Peneirũ ae teĩ xapy'a rei napepu'ãxei 'rã mba'emo peme'ẽ aguã. Ha'e ramia gui onhea'ãve tema ramo peme'ẽ nho 'rã oikotevẽ va'e ha'e javi.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Luke\/11\/8","date":"2013-05-22T18:22:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368702185502\/warc\/CC-MAIN-20130516110305-00094-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9996839762,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9996839761734009}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.014,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.263,"stopwords_ratio":0.204,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"2 Coríntios 3:7\n7 Ipara nhandejukaarã ma itape re omboparaa vy omoexakã reve oejaa raka'e. Ha'e nunga gui Moisés rova hexakã raxy ramo hova katy Israel kuery noma'ẽ kuaai raka'e, ogue ovy teĩ.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/2Cor\/3\/7","date":"2013-05-25T00:03:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368705300740\/warc\/CC-MAIN-20130516115500-00011-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.997858882,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9978588819503784}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.227,"stopwords_ratio":0.143,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Atos 2:22\n22 — Avakue Israel regua, pejapyxaka xeayvua re. Penerenonde rupi Nhanderuete oikuaa uka va'ekue Nazaré pygua Jesus po'akaa. Ha'e ramo opo'akaa rupi ojapo oikovy penemondyiarã ha'e hexa pyrã. Ipo rupi Nhanderuete ojapo raka'e penembyte rupi. Peẽ kuery voi peikuaa.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Acts\/2\/22","date":"2013-05-21T16:50:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368700212265\/warc\/CC-MAIN-20130516103012-00052-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9952019453,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9952019453048706}","num_words":57,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.218,"stopwords_ratio":0.193,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Mateus 1:18\n18 Ha'e gui Jesus itui'iague ma po rami: José re ixyrã Maria omenda va'erã oikovy jave, joupe ojekuaa uka e'ỹ mbove oguereko'i kyrĩ va'e Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ gui.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Matt\/1\/18","date":"2013-05-20T17:44:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368699138006\/warc\/CC-MAIN-20130516101218-00037-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9831475019,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9831475019454956, \"gug_Latn_score\": 0.015596490353345871}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.258,"stopwords_ratio":0.191,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Mateus 1:17\n17 Ha'e rami vy Abraão oiko guive Davi oiko peve ma catorze-kue hamymino ikuai. Ha'e Davi oiko guive Babilônia katy escravo-rã ogueraapaa peve catorze-kue ju ikuai. Ha'e gui Babilônia katy ogueraapaa guive Cristo oiko peve ma catorze-kue ju ikuai.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Matt\/1\/17","date":"2013-06-19T04:35:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368707187122\/warc\/CC-MAIN-20130516122627-00036-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9478899837,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9478899836540222, \"gug_Latn_score\": 0.05127492547035217}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.106,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.219,"stopwords_ratio":0.138,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.97,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1Xerembiayvu kuery, nda'evei perovia aguã nhe'ẽ guigua ayvu va'e ma guive rã. Peikuaa pota ranhe nhe'ẽ kuery anhetẽ Nhanderuete guigua tyrã pa anya re, mba'eta heta ma ikuai profeta ramigua rive yvy re. 2Po rami jaikuaa 'rã Nhanderuete Nhe'ẽ, mba'eta \"Jesus Cristo ngo'o reve ou va'ekue re ajerovia\" he'i va'e ma Nhanderuete guigua meme. 3Ha'e rã \"Jesus revegua aiko\" nde'i va'e ma Nhanderuete guigua e'ỹ, ha'e rã Cristo ramigua nhe'ẽ rive. Pendu ma ha'e nunga oiko 'rãa, ha'e gui aỹ voi oiko ae ma yvy re. 4Xera'y kue'iry, peẽ kuery ma Nhanderuete guigua pendekuai vy pendepo'aka ma profeta ramigua kuery re, mba'eta pendere oĩ va'e ma yvy regua kuery re oĩ va'e gui ipo'akave. 5Ha'e kuery ma yvy regua ikuai va'e vy yvy gui rive 'rã ijayvu, ha'e ramo yvy regua kuery ojapyxaka 'rã ijayvua re. 6Ha'e rã nhande kuery ma Nhanderuete guigua nhandekuai ramo Nhanderuete oikuaa va'e kuery ojapyxaka 'rã nhandeayvua re. Ha'e rã Nhanderuete guigua e'ỹ ma ndojapyxakai 'rã okuapy. Ha'e rami rã jaikuaa 'rã nhe'ẽ anhetẽ rupi, tyrã pa nhombotavya rupi ijayvu va'ea. 7Xerembiayvu kuery, jajoayvu peteĩ-teĩ, mba'eta mborayvu ma Nhanderuete guigua ae. Porayvu va'e ma Nhanderuete guigua meme ikuai, ha'e oikuaa guive Nhanderuete. 8Ha'e rã joayvu e'ỹ va'e ma ndoikuaai Nhanderuete, mba'eta Nhanderuete ma mborayvu rupigua ae. 9Po rami Nhanderuete oexa uka raka'e nhanderayvua, Gua'y peteĩ'i va'e ombou vy, hexe vy jaikove riae aguã. 10Pova'e py ma mborayvu ojekuaa: Nhanderuete jayvua py e'ỹ, ha'e rã ha'e ranhe nhanderayvua py, mba'eta Gua'y ombou jajejavyague re opaga aguã. 11Xerembiayvu kuery, ha'e rami Nhanderuete nhanderayvu rire nhande kuery avi 'rã jajoayvu peteĩ-teĩ. 12Avave rei ndoexaai teri Nhanderuete. Ha'e rami avi jomeme jajoayvu ramo ma Nhanderuete oĩ 'rã nhandere, ha'e iporayvua ojekuaa 'rã va'ekue ojekuaapa 'rã. 13Po rami jaikuaa 'rã hexe nhaĩa, ha'e ha'e voi nhandere oĩa, mba'eta nhandereve guarã ombou Onhe'ẽ. 14Ha'e ore kuery roexa ha'e romombe'u guive Nhanderuete Gua'y ombouague yvy re ikuai va'e reraa jepearã. 15\"Jesus ma Nhanderuete Ra'y\" he'i va'e re ma Nhanderuete oĩ. Ha'e kuery voi ikuai Nhanderuete re. 16Nhande kuery jaikuaa ha'e jarovia guive Nhanderuete nhanderayvua. Nhanderuete porayvua rupi oiko va'e ramo porayvu rupigua ikuai va'e ma hexe meme ikuai, ha'e ha'e kuery re Nhanderuete avi oĩ. 17Ha'e ramo nhanderayvua jaikuaa porã vy nhandepy'a guaxu 'rã pavẽ re oikuaa potaa ára py voi, mba'eta kova'e yvy re jaiko reve ma voi nhandekuai ha'e oikoa rami. 18Hembiayvu jaiko vy ndajakyje rei 'rã, mba'eta opa mba'e py nhanderayvua oipe'a 'rã jakyjea. Mba'eta jakyjea ma japaga aguã rami jaikoa py anho 'rã nhaendu. Ha'e nunga rupi okyje va'e ma ndoikuaa porãi teri nhanderayvua. 19Nhande kuery jajoayvu mba'eta ha'e ranhe nhanderayvu rire. 20Amongue \"Xee ayvu Nhanderuete\", he'i va'eri irmão kuery ndoayvui va'e ijapu. Mba'eta o-irmão oexa va'e ndoayvui vy Nhanderuete oexa e'ỹ va'e katuve ma ndoayvui 'rã. 21Pova'e ayvu nhaendu ixugui: Nhanderuete oayvu va'e ma toayvu avi o-irmão kuery.\n1 João 4","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/1John\/4","date":"2013-12-13T17:45:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1386164965557\/warc\/CC-MAIN-20131204134925-00046-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":472,"character_repetition_ratio":0.112,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.229,"stopwords_ratio":0.451,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1— Sardes tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe embopara: \"Po rami ijayvu sete nhe'ẽ Nhanderuete guigua ha'e sete jaxy-tata oguereko va'e: \"Xee aikuaa pendereko. Pendevy pe 'Oikove va'e' 'ea teĩ omanogue peiko. 2Peiko kuaa pota ke, ha'e pemombaraete okuave'i teri teĩ omano aguã rami ikuai va'e, mba'eta xee aikuaa Xeruete renonde opa mba'e py e'ỹ pendereko porãa. 3Ha'e nunga rupi penema'endu'a ke ayvu pendu vy pendejee pemoĩ va'ekue re. Pemoĩ porã ju, ha'e pejeko rerova. Mba'eta ndapeiko kuaa potai ri ramo aju xapy'a 'rã imonda va'e rami, ndapeikuaai 'rã guive penderovai aju aguã hora. 4Ha'e rami avi Sardes tetã py peẽ kuery regua mbovy'i avi ikuai oao nomongy'ai va'e. Ha'e va'e kuery heko porã va'e vy xerupive 'rã ikuai xiĩ va'e py onhemonde reve. 5Ogueropo'akapa va'ekue ma ha'e kuery rami avi 'rã onhemonde xiĩ va'e py. Peteĩve henda py hery namboguei 'rã kuaxia tekove oguereko va'e kuery rery oĩa gui. Ha'e rami 'rãgue py hery amombe'u porã 'rã Xeru ha'e ixupegua anjo kuery renonde. 6Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã.\" 7— Embopara ke Filadélfia tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe: \"Po rami ijayvu iky'a e'ỹ ha'e anhetẽ va'e. Ha'e va'e ma oguereko okẽ pe'aa Huvixave Davi rami ipo'aka aguã. Ha'e ramo oipe'aague avave rei nombotyai 'rã, ha'e ombotyague avave rei ndoipe'aai 'rã guive. Ha'e vy aipoe'i: 8\"Xee aikuaa pendereko. Ma'ẽ, penerenonde amoĩ 'rã peteĩ okẽ ojepe'a va'e, avave rei nomboty kuaai va'erã, mba'eta amongue py ete'i penembaraete va'eri xeayvu pemoĩ porã, napemombe'u e'ỹi guive xerery rupi peikoa. 9Ha'e gui Satanás peguarã onhemboaty va'e kuery, judeu rami rive onhemoingo teĩ ha'e'ỹ ikuai va'e ma ajapo 'rã oupa vy pendepy yvýry guenapy'ã re ikuai aguã rami. Ha'e ramo ha'e kuery oikuaa 'rã xerembiayvu peikoa. 10Xeayvuague rami vy peĩ atã rire xee voi pendere apena porã 'rã jexavaia ára yvy jave re joeko a'ãarã ou va'e gui. 11Aju 'rã are'ỹ'i re. Pendejee pemoĩ atã ke mba'emo peupity ma va'e, pendevygua coroa avave rei oipe'aa e'ỹ aguã. 12Mba'eta ogueropo'akapa va'ekue ajapo 'rã Xeruete ro iky'a e'ỹ va'e yta rami oĩ aguã. Ha'e va'e rire ndoipe'aavei 'rã ha'e gui. Ha'e kuery re amoĩ 'rã Xeruete rery, ha'e Xeruete pegua tetã rery guive. Ha'e va'e ma Jerusalém pyau, yva Xeruetea gui oguejy va'erã. Ha'e kuery re amoĩ avi 'rã xerery pyau. 13Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã.\" 14— Embopara ke Laodicéia tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe: \"Po rami ijayvu Anhetẽ ete va'e hery va'e, mba'eta ha'e va'e ma anhetẽ va'e mombe'ua ojeroviapy va'e, ha'e Nhanderuete omoingo va'ekue ha'e javi ypy. Ha'e vy aipoe'i: 15\"Xee aikuaa pendereko. Ha'e gui peẽ ma yro'yxã va'e'ỹ, neĩ haku va'e'ỹ. Penero'yxã e'ỹ vy penderaku va'e rire ha'eveve 'rãgue. 16Ha'e rami 'rãgue py haku vevui va'e rive peiko, neĩ napenderakui, neĩ napenero'yxãi. Ha'e rami rã xejuru gui rombojevy aguã rami aiko. 17Mba'eta peẽ kuery 'Arekopa, aiko porã, xevy pe mba'eve ndoatai' peje. Ha'e rami teĩ ndapeikuaai ovy'a e'ỹ ete va'e peikoa. Omboetepy e'ỹ, iporiaukue, ára revegua e'ỹ ha'e ipire rei va'e peiko. 18Ha'e ramo xee romongeta xegui pejogua aguã ouro tata py oiky'a'o pyre oguerekopa va'e ete peiko aguã, ha'e ao xiĩ va'e py penhemonde aguã, pendepire reia pexa ukaa py pexĩmba e'ỹ aguã. Xegui pejogua avi texa raxy poã penderexa py pemoĩ vy pexa porã ju aguã. 19Xerembiayvu kuery ha'e javive pe xeayvu amo'arandua rupi. Ha'e nunga rupi penekyre'ỹ ha'e pejeko rerova. 20Ma'ẽ, okẽ py xe'aĩ anhenduka vy. Amongue xeayvu oendu vy okẽ oipe'a ramo aike 'rã hoo py. Hexeve akaru 'rã, ha'e voi okaru 'rã xereve. 21Mba'eta ogueropo'akapa va'ekue pe amboguapy 'rã xereve xerenda apenaaty yvýry, xee voi aropo'akapa rire Xeru reve henda yvýry aguapya rami avi. 22Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã.\"\nApocalipse 3","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Rev\/3","date":"2013-12-06T13:03:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1386163051590\/warc\/CC-MAIN-20131204131731-00020-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.000005126,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000051259994507}","num_words":626,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.026,"special_characters_ratio":0.247,"stopwords_ratio":0.369,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1Aipoe'ive ju: — Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Apy peĩ va'e regua amongue napemanoi 'rã Nhanderuete po'akaa ojekuaa ouvy rã pexa e'ỹa ja, opo'akaa oexa uka jave. 2Mboapy meme araa py Jesus ngupive ogueraa Pedro, Tiago ha'e João ha'e kuery ae'i. Peteĩ yvyty yvate va'e áry oo. Ha'e py ma guexakã py ojekuaa ha'e kuery renonde. 3Ijao voi hexakãmba ha'e xiĩmba rei. Ao joia jipoi ha'e rami ojoi kuaa va'e. 4Hexeve ojekuaa avi ho'amy Elias ha'e Moisés. Ha'e vy ijayvu okuapy Jesus reve. 5Ha'e ramo Pedro aipoe'i: — Orembo'ea, ha'eve apy nhaĩve aguã. Ha'e rami vy rojapo 'rã mboapy oo'i: peteĩ ma ndevy guarã, amboae ma Moisés pe, ha'e gui amboae ju ma Elias peguarã — he'i. 6Oikuaa vy e'ỹ ijayvu, mba'eta ha'e kuery onhemondyipa. 7Ha'e ramove peteĩ arai ou vy ojao'ipa. Ha'e va'e mbyte gui peteĩ ayvu onhendu: — Peva'e ma Xera'y ayvu ete va'e. Pejapyxaka ijayvua re ae — he'i va'e. 8Ha'e ramo ha'e kuery oyvýry rupi oma'ẽmba teĩ peteĩve ndoexavei hexeve. Oexa va'e Jesus anho. 9Yvyty áry gui ha'e kuery oguejy jogueruvy rã Jesus aipoe'i: — Avave rei pe pemombe'u eme pexa va'ekue, Ava ra'y ojeapo va'ekue omanoague gui onhemboete ju e'ỹa ja — he'i. 10Ha'e rami ijayvuague ha'e kuery omoĩ porã. Ha'e rami avi jomeme oporandu okuapy omanoague gui onhemboete ju 'rãa oikuaaxe vy. 11Oporandu avi okuapy Jesus pe: — Mba'e re tu ha'vy kuaxia re nhombo'e va'ety kuery ijayvu okuapy Elias ranhe ou 'rãa re? 12Ombovai: — Anhetẽ ae Elias ha'e ranhe ou vy opa mba'e omoĩmba porã ju 'rã. Ha'e rami avi Ava ra'y ojeapo va'ekue rekorã re ipara oinya py, mba'exa tu oĩ oiko axy ha'e ombojaru reia 'rãa rami? 13Xee aipoa'e pẽvy: Elias ou ae ma teĩ hekorã re ipara oinya rami vy hexe ha'e kuery ojapo okuapy oipotaa rami ae. 14Hemimbo'e kuery mboae ikuaia py ovaẽ jogueruvy ramo heta avi ou ha'e py. Ha'e rã kuaxia re nhombo'e va'ety kuery ijayvu okuapy ha'e kuery reve. 15Heta va'e kuery Jesus oexa vy onhemondyipa okuapy. Ha'e vy onhamba jogueruvy oxarura aguã. 16Ha'e ramo kuaxia re nhombo'e va'ety kuery pe Jesus oporandu: — Mba'e nunga re tu pendeayvu ra'e ha'e kuery reve? 17Ha'e gui heta va'e mbyte gui peteĩ aipoe'i: — Porombo'ea, ndea py aru xera'y nhe'ẽ vai nomboayvui rã. 18Mba'eta oikoa rupi oity xapy'a jepi 'rã. Ijuru ryjui ha'e haĩ jekyty, inhangai ma ovy. Ajerure teĩ neremimbo'e kuery oipe'a aguã, ha'e kuery ndoipe'a kuaai — he'i. 19Ha'e ramo Jesus aipoe'i: — Peẽ pejerovia e'ỹ va'e, raka'e peve 'rã tu aiko pendereve? Raka'e peve 'rã tu rogueropo'aka? Eru ha'vy ava'i apy — he'i. 20Ha'e ramo ogueru. Ha'e gui ava'i Jesus oexa ramove nhe'ẽ ombovava ratã vyvoi. Ha'e vy yvy rupi ho'a vy ojere-jere oupy, ijuru ryjuipa guive. 21Jesus oporandu kyrĩ va'e ru pe: — Araka'e ma tu guĩ nunga oiko hexe? Tuu ombovai: — Kyrĩ'i guive. 22Mbovykue rei e'ỹ ma tata py ha'e yy py oity ojukaxe vy. Ndevy pe ha'eve ri rã oremboaxy 'rãgue, orepytyvõ. 23Jesus ombovai: — \"Ha'eve ri rã\" 're va'e ty'y? Opa mba'e ndaxyi ojerovia va'e pe — he'i. 24Ha'e ramo kyrĩ va'e ru [hexay reve] ojapukai: — Xee ajerovia. Xepytyvõ avi ajeroviave aguã — he'i. 25Heta va'e kuery oupa rã Jesus oexa vy ijayvu atã nhe'ẽ vai pe: — Nhe'ẽ nanhomboayvui ha'e nanhomboapyxai va'e, ejepe'a ke kyrĩ va'e gui, ejuve eme hexe — he'i. 26Ha'e ramo nhe'ẽ vai ojapukai reve ombovava ratã vy ojepe'a, oeja ovy he'õgue rami. Pavẽ rei \"Omano\" he'i okuapy. 27Ha'e rã Jesus ma ipo re ojopy vy ombovy ramo opu'ã ho'amy. 28Ha'e gui ma opy oike ma ramo hemimbo'e kuery oporandu ha'e kuery ae'ia py: — Mba'e re tu ore ndoroipe'a kuaai ra'e anha? 29Ombovai: — Ha'e va'e nunga ma nhanhembo'e [ha'e jakaru e'ỹ re nhandekuai] vy 'rãe jaipe'a. 30Ha'e kuery oje'oi vy oaxa Galiléia rupi. Jesus ndoipotai avave rei oikuaa oĩa, 31mba'eta guemimbo'e kuery ombo'e vy aipoe'ia rami: — Ava ra'y ojeapo va'ekue omboaxaa 'rã avakue po py, ha'e rã ha'e kuery ojuka 'rã. Ha'e gui mboapy araa py onhemboete ju 'rã omanoague gui — he'i. 32Ha'e rã ha'e kuery ndoikuaai teĩ nda'ipy'a guaxui vy noporandui guive ha'e nunga re. 33Ha'e gui Cafarnaum katy ju ha'e kuery oje'oi. Opy Jesus oike vy oporandu guemimbo'e kuery pe: — Mba'e nunga re tu pendeayvu ra'e tape rupi? 34Ha'e ramo ha'e kuery okyrirĩ okuapy, mba'eta mava'e pa joegui yvateve 'rãa re tape rupi ijayvu rire. 35Ha'e ramo oguapy oiny vy oenoĩ doze-ve guemimbo'e kuery. Ha'e vy aipoe'i: — Ha'e ranhexe va'e ma opyta 'rã takykue pavẽ rembiguairã — he'i. 36Ha'e gui peteĩ kyrĩ va'e ogueru vy omopu'ã heno'amy ha'e kuery mbyte. Oikuavã vy aipoe'i ha'e kuery pe: 37— Amongue xerery rupi peteĩ kyrĩ va'e kova'e ramigua omovaẽ vy xee avi xemovaẽ. Ha'e xemovaẽ va'e ma xee anho e'ỹ xemovaẽ, xembouare avi omovaẽ. 38Ha'e gui João aipoe'i: — Orembo'ea, roexa kuri peteĩ ava nderery rupi anha oipe'a rã, nhanderupive e'ỹ oiko va'e. Ha'e ramo ndoroipe'a ukavei, nhanderupivegua e'ỹ ramo — he'i. 39Ha'e ramo Jesus ombovai: — Nda'evei ndapeipe'a ukai aguã, mba'eta xerery rupi tembiapo porã ojapo va'e nda'ijayvu vai 'rã xere. 40Mba'eta nhanderovaigua e'ỹ va'e ma nhanderupivegua ae. 41Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Cristo pegua peiko ramo xerery rupi amongue peteĩ karo yy ri jepe pendevy ome'ẽ rire ndojopy e'ỹi 'rã ojapoague repy. 42— Ha'e rã kova'e kyrĩgue va'e regua ojeroviaa gui amongue oity 'rãgue py ha'eveve oityxe va'e aju'y re ita guaxu mba'emo mongu'ia ojokua pyre reve ye'ẽ mbyte py omomboa va'e rire. 43Xapy'a rei rã ndepo ri ndererojejavy ramo ejaya, mba'eta ha'eveve ndepo rovaikue'i reve reikove aguã py reike aguã, ndepo jovaive reve tata ogue e'ỹ va'e py reo 'rãgue py. 44[Mba'eta ha'e py ma yxo nomanovei ma 'rã, neĩ tata voi ndoguevei ma 'rã.] 45Ha'e rami e'ỹ vy ndepy ri ndererojejavy ramo ejaya. Mba'eta ha'eveve ndepy rovaikue'i reve reikove aguã py reike aguã, ndepy jovaive reve tata ogue e'ỹ va'e py nemomboa 'rãgue py. 46[Ha'e py ma nomanovei ma 'rã yxo, neĩ tata voi ndoguevei ma 'rã.] 47Xapy'a rei nderexa ri ndererojejavy ramo enoẽ. Mba'eta ha'eveve Nhanderuete po'akaa py peteĩ'i nderexa reve reike aguã, mokoĩve nderexa reve tata ogue e'ỹ va'e py nemomboa 'rãgue py. 48Ha'e py ma nomanovei ma 'rã yxo, neĩ tata voi ndoguevei ma 'rã. 49— Mba'eta peteĩ-teĩ tata rupi peaxa vy omoe'ẽ mbyre 'rã pendekuai. 50Juky ma iporã vaipa. Ha'e rã xapy'a rei nae'ẽvei rire mba'exa 'rã tu he'ẽ ju? Peẽ kuery voi pendejee ae pereko 'rãgue juky, jomeme pendekuai porã aguã.\nMarcos 9","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Mark\/9","date":"2013-12-10T01:35:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1386164004057\/warc\/CC-MAIN-20131204133324-00078-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000056028,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000056028366089}","num_words":1033,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.025,"special_characters_ratio":0.264,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1— Peiko kuaa pota avakue renonde e'ỹ mba'emo pejapo aguã Nhanderuete pe, ha'e kuery oexa aguã rive. Ha'e rami ri vy Penderu yva pygua gui mba'eve ndapejopyi 'rã hekovia. 2— Ha'e rami vy iporiaukue'i pe mba'emo peme'ẽ vy penerenonde rupi pemonhe'ẽ uka eme mimby guaxu. Ha'e rami heko porã merami rive va'e ojapo 'rã okuapy onhembo'eaty py ha'e tape rupi, avakue pe onhemboete ukaxe vy rive. Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Ha'e kuery ojopy ae ma hekovia. 3Ha'e rã peẽ ma mba'emo peme'ẽ vy pendeaxua regua pe voi peikuaa uka eme pendeaxu e'ỹa ojapo va'e, 4joupe mba'emo peme'ẽ rã avave oikuaa e'ỹ aguã. Ha'e gui peikuaa uka e'ỹ va'e Penderu oexa vy ome'ẽ 'rã hekovia. 5— Ha'e gui penhembo'e vy heko porã merami rive va'e rami e'ỹ pendekuai, mba'eta ha'e kuery ma onhembo'eaty py ha'e tetã mbyte rupi onhembo'exe vai 'rã ho'amy avakue oexa aguã rive. Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Ha'e kuery ojopy ae ma hekovia. 6Ha'e rã peẽ ma penhembo'exe vy peike 'rã penderopy, okẽ pemboty 'rã guive. Ha'e gui mae ma 'rã penhembo'e Penderu pexa e'ỹ va'e pe. Ha'e ramo peikuaa uka e'ỹ va'e Penderu oexa vy ome'ẽ 'rã hekovia. 7— Penhembo'ea py ha'ekue-'ekue'i rupi pendeayvu eme amboae regua kuery rami, mba'eta ha'e kuery oexa'ã teĩ ijayvu reta rã oendua aguã re. 8Ha'e rã peẽ ma peiko eme ha'e kuery rami, mba'eta Penderu oikuaa ma voi peipota va'e, pejerure e'ỹ mbove. 9— Ha'e vy po rami 'rã penhembo'e: \"Oreru yva pygua, tove nderery tomboetea. 10Tovaẽ ndepo'akaa ojekuaa aguã. Reipota va'e tojapoa yvy re, yva re ojapoa rami avi. 11Ko'ẽ nhavõ ejou uka ro'u va'erã. 12Ha'e emboguepa ke ndevy rorevea, ore voi orevy oreve va'e roperdoaa rami avi. 13Orereity uka eme poromoangekoa pe, orereraa jepe ke mba'emo vai gui. [Mba'eta ndepo'akaa, nembaraetea ha'e nerexakãa oĩ riae 'rã raka'e rã peve guarã. Amém,]\" peje 'rã. 14— Mba'eta amboae kuery otekoavyague peperdoa ramo Penderu yva pygua voi ombogue 'rã pejejavyague. 15Ha'e rã amboae kuery [otekoavyague] ndapeperdoai ri ramo Penderu voi nomboguei 'rã pejejavyague. 16— Ha'e gui pekaru e'ỹ re peiko vy pexa uka eme pendeporiau reia heko porã merami rive va'e rami, mba'eta ha'e kuery ma iporiaua oexa uka 'rã amboae kuery oikuaa aguã okaru e'ỹ re ikuaia. Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Ha'e kuery ojopy ae ma hekovia. 17Ha'e rã peẽ ma pekaru e'ỹ re peiko vy pemoatyrõ pende'a, ha'e pejeovai guive, 18pekaru e'ỹ re peikoa amboae kuery oikuaa e'ỹ aguã, Penderu pexa e'ỹ va'e anho. Ha'e ramo peikuaa uka e'ỹ va'e Penderu oexa vy ome'ẽ 'rã hekovia. 19— Ko yvy re pemoĩ porã eme mba'emo pendejeupe guarã, mba'eta vixo'i ho'upa ha'e iky'a ombovaipa 'rã, ha'e imonda va'e oipe'a ha'e ogueraapa 'rã. 20Yva re ae pemoĩ porã uka 'rãgue pendejeupe guarã. Ha'e py ma jipoi 'rã vixo'i ho'upa va'erã, iky'a nombovaipai 'rã, neĩ imonda va'e ndoipe'a heravyi 'rã guive. 21Mba'eta pendevy guarã pemoĩ porãa py ma penekuraxõ avi 'rã oĩ. 22— Penderexa ma penderete moexakãarã oĩ. Xapy'a rei penderexa iporã ramo penderete ha'e javi 'rã hexakãmba. 23Ha'e rã penderexa na'iporãi ri ramo penderete pytũmba 'rã. Ha'e penemoexakãarã oĩ va'e pytũ ramo pytũ ete 'rã pẽvy. 24— Avave rei nomba'eapoi 'rã mokoĩ patõ pe. Mba'eta peteĩ re nda'ija'eive 'rã amboae oayvuve vy, ha'e'ỹ vy peteĩ ojou porãve vy amboae ma ndojou porãive 'rã. Nda'evei Nhanderuete pe peiko aguã, mba'emo perekopaa rupi nda'evei reve. 25— Ha'e nunga rupi ae xee aipoa'e pẽvy: Pendepy'a eta rei eme pendekove re, neĩ pe'u ha'e pey'u va'erã pejou aguã re guive, penderete re pemoĩ va'erã re voi. Mba'eta penderekove nda'u tembi'u gui ndovareive teve? Ha'e penderete nda'u ao gui ndovareive teve? 26Peikuaa pota guyra kuery oveve va'e reko re. Ha'e kuery ma mba'eve nonhotỹi, nomono'õi, neĩ omoĩ porãaty py nomboatyi guive. Ha'e rami teĩ ha'e kuery pe Penderu yva pygua ojou uka 'rã ho'u va'erã. Peẽ kuery nda'u guyra'i gui ndapevareive ri? 27Mava'e nda'u pendepy'a eta rei vy pembopukuve kuaa 'rã ruxã'i peikove aguã? 28Mba'e re tu pendeaorã re ri nda'eveive pendekuai? Peikuaa pota ha'vy yvoty nhuũndy rupi ikuai va'e re. Ha'e va'e ma omba'eapo va'e'ỹ, neĩ oipopẽ va'e'ỹ. 29Ha'e rami teĩ xee aipoa'e pẽvy: Huvixa Salomão minha opa marãgua oguerekopa va'eri kova'e yvoty rami nonhemondei raka'e. 30Nhanderuete omonhemonde porã 'rã jai rogue aỹ nhuũndy re ikuai va'e, ha'e gui ko'ẽ tata py omomboa va'erã va'eri. Ha'e gui peẽ ndapejerovia porãi va'e, peẽ kuery re katuve ma opena porãve 'rã. 31Ha'e nunga rupi pendepy'a eta rei eme, ha'e aipopeje eme: \"Mba'e tu ja'u 'rã, ha'e jay'u 'rã? Ha'e mba'e py tu nhanhemonde 'rã?\" peje eme. 32Mba'eta ha'e nunga jouxea rupi amboae regua kuery ikuai, ha'e Penderu yva pygua oikuaa ae ha'e nunga peikotevẽ va'ea. 33Ha'e rami 'rãgue py jypy'i peka 'rã ipo'akaa ha'e ixuguigua teko porã. Ha'e ramo 'rãe peikotevẽ va'e ha'e javi ome'ẽ avi pẽvy. 34— Ha'e nunga rupi pendepy'a eta rei eme ko'ẽ rã guarã re, peja ko'ẽ ramo guarã ae. Mba'eta ára nhavõ oiko 'rãe mba'emo vai ha'e jave guarã.\nMateus 6","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Matt\/6","date":"2013-12-21T01:22:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1387345774525\/warc\/CC-MAIN-20131218054934-00006-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000063181,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000063180923462}","num_words":801,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.027,"special_characters_ratio":0.255,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1— Embopara Éfeso tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe: \"Po rami ijayvu opo oiporu kuaa regua re sete jaxy-tata oguereko va'e, ha'e sete tataendy renda ouro guigua mbyte rupi avi oiko va'e: 2\"Xee aikuaa peẽ kuery reko. Xevy pe pemba'eapoa ha'e peĩ atãa voi aikuaapa, ha'e heko vai va'e kuery ayvu re ndapejapyxakaia guive. Pea'anga apóstolo onhemoingo rive va'e, ha'e vy ijapu va'e memea peikuaa. 3Peĩ atã, ha'e xerery rupi pendekuai ramo pendereko a'ãa rã pendekuerai e'ỹ re peropo'akapa guive. 4Ha'e rami avi pendereko regua peteĩ ma naxembovy'ai, mba'eta pejepe'a ma jypy'i mborayvu rupi pendekuaiague gui. 5Penema'endu'a ke magui pa pe'aague re. Pejeko rerova ke, pendekuai ju jypy peikoague rami. Ha'e rami e'ỹ rã pẽa py aju vy aipe'a 'rã pendevygua tataendy renda oĩaty gui, pejeko rerova e'ỹ ramo. 6Ha'e rami avi pendereko regua peteĩ oĩ xembovy'a va'e: Nicolaíta kuery reko ndapejou porãia. Ha'e va'e kuery reko ma xee voi ndajou porãi. 7Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã. Mba'eta ogueropo'akapa va'ekue pe ame'ẽ 'rã Nhanderuete 'amba re yvyra tekove me'ẽa hi'aĩ va'e'a ho'u aguã.\" 8— Ha'e gui Esmirna tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe ju embopara: \"Po rami ijayvu jypy'igua ha'e opa vygua, omano va'ekue ri oikove ju va'e: 9\"Xee aikuaa pendekuai axy ha'e pendeporiaukue'i va'ea. Ha'e rami avi perekopa va'e guive. Aikuaa avi judeu rami rive onhemoingo va'e kuery pendere ijayvu rei okuapya. Ha'e va'e kuery ma Satanás peguarã rive onhemboaty va'e. 10Pekyje eme pendekuai axy aguã gui. Ma'ẽ, amongue peẽ kuery regua ma anha omboty uka 'rã nhuã py pendereko a'ã aguã. Dez ára peve 'rã pendekuai axy. Pejerovia tema pemano peve. Ha'e ramo coroa-rã pẽvy ame'ẽ 'rã tekove. 11Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã. Mba'eta ogueropo'akapa va'ekue ma mokoĩguea manoa py nda'ikuai axyi 'rã, peteĩve henda py.\" 12— Embopara ke Pérgamo tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe: \"Po rami ijayvu kyxe guaxu haĩmbe jovai va'e oguereko va'e: 13\"Xee aikuaa tetã pendekuaia py Satanás renda ae. Ha'e rami teĩ xerery rupi pendekuaia re peĩ atã, ndapejepe'ai guive xere pejeroviaa gui, Antipas ojukaa ára voi. Ha'e va'e ma xevygua omombe'u porã ramo ojukaa va'ekue penderekoa Satanás renda oĩa py. 14Ha'e rami teĩ oiko avi pendereko regua naxembovy'ai va'e, mba'eta peẽ kuery mbyte pereko Balaão nhombo'eague rupi ikuai va'e. Ha'e va'e ma Balaque ombo'e raka'e Israel kuery renonde nhuã omoĩ aguã, mba'emo ra'angaa pe ome'ẽ mbyre gui ha'e kuery ho'u ha'e itavy rei okuapy aguã rami. 15Penembyte pereko avi Nicolaíta kuery nhombo'ea rupi ikuai va'e. 16Ha'e nunga rupi pejeko rerova. Ha'e rami e'ỹ ramo aju voi 'rã pẽa py, ha'e xejuru gui kyxe guaxu oẽ va'e py apu'ã 'rã ha'e kuery rovai. 17Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã. Mba'eta ogueropo'akapa va'ekue pe ame'ẽ 'rã maná onhomi mbyre ha'e ita'i xiĩ va'e guive. Ha'e va'e ita re ma tery pyau oĩ 'rã avave rei ndoikuaai va'e, ojopy va'e e'ỹ vy.\" 18— Embopara ke Tiatira tetã py igreja kuery ikuai va'e pegua anjo pe: \"Po rami ijayvu Nhanderuete Ra'y tata rami hexa ha'e overa va'e rami ipy va'e: 19\"Xee aikuaa pendereko, pendeporayvua, pejeroviaa, xevy pe pemba'eapoa ha'e peĩ atãa. Aikuaa avi jypy'i pemba'eapoague gui aỹ pemba'eapovea. 20Ha'e rami teĩ peteĩ oĩ pendereko regua naxembovy'ai va'e, mba'eta kunha Jezabel ayvu re pejapyxaka. Ha'e va'e ma profeta ramigua rive onhemoingo vy xerembiguai kuery ombo'ea rupi ombotavy, itavy rei ha'e mba'emo ra'angaa pe ome'ẽ mbyre gui ha'e kuery ho'u okuapy aguã. 21Ha'e va'e ma xee arõ are ma ojeko rerova aguã, teĩ itavy reia gui ndojeko rerovaxei. 22Ma'ẽ, ajapo 'rã tupa py ojexavai ete oupy aguã rami, ha'e hexeve itavy rei va'ekue guive, kunha va'e ombo'ea rupi ikuaia gui ndojeko rerovai ramo. 23Ajuka ete 'rã imemby ha'e ipi'a kuery. Ha'e ramo igreja kuery ha'e javi 'rã oikuaa xee jopy'a ha'e nhokuraxõ re aikuaa pota va'ea. Ha'e rami vy peteĩ-teĩ pe ame'ẽ 'rã peikoague rekovia. 24\"Ha'e rã peẽ Tiatira pygua kuery mboae, ha'e kuery rami e'ỹ penhembo'e va'e, 'Satanás py'apy regua' he'ia re pepena e'ỹ va'e, peẽ kuery pe ma aipoa'e: Pendevy pe ndajapo ukai 'rã ipoyi va'e, 25pova'e anho: Xee aju peve peĩ atã tema mba'emo peupity ma va'e re. 26Mba'eta ogueropo'akapa, ha'e opa peve ajapo uka va'e rupi ikuai va'ekue pe ma ame'ẽ 'rã yvy regua kuery re ipo'aka aguã. 27Ha'e ramo omo'arandu 'rã po pygua ferro guigua py, omboa'ypa 'rã mba'emo ryru nhae'ũ guigua rami rive. 28Ha'e kuery pe voi ame'ẽ 'rã jaxy-tata ko'ẽ mbija, xevy pe xeru ome'ẽague rami avi. 29Ijapyxa oĩ va'e ke toendu igreja kuery pe Nhe'ẽ ijayvu rã.\"\nApocalipse 2","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Rev\/2","date":"2013-12-07T00:38:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1386163052909\/warc\/CC-MAIN-20131204131732-00019-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000061989,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000061988830566}","num_words":760,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.043,"special_characters_ratio":0.246,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"1Ha'e ramo heta va'e kuery pe ju Jesus aipoe'i, guemimbo'e kuery guive: 2— Kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery oguapy 'rã okuapy Moisés renda py. 3Ha'e nunga rupi pejapo ha'e pemoĩ porã 'rã ha'e kuery ojapo uka va'e ha'e javi. Ha'e rami teĩ peiko eme ha'e kuery ikuaia rami, mba'eta ha'e kuery nhombo'e teĩ ndojapoi 'rã oayvua ae. 4Ha'e kuery ma nhombovoyi raxa 'rã [ndogueropo'akai va'erã py], ijaxi'y áry oupi va'e rami. Ha'e rami teĩ ha'e kuery ma neĩ okuã py voi nanhopytyvõi 'rã. 5Ha'e kuery ikuaia ha'e javi ma amboae kuery oexa aguã rive. Ha'e rami vy lei ryru'i ipyve va'e anho ojee ojokua, ha'e oao apy voi ombopotypa 'rã ipukuve va'e py. 6Okarua py ha'e onhembo'eaty py oguapy 'rã tenda tenondeve oĩ va'e py anho. 7Tetã mbyte rupi ikuai vy oipota 'rã avakue oxarura vy \"Xembo'ea\" he'i aguã. 8— Ha'e rã peẽ ma pendejeupe \"Xembo'ea\" peje uka aguã nda'evei, mba'eta peteĩ'i anho oiko penembo'ea, ha'e rã peẽ ma joegua'i meme pendekuai. 9Ha'e apy yvy re avave rei pe \"Oreru\" peje eme, mba'eta Penderu peteĩ'i oiko yva pygua. 10Neĩ joupe \"Xererekoa\" peje aguã nda'evei, mba'eta peteĩ'i oiko pendererekoa. Ha'e va'e ma Cristo. 11Ha'e rã peẽ kuery regua yvatekueve va'e ma pavẽ rembiguai rami 'rã pendekuai. 12Ha'e javive onhemboyvateve va'ekue ma omo'yvyĩ'iave 'rã. Ha'e rã onhemo'yvyĩ'i va'ekue ma omboyvateave 'rã. 13— Peẽ kuery kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta yva pygua po'akaa rokẽ pemboty amboae kuery oike e'ỹ aguã. Mba'eta peẽ ndapeikei 'rã, ha'e oikexe va'e pejokopa. 14[— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta peipe'a rivepa 'rã imeve'ỹ va'e kuery ro gui. Ha'e penhemboeko porã ukaxe vy penhembo'e are 'rã. Ha'e nunga rupi pepaga raxa ete 'rã.] 15— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta ye'ẽ ha'e yvy jave rupi peo 'rã peteĩ'i ri jepe pejou aguã penemimbo'erã. Ha'e gui pejou vy tata ogue'ỹ va'e pyguarã pemoingo pendegui heko vaive va'e. 16— Peẽ kuery pe nda'evei ete 'rã, joguerekoa ára revegua e'ỹ rami pendekuai ramo. Aipopeje 'rã: \"Henda iky'a e'ỹ va'e ropy mba'emo oĩ va'e re jaura teĩ ovare va'e'ỹ. Ha'e rã henda iky'a e'ỹ va'e ropy ouro oĩ va'e re ri jaura rire jajapo 'rãe jauraague\", peje. 17Hi'arandu e'ỹ ha'e ára revegua e'ỹ pendekuai va'e, mava'e tu joegui omboetevepy: ouro rive, tyrã pa henda iky'a e'ỹ va'e? Mba'eta henda iky'a e'ỹ va'e ma ojapo ouro avi iky'a e'ỹ va'e opyta aguã. 18— Peẽ kuery aipopeje avi: \"Altar re jaura teĩ ovare va'e'ỹ. Ha'e rã altar áry omoĩ mbyre re ri jaura rire jajapo 'rãe jauraague\", peje. 19Ára revegua e'ỹ pendekuai va'e, mba'e tu joegui omboetevepy: mba'emo ome'ẽ mbyre, tyrã pa altar? Mba'eta altar ma ojapo hi'áry oĩ va'e avi iky'a e'ỹ va'e opyta aguã. 20Mba'eta altar re amongue oura va'e ma ha'e va'e re anho e'ỹ, altar áry oĩ va'e ha'e javi re avi oura. 21Ha'e henda iky'a e'ỹ va'e ropy re amongue oura va'e ma ha'e va'e re oura, ha'e ha'e py oiko va'e re avi. 22Ha'e yva re amongue oura va'e ma Nhanderuete renda openaaty re oura, guenda py oguapy oiny va'e re avi. 23— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta dízimo peme'ẽ hortelã, endro ha'e cominho regua gui, ha'e rã lei regua ojapo uka pyre yvateve va'e rupi ma ndapeikoxei: ha'e va'e ma pendeko porã aguã, penhomboaxy ha'e pejerovia aguã. Ha'e va'e rupi voi pendekuai 'rãgue, amboae nunga pejapoa rami avi. 24Ára revegua e'ỹ joguerekoa pendekuai va'e, karo gui nhexĩ pemoẽ va'eri pemokõ camelo oĩ va'e. 25— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta hi'árykue rupi rive pejoi karo ha'e hy'a. Ha'e rã pendepy'apy py ma oĩ pejokorea ha'e pejejoko e'ỹa anho. 26Fariseu kuery ára revegua e'ỹ, karo ryepy rupi oĩ va'e ranhe peiky'a'o. Ha'e ramo ma hi'árykue rupi avi 'rã nda'iky'ai. 27— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta omano va'ekue ryru omoxiĩmba pyre rami pendekuai. Ha'e nunga ma hi'árykue rupi iporã rei, ha'e rã ipy rupi ma omano va'ekue kãgue ha'e opa marãgua ky'akue oĩ. 28Ha'e rami ae avi peẽ kuery voi avakue penderexa rã heko porã va'e merami peiko, ha'e rã pendepy'a re ma pendeko porã merami rivea ha'e pendeko vaia anho oĩ. 29— Peẽ kuaxia re nhombo'e va'ety ha'e fariseu kuery pe nda'evei ete 'rã. Heko porã merami rive va'e pendekuai, mba'eta profeta kuery rupa áry guarã pejapo oo ra'angaa'i, ha'e pemoatyrõmba 'rã guive heko porã va'e onhono porãague. 30Ha'e vy aipopeje: \"Nhaneramoĩ kuery ikuai jave ma voi jaiko va'e rire ha'e kuery rami profeta jukaa rupi nhande ndajaikoi 'rãgue\", peje. 31Ha'e rami vy pendejee ae pendeayvu profeta jukaare ramymino kuery peikoa rami. 32Pejapopa ha'vy penamoĩ kuery omboypy va'ekue. 33Peẽ mboi joxu'u va'e regua, mba'exa 'rã tu peo jepe tata ogue e'ỹ va'e py pepaga aguã gui? 34Ha'e nunga rupi peẽ kuery pe xee ambou 'rã profeta ha'e hi'arandu va'e kuery penembo'earã. Ha'e va'e kuery regua amongue pejuka 'rã kuruxu re pemoĩ vy. Ha'e rã amboae kuery ma peinupã 'rã penhembo'eaty py, ha'e tetã nhavõ gui pemoxẽ 'rã, 35peẽ kuery ae pepaga aguã heko porã va'e ruguy omoẽague ha'e javi re, heko porã va'e Abel ruguy omoẽague guive'i Baraquias ra'y Zacarias ruguy omoẽa peve. Ha'e va'e ma pejuka va'ekue henda iky'a e'ỹ va'e ha'e altar mbyte. 36Anhetẽ aipoa'e pẽvy: Aỹgua kuery re ha'e nunga rekovia ha'e javi 'rã ou. 37— Jerusalém, Jerusalém, profeta kuery jukaaty, ha'e ndea py ombou pyre kuery ita py rejapipa va'ety. Mbovykue rei e'ỹ xee aikuavãmbaxe teĩ nememby kuery, uru gua'y kue'iry opepo py ojao'ipaa rami. Ha'e rami teĩ peẽ kuery ndapeipotai. 38Ha'e rami rire pendero opyta rivepa 'rã. 39Aipoa'e porã pẽvy: Peẽ kuery ndaxerexavei ma 'rã, ovaẽ e'ỹa ja \"Ta'ima'endu'a porãa Senhor rery rupi reju va'e re\" peje aguã ára.\nMateus 23","id":"","dump":"CC-MAIN-2014-10","url":"http:\/\/www.bible.is\/GUNWBT\/Matt\/23","date":"2014-03-16T20:56:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2014-10\/segments\/1394678703748\/warc\/CC-MAIN-20140313024503-00057-ip-10-183-142-35.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000070333,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000070333480835}","num_words":997,"character_repetition_ratio":0.093,"word_repetition_ratio":0.07,"special_characters_ratio":0.26,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Versão da Apresentação do Inventário traduzida para o Guarani Mbya\nMyrian L. Candido e Wanderley Cardoso Moreira (Aldeia Mbiguacu)\nMbya kuery a'e jurua kuery omongueta kova'e politica yvyre guare, texaĨ'a a'e nhembo'ea reguare vyma oetchauka kova'e arandu'a djaiko pora agua. AЎ oiko peteĨ nhemboayvu nhande reko arandu. Mbya arandu.\nKova'e ma idjypy mbya mbaeapo odjetchauka ava. Nhande kuery mbya djaroja pytchaka nhanearandu'a ko Estado py. A'e kuery oguereko nhane pytyvo'a nhanderekore. Nhanderekore anho eЎ pave rekore.\nVyma kova'e nhebaeapo nhande reko arandu gui jurua kuery odjapytchaka mbaetchagua'pa, nhande kuery djaipota'a onhemombeu raka'e Camara dos Deputados Brasilia py, 13 de Dezembro de 2007 py nhomboe'a kuery ruvitcha (CEC) a'e IPHAN, IPOL djogueroayvu raka'e mboruvitcha CEC, DEP.Carlos Abicail.\nVyma mboruvytcha kuery oendu peteĨ ayvu ko Brasil py gua mbaeitchapa nhande kuery ayvu:Guarani Mbya, nheengatu, Hunsruckisch; talian, libras a'e tabatinga.\nA'e vyma amongue jurua kuery peteĨ teĨ nhanemboatchy mbaere tu pende ayvure pendere tcharai ta he'i okuapy ko nhande rekoapy a'e porami DEP.Carlos Abicail idjayvu'vy omonduka peteĨ kuatchia kova'e nhembaeapo'apy. Kova'e ma jurua kuery oenoЎ (I.N.D. L) nhande kuery kuatchia djadjerovi'a.\nVyma odjedjapo kuatchia omombeu ava peteĨ tape. PeteĨ arandu guy oiko'ju onhembopara agua kuatchia. Vyma kova'e kuatchia.\nonhembaeapota nhande ayvupy a'e pave_ ayvu'py, a'evy djaikuata nhandereko'py a'e nhanhemboeapy nanhenboe agui ra nhande ruvitcha kuery oikua pota mbaeitchapa nhande ayvu. Djurua kuery rovai nhambovai kua'a avã.\nIPOL ma onhembaeapo'ta kova'e remikonteve_ rupi a'e nhande kuery mbya nhaipytyvo avã kova'e tape'rupi djadjeoi pora avã.\nNhomboe'a : Gilvan Mϋller De Oliveira\nDiretor do IPOL\nIlha De Santa Catarina, Maio De 2011","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/guaranimbya.wordpress.com\/onhemombeuta\/","date":"2017-03-29T05:23:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218190183.80\/warc\/CC-MAIN-20170322212950-00438-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"gun","language_score":0.9761659503,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9761659502983093, \"gug_Latn_score\": 0.017465665936470032}","num_words":252,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.095,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"domingo, 19 de abril de 2015\n1, 2, 3 João (Guarani: Brazilian Indigenous Language)\n1 João 1\n1 Jypy'i guive roendu va'ekue, orerexa py ae roexa ha'e hexe ropoko guive va'ekue ma Ayvu Tekove me'ẽa. 2 Mba'eta Tekove me'ẽa ojekuaa rã ore roexa rire imombe'uarã roiko. Ha'e rami vy pendevy pe ju romombe'u. Ha'e va'e ma Tekove marã e'ỹ me'ẽa, Nguu reve oiko va'ekue ri orevy ju ojekuaa karamboae. 3 Roexa ha'e roendu va'ekue ma pendevy pe ju romombe'u, peẽ kuery voi orereve peteĩ rami nhandekuai aguã. Mba'eta ore ma Tuu ha'e Ta'y Jesus Cristo reve ae orekuai. 4 Ha'e va'e rombopara pẽvy opa mba'e py javy'a aguã. 5 Ha'e gui ayvu ixugui roendu va'ekue, ha'e pẽvy ju romombe'u va'e ma pova'e: Nhanderuete ma hexakã va'e, hexe ma neĩ peteĩ henda py noĩ pytũa. 6 Xapy'a rei \"Xee ma Nhanderuete reve aiko\" ja'e teĩ pytũa rupi jaiko vy ma nhandeapu, anhetẽ va'e rupi e'ỹ jaiko. 7 Ha'e rami teĩ guexakãa rupi ha'e oikoa rami avi nhande voi hexakãa rupi jaiko ri vy peteĩ rami 'rã nhandekuai jomeme, ha'e Ta'y Jesus ruguy nhandeky'a'o 'rã jajejavya ha'e javi gui. 8 Ha'e rã \"Xere ma neĩ peteĩ henda py jejavya noĩ\" ja'e ri vy nhande ae jajekore, ha'e nhandere anhetẽ va'e noĩ. 9 Ha'e gui jajejavya nhamombe'upa ramo ma Nhanderuete heko porã ha'e ojeroviapy va'e vy ombogue 'rã jajejavyague, ha'e nhandeky'a'o 'rã teko vai ha'e javi gui. 10 Xapy'a rei \"Xee ma ajejavy va'e'ỹ\" ja'e vy ixupe \"Ijapu va'e\" ja'e, ha'e nhandere ijayvu noĩ.\n1 João 2\n1 Xera'y kue'iry, ha'e rami ambopara pejejavy e'ỹ aguã. Ha'e rami avi xapy'a rei amongue ojejavy ramo ma Nhanderuetea py peteĩ oiko nhanepytyvõarã. Ha'e va'e ma Jesus Cristo, heko porã va'e. 2 Ha'e ma jajejavyague re opaga va'ekue. Nhande jajejavyague re anho e'ỹ opaga raka'e, ha'e rã yvy jave regua ojejavyague re. 3 Ha'e ojapo uka va'e rupi jaiko vy jaikuaa 'rã jaikuaa va'e jaikoa. 4 Ha'e nunga rupi amongue \"Xee aikuaa\" he'i teĩ ha'e ojapo uka va'e rupi ndoikoi va'e ma ijapu, ha'e hexe noĩ anhetẽ va'e. 5 Ha'e rã ijayvua rupi jaiko vy 'rãe anhetẽ Nhanderuete jayvu aguã va'e rami ete jayvu. Ha'e rami vy ae 'rã jaikuaa hexe nhaĩa. 6 \"Xee ma hexe aĩ\" he'i va'e ma ha'e oikoague rami ae toiko. 7 Xerembiayvu kuery, ayvu ipyau va'e'ỹ ambopara pẽvy, ha'e rã yma ojapo uka pyre jypy'i guive pendu va'ekue, mba'eta yma guive ojapo uka pyre ma ayvu pendu va'ekue ae. 8 Ha'e rami avi ojapo uka pyre ambopara va'e ma ipyau guive, mba'eta Jesus Cristo ranhe anhetẽ va'e rupi oiko rire peẽ kuery ju ha'e va'e rupi peiko. Mba'eta pytũ oaxa ma ovy, ha'e hendy va'e anhetẽ va'e ju hexakã ouvy. 9 Amongue \"Xee hexakãa rupi aiko\" he'i teĩ o-irmão ndoayvui va'e ma pytũ rupi teri oiko. 10 Ha'e rã o-irmão kuery oayvu va'e ma hexakãa rupi oiko, ha'e hexe noĩ joityarã. 11 Ha'e rã o-irmão ndoayvui va'e ma pytũ reia rupi oiko, marã katy pa ooa voi ndoikuaai, pytũ oexa mbogue rã. 12 Xera'y kue'iry, pẽvy ambopara mba'eta pejejavyague omboguepaa ma hery rupi. 13 Ha'vy peẽ tujakue, pẽvy ambopara mba'eta peikuaa ma jypy'i guive oiko va'e. Ha'e ipyaukue, pẽvy ambopara mba'eta pendepo'aka ma poromboeko vaia re. 14 Xera'y kue'iry, pẽvy ambopara mba'eta peikuaa ma Nhanderuete. Ha'e tujakue, pẽvy ambopara mba'eta peikuaa jypy'i guive oiko va'e. Ipyaukue, pẽvy ambopara mba'eta penembaraete ha'e pendere Nhanderuete ayvu oĩ ramo pendepo'aka ma poromboeko vaia re. 15 Peayvu eme ko yvy regua reko, neĩ mba'emo yvy re ikuai va'e. Mba'eta yvy regua reko rayvua kuery re ma Nhanderuete rayvua noĩ. 16 Mba'eta mba'emo yvy re ikuai va'e ma yvy regua meme: to'o oipota va'e, mba'emo jaexa vy jaipotapa reia, ha'e nhandejee ae rive jajeroviaa. Ha'e nunga ma yvy guigua meme, Nhanderuete guigua e'ỹ. 17 Ko yvy ma opa 'rã, to'o oipota va'e ha'e javi reve. Ha'e rã Nhanderuete oipota va'e ojapo va'e ma oikove riae 'rã. 18 Xera'y kue'iry, ovaẽ ma opa aguã ára, Cristo ramigua rive ojekuaa aguã. Pendu ma omombe'ua rã ha'e va'e ou 'rãa. Aỹ voi heta ma ikuai Cristo ramigua rive. Ha'e nunga rupi ae jaikuaa opa aguã ára ovaẽ maa. 19 Ha'e kuery ma nhande kuery mbyte gui ojepe'a va'ekue, nhande regua e'ỹ vy. Mba'eta nhande regua ikuai va'e rire opyta 'rãgue nhande kuery reve. Ha'e gui ha'e kuery ojepe'a ramo jaikuaa nhande regua e'ỹ ikuaia. 20 Ha'e rã pendere ma oĩ penemo'aranduarã Iky'a e'ỹ va'e omoĩ va'ekue. Ha'e rami rire peẽ kuery peikuaapa. 21 Kova'e kuaxia pẽvy ambopara \"Anhetẽ va'e ndapeikuaai\" ha'e vy e'ỹ. Mba'eta peikuaa ae, ha'e peikuaa avi apu ikuai va'e anhetẽ va'e guigua e'ỹa. 22 Ha'e gui ijapu va'e ma \"Jesus ae Cristo oiko\" nde'i va'e. Ha'e nunga ma Cristo ramigua rive, mba'eta Tuu neĩ Ta'y re ndojeroviai va'e. 23 Ha'e nunga rupi Nhanderuete Ra'y pe \"Xee ma hexevegua e'ỹ\" he'i va'e re ma Tuu noĩ. Ha'e rã \"Nhanderuete Ra'y revegua ae xee\" he'i va'e re ma Tuu avi oĩ. 24 Pendere toĩ riae jypy'i guive pendu va'ekue. Mba'eta jypy'i guive pendu va'ekue pendere oĩ ramo ma peẽ voi 'rã peĩ Nhanderuete ha'e Ta'y re. 25 Mba'eta ijayvu tekove marã e'ỹ ome'ẽ aguã re nhandevy. 26 Ha'e nunga ambopara penembotavyxea kuery gui penheangu aguã. 27 Ha'e gui pendere ojeguigua omoĩ va'ekue oĩ riae ramo penembo'earã mboae oĩ e'ỹ teĩ ha'eve, mba'eta pendere omoĩ mbyre ae 'rã penembo'e opa mba'e re. Ha'e va'e ma anhetẽ rupigua ae, anhetẽ rupigua merami rive'ỹ. Peĩ riae ke hexe, penembo'eague rami vy ae. 28 Ha'e gui aỹ xera'y kue'iry, peĩ atã tema hexe. Ha'e rami vy ha'e ojekuaa jevy ramo nhandepy'a guaxu, ha'e ixugui nhaxĩmba reve nhanhemi e'ỹ aguã ou jevya py. 29 Cristo heko porã va'ea jaikuaa vy jaikuaa avi teko porã rupi ikuai va'e ixugui oiko va'ekue memea.\n1 João 3\n1 Peikuaa pota Nhanderuete nhanderayvu etea re, nhandevy \"Xera'y kuery\" he'ia py. Anhetẽ ae Nhanderuete ra'y kuery nhandekuai. Ha'e nunga rupi ae yvy regua kuery nanhandekuaai, mba'eta Cristo voi ndoikuaai okuapy rire. 2 Xerembiayvu kuery, aỹ voi Nhanderuete ra'y kuery nhandekuai. Ha'e rami teĩ ndajaikuaai teri raka'eve rã marã ramigua ete pa jaiko 'rãa. Ha'e rã peteĩ mba'e ma jaikuaa porã: Cristo ojekuaa ramo nhande voi 'rã heko rami jaiko, mba'eta jaexa 'rã marã rami ete pa ha'e oikoa. 3 Ha'e rami aguã oarõ okuapy va'e ha'e javi ojeky'a'o uka 'rã ha'e iky'a e'ỹa rami avi ikuai aguã. 4 Ha'e rã jejavya rupi ikuai va'e ma lei rovai rupi avi ikuai, mba'eta jejavya ma lei rovai ae. 5 Peikuaa avi Cristo ou raka'e jajejavya oipe'apa aguã. Hexe ma jejavy noĩ. 6 Hexe ikuai va'e ma ndojejavy riaevei ma 'rã. Ha'e rã jejavya rupi ikuai va'e ma ndoexai, neĩ ndoikuaai okuapy. 7 Xera'y kue'iry, penhembotavy uka eme avave rei pe. Teko porã rupi ikuai va'e ma heko porã va'e ae, Cristo heko porã va'ea rami avi. 8 Ha'e rã jejavya rupi ikuai va'e ma anha guigua, mba'eta anha jypy'i guive ojejavy raka'e. Ha'e rami aguã ae Nhanderuete Ra'y ou, anha rembiapo ombovaipa aguã. 9 Ha'e javi Nhanderuete gui oiko va'ekue ma ndojejavy riaevei ma 'rã, mba'eta ha'e kuery re oĩ Nhanderuete guigua. Ha'e kuery ndojejavy riaevei 'rãe, Nhanderuete gui oiko rire. 10 Po rami 'rã jaikuaa mava'e pa Nhanderuete ra'y kuery ha'e anha ra'y kuery ikuaia. Teko porã rupi nda'ikuai va'e ma Nhanderuete guigua e'ỹ, ha'e o-irmão kuery ndoayvui va'e guive. 11 Ha'e gui ayvu jypy'i guive pendu va'ekue ma pova'e: Peteĩ-teĩ jajoayvu aguã. 12 Caim oikoague rami e'ỹ 'rã nhandekuai, mba'eta ha'e va'e ma poromboeko vaia guigua oiko rire ojuka raka'e guyvy. Mba'e re nda'u ojuka? Mba'eta heko vai va'e oiko, ha'e rã tyvy ma heko porã va'e. 13 Irmão kuery, penhemondyi eme yvy regua kuery pendere nda'ija'ei rã. 14 Irmão kuery jayvu vy ae 'rã jaikuaa manoa gui tekove jaupity aguã re jaaxa maa. Ha'e rã ndoayvui va'e ma manoa py teri ikuai. 15 Irmão kuery re nda'ija'ei va'e ma jojuka va'ety meme ikuai. Ha'e peikuaa jojuka va'ety re tekove marã e'ỹ noĩa. 16 Po rami ae jaikuaa mborayvu, Cristo nhanderayvu vy nhandere guekove ome'ẽ rire. Ha'e ramo nhande kuery avi 'rã nhanderekove nhame'ẽ irmão kuery re. 17 Ha'e gui xapy'a rei amongue mba'emo kova'e yvy rupigua oguerekopa rei va'e o-irmão ojexavai rei rã oexa teĩ ipy'a mbaraete 'rã oipytyvõ e'ỹ aguã. Ha'e nunga re mba'exa tu oĩ Nhanderuete guigua porayvua? 18 Xera'y kue'iry, nda'evei jajoayvu merami aguã, nhandeayvu py rive. Jaexa uka ete ke jajoayvua, nhanhopytyvõa py ae. 19 Po rami 'rã jaikuaa anhetẽ va'e guigua jaiko va'ea, henonde nhandepy'a guaxu aguã ndajaikuaai reia gui. 20 Ha'e rami avi nhandepy'a py nhanembopagaarã nhaendu teĩ nhandepy'a gui Nhanderuete hi'aranduve va'e vy opa mba'e oikuaa. 21 Xerembiayvu kuery, nhandepy'a py nhanembopagaarã nanhaendui ri vy nhandepy'a guaxu 'rã Nhanderuete renonde. 22 Ha'e rami vy mba'emo re jajerurea voi jajopy 'rã ixugui, mba'eta henonde ojapo uka va'e rupi jaiko vy nhambovy'a. 23 Po rami ae ha'e ojapo uka va'ekue: Ta'y Jesus Cristo rery rupi jajerovia aguã, ha'e peteĩ-teĩ jajojayvu aguã ijayvuague rami vy. 24 Nhanderuete ojapo uka va'e rupi ikuai va'e ma hexe anho tema ikuai, ha'e gui ha'e kuery re ma Nhanderuete voi oĩ. Po rami 'rã jaikuaa nhandere oĩa, Inhe'ẽ nhandere omoĩ va'ekue gui ae.\n1 João 4\n1 Xerembiayvu kuery, nda'evei perovia aguã nhe'ẽ guigua ayvu va'e ma guive rã. Peikuaa pota ranhe nhe'ẽ kuery anhetẽ Nhanderuete guigua tyrã pa anya re, mba'eta heta ma ikuai profeta ramigua rive yvy re. 2 Po rami jaikuaa 'rã Nhanderuete Nhe'ẽ, mba'eta \"Jesus Cristo ngo'o reve ou va'ekue re ajerovia\" he'i va'e ma Nhanderuete guigua meme. 3 Ha'e rã \"Jesus revegua aiko\" nde'i va'e ma Nhanderuete guigua e'ỹ, ha'e rã Cristo ramigua nhe'ẽ rive. Pendu ma ha'e nunga oiko 'rãa, ha'e gui aỹ voi oiko ae ma yvy re. 4 Xera'y kue'iry, peẽ kuery ma Nhanderuete guigua pendekuai vy pendepo'aka ma profeta ramigua kuery re, mba'eta pendere oĩ va'e ma yvy regua kuery re oĩ va'e gui ipo'akave. 5 Ha'e kuery ma yvy regua ikuai va'e vy yvy gui rive 'rã ijayvu, ha'e ramo yvy regua kuery ojapyxaka 'rã ijayvua re. 6 Ha'e rã nhande kuery ma Nhanderuete guigua nhandekuai ramo Nhanderuete oikuaa va'e kuery ojapyxaka 'rã nhandeayvua re. Ha'e rã Nhanderuete guigua e'ỹ ma ndojapyxakai 'rã okuapy. Ha'e rami rã jaikuaa 'rã nhe'ẽ anhetẽ rupi, tyrã pa nhombotavya rupi ijayvu va'ea. 7 Xerembiayvu kuery, jajoayvu peteĩ-teĩ, mba'eta mborayvu ma Nhanderuete guigua ae. Porayvu va'e ma Nhanderuete guigua meme ikuai, ha'e oikuaa guive Nhanderuete. 8 Ha'e rã joayvu e'ỹ va'e ma ndoikuaai Nhanderuete, mba'eta Nhanderuete ma mborayvu rupigua ae. 9 Po rami Nhanderuete oexa uka raka'e nhanderayvua, Gua'y peteĩ'i va'e ombou vy, hexe vy jaikove riae aguã. 10 Pova'e py ma mborayvu ojekuaa: Nhanderuete jayvua py e'ỹ, ha'e rã ha'e ranhe nhanderayvua py, mba'eta Gua'y ombou jajejavyague re opaga aguã. 11 Xerembiayvu kuery, ha'e rami Nhanderuete nhanderayvu rire nhande kuery avi 'rã jajoayvu peteĩ-teĩ. 12 Avave rei ndoexaai teri Nhanderuete. Ha'e rami avi jomeme jajoayvu ramo ma Nhanderuete oĩ 'rã nhandere, ha'e iporayvua ojekuaa 'rã va'ekue ojekuaapa 'rã. 13 Po rami jaikuaa 'rã hexe nhaĩa, ha'e ha'e voi nhandere oĩa, mba'eta nhandereve guarã ombou Onhe'ẽ. 14 Ha'e ore kuery roexa ha'e romombe'u guive Nhanderuete Gua'y ombouague yvy re ikuai va'e reraa jepearã. 15 \"Jesus ma Nhanderuete Ra'y\" he'i va'e re ma Nhanderuete oĩ. Ha'e kuery voi ikuai Nhanderuete re. 16 Nhande kuery jaikuaa ha'e jarovia guive Nhanderuete nhanderayvua. Nhanderuete porayvua rupi oiko va'e ramo porayvu rupigua ikuai va'e ma hexe meme ikuai, ha'e ha'e kuery re Nhanderuete avi oĩ. 17 Ha'e ramo nhanderayvua jaikuaa porã vy nhandepy'a guaxu 'rã pavẽ re oikuaa potaa ára py voi, mba'eta kova'e yvy re jaiko reve ma voi nhandekuai ha'e oikoa rami. 18 Hembiayvu jaiko vy ndajakyje rei 'rã, mba'eta opa mba'e py nhanderayvua oipe'a 'rã jakyjea. Mba'eta jakyjea ma japaga aguã rami jaikoa py anho 'rã nhaendu. Ha'e nunga rupi okyje va'e ma ndoikuaa porãi teri nhanderayvua. 19 Nhande kuery jajoayvu mba'eta ha'e ranhe nhanderayvu rire. 20 Amongue \"Xee ayvu Nhanderuete\", he'i va'eri irmão kuery ndoayvui va'e ijapu. Mba'eta o-irmão oexa va'e ndoayvui vy Nhanderuete oexa e'ỹ va'e katuve ma ndoayvui 'rã. 21 Pova'e ayvu nhaendu ixugui: Nhanderuete oayvu va'e ma toayvu avi o-irmão kuery.\n1 João 5\n1 Jesus ae Cristo oikoa oguerovia va'e ma Nhanderuete gui oiko va'ekue meme. Ha'e Nhanderuete oayvu va'e kuery oayvu avi 'rã ixugui oiko va'ekue mboae. 2 Po rami jaikuaa Nhanderuete ra'y kuery jayvua, mba'eta Nhanderuete jayvu vy ojapo uka va'e rupi nhandekuai. 3 Mba'eta Nhanderuete ojapo uka va'e rupi nhandekuaia py ae 'rã jaexa uka jayvua. Ha'e ojapo uka va'e ma nda'ipoyi guive, 4 mba'eta ha'e javi Nhanderuete gui jaiko va'ekue ma nhandepo'aka 'rã yvy rupigua re. Po rami 'rã nhandepo'aka yvy rupigua re, jajeroviaa rupi ae. 5 Mava'e kuery nda'u ipo'aka 'rã yvy rupigua re? Jesus Nhanderuete Ra'y oikoa oguerovia va'e kuery anho. 6 Jesus Cristo ou vy yy ha'e nguguy py ojekuaa uka raka'e. Yy py anho e'ỹ ojekuaa uka, ha'e rã yy ha'e nguguy py. Ha'e gui Nhe'ẽ avi oiko ikuaa ukaarã, mba'eta Nhe'ẽ ma anhetẽ va'e kuaa ukaa ae. 7 Mba'eta ikuaa ukaa mboapy ikuai [yva re: Nhanderuete, Jesus ha'e Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ. Ha'e mboapyve ma peteĩ'i. 8 Ha'e gui ikuaa ukaa mboapy avi ikuai yvy re:] Nhe'ẽ, yy ha'e huguy. Mboapyve ma peteĩ rami meme oikuaa uka. 9 Ha'e gui avakue ayvu jarovia vy Nhanderuete ayvu katuve ma jarovia. Po rami Nhanderuete oikuaa uka Gua'y reko regua. 10 Nhanderuete Ra'y re ojerovia va'e kuery re ae 'rã ikuaa ukaa oĩ. Ha'e rã Nhanderuete ayvu ndogueroviai va'e ma ixupe \"Ijapu va'e\" he'i, mba'eta Gua'y reko regua Nhanderuete oikuaa uka rã ndogueroviai. 11 Mba'eta oikuaa uka va'ekue ma pova'e ae: Nhandevy Nhanderuete ome'ẽ tekove marã e'ỹ, ha'e tekove ma Ta'y re oĩ. 12 Ha'e nunga rupi amongue Nhanderuete Ra'y reve ikuai ramo ha'e kuery re oĩ tekove. Ha'e rã Ta'y reve e'ỹ ikuai ramo ma ha'e kuery re tekove noĩ. 13 Pova'e ayvu peẽ kuery pe ambopara peikuaa aguã pendere tekove marã e'ỹ oĩa, Nhanderuete Ra'y rery rupi pejerovia va'e re ae. 14 Nhanderuete re jajerovia vy jaikuaa avi ixupe mba'emo re jajerure ramo oendu 'rãa, ha'e oipotaa rami ri jajerure ramo. 15 Jajerurea oendua jaikuaa vy jaikuaa avi jajerureague ome'ẽ ma 'rãa. 16 Ha'e gui xapy'a rei amongue oexa 'rã o-irmão omano aguã rami e'ỹ ojejavy rã. Ha'e rami vy ha'e va'e re ojerure 'rã, ha'e ramo Nhanderuete omoingove ju 'rã, omano aguã rami e'ỹ ojejavy ramo. Mba'eta oiko avi teko vai nhamano aguã rami nhanemoingo va'erã. \"Ha'e nunga re pejerure\" nda'ei. 17 Teko vai ma guive rã jejavya meme. Teĩ oiko avi teko vai nhamano aguã rami nhanemoingo va'erã e'ỹ. 18 Jaikuaa ha'e javi Nhanderuete gui oiko va'ekue ndojejavy riaevei ma 'rãa. Mba'eta ha'e kuery re Nhanderuete gui jypy'i oiko va'ekue opena 'rã poromboeko vaia oity e'ỹ aguã. 19 Jaikuaa nhande kuery Nhanderuete guigua nhandekuaia, ha'e rã yvy regua kuery ma poromboeko vaia re ikuaia. 20 Jaikuaa avi Nhanderuete Ra'y ou vy nhanemo'arandu anhetẽ va'e jaikuaa aguã rami. Ha'e rami rire ma anhetẽ va'e re nhaĩ, Ta'y Jesus Cristo re ae. Ha'e va'e ma Nhanderuete anhetẽ va'e ha'e tekove marã e'ỹ me'ẽa. 21 Xera'y kue'iry, penheangu ke Nhanderuete ramigua rive pembojerovia e'ỹ aguã.\n2 João 1\n1 Xee igreja re apena va'e ma axarura ndevy, xereindy Nhanderuete ojeupe guarã ndeporavo va'ekue pe, ha'e nememby kuery xerembiayvu ikuai avi va'e pe. Xee anho e'ỹ roayvu, anhetẽ va'e oikuaa va'e kuery ha'e javi guive, 2 mba'eta nhande kuery pavẽ re anhetẽ va'e oĩ, ha'e nhandereve riae 'rã oiko. 3 Nhandereve oĩ 'rã nhanemboaxya ha'e mby'a porã Nhanderuete ha'e Ta'y Jesus Cristo guigua, anhetẽ va'e ha'e mborayvu guive. 4 Xee avy'a ete nememby kuery regua anhetẽ va'e rupi ikuai rã aikuaa vy, Nhanderu ojapo ukaague rami vy ae. 5 Aỹ ma xereindy, xee ajerure peteĩ-teĩ jajoayvu aguã. Ha'e ramia py ma ayvu ipyau va'e'ỹ ambopara, ha'e rã jypy'i guive oeja va'ekue. 6 Po rami 'rã jajoayvu: ha'e ojapo uka va'e rupi nhandekuaia py. Kova'e ma jypy'i guive ojapo uka va'e regua pendu va'ekue, mborayvu re nhandekuai aguã. 7 Mba'eta heta avi ikuai nhombotavy va'e yvy jave rupi. Ha'e va'e kuery ma \"Jesus Cristo ngo'o reve ou va'ekue re ajerovia\" nde'i. Ha'e rami ikuai nhombotavypa rei va'e kuery, Cristo rovaigua ae. 8 Ha'e nunga rupi peiko kuaa pota, pemokanhy e'ỹ aguã penhea'ãague repyrã oĩ va'e, ha'e rã pejopypa aguã. 9 Ha'e gui Cristo regua rami e'ỹ nhombo'ea, ha'e ayvu porã gui ojepe'a va'ekue re ma Nhanderuete noĩ. Ha'e rã ha'e va'e ayvu nhanembo'eague rupi riae ikuai va'e re ma Nhanderuete ha'e Ta'y oĩ. 10 Amongue pendea py ou vy ha'e va'e ayvu rupi e'ỹ penembo'e ramo pemovaẽ eme pendero py, pexarura eme guive. 11 Mba'eta ha'e kuery pe amongue oxarura vy ma teko vai apoa kuery reve onhemoirũ va'e. 12 Heta teri areko ambopara va'erã pẽvy. Ha'e rami teĩ aỹ namombe'uxei tinta py kuaxia re, mba'eta peẽ kuerya py aju voixe. Ha'e ramo ma nhandeayvu porã 'rã, javy'a ete aguã. 13 Ndekypy'y oiporavo pyre memby kuery ha'e javive oxarura uka ndevy.\n3 João 1\n1 Xee igreja re apena va'e axarura ndee Gaio roayvu ete va'e pe. 2 Xerembiayvu, opa mba'e py ajerure reiko porã ha'e nerexaĩ aguã re, nenhe'ẽ oiko porãa rami avi. 3 Xee avy'a ete irmão kuery ovaẽ vy omombe'u rã anhetẽ rupigua reikoa, mba'eta anhetẽ va'e rupi ae reiko va'e. 4 Mba'eta xera'y kuery anhetẽ va'e rupi ikuaia aendu rã xembovy'ave pavẽ gui. 5 Xerembiayvu, irmão kuery reipytyvõ reikovya py ma ha'evea rami rejapo. Yvy mboae guigua kuery ou ramo voi reipytyvõ jepi. 6 Mba'eta igreja kuery pe ha'e kuery omombe'u porã ndeporayvua. Ha'evea rami reipytyvõ oguatave aguã, ha'e ramia py Nhanderuete rami ete rejapo. 7 Mba'eta ha'e kuery ma Hery rupi oje'oi vy peteĩve henda py nonhepytyvõ ukai nhande kuery regua e'ỹ pe. 8 Ha'e nunga rupi ha'evea rami nhaipytyvõ ha'e va'e irmão kuery, anhetẽ va'e oenduave aguã rami jajapo. 9 Xee ma igreja kuery pe mba'emo re ambopara teĩ Diótrefes onhemboyvatevexe rei vy ndojapyxaka potai oreayvu re. 10 Ha'e nunga rupi araka'e'i rã apy pendekoa py aju vy ixupe xeayvu 'rã ha'eve'ỹa rami ojapoague re, mba'eta opa marã rei ijayvu orere. Ha'e ramia gui ojapo vaivexe vy irmão kuery ha'e py ovaẽ ramo nomovaẽi, ha'e amongue omovaẽ ta ramo nomovaẽ ukai, ha'e rã igreja gui omoxẽ ete raka'e. 11 Xerembiayvu, ndee ma eiko eme teko vai rupi, ha'e rã teko porã rupi anho, mba'eta teko porã rupi ikuai va'e ma Nhanderuete guigua meme. Ha'e rã teko vai rupi ikuai va'e ma neĩ peteĩgue voi ndoexai Nhanderuete. 12 Ha'e rã Demétrio re ma ima'endu'a porã pavẽ, anhetẽ va'e eteve voi. Ore kuery voi roikuaa heko porãa, ha'e ndee reikuaa avi oreayvu anhetẽ ete memea. 13 Heta mba'e teri areko ndevy ambopara aguã. Ha'e rami teĩ namombe'uxei tinta ha'e caneta py rive. 14 Mba'eta xee aa voixe roexa vy. Ha'e ramo ma nhandeayvu porã 'rã. 15 Tove terendu mby'a porã. Nhaneirũ kuery ha'e javi oxarura uka ndevy. Ha'e nhaneirũ kuery ndea py ikuai va'e peteĩ-teĩ pe emombe'u orema'endu'aa.\nhttp:\/\/gospelgo.com\/s\/guarani_mbya_nt.htm#1%20John","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"http:\/\/femissionaria.blogspot.com\/2015\/04\/1-2-3-joao-guarani-brazil-indian.html","date":"2017-08-21T23:30:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886109682.23\/warc\/CC-MAIN-20170821232346-20170822012346-00685.warc.gz","language":"gun","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":3006,"character_repetition_ratio":0.09,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.247,"stopwords_ratio":0.4,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Ava va'e ome'ẽ mbo'y kunha'i pe Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje ojapo raka'e mbo'y ha'e vy' maje pindo ryvi gue py omoxã raka'e, ojapopa ma mbo'y. Ha'e vy ma ogueraa mbo'y. Ogueraa ma vy kunha va'e xy pe ome'ẽ. Ha'e ramo ma kunha va'e xy oikuaa ma. Ha'e vy ma omemby jyryvi re omoĩ ma mbo'y. Ha'e ramo kunha va'e ovy'a vaipa. Ha'e ramo ma avakue pavẽ rei ma oikuaapa ma. Ha'e vy ma nombojaru reivei ma kunha va'e re oma'ẽ rã imbo'y oĩ ramo. 47 21444003 miolo.indd 47 26.11.07 12:22:06 Ka'aguy re roo ague Pedro Delane Tekoa Tenondé Porã Peteĩgue ma roo ka'aguy re xee, Karai Tupã, ha'e Karai Mirĩ roo jejy re rojaya aguã mba'emo rojogua aguã. Ka'aru he'ỹ roo tekoa gui, pytu'ĩ jave rovaẽ ka'aguy re. Ore rovaẽ vy rojapo oreruparã tata. Romoendy rojape'e aguã, ha'e gui mba'emo rombojy rokaru aguã. Rokarupa ma vy ronheno roke aguã. Ha'e gui romombe'u mbaravija. Ha'e gui romombe'upa rire ma rokepa jave oja py opovyvy va'e aendu vy apu'ã aexa aguã. Ha'e vy amoendy tata aexa porãxe vy mba'e paa. Ha'e vy ma aexa guaki'i okaru rã oja py. Ha'e ramo hu'y py ajapi vy ajuka. Ha'e gui tata amoendy porã aape aguã, ko'engue roexy aguã. Ha'e gui roo jejy rojaya aguã katy. Rojuvy ma roexa ka'i guaxu. Ha'e ramo Karai aipoe'i: – Tajuka karaja jaraa aguã nhandero py. Ha'e vy ojopy hu'y ha'e guyrapa vy omombo karaja re vy ojuka. Ha'e vy Karai ovy'a vaipa karaja ojuka vy. 48 21444003 miolo.indd 48 26.11.07 12:22:09 Mbore ha'egui karumbe Giselda Pires de Lima Tekoa Tenondé Porã Peteĩgue maje, oiko raka'e peteĩ mbore kunha ha'e gui peteĩ karumbe ava. Ha'e kuery manje kyrĩmba'i okuapy jave ixy kuery omanomba. Ha'e ramia py jojou ka'aguy re vy, joguereko joupive'i, tuvixapa peve. Ha'e vy manje ha'e kuery jovai gui nhomboery. Mbore maje karumbe pe aipoe'i: – Xee ma romboery \"Japu'a\" – he'i. Ha'e rã je Japu'a ovy'a vy ha'e ju oirũ pe aipoe'i: – Ndee ma ndereryrã \"Tumbija\" – he'i. Ha'e kuery mokoĩ maje joupive'i tema ikuai, joupive okaru, ojau, oke, oguata ha'e gui jovai gui nhomongaru. Tumbija maje ojou yvyra'a, jai rogue ha'e nunga'i, Japu'a ho'u aguã. Japu'a maje kyrĩ'i va'e vy ndojouive mba'emo rei, Amongue py yvyra'a yvy rupi ho'a va'ekue-ekue rive'i maje ogueraa oirũ Tumbija pe. Ha'e rami ikuai'i ramo je amboae ae mba'emo ra'y-ra'y kuery onhemongeta okuapy: – Marã rami tu ha'eve peteĩ mbore ha'e peteĩ karumbe joupive ikuai agua? – he'i je okuapy joupe-upe. Ha'e rami vy manje teĩ ka'aru'i jave manje peteĩ gua'a oo gua'y kue'iry reve Tumbija ha'e gui Japu'a ro py, oipou vy. Ha'e ramia py maje gua'a oporandupa rei ma oiny: – Xee tu aikuaaxe rima, marã rami tu ha'eve ha'vy guĩ rami peiko aguã? – he'i. – Ore tu orekyrĩ'i reve rima orexy kuery omanomba'i karamboae. Ha'e ramia py ma, tape rupi xeporiau rei reve aguata avy ka'aguy rupi, xekupe re jatevu 49 21444003 miolo.indd 49 26.11.07 12:22:10 ho'apa, ha'e rami vy ma yakã rembe re avaẽ ajau aguã. Ha'e jave ma aexa Japu'a, yakã yvy'iry ojae'o oiny, iporiau vaipa avi oiny. Ha'e vy ma aporandu: – Mba'e re tu rejae'o reiny? – Xexy ma omano, ha'e ramo ndaiko kuaavei ma ainy, xeae'i apy aĩ vy, akaruxe ma guive ainy – he'i. –Ha'era mi xee voi ma xexy omano ma avi, ha'e ramo avi ae xee voi xeae'i aguata aikovy. Ha'e rã je gua'a ha'e nunga oendu vy onhemboaxy vaipa. Ha'e vy maje ijayvu Tumbija ha'e gui Japu'a pe: – Ha'evete katu guĩ rami pendekuai porã'i, Amongue py amboae kuery ndoikuaai vy ijayvu opa marã rive teĩ – he'i. Ka'aguy re maje heta mba'emo ra'y-ra'y; guyra'i maje ikuai guyra'i reve ae, ka'i, xivi, mboi, tayrẽ, xi'y ha'e nunga. Tumbija ha'e gui Japu'a rive maje joegua e'ỹ joupive joguereko. Peteĩ ka'aru re maje Japu'a aipoe'i: – Tumbija, xee ma xeretarã kuery reve e'ỹ ae aiko, va'eri avy'a ta'vy, guĩ rami xeirũ'i reiko rã, jovai gui nhanhomongaru, joa py jake. Ha'e ramia gui ma xee ndaipotai ndee xereja. – Ha'e rã je Tumbija aipoe'i: – Xee voi ha'e rami ae avi, avy'a jaiko rã. Ha'e ramia gui ma xee amano'i vy tema ndegui apoi 'rã, – he'i Tumbija, oirũ Japu'a pe. Peteĩgue maje ha'e kuery mokoĩ oo yakã my ojau aguã. Ha'e ramia py maje oexa heta karumbe yy py ho'yta okuapy rã. Ha'e vy ha'e kuerya py oo aguã. Ha'e rã je Tumbija hexe oma'ẽ vy ijayvu oo aguã gueta rã kuery oipopy aguã. Ha'e ramo je Japu'a oo ma oiny, karumbe rivy mbegue'i je oo oiny, hare'i ma rire je ovaẽ. Ha'evy maje aipoe'i: – Javypa rei ju? – he'i. Ha'e rã je nombovai, hare ma rire je peteĩ karumbe tujave va'e ojojai rei vy aipoe'i: – Aipo ma rako, karumbe va'e ri tapi'i re omenda va'e ovaẽ ma, – he'i rã je 50 21444003 miolo.indd 50 26.11.07 12:22:10 pavẽ opuka vy ho'a-ho'a okuapy. Ha'e rire je Japu'a ojae'o reve ju ojevy oirũa katy. Ha'e vy maje Tumbija pe ojae'o reve aipoe'i: – Xeregua kuery tu ndaxerayvui, ha'e vy tu axarura rã xejojai rei rive rima nhande nhamenda'i va'e rami rive ju ijayvu okuapy – he'i. Ha'e rã je Tumbija ijayvu: – Tove katu, eju tema jajau, epena eme ha'e kuery re – he'i. Ha'e rami rire je Tumbija ju guetarã kuery oexa vy oo ogueroayvu aguã. Ha'e rã ha'ekue rami ae ju hetarã kuery: – Upe rako, tuvixa ha'eve'i vy e'ỹ ava karape'i re omenda va'e, marã rami vy porei ma omenda rire ndojukai teri? – he'i. Ha'e ramia py maje hetarã kuery iporiau ma okuapy, Tumbija maje omendaxea oendu, ta'yxe guive ma. Japu'a voi je ha'e rami ae avi. Ha'e ramingua oĩ teĩ va'e ri ndojoui ta'vy je oirũrã, omenda'i aguã. Ha'e rami vy je ikuai tema, Amongue ara re je iporiau ete okuapy. Peteĩgue maje ka'aru ovaẽ ma ramo, Japu'a aipoe'i: –Tumbija jaa vi jake – he'i. Ha'e kuery maje yakã rembe re jogueroke, Japu'a reve. Ha'e va'e pytũ re maje Japu'a oke vy ojexara'u. Ha'e vy maje oexara'u peteĩ kunumi iporã va'e, ijao xiĩmba va'e. Ha'e va'e ojexara'u rã je oporandu merami ixupe, mba'e re pa iporiau oiko vya re, merami oporandu ixupe. Ha'e rã je ava va'e aipoe'I merami: – Xee ma xerery Xondaro, aju apy, xeruete rembiguai. Ema'ẽ ko yy py. – Ha'e rã je anhetẽ Japu'a oma'ẽ vy oexa peteĩ kunha porã ha'e gui peteĩ ava porã, ha'e vy maje Xondaro ijayu ju: – Kova'e ava ma ndee, ha'e gui kunha va'e ma Tumbija, peẽ ma penhemboaxy rei'i peikovy ramo ma xeruete xembou apy, amombe'u aguã, peo rã ko'e rã yvy'ã tuvixave va'e py, ha'e py pevaẽa py ma peẽ mokoĩ peĩ 'rã joa'i py, opa mba'e oĩ teĩ ae ke penhemondyi eme, penha eme, – he'i. Ha'e rire je anhetẽ, Japu'a ko'ẽ 51 21444003 miolo.indd 51 26.11.07 12:22:11 ma ovya re ovy onhemboaxy'i reve. – Ha'e vy maje Tumbija pe omombe'u oexara'u ague. Ha'e vy aipoe'i: – Aỹ jaguata ta mate, jaaxa mboapy yvy'ã nhavaẽ aguã tuvixave va'e py. Ha'e rã je Tumbija aipoe'i: – Kore, mombyry ta'vy, voi ma xetuvixa va'e vy xekane'õ voi-vei 'rã – he'i. – Ha'e teĩ ae ma, teĩ ke jaa, xemoĩ ndekupe ary ha'e gui jaa jaguata. Ha'e rami vy maje anhetẽ jogueraa ma okuapy, ka'aguy re je opytu'u-tu'u py je oo, mokoĩ pytũ ka'aguy re okea py maje ovaẽ yvy'ã tuvixave va'e py, ha'e py maje ijapy'i py ma nhogueno'ã, ha'e py maje oky, yvytu, hyapu ratã-ratã ma, amandau guive je ho'a. Ha'e rã je Tumbija onhemondyi ma, ha'e vy maje Japu'a pe aipoe'i: – Kore, jaguejy ma ta'vy, yvytu tu nhandererove've ta ma rima – he'i. Ha'e ramo je Japu'a ombovai: – Aỹ ke, enhemondyi eme, ndepy a guaxu ke, ndoikoirã ko mba'eve–he'i. Ha'e rire maje hyapu, yvytu ha'e gui amandau oaxapa ju. Ha'e vy maje oky rive'i ma. Ha'e gui maẽ maje mboapykue overa ha'e kuery oĩa py. Ha'e rã je Tumbija onhemondyi avi mba'eta Japu'a maje ava rami opu'ã oiny. Ha'e vy maje mokoĩve ojae'o reve nhokuavã. Ha'e vy maje Japu'a yvate re oma'ẽ vy ojerojy'i reve aipoe'i: – Porã ete aguyjevete katu xeruete – he'i. Ha'e vy je mokoĩve'i mborai'i oupi'i rire oguejy ju yvy'ã guy katy. Ha'e vy maje Japu'a a'ipoe'i: – Aỹ ma Tumbija, ha'eve ma nhamenda'i aguã, jajapo aguã nhanderekoarã'i ra'ĩ, nhandera'y kuery jareko'i aguã – he'i. Ha'e vy maje anhetẽ, Japu'a ha'e gui Tumbija omenda. Ha'e ramia py maje, hare ma rire tekoa ja'ea ma oĩa py je mbore ha'e gui karumbe anho je heta ikuai joupive. 52 21444003 miolo.indd 52 26.11.07 12:22:12 Ka'i Antônio Vicente Transcrição: Giselda Pires de Lima Tekoa Pyau Yma maje oiko raka'e ka'i, ha'e vy maje ka'i yvy ojo'o, yvy ojo'o -jo'o, yvy ombokua va'eri yvy kua py maje ojatapy omoendy porã. Ha'e vy maje itaju omoĩ ombokua ague py. Ha'e gui maje omboty ikua py. Ha'e vy maje, ja nha'eũ gui ojapo oja. Oja ojapo va'e kue yvyra'ary rive omoĩ, va'e ri opupu ae oiny. Ha'e rã je ijaryi ouvy aipoe'i: – Kua, mba'exa tu nde'oja opupu vaiete ri yvy py rive oĩ va'e ri? – Ha'e rã je ka'i aipoe'i: – Xee tu Nhanderu ra'y ae ri vy peixa ae rã. – Ha'e rã je aipoe'i: – Evende'i nho vi ta'vy nde'oja – he'i. Ha'e rã je aipoe'i: – Name'ẽ reguai – he'i. Mba'e tu hekovia reipota? – he'i. Ame'ẽ va'erã e'ỹ, ame'ẽ va'erã e'ỹ areko – he'i. Ha'e rã je oo ju, oo rire omboapy, irundy oirũa py maje ou ju. Ha'e vy maje aipoe'i: – Nhamboekovia amboae re, xee areko eta avi oja – he'i. Ha'e rã je ka'i aipoe'i: – Areko py eta xevy pe mba'emo'ĩ ojapo va'e, ikuai xevy pe – he'i maje ijaryi. Ha'e ramo je ka'i ipoe'i: – Ha'eve ae tu, reipota ramo ame'ẽ rã, nhambokovia ha'vy. Ha'e rã je ja ogueraa oja. Ogueraa ijaryi maje ixupe kuery omba'eapo pe omongaru aguã oja guaxu omoĩ, Ha'e vy maje kumanda omoĩ, omoĩ ha'eve'i oja guaxu py, kumanda omonyẽ imoĩny, Ha'e vy maje aipoe'i ixupé kuery omba'eapo va'e kuery pe aipoe'i: 53 21444003 miolo.indd 53 26.11.07 12:22:16 54 – Eraa pe kurĩgue py, kurĩgue py erva oja guaxu, Kuaray mbyte jave jakaru aguã – he'i rã tu je anhetẽ, ogueraa, oje'oi maje omba'eapo ngoo kue rupi, avaxi onhotỹ aguã. Kuaray mbyte ma jave maje ou ju. Ou vy maje aipoe'i omba'eapo va'e kuery pe: – Peru ke pende hy'arã apy jakaru aguã. Ke eru hy'a pavẽ. Ha'e rã tu je ou oma'ẽ oja guaxu py, kumanda ipyrygua rei ae tema oiny. Ke mba'e ramo tu je ijaryi, ivai raxa. Ha'e rire je oo ju. Ha'e py mova'e yva, yva rei oiko vy, oke rei. Ha'e rã je ovaẽ vy ijyryvi re ojopy vy ka'i ogueraa, ka'i je ogueraa. Ha'e vy maje ka'i ku'a rupi ojokua. Ha'e vy maje ja ijaryi jape'a omboaty ma oikovy, omopẽ, – mopẽ oikovy. Guaivui 'i je ojeyvy-yvy oikovy, ka'i ho'u ta vy, ja ojatapy ma oikovy ma ijaryi ramo je ka'i aipoe'i: – Reipota jape'a aruve ramo xee aa'rã aru ndevy pe – he'i. Ha'e rã je aipoe'i: Rejavaxe vy rive! – he'i, – Xekore'rã. Anyĩ rã ae ma, xejokua, xeku'a re ejokua – he'i. – Ha'e rami ramo ae ma ndajavai'rã. – Ha'e rã je anhetẽ ijaryi iku'a rupi ojokua, ojokua herekovy, ramo je ka'i yma maje oguereko yvyra, yvyra raĩmbé. Ha'e va ekue ae maje omboa'y oikovy jape'a, ojaya-ya'i. Ha'e vy maje ijaryji ojeyvy-yvy oikovy jave maje ka'i ou. Ojeyvy-yvy jave maje ikupé rupi oĩnupã. Ojaryi ojuka. Ojaryi ojuka vy maje ha'e ae ju omboa'ypa, ombo'ipa. Ijaryi mba'e va'ekue maje omboi porã'i avi, Ha'e rire je ha'e ju gua'u ta'yxy rami oiko vy hambeo, omoĩ xivi piré ju guambeo. Ha'e vy maje imé ovãe vy aipoe'i: – Kua, ja'e guaiguĩ 'i, xee akaruxe vaipa ma rima. – Earõ ranhe ke tajara -he'i. Ha'e vy maje guaivi imba'ekue ome'ẽ, pavẽ pe ome'ẽ mba rire maje imé pe ome'ẽ imba'ekue, Ha'e vy maje ho'u oiny ndoikuaa potai, otuvynhẽ'ẽ-nhẽ'ẽ rei oiny jave maje peixa, omboi, – mboia gui je oma'ẽ. Ha'e ramo je imba'ekue oĩ, ke ha'e ramo je ivai raxa: – Kua, guaivi 'i va'e mba'e rive ma ja'u – he'i. Ha'e vy maje ka'i omonha, ka'i maje ndojejopy ukai ju. (Ha'e rire tu aỹ reve ijaryi kuery ndo'ui ka'i, haxy ijaryi kuery ho'u rive aguã ka'i). Ha'e vy rima xeretarã kuery amombe'u pendu'i aguã. 21444003 miolo.indd 54 26.11.07 12:22:19 (– Xee ma xerery \"Karai Tukumbó\" nhande py, nhande pygua'i rive'i amombe'u. Ha'e vy ma pendu kuaa va'e ma pembopara. Napendu kuaai va'e ma xee amombe'u ague rupi e'ỹrã pembopara. Ha'e va'e ma yma, haxy ikuai, peixa kumumigueve gui yma guaré omombe'u va'e rã haxy peixa kunhataĩgue pendekuai nhande py pembopara'i porã mba'exa gua voi pa omombe'u yma gua ayvu jepe ndapeikuaai rã.) Ha'e ramo po rami rive'i xee xeayvu. Aỹ ma amombe'u ta amboae, amboae, mba'e xa rupi pa kyringue onhevanga raka'e, mba'e xagua, mba'e-mba'evyky pa ojapo raka'e yma, kyringueve ikuai va'e, ha'e gui kunhangue'i avi. Ha'e vy ma imba'evyky, onhevanga okuapy aguã ma ojapo avaxi piré gui yma rupi. Ymave ikuai va'e kuery ma ha'e rami ikuai raka'e. Ha'e vy ma ojapo avaxi piré, avaxi ete'i piré gui ojapó, va'e ri ipirukue, omombiru ju, ipirukue omboi va'ekue gui mae ma ojapo. Ha'e vy ma kyringue'i omono'õmba rã tujakueve omonhevanga aguã. Ha'e vy ma onhevanga, jovai gui ho'ã, jovai opyta, jovai re ho' ã, jovai gui ho'ã vy ma jovai gui omombó, omombo jevy-jevy'i omboaxa-axa, joupe Ha'e teĩ Nhanderu ijyvy ju mirĩ va'e kuery pa. Ha'e rami ouga raka'e, Ha'e vy pa peixa jaexa ramo ka'aru overa oaxa-axa va'e tu peixa. Ha'e ramigua py ouga \"manga\" py ouga vy ae, peixa oipeté rã pa oo oĩny vy pa overa ovy. Ha'e ramigua pa peixa nhande kuery ndajaikuaa vei ma, mba'e re tu overa? Pepy tu jurua kuery rive rima ombopororo ja'e pa rive. Ha'e rami py oĩ nhamombe'u aguã. Ha'e gui ma oipeté, onhevanga py oguereko. Ha'e gui ma onhevanga pa ma vy tujakue'i ja ka'aru rã ogueraa pa opy'i re ju. Ha'e py ma okẽ ja oĩ rã oxarura yma-yma rupi ma ndoike rivei opy, oike aguã ojere. Ha'e gui mae ma opy'i re oike ma vy ae oxarura, tujakueve opu'ãmba, kunha karai kuery opu'ãmba jave mae oguenoẽ ju. Ha'e rã py ougapa rive'i raka'e. Ha'e rami vy py kunumingue, tujakue teĩ ndoikuaai ha'e ramigua omombe'u aguã. Ha'e rami vy avaxi pire py ouga. Ha'e peve'i rive amombe'u. Ha'e va'e ma yma guare reko mba'exapa onhevanga raka'e avaxi piré. Ha'e va'e ma ja opa. 55 21444003 miolo.indd 55 26.11.07 12:22:20 Xivi ha'egui kaguare regua Antônio Vicente Transcrição: Giselda Pires de Lima Tekoa Pyau Amombe'u ta yma guare, yma pe \"kaguaré\". ha'e gui \"ijaryi\" yma guare kaiyõ he'ia ramigua ha'e ia ramigua. Ha'e vy maje kaguare'i joexa ijaryi, ha'e vy maje ijaryi oma'ẽ kaguare'i re vy ho'uxe rei oikovy, Ha'e ramo je kaguare'i oikuaa maje oikovy maje ijaryi ho'uxe vy maje aipoe'i: – Jauga, mava'e pa jaka'e kãgue, kãgue rei – he'i je. Ha'e ramo je kaguare'i aipoe'i: – Jauga ha'vy – he'i je – Gueno – he'i. Jovai re maje oguapy. Ha'e vy maje ijaryi aipoe'i. – Jaxapymi ta' vy nhaĩny mava'eve ta vy – he'i je kaguare'i. Ha'e teĩ pa ijaryi tu je oikuaa ae gua'u ae, kaguare'i tay, tay rive arara'a rive ae ho'ua oikuaa ma vy ae maje ijaryi. Ha'e rami potae gua'u ho'uxe vy gua'u. Ha'e rire je anhetẽ oka'a ma oiny ijaryi, Ha'e riré tu je ja ijaryi oka'a. Ha'e vy maje kaguare'i oma'ẽ mbegue, guexa omomgy rive'i. Ha'e rã je ojaryi repoxi oguerova oguy py vy maje guepoxi ju oguerova 56 21444003 miolo.indd 56 26.11.07 12:22:21 ojaryi revi guypy. Ha'e gui maje nhande yvy'a rei ho'u va'e rã vy. Ha'e vy maje ijaryi aipoe'i: – Aỹ ma nhama'ẽ – he'i. Ha'e javi oma'ẽ. Ha'e rã je guevi guyry oma'ẽ ijaryi rã je tay anho'i merami oka'a. Ha'e rã je ijaryi aipoei. – Kua! tay, tay nda'ui merami va'ekueri mba'etu tay anho'i aka'a? – he'i maje. Ha'e vy maje ha'e kaguare'i oganha, ha'e oganha he'ia rami. Ha'e riré tu je ho'uxe nho ae tu je ijaryi oikovy. Ha'e vy maje aipoe'i: – Jajojaxei mava'e pa jogueraa pukuve – he'i je. Ha'e rã je kaguare'i aipoe'i, oikuaa vy ae je aipoe'i: – Xee ranhe ha'vy torojaxei – he'i je. – Nema'vy – he'i je ijaryi jyryvi re vy ojopy. Ha'e vy maje ogueraa rã je haré rã je ijyryvi omboty-mboty ojopy ratãratãve ijyryvi re. Ha'e rã je: – Mba'etu rejapo – he'i ijaryi. – Rojopy rive. – Ha'e rã tu je ojyryvipyve heravy. Hare rã je mombyry'ia py ojaryi ojuka eteve rei. Ojuka. Ojaryi ojuka vy je kaguare'i oo jepe ju. Ha'erire ae tu aỹ reve ijaryi kuery kaguare'i neĩ ndo'ui, okyje. Ha'e gui ojaryi kuery oiko peixa ijyvy-jyvy'i ry oiko rã ja onhendu ju ma. Ha'e ramo je ijaryi kuery mombyry'i oiko teĩ ja ojepe'a ovy onhamba kuerei, neĩ ndo'u potavei. Ha'e riré ae tu kaguare'i imbaraeté ipoapẽ rai py. Ha'e rami raka'e ha'e riré py aỹ reve teĩ kaguare'i heta ikuai ho'u aguã, haxy ho'u ete py ndo'ui rã. Ha'e va'e rive ma amombe'u pendevy kuery pe pendu aguã amombe'u ve'i ju'rã va'e ri kurive'i ta'vy. Yma Tekoa oĩ vae kue Amombe'u ta yma guaré ju, yma tekoa oĩ va'ekue. Ha'e vy maje mokoĩ kunhangue maje oiko okypy'y revegua he'ia rami. Ha'e vy maje aipoe'i, tekoa mboae gui maje aipoe'i: – Jaa ma nhama'ẽ nhandexy'y kuerya py. Haré ma ndajaavei ma riré jaa nhama'ẽ – ma'ẽ – he'i je jogueraa. Mboapy jakea py maje oo okuapy peteĩ 57 21444003 miolo.indd 57 26.11.07 12:22:22 oke, oke porã rei, koẽ jogueraa ju. Peteĩ ju oke, ko'ẽgue jogueraa ju. Peteĩ ju oke, mboapy ma oke ka'aguy re, ko'ẽgue oo ju rã je kuaray mbyté jave maje ja ovaẽ tekoa py. Tekoa guepy rive teri maje ovaẽ ikuai jety iporãgue rei, jaijaipa rei neĩ nomopoxĩ avei raka'e raka'e-ka'e rei ae maje. Ha'e gui maje ikuai avi maji'o hapo porãgue avi ikuai – he'i. Tape oĩ ague rupi jaipa rei. Ha'e riré tu je anhetẽ jogueraa. Jogueraa rã je oo ikuai va'ekue tu je pindo rogue-rogue ho'a, ho'apa rei. Nonhenduai ramo je ikypy'y aipoe'i: – Kua ja'e jipoai. Mamo katy oopa raka'e? – he'i. Opy'i oĩague katy maje jogueraa. Oma'ẽ ramo je Opy'i oĩme teri. Oma'ẽ-ma'ẽmba. Oo-oo rupi oike rã je avaxi omboi va'ekue-ekue ikuaipa, ovaẽ, mba rei oma'ẽ-ma'ẽmba. Oo oĩ va'ekue-ekue py tu je jipoveipa rei, jipovei rei. – Kua jipoai. Ka'aru ma. Ka'aru ete ma ramo ae maje tyke aipoe'i: – Jake tema apy, jakerãe ma – he'i. Rire tu je anhetẽ. Tyke oma'ẽ okẽ ojepe'a rei ke. Ha'e ramo nhande ha'e ramigua ete maje itui Opy'i mbyté tamoĩ ha'e ramigua ete oke rei oupy. Ha'e rami vy je oẽ ju. – Jajevy ju ta'vy, nda'evei ma tu opy'i re jake aguã. – Mba'e retu? – Nhaneramoĩ ma tu itui – he'i je. Ha'e vy ae maje aipoe'i. – Xee ama'ẽ ta – he'i. – Ema'e rive tavy he'i. – Ha'eve. Oike oguy py oma'ẽ mbegue ramo je tamoĩ hevi rei oupy. Ha'e vy ae maje oẽ ju oka py vy aipoe'i: – Xee omoatã ta huguai re – he'i. – Emoatã eme ta'vy, nda'evei nhande'u'rã rima – he'i. – Ha'e teĩ – he'i xee amoatã ta huguai re. Xerarõ ranhe, taa ranhe. Peteĩ yvy'ã aẽ ma, aguejy ju apy aỹ. Ha'e jave – Emoatã. 58 21444003 miolo.indd 58 26.11.07 12:22:22 – Ha'eve. Onha py oo pytũ va'e ri jaxy endy rã oexa porã. Oo, oo, jogueraa, jogueraa, oo gua'u vy. Ha'e vy je yvy'ã oẽa py ojapukai atã rã je ijayvua nhendu porã rei. Ha'e rã je oike vy huguai omoatã ma porã'i eté. Ha'e ramo je tamoĩ opo-opo oikovy ranhe, omokangy. Ha'e gui maje Xamoĩ huguai gui opoi vy maje oẽ oka py. Onha puku'ia py tamoĩ joguero'a ma joguereko vai. Ha'e vy maje oo tyke rakykue ju. Oo, oo. Ha'e gui maje oa'ã. Ha'e vy je aipoe'i. – Xerarõ xeryke – he'i. – Xerarõ xeryke aipo ma aa – he'i ae maje. – Xerãrõ xeryke – he'i. Ha'e ramo je ojapyxaka jepi. Ha'e regua rei va'e ma. Ha'e'ỹ reguai. Ha'e ramimba rei. Ha'e rami tema ijayvu. Ha'e teĩ je oo tema. Ha'e gui maje oo tema. Ha'e gui maje. – Xerarõ xeryke – he'i je. Ha'e riré maje oarõ oĩny. Oarõ, oguapy oĩny. Ha'e rire je ovaẽ raive'i nhendu – Xerarõ xeryke – he'i je. Ha'e gui je ovaẽ raive'i jave je oendu kuaa rã je ijayvu guaxu – Xerarõ xeryke – he'ia je omboryryi rei je ijayvu. Ha'e rã je – Xekypy'y e'ỹ tu ou. – Onha ju onha, onha, onha, onha, onha pytũ mbukukue re onha. Onha, onha, onha va'e ri onha ma ta'vy je, ko'ẽmba re onha kuaray mbyte jave je ja ovaẽ, Opy'i re ho'a tema rive oupy. Ha'e jave maje, opy karai oĩ va'e a'ipoe'i. - Mba'etu xeramymino'i oikuaa? – he'i je. – Neĩ nda'ijayvui neĩ mba'eve. Ikane'õ raxa. Ikane'õ raxa vy rive je onheno vy oke. Mboapy jakea py va'e kue je peteĩ pytũ re onha vy ovaẽ. Iko'ẽmba. Kuaray mbyté jave mae je ovaẽ oke. Ko'ẽ-ko'ẽmba ete'i jave mae je ovyju. Ha'e rami vy tu. – Ha'e rami rima oguereko ha'e py nhaneramoĩ karai oĩ va'e tu ojepota rima ra'e, ha'e py ikuai va'e tu nhaneramoĩ omomba raka'e nhaneretarã kuery – he'i je. Ha'e ramo – Xee aikove'i va'e ae ma ko aju, xekypy'y pa oguereko vai tamoĩ – he'i maje. Ha'e ramo je ja karai oenoĩ ukapa xondaro kuery, ou. – Peikuaa pota ke tape rupa re nhaneramoĩ je ou oĩny nereindy kyrĩ rakykue –he'i. Ha'e kuery ngoo rupi oguereko guyrapa, oguereko. Ojopy pavẽ, ja oo 59 21444003 miolo.indd 59 26.11.07 12:22:22 ma tapé ypy py oarõ. Oarõ ju ranhẽ ( Jaxy endy ae ave ra'a ojekuaa porã). Ha'e vy maje onhendu-nhendu ju ma ouvy vy maje – Ovaẽ tamavy xeryke – he'i. Ha'e rã je xondaro kuery aipoe'i. – Aipo ma rako, ou aipo ko. Peĩ pora-porã vê ke – he'i. Nhimbé py aevy maje ikuai nhimbé yvaté va'e ojapo. Va'e kuepy oarô mba ma okuapy. Mbyte rupi maje oaxa ta ovy ramo je. – Nei ke xondaro kuery – he'i guyrapa je omombó, hu'y omombó joupive. Ha'e rã je aipoe'i. –Ha'evete xeramymino, kuery ja xejou vai-vai ma guive – he'i je. Ha'e rã tu je opo ovy. Ha'e rã je ko'ẽgue oeka-eka va'e ri ndojoui. Ko'ẽmba ma jave maje oupa ju. Ha'e kue py oma'ẽ vy huguy ovy ra'e oo ague rupi. Jogueraa perau perau kua kua rupi maje oike Ita! Ita, ikuaia rupi huguy ovy. Ha'e oo ra'e, onheno jepi ovy ha'e. Ha'e rupi ju xondaro kuery jogueraa kuaray mbyte ra'i ma jave perau oaxapa rive'i. Yvyra'ary tuvixa va'e py maje itui jekuaa rei. Opore rei maje itui. Ha'e vy ae maje xondaro kuery ovaẽ iguy py vy maje aipoe'i: – Ndetui porãve ke xeramoĩ. Ndeae ma merami gua rã re reikotevẽ – he'i. Ha'e ramo je anhetẽ itui porãve rei. Ha'e vy mae maje aipoe'i xondaro ruvixa. – Nei ke xondaro ruvixa ou vy ombopiré teve imondovy. Ja vamoĩ vaikue'i ombojere. Oepy'i nho tekoa, peteĩ tekoa oĩ va'e kue mboapy rai'i ae ramo je omomba va'e kue, ojuka nho tamoĩ pe. Ha'e vy maje ogueraa. Ogueraa vy maje oexa uka ju kunumingue, kunhataĩgue ikuai va'e pe. – Meramigua re pejepota e'ỹ aguã ae ma pendexy kuery, penderu kuery ijayvu kova'e kue gui ke pendu ma. Ha'e rami he'ỹ merami rã xondaro kuery pendeapó'rã pejepota ramo rei ma ndapeoi rã pendejuka rã rima – he'i xondaro kuery karai ijayvu raxa. Ha'e ramimba rei ikuai. Ikuai porãmba rei maje ju. (Yma Ha'e rami ae ikuai raka'e ojepota va'e ndooi meme rei raka'e, guyrapa py meme rei oguereko vai, vamoĩ kuery ojuka kuerei. Kurive'i ma amombe'u ju'rã). 60 21444003 miolo.indd 60 26.11.07 12:22:23 Nnhade'i va'e ta'y ryru'i va'e Tereza Jaxuka Rete Gonçalves Tekoa Krukutu Ymaje oiko peteĩ nhande'i va'e ta'y ryru'i va'e, oo pira jopoi vy mba'eve noguẽnoẽi mba'eve. Ha'evy iporiau oiny yakã rembere, ha'e rãmi jave piragui ou vy oporandu nhande'i va'e pe. Mba'eretu ndee ndeporiau reinỹ he'i? Pira ajopoi teĩ nanoeĩ mba'eve he'i: Ijakuery ma nome'ẽxei rã nanoeĩ. Nanoeĩ vy ma xe poriau ainy, ha'evy je piragui ijayvu, Aỹ ju rejopoirã ame'ẽ rã. Ndeevoi ndera'y reme'ẽta xevy ramo? Ha'egui peteĩ jaxy hagui nhande'iva'e ra'y oiko'ima rire, ome'ẽ raẽma piraguipe. Ha'egui ma tuu nome'ẽ reguai ikature ma oiko rire. Tuu hakate'ỹ nome'ẽxeia oikuaa mavy piragui yy ombovu kyrĩ va'e ogueraa xevy. Ha'erã je tuu oguẽronha heravy kua'y piraguipe nome'ẽ xeivy. Ha'erã je tuu oupi yy gui yvate yvyrare. Ha'e ma ndaexarai reguai kyrĩva'e ogueraa xevy. Ha'evy yvytu ju omoĩngo. Ha'evy je piragui nda'ipo'akai ogueraa aguã. 61 21444003 miolo.indd 61 26.11.07 12:22:23 21444003 miolo.indd 62 26.11.07 12:22:24 Nhambo'e kyringue mba'e mo ojapo aguã Nossas práticas 21444003 miolo.indd 63 26.11.07 12:22:24 Nhaneramoĩ kuery Mba'emo kue Antônio Vicente Transcrição: Marisa da Silva Tekoa Pyau Antônio Vicente Transcrição: Giselda Pires de Lima Tekoa Pyau Avaxi regua Tatu'i ta'y reta'i va'e Fabiana Yva Poty Pires de Lima Tekoa Pyau Tereza Jaxuka Rete Gonçalves Transcrição: Luiz Carlos Karai Rodrigues Tekoa Krukutu Yma ma Ronaldo Costa Tekoa Pyau Mbyta Arapoty Marisa da Silva Tekoa Pyau Tambeo Fatima Soares Gabriel Poty Transcrição: Ronaldo Costa Tekoa Pyau Ronaldo de Lima da Silva Tekoa Pyau Mbeju Nhuã regua – 1 Fabiana Yva Poty Pires de Lima Transcrição: Ronaldo Costa Tekoa Pyau Ronaldo Costa Tekoa Pyau Avaxi ku'i Marisa da Silva Tekoa Pyau Nhande kuery nda'ijaoi Marisa da Silva Tekoa Pyau Petỹgua Vitor Fernandes Soares Guarani Tekoa Pyau Ajaka João Carlos Vera Poty Tekoa Pyau Nhuã regua – 2 Pedro Delane Tekoa Tenondé Porã Jeporaka regua Pedro Delane e Claudio Pires de Lima Tekoa Tenondé Porã Monde regua – 1 Pedro Delane Tekoa Tenondé Porã Monde regua – 2 Antônio Vicente Transcrição: Marisa da Silva Tekoa Pyau Namixã Ronaldo de Lima da Silva Tekoa Pyau 21444003 miolo.indd 64 26.11.07 12:22:25 Nhaneramoĩ kuery Antônio Vicente Transcrição: Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje nhaneramoĩ kuery onhotỹ raka'e kumanda ramo maje nhuũ henhoĩmba ramo maje kumanda iporia'upa. Ha'e ramo maje nhuũ kuery aipoe'i kumanda pe: Ore na orepo'aka – he'i ramo je kumanda aipoe'i: – Ha'eve ri oreramoĩ kuery ou ha'e ri penemboguai aguã – he'i ramo maje ha'e kuery ojae'opa ramo je avaxi onhotỹ kumanda reve ramo maje ovy'a vaipa ete. Ha'e ramo je mombyry gui oma'ẽ vy onhotỹ va'ekue oguerovy'a ete. 65 21444003 miolo.indd 65 26.11.07 12:22:25 66 Avaxi regua Fabiana Yvapoty Pires de Lima Tekoa Pyau Yma ma nhande kuery onhotỹ raka'e avaxi. Ojapo aguã avaxi ku'i, kaguijy, mbeju, hu'ixĩ, mbyta, mbaipy'i, mbojape. Nami aguã ma ijypy'i ma ojoxo. Ojoxopa rire ma yrupẽ py ju ombogua, iku'ikue gui ma ojapo ja'u va'erã. 21444003 miolo.indd 66 26.11.07 12:22:28 Yma ma Ronaldo Costa Tekoa Pyau Ore ma mbyta rojapo ro'u aguã, ro'u aguã ma romongarai opy'i ju ranhe. Ha'e gui mae nhande jaryi kuery, nhaneramoĩ kuery opu'ã. Ha'e vy ma opita ma vy ha'e ma ojere ma opy'i re. Mboapykue ma ojere. Ha'e vy ma ovaẽ mbyta oĩa py. Ha'e vy ma tataxinã omopyrõ ma. Ha'e vy ma ogueroporai, oguerojapyxaka. Ha' e gui ma oguerojapyxakapa ma rire ma,ko'ẽ rã Nhamandu ou are ha'eve ma pe'u aguã mbyta. 67 21444003 miolo.indd 67 26.11.07 12:22:32 Mbyta Fatima Soares Gabriel Poty Transcrição: Ronaldo Costa Tekoa Pyau Yma ma ore mbyta rojapo, ro'u aguã ma romongarai opy'i re ju ranhe. Ha'e gui mae nhane ramoĩ kuery, nhandejary guery opu'ã. Ha'e vy ma opita ma vy, ha'e ma vy joguerojere ma opy'i re mboapykue ma ojere ma. Ha'e ma vy ovaẽ mbyta oĩa py. Ha'e vy ma tataxina omopyrõ. Ha'e vy ma oporai'i, ojapyxaka'i. Oguerojapyxakapa ma rire ma, ko'ẽ ra Nhamandu ou are rire ma ha'eve ma pe'u aguã mbyta. 68 21444003 miolo.indd 68 26.11.07 12:22:34 Mbeju Fabiana Yvapoty Pires de Lima Transcrição: Ronaldo Costa Tekoa Pyau Yma ma ore kuery rojapo mbeju pira mimoĩ reve ro'u aguã ha'é, xo'o reve ro'u aguã. Mbeju ma rojapo avaxi gui ha'é rojoxo agu'a py. Ha'e gui ma iku'i gue gui ma rojapo mbeju. Yma rupi nhande jaryi guery ojapo raka'e. 69 21444003 miolo.indd 69 26.11.07 12:22:35 70 Avaxi ku'i Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje onhotỹ raka'e avaxi. Nhande kuery onhotỹ raka'e avaxi para'i. Ha'e va'e vy maje ojapo avaxi ku'i. Ha'e vy maje ha'e va'ekue re ju oityru aguã maje ojou raka'e xo'o ka'aguy. Ha'e rami vy maje pavẽ-pavẽ'i ho'u raka'e yma ikuai va'e kuery. 21444003 miolo.indd 70 26.11.07 12:22:37 Nhande kuery nda'ijaoi Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje nhande kuery nda'ijaoi raka'e. Yma maje ikuai va'e hambe'o rive'i raka'e. Ha'e vy tata rive omoendy raka'e. Ha'e va'e py rive'i maje oke'i raka'e Nhanderu yma ikuai va'e kuery. Ha'e rami vy ae maje ojexavai raka'e. Ha'e vy ha'e maje ha'e kuery ngoorã ojapo takua'i gui rive ojapo raka'e. Ha'e ramigua rive ojapo raka'e. Ngoorã ary oupi va'erã maje pindo rogue rive ojaya raka'e. Ha'e rire maje ikora'i ojokua aguã maje ojaya yxypo rive'i maje yma ikuai va'e. 71 21444003 miolo.indd 71 26.11.07 12:22:39 Vitor Fernandes Soares Guarani Petỹgua Tekoa Pyau Yma rupi oiporu ae ma raka'e petỹgua. Opy rupi oguereko opita vy nhanderu pe oporandu oiko vy aguã. Py'avy oreramoĩ oiporu petyngua kyringue imba'e axy rã omoguera aguã opy re. Oovy petỹgua opita vy hataxĩ rupi ogueraa nhanderua py. Yma rupi maje kyringue voi ndoiporui va'e kue petỹgua. Ore ramoĩ kuery rive maje oiporu raka'e. Mba'emo ojou vy voi omoataxĩ o'u aguã. Pytũ, ara py voi oiporu vy kyringue pytũ rã ndoke porãi ramo petỹgua py omoataxĩ. Ha'e gui ma ixy kuery okue Ha'e ma ojapo petyngua opy rupi oiporu aguã, ore voi roiko rive vy nhanderu rombovai. Ha'e ramo nda'eve'i nhanderexarai aguã. 72 21444003 miolo.indd 72 26.11.07 12:22:40 73 21444003 miolo.indd 73 26.11.07 12:22:41 Ajaka João Carlos Vera Poty Tekoa Pyau Yma maje oiko raka'e ajaka guaxu kunhangue oiporu aguã ha'e omoĩ porã aguã mba'emo'i rei'i. Omoĩ porã a avaxi, jety, mandi'o, mbyta, mbojape, avaxi ku'i. Ha'e rire maje omoĩ porã ko'ẽ rã ho'u aguã. Ha'e rire maje oo ka'aguy re. Ovaẽ va'erã koxi oikoa py ha'e ramo tekoa py ndoikuaai teri jave ma takua'i omonhe'ẽ ramo pavẽ'i ma oikuaa ma vy onhembojapa'i opy'i re jave ma ogueru vy mboapykue oguerojere rire maje yvyra'i ja pe oxarura rire omboguejy oape rire omomimoĩ juky reve'ỹ ho'u raka'é. Ha'e gui ajaka reve 'i kunhangue'i ovaẽ mba'emo'i ogueru ha'e pavẽ'i oityru. 74 21444003 miolo.indd 74 26.11.07 12:22:43 Namixã Ronaldo de Lima da Silva Tekoa Pyau Namixã'i maje yma ramo nhande kuery oiporu raka'e itã pekue'i guigua. 75 21444003 miolo.indd 75 26.11.07 12:22:46 Mba'emo kue Antônio Vicente Transcrição: Giselda Pires de Lima Tekoa Pyau Yma rupi ma guyrapa ojapo, oiporu va'era mba'emo ka'aguy rupigua ojuka aguã. Raka'e. Yma rupi ka'aguy re rive ikuai raka'e nhaneramoi kuery. Ha'e rami vy ojapo: guyrapa, guyrapia, ojapo kuare poxi. Ha'e ramigua xo'o tuvixa-vixa va'e re oiporu va'era raka'e taytetu, koxi ha'e ramigua ojuka oguã rive ete'i ojapo raka'e. Aỹ ma ha'e nunga jajapo'i nha vende aguã rive nhandera'y kuery pe mba'emo jajou'i aguã rive. Ha'e ramigua rupi rive'i ju mba'emo jajapo ajaka, guyrapa, mimby, ha'e ramigua nhavende aguã. Yma rupi ma ha'e ramigua oiporu va'erã gua'y kuery rembi'urã'i rupi oiporu va'erã ete'i ojapo raka'e. Yma rupi ma jurua kuery ma voi ndoikuaaí, jurua kuery rembiporu, nomboyrui ha'e va'e py. Ha'e va'e ojapo oiporu va'erã. Jurua kuery gui xo'o, mba'emo ndojoguai, mba'emo ka'aguy rupigua'i rive ho'u raka'e. Ha'e rami gua kue aỹ ma anỹ vei. Ijapyre-pyre'i jurua kuery reta re rive guive nhandekuai vy py jajogua mba'emo. Ha'e aguã rive jajapo guyrapa. Ha'e rami rive aỹ opyta pova'e – va'e amombe'u yma guare aikuaa'i va'e aexa va'ekue, ha'e gui ajapo va'ekue guive. Ha'e kue'ekue amombe'u. 76 21444003 miolo.indd 76 26.11.07 12:22:47 Tatu'i ta'y reta'i va'e Tereza Jaxuka Rete Gonçalves Transcrição: Luiz Carlos Karai Rodrigues Tekoa Krukutu Ymaje tatu'i ta'y reta'i va'e oiko raka'e, ha'e gui je tuu ogueraa ka'aguyre. Mokoĩ kyringue'i kunha'ĩ va'e, ha'e ava'i va'e avi ogueraa ka'aguyre oeja aguã. Mba'eta gua'y kuery nomongarupa reguavei mavy Ka'aguyre ogueraa oeja aguã. Tuu ojo'o 'ei kyringuepe ome'ẽ ho'u aguã, ho'u okuapy jave tuu ojava kyringue gui. Ha'e gui ta'y kuery oikuaa ma vy nguu oekara'ga teĩ ndojou veima. Ha'evy kyringue'i oje'oi arami rei oo ka'aguyrupi. Ha'egui je pytũ rã kyringue yvyra re ojeupipa oke aguã. Ko'ẽgue je oexa oo mombyry ojekuaa va'e nhuũ ndypy, ha'e va'e guãimi'ĩ va'e ro, guãimi'ĩ va'e rogui je tata rataxĩ oẽ oiny. Ha'egui je ava'i va'e okaruxevai pama vy ovaẽ guãimi'ĩ va'e ropy. Ovaẽ rã je xipa'i ombojy oiny, ha'e gui je ava'i va'e imonda ranhe oikovy xipa'ire. Ogueraa oikovy guẽindype, ha'e gui je oguẽnovaẽ guẽindy ojaryi apy. 77 21444003 miolo.indd 77 26.11.07 12:22:49 Ha'egui je imondaju ranhe xipa'ire. Ha'erã xivi jaryi aipo he'i. Xipa xivi'i he'i, ha'eramo heindy ojojai. Ha'eramo ijaryi oikuaa kyringue rityra'e ikuaia. He'egui je kyringue jaryi ijayvu porã mi kyringuepe, taendu'i ranhe pene kuã - he'i. Ijyva ha'e ikuã oendu pamavy peneangai kue'i rima ra'e -he'i. Ha'egui je ombotypa ooguy py, ko'ẽ nhavõ omongaru inhangai kue'i rã. He'e kuery anguja ruguai kue'i ojopy uka ko'ẽ nhavõ. Peneangai kue'i teri rimara'e he'i, ha'evy ogueraa ombotypaju. Ha'egui je ijaryi omongarupa ranhe, rire ijaryi omondouka xakãre. Ha'e gui je xakã kyĩngue ogueru ma rire, aỹ ma pomoendyju he'i. Ha'eramo kyringue aipo he'i ojaryi pe, orema ha'i kuery orembo'e va'ekue'ỹ tata romoendy aguã re. Ha'e guima kyringue ju ijayvu ojaryi pe, eipeju avy neranhe tata roexa aguã. Ha'egui je ijaryi ijayvu jevy kyringuepe,tata endy porã jave pejeroky rijepe taexa he'i. Tatapy kyringue omombo pa xevy, ha'erã je kyringue ijayvu ojaryi pe. Ejeroky avy orevy toroexa- he'i: ha'erã ijaryi ojeroky tata hyvyry rupi. Ha'e rãmo kyringue ojaryi omombo tatapy. Ha'egui je kyringue ojaryi oapypamavy, ikãju oikyxĩ rãmo mokoĩ jagua'i oiko. 78 21444003 miolo.indd 78 26.11.07 12:22:52 Arapoty Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje oiko raka'e peteĩ ava'i. Ha'e va'e maje peteĩ kunha re ija'e. Ha'e va'eri kunha va'e maje ndaija'ei ava va'e re. Ha'e ramo je ava va'e ipy'a vai vy oo ka'aguy re. Ha'e vy maje oexa o kunha ija'ea ijao parapa'i va'e je oexa. Ha'e vy maje kunha va'e va ava va'e oenoĩ: Eju apy xea py he'i. Ha'e ramo je aipoe'i: Xee ndere ndaxe'a'ei va'ekue ri aỹ xea'e raxa ndere vy ri aju apy rroexaxe vy nhandeayvu porãve aguã he'i. Ava va'e ma oikua oikuaa kunha va'e rami gua rivea. Ha'evy maje aipoe'i: – Enheno Enhen xe'ary, ha'e gui eke. – Ha'e rã je anhetẽ kunha va'e onheno vy oke ava va'e ary. Ha'e ramove je ojopy onh iguyrapa ha'e gui hu'y. Ha'e vy maje kunha va'e rami gua py'a py ooipyxo vy maje ojuka. Rã je xivi rami ojeapo rã je oapypa. H Ha'e gui maje ava va'e kunha amboae re omenda vy ta'y ku kuery ikuai. 79 21444003 miolo.indd 79 26.11.07 12:22:55 80 21444003 miolo.indd 80 26.11.07 12:22:58 Tambeo Ronaldo de Lima da Silva Tekoa Pyau Yma ramo je nhande kuer y ndoiporui raka'e ao. Oiporu'i raka'e tambeo mandyju gui ojapo va'ekue. 81 21444003 miolo.indd 81 26.11.07 12:23:00 Nhuã regua – 1 Ronaldo Costa Tekoa Pyau Ha'e vy je ojejapo nhuã ombo'a aguã jeruxi ha'e gui inambu, va'e ri yvy ndojo'o'i, omopoxĩ porã'i. Ha'e gui majeruxi ou vy ho'a aguã omopoxĩ puku va'ekue py majeruxi peteĩ-teĩ ombo'a kunumingue. Ha'e ramigua rupi rive ikuai raka'e. Yma ombo'a raxa. Ombo'a, jeruxi, inambu. Ha'e gui ma ko'ẽmba'i re oma'ẽ. Ha'e gui xivi voi ho'u pa avi ombo'a va'e kue ekue. (Aỹ ma mombepi regua ju amombe'u ta) Ijypy'i ma jajaya'rã yvyra po'i'i, yvyra po'i'i jajaya reta'rã. Ha'e gui ma nhamongora'i. Ha'e gui ma yvyra kamby'i jajaya, jajaya yxypo jajokua'i inhakã xara ha'e avi'i. Nhamoĩmba'i mavy, jaupi. Ha'e ramigua py nhambo'a aguã ha'eve. – Avia, ho'a avi. Guyra'i ete'i voi ho'a inambu, jeruxi. Ha'e gui ma ho'a avi ka'iray'i. Ha'e gui ma ou ju oiny yxypo mondepi. Ha'erami gua'i yvyra guaxu jajo'o ma. Jajo'o' rã, yvy jajo'o puku'i nhandepo ha'evea peve'i. Ha'e py ma ha'eve ambo'a aguã ta'ytetu, koxi, nhambo'a' rã guaxu, xo'o guaxu, guaxu rive'rã ma. Ha'e nunga py nhambo'a. Nhambo'ave'rã ma. Jajaya tuvixa'i va'e, imbaraeté va'e jajokua porã. Ha'e va'e gui ma neĩ ndooi guive'rã. Ha'e rami rive'i amombe'u pendevy pe. Xo'o guaxu regua py ndaxy ve'i jajo'o. Ha'e gui jajokua porã'i, neĩ oku'e aguã rami e'ỹ jajokua. Ha'e py ma opyta opa mba'e rei. Aỹ ma amombe'u ta monde'i regua. Monde'i py ma nhambo'a apere'a, nhambo'a anguja'i, (taguarape'i) va'e ri aỹ avy ta'vy nhambo'a. Nhambo'a vy ko'ẽmba'i jaru. Ha'e ramigua-migua'i rive'i ho'a, anguja, tuguai pe'i, ha'e va'e rive. 82 21444003 miolo.indd 82 26.11.07 12:23:02 Amombe'u ta mokoĩ omenda'i va'e ipuru'a'i va'e. Ta'yxy ojuei raxa vy maje ho'uxe pira anho'i. Ha'e vy maje oĩ ha'e py, ka'aguy mbyte re yyakã. Ha'e py je jogueraa nhoguenoĩny. Oo pytũ, pytũ rai peve. Ojopoi pira. Oguẽnoẽ vy oexy, ho'u. Oexy. Ha'e anho'i temaje ho'u, ho'u. Pytũ are maje jave je pira ndokarui, ndokaruvei pira. Ha'e vy maje aipoe'i: – Kua mba'e re nda'u ndokaruvei? – he'i. Ha'e vy maje tata omoendy. Hova yva-yva rei, itui ri je maje. Pytũ re'i jave je ipy apu nhendu. Ha'e va'e rive je oendu vy maje oo ju oma'ẽ ramo je imé nda'ipovei. Ha'e ramo je ta'yxy aipoe'i: – Kua ja'e jai py ma ta'vy oo ra'e. – Ndoikuaa potai rei. Ha'e vy maje oo ju okeaty katy. Aje'i rire maje oo ju. Ha'e vy maje oo ramo je jipoi ae. Ha'e ramo je ojapukai: – Mamo tu ava reiko? – he'i. Mamo tu ava reiko? – he'i. Ha'e gui maje nonhendui ae ma ramo maje okyje. Ipuru'a'i va'e je yvyra re ojeupi oke aguã, riré maje ko'ẽmba'i jave maje oo ju. Oo, onha reve je. Guetarã kuerya py ovaẽ vy maje aipoe': – Xeme ka'aguy rupigua oguereko vai – he'i je neĩ oexa vy e'ỹ. Ta'y ma aipoe'i: – Koré rovo, maje ogueraa. Nhande'i va'e ogueraa vy maje ogueraa gua'y kuerya py. Ogueraa vy yy py. Ha'e gui ma oguenoẽ. Ha'e yy oĩa py e'ỹ. Ha'e vy maje rovo'i aipoe'i. – Tuvixa va'e ra'y vy ae ma tuvixa, neĩ noma'ẽ rei. Ha'e vy tu je ogueraa. Ha'e va'e py maje oĩ, nhande'i va'e oĩ, oĩ. Ha'e vy je oere maje raka'e. Inhakã rupi oere vy maje hi'a omboipa. Ipiré rupi oere vy maje ipiré omoxĩmba rei, inhakã rupi guive oerepa. Hare rã tu je inhakã pire rei rive ma, ja ndai'avei ma. Pira maje ogueru tema rovo'i gua'y kuery pe maje pira ogueru va'ekue rive maje ho'u ho'u... temaje nhande'i va'e rire ma, pytũ'pa, tyrã ara paa ma ndoikuaai, irundy ara ma oẽa py maje oĩa yvy'i re inambu'i onhe'ẽ. Onhendu ramo je nhande'i va'e ovy'a vaipa oĩa, ha'e guive maje yvy ojo'o... ojo'o... tema. Ha'e riré je pytũ haré maje oẽ. Ha'e vy je ngoo py ovaẽ vy hi'a ve'ỹ va'e. Ha'e vy ma ovaẽ. Ha'e vy maje aipoe'i: – Xeme omano – he'i maje – Xee rima aju. – Ndogueroviai. Ndai'avei ramo – Ypo rima xereraa – he'i. Ha'e vy tu je anhetẽ ovy'a raxa ju ogueraa ramo. 83 21444003 miolo.indd 83 26.11.07 12:23:04 Nhuã regua – 2 Pedro Delane Tekoa Tenondé Porã Ta'ytetu nhambo'a aguã ma nhuã jajapo'rã. Nhuã ma guembepi oipoka va'ekue gui. Oipokapa ma vy ho'anga opo re ombo'yvykua aguã. Ombo'yvykuapa ma vy ha'e va'e py nhuã omoĩ. Omoĩmba ma vy ngoo py oo vy aipoe'i: – Yvyra amokarapã aju vy – he'i. Ha'e gui ma ombo'a ma vy aipoe'i: – Amambai guy'i py opyrõ ma ra'e – he'i. Ha'e vy ogueru vy mombyry'i ju oeja. 84 21444003 miolo.indd 84 26.11.07 12:23:06 Jeporaka regua Pedro Delane e Claudio Pires de Lima Tekoa Tenondé Porã Ta'ytetu nhambo'a aguã nhuã ojapoa raka'e. Nhuã ma guembepi oipoka va'ekue gui. Oipokapa ma vy ho'anga opo re ombo'yvy kua aguã. Ombo'yvy kuapa ma vy ha'e va'e py nhuã omoĩ. Omoĩmba ma vy ngoo py oo vy aipoe'i: – Yvyra ajayvy – he'i. Ha'e gui ma ombo'a ma vy aipoe'i: – Amambaiguy py opyrõ – he'i. Ogueru mombyry'i ju oeja. Ipekue ratã va'e yvyra ru'ãgue rive'i ko amboy ke aju vy ha'e va'e ma monde. Ha'e gui ombo'a ma rupia vy aipoe'i: – Taĩ mbiru'a ja'i ma yvyra ru'ũ gue guy py oike ra'e –he'i. Tapi'i nhambo'a aguã ma guembepi gui ae avi, ha'e'ỹ vy kuarepoxi py oipiraxa. Akuxi pe ma monde ojapaa raka'e va'eri ixupegua ma monde yvyĩ 'i oupia raka'e. Mba'eta yvate'i ramo ma ombogua rã. Jaku ma ipy regua rejapo rã ho'a aguã. Ha'e rã jayru ma guyrapa py vy raẽ rejuka. Jeruxi ma nhuã mokoĩ regua py ho'a: ipy regua, ha'e remboyvy kua ramo voi. 85 21444003 miolo.indd 85 26.11.07 12:23:06 Monde regua –1 Pedro Delane Tekoa Tenondé Porã Ipekue ratã va'e pe ma monde ojapoa. Ha'e va'e ojapo vy ma – Yvyra ru'ữgue rive'i ko amboyke ajuvy – he'i. Ha'e va'e ma monde. Ha'e gui ombo'a ma vy aipoe'i: – Ipekue ratã'i va'e taĩ mbiru'aja'i rive ma yvyra ru'ũgue guy py oike ra'e – he'i. Tapi'i ombo'a aguã ma guembepi guigua avi ojapo nhuã. Ha'e py he'ỹ vy ma kuarepoxi py oipiraxa. Ha'e rã akuxi pe ma monde ae avi ojapo va'eri yvyi'ĩ ta vy oupia raka'e ombogua he'ỹ aguã. Jaku pe ma nhuã ipyregua ojapoa raka'e. Ha'e rã jayru ma guyrapa py vy'raẽ jajuka. Ha'e rã jeruxi ha'e inambu ma mokoĩ regua nhuã'ĩ oiko: ipyregua ha'e ijaju'y regua. 86 21444003 miolo.indd 86 26.11.07 12:23:09 Monde regua –2 Antônio Vicente Transcrição: Marisa da Silva Tekoa Pyau Yma maje monde ojapo raka'e nhaneramoĩ kuery ikuai va'e. Oo ka'aguy re oma'ẽ vy rive ranhe. Tatu rape oexa vy tatu rape oiporu porãve' va'e py ma nhaneramoĩ kuery monde ojapo raka'e. Oma'ẽ rã yvyra re ipoyi porã'i va'e'rã tuvixa vaipa va'e yvyra ojaya. Ha'e vy ma ojou ita ombota'i aguã yvyra ikorarã ojapo aguã. Ikorarã ojaya'rã. Ha'e gui oiporu va'erã ma yxypo ojaya rã ijyke ojokua aguã ha'e yxypo gui monde oupi aguã. Yxypo avi xypo'i meme oiporu raka'e. Ha'e gui tatu ombo'a vy ha'e rami avi ogueraa'rã ngoo py, omomimoĩ va'eri yma tu je, juky reve e'ỹ avi ae ma xo'o'I ho'u raka'e. Okaru'i raka'e ha'e rami. Ha'e ta'y kuery reta va'e ikuai oo vy yy'I re ombo'e-mbo'e'i ikuai rã je yvyra'i re ma ju oikutu mba'emo'i opa mba'e'i ou aguã tatu ro'o kue'I onbo'y yvyra'ire oixyvõmba'i ogueraa joo rupi omonhexyrõi ma raka'e avaxi ku'i re oityru'i raka'e yma. 87 21444003 miolo.indd 87 26.11.07 12:23:12 Marãrami rojapo kuaxia para Como foi produzido esse livro As histórias contadas nesse livro foram escritas em 2004 pelos monitores indígenas dos CECIs, a partir de um projeto de capacitação desenvolvido por uma equipe de antropólogos, liderada por André Amaral de Toral, que se responsabilizou pela pesquisa e edição dos textos, composta por Alice Villela, Gabriel Coutinho Barbosa, Paula Pinto e Silva e Stélio Marras. Na época, os textos foram revisados por Robert Dooley, Arlindo Veríssimo, Giselda Pires de Lima, Mariano Tupã Mirĩ, e Roberto Karai Tataendy Veríssimo. Em 2006, por meio de um projeto encaminhado pela Secretaria Municipal de Educação \/ DOT Educação Infantil à Comissão Nacional de Apoio à Produção, Edição e Distribuição de Material Didático Indígena (Capema) do Ministério da Educação e coordenado por Ivone Musolino, os textos foram retomados pelos monitores indígenas, que os revisaram, ampliaram e ilustraram as histórias visando a presente publicação. Esse trabalho contou com os serviços técnicos educacionais de Adriana Sobral M. de Melo, Edna Ferreira e Soraia Alexandra Zanzine Ribaric e com a assessoria antropológica de Luís Donisete Benzi Grupioni. As histórias publicadas nesse livro foram revisadas e ilustradas em cada unidade dos CECIs, envolvendo os seguintes educadores, entre coordenadores educacionais, monitores e oficineiros: 88 21444003 miolo.indd 88 26.11.07 12:23:13 CECI – Jaragua CECI – Tenondé Porã CECI – Krukutu Antonio Karai Vicente Darci da Silva Karaí Nhe´ery Fabiana Yva Poty Pires de Lima Fatima Soares Gabriel Poty Ivandro Martins da Silva Tupã João Carlos Vera Poty José Fernandes Soares Josias Honório Cardoso Jovelino da Silva Maria Lucia Tatanxim Marisa da Silva Maurício da Silva Patricia Cordeiro Pedro Luis Macena Rafael Soares Gabriel Karai Reginaldo Gabriel Karaí Ronaldo Costa Ronaldo de Lima da Silva Simone Takua Beatriz Bottega Tereza Gabriel Vitor Fernandes Soares Guarani Adriana Veríssimo Lima Ana Rosa Veríssimo Cordeiro André Bolantim Guarani Ataíde Gonçalves Vilharve Casemiro da Silva Claudio Fernando Branco Claudio Pires de Lima Dinarte Benites Guarani Evandro dos Santos Giselda Pires de Lima Idalina Martins da Silva Inacio Karai Tataendy Vidal Libório Martim da Silva Pedro Delane Pedro Vicente Karaí Roberto Veríssimo Lima Rodolfo Martins Sueli da Silva Teresa Gabriel da Silva Timóteo da Silva Vera Popigua Alice Martins Arminda Benites Guarani Fabio Vera Popygua Veríssimo Francisca Martins da Silva Francisca Mimbi Gonçalves Iracema Martins da Silva Jandira Jera Rete Veríssimo Karai de Oliveira Paula Laurindo Tupã Mirĩ Veríssimo Luiz Carlos Karai Rodrigues Marcos dos Santos Tupã Nivaldo Martins da Silva Rosa Gonçalves Sebastião Vera Mirĩ Armandes Tereza Jaxuka Rete Gonçalves Ventura Karai Papai da Silva 89 21444003 miolo.indd 89 26.11.07 12:23:13 21444003 miolo.indd 90 26.11.07 12:23:13 21444003 miolo.indd 91 26.11.07 12:23:13 21444003 miolo.indd 92 26.11.07 12:23:13\n© Copyright 2017","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-47","url":"http:\/\/ptdocz.com\/doc\/46354\/parte-2---secretaria-municipal-de-educa%C3%A7%C3%A3o","date":"2017-11-24T14:53:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-47\/segments\/1510934808254.76\/warc\/CC-MAIN-20171124142303-20171124162303-00129.warc.gz","language":"gun","language_score":0.8444401026,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.8444401025772095, \"gug_Latn_score\": 0.1528240293264389}","num_words":7066,"character_repetition_ratio":0.088,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.278,"stopwords_ratio":0.254,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Gênesis 1\nYva, yvy ha'e opa mba'e ikuai va'e omoingoague\n1Jypy'i ma Nhanderuete ojapo raka'e yva ha'e yvy.\n2Yvy ma nda'itui porãi teri, neĩ mba'eve jipoi. Ijaxuru vaikue va'e áry ma pytũ anho rei oiny. Ha'e gui Nhanderuete Nhe'ẽ oiko avi yy áry.\n3Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i:\n— Toiko hexakãa — he'i. Ha'e ramo hexakãa oiko.*\n4Hexakãa Nhanderuete oexa rã ha'eve va'e. Ha'e vy omboja'o hexakãa ha'e pytũa.\n5Hexakãa ma Nhanderuete oenoĩ \"Ára\". Ha'e rã pytũ reia pe ma \"Pytũ\" he'i. Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ára ma ijypya.+\n6Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i ju:\n— Yy oĩ va'e mbyte rupi toĩ yva, yy omboja'o aguã mokoĩ henda rupi — he'i.\n7Ha'e rami vy Nhanderuete yva ojapo vy yy yvate oĩ va'e omboja'o iguy rupi oĩ va'e gui. Ha'e rã ha'e rami ojeapo.\n8Ha'e va'e ma Nhanderuete oenoĩ \"Yva\". Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ma mokoĩ araa.\n9Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i avi:\n— Yy yva guýry oĩ va'e tono'õ peteĩ henda py, ha'e tojekuaa ipiru reia — he'i. Ha'e rã ha'e rami ojeapo.\n10Ipiru reia ma Nhanderuete oenoĩ \"Yvy\", ha'e rã yy ono'õ va'e pe ma \"Ye'ẽ\" he'i. Nhanderuete ha'e nunga oexa rã ha'eve va'e.\n11Ha'e gui aipoe'i:\n— Toiko nhuũ yvy gui. Toiko jai rogue ha'yĩ va'e ha'e yvyra hi'a va'e. Tai'a ha'yĩ va'e joo ramigua e'ỹ-e'ỹ yvy áry — he'i. Ha'e ramo ha'e rami oiko.\n12Yvy gui oiko nhuũ, jai rogue ha'yĩ va'e joo ramigua e'ỹ-e'ỹ ha'e yvyra hi'a va'e. Ha'e va'e re oĩ joo rami e'ỹ-e'ỹ ha'yĩ va'e. Ha'e nunga Nhanderuete oexa rã ha'eve va'e.\n13Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ma mboapy araa.\n14Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i avi:\n— Toĩ hendy va'e yva re, oikuaa uka aguã ára ha'e pytũ, ha'e va'e re oikuaa aguã mba'emo oa'angaa, ára ha'e ma'etỹa.\n15Yva re hendy va'e toĩ yvy moexakãarã — he'i. Ha'e ramo ha'e rami oiko.\n16Nhanderuete ojapo mokoĩ hendy guaxu va'e: tuvixave va'e ma ara py ojekuaa va'erã, ha'e rã kyrĩve va'e ma pyávy ojekuaa va'erã. Jaxy-tata avi ojapo.\n17Ha'e vy yva re omoĩ yvy moexakãarã,\n18ara py ha'e pyávy ojekuaa ha'e omboja'o aguã hexakã aguã ha'e pytũ. Ha'e nunga Nhanderuete oexa rã ha'eve va'e.\n19Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ma irundy araa.\n20Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i avi:\n— Toiko ke opa marãgua temimoingo yy rupi omyĩ va'e, ha'e rã yvy áry rupi ma toveve guyra yva rupi — he'i.\n21Ha'e rami vy Nhanderuete omoingo yy rupigua tuvixakueve ha'e opa marãgua otyryry va'e. Ha'e nunga heta ikuai yy rupi, peteĩ-teĩ regua. Omoingo avi guyra peteĩ-teĩ regua. Ha'e nunga Nhanderuete oexa rã ha'eve va'e.\n22Ha'e rami vy ogueroayvu porã vy aipoe'i:\n— Pendera'y reta ke, pendereta ke. Ha'e rami vy pemonyẽ ye'ẽ, ha'e rã yvy re ma taeta guyra — he'i.\n23Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ma peteĩ nhiruĩ araa.\n24Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i avi:\n— Toiko ke yvy re opa marãgua temimoingo joo ramigua e'ỹ-e'ỹ. Toiko mymba oka re ikuai va'erã, otyryry va'e ha'e ka'aguy regua joo ramigua e'ỹ-e'ỹ — he'i. Ha'e ramo ha'e rami oiko.\n25Nhanderuete omoingo vixo ka'aguy regua joo ramigua e'ỹ-e'ỹ, mymba oka regua joo ramigua e'ỹ-e'ỹ, ha'e yvy rupi otyryry va'e ha'e javi joo ramigua e'ỹ-e'ỹ. Ha'e nunga Nhanderuete oexa rã ha'eve va'e.\n26Ha'e gui Nhanderuete aipoe'i avi:\n— Nhamoingo ava va'e nhande ete ramigua, nhande rami ete oiko va'erã. Topena pira ye'ẽ rupigua re, guyra oveve va'e re, mymba oka regua re, yvy ha'e javi re ha'e yvy rupi otyryry va'e ha'e javi re — he'i.\n27Ha'e rami vy Nhanderuete omoingo ava ojee ramigua. Nhanderuete rami oiko va'erã ae omoingo. Ava ha'e kunha va'e omoingo.*\n28Ha'e vy Nhanderuete ogueroayvu porã. Ha'e vy aipoe'i:\n— Pendera'y reta ke, pendereta ke, pemonyẽ yvy, ha'e pendepo'aka yvy re. Pepena ke pira ye'ẽ rupi ikuai va'e re, guyra oveve va'e ha'e yvy áry otyryry va'e ha'e javi re — he'i.\n29Aipoe'ive ju:\n— Ma'ẽ, pẽvy ame'ẽ jai rogue ha'yĩ va'e yvy re ikuai va'e ha'e yvyra'a ha'yĩ va'e ha'e javi. Ha'e nunga ma pe'u va'erã oiko.\n30Ha'e rã yvy re vixo ikuai va'e pe, guyra oveve va'e, yvy rupi otyryry va'e ha'e ipytuẽ va'e ha'e javi pe ma jai rogue pyau 'rã ikuai ho'u va'erã — he'i. Ha'e ramo ha'e rami ae oiko.\n31Nhanderuete opa mba'e omoingo va'ekue oexa rã ha'eve ete va'e. Oiko ka'aru ha'e aje'ive. Ha'e va'e ma mboapy meme araa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-35","url":"http:\/\/cy.biblesearch.americanbible.org\/gun-GUNNT\/Gen\/1","date":"2019-08-24T10:19:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-35\/segments\/1566027320156.86\/warc\/CC-MAIN-20190824084149-20190824110149-00542.warc.gz","language":"gun","language_score":0.999940753,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.9999407529830933}","num_words":697,"character_repetition_ratio":0.112,"word_repetition_ratio":0.015,"special_characters_ratio":0.285,"stopwords_ratio":0.405,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1} +{"text":"Xee ma aju va'ekue xerekoa gui kova'e tekoa py avaẽ aguã\njurua kuery aipo e'ia rami ano 68. Ha'e va'ekue guive ju ko\naexa aikovy kova'e tekoa.\nEu cresci em outra aldeia e cheguei nesta aldeia\nno ano de 68. Desde então que eu moro nesta aldeia\nXee aipota ra'aga kunumigue pendekuai va'e, nhandekuai va'e,\npe aipota pe... pero... pembojerovia, peroaguyjevete ko\nnhanderekoa'i, nhandekuaia.\nEu gostaria que vocês moços e moças, e todos nós que moramos\naqui, que valorizemos nossa aldeia, que vocês agradeçam\npelo lugar onde moramos.\nManoel Lima - Agosto|2022 - Tenondé Porã\nJera Guarani - Agosto|2022 - Kalipety\nAmombe'u pendevy pe, xememby Yva'i, xememby Kerexu, kova'e, hare ma rire teĩ amogue oendu, oikuaa aguã.\nEu vou contar isto pra vocês, minhas filhas Yva'e e Kerexu, e para outras pessoas que talvez daqui muito tempo escutem isto.\nHa'e xee Jera Poty Mirĩ, xerery, apy Tekoa Kalipety pygua, areko ma 40 anos, Ha'e vy ma mokoĩ amombe'u ta pendevy pe peendu aguã.\nMeu nome é Jera Poty Mirĩ, sou da aldeia Kalipery e tenho 40 anos. Vou falar sobre duas coisas para vocês ouvirem.\nPedro Karai Miri- Agosto|2022 - Kalipety\nJajapo aguã ma temitỹ mba'emo nhanhotỹ, ikuai ma ramo ja'u aguã.\nO plantio é para a gente fazer, para plantar e depois poder comer.\nHa'e va'e ma nhanderupity ma, jurua kuery aipo e'ia rami agosto re nhaĩ.\nO momento para isso já chegou, estamos em agosto, como dizem em português.\nKova'ekue jaxy ma agosto, ha'e va'e gui ma oĩ nhamaetỹa ijyypy.\nNesse mês de agosto é quando começa a época de plantio.\nVera Pires- Agosto|2022 - Kalipety\nXee ma apy Kalipety py aiko 3 anos py, Tenonde py aiko\nXeru, xexy ma oka'uxe rai va'ekue.\nEu moro aqui na Kalipety faz três anos, antes eu morava na Tenondé, com meu pai e minha mãe, que tinham problemas com a bebida\nHa'e ramia py xee ramo naprende vaipai ae marã ma'etỹ regua, mba'emo anhotỹ aguã, va'e ri aexa ae tavy xexy sempre onhotỹ pakova, sempre onhotỹ jety.\nPor isso eu não aprendi muito sobre plantios, como plantar,\nmas sim que eu via sempre minha mãe plantar banana e batata doce.\nKarai Claudio- Novembro|2022 - Kalipety\nNhande ka'aru ju xeretarã'i kuery. Xee ma xerery amombe'u ta avi. Xerery ma Karai Tataendy, jurua py ma Claudio xerery.\nVou falar meu nome. Meu nome é Karai Tataendy,\nem portugués é Cláudio.\nHa'e ma apy tekoa py orekuai ma, koo ma'etỹ regua'i re orekuai, ronhotỹ ma avaxi, jety, andai, komanda'i ronhotỹ.\nEstamos aqui na aldeia, aqui nos dedicando aos plantios, plantamos milho, batata doce, abóbora, feijão.\nHa'e rupi aỹ gui ramo heta mba'e rupi peixa he'ia rami mbya'i kuery nhandekuai va'e py ramo haxy rei'i, haxypave'i ovy.\nMas hoje em dia nós guarani temos cada vez mais dificuldades de todo tipo,\nWera Alcides- Agosto|2022 - Kalipety\nXee ma, xeru oma'etỹ va'e ae, xeru xexy ramo oma'etỹ ae, ma'etỹ gui hexarai va'erã e'ỹ xexy, ha'e gui xeru.\nMeu pai planta, minha mãe também planta,\neles nunca esqueceram de plantar, nem meu pai nem minha mãe.\nHa'e kuery py noma'etỹi vy ndovy'ai, xexy principalmente.\nSe eles não plantam, eles não ficam felizes, minha mãe principalmente.\nHa'e ma ijayvua peixa orevy pe, mamo rã roikoaa rupi ha'eve'i ma guive tu, mba'emo'i ke penhotỹ, kyrĩgue pereko vy, he'i.\nEla falava pra nós, que qualquer lugar que a gente more, \"na medida do possível, vocês devem plantar, vocês que têm filhos\", ela dizia.","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/www.praticasinsurgentesligadasaterra.com\/substrato-projeto","date":"2023-03-20T11:49:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296943483.86\/warc\/CC-MAIN-20230320114206-20230320144206-00702.warc.gz","language":"gun","language_score":0.8482206464,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"gun_Latn_score\": 0.8482206463813782, \"mav_Latn_score\": 0.07525794953107834, \"por_Latn_score\": 0.024373142048716545, \"yrl_Latn_score\": 0.014937316998839378, \"xav_Latn_score\": 0.012375672347843647}","num_words":561,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.239,"stopwords_ratio":0.155,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.973,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":-1}