Datasets:

suchirsalhan
/

Phonemized-UD

@@ -1,764 +0,0 @@
-Verlede jaar het ons ons eerste resessie in 17 jaar ervaar. Die krisis het ons
-ekonomie ongeveer 900 000 werksgeleenthede gekos. Baie mense wat hul werk
-verloor het, was die broodwinners van arm families. In Februarie verlede jaar
-het die regering, sakelui, arbeidsektor en gemeenskapsverteenwoordigers
-ooreengekom op 'n pakket van maatreëls om die skaal en impak van die krisis te
-bekamp. Ons het talle van hierdie maatreëls reeds in werking gestel. Ons het
-besliste teen-resessiebesteding deur die regering geïmplementeer, veral op
-infrastruktuur. Ten einde 'n veiligheidskussing vir armes te skep, het ons die
-verhogings in maatskaplike toelaes vervroeg, en die Kindersorgtoelaag uitgebrei
-na kinders ouer as 14 jaar. Gedurende die volgende drie jaar sal 'n addisionele
-twee miljoen kinders uit arm gesinne en huishoudings tussen die ouderdom van 15
-en 18 jaar, by die Kindersorgtoelaag baat vind. Die
-Nywerheidsontwikkelingskorporasie het R6 biljoen bewillig om maatskappye in nood
-by te staan. Die Regering het 'n "opleidingsafleggingskema" ingestel om aan
-werkers die opsie van 'n opleidingstydperk, in plaas van aflegging, te bied.
-Hierdie pogings is deur ons Openbare Werke-program versterk. Die nasie sal
-onthou dat ek tydens die 2009-Staatsrede aangekondig het dat die Uitgebreide
-Openbare Werke-program teen Desember 2009 500 000 werksgeleenthede sou skep. Ek
-wil beklemtoon dat dit nie poste in die hoofstroom-ekonomie is nie. Hierdie is
-werksgeleenthede wat geskep is om werklose mense van 'n inkomste, ervaring en
-opleidingsgeleenthede te voorsien. Ons kondig graag aan dat ons teen die einde
-van Desember reeds meer as 480 000 openbare werksgeleenthede geskep het, met
-ander woorde, 97% van die doelwit wat ons gestel het. Hierdie poste is in areas
-soos konstruksie, tuis- en gemeenskapsgebaseerde sorg en omgewingsprojekte. Ons
-het 'n aantal terreine geïdentifiseer waar ons in die toekoms verder gaan
-verbeter, soos om meer arbeidsintensiewe projekte te verseker. Ons weet egter
-dat hierdie en ander maatreëls nie die uitwerkings van die resessie heeltemal
-kan temper nie. Ons is dankbaar vir die gees van familie, gemeenskap en
-vrywillige werk wat soveel mense inspireer om diegene wat die swaarste deur die
-krisis getref word, deur hierdie moeilike tye te help. Ekonomiese aanwysers dui
-daarop dat ons nou deur die ergste van die ekonomiese resessie is. Ekonomiese
-aktiwiteit is aan die toeneem in Suid-Afrika, en ons verwag groei in die
-toekoms. Die arbeidstatistiek wat Dinsdag vrygestel is, dui daarop dat die
-ekonomie tans werksgeleenthede skep eerder as om dit in te boet. Dit is egter te
-gou om seker te wees oor die tempo van hierdie herstelproses. Die Regering sal
-dus nog nie sy ondersteuningsmaatreëls opskort nie. Dit is nou die tyd om die
-basis te lê vir sterker groei in die toekoms en vir groei wat tot meer
-werksgeleenthede lei. Ons langtermyn-infrastruktuurprogram sal ons help om
-vinniger te groei. Ons onderwys- en vaardigheidsprogramme sal ons produktiwiteit
-en mededingendheid verhoog. Ons Nywerheidsbeleids-aksieplan en ons nuwe fokus op
-groen werksgeleenthede sal sterker en meer arbeids-absorberende nywerhede bou.
-Ons landelike ontwikkelingsprogram sal landelike produktiwiteit verhoog en die
-lewens van die mense in landelike gebiede verbeter. Ons
-kapitaalinvesteringsprogram lê ten grondslag aan ons strategie vir ekonomiese
-herstel en groei. Oor die volgende drie jaar sal die regering R846 biljoen aan
-openbare infrastruktuur spandeer. Op die terrein van vervoer, sal ons ons
-padnetwerk in stand hou en uitbrei. Ons sal verseker dat ons spoornetwerk
-betroubaar en mededingend is en beter met ons seehawens geïntegreer is. Om
-betroubare kragtoevoer te verseker, het ons 'n Inter-Ministeriële Komitee oor
-Energie ingestel, om 'n 20-jaar- geïntegreerde hulpbronplan te ontwikkel.
-Hierdie komitee sal, onder andere, kyk na die deelname van onafhanklike
-kragprodusente, en arm mense teen stygende elektrisiteitspryse beskerm. Ons sal
-'n onafhanklike stelseloperateur instel, wat afsonderlik van Eskom Beherend sal
-funksioneer. Eskom sal voortgaan om addisionele opwekkingskapasiteit te bou en
-die instandhouding van sy kragstasies te verbeter. Ten einde 'n inklusiewe
-ekonomie te verseker wat groei en ontwikkeling bevorder, het ons die Adviesraad
-oor Breë Swart Ekonomiese Bemagtiging in die lewe geroep, onder voorsitterskap
-van die President. Beleidsverandering moet fokus op ingrypings om
-werksgeleenthede vir jongmense te skep. Werkloosheidskoerse vir jongmense is
-aansienlik hoër as die gemiddeld. Voorstelle sal ingedien word om die koste van
-die indiensneming van jonger werkers te subsidieer ten einde ondernemings aan te
-moedig om onervare personeel in diens te neem. 'n Verdere uitbreiding van
-openbare-werkskeppingsprogramme is ook reeds aan die gang. Dit sluit in
-plaaslike-infrastruktuur- en tersiêre projekte en geletterdheidsprojekte,
-tuisgebaseerde versorging, skoolinstandhouding en
-vroeëkindontwikkelings-inisiatiewe. Verlede jaar het ons die Nasionale
-Jeugontwikkelingsagentskap in die lewe geroep. Ons het die Agentskap aangesê om
-vinniger te werk om sy strukture regdeur die land te vestig sodat dit ons kan
-help om jeugontwikkelingsprogramme in die regering as hoofstroomprojekte te
-loods. Toe hierdie administrasie verlede jaar aan bewind gekom het, het ons
-onsself daartoe verbind om harder te werk om 'n sterk ontwikkelingstaat te bou.
-Ons het gesê dat dit 'n staat sou wees wat op die mense se behoeftes en
-aspirasies reageer, en wat beter en vinniger presteer. Hierdie jaar, 2010, sal
-'n jaar van aksie wees. Die onderskeidende kenmerk van hierdie administrasie sal
-wees dat dit weet waar mense bly, hulle behoeftes verstaan en vinniger daarop
-reageer. Die Regering moet vinniger, harder en slimmer werk. Ons sal van die
-Uitvoerende Gesag en die Staatsdiens verwag om aan hierdie visie te voldoen. Ons
-bou 'n staat wat op effektiewe werkverrigting fokus. Dit sal bereik word deur
-beplanning asook prestasie-monitering en -evaluering te verbeter. Ons moet ook
-geslagsgelykheidsmaatreëls in die Regering se Aksieprogram integreer. Hierdie
-optrede sal verseker dat vroue, kinders en persone met gestremdhede toegang tot
-ontwikkelingsgeleenthede kry. Ons kondig graag aan dat ons in die Regering dinge
-op 'n nuwe manier gaan doen. Departemente se werk sal gemeet word deur
-uitkomste, wat op grond van ons prestasie-monitering-en-evalueringstelsel
-ontwikkel word. Die ministers wat vir 'n bepaalde uitkoms verantwoordelik is,
-sal 'n gedetailleerde leweringsooreenkoms met die president onderteken. Hierdie
-ooreenkomste sal duidelik uiteensit wat gedoen moet word, hoe, deur wie, binne
-watter tydperk en met behulp van watter maatreëls en hulpbronne. Daarbenewens
-sal ons werk om die effektiwiteit van plaaslike regering,
-infrastruktuurontwikkeling en menslike nedersettings te verbeter. Ons sal 'n
-aantal sleutelaktiwiteite onderneem ter bereiking van hierdie uitkomste. Ons het
-onderwys en vaardigheidsontwikkeling as die middelpunt van hierdie regering se
-beleide gestel. In ons 2010-program wil ons die vermoë van kinders om in die
-grondslagjare te lees, skryf en tel, verbeter. As ons dit nié doen nie, sal ons
-nie die gehalte van die onderwys kan verbeter nie. Ons onderwysteikens is
-eenvoudig, maar van kritiese belang. Ons wil hê dat leerders en onderwysers
-betyds in die skool, in die klas moet wees, besig om sewe uur per dag te leer en
-te onderrig. Ons sal onderwysers help deur gedetailleerde daaglikse lesplanne te
-voorsien. Ons sal werkboeke wat maklik is om te gebruik in al 11 tale aan
-studente voorsien. Van vanjaar af sal alle leerders in graad 3, 6 en 9
-geletterdheids- en gesyferdheidstoetse skryf, wat onafhanklik gemodereer word.
-Ons mikpunt is om die slaagsyfer vir hierdie toetse van die huidige gemiddeld
-van tussen 35 en 40% tot minstens 60% teen 2014 te verhoog. Die uitslae sal aan
-die ouers gestuur word om vordering te monitor. Daarbenewens sal elk van ons 27
-000 skole deur amptenare van die Departement van Basiese Onderwys geassesseer
-word. Dit sal in 'n ouditeerbare skriftelike verslag opgeteken word. Ons beoog
-om die aantal matriekstudente met universiteitstoelating teen 2014 tot 175 000
-per jaar te verhoog. Ons spoor ouers aan om met ons saam te werk om 'n sukses
-hiervan te maak. Ons verwelkom verlede maand se verklaring deur die drie
-onderwysersvakbonde, NAPTOSA, SADTU en SAOU, waarin hulle hulle vanaf die begin
-van 2010 herverbind het tot die Kwaliteit Leer- en Onderrigveldtog. Ons moet in
-ons jeug belê ten einde 'n vaardige en bekwame werksmag te verseker wat groei en
-werkskepping ondersteun. Ons beplan dus om die opleiding van 16 tot 25-jarige
-persone te verbeter in verdere onderwys-en-opleidingsfasiliteite. Dit sal ons in
-staat stel om aan diegene wat nie vir universiteit kwalifiseer nie, nog 'n kans
-op geleerdheid te bied. Ons werk saam met hoëronderwysinstellings om te verseker
-dat studente wat daarvoor kwalifiseer, deur die Nasionale Finansiële Hulpskema
-vir Studente finansiële bystand ontvang. Ons het ook ambisieuse doelwitte gestel
-vir vaardigheidsontwikkeling om addisionele ingenieurs en tegnici te kweek en om
-die aantal gekwalifiseerde Wiskunde- en Wetenskaponderwysers te vermeerder. Ons
-moet verseker dat meer jongmense leerderskappe in die privaat- en openbare
-sektor betree. Nog 'n sleuteluitkoms is om 'n lang en gesonde lewe vir alle
-Suid-Afrikaners te verseker. Ons sal voortgaan om ons gesondheidsorgstelsel te
-verbeter. Dit sluit in die bou en opgradering van hospitale en klinieke en die
-verdere verbetering van die werksomstandighede van gesondheidswerkers. Ons het
-'n vennootskap met die Ontwikkelingsbank van Suider-Afrika (DBSA) gesluit om die
-funksionaliteit van openbare hospitale en hul distrikskantore te verbeter. Ons
-werk ook saam met die DBSA en die Nywerheidsontwikkelingskorporasie in 'n
-publiek-private vennootskapsprogramme om hospitale te verbeter en finansiering
-vir projekte te verskaf. Ons moet die feit in die gesig staar dat
-lewensverwagting by geboorte van 60 jaar in 1994, tot net onder 50 jaar vandag,
-gedaal het. Ons doen dus stappe om sterftesyfers onder moeders te verlaag, om
-nuwe MIV-infeksies te verminder en om MIV en tuberkulose effektief te behandel.
-Ons sal ook babasterftesyfers deur 'n massiewe immuniseringsprogram verlaag. Ons
-sal gesondheidsprogramme in skole herinstel. Ons sal al die ondernemings wat op
-Wêreldvigsdag met betrekking tot die voorkoming van nuwe MIV-infeksies en die
-behandeling daarvan gemaak is, implementeer. Intensiewe stappe word geneem om te
-verseker dat hierdie werk op skedule bly. Ons sal ook voortgaan met ons
-voorbereidings vir die instelling van 'n nasionale
-gesondheidsorgversekeringstelsel. Ons werk hard om te verseker dat almal in
-Suid-Afrika veilig voel en veilig is. Ons sal ons werk uitbrei om ernstige en
-geweldsmisdade te verminder en te verseker dat die regstelsel doeltreffend
-funksioneer. Ons implementeer planne om die aantal polisiemanne en -vroue oor
-die volgende 10 jaar met 10% te vermeerder. Ons het die stryd teen kapings,
-besigheids- en huisrooftogte asook kontakmisdade soos moord, verkragting en
-aanranding, as ons topprioriteite geïdentifiseer. Ons het almal 'n rol om te
-speel. Laat ons aan gemeenskapsveiligheidsforums deelneem. Kom ons hou op om
-gesteelde goedere te koop. Laat ons altyd gereed wees om die polisie van
-inligting oor misdaadaktiwiteite te voorsien. Deur saam te werk sal ons misdaad
-verslaan. Die plaaslike regering moet werk. Munisipaliteite moet die voorsiening
-van behuising, water, sanitasie, elektrisiteit, afvalbestuur en paaie verbeter.
-Ons het verlede jaar met burgemeesters en munisipale bestuurders vergader. Dit
-het waardevolle insig in die uitdagings op die terrein van plaaslike regering
-gebied. Ons het ook verskeie gemeenskappe en munisipaliteite besoek, insluitende
-Balfour in Mpumalanga en Thembisa in Gauteng. Na afloop van die Balfour-besoek
-het ons 'n ministeriële span, bestaande uit nege lede, gestuur om die gebied te
-besoek en aandag te skenk aan die kwessies wat deur die gemeenskap geopper is.
-'n Hele aantal sake het reeds aandag geniet. Ek het die ministers beveel om die
-uitstaande aangeleenthede ook op te los. Ons wil herbeklemtoon dat geen griewe
-ooit geweld en die vernietiging van eiendom kan regverdig nie. Ons het
-wetstoepassingsagentskappe beveel om strenger op te tree teen wetteloosheid in
-Balfour en ander gebiede. In Desember 2009 het die Kabinet 'n omkeerstrategie
-vir die plaaslike regering goedgekeur. Dit sal verseker dat die plaaslike
-regering oor die korrekte bestuurs-, administratiewe en tegniese vaardighede
-beskik. Laat ons gedurende hierdie jaar van aksie saamwerk om plaaslike regering
-almal se besigheid te maak. Ons werk daaraan om goed geleë informele
-nedersettings op te gradeer en om teen 2014 aan minstens 500 000 huishoudings
-behoorlike dienste en grondbesit te verskaf. Ons beplan om meer as 6 000 hektaar
-goed geleë openbare grond vir lae-inkomste en bekostigbare behuising opsy te
-sit. 'n Nuwe sleutelinisiatief sal wees om mense te akkommodeer wie se salarisse
-te hoog is om regeringsubsisies te ontvang, maar wat te min verdien om vir 'n
-normale bankverbandlening te kwalifiseer. Ons sal 'n waarborgfonds van R1
-biljoen opsy sit as aansporingsmaatreël om die private bank en behuisingsektor
-aan te moedig om nuwe produkte te ontwikkel om in hierdie vraag na behuising te
-voorsien. Verlede jaar het ons gesê dat mense op die platteland ook die reg het
-om elektrisiteit, water, spoeltoilette en paaie te hê. Ons het gesê hulle moet
-sportsentrums en beter inkopiesentrums hê soos dié in die stede. In hierdie
-verband het ons in Augustus verlede jaar die eerste loodsterrein van die
-Omvattende Landelike-ontwikkelingsprogram in Giyani, Limpopo, geloods.
-Sedertdien is 231 huise gebou. Vordering is ook gemaak met die voorsiening van
-infrastruktuur om landbou-ontwikkeling en opleiding vir gemeenskapsleiers te
-ondersteun. Toegang tot gesondheids- en onderwysgeriewe het verbeter. Ons
-implementeer tans soortgelyke programme in sewe terreine regoor die land, tot
-voordeel van 21 wyke. Ons beoog om teen 2014 terreine in 160 wyke te hê. Ons
-mikpunt is dat 60% van huishoudings in hierdie terreine teen 2014 uit eie
-produksie in hul voedselbehoeftes sal voorsien. Tree vir tree sal ons dit maak,
-soos die spreekwoord lui, landsgenote, groot dinge begin met klein treetjies.
-Ons wil ook grondhervornming en landbou-ondersteuningsprogramme beter integreer.
-Ons sukses op hierdie terrein sal gemeet word deur die toename in die aantal
-kleinskaalse boere wat ekonomies lewensvatbaar word. Ons is nie 'n waterryke
-land nie. Maar steeds verloor ons baie water deur lekkende pype en onvoldoende
-infrastruktuur. Ons sal maatreëls instel om ons waterverlies teen 2014 met die
-helfte te verminder. As deel van ons pogings om groter ekonomiese groei aan te
-moedig, doen ons stappe om die koste verbonde aan kommunikasie te besnoei. Die
-Suid-Afrikaanse publiek kan uitsien na 'n selfs verdere verlaging in breëband-,
-selfoon-, landlyn- en openbaretelefoon-tariewe. Ons sal stappe doen om
-breëbandspoed te verhoog en 'n hoë standaard van internet-dienste te verseker
-wat in ooreenstemming met internasionale norme is. Hierdie regering sal verseker
-dat ons omgewingsbates en natuurlike hulpbronne goed beskerm en deurentyd
-verbeter word. Saam met Brasilië, Indië en China, en in samewerking met die
-Verenigde State, wat die ontwikkelde wêreld verteenwoordig, het ons 'n wesenlike
-bydrae gelewer tot die ooreenkoms wat in Desember verlede jaar by die
-Klimaatberaad in Kopenhagen aanvaar is. Alhoewel dit nie ver genoeg gaan nie, is
-dit tog 'n belangrike stap in die regte rigting, aangesien dit alle lande
-daartoe verbind om op klimaatsverandering te reageer. Ons sal harder met ons
-internasionale eweknieë moet saamwerk om 'n wettig bindende verdrag te beding.
-As Suid-Afrika, het ons ons vrywillig verbind tot spesifieke
-uitlaatgas-verlagingsteikens, en ons sal aanhou werk aan ons langtermynstrategie
-om klimaatsverandering teen te werk. Ons sal harder werk om Suid-Afrika se
-belange wêreldwyd te bevorder. Ons sal pogings ondersteun om die politieke en
-ekonomiese integrasie van die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap- (SAOG)
-streek te bespoedig en intra-streekhandel en beleggings te bevorder. Suid-Afrika
-gaan voort om 'n toonaangewende rol te speel in kontinentale pogings om die
-Afrika Unie en sy organe te versterk en na eenheid te streef. Ons sal ons
-energie daarop toespits om die Nuwe Vennootskap vir Afrika se Ontwikkeling
-(Nepad) te laat herleef, as 'n strategie vir ekonomiese ontwikkeling op die
-vasteland. Die Staatsdiens moet reageer op die beroep om hierdie termyn deur
-vinniger optrede en beter prestasie deur die staat te laat kenmerk. Ons vereis
-uitnemendheid en harde werk. Ons benodig staatsamptenare wat toegewyd en bekwaam
-is en wat na landsburgers se behoeftes omsien. Die Regering werk reeds aan die
-ontwikkeling en implementering van 'n staatsdiens-ontwikkelingsprogram, wat die
-norme en standaarde vir staatsamptenare in alle sfere sal bepaal. Ons sit ons
-pogings voort om korrupsie en bedrog in verkrygings- en tenderprosesse uit te
-wis, asook in aansoeke om bestuurderslisensies, maatskaplike toelaes en
-identiteitsdokumente, om net 'n paar te noem. Ons is tevrede met die vordering
-van die regering op sommige terreine. Hierdie week het ons 32 687 onregmatige
-maatskapliketoelaagbetalings opgeskort, ter waarde van R180 miljoen. Ons
-Inter-Ministeriële Komitee op Korrupsie ondersoek maniere om korrupsie doelgerig
-die nek in te slaan. Deur saam te werk kan ons meer doen. Soos u weet, het ons
-die Presidensiële Klagtelyn ingestel om die regering en die Presidensie meer
-toeganklik vir die publiek te maak en om te help om blokkasies in dienslewering
-uit die weg te ruim. Die klagtelyn verteenwoordig ons vasberadenheid om dinge
-anders in die regering te doen. Dit het 'n verskil aan baie Suid-Afrikaners se
-lewens gemaak. Ons kan mev Buziwe Ngaleka van Mount Frere hier noem, wie se
-oproep oor haar oorlede man se pensioen die eerste oproep was wat ons op die
-eerste dag van die klagtelyn geneem het. Sy is vanaand hier saam met ons. Ons
-het ook mnr Nkululeko Cele hier by ons, wat bygestaan is om sy
-identieitsdokument te kry sodat hy by die Tshwane Universiteit van Tegnologie
-kon inskryf. Dit is net twee van die talle suksesstories. Uit hierdie en ander
-voorbeelde het ons swakhede geïdentifiseer wat deur die onderskeie regeringsfere
-reggestel moet word. Deur die Speaker het ons 'n veelparty-afvaardiging van die
-Parlement uitgenooi om die oproepsentrum te besoek, sodat LP's eerstehandse
-ervaring kan kry van die werk wat gedoen word. Ek het 'n uiteensetting gegee van
-die hoofelemente van ons planne vir 2010, ons kollektiewe verbintenis as
-regering teenoor die mense van Suid-Afrika. Die Staatsrede bied 'n breë oorsig
-oor ons aksieplan. Ministers sal die details in hul onderskeie begrotingsredes
-verskaf. In November vanjaar vier ons die 150ste herdenking van die aankoms van
-die Indiërs in Suid-Afrika. Dit bied 'n geleentheid om erkenning te gee aan die
-belangrike bydrae van die Indiese gemeenskap op die gebied van arbeid, die
-sakesektor, wetenskap, sport, godsdiens, kuns en die bereiking en konsolidasie
-van ons demokrasie. Ek wil weer van hierdie geleentheid gebruik maak om ons
-almal se diepe meegevoel te betuig teenoor die Regering en die mense van Haiti
-met die enorme tragedie wat hulle getref het. Ons is bly dat ons reddingspanne
-hulle kon gaan bystaan. Ek wil graag besondere erkenning verleen aan een
-Suid-Afrikaner wat nooit huiwer om in tye van nood en rampe te help nie, en ons
-help om die visie van 'n sorgsame gemeenskap te bevorder. Ons verwelkom vandag
-dr Imtiaz Sooliman van Gift of the Givers in hierdie huis. Om as gasheerland vir
-die FIFA Wêreldbeker op te tree, maak van 2010 voorwaar 'n jaar van aksie. Ons
-beplan reeds jare lank aan hierdie Wêreldbeker. Daar is nog net drie maande oor
-voor hierdie geskiedkundige gebeurtenis plaasvind. En ons is vasberade om 'n
-sukses daarvan te maak. Die nodige infrastruktuur, sekuriteit en logistieke
-reëlings is alles gereed om 'n suksesvolle toernooi te verseker. As 'n nasie is
-ons groot dankbaarheid verskuldig teenoor die 2010 Plaaslike Reëlingskomitee vir
-hul uitstekende poging. Ons wens die voorsitter van die komitee, Irvin Khoza,
-die Hoof Uitvoerende Beampte, Danny Jordaan, en die afrigter van Bafana Bafana,
-Carlos Alberto Parreira, alles van die beste toe vir die volgende paar maande.
-President Mandela het 'n sentrale rol gespeel om die land te help om die
-gasheerregte vir hierdie groot geleentheid te wen. Ons moet dus tot sy eer 'n
-sukses van die Wêreldbeker maak. Landsgenote, kom ons skaar ons ook agter ons
-nasionale span, die Bafana Bafana. Die belangrikste is, wees in besit van julle
-kaartjies, landsgenote! Kom ons koop almal betyds kaartjies sodat ons die
-wedstryde kan bywoon. Wanneer ons vandag Madiba se vrylating gedenk, herverbind
-ons onsself tot versoening, nasionale eenheid, nie-rassigheid en om 'n beter
-toekoms vir ons as Suid-Afrikaners, swart en wit, te bou. Gedurende my lewe het
-ek myself toegewy aan hierdie vryheidstryd van die mense van Afrika. Ek het
-gestry teen blanke oorheersing en ek het gestry teen swart oorheersing. Ek het
-die ideaal gekoester van 'n demokratiese en vrye samelewing, waarin almal in
-harmonie saamleef met gelyke geleenthede. Dit is 'n ideaal waarvoor ek hoop om
-te lewe en te bereik. Maar, as dit nodig sou wees, is dit 'n ideaal waarvoor ek
-bereid is om te sterf. Besiel deur ons ikoon Madiba, is dit nou vir my 'n eer om
-hierdie 2010-Staatsrede aan al ons helde en heldinne, besonge en onbesonge,
-bekend en onbekend, op te dra. Kom ons werk saam om hierdie jaar van aksie 'n
-suksesvolle jaar vir ons land te maak. Ons is ons status as demokrasie te danke
-aan die mense van Suid-Afrika wat op 27 April 1994 vir die eerste keer
-gesamentlik hul toekoms in hul eie hande geneem het. Met daardie eenvoudige dog
-verreikende aksie om 'n kruisie te trek vir 'n regering vir al die mense van ons
-land, het ons die rug gekeer op 'n verlede wat almal ontmens het. Daarom is dit
-gepas om by hierdie geleentheid die 20ste herdenking te vier van die Verklaring
-van die OAE se ad hoc-komitee vir Suidelike Afrika ten opsigte van die vraag oor
-Suid-Afrika- algemeen bekend as die Harare Deklarasie. Daardie inisiatief het
-die grondslag gelê vir wêreldwye konsensus deur die Verenigde Nasies oor die
-benadering tot onderhandelinge in Suid-Afrika. In Suid-Afrika het dit ook die
-inhoud van die 1989 Konferensie vir 'n Demokratiese Toekoms bepaal- wat
-patriotte vanuit byna alle vlakke van die samelewing verenig het. Al hierdie
-dinge het gelei tot die onderhandelingsproses wat uitgeloop het op ons eerste
-demokratiese verkiesing in 1994. In hierdie opsig moet ons die oorlede president
-van die African National Congress, Oliver Reginald Tambo, salueer vir dit wat hy
-deur vastelands- en wêreldliggame geïnisieer en bekendgestel het en wat later 'n
-kompas vir die vreedsame oplossing van die konflik in ons land sou word. Die
-moedige stap om 'n raamwerk te ontwerp wat vrede en rekonsiliasie nagestreef
-het, in plaas van oorlog en konflik, het eens en vir altyd die skyndaeraad van
-'n 100 jaar tevore herroep, naamlik die sluiting in 1909 van die Nasionale
-Konvensie, wat die vorming van die Unie van Suid-Afrika voorspel het. Alhoewel
-daardie konvensie die territoriale integriteit van Suid-Afrika soos ons dit
-vandag ken gedefinieer het, was dit gebaseer op rasse-onderdrukking en
--uitsluiting. En nou, 15 jaar na die aanvang van ons demokrasie, kan ons
-bevestig dat die vrees, onsekerheid en weersin wat 100 jaar gelede 'n
-eksklusiewe en bedrieglike vrede onder koloniale meesters geskep het, nie net
-ongegrond was nie, maar ook waarlik misplaas was. Daardie vrese en onsekerhede
-het gelei tot dekades van verset. In hierdie opsig salueer ons daardie dapper
-seun van ons mense, Solomon Kalushi Mahlangu, wat 30 jaar gelede ter dood
-veroordeel is met sy kop omhoog, in die trotse wete dat sy bloed die boom van
-vryheid sou voed. Vergun my om aan Lucas Mahlangu, broer van Kalushi, wat die
-Mahlangu-familie verteenwoordig, erkenning te gee. Solomon Mahlangu het die
-tradisie van vergange krygsmanne voortgesit, onder meer diegene wat onder Koning
-Cetshwayo geveg het en wat in 1879 die Britse weermag in Isandlwana oorwin het
-ter verdediging van die vryheid van die inheemse mense van ons land en die
-soewereiniteit van hul grond. In opleidingsentrums het daardie selfde
-deursettingsvermoë massaverset aangevuur gedurende daardie koue winter ná die
-verbanning van die vryheidstryd en die inhegtenisneming van meeste van die
-senior leiers daarvan. 'n Groep moedige soldate het 40 jaar gelede weggebreek
-van NUSAS om die Suid-Afrikaanse Studente-organisasie (Saso) te stig. Deel van
-hierdie generasie was die vroeë leiers van Saso, wat die volgende persone
-ingesluit het: Strini Moodley, Professor Barney Pityana, Steve Biko, Onkgopotse
-Tiro, Harry Nengwekhulu, Themba Sono, Mapetla Mohapi, Mosioua Lekota, Johnny
-Issel en Mthuli ka Shezi. Ons salueer hulle vir die hoop wat hulle gebring het
-in 'n tyd van wanhoop. In hierdie opsig gee ons erkenning aan Onkgopotse Tiro se
-neef, Pat Tlhagwana. In dieselfde asem moet ons ook erkenning gee aan die
-oorlede Ephraim Mogale, die stigterspresident van die Kongres van
-Suid-Afrikaanse Studente (Cosas) en andere 30 jaar gelede. In herinnering aan
-hierdie studente van vervloë dae is daar 'n blywende boodskap, en die dors na
-vryheid en kennis is nou selfs sterker ingeboesem by ons jeug. Die boodskap van
-hul heldedade geld vandag nog net so duidelik as soveel jaar gelede, naamlik dat
-ons saam die grense van geleenthede moet verken; dat ons inderdaad, soos die
-Vryheidsmanifes dit stel, die "deure van geleerdheid en van kultuur" nog wyer
-moet oopmaak! Ons onthou hierdie organisasies en leiers om die gees van hoop en
-uithouvermoë te beklemtoon wat die demokratiese stryd geïnspireer het, selfs toe
-alles treurig gelyk het; om die verantwoordelikheid te benadruk wat op ons
-skouers rus, naamlik om die ideale waarvoor daar soveel opgeoffer is, te
-bevorder; om te weier om te swig voor terugslae en ontberinge. En dus, Mevrou
-die Speaker en Agbare Voorsitter, moet ons onsself afvra: hoe het ons dade die
-afgelope 15 jaar, sedert die geboorte van ons demokrasie, die weg gebaan vir die
-Suid-Afrikaanse samelewing se evolusie, en hoe het ons die saak van menslike
-ontwikkeling en menswaardigheid sedert die 2004 demokratiese mandaat bevorder!
-Vandag het ons 'n doeltreffende demokratiese stelsel, gebaseer op die beginsels
-van deursigtigheid en openheid, met verskeie platforms vir openbare deelname en
-onafhanklike instansies wat deur die Grondwet gelas is om demokrasie te
-ondersteun. Deur die jare het ons voortdurend die regeringstrukture verbeter.
-Ons het 'n stelsel van gesonde interregeringsverhoudings tussen alle sfere
-opgebou, en integrasie binne en tussen hulle verbeter. Die Regering kan met reg
-trots wees daarop dat ons die demografiese samestelling van die Staatsdiens
-verander het, wat feitlik in alle opsigte die karakter van ons samelewing
-weerspieël. Maar hoewel vroue omtrent 34% van alle senior poste in die
-Staatsdiens beklee, is dit minder as die teiken vir gelykheid wat ons vir
-onsself gestel het. In die nasionale en provinsiale wetgewers is daar
-aanduidings dat ons nasie hierdie jaar die 32%-vlak van vroulike
-verteenwoordiging sal oortref wat in 2004 bereik is, en hopelik selfs die 40%
-wat in die 2006 plaaslike verkiesings bereik is. Ons hoop dat al die politieke
-partye, terwyl hulle hul verkiesingslyste finaliseer, 'n bydrae sal maak tot
-hierdie edele strewe! Alhoewel sekere vooruitgang gemaak is (naamlik 0,2%), is
-die situasie minder indrukwekkend met betrekking tot mense met gebreke wat vir
-die Regering werk, gemeet teen die 2%-teiken wat ons vir onsself gestel het. In
-albei gevalle is die privaatsektor ver agter. Verskeie maatreëls is in plek
-gestel om die doeltreffendheid van die Staatsdiens te verbeter, insluitend
-finansiële bestuur, Thusong-dienssentrums en ander diensleweringsinisiatiewe,
-izimbizo en, soos tans in die Departement van Binnelandse Sake, ferm leierskap.
-Daar moet egter nog baie meer gedoen word om die dienskultuur en diensgerigtheid
-van sommige staatsdiensamptenare te verbeter, veral diegene wat direk met die
-publiek werk. Soos die agbare lede weet, het ons regering die geveg teen misdaad
-een van ons hoof-fokusareas gemaak. Dit word onder meer weerspieël deur
-wetgewing, reëls en regulasies vir sowel staatsamptenare as politieke
-ampsbekleërs, vennootskappe met die burgerlike gemeenskap en
-teenkorrupsie-blitslyne. Dit mag wees dat die stelsels vir die voorkoming en
-straf van korrupsie steeds onvoldoende is, maar uit 'n regeringstelsel-oogpunt
-kan ons troos vind in die feit dat meer as 70% van korrupsiesake waaroor in die
-media berig word, openbaar gemaak word omdat die Regering die oortreding opgetel
-het en inderwaarheid daarteen optree. Die privaatsektor het met dieselfde
-uitdagings te kampe. Op die ou einde het die uitdagings net soveel met
-regulering te doen as wat dit met konsekwente toepassing te doen het. Ek is
-seker ons almal stem saam dat die welstand van ons samelewing grootliks afhang
-van die vordering wat ons maak om die nasie se welvaart uit te bou en te
-verseker dat die voordele van ekonomiese groei deur alle mense gedeel word. Dit
-is algemene kennis dat Suid-Afrika, ná die ekonomiese stagnasie van die
-laat-1980's en vroeë-1990's, die langste tydperk van volgehoue ekonomiese groei
-beleef het sedert statistieke daaroor in 1940 vir die eerste keer aangeteken is.
-In die Eerste Dekade van Vryheid het die ekonomie jaarliks gemiddeld met 3%
-gegroei, en dit het verhoog tot 5% gemiddeld per jaar tussen 2004 tot 2007.
-Terwyl die verbruikersbloeitydperk, aangevuur deur meer werksgeleenthede,
-stygende inkomste en laer inflasie- en rentekoerse, in hierdie verband 'n rol
-gespeel het, word ons bemoedig deur die breë spektrum geleenthede vir verdere
-ontwikkeling in die toekoms. Dit sluit eerstens hoër beleggingskoerse in, beide
-deur die openbare en privaatsektor. Wat dit betref, omtrent vyf jaar gelede het
-ons gedraai by 16% van bruto vastekapitaalformasie as 'n persentasie van Bruto
-Binnelandse Produk (BBP). Die groei in beleggings was so groot dat hierdie syfer
-vandag 22% is, nader aan die 25% wat ons beoog het om eers in 2014 te verkry.
-Dit is deels die gevolg van doelbewuste programme deur die Regering om openbare
-infrastruktuur uit te brei. Dit is ook 'n gevolg van beleide om die klimaat vir
-privaatsektor-beleggings te verbeter; en om fiskale en monetêre beleid so te
-bestuur dat dit toegang tot dienste verbeter en die inflasielas verminder, en
-terselfdertyd makro-ekonomiese stabiliteit en volhoubaarheid verseker. Die fokus
-op mikro-ekonomiese hervorming gedurende die afgelope dekade, en veral die
-pogings sedert 2004 om stelselmatig die magdom versperrings in die pad van groei
-uit die weg te ruim, het 'n positiewe impak gehad. Dit is in hierdie konteks dat
-die Inisiatief vir Versnelde en Gedeelde Groei (AsgiSA) geïmplementeer word, om
-te verseker dat alle deurslaggewende blokkasies soos infrastruktuur-bottelnekke,
-geïntegreerde nywerheidsbeleid en -programme, die vaardigheidstekort,
-gereguleerde opeenhopings en ondoeltreffendheid van regeringsdienste op 'n
-gefokusde en stelselmatige wyse aangespreek word. Ons ekonomie het meer
-toeganklik geword, en sedert 1994 het dit gelyktydig meer geïntegreerd geraak in
-die globale stelsel. Ons finansiële instellings is 'n kragtige voorbeeld wat ons
-ietwat beskut het teen die wêreldwye ekonomiese storms. Tog is hul reikwydte in
-ons samelewing ver onder verwagting. Ons ekonomie bly grotendeels afhanklik van
-mynbou en landbou vir uitvoere. Buiten die privaatsektor is daar nog nie genoeg
-uitbreiding van kritieke sektore nie, veral wat vervaardiging betref. Daarom is
-die groeikoers van uitvoere nie so hoog soos in vergelykbare lande nie. Dit is
-presies hierdie swakheid wat verantwoordelik is vir die groot negatiewe saldo
-van die Lopende Rekening, veral in die tye toe ons hoër groei beleef het. En
-omdat ons nie genoeg gespaar het nie, moes ons op korttermyn-kapitaalvloei
-staatmaak om die tekort sowel as ons beleggingsprogramme te finansier. Dit is
-die uitdagings wat ons land vir seker sal moet aanspreek op die pad vorentoe.
-Van deurslaggewende belang is die vraag: waaroor behoort ekonomiese groei
-eintlik te gaan? Welvaart word geskep om mense se lewenskwaliteit te verbeter.
-Dus behoort die vraag of groei regverdig verdeel word 'n sentrale aspek van alle
-ekonomiese oorwegings te wees. Wat belangrik is, is dat die voordele van groei
-werkskepping moet insluit en moet verseker dat daar behoorlike werk is. Ons kan
-inderdaad met trots meld dat die ekonomie tussen 1995 en 2003 ongeveer 1,5
-miljoen netto nuwe werksgeleenthede geskep het en selfs meer merkwaardig,
-omtrent 500 000 werksgeleenthede tussen 2004 en 2007. In die laasgenoemde
-tydperk is daar vir die eerste keer sedert die aanbreek van demokrasie meer werk
-geskep as die aantal mense wat die arbeidsmark betree het, wat die
-werkloosheidskoers van 31% in 2003 tot 23% in 2007 laat daal het. Natuurlik moet
-dit ons nie laat afsien van ons verpligting om die kwessie van die kwaliteit van
-hierdie werke te bevraagteken nie, insluitend die regte en voordele wat werkers
-geniet. Om die voordele van groei te deel sluit ook versnelde implementering van
-regstellende aksie in, insluitend breë swart ekonomiese bemagtiging. Dit is nie
-'n strewe na 'n sogenaamde rassistiese agenda nie. In werklikheid sal 'n land
-wat nie die betrokkenheid van sy hele bevolking op alle vlakke van ekonomiese
-aktiwiteit verseker nie, definitief ver onder sy ware potensiaal presteer. Die
-feit dat die privaatsektor nie genoeg doen om die demografie van bestuurs- en
-vaardigheidsberoepe in ondernemingsontwikkeling en so meer te verander nie, maak
-van ons land deels 'n agtergeblewene in hoëgroei-aandele. Om in die voordele van
-groei te deel beteken ook dat die Staat belastinggeld doeltreffend en billik
-moet aanwend as 'n instrument om die las van voorsiening van openbare goedere te
-herverdeel én te deel. Agbare lede sal bekend wees met meeste van die data oor
-kwessies rakende maatskaplike dienste. Ek sal egter 'n paar voorbeelde opnoem om
-weereens die aard van die vooruitgang wat ons al gemaak het en die uitdagings
-wat ons nog in die gesig staar, uit te lig. Die Regering is pynlik bewus daarvan
-dat volslae armoede nog steeds te wydverspreid in ons samelewing voorkom, en die
-vlak van ongelykheid is te hoog. Ons het in die afgelope 15 jaar ons bes gedoen
-om hierdie euwel deur maatskaplike dienste uit te roei. Eerstens het
-geld-metrieke armoede aansienlik afgeneem sedert die eeuwisseling. Hierdie
-afname is grootliks te danke aan 'n dramatiese uitbreiding van besteding op
-maatskaplike toelae sedert 2002. Hierdie verbetering word weerspieël deur
-toegang tot basiese dienste- 'n vinnige afname in bate-armoede het die afname in
-geld-metrieke armoede voorafgegaan. Tweedens, alhoewel die afname in armoede
-wesenlik was, het algehele ongelykheid gedurende die 1990s vermeerder. Derdens,
-die dinamika onderliggend aan armoede- en ongelykheidsneigings bepaal die breë
-beleidsuitkyk... Armoede het afgeneem sedert die oorgang, maar ongelykheid het
-nie verbeter nie. In huishoudings met kinders (gedefinieer as diegene 17 jaar en
-jonger), het die aantal huishoudings wat gemeld het dat 'n kind honger ly,
-tussen 2002 en 2006 dramaties verminder (van net oor 31% tot 16%). Dit gee te
-kenne dat die armoede-situasie opmerklik verbeter het, veral onder mense wat die
-hoogste graad van welsynsontneming ervaar. Die voorkoms van honger kinders het
-in vier jaar byna halveer. Hierdie waarnemings word inderdaad bevestig deur ons
-eie navorsing, wat wys dat inkomste-armoede veral in swart- en
-kleurling-gemeenskappe afgeneem het, deels as gevolg van laer vlakke van
-werkloosheid en beter toegang tot maatskaplike toelaes. Terwyl die aantal
-toelae-begunstigdes in 1999 2,5 miljoen was, het dit teen 2008 vermeerder tot
-12,4 miljoen. Dit is grootliks te danke aan grootskaalse verbetering in toegang
-tot die Kindersorg-toelae, wat vermeerder het van 34 000 begunstigdes in 1999
-tot 8,1 miljoen in 2008. As gedeeltelike bydraer tot die inkomste van die armes,
-is die teiken van een miljoen werksgeleenthede deur die Uitgebreide Openbare
-Werke-Program in 2008 bereik, 'n jaar vroeër as beoog in die
-2004-verkiesingsmandaat. Dit het die moontlikheid om die program uit te brei en
-die kwaliteit daarvan te verhoog, aansienlik verbeter. Wat huishoudelike toegang
-tot basiese dienste aanbetref, spreek die syfers vanself. Byvoorbeeld, toegang
-tot drinkwater het van 62% in 1996 tot 88% in 2008 verbeter; asook tot
-elektrisiteit (58% tot 72%); en sanitasie (52% tot 73%). Bewyse van maatskaplike
-dienste kan ook gesien word in die reuse verbetering in toegang tot
-primêregesondheidsorggeriewe. Altesaam 95% van Suid-Afrikaners leef nou nader as
-vyf kilometer aan 'n gesondheidsfasiliteit, en ons is ingelig dat alle klinieke
-nou toegang tot drinkwater het. Immunisasiedekking vir kinders het gelykmatig
-verbeter tot omtrent 85%; en malaria-gevalle het dramaties afgeneem. Ons is ook
-bemoedig dat navorsing oor die voorkoms van MIV stabilisasie 'n effense afname
-in die tempo van infeksie toon. Ons antiretrovirale behandelingsprogramme is nie
-net die grootste ter wêreld nie, maar dit brei ook voortdurend uit, met meer as
-690 000 pasiënte wat al met antiretrovirale behandeling begin het sedert die
-aanvang van die program. Tog het baie gesondheidsgeriewe nie altyd die nodige
-medisyne, geskikte aantal personeellede en 'n bestendige voorsiening van basiese
-dienste soos skoon lopende water en elektrisiteit nie. In sommige van hierdie
-geriewe is die bestuur swak en die gesindheid van personeel moet verbeter. In
-onderwys was daar 'n daling in die onderwyser-leerder-verhouding; amper
-universele toegang met betrekking tot inskrywings op laerskoolvlak, en 'n
-verbetering in die aantal leerlinge wat Wiskunde slaag, om 'n paar voorbeelde te
-noem. Terselfdertyd is baie moeite gedoen om infrastruktuur in arm gebiede te
-verbeter. Natuurlik weet ons dat die uitsakkoers, veral op sekondêre en tersiêre
-vlak, onaanvaarbaar hoog is, en dat die onderwysstelsel nog die nodige
-vaardighede moet voorsien wat deur die samelewing vereis word. Om aan te sluit
-hierby, dui neigings in prestasie, beide vir onderwys en leer, 'n kommerwekkende
-ooreenstemming met die sosiale verdeeldheid van die verlede. Ironies genoeg is
-die infrastruktuur en administratiewe en onderwyservermoëns juis die minste
-indrukwekkend waar onderwys die nodigste is om die siklus van armoede te verlig.
-Die Regering se maatskaplike programme het die batebasis van arm mense verbeter,
-in die vorm van behuising- met 2,6 miljoen gesubsidieerde huise wat voorsien is.
-Natuurlik moet ons ook toegee dat die grondherverdelingsprogram en die
-na-vestiging-ondersteuning vinniger en beter hanteer kon word. Oor die algemeen
-is ons trots op die vordering van ons maatskaplike programme. Maar ons kan nie
-tevrede wees met slegs kwantitatiewe verandering nie. Hetsy in onderwys,
-gesondheid, behuising, water of sanitasie, die sentrale vraag waarmee ons elke
-dag gekonfronteer word, is hoe om die kwaliteit van hierdie dienste te verbeter!
-Ons het nog baie werk wat dit aanbetref. Die euwel van misdaad bly 'n hoofbron
-van onsekerheid vir Suid-Afrikaners. Daar is daagliks, beide in arm en ryk
-buurte, vrees vir die moontlikheid van 'n gewelddadig aanval. In openbare en
-privaatinstansies is die moontlikheid van misdadige skemas wat hulpbronne uitwis
-deur korrupsie altyd 'n bron van groot kommer. Die feit is dat die algehele
-misdaadkoers, nadat dit in 2002 'n hoogtepunt bereik het, bestendig gedaal het.
-Allerhande statistieke kan aangehaal word om dit te bevestig. Maar ons weet dat
-die afname nie vinnig genoeg gebeur nie, nie eens teen die koers van 7% tot 10%
-wat ons vir onsself in verskeie kontakmisdaadkategorieë gestel het nie. Die feit
-dat voorvalle van gewelddadige inbrake in huise en besighede toegeneem het, en
-dat misdaad teen vroue en kinders nie beduidend afgeneem het nie, is rede tot
-groot kommer. Dit dui op swakhede in ons buurte, veral om bande van
-gemeenskaplike solidariteit te bou wat ons sal help om misdaad te voorkom en te
-bekamp. Dit dui op swakhede in die doeltreffendheid van die hofstelsel, beide
-met betrekking tot tegniese en ander infrastruktuur en bestuur. Hierdie is die
-kwessies wat nou aangespreek word deur omvattende veranderinge in die kriminele
-regstelsel. Tog, as ons heeltemal eerlik wil wees, moet ons nie die feit uit die
-oog verloor dat ons 'n stelsel beoordeel wat by verre meer legitimiteit geniet
-as wat ons ooit tevore in ons land gehad het nie. Dit is te danke aan die
-transformasie wat hierdie instansies ondergaan het betreffende hul doktrines,
-gebaseer op 'n kultuur van menseregte, hul demografiese samestelling en hul
-stelsels vir aanspreeklikheid. Maar ons moet onsself nie flous nie: soos op alle
-maatskaplike gebiede, is sulke transformasie steeds in wording. Ons het nog 'n
-ver pad om te gaan. Ek is seker dat die agbare lede sal saamstem dat die
-menslikheid van ons demokratiese bedeling uitdrukking behoort te vind in die
-mate waartoe ons aandag skenk aan die weerbaarste lede van ons samelewing. In
-hierdie opsig het ons, deur wetgewing, internasionale konvensies, regulasies en
-veldtogte, verseker dat daadwerklike pogings gemaak word om die toestande van
-kinders, vroue, mense met gebreke en bejaardes te verbeter. Deur
-bewusmakingsveldtogte en inderdaad as gevolg van die vennootskappe wat ons
-gesluit het met organisasies wat hierdie kwesbare groepe verteenwoordig, het ons
-bewustheid rondom die kwessies wat hulle beïnvloed verbeter; en toenemend die
-belangrikheid van hierdie sake aangemoedig. Ons kan byvoorbeeld met trots getuig
-dat huishoudings waar vroue aan die hoof staan 'n groter as gemiddelde deel van
-die maatskaplike toelaes ontvang het, insluitend behuising en gesondheidsorg; en
-dat van die suksesvolste programme dié rondom kinderimmunisasie en -voeding was.
-Tog is toegang tot werksgeleenthede 'n swaar las op plattelandse vroue,
-jeugdiges en mense met gebreke. MIV het die grootste impak op jong vroue. Geweld
-teen vroue en kinders is ook heeltemal te hoog. Al hierdie dinge verg aandag in
-die tyd wat kom. Dit is dan sommige van die vooruitgang wat die demokrasie
-meegebring het, en die vordering wat die Regering gemaak het om aan die
-verkiesingsmandaat te voldoen. Dit kan geensins ontken word dat die vooruitgang
-sedert 1994 gemeet aan enige maatstaf indrukwekkend is nie. Maar daar is ook
-geen twyfel dat daar nog baie uitdagings is nie. Ek het die lang pad na vryheid
-geloop. Ek het probeer om nie struikel nie; ek het 'n paar misstappe langs die
-pad gegee. Maar ek het die geheim ontdek dat, nadat jy 'n groot heuwel oorkom
-het, vind jy daar is nog soveel ander heuwels om te klim. Ek het 'n oomblik
-geneem om te rus, om vlugtig na die roemryke vista rondom my te kyk, om terug te
-kyk oor die afstand wat ek al afgelê het. Maar ek kan net vir 'n oomblik rus,
-want saam met vryheid kom verantwoordelikhede, en ek durf nie talm nie, want my
-lang pad is nog nie verby nie. Oor 'n paar maande van nou af sal die mense van
-ons land besluit wie se leierskap hulle verkies om die edel werk van hierdie
-groot vryheidsvegter en ander stigters van ons demokrasie voort te sit. Terwyl
-ons benaderings mag verskil, is die doelwitte waarvoor ons moet mik duidelik en
-ondubbelsinnig uiteengesit in ons Grondwet: om 'n verenigde, nie-rassige,
-nie-seksistiese, demokratiese en vooruitstrewende samelewing te skep wat 'n
-positiewe bydrae lewer tot die skep van 'n beter wêreld. Ses jaar gelede het die
-leiers van die mense bymekaargekom vir die Wêreldberaad oor Groei en
-Ontwikkeling en ooreengekom oor die take wat ons moet uitvoer om die
-lewenskwaliteit van Suid-Afrikaners te verbeter, spesifiek om werkloosheid en
-armoede teen 2014 te halveer. Ek is oortuig daarvan dat Suid-Afrikaners sal
-saamstem dat daar as deel hiervan en bykomend tot hierdie doelwitte 'n behoefte
-is om die onderwysstelsel te verbeter; om doeltreffende, behoorlike en billike
-gesondheidsorg te bied; om ons plattelandse gebiede te ontwikkel en
-voedselsekuriteit te verseker; en om die geveg teen misdaad en korrupsie te
-verskerp. Ek noem nie hierdie kwessies omdat hulle omvattend is of omdat ons
-alle probleme in ons samelewing sal oplos as ons hulle identifiseer nie. Die
-rede hoekom ek hulle noem is om die punt te beklemtoon dat Suid-Afrika nie 'n
-gebrek aan ideale het nie. Ons uitdaging is om hierdie ideale om te skakel in
-programme en projekte wat doeltreffend geïmplementeer kan word. Hierdie ideale
-word deur die hele mensdom gedeel, soos dit weerspieël word in die Verenigde
-Nasies se millennium ontwikkelingsdoelwitte. En tog word die mensdom vandag
-gekonfronteer met die gevaar dat die bereiking van hierdie doelwitte nog vir
-baie jare, indien nie dekades nie, uitgestel kan word weens die ekonomiese
-krisis wat die wêreld oorval het. Wat oppervlakkig as 'n finansiële krisis
-tussen 'n paar krediteure ontstaan het, het ontplof in 'n wêreldwye kredietnood,
-met erge gevolge vir werklike produksie en handel. Ons kan die gulsigheid,
-kortsigtigheid en sorgeloosheid van bestuurders van groot korporasies, wat die
-krisis bespoedig het, blameer. Ons kan regeringsbeleide verdoem wat nie
-behoedsaam was nie en toegelaat het dat die hebsug van ongereguleerde markte
-verwoesting saai onder finansiële stelsels. Ons kan al hierdie dinge doen, en
-ons sal heeltemal korrek wees. Maar tog is ons belangrikste en noodsaaklikste
-taak om die algehele gevolge van hierdie verwikkelinge op ons eie ekonomie en
-ons streek behoorlik te verstaan, en om antwoorde te vind wat die impak daarvan
-sal beperk, veral op die kwesbaarste sektore van ons samelewing. Wat ons wel
-weet, is dat ons land se regulerende omgewing en die teensikliese
-begrotingsbeleide wat ons aanvaar het, gehelp het om die ergste impak van die
-krisis te vermy. Maar ons is tog ten volle bewus dat die aanvraag na ons
-uitvoere verminder omdat ons sterk in die wêreldekonomie geïntegreer is; dat
-toegang tot finansies en kapitale invloei versleg het; dat laer aanvraag tot 'n
-afskaal in produksie gelei het; dat die skep van werk negatief beïnvloed is en
-dat personeelvermindering in sommige sektore 'n realiteit geword het. Hierdie
-probleme het saamgeval met 'n tydperk waarin inflasie en rentekoerse steeds te
-hoog was. Tesame voorspel hierdie dinge niks goed vir die inkomste wat ons nodig
-het om die voorsiening van dienste uit te brei en om ons infrastruktuur-projekte
-te implementeer nie. Daarom is ons gedwing om ons vooruitsigte met betrekking
-tot groei en werkskepping af te skaal. Ons weet ook dat Suid-Afrika veel minder
-geraak word as baie ander lande. Inderwaarheid kan Suid-Afrika en die res van
-die kontinent steeds groei verwag, al is dit teen 'n stadiger koers, in 'n tyd
-wanneer ander lande resessies ervaar of voorspel. In hierdie opsig, agbare lede,
-is ek bly om te berig dat ons tydens die interaksie tussen Die Kantoor van die
-President en leiers van verskeie maatskaplike vennote gesamentlik saamgestem het
-om bemiddelings daar te stel wat die impak van die krisis op ons samelewing sal
-beperk. Eerstens sal die Regering aanhou met openbare beleggingsprojekte,
-waarvan die waarde vermeerder is na R690 biljoen oor die volgende drie jaar. In
-hierdie opsig sal ons, waar nodig, kreatiewe maniere vind om fondse in te samel.
-Dit sal ondersteuning van ons ontwikkelingsfinansieringsinstansies en
-leningsfinansiering van internasionale agentskappe insluit, sowel as 'n
-vennootskap met die privaatsektor en die aanwending van hulpbronne wat deur
-werkers beheer word, soos pensioenfondse. Tweedens, sal ons
-openbaresektor-werkskeppingsprogramme uitbrei. Aan die een kant sal planne
-voortgaan om werksgeleenthede uit te brei in sektore soos gesondheid,
-maatskaplike werk, onderwys en wetstoepassingsagentskappe. Aan die ander kant
-sal ons die bekendstelling van die volgende fase van die Program vir Uitgebreide
-Openbare Werke bespoedig. Derdens, sal versagtende aksies binne die
-privaatsektor gedoen word om die buitensporige afname in belegging en onnodige
-sluiting van produksielyne of -aanlegte teen te werk. Die Regering sal van sy
-kant af nywerheidsfinansiering en aansporings aanpas om die uitdagings in
-verskeie sektore beter te hanteer, en ook ontwikkelingsfinansieringsinstansies
-aanmoedig om firmas te help wat onder die krisis gebuk gaan. Alternatiewe tot
-afleggings sal ondersoek word, insluitend langer vakansies, langer
-opleidingstye, korttyd en posdeling. Dit sal gekombineer word met die
-bevordering van die Trots Suid-Afrikaanse-veldtog en fermer optrede teen
-onwettige invoere. Vierdens, sal die Regering maatskaplike besteding handhaaf en
-uitbrei, insluitend om toenemend die Kindersorgtoelae na kinders tot en met 18
-jaar uit te brei en die ouderdom waarop mans geregtig is om ouderdomspensioen te
-ontvang na 60 jaar verminder. Boonop sal ons die Maatskaplike
-Noodverligting-toelae en voedselsekuriteit-maatreëls meer gereeld aanwend,
-spesifiek om ook diegene te teiken wat nie deur die
-Werkloosheidsversekeringsfonds gedek word nie of wie se voordele uitgeput is.
-Ons sal ook aanhou om spesiale aandag te skenk aan die uitdaging van
-anti-kompeterende gedrag deur sommige van ons korporasies. In hierdie opsig prys
-ons die Kompetisiekommissie vir die ferm hand waarmee hulle verseker dat
-oortreders aan die pen ry. Ons hoop egter dat die burgerlike gemeenskap hul eie
-vlak van aktivisme sal verskerp om onder andere te verseker dat die voordeel
-deur die samelewing gevoel sal word soos wat insetkoste afneem. Hierdie
-onmiddellike maatreëls sal gelei word deur die beginsel van 'n teensikliese
-fiskale beleid. Ons sal nogtans verseker dat die leningsvlakke van die Regering
-versigtig en volhoubaar is. Dit impliseer ook 'n vinnige afname in
-regeringskuldvlakke wanneer toestande weer 'n gunstige wending neem. Ons pogings
-sal ook ingelig word deur die wete dat die maatreëls om die omgewing te beskerm
-en om die impak van klimaatsverandering af te weer ook kan bydra tot
-werkskepping. In beide die G20-vergaderings en ander interaksies met
-multilaterale instansies het ons regering redes aangevoer vir toepaslike en
-dringende ingrypings, veral ten opsigte van ontwikkelde lande waar die krisis
-ontstaan het en waar dit die ergste gevoel word. Ons glo dat die tyd nou
-aangebreek het om binnelandse regulasies en oorsigte oor die finansiële stelsel
-te verstewig, maar ook dat strenger toesig oor en optrede op 'n wêreldwye skaal
-onvermydelik en noodsaaklik geword het. Uiters belangrik is dat ons ook die
-integriteit van die wêreldhandelstelsel moet beskerm, die huidige samesprekings
-van die Doha-rondte moet voltooi en verseker dat ontwikkelingshulp nie afgeskaal
-word nie. Die grootste les om uit hierdie ervaring te leer is dat ons sterker
-vennootskappe tussen plaaslike en globale ekonomiese rolspelers nodig het, nie
-net om die impak van die krisis te stuit nie, maar ook om maatreëls in plek te
-stel wat 'n herhaling daarvan sal voorkom. In ons eie land sal ons al hierdie
-dinge doen as deel van die proses om ons samelewing op 'n pad van hoër groei en
-ontwikkeling te plaas. Dit gaan beteken dat dit effens langer gaan neem om 'n
-hoër trajek te bereik. Maar ons twyfel nie dat dit wel een of ander tyd sal
-aanbreek nie. In hierdie opsig sal dit uiters belangrik wees hoe ons die land
-posisioneer om voordeel te trek uit die unieke geleenthede wat oor ons pad gekom
-het. Ek verwys hier spesifiek na die FIFA-Wêreldbeker in 2010, sowel as die
-Konfederasiebeker 'n paar maande van nou af. Byna al die projekte en planne is
-voltooi of naby aan klaar- van stadions, vervoerinfrastruktuur,
-veiligheidsmaatreëls, kwessies rondom akkommodasie, tot gesondheid- en
-immigrasieplanne- wat die vertroue bevestig van die globale sokkerwêreld dat
-hierdie 'n waarlik suksesvolle toernooi sal wees. En ons glo, ná vyf
-agtereenvolgende oorwinnings, dat die nasionale sokkerspan nou met meer
-selfvertroue voorberei om bo verwagting te presteer! Maar meer as dit, die ware
-erfenis van hierdie skouspel sal ons vermoë wees om Suid-Afrikaanse en
-Afrika-gasvryheid en medemenslikheid ten toon te stel- om eens en vir altyd die
-persepsies oor ons land en ons kontinent in die oë van die wêreld te verander.
-Dit gaan van ons afhang, en daar kan nie 'n prys daaraan geheg word nie! Ons wil
-ook graag in hierdie opsig al ons sportspanne gelukwens wat Suid-Afrika se
-strewe na uitnemendheid gedurende die afgelope jaar bevestig het. 'n Spesiale
-woord van lof aan ons krieketspan wat die kruin van die wêreldranglys bereik
-het. Ons is natuurlik ook die rugby-wêreldkampioene; Giniel de Villiers en sy
-span het die Dakar-wedren gewen; ons paralimpiese atlete gee ons voortdurend 'n
-rede om trots te voel; en ons onder-20-sokkerspan het heel goed gevaar in 'n
-uiters kompeterende omgewing. Slegs twee weke gelede het Suid-Afrika saam met
-Mali 'n deel van die argiewe voltooi om die antieke manuskripte van Timboektoe
-te bewaar. Hierdie ryk erfenis dui op Afrika as die baken van wetenskap en
-letterkunde, filosofie en handel, wat verbreek is deur die slawehandel en 'n
-gejaag na Afrika se rykdom. Hierdie inisiatief kan ons aanspoor om saam te werk
-met ander lande op ons vasteland en verderweg om die toestande van mense te
-verbeter. Ons het inderdaad gedurende die afgelope 15 jaar nie 'n kans laat
-verbygaan om te verseker dat Afrika die hernuwing beleef in wat eintlik die
-Afrika-eeu moes wees nie. Stadig maar seker vorder ons vasteland na renaissance,
-met die belange van ons mense wat bo-aan ons leiers se agenda is. Ons vasteland
-wys die wêreld hoe hoop en deursettingsvermoë lyk. En dit is om hierdie rede, en
-slegs om hierdie rede, dat ons aanhou om die mense van Zimbabwe te probeer help
-om 'n blywende oplossing vir die krisis in daardie land te vind. Ons wil graag
-in hierdie verband al die partye in Zimbabwe gelukwens met die onderhandelinge
-wat hulle aangegaan het, met die uiteindelike prys wat nog altyd die wens van
-die mense van daardie land en die subkontinent as 'n geheel was, naamlik 'n
-stabiele en wettige regering wat die uitdagings wat deur die mense in die gesig
-gestaar word, wil aanspreek. Ons is opreg bemoedig dat die Zimbabwiese Parlement
-gister Wysiging 19 van die Grondwet aanvaar het, wat die basis vorm vir die
-implementering van 'n inklusiewe regering. Spesiale vermelding moet in hierdie
-opsig gemaak word van die SAOG-fasiliteerder, voormalige President Thabo Mbeki,
-en die span wat onvermoeid en geduldig gehelp het om die proses suksesvol te
-voltooi. Nou kan die heropbouwerk in erns begin, en Suid-Afrika is gereed om te
-help waar ons kan. In hierdie opsig is daar 'n dringende behoefte om die
-menseregte-krisis in daardie land te help aanspreek. Ons is vol vertroue dat die
-internasionale gemeenskap, omdat hulle omgee, saam met die mense van Zimbabwe
-sal werk om 'n nuwe pad vorentoe oop te maak. Ongeag die stampe en stote wat
-klaarblyklik die vordering van die mense van die Demokratiese Republiek van
-Kongo (DRK) op hul pad na stabiliteit en vooruitgang karakteriseer, is dit ook
-bemoedigend dat vooruitgang daar gemaak word. Die vennootskap wat die afgelope
-tyd ontstaan het tussen die leierskorps van die DRK en Ruanda beloof vooruitgang
-in die toekoms rakende sake soos veiligheid en die hantering van die
-menseregte-krisis; maar hopelik ook ten opsigte van politieke dialoog. Op
-dieselfde wyse sal ons aanhou om saam met ander lande en die Afrika-Unie te werk
-om hierdie doelwitte in Burundi, Soedan, Westelike Sahara, die Ivoorkus, Somalia
-en elders na te streef. Soos verskeie verwikkelinge tydens die afgelope paar
-maande bewys het, sal Suid-Afrika die voorreg as voorsitter van die SAOG gebruik
-om hierdie noodsaaklike streeksinstansie te versterk, met spesifieke klem op die
-implementering van beraadsbesluite en die versterking van strategiese
-streeksamehang. Terselfdertyd wil ons ook SAOG se interaksie met die
-Gemeenskapsmark vir Oos- en Suider-Afrika (COMESA) en die Oos-Afrika Gemeenskap
-(OAG) verbeter. Hierdie inisiatiewe sal onderneem word ten einde die
-diepgrondige verhoudings wat ons binne die Suider Afrikaanse Doeane-Unie geniet.
-te versterk eerder as te verswak. Ons wil graag van die geleentheid gebruik maak
-om die mense en leierskorps van Zambië, Ghana en die Verenigde State van Amerika
-geluk te wens met verkiesings wat simbolies die nougesette grense van hul lande
-oorgesteek het. Ons sal altyd poog om samewerking met hierdie en ander lande te
-versterk ten einde die mensdom tot voordeel te strek. Ons is bevoorreg om
-hierdie jaar die einde van die eerste dekade van ons diplomatiese verhouding met
-China te vier. Deur die jare het dit duideliker as ooit geraak dat hierdie
-vennootskap baie wedersydse voordele inhou. Ons wil ook graag weereens ons
-verbintenis bevestig aan die noue bande wat ons met Brazil en Indië gevorm het
-deur die IBSA; en ook die versterking van bande wat ons land gesmee het met
-Rusland en lande in Asië, die Midde-Ooste, sowel as Latyn- en Noord-Amerika. Ons
-het al op vele geleenthede ons kommer uitgespreek oor die volharding van konflik
-in die Midde-Ooste oor die algemeen, en spesifiek in Israel en Palestina. Ons
-afgryse met die onlangse eskalasie van die konflik en massiewe lewensverlies van
-veral burgerlikes- insluitend kinders, vroue en bejaardes- kan nie in woorde
-uitgedruk word nie. Daar is geen regverdiging vir sodanige dade van moedswillige
-vernietiging en wreedheid nie. Dit word stadig maar seker sterker, en dit word
-ondersteun deur 'n Grondwet wat nêrens ter wêreld geëwenaar kan word nie. Die
-krag van ons politieke verbintenis tydens hierdie tyd van die verkiesingstryd-
-wat ons almal saamstem waardig en vredevol moet afloop- is inderdaad die beste
-waarborg van die volgehoue oorlewing en verdieping van ons demokrasie. Dit is
-Suid-Afrika se mense wat die land se vooruitgang verseker; en dit is hulle wat
-ons demokrasie sal verseker in die jare wat voorlê. Vergun my, Mevrou die
-Speaker en Voorsitter, om op hierdie noot alle stemgeregtigde Suid-Afrikaners
-aan te spoor om te registreer en te stem in die komende nasionale en plaaslike
-verkiesings sodat ons self die toekoms kan bepaal. Dit kan elke werksdag by die
-munisipale kantore gedoen word tot tyd en wyl die kieserslys afgesluit word.
-Maar ons moet ook gebruik maak van die spesiale registrasie-naweek wat deur die
-Verkiesingskommissie van Suid-Afrika (die OVK) gereël is, naamlik môre en
-Sondag, onderskeidelik die 7de en 8ste Februarie. Ek wil ook van die geleentheid
-gebruik maak om te sê dat ek oor die volgende paar dae samesprekings met die
-Verkiesingskommissie en die provinsiale premiers sal hê en die datum van die
-verkiesing sal aankondig.