Datasets:

Aletheia-ng
/

pretrain_data

Dataset card Data Studio Files Files and versions Community

Split (1)

train · 16.2M rows

text stringlengths 2 1.37M
አዲሱ የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል...የከተማው ትራንስፖርት ባለስልጣን201Shareአምቦ ግንቦት 212011 በምዕራብ ሸዋ ዞን አምቦ ከተማ በ56 ሚሊዮን ብር በጀት ግንባታው በመካሔድ ላይ ያለው የአምቦ ዘመናዊ የአውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል ተባለየአምቦ ከተማ ትራንስፖርት ባለስልጣን ኃላፊ አቶ ቦጃ ወልደ ሚካኤል እንደገለጹት በ12 ሺህ ካሬ ሜትር በላይ በያዘው ቦታ ላይ እየተገነባ ያለው መናኸሪያ የቢሮ ሕንጻ የተገልጋይ ማረፊያካፌየመረጃ ማዕከልና ለመንግደኞች መስተንግዶ የሚያስፈልጉ አገልግሎቶች የተሟሉለት ነውከሶስት አመታት በፊት የግንባታ ስራው የተጀመረው የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ ባለፈው ዓመት ለአገልግሎት ይበቃል ተብሎ ቢታቀድም በተቋራጩ አቅም ማነስ ምክንያት ስራው መጓተቱን ገልጸዋልበአሁኑ ጊዜ የግንባታው ስራ ከ95 ከመቶ በላይ መጠናቀቁን ገልጸው አንድ ወር ባልሞላ ጊዜ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ይጀምራል ብለዋል መናኸሪያው ቀደም ሲል በከተማው ይታይ የነበረውን የአገልግሎት አሰጣጥ ችግር እንደሚያቃልል ገልጸዋል የአዲሱ መናኸሪያ መገንባት የትራንስፖርት አገልግሎትን ከማሳለጥ ባለፈ የንግዱን እንቅስቃሴ በማጠናከር ኢኮኖሚያዊ ጥቅም እንደሚያስገኝ የገለጹት ደግሞ የአምቦ ከተማ አስተዳደር ካንቲባ አቶ ተረፈ በዳዳ ናቸውግንባታው በአሁኑ ወቅት ለበርካታ ወጣቶች የስራ እድል የፈጠረ ሲሆን አገልግሎት መስጠት ሲጀምር ለ700 ወጣቶች ተጨማሪ የስራ እድል ይፈጥራልብለዋልበአካባቢው የሚኖር ወጣት ኒሞና ፈይሳ በበኩሉ የመናኸሪያው መሰራት ለሱና ለሌሎች ወጣቶች የስራ እድል እንደሚፈጥር እምነቱን ገልጿልበአምቦ ቀበሌ 02 አካባቢ የተገነባው የአውቶቢስ መናሃሪያ በአንድ ጊዜ እስከ 600 አሽከርካሪዎችን ማስተናገድ እንደሚችል ከባለስልጣኑ የተገኘ መረጃ ያመላክታል
ተቋርጦ የቆየው የሻምቡ መናኸርያ ግንባታ ሊጀመር ነው በሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን ከሰባት አመት በፊት ግንባታው ተጀምሮ የተቋረጠውን የሻምቡ ከተማ መናኸሪያ መልሶ ለማስጀመር ዝግጅት መጠናቀቁን የዞኑ የትራንስፖርት ባለሥልጣን አስታወቀ የባለሥልጣኑ ምክትል ኃላፊ አቶ ጅራ አብዲሣ እንዳስታወቁት የመናኽርያ ግንባታ ስራው በመቋረጡ በነዋሪው ዘንድ የፈጠረውን የመልካም አስተዳደር ጥያቄ ለመመለስ ግንባታውን ማስቀጠል አስፈልጓል የክልሉ ትራንስፖርት ባለሥልጣን በመደበው 35 ሚሊዮን ብር በሚጠጋ ወጭ በ2003 አም የተጀመረው የመናኽርያ ግንባታ ስራ 55 በመቶ መጠናቀቁንና 48 በመቶ ክፍያ የተፈፀመበት መሆኑን አስታውሰዋል ተቋራጩ በነበረበት የአቅም ማነስ ውሉ እንዲቋረጥ ቢደረግም በወቅቱ ለሌላ ተቋራጭ ሳይሰጥ ለረዥም አመት በመቆየቱ በነዋሪው ዘንድ ቅሬታ ማሳደሩን ተናግረዋል የነዋሪውን ጥያቄ ምላሽ ለመስጠት በወጣ ጨረታ መሰረት አይኬን ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ድርጅት ግንባታውን በ28 ሚሊዮን ብር ለማጠናቀቅ ጨረታውን አሸንፏልየመናኸሪያው ግንባታ በስምንት ወር ውሰጥ ይጠናቀቃል ያሉት ኃላፊው መናኸሪያው ከተሽከርካሪ ማቆሚያ በተጨማሪ ለመንገደኞች ማረፊያ ለሱቅ ካፍቴሪያና ጽህፈት ቤትን ጨምሮ ለተለያየ አገልግሎት የሚሆኑ ክፍሎች እንደሚኖሩት አመላክተዋል
ተቋርጦ የቆየው የሻምቡ መናኸርያ ግንባታ ሊጀመር ነው በሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን ከሰባት አመት በፊት ግንባታው ተጀምሮ የተቋረጠውን የሻምቡ ከተማ መናኸሪያ መልሶ ለማስጀመር ዝግጅት መጠናቀቁን የዞኑ የትራንስፖርት ባለሥልጣን አስታወቀ የባለሥልጣኑ ምክትል ኃላፊ አቶ ጅራ አብዲሣ እንዳስታወቁት የመናኽርያ ግንባታ ስራው በመቋረጡ በነዋሪው ዘንድ የፈጠረውን የመልካም አስተዳደር ጥያቄ ለመመለስ ግንባታውን ማስቀጠል አስፈልጓል የክልሉ ትራንስፖርት ባለሥልጣን በመደበው 35 ሚሊዮን ብር በሚጠጋ ወጭ በ2003 አም የተጀመረው የመናኽርያ ግንባታ ስራ 55 በመቶ መጠናቀቁንና 48 በመቶ ክፍያ የተፈፀመበት መሆኑን አስታውሰዋል ተቋራጩ በነበረበት የአቅም ማነስ ውሉ እንዲቋረጥ ቢደረግም በወቅቱ ለሌላ ተቋራጭ ሳይሰጥ ለረዥም አመት በመቆየቱ በነዋሪው ዘንድ ቅሬታ ማሳደሩን ተናግረዋል የነዋሪውን ጥያቄ ምላሽ ለመስጠት በወጣ ጨረታ መሰረት አይኬን ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ድርጅት ግንባታውን በ28 ሚሊዮን ብር ለማጠናቀቅ ጨረታውን አሸንፏልየመናኸሪያው ግንባታ በስምንት ወር ውሰጥ ይጠናቀቃል ያሉት ኃላፊው መናኸሪያው ከተሽከርካሪ ማቆሚያ በተጨማሪ ለመንገደኞች ማረፊያ ለሱቅ ካፍቴሪያና ጽህፈት ቤትን ጨምሮ ለተለያየ አገልግሎት የሚሆኑ ክፍሎች እንደሚኖሩት አመላክተዋል
በባሌ ዞን ሮቤ ከተማ የሚገኘው የአውቶቡስ መናኸሪያና የውስጥ ለውስጥ መንገዶች በመበላሸታቸው ተገቢውን አገልግሎት እንደማይሰጡ የተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች አስታወቁየከተማዋ ነዋሪዎች የተሽከርካሪዎች ባለንብረቶችና ሾፌሮች ሰሞኑን ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንደገለጹት በከተማዋ የሚያልፈውን 10 ኪሎ ሜትር ዋና የመኪና መንገድን ጨምሮ ለውስጥ ለውስጥ መንገዶች ተገቢው ጥገና ባለመደረጉ በከፍተኛ ሁኔታ በመበላሸታቸው ለህብረተሰቡ ተገቢውን አገልግሎት ለመስጠት ወደማይችሉበት ደረጃ ደርሰዋልበመሆኑም በከተማዋ ይሰሩ የነበሩ ታክሲዎች አገልግሎታቸውን ወደ ጎባ መስመር በመቀየራቸው በከተማዋ የታክሲ አገልግሎት በመቋረጡ ለችግር መዳረጋቸውን አስታውቀዋል እንዲሁም በከተማዋ የሚገኘው የአውቶቢስ መናኻሪያ ያለ እድሳት ለረጅም ጊዜ በማገልገሉ ምክንያት ተበላሽቶ ተገቢውን አገልግሎት መስጠት ባለመቻሉ የሕዝብ ማመላለሻ አውቶቡሶች በየመንገዱ ላይ ቆመው ሰው ለማሳፈር መገደዳቸውን ባለንብረቶችና አሽከርካሪዎች ገልጸዋልየሮቤ ከተማ ማዘጋጃ ቤት የአስተዳደርና ፋይናንስ ኃላፊ አቶ አህመድ ሁሴን ስለጉዳዩ ተጠይቀው ባጋጠመው የበጀት እጥረት የአውቶቡስ መናኸሪያውም ሆነ የውስጥ ለውስጥ መንገዶች ባለመጠገናቸው ችግሩ መከሰቱን ገልጸው በዚህ ዓመት ግን ተገቢውን የጥገና ስራ ለማከናውን በቂ በጀት የተመደበ ስለሆነ ችግሩ ይወገዳል ብለዋል
የቃሊቲ መናኸሪያ እና የቃሊቲ ትራንስፖርት ማኔጅመንትና የትራፊክ ደህንነት ማሰልጠኛ ተቋም ግንባታ ተጀመረOn Apr 4, 2019 621አዲስ አበባ የካቲት 26 2011 ኤፍ.ቢ.ሲ የቃሊቲ መናኸሪያ እና የቃሊቲ ትራንስፖርት ማኔጅመንትና የትራፊክ ደህንነት ማሰልጠኛ ተቋም ግንባታ በዛሬው ዕለት በይፋ ተጀምሯልበስነ ስርዓቱ ላይም የትራንስፖርት ሚኒስትር ዴኤታ ወይዘሮ ሙሉ ገብረእግዚአብሄር እና ሌሎች ባለድርሻ አካላት ተገኝተዋል በዚህ ወቅትም የትራንሰፖርት ዘረፉን በእውቀት እና በክህሎት እንዲመራ ለማድረግ የተቋሞቹ መገንባት ፋይዳው ከፍ ያለ መሆኑን ሚኒስትር ዴኤታ ወይዘሮ ሙሉ ገብረእግዚአብሄር ተናግረዋልከዚህ ባለፈም የሚገነቡት ፕሮጀክቶች ቃሊቲ መናኸሪያ ዙሪያ ያሉትን ችግሮች በመፍታት ረገድ የሚያበረክቱት አስተዋፅኦ ከፍተኛ መሆኑን ነው የገለጹትእንዲሁም የቃሊቲ መናኸሪያ ያሉበት ችግሮችን ለመቅረፍ የመናኸሪያ አገልግሎት አሰጣጡን ቀልጣፋና የተገልጋይዮችን ምቾት የጠበቀ ለማድረግ ያስችላል ነው የተባለውለቃሊቲ መናኸሪያ ግንባታ 445 ሚሊየን ብር በጀት የተያዘለት መሆኑን የገለጹት ወይዘሮ ሙሉ ግንባታውን አጠናቆ ለመጨረስም የአንድ ዓመት ከ6 ወር ጊዜ መቀመጡን አንስተዋልበተጨማሪም ለቃሊቲ ትራንሰፖርት ማኔጅመንትና የትራፊክ ደህንነት ማሰልጠኛ ተቋም ግንባታ 382 ሚሊየን ብር በጀት የተመደበ ሲሆን ግንባታውም በ2013 ዓ.ም ይጠናቀቃል ተብሎ ይጠበቃልየኢንስቲትዩቱ መገንባት የትራፊክ አደጋን ለመቀነስ የሚያስችሉ ጥናትና ምርምሮች የሚደረጉበትና በመንገድ ትራንስፖረት ዘርፍ መንግስታዊም ሆኑ መንግስታዊ ላልሆኑ ተቋማት ስልጠና ለመስጠት ያስችላል ተብሏልበዚህም ለህዝብና ጭነት ትራንስፖርት ማህበራት ድርጅቶች ለሁሉም የትራንስፖርት ተቋማት በትራንስፖርት ኦፕሬሽን በትራፊክ ሴፍቲ በትራንሰፖርት ማኔጅመንት በትራንስፖርት ኢንጂነሪንግ እና ሌሎችም የትራንስፖርት መስኮች ስልጠናዎችን ለመስጠት የሚያስችል መሆኑ ነው የተገለፀው
የኮምቦልቻ ከተማ መናኸሪያ በኤች አይ ቪ ኤድስ ቫይረስ ለተያዙ ሴቶች ድጋፍ በማድረግ ተጠቃሚ እያደረገ ነው---የኮምቦልቻ መናኸሪያ የትራንስፖርት አገልግሎቱን ምቹና የተቀላጠፈ ከማድረግ ባሻገር በኤች አይ ቪ ኤድስ ቫይረስ የተያዙ 16 ሴቶችን በመናኸሪያ ውስጥ የመስሪያ ቦታ በመስጠትና ድጋፍ በማድረግ ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚ እንዲሆኑ እያደረገ ነው:;በከተማው መናኸሪያ አስተዳደር አማካይነት በ2000 ዓ.ም ሰላም የምግብ ዝግጅትና የግል ማህበር በሚል የተደራጁት እነዚህ ሴቶች በጥቂት ካፒታል ስራውን የጀመሩ ሲሆን አሁን ቋሚ ንብረታቸውን ሳይጨምር 127,000 ብር ካፒታል ደርሰዋል::የማህበሩ ሰብሳቢ የሆነችው ወሮ አበበች አሊ እንደገለፀችው ማህበሩ ከተመሰረተበት ጊዜ ጀምሮ ለመናኸሪያው ማህበረሰብ የምግብና የሻይ ቡና አገልግሎት በመስጠት የማህበሩ አባላት እራሳቸውንና ቤተሰቦቻቸውን ለመርዳት ችለዋል ብላለች:: በተጨማሪም ማህበሩ ከሚያገኝው ትርፍ በየወሩ 10 ለሚሆኑ ቫይረሱ ለአለባቸው ህጻናት 150 ብር ድጋፍ እያደረገላቸው እንደሚገኝ ተገልጿል::የማህበሩ አባላት ለመናኸሪያው ማህበረሰብ የሻይ ቡና ፕሮግራም በማዘጋጀትና በተለያዪ በዓላት ትውልድ ይዳን በኛ ይብቃ በሚል እራሳቸውን ይፋ አድርገው በቫይረሱ ዙረያ ትምህርትና ግንዛቤ የመስጠት ስራ ይሰራሉ:: የከተማው አስተዳደር ጥቃቅንና አነስተኛ ልማት ኢንተርፕራይዝ በበኩሉ በሂሳብ አያያዝ ስልጠና በመስጠት እንዲሁም የከተማው አስተዳደር የተለያዩ ጨረታዎችን ላይ እንዲሳተፉ ድጋፍ እያደረገላቸው መሆኑን የማህበሩ ስብሳቢ ገልጻለች::
የአዳማ መናኸሪያ በዘጠኝ ሚሊዮን ብር የማስፋፊያ ግንባታ ሊደረግለት ነው8 October 2017ታደሰ ገብረማርያምግንባታው ከሁለት ወር በኋላ ይጀመራልከተቋቋመ ከ30 ዓመታት በላይ ያስቆጠረው የአዳማ መናኸሪያ በዘጠኝ ሚሊዮን ብር የማስፋፊያ ግንባታ ሊደረግለት ነው አዲስ መናኸሪያም ተዘጋጅቶ አገልግሎት በመስጠት ላይ ነውየአዳማ ትራንስፖርት ቢሮ ምክትል ኃላፊ አቶ ቃሲም ኡስማን እንደገለጹት መናኸሪያውን ለማስፋፋት ያስፈለገበት ምክንያት በየጊዜው ቁጥራቸው እየጨመሩ የመጡትን ተሽከርካሪዎችና ተጓዦች ማስተናገድ ከአቅሙ በላይ ሆኖ በመገኘቱ ነውበአሁኑ ወቅት የቀድሞው መናኸሪያ ስፋት 18 ሺሕ 700 ካሬ ሜትር ሲሆን በቀን ሁለት ሺሕ ተሽከርካሪዎችን በማስተናገድ ላይ ይገኛል የማስፋፊያው ግንባታ ሲጠናቀቅ የቅጥር ግቢው ስፋት ወደ 22 ሺሕ ካሬ ሜትር ያድጋል ተሽከርካሪ የማስተናገድ አቅሙም በቀን ከአራት ሺሕ በላይ ይሆናልአዲሱ መናኸሪያ የተዘጋጀው ወደ አሰላ በሚያቀናው መንገድ በሚገኘውና 02 ቀበሌ ወይም ኒግራ ረቡዕ ገበያ እየተባለ በሚጠራው አካባቢ ሲሆን የመናኸሪያውም ስፋት 11 ሺሕ ካሬ ሜትር መሆኑን አቶ ቃሲም ገልጸዋልበኅብረተሰቡ ተሳትፎ የተዘጋጀው ይህ መናኸሪያ በቀን አንድ ሺሕ ተሽከርካሪዎችን የማስተናገድ አቅም እንዳለውና መፀዳጃ ቤቶች የቲኬት መሸጫና የማኅበራት ቢሮዎች ያሉት መሆኑን አቶ ቃሲም አመልክተው እነዚህን መገልገያዎች ለማሠራት የግቢውን ዙሪያ በግንብ አጥር ለመከለልና የኤሌክትሪክ አገልግሎት ለማስገባት በጠቅላላው 222 ሺሕ ብር ወጪ መደረጉን አስረድተዋልየማስፋፊያ ግንባታ የሚካሄድበት መናኸሪያ ሞጆ ቢሾፍቱ አዲስ አበባ ዝዋይ ሻሸመኔ እንዲሁም 02 ቀበሌ ውስጥ የተዘጋጀው ሌላው መናኸሪያ ሐረሪ ሐዋሳ ድሬዳዋ አሰላ ኢተያ ወዘተ ለሚመላለሱ ተሽከርካሪዎች መነሻና መድረሻ ሆነው በማገልገል ላይ መሆናቸውን አቶ ቃሲም ተናግረዋል
አዲሱ የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል...የከተማው ትራንስፖርት ባለስልጣንአምቦ ግንቦት 212011 በምዕራብ ሸዋ ዞን አምቦ ከተማ በ56 ሚሊዮን ብር በጀት ግንባታው በመካሔድ ላይ ያለው የአምቦ ዘመናዊ የአውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል ተባለየአምቦ ከተማ ትራንስፖርት ባለስልጣን ኃላፊ አቶ ቦጃ ወልደ ሚካኤል እንደገለጹት በ12 ሺህ ካሬ ሜትር በላይ በያዘው ቦታ ላይ እየተገነባ ያለው መናኸሪያ የቢሮ ሕንጻ የተገልጋይ ማረፊያካፌየመረጃ ማዕከልና ለመንግደኞች መስተንግዶ የሚያስፈልጉ አገልግሎቶች የተሟሉለት ነውከሶስት አመታት በፊት የግንባታ ስራው የተጀመረው የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ ባለፈው ዓመት ለአገልግሎት ይበቃል ተብሎ ቢታቀድም በተቋራጩ አቅም ማነስ ምክንያት ስራው መጓተቱን ገልጸዋልበአሁኑ ጊዜ የግንባታው ስራ ከ95 ከመቶ በላይ መጠናቀቁን ገልጸው አንድ ወር ባልሞላ ጊዜ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ይጀምራል ብለዋል መናኸሪያው ቀደም ሲል በከተማው ይታይ የነበረውን የአገልግሎት አሰጣጥ ችግር እንደሚያቃልል ገልጸዋል የአዲሱ መናኸሪያ መገንባት የትራንስፖርት አገልግሎትን ከማሳለጥ ባለፈ የንግዱን እንቅስቃሴ በማጠናከር ኢኮኖሚያዊ ጥቅም እንደሚያስገኝ የገለጹት ደግሞ የአምቦ ከተማ አስተዳደር ካንቲባ አቶ ተረፈ በዳዳ ናቸውግንባታው በአሁኑ ወቅት ለበርካታ ወጣቶች የስራ እድል የፈጠረ ሲሆን አገልግሎት መስጠት ሲጀምር ለ700 ወጣቶች ተጨማሪ የስራ እድል ይፈጥራልብለዋልበአካባቢው የሚኖር ወጣት ኒሞና ፈይሳ በበኩሉ የመናኸሪያው መሰራት ለሱና ለሌሎች ወጣቶች የስራ እድል እንደሚፈጥር እምነቱን ገልጿልበአምቦ ቀበሌ 02 አካባቢ የተገነባው የአውቶቢስ መናሃሪያ በአንድ ጊዜ እስከ 600 አሽከርካሪዎችን ማስተናገድ እንደሚችል ከባለስልጣኑ የተገኘ መረጃ ያመላክታል
አዲሱ የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል...የከተማው ትራንስፖርት ባለስልጣንአምቦ ግንቦት 212011 በምዕራብ ሸዋ ዞን አምቦ ከተማ በ56 ሚሊዮን ብር በጀት ግንባታው በመካሔድ ላይ ያለው የአምቦ ዘመናዊ የአውቶብስ መናኸሪያ በአንድ ወር ጊዜ ውስጥ ስራ ይጀምራል ተባለየአምቦ ከተማ ትራንስፖርት ባለስልጣን ኃላፊ አቶ ቦጃ ወልደ ሚካኤል እንደገለጹት በ12 ሺህ ካሬ ሜትር በላይ በያዘው ቦታ ላይ እየተገነባ ያለው መናኸሪያ የቢሮ ሕንጻ የተገልጋይ ማረፊያካፌየመረጃ ማዕከልና ለመንግደኞች መስተንግዶ የሚያስፈልጉ አገልግሎቶች የተሟሉለት ነውከሶስት አመታት በፊት የግንባታ ስራው የተጀመረው የአምቦ አውቶብስ መናኸሪያ ባለፈው ዓመት ለአገልግሎት ይበቃል ተብሎ ቢታቀድም በተቋራጩ አቅም ማነስ ምክንያት ስራው መጓተቱን ገልጸዋልበአሁኑ ጊዜ የግንባታው ስራ ከ95 ከመቶ በላይ መጠናቀቁን ገልጸው አንድ ወር ባልሞላ ጊዜ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ይጀምራል ብለዋል መናኸሪያው ቀደም ሲል በከተማው ይታይ የነበረውን የአገልግሎት አሰጣጥ ችግር እንደሚያቃልል ገልጸዋል የአዲሱ መናኸሪያ መገንባት የትራንስፖርት አገልግሎትን ከማሳለጥ ባለፈ የንግዱን እንቅስቃሴ በማጠናከር ኢኮኖሚያዊ ጥቅም እንደሚያስገኝ የገለጹት ደግሞ የአምቦ ከተማ አስተዳደር ካንቲባ አቶ ተረፈ በዳዳ ናቸውግንባታው በአሁኑ ወቅት ለበርካታ ወጣቶች የስራ እድል የፈጠረ ሲሆን አገልግሎት መስጠት ሲጀምር ለ700 ወጣቶች ተጨማሪ የስራ እድል ይፈጥራልብለዋልበአካባቢው የሚኖር ወጣት ኒሞና ፈይሳ በበኩሉ የመናኸሪያው መሰራት ለሱና ለሌሎች ወጣቶች የስራ እድል እንደሚፈጥር እምነቱን ገልጿልበአምቦ ቀበሌ 02 አካባቢ የተገነባው የአውቶቢስ መናሃሪያ በአንድ ጊዜ እስከ 600 አሽከርካሪዎችን ማስተናገድ እንደሚችል ከባለስልጣኑ የተገኘ መረጃ ያመላክታል
በሶማሌ ለመጠጥ ውሃ እጥረት ለተጋለጡ ወገኖች ውሃ በቦቴ እየተሰራጨ ነው ሩብ ሚሊየን ወገኖች የውሃ እጥረት ገጥሟቸዋል በሶማሌ ክልል ለመጠጥ ውሃ እጥረት ለተጋለጡ ሩብ ሚሊየን ያህል ነዋሪዎች ውሃ በቦቴ ማሰራጨት መጀመሩን የክልሉ አደጋ መከላከል ሰራተኛና ማሀበራዊ ጉዳይ ቢሮ አስታወቀ የቢሮው ሃላፊ አቶ መሀመድ ረሺድ ትናንት ለዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል እንደገለጹት ቢሮው በመደበው 1 ነጥብ 8 ሚሊየን ብር 12 ቦቴዎችን ተከራይቶ በዘጠኙም ዞኖች ለሚገኙ ተረጂዎች ሰሞኑን ውሃ በማሰራጨት ላይ ነው የፌዴራል አደጋ መከላከልና ዝግጁነት ኮሚሽን አምስት ተጨማሪ ቦቴዎች ወደ ክልሉ በመላክ የውሃ ስርጭቱን በማጠናከር ላይ እንደሆነ ገልጸው ዩኒሴፍም ለሀርቲሼክ ቀብሪ በያህና ፋፈን መጠለያ ካምፖች ለሰፈሩ 20ሺ ተረጂዎች የመጠጥ ውሃ በማቅረብ ላይ መሆኑን ተናግረዋል ከችግሩ ስፋት አንጻር የክልሉ መንግስት 20 ተጨማሪ አዳዲስ ቦቴዎች ከውጭ በግዥ ማስመጣት ላይ ቢሆንም በአሁኑ ወቅት ቢሮውና ሌሎች እርዳታውን በማሰራጨት ላይ ባሉ ድርጅቶች እየተደረገ ያለው ትረት ብቻውን በቂ ባለመሆኑ የሚመለከታቸው አካላት ድጋፋቸውን እንዲያደርጉ ሃላፊው ትሪ አቅርበዋል ከውሃ አቅርቦቱ ጎን ለጎንም ለምግብ እህል እጥረት ለተጋለጡ 1 ነጥብ 4 ሚሊየን ተረጂዎች ከድሬዳዋና ናዝሬት የአደጋ መከላከልና ዝግጁነት ኮሚሽን መጋዘኖች እህልና የአልሚ ምግብ እርዳታ በመጓጓዝ ላይ መሆኑን አስረድተዋል
በጂንካ ከተማ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ግንባታ በመካሄድ ላይ ነው, .._2012__. 0 302 226 ; 5; ጂንካ መጋቢት 11 2004 ዋኢማ - በደቡብ ኦሞ ዞን ጂንካ ከተማ በ22 ሚሊዮን ብር ወጪ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ግንባታ በመካሄድ ላይ እንደሚገኝ የዞኑ የመንግሥት ኮሚኒኬሽን ጉዳች መምሪያ ገለጸ የመምሪያው ሃላፊ አቶ ከሪም ጀማል ለዋልታ እንደገለጹት የፕሮጅክቱ ግንባታ መካሄድ የከተማዋን ነዋሪዎች የንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት በአስተማማኝ ደረጃ ለመፍታት ያስችላል ፕሮጀክቱ ከተጀመረ ካለፉት ሁለት ዓመታት ጀምሮ የ21 ኪሎ ሜትር የቧንቧ መስመር ዝርጋታ የተካሄደ ሲሆን በተመረጡ ቦታዎች ላይ የውሃ ማጠራቀሚያ ጋኖችና የማከፋፈያ ቦኖዎች ግንባታ በመካሄድ ላይ እንደሚገኝ ሃላፊው ተናግረዋል እስከአሁን የፕሮጀክቱ ግንባታ አፈጻጻም ከ 70 በመቶ በላይ መከናወኑና አጠቃላይ ሥራውም በመጪው ዓመት መጨረሻ ተጠናቆ ለአገልግሎት ይበቃል ተብሎ እንደሚጠበቅም አመልክተዋል ለፕሮጀክቱ ግንባታ ከሚውለው የ 22 ሚሊዮን ብር ውስጥ ግማሽ ያህሉ ከክልሉ መንግሥት የተመደበ ሲሆን ቀሪው በዓለም ባንክ ድጋፍ የሚሸፈን መሆኑን አስረድተዋል የመጠጥ ወሃ ፕሮጀክቱ ለአገልግሎት ሲበቃ ከ 26 ሺህ በላይ የሚሆኑ የከተማዋ ነዋሪዎች ቀደም ሲል ያጋጥማቸው የነበረውን የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሙሉ በሙሉ ከመቅረፉም በላይ የውሃው እጥረት በከተማዋ የኢንቨስትመንት እንቅስቃሴ ላይ ሲያሳድር የነበረውን ተጽኖ እንደሚያቃልል ጠቁመዋል ፕሮጀክቱ እስከ መጪው 2020 ዓም ድረስ የከተማዋን የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በአስተማማኝ ሁኔታ ይሸፍናል ማለታቸውን ኃላፊውን ጠቅሶ ዋልታ ዘግቧል ,
በአርባ ምንጭ የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ግንባታ በመካሄድ ላይ ነው, .._2012. 0 ; 5; አርባ ምንጭ ሚያዝያ 15 2004 ዋኢማ - የመጠጥ ውሃ ችግር ለመፍታት በ77 ሚሊዮን ብር ወጪ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ግንባታ በማካሄድ ላይ እንደሚገኝ የአርባ ምንጭ ከተማ ውሃ አገልግሎት ጽሕፈት ቤት አስታወቀ የጽሕፈት ቤቱ ተወካይ አቶ ፍፁም ገብረ ዮሐንስ ለዋልታ እንደገለጹት የፕሮጅክቱ ግንባታ የከተማዋን ነዋሪዎች የንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት በአስተማማኝ ደረጃ ለመፍታት ያስችላል ፕሮጀክቱ ከተጀመረ ካለፈው ዓመት ጀምሮ እስከአሁን ድረስ የቧንቧ መስመር ዝርጋታ የውሃ ማጠራቀሚያ ጋኖችና የማከፋፈያ ቦኖዎች ግንባታ መካሄዳቸውን ተወካዩ ተናግረዋል እስከአሁን የፕሮጀክቱ ግንባታ አፈጻጻም ከግማሽ በላይ መከናወኑንና አጠቃላይ ሥራውም በ2005 ዓም ተጠናቆ ለአገልግሎት ይበቃል ተብሎ እንደሚጠበቅ ተወካዩ አመልክተዋል ለፕሮጀክቱ ግንባታ የሚውለው 77 ሚሊዮን ብር በወርልድ ባንክ የዘላቂ የንጹሕ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክት የሚሸፈን መሆኑን ተወካዩ አስረድተዋል የአርባምጭ ከተማ የውሃ አቅርቦት በ1980 ዓም በተዘረጋበት ወቅት የከተማው ሕዝብ ቁጥር 46 ሺህ ብቻ እንደነበር ያስታወሱት ተወካዩ በአሁኑ ወቅት የሕዝቡ ቁጥር ከ 100 ሺህ በላይ በመድረሱ የአቅርቦትና የፍላጎት አለመጣጣም ችግር መኖሩን ተናግረዋል ,
በአንዳንድ አካባቢዎች የሚገኙ ሀይቆች የውሃ መጠን መቀነስ እንደሚስተዋልባቸው ተጠቆመ, .._2012_. 0 187 140 ; 5; አዲስ አበባ ግንቦት 112004 ዋኢማ - ስምጥ ሸለቆን ጨምሮ በአንዳንድ አካባቢዎች የሚገኙ ሀይቆች የውሃ መጠን መቀነስ እንደሚስተዋልባቸው የፌደራል የአካባቢ ጥበቃ ባለስልጣን ገለጸ በሀይቁ አከባቢ የሚኖሩ ነዋሪዎችም እንዳረጋገጡት በተለይም ወደ ሀይቆቹ የሚገባ ደለል ለውሃ መጠናቸው መቀነስ ምክንያት እየሆነ ነው ባለሰልጣኑ በአንፃሩ የውሃ መጠናቸው እየጨመረ የመጡ ሀይቆች እንዳሉም ጠቁሟል የፍቅር ሀይቅ ሀዋሳ በየዕለቱ ውበቱ የሚያስደምመውን የፀሃይ መግቢያ ለመመልከት የሚሰባሰቡትን አድናቂዎቹን እየዋሸ ነው ሀይቁ ያለ ይምሰል እንጂ የውሃ መጠኑ እየቀነሰ ጥልቀቱ እያጠረ መምጣቱን የሚናገሩ የሀዋሳ ከተማ ነዋሪዎች አሉ በሃይቁ ዳርቻ የበቀሉት ቄጠማዎች በእጅጉ እየበዙ ዳርቻው እየሰፋ መምጣቱን የሀይቁ የዉሃ መጠን ለመቀነሱ ማረጋገጫ መሆኑን ነዋሪዎች ይናገራሉ አሁን ባለዉ ይዞታ ከቀጠለም የመድረቅ አደጋ ተጋርጦበታልም ይላሉ አደጋዉ በሃዋሳ ሃይቅ ላይ ብቻ ያንዥበበ አይደለም ሌሎች የሃገራችን አንዳንድ ሀይቆችም ስጋት አለባቸው በአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ሀይቅ ከተማ አካባቢም የዉሃ መጠኑ እየቀነሰ የሚገኝ ሎጎ ሀይቅም በስጋት ውስጥ ካሉት ይጠቀሳል ቀድሞ የዉሃዉ ጥልቀት 86 ሜትር ይደርስ የነበረ ሲሆን አሁን ላይ 50 ሜትር አካባቢ ሆኗል እናም ሎጎ በከፍተኛ ጉዳት ላይ ነዉ አንዳንድ የስምጥ ሸለቆ ሀይቆችም እንዲሁ በአደጋ ላይ መሆናቸዉን ነዉ በፌደራል አካባቢ ጥበቃ ባለስልዕጣን የህዝብ ግንኙነት ባለሙያ ለሆኑት አቶ መሃመድ ኢብራሂም የሚናገሩት በአንፃሩ መጠናቸው እየጨመረ የመጣ ሀይቆች በአገሪቱ አሉ ለአብነትም ከሳተላይት የተወሰደ ምስል እንሚያመለክተው የአቢያታ ሀይቅ የውሃ መጠን ጨምሯል ለውሃ መጠን መጨመሩም በአካባቢው የተሰራው የአካባቢ ጥበቃ ስራ የደለል ሙላትን ማስቀረቱ በዋነኝነት የሚነሳም ምክንያት ነው ይላሉ ስጋት ያለባቸውን ሀይቆች ልንታደጋቸው የምንችላቸው የሀይቆቹን አካባቢዎች ተፋሰስ በአካባቢ ጥበቃ ማስተካከልና ከደለል የፀዳ ውሃ ብቻ ወደ ሀይቆቹ እንዲገባ በማድረግ መሆኑን አቶ መሃመድ ተናግረዋል -ዘገባው የፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት ነው ,
ግንባታ ላይ ያሉ 31 ፕሮጄክቶች ሲጠናቀቁ የአዲስ አበባን የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን መቶ በመቶ ይደርሳል ተባለ, .._2012__13. 0 302 227 ; 5; አዲስ አበባ ሰኔ 62004 ዋኢማ - ግንባታ ላይ ያሉ 31 የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጄክቶች ሲጠናቀቁ የአዲስ አበባ የመጠጥ ውሃ ሽፋን መቶ በመቶ እንደሚደርስ የአዲስ አበባ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን አስታወቀ የአዲስ አበባ ውሃና ፍሳሽ ባለሥልጣን ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ አሰግድ ጌታቸው ለዋልታ አንደገለጹት በአሁኑ ወቅት የአዲስ አበባ የመጠጥ ውሃ ሽፋን 93 በመቶ መ መሆኑን ተናግረዋል ከተማዋ በፈጣን እድገት ላይ በመሆኗ በውሃ ፍላጎትና አቅርቦት መካከል የ7 በመቶ ልዩነት እንደሚታይ የገለጹት ዋና ስራ አስኪያጁ ችግሩን ለመፍታት 36 ያህል የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች በእቅድ ተይዘው በ31 የግንባታ ስራው በ2004 ዓ.ም ተጀምሯል ብለዋል መከናወን መጀመራቸውና ከነዚህ ውስጥ 20 ፕሮጀክቶች ከ1ቢሊዮን በላይ በመንግሥት ወጪ እየተሰሩ አንደሚገኙና 10 ፕሮጀክቶች ደግሞ ከአለም ባንክና ከፈረንሳይ የእርዳታ ድርጅት በተገኘ ብድርና እርዳታ እየተካሄደ አንደሚገኝ እንዲሁም አንድ ፕሮጀክት በመንግሥትና በቱርክ የኤግዚም ድጋፍ እየተከናወኑ እንደሚገኙ ተናግረዋል በአንዳንድ አካባቢዎች እያጋጠመ ያለው የውሃ መቆራረጥ እያጋጠመ ያለው በውሃ ማጠራቀሚያዎች አልፎ አልፎ በሚያጋጥም የኤሌክትሪክ መቆራረጥ በከተማ ውስጥ በሚካሄዱ የመንገድና ሌሎች ግንባታዎች ምክንያት የውሃ ቧንቧዎች መቆራረጥ ስለሚያጋጥም መሆኑን ተናግረዋል የፍሳሽ አገልግሎትን ለማሻሻል በኮተቤና አቃቂ ከነበሩት ማጣሪያዎች በተጨማሪ አንድ ማጣሪያ በ156 ሚሊዮን ዶላር ለመገንባት ዝግጅት ማጠናቀቁን የገለጹት ዋና ሥራ አስኪያጁ ግንባታው ሲጠናቀቅ ከሰባት በመቶ በላይ የሚሆነውን ፍሳሽ ለማጣራትና ለማስወገድ አንደሚያስችል ተናግረዋል ,
ባለስልጣኑ የከርሰ ምድር ውሃ ልማትን ለማስፋፋት በዘርፉ ያለውን የሰው ሀይል አቅም በማሳደግ ላይ ይገኛል, .._2012_. 0 307 230 ; 5; አዲስ አበባ ሐምሌ 172004ዋኢማ- የከርሰ ምድር ውሃ ልማት በሚፈለገው ፍጥነት እንዲጓዝ ለማድረግ በዘርፉ ያለውን የሰው ሀይል አቅም የማሳደግ ስራ እያካሄደ መሆኑን የአዲስ አበባ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን አስታወቀ የባለሥልጣኑ የፕሮጀክት ጽህፈት ቤት ኃላፊ አቶ ስዩም ብርሃኑ ትናንት ከፈረንሳይ የልማት ደርጅት ጋር በመተባበር በደሳለኝ ሆቴል የተዘጋጀውን የአምስት ቀናት ወርክሾፕ ሲከፍቱ እንደተናገሩት የከርስ ምድር ውሃ ልማትን በሚፈለገው ፍጥነትና ጥራት ለማሳደግ በዘርፉ ያለውን የሰው ሀይል በዘመናዊ ቴክኖሎጂ እውቀት መገንባት ይገባል የከርሰ ምድር ውሃ ልማትን በሚፈለገው ፍጥነትና ጥራት ለማከናወን ዘርፈ ብዙ ችግሮች እንደሚያጋጥሙ ጠቁመው ችግሮቹን ለመፍታት ወርክሾፑ የሚኖረው ሚና ከፍተኛ ነው ብለዋል በከተማዋ እየጨመረ ከመጣው የህዝብ ብዛት የኢኮኖሚ እድገትና የመሰረተ ልማት ግንባታ ጋር ተያይዞ የመጣውን የንፁህ ውሃ ፍላጎት ለመሙላት ባለስልጣኑ ከፍተኛ በጀት በመመደብ የከርሰ-ምድርና የገፀ-ምድር ውሃ መገኛዎችን በመለየት መጠነ ሰፊ የጥናትና የውሃ ልማት ስራ በማከናወን ላይ እንደሚገኝ ተናግረዋል የከርሰ - ምድር ውሃ የማልማቱ ስራ በትግበራ ላይ እንደሚገኝ ጠቁመው በአቃቂ የውሃ መገኛ ቦታ ላይ ጥልቀታቸው እስከ 500 ሜትር የሚደርሱ ጉድጓዶችን በመቆፈር 223 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ በቀን ለማምረት ጥረት እየተደረገ ይገኛል ብለዋል እንዲሁም በአዲስ አበባ ዙሪያ በሚገኙ ሌሎች የውሃ መገኛዎች ማለትም በአቃቂ አካባቢው በዌል ፊልድ ሁለትና ሶስት ተብለው በተለዩ አካባቢዎች 140 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ በቀን ለማምረት ጥረት በመደረግ ላይ መሆኑን ተናግረዋል በሰበታ በለገዳዲና በአያት አካባቢዎች የከርሰ ምድር ውሃ ጥናት በስፋት በመከናወን ላይ ሲሆን የጥናቱ ውጤት እንደተጠናቀቀ የጉድጓድ ቁፋሮ ስራ ለማከናወን እቅድ ተይዟል ብለዋል በተጨማሪም ከአለም ባንክ በተገኘ የመቶ ሚሊዮን ብር ድጋፍ አስር የከርሰ ምድር የውሃ ጉድጓዶችን ለመቆፈር ከአሜሪካው ላየን ኢንተርናሽናል ጋር የኮንትራት ውል መፈረሙን ተናግረዋልበመሆኑም የከርሰ ምድር ውሃ ልማቱን በሚፈለገው ፍጥነትና ጥራት ለማስኬድ በዘርፉ የሚያጋጥሙ ችግሮችን መፍታት ይገባል በማለት ገልፀዋል ለተከታታይ አምስት ቀናት የሚሰጠው ስልጠና የተቃና እንዲሆን ተመኝተው በከተማው የሚካሄዱ የከርሰ ምድር የውሃ ልማት እቅድን ከማሳካት አንፃር ጉልህ ሚና ያለው በመሆኑ በስልጠናው በንድፈ ሀሳብ ያገኙትን እውቀት ወደ ተግባር በማምጣት በዘርፉ ላይ የሚታየውን ችግር ለመቅረፍ የበኩላቸውን አስተዋፅኦ እንዲወጡ አሳስበዋል በዎርክሾፑ ላይ ከተለያዩ ከውሃ ጉድጓድ ቁፋሮ ጋር የተገናኘ ሥራ የሚሰሩ ከሃምሳ በላይ የመንግሥትና የግል ኩባንያ ኃላፊዎች ባለሙያዎችና አማካሪዎች መገኘታቸውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
በአዳማ ከተማ ላለፉት ቀናት የተቋረጠው የንፁህ መጠጥ ውሀ ችግር እስከ ነገ ምሽት ይፈታል ተባለ, - ; .._2012_. 0 260 197 ; 5; አዲስአበባ መስከረም42005 ዋኢማ - በአዳማ ከተማ ላለፉት ጥቂት ቀናት የተቋረጠው የንፁህ መጠጥ ውሀ ችግር እስከ ነገ ምሽት ድረስ የክልሉ የውሀና ኢነርጂ ቢሮ ገለፀ በአዳማ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሀ አቅርቦት ከተቋረጠ አስራ ስምንት ቀናት ሆኖታል የከተማ አስተዳደሩና የውሀና ፍሳሽ ፅህፈት ቤት ችግሩ የተከሰተው ከቆቃ ወደ አዳማ የሚመጣው የውሀ መስመር ላይ በደረሰ አደጋ ነው ብሏል ከዚህ በፊት የውሀ መቆራረጥ ሲያጋጥም አስተዳደሩ በፍጥነት ችግሮቹን ለመፍታት ጥረቶችን ሲያደርግ የቆየ ቢሆንም የአሁኑ ችግር ከበድ ያለ መሆኑ ለቀናት እንዲቆይ እንዳደረገው ነው ሀላፊዎቹ የተናገሩት ችግሩን ለመፍታትም ርብርብ እየተደረገ መሆኑንና በአሁኑ ጊዜም በቦቲና በሌሎች መንገዶች ለነዋሪው ውሀ እየቀረበ እንደሚገኝ ተጠቁሟል የከተማው ነዋሪ ችግሩን ለመፍታት እየተደረገ ያለውን ጥረት በማየት እያሳየ ላለው እገዛና ትእግስት ምስጋናችንን እናቀርባለንም ማለታቸውን ፋና ዘግቧል ከችግሩ ስፋትና መልሶ ለመጠገን የሚደረገውን ጥረት ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ ተደጋጋሞ በሚደርስ የጎርፍ አደጋ ሌላው ስራውን በፍጥነት እንዳይጠናቀቅ አድርጎታል በአሁኑ ጊዜ ችግሩን ለመፍታት ጥረት እየተደረገ እንደሚገኝና ከ48 ሰአት ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ መፍትሄ እንደሚያገኝ ያላቸውን ተስፋ የገለጹት ደግሞ በውሀና ኢነርጂ ሚንስቴር የውሃ ሳኒቴሽን ዳይሬክተር አቶ ዮሀንስ ገብረመድህን መግለጻቸውን ፋና ዘግቧል ,
ድርጅቱ ለመጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ግንባታ 38 ነጥብ 7 ሚሊየን ብር መደቤ በባሌ ዞን ዶዶላ ከተማና አካባቢው የሚታየውን የመጠጥ ውሃ ችግር ለመቅረፍ በተያዘው አመት 38 ሚሊየን 700ሺ ብር በጀት መድቦ እንቅስቃሴ መጀመሩን የኢትዮ-ጣሊያን ልማት ድርጅት አስታወቄ በድርጅቱ የአርሲ ባሌ ገጠር ልማት ፕሮጀክት ስራ አስኪያጅ አቶ ዩሴፍ ፈረዴ ዛሬ እንደገለጹት በከተማውና አካባቢው 11 ቀበሌዎች የሚታየውን የመጠጥ ውሃ እጥረት ለመቅረፍ ድርጅቱ በአሁኑ ጊዜ ጥናቱን ጨርሶ ግንባታ ለመጀመር ዝግጅቱን አጠናቅቋል እንዴ ስራ አስኪያጁ ገለጻ በጀቱ እንደተለቀቄ የፕሮጀክቱ የቧንቧ መዘርጋት የውሃ ማጠራቀሚያዎች ተከላ የውሃ ማደያዎች ግንባታና የምንጭ ማጎልበት ስራዎች ይካሄዳሉ የፕሮጀክቱ ግንባታ ሲጠናቀቅ የዶዶላ ከተማ ቸምሮ በአካባቢው 11 ቀበሌዎች የሚገኙ 29 ሺ 298 ነዋሪዎች በበቂ ሁኔታ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ይሆናሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ አስታውቀዋል የዶዶላ ከተማና አካባቢው ነዋሪዎች በንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት ሲቸገሩ መቆየታቸው በተደጋጋሚ መገለጹ ይታወሳል
9 ሚሊዮን ሰዎች የንፁህ መጠጥ ውሃ አገኙ, - ; .._2014 . 0 261 196 ; 5; አዲስ አበባ ነሐሴ 19 2006 ዋኢማ - በተጠናቀቀው ባጀት ዓመት በመላው አገሪቱ ከ 9 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ መሆናቸውን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለኢዜአ እንደገለጹት ሚኒስቴሩ በአገር አቀፍ ደረጃ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን ለማዳረስ ባደረገው ጥረት ባለፈው አመት ከነበረበት 68 በመቶ በአሁኑ ወቅት 76 ነጥብ 6 በመቶ አድርሷል - ; ሚኒስቴሩ በባጀት ዓመቱ በአገር አቀፍ ደረጃ 103 ከተሞችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቀሚ ለማድረግ አቅዶ ሲንቀሳቀስ መቆየቱን ያብራሩት ዳይሬክተሩ በአዲስ አበባ የሚካሄደወን ማስፋፊያን ጨምሮ በ78 ከተሞች የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ ተከናውኗል - ; በገጠር አካባቢዎችም አቅዶ 27 ሺየንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት አጠናቆ ለአገልግሎት አብቅቷል - ; በአጠቃላይ በባጀት ዓመቱ በገጠርና በከተማ ተገንብተው በተጠናቀቁ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ከ 9 ሚሊዮን በላይ ህዝብ ተጠቃሚ ማድረጋቸወን አቶ ብዙነህ አመልክተዋል - ; ለፕሮጀክቶቹ ማስፈፀሚያ ጥቅም ላይ የዋለው 5 ቢሊዮን ብር በመንግስትና በዓለም አቀፍ የልማት አጋሮች በጋራ የተሸፈነ መሆኑንም ተናግረዋል - ; የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ከሆኑት ከተሞች መካከል ደበሶሊሙገነትአምቦመቂቢሸፍቱሁሩታና ቡራዩ ይጠቀሳሉ ኢዜአ,
ባለሥልጣኑ የአምስት ንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶችን ግንባታ እያካሄደ ነው, - ; .._2014. 0 260 196 ; 5; አዲስ አበባ ጳጉሜን 3 2006 ዋኢማ - እያደገ የመጣውን የአዲስ አበባ ከተማ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፍላጎት ለማሟላት በ5 ቢሊዮን ብር ወጪ አምስት የውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ እያካሄደ መሆኑን የከተማው ውሃና ፍሳሽ ባለሥልጣን አስታወቀ በባለሥልጣኑ የውሃ አቅርቦትና ሥርጭት ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ፈቃዱ ዘለቀ ለዋልታ እንደገለጹት ፕሮጄክቶቹ አሁን ካለው የውሃ አቅርቦት በተጨማሪ በቀን 249 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ለማቅረብ የሚያስችሉ ናቸው - ; ፕሮጀክቶቹ ከፊታችን መስከረም ጀምሮ እስከ ግንቦት ወር ድረስ ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት የሚጀምሩ ሲሆን ይህም አሁን በከተማው በቀን የሚሠራጨውን 350 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ወደ 599ሺ ሜትር ኩብ እንደሚያሳድገው አስረድተዋል እንደ አቶ ፈቃዱ ገለጻ ከፕሮጀክቶቹ መካከል በቀን 70ሺ ሜትር ኩብ ውሃ የማምረት አቅም ያለው የአቃቂ ከርሰ ምድርና ጥልቅ ውሃ ስሪ ኤ ተብሎ የሚጠራው ፕሮጀክት በመጪው መስከረም ወር አገልግሎት መሥጠት የሚጀምር ሲሆን ሌላኛውና 70ሺሜትር ኩብ ማምረት የሚችለው የአቃቂ ከርሰ ምድርና ጥልቅ ውሃ ስሪ ቢ የተባለው ፕሮጀክት ደግሞ በየካቲት ወር ለአገልግሎት ይበቃል - ; በተጨማሪም የለገዳዲ የከርሰ ምድር ውሃ ላይ የማስፋፊያ ሥራ በማካሄድና የድሬ ግድብን በማሻሻል እንዲሁም የምዕራፍ ሁለት የአቃቂ የከርሰ ምድር ውሃ ፕሮጀክትን በ2007 ዓም በማጠናቀቅ በአጠቃላይ 88ሺ ሜትር ኩብ ውሃ በአዲስ አበባ ከተማ የማሠራጨት አቅም ይፈጠራል ብለዋል - ; በከተማው የንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት ባለባቸው አካባቢዎች 20 ጥልቅ ጉድጓዶችን በመቆፈር በቀን 21ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ለማምረት ባለሥልጣኑ ጥረት እያደረገ ነው ያሉት አቶ ፈቃዱ እስካሁን አራት ጉድጓዶች መቆፈራቸውን ገልጸዋል ከውሃ አገልግሎት ጋር በተያያዘ ችግሮች ሲያጋጥሙ በህብረተሰቡ ጥቆማ ማስተካከያዎች እንደሚደረጉ የጠቆሙት አቶ ፈቃዱ ለህብረተሰቡ ያለውን ተደራሽነት ይበልጥ ለማሻሻልም ባለስልጣኑ የራሱን የስልክ ጥሪ ማዕከል ለመቋቋም በዝግጅት ላይ መሆኑን ገልጸዋል ,
ባለፉት 4 ዓመታት 31 ሚሊዮን ህዝብ የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ሆኗል , - 1.3; .._2014. 0 262 197 ; 5; አዲስ አበባ መስከረም 28 2007 ዋኢማ - በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅዱ አራት ዓመታት ውስጥ በመላው አገሪቱ ከ31 ሚሊዮን በላይ ህዝብ የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ መሆኑን የውኃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር ገለጸ በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ እንደገለጹት በመጠጥ ውኃ አቅርቦት ጥረቱ ከተማና ገጠርን ጨምሮ አገራዊ የንጹህና ዘላቂ መጠጥ ውኃ ሽፋኑን 76 ነጥብ 7 በመቶ እንዲደርስ እንዳደረገው ገልጸዋል ከተቀመጠው ግብ ጋር ሲነፃፃርም በገጠር 103 ነጥብ 2 በመቶ በከተማ 123 ነጥብ 1 በመቶ እንዲሁም ከጠቅላላው 105 በመቶ ማሳካት መቻሉን አመልክተዋል በእቅድ ዘመኑ ውስጥ በ1 ነጥብ 5 ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 15 ሊትር ውኃና በከተማ በግማሽ ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 20 ሊትር ውኃ ለማቅረብ እየተሰራ እንደሚገኝም ተናግረዋል በተያዘው በጀት ዓመትም በመላው አገሪቱ ከ10 ሚሊዮን በላይ ህዝብን የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ለማድረግ ርብርብ እየተደረገ መሆኑን የኢዜአ ዘገባ ያመለክታል ,
ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኑ , - ; .._2014_22_14. 0 257 193 ; 5; አዲስ አበባ ጥቅምት 122007 ዋኢማ - ባለፉት አራት የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ትግበራ ዓመታት ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ መሆናቸውን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ የሚኒስቴሩ የሕዝብ ግንኙነትና ኮምኒኬሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ እንደገለጹት የመጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ከሆኑት መካከል 28 ሚሊየን በላይ የሚሆኑት በገጠር የሚኖሩ ሲሆኑ ቀሪዎቹና ከ3 ነጥብ 24 ሚሊየን በላይ የሚሆኑት ደግሞ በከተማ የሚኖሩ ናቸው ባለፉት አራት ዓመታት ባጠቃላይ 29 ነጥብ 78 ሚሊየን ያህል ዜጎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ ታቅዶ ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎችን ተጠቃሚ በማድረግ የእቅዱን 105 ማሳካት መቻሉን ተናገረዋል አቶ ብዙነህ አያይዘው እንደገለጹት ባለፉት አራት ዓመታት በገጠር 76,354 እንዲሁም በከተማ 214 የውሃ ተቋማት ግንባታ የማስፋፊያና የመልሶ ማቋቋም ሥራዎች ተከናውነዋል የመሳሪያዎች የተቋራጮችና ባለሙያዎች እጥረት እንዲሁም በየደረጃው ያሉ የአስፈፃሚ አካላት የክትትል ግምገማና ግብረ መልስ አቅም ውስንነት በዕቅዱ ትግበራ ወቅት ያጋጠሙ ችግሮች መሆናቸውን ዳይሬክተሩ ተናግረዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ዘመኑ ማብቂያ የመጠጥ ውሃ አቅርቦቱን በገጠር በነፍስ ወከፍ በቀን 15 ሊትር በከተማ ደግሞ 20 ሊትር ለማድረስ የተቀመጠውን ግብ ለማሳከት ሚኒስቴሩ ከባለ ድርሻ አካላት ጋር በጋራ እየሰራ መሆኑን ተናግረዋል ,
በከተማዋ በ5 ነጥብ6 ቢሊዮን ብር ወጪ የውሃ ፕሮጀክቶች እየተካሄዱ ነው, - ; .._2015_10. 0 250 196 ; 5; አዲስ አበባ ጥር 2 2007 ዋኢማ - የአዲስ አበባ ከተማ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን የከተማዋን የውሃ አቅርቦት ለማሳደግ ከ5ነጥብ6 ቢሊዮን ብር ወጪ በመመደብ እየሰራ ነው - ; ባለስልጣኑ ከአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ኮሙኒኬሽን ጉዳዮች ቢሮ ጋር በመተባበር በውሃ አቅርቦትና ጥራት ላይ በሚከናወኑ ተግባራትና በአገልግሎት አሰጣጥ ዙሪያ ከኅብረተሰቡ ጋር ውይይት አካሂዷል - ; የባለስልጣኑ ዋና ዳይሬክተር አቶ አወቀ ኃይለማሪም በዚሁ ጊዜ እንደተናገሩት ባለስልጣኑ የከተማዋን የውሃ አቅርቦት ችግር ለመፍታት ባለፉት ሁለት ዓመታት ጀምሮ በመሥራት ላይ ይገኛል በዚህም ችግሩን ለመፍታት የአጭር የመካከለኛና የረጅም ጊዜ ዕቅድ ነድፎ በመንቀሳቀስ ላይ እንደሚገኝ ተናግረዋል - ; ከተማዋ ያጋጠማትን ጊዜያዊ ችግር ለመፍታት በከተማዋ በተለይ ዳገታማ በሆኑ ውሃ የማይደርስባቸው አምስት ክፍለ ከተሞች በ42 ማጠራቀሚያዎች 300ሺህ ህዝብ ተጠቃሚ አድርጓል በአቃቂ ተጨማሪ ውሃ ጉድጓድ የመቆፈር የድሬና የለገዳዲ ግድቦችን ማስፋፋት ሥራ መከናወኑንም አቶ አወቀ አመልክተዋል የድሬ ግድብ አቅምም ከ30ሺህ ሜትር ኩብ ውሃ በሁለት ዕጥፍ ማደጉንም ተናግረዋል - ; የለገዳዲ ግድብ በቀን 165 ሺህ ኪዩብ ሜትር ውሃ የማጣራት አቅም እንደነበረው አስታውሰው አሁን በተደረገው ማስፋፊያ አቅሙ ወደ 195ሺህ ኪዩብ ሜትር ከፍ ማለቱን ተናግረዋል በዚህም አቅርቦቱን በማሻሻል በዋነኝነት የምሥራቅ አካባቢ ቦሌ የካ ጉለሌልደታና አራዳ ክፍለ ከተሞችን በከፊል እስከ 24 ሰዓት በሚደርስ የውሃ አገልግሎት ተጠቅመዋል በከተማዋ የውሃ እጥረት የተፈጠረው በአገሪቱ ብሎም በከተማዋ በሚታየው ፈጣን ዕድገት አቅርቦትና ፍላጎትን ባለመጣጣማቸው መሆኑን ገልፀውችግሩን ለመፍታት የተጀመሩት ተግባራት ተጠናከረው እንደሚቀጥሉ ተናግረዋል - ; ዕጥረቱን የሚያባብሰው የመሰረተ ልማት ተቋማት ቅንጅት ማነስናየኃይል ማነስ ተግዳሮቶች እንደነበሩ ገልጸው ችግሩን ለመፍታት በአጋርነት ተቀናጅቶ መሥራት እንደሚገባ አስታወቀዋል የአዲስ አበባ ከተማ ኮሙኒኬሽን ጉዳዮች ምክትል ቢሮ ኃላፊ አቶ ፀጋዬ በየነ በበኩላቸው አስተዳደሩ የውሃ አቅርቦትን ችግር ለመፍታት እያደረገ ያለውን ጥረት ለማሳወቅና ኅብረተሰቡ በአገልግሎቱ ዙሪያ ያለውን አስተያየት በመሰብሰብ ምላሽ እንዲሰጠው ለማስቻል ያለመ ነው - ; የከተማዋ አስተዳደር ለውሃ አቅርቦት ችግር ለመፍታት ከፍተኛ የሆነ በጀት መድቦ የኅብረተሰቡን የውሃ ችግር ለመፍታትና ለኢንቨስትመንት ምቹ ሁኔታዎችን ለመፍጠር አልሞ እየተንቀሳቀሰ እንደሚገኝ አመልክተዋል - ; በውይይቱም ላይ ውሃ ሲፈስ ጥቆማ ቢደረግም ቶሎ መጥቶ የመጠገን ሁኔታ አይታይም የመልካም አስተዳደር ችግር መኖር የውሃ ስርጭት ሚዛናዊ ያለመሆን ወሃን ለማዳረስ የተቀመጡ ቦቲዎች ለመሙላት ክትትል አይደረግምና ውሃ ወደ ከፍታ እንዳይወጣ በተለይ በኮምደሚኒየም አካባቢ የግፊት ዕጥረት መኖሩ የመሳሰሉት ከተሳታፊዎች ጥያቄ ቀርበው በባለስልጣኑ ምላሽ ተሰጥቶበታል ኢዜአ,
የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በሁለተኛው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ዘመን ሙሉ በሙሉ ይሳካል- የሚኒስቴሩ, - ; .._2015_14. 0 260 172 ; 5; አዲስ አበባ ጥር 6 2007 ዋኢማ - የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን በሁለተኛው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ዘመን ሙሉ በሙሉ እንደሚሳካ የውሃ መስኖ እና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; የሚኒስቴሩ የኮምኒኬሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ እንደገለፁት በ2006 በጀት ዓመት መጨረሻ ሀገር አቀፉ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት 76.7 በመቶ ደርሷል - ; አቅርቦቱ በተያዘው የበጀት ዓመት መጨረሻ 80.83 የሚደርስ ሲሆን በመጪዎቹ አምስት ዓመታት ውስጥ ሽፋኑን ሙሉ በመሉ ለማሳካተ ከፍተኛ ርብርብ እየተደረገ መሆኑን አስረድተዋል - ; የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦቱን ለማሟላት በየአመቱ ከአምስት እስከ ሰባት ቢሊዮን ብር በጀት እየተመደበ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ግንባታና ማስፋፊያ እንደሚካሄድ ኃላፊው አስረድተዋል - ; እንደ አቶ ብዙነህ ገለጻ በ2003 ዓም በተደረገ ቆጠራ በአገሪቱ ያሉት አጠቃላይ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ብዛት 94ሺህ 400 የነበር ሲሆን በአሁኑ ጊዜ ቁጥሩ 161ሺህ 813 ደርሷል - ; ተጨማሪ የውሃ ተቋማትን ለመገንባት ጥረት እየተደረገ ሲሆን በዘርፉ የሰለጠነ የሰው ኃይልና የኤሌክትሮ ሜካኒካል መሳሪያዎች እጥረት እንዲሁም የኮንትራክተሮችና አማካሪዎች አቅም ውስንነት በዘርፉ የተጋረጡ ተግዳሮቶች እንደሆኑ ኃላፊው ተናግረዋል - ; ተግዳሮቶቹን ለመፍታትም በአገሪቱ ካሉ ስምንት ዩኒቨርሲቲዎችና የኢትዮጵያ ውሃ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ጋር በመተባበር ባለሙያዎችን ለማፍራት ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ እየሰራ መሆኑን አቶ ብዙነህ አስረድተዋል,
የድሬና የለገዳዲ ግድብ የውሃ ማስፋፊያ ፕሮጀክቶች አገልግሎት መስጠት ጀመሩ , .._2015. 0 263 197 ; 5; አዲስ አበባ መጋቢት 7 2007 ዋኢማ - የድሬና የለገዳዲ ግድብ የውሃ ማስፋፊያ ፕሮጀክት ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ጀመረ የአዲስ አበባ ከተማን የንፁህ መጠጥ ውሃ ችግር በከፍተኛ ደረጃ ለማቃለል የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር አራት ፕሮጀክቶችን ገቢራዊ እያደረገ ይገኛል ከእነዚህ ውስጥም በዛሬው ዕለት በ682 ሚሊዮን ብር ማሰፋፊያ ግንባታ የተከናውነባቸው የድሬ ግድብና የለገዳዲ የውሃ ማጣሪያ ጣቢያዎች ተመርቀዋል የድሬ ግድብ ከዚህ ቀደም ይይዝ ከነበረው 30 ሺህ ሜትር ኩብ ውሃ በማስፋፋያው ወደ 60 ሺህ ሜትር ኩብ ውሃ የመያዝ አቅሙ እንዲያድግ ተደርጓል 165 ሺህ ሜትር ኩብ ውሃ ያጣራ የነበረው የለገዳዲ የውሃ ማጣሪያ ጣቢያም የማስፋፋያ ፕሮጀክቱ አቅሙ 195 ሺህ ሜትር ኩብ ደርሷል የማስፋፊያ ፕሮጀክቱ በመንግስት በአለም ባንክ እና በፈረንሳይ የብድር ተቋም ኤ ኤፍ ዲ በተገኝ የረጅም ጊዜ ብድር ነው የተከናወነው የከተማው ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን በተያዘለት የጊዜ ገደብ እንዲጠናቀቅ ከማድረጉም በተጨማሪ የመስመር ዝርጋታዎችን በራስ አቅም ለማከናወን ተችሏል ነው ያሉት የአስተዳደሩ ከንቲባ አቶ ድሪባ ኩማ የመዲናዋን የውሃ አቅርቦት እጥረት በአሰተማማኝ ደረጃ ለመቅረፍም በአስተዳደሩ የተጀመሩ የውሃ ፕሮጀክቶች እንዲፋጠኑ ይደረጋል ብለዋል ከንቲባው የከተማው ነዋሪ የተከሰተውን የንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት በተለያዩ መንገዶች በመቋቋም ላሳየው ትዕግስትም ምስጋና አቅርበዋል አሁን ወደ ማሰራጫ መስመር የሚገባው ውሃም የመዲናዋን ሰሜንና ሰሜን ምስራቅ አካባቢ ነዋሪዎች የውሃ አቅርቦት የሚያሻሽል ይሆናል በሃገሪቱ እየተመዘገበ ካለው ፈጣን ዕድገት አኳያ የአዲስ አበባ ከተማ በአጭር ጊዜ ውሰጥ እየሰፋች መታለች ይህም ውሃን ጨምሮ የተለያዩ ችግሮች በመዲናዋ እንዲፈጠሩ አድርጓል ብለዋል ምክትል ጠቅላይ ሚኒስትር አቶ ደመቀ መኮንን እነዚህ ችገሮች ለመቅረፍም የጋራ ርብርብ እንደሚጠይቅ እና መንግስትም በከተማው የሚስተዋለው የንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረትን ለመቅረፍ ልዩ ትኩረት መስጠቱን ነው የተናገሩት ምክትል ጠቅላይ ሚንስትሩ እንደተናገሩት የአዲስ አበባ አሰተዳደር የውሃ መገኛዎችን በማልማት የውሃ አጥረቱ ለማቃለል የሚያከናውናቸው ተግባራት እንዳሉ ሆነው በተጨማሪም የአግልግሎት አሰጣጡን ማሻሻል ይጠበቅበታል ኤፍ.ቢ.ሲ,
ኢትዮጵያ በንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት የምዕተ ዓመቱን የልማት ግብ አሳካች , - ; .._2015_23. 0 281 210 ; 5; አዲስ አበባ መጋቢት 142007ዋኢማ-- ኅብረተሰቡን የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ለማድረግ የተቀመጠውን የምዕተ ዓመቱን የልማት ግብ ማሳካቷ የውኃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ በተያዘው የፈረንጆች ዓመት መጨረሻ የሚጠናቀቀው በንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ዘርፍ የምዕተ ዓመቱ የልማት ግብ አቅርቦቱን በግማሽ ማሳደግ እንደሆነ የመንግሥታቱ ድርጅት መረጃ ያመለክታል ሚኒስትሩ እንደሚሉት አገሪቱ ለንፁህ መጠጥ ውኃና ሳኒቴሽን አገልግሎት ትኩረት በመስጥት የንፁህ መጠጥ ውኃ ተቋማትን ተደራሽ ማድረግ በመቻሏ በመስኩ የተቀመጠውን የምዕ ዓመቱን ግብ አሳክታለች ሚኒስቴሩ 22ኛው ዓለም አቀፍ የውኃ ቀንን ውኃና ዘላቂ ልማት በሚል መሪ ቃል ትናንት በተለያዩ ዝግጅቶች ያከበረ ሲሆን በዘርፉ የልማት ሥራዎች በመስራት ሞዴል ለሆኑ ወረዳዎችና ተቋማት እውቅና ሰጥቷል ተሸላሚዎቹ ከ9 ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች በራስ አገዝ የመጠጥ ውኃ መርሃ ግብር በውኃ በመስኖ እና በኢነርጂ ዘርፍ አፈፃጸም ውጤታማ የሆኑ ናቸው ሚኒስትሩ አቶ አለማየሁ ተገኑ እንደገለጹት በገጠር ያለው የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 75 ነጥብ 5 በመቶ የደረሰ ሲሆን በከተማ ደግሞ 84 ነጥብ 2 በመቶ ማድረስ ተችሏል በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዱም የንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 29 ነጥብ 8 ሚሊዮን ህዝብ ተጠቃሚ ለማድረግ ታስቦ በአራት ዓመት ውስጥ 31 ነጥብ 3 ሚሊዮን ህዝብ ተጠቃሚ ማድረግ መቻሉን ጠቅሰዋል ከ1984 ዓ.ም ወዲህ ለዘርፉ በተሰጠው ከፍተኛ ትኩረት በ2006 በጀት ዓመት መጨረሻ የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ወደ 76 ነጥብ 7 በመቶ ከፍ ማድረግ መቻሉን ሚኒስትሩ አቶ አለማየሁ ተገኑ አስታውቀዋል ለዚህ ስኬትም የአገሪቱ ብሄር ብሄረሰቦች ሕዝቦች ዓለም አቀፍ አጋሮች መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና ሌሎች ባለድርሻ አካላት አስተዋጽኦ ተጠቃሽ መሆኑን አስረድተዋል ከ23 ዓመታት በፊት የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 19 ነጥብ 2 በመቶ እንደነበር ከሚኒስቴሩ የተገኘ መረጃ ያሳያል ኢዜአ ;
በአገሪቱ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 79 በመቶ መድረሱን ሚኒስቴሩ አስታወቀ , - ; .._2015 24. 0 ; 5; አዲስ አበባ ሚያዚያ 162007ዋኢማ-የአገሪቱ አጠቃላይ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 79 በመቶ መድረሱን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; የውሃና ኢነርጂ ሚኒስትር ዲኤታ አቶ ከበደ ገርባ ለዋልታ እንደገለጹት በአገሪቱ የገጠርና ከተማ አካባቢዎች የንጹህ ውሃ ሽፋን ለማሳደግ በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅዱ መሠረት በተካሄደው እንቅስቃሴ የአገሪቱ አጠቃላይ የንጹህ ውሃ ሽፋን 79 በመቶ ደርሷል ብለዋል - ; ከጊዜ ወደ ጊዜ እያደገ የመጣውን የአገሪቱን የንጹህ ውሃ ፍላጎት ለሟሟላት ሚኒስቴር መሥሪያ ቤቱ አስፈላጊውን በጀት በመመደብ ሥራዎችን እያካሄደ ነው ያሉት አቶ ከበደ በአሁኑ ወቅት የከተማ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 86 በመቶ የገጠር የንጹህ መጠጥ ሽፋን 78 በመቶ መሆኑን ገልጸዋል - ; ባለፉት አራት የዕድገትና የትራንስፎርሜሽን ዓመታት ሚኒስቴር መሥሪያቤቱ 32ነጥብ5 ሚሊዮን ሚሊዮን ህዝብ የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ ዕቅድ ተይዞ የአገሪቱ የንጹህ ውሃ ሽፋን በየዓመቱ 8 በመቶ ዕድገትበማሳየት ከ33 ሚሊዮን በላይ ህዝብን ተጠቃሚ በማድረግ በሚሊኒየም የልማት ግብ በመጠጥ ውሃና ንጽህና የተቀመጠውን ግብ ማሳካት መቻሉን አስረድተዋል - ; በዘንድሮ የበጀት ዓመት ሚኒስቴሩ በመላው አገሪቱ 49ሺ አዳዲስ የመጠጥ ውሃ ተቋማትን በመገንባት 15ሚሊዮን ህዝብን ተጠቃሚ የሚያደርግ ዕቅድን ማውጣቱን የገለጹት አቶ ከበደ ባለፉት ዘጠኝ ወራት 9ሺ የሚሆኑት የመጠጥ ውሃ ተቋማት አገልግሎት ጀምረው 3ነጥብ 6 ሚሊዮን ህዝብን የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ አድርገዋል ብለዋል - ; በኢትዮጵያ 80 በመቶ የሚሆነው የመጠጥ ውሃ ከከርሰ ምድር እንደሚገኝና በገጠር የአንድ ሰው የቀን አማካኝ የውሃ ፍጆታ 15ሊተር ሲሆን በከተማ 20 ሊትር መሆኑን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
የኢትዮጵያ የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን ከ71 በመቶ በላይ ደረሰ , - ; .._2014. 0 262 197 ; 5; አዲስ አበባ ግንቦት 26 2006 ዋኢማ - ኢትዮጵያ በንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋን በምእተ ዓመቱ የተቀመጠውን ግብ ከአንድ ዓመት ቀደም ብላ ማሳካት መቻልዋን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ በሰሜን ጎንደር ለዳባትና ወቅን ከተሞች በ87 ሚሊዮን ብር ወጪ የተገነባው ዘላቂ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀከት ተመርቋል - ; የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስትሩ አቶ ዓለማየሁ ተገኑ በምረቃው ወቀት እንደተናገሩት በምእተ ዓመቱ የተቀመጠውን 70 በመቶ የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋን ሀገሪቱ ቀደም ብላ ማሳካት ችላለች ከ23 ዓመታት በፊት 17 በመቶ የነበረው ሀገራዊ የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋን በአሁኑ ወቅት ከ71 በመቶ በላይ ማድረስ መቻሉንም ሚኒስትሩ ተናግረዋል - ; በዚህም ከ60 ሚሊዮን በላይ የሚሆነውን ህዝብ በአነስተኛ በመካከለኛና በከፍተኛ ቴክኖሎጂ በተገነቡ የውሃ ተቋማት ተጠቃሚ ማድረግ ተችሏል ብለዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ዘመኑም የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋኑን በገጠር 98 በመቶ በከተማ መቶ በመቶ እንዲሁም ሀገራዊ ሽፋኑን ደግሞ 98 በመቶ ለማድረስ የተጠናከረ ርብርብ እየተደረገ እንደሆነም ገልጸዋል - ; የአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ርእሰ መስተዳደር አቶ ገዱ አንዳርጋቸው በበኩላቸው በክልሉ ከፍተኛ በጀት ከሚመደብላቸው የልማት ፕሮጀክቶች የንጹህ መጠጥ ውሃ አንዱ መሆኑን ገልጸው በዚህ ዓመትም ከ1ነጥብ 6 ቢሊዮን ብር በላይ በጀት ክልሉ መመደቡን ተናግረዋል - ; የሁለቱ ከተሞች የንጹህ መጠጥ ውሃ ግንባታ በክልልና በፌደራል መንግስት የጋራ ትብብር የተከናወነ መሆኑን ጠቁመው ህብረተሰቡ ለተቋማቱ ተገቢውን ጥበቃና ክብካቤ በማድረግ በአግባቡ እንዲጠቀምባቸው አሳስበዋል የዳባት ወረዳ ዋና አስተዳዳሪ አቶ ሰጠኝ አዲሱ የተገነቡት የውሃ ተቋማት ለቀጣዮቹ 20 ዓመታት ቁጥሩ ከሃምሳ ሺ በላይ ለሚሆነው ለሁለቱ ከተሞች ነዋሪዎች አስተማማኝ የንጹህ መጠጥ ውሃ አገልግሎት ማቅረብ ያስችላል ብለዋል - ; ወይዘሮ ማናስብ አሰፋና ወይዘሮ ጥላዬ የኋላእሸት የከተማው ሴቶችና ህጻናት ውሃ ፍለጋ 10 ኪሎ ሜትር በመጓዝ ከፍተኛ እንግልትና ስቃይ ማሳለፋቸውን ገልጸው መንግስት ከፍተኛ ወጪ አውጥቶ ዘላቂ መፍትሄ በመስጠቱ መደሰታቸውን ተናግረዋል ሲል የዘገበው ኢዜአ ነው ,
ኢትዮጵያና የአፍሪካ ልማት ባንክ የ327 ሚሊዮን ዶላር ብድር ተፈራረሙ, .._2016. 0 260 195 ; 5; አዲስ አበባጥር 25 2008 ዋኢማ - ኢትዮጵያና የአፍሪካ ልማት ባንክ ለመጠጥ ውሃ አቅርቦትና ለመሰረታዊ አገልግሎቶች ማሻሻያ የሚውል የ327 ሚሊዮን ዶላር ብድር ስምምነት ተፈራረሙ የብድር ስምምነቱ ዛሬ በገንዘብና የኢኮኖሚ ትብብር ሚኒስቴር አዳራሽ ሲፈረም ሚኒስትር ዴኤታው አቶ አህመድ ሺዴ እንደተናገሩት የተገኘው ገንዘብ ሁለት የብድር ስምምነቶችን ያቀፈ መሆኑን ይናገራሉ አንደኛው የብድር ስምምነት መሰረታዊ አገልግሎቶችን በጥራትና በፍትሃዊነት ለማዳረስ እንዲረዳ በበባንኩ የተፈቀደ 251 ሚሊዮን ዶላር ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ በአራት ከተሞች ለሚከናወን የመጠጥ ውሃ አቅርቦትና ለሳኒቴሽን አገልግሎት የሚውል 76 ነጥብ አንድ ሚሊዮን ዶላር መሆኑን ሚኒስቴር ዴኤታው ገልፀዋል መሰረታዊ አገልግሎቶችን ተደራሽ የማድረግ አገልግሎት አሰጣጡን ፍትሃዊና ቀልጣፋ የማድረጉ ሥራ በተለያዩ የአገሪቱ ክልሎች እስከ ወረዳ ድረስ በማውረድ የሚሰራ ይሆናል ተብሏል የውሃ አቅርቦትና የሳኒቴሽን ሥራው ደግሞ በአራት የክልል ከተሞች ይከናወናል እነዚህም ቢቸናአድዋአዳማና ጎዴ ከተሞች መሆናቸው ተመልክተቷል የአፍሪካ ልማት ባንክ ተወካይ ዶክተር ጆሴፊን ኒጉሬ በበኩላቸው ኢትዮጵያ እአአ ከ2006 ጀምሮ መሰረታዊ አገልግሎቶችን ለማሳለጥና ለማስፋፋት የምታደርገውን ጥረት እየደገፈ መሆኑን ይናገራሉ መሰረታዊ አገልግሎቶችን ማፋጠንና ፍትሃዊ ማድረግ ለድህነት ቅነሳ ቁልፍ መሳሪያ መሆኑን ጠቁመው ስምምነቱም ይህንን ለማጠናከር የሚረዳ ነው ብለዋል ኢትዮጵያ በተለያዩ የአገሪቱ አካባቢዎች የመጠጥ ውሃ አቅርቦትን ለማሳደግና መሰረታዊ አገልግሎቶችን ለማሻሻል ለነደፈችው መርሃ ግብር ባንኩ የሚያደርገውን ድጋፍ አጠናክሮ እንደሚቀጥልም ዶክተር ኒጉሬ ገልፀዋል ከዚህም በተጨማሪ ኢትዮጵያ በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ለማካናወን ያስቀመጠችው ግብ ዕውን ለማድረግ ባንኩ የበኩሉን ድጋፍ በማድረግ ለዕቅዱ ስኬት ከኢትዮጵያ ጎን እንደሚሰለፍ ነው የተናገሩት የኢትዮጵያና የአፍሪካ ልማት ባንክ ግንኙነታቸውን በማጠናከር ፀረ ድህነት ትግሉ ግቡን እንዲመታ በቅርበት እንደሚሰሩ በፊርማ ስምምነቱ ላይ ተገልጧል,
የጋምቤላ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ስልሳ አምስት በመቶ ደረሰ, .._2013. 0 260 195 ; 5; ጋምቤላ ታህሳስ 72006 ዋኢማ - የጋምቤላ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ከአርባ በመቶ ወደ ስልሳ አምስት በመቶ መድረሱን የከተማው ውሃ አገልግሎትና ፍሳሽ ኤጀንሲ አስታወቀ የኤጀንሲው ዋና ዳይሬክተር አቶ አቡላ ኡዳንጊ የክልሉ መንግስት በ2 ነጥብ 1 ሚሊየን ብር ውጪ የተከላቸው የውሃ ፓምፖች በከተማው እየጨመረ ላለው የውሃ አቅርቦት ምክንያት አንደሆነ ገልጸዋል የከተማውን ነዋሪ ህዝብ መጠጥ ውሃ ሽፋን ሙሉ በሙሉ ለማዳረስ ኤጀንሲው የማስፈፀም አቅሙን በሙሉ እየተጠቀመ መሆኑን ነው አቶ አቡላ የገለፁት ዋና ዳይሬክተሩ አያይዘው እንደገለጹት ኤጀንሲ በ2006 ዓመት በያዘው እቅድ በከተማው የሚገኙትን የመጠጥ ውሃ ደንበኞች ቁጥር ከሁለት ሺህ ስድስት መቶ ዘጠና ወደ ሶስት ሺህ አምስት መቶ ለማሳደግ እየሰራ ይገኛል ኤጀንሲው በበጀት አመቱም ከሶስት ሚሊየን ብር በላይ ከተጠቃሚዎች ለመሰብሰብ አቅዶ እየተንቀሳቀሰ እንደሚገኝ የዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘገባ ያመለክታል ,
በ2 ነጥብ 4 ቢሊየን ብር ወጪ የመገጭ የመስኖና መጠጥ ውሃ ግድብ ግንባታ ተጀመረ, .._2013. 0 260 195 ; 5; አዲስ አበባ ታህሳስ 17 2006 ዋኢማ -ከ2 ነጥብ 4 ቢሊየን ብር በላይ ወጪ የሚደረግበት የመገጭ የመስኖና መጠጥ ውሃ ግድብ ግንባታ ተጀመረ ከጎንደር ከተማ በቅርብ ርቀት በመገጭ ወንዝ ላይ የሚገነባው ግድብ ሲጠናቀቅ አንድ ነጥብ ስምንት ቢሊዮን ሜትር ኪዩብ ውሃ የማጠራቀም አቅም ይኖረዋል የፕሮጄክቱ ኃላፊ አቶ አጎናፍር ዘውዴ እንደተናገሩት ግድቡ 17 ሺህ ሄክታር መሬት በመስኖ ማልማት የሚያስችል ነው ከዚህ በተጨማሪም 300 ሺ ለደረሰው የጎንደር ከተማ ህዝብ ለመጪዎቹ 100 ዓመታት አስተማማኝ የመጠጥ ውሃ ማቅረብ ያስችላል በኢትዮጵያ ውሃ ስራዎች ኮንስትራክሽን ድርጅት ባለቤትነት የሚገነባው ይህው ግድብ 76 ሜትር ከፍታና 890 ሜትር ርዝመት አለው የግድቡ ስራ መጀመር ከ500 በላይ ለሚሆኑ የአካባቢው ነዋሪዎች የስራ እድል የፈጠረ ሲሆን የግንባታው ወጪም በመንግስት የሚሸፈን መሆኑን ኤፍ.ቢ.ሲ ዘገባ ያስረዳል ,
9 ሚሊዮን ሰዎች የንፁህ መጠጥ ውሃ አገኙ, - ; .._2014 . 0 261 196 ; 5; አዲስ አበባ ነሐሴ 19 2006 ዋኢማ - በተጠናቀቀው ባጀት ዓመት በመላው አገሪቱ ከ 9 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ መሆናቸውን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለኢዜአ እንደገለጹት ሚኒስቴሩ በአገር አቀፍ ደረጃ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን ለማዳረስ ባደረገው ጥረት ባለፈው አመት ከነበረበት 68 በመቶ በአሁኑ ወቅት 76 ነጥብ 6 በመቶ አድርሷል - ; ሚኒስቴሩ በባጀት ዓመቱ በአገር አቀፍ ደረጃ 103 ከተሞችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቀሚ ለማድረግ አቅዶ ሲንቀሳቀስ መቆየቱን ያብራሩት ዳይሬክተሩ በአዲስ አበባ የሚካሄደወን ማስፋፊያን ጨምሮ በ78 ከተሞች የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ ተከናውኗል - ; በገጠር አካባቢዎችም አቅዶ 27 ሺየንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት አጠናቆ ለአገልግሎት አብቅቷል - ; በአጠቃላይ በባጀት ዓመቱ በገጠርና በከተማ ተገንብተው በተጠናቀቁ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ከ 9 ሚሊዮን በላይ ህዝብ ተጠቃሚ ማድረጋቸወን አቶ ብዙነህ አመልክተዋል - ; ለፕሮጀክቶቹ ማስፈፀሚያ ጥቅም ላይ የዋለው 5 ቢሊዮን ብር በመንግስትና በዓለም አቀፍ የልማት አጋሮች በጋራ የተሸፈነ መሆኑንም ተናግረዋል - ; የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ከሆኑት ከተሞች መካከል ደበሶሊሙገነትአምቦመቂቢሸፍቱሁሩታና ቡራዩ ይጠቀሳሉ ኢዜአ,
ባለሥልጣኑ የአምስት ንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶችን ግንባታ እያካሄደ ነው, - ; .._2014. 0 260 196 ; 5; አዲስ አበባ ጳጉሜን 3 2006 ዋኢማ - እያደገ የመጣውን የአዲስ አበባ ከተማ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፍላጎት ለማሟላት በ5 ቢሊዮን ብር ወጪ አምስት የውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ እያካሄደ መሆኑን የከተማው ውሃና ፍሳሽ ባለሥልጣን አስታወቀ በባለሥልጣኑ የውሃ አቅርቦትና ሥርጭት ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ፈቃዱ ዘለቀ ለዋልታ እንደገለጹት ፕሮጄክቶቹ አሁን ካለው የውሃ አቅርቦት በተጨማሪ በቀን 249 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ለማቅረብ የሚያስችሉ ናቸው - ; ፕሮጀክቶቹ ከፊታችን መስከረም ጀምሮ እስከ ግንቦት ወር ድረስ ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት የሚጀምሩ ሲሆን ይህም አሁን በከተማው በቀን የሚሠራጨውን 350 ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ወደ 599ሺ ሜትር ኩብ እንደሚያሳድገው አስረድተዋል እንደ አቶ ፈቃዱ ገለጻ ከፕሮጀክቶቹ መካከል በቀን 70ሺ ሜትር ኩብ ውሃ የማምረት አቅም ያለው የአቃቂ ከርሰ ምድርና ጥልቅ ውሃ ስሪ ኤ ተብሎ የሚጠራው ፕሮጀክት በመጪው መስከረም ወር አገልግሎት መሥጠት የሚጀምር ሲሆን ሌላኛውና 70ሺሜትር ኩብ ማምረት የሚችለው የአቃቂ ከርሰ ምድርና ጥልቅ ውሃ ስሪ ቢ የተባለው ፕሮጀክት ደግሞ በየካቲት ወር ለአገልግሎት ይበቃል - ; በተጨማሪም የለገዳዲ የከርሰ ምድር ውሃ ላይ የማስፋፊያ ሥራ በማካሄድና የድሬ ግድብን በማሻሻል እንዲሁም የምዕራፍ ሁለት የአቃቂ የከርሰ ምድር ውሃ ፕሮጀክትን በ2007 ዓም በማጠናቀቅ በአጠቃላይ 88ሺ ሜትር ኩብ ውሃ በአዲስ አበባ ከተማ የማሠራጨት አቅም ይፈጠራል ብለዋል - ; በከተማው የንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት ባለባቸው አካባቢዎች 20 ጥልቅ ጉድጓዶችን በመቆፈር በቀን 21ሺ ሜትር ኩብ ውሃ ለማምረት ባለሥልጣኑ ጥረት እያደረገ ነው ያሉት አቶ ፈቃዱ እስካሁን አራት ጉድጓዶች መቆፈራቸውን ገልጸዋል ከውሃ አገልግሎት ጋር በተያያዘ ችግሮች ሲያጋጥሙ በህብረተሰቡ ጥቆማ ማስተካከያዎች እንደሚደረጉ የጠቆሙት አቶ ፈቃዱ ለህብረተሰቡ ያለውን ተደራሽነት ይበልጥ ለማሻሻልም ባለስልጣኑ የራሱን የስልክ ጥሪ ማዕከል ለመቋቋም በዝግጅት ላይ መሆኑን ገልጸዋል ,
ባለፉት 4 ዓመታት 31 ሚሊዮን ህዝብ የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ሆኗል , - 1.3; .._2014. 0 262 197 ; 5; አዲስ አበባ መስከረም 28 2007 ዋኢማ - በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅዱ አራት ዓመታት ውስጥ በመላው አገሪቱ ከ31 ሚሊዮን በላይ ህዝብ የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ መሆኑን የውኃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር ገለጸ በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ እንደገለጹት በመጠጥ ውኃ አቅርቦት ጥረቱ ከተማና ገጠርን ጨምሮ አገራዊ የንጹህና ዘላቂ መጠጥ ውኃ ሽፋኑን 76 ነጥብ 7 በመቶ እንዲደርስ እንዳደረገው ገልጸዋል ከተቀመጠው ግብ ጋር ሲነፃፃርም በገጠር 103 ነጥብ 2 በመቶ በከተማ 123 ነጥብ 1 በመቶ እንዲሁም ከጠቅላላው 105 በመቶ ማሳካት መቻሉን አመልክተዋል በእቅድ ዘመኑ ውስጥ በ1 ነጥብ 5 ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 15 ሊትር ውኃና በከተማ በግማሽ ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 20 ሊትር ውኃ ለማቅረብ እየተሰራ እንደሚገኝም ተናግረዋል በተያዘው በጀት ዓመትም በመላው አገሪቱ ከ10 ሚሊዮን በላይ ህዝብን የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ለማድረግ ርብርብ እየተደረገ መሆኑን የኢዜአ ዘገባ ያመለክታል ,
ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኑ , - ; .._2014_22_14. 0 257 193 ; 5; አዲስ አበባ ጥቅምት 122007 ዋኢማ - ባለፉት አራት የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ትግበራ ዓመታት ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ መሆናቸውን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ የሚኒስቴሩ የሕዝብ ግንኙነትና ኮምኒኬሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ እንደገለጹት የመጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ከሆኑት መካከል 28 ሚሊየን በላይ የሚሆኑት በገጠር የሚኖሩ ሲሆኑ ቀሪዎቹና ከ3 ነጥብ 24 ሚሊየን በላይ የሚሆኑት ደግሞ በከተማ የሚኖሩ ናቸው ባለፉት አራት ዓመታት ባጠቃላይ 29 ነጥብ 78 ሚሊየን ያህል ዜጎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ ታቅዶ ከ31 ሚሊዮን በላይ ዜጎችን ተጠቃሚ በማድረግ የእቅዱን 105 ማሳካት መቻሉን ተናገረዋል አቶ ብዙነህ አያይዘው እንደገለጹት ባለፉት አራት ዓመታት በገጠር 76,354 እንዲሁም በከተማ 214 የውሃ ተቋማት ግንባታ የማስፋፊያና የመልሶ ማቋቋም ሥራዎች ተከናውነዋል የመሳሪያዎች የተቋራጮችና ባለሙያዎች እጥረት እንዲሁም በየደረጃው ያሉ የአስፈፃሚ አካላት የክትትል ግምገማና ግብረ መልስ አቅም ውስንነት በዕቅዱ ትግበራ ወቅት ያጋጠሙ ችግሮች መሆናቸውን ዳይሬክተሩ ተናግረዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ዘመኑ ማብቂያ የመጠጥ ውሃ አቅርቦቱን በገጠር በነፍስ ወከፍ በቀን 15 ሊትር በከተማ ደግሞ 20 ሊትር ለማድረስ የተቀመጠውን ግብ ለማሳከት ሚኒስቴሩ ከባለ ድርሻ አካላት ጋር በጋራ እየሰራ መሆኑን ተናግረዋል ,
የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በሁለተኛው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ዘመን ሙሉ በሙሉ ይሳካል- የሚኒስቴሩ, - ; .._2015_14. 0 260 172 ; 5; አዲስ አበባ ጥር 6 2007 ዋኢማ - የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን በሁለተኛው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ዘመን ሙሉ በሙሉ እንደሚሳካ የውሃ መስኖ እና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; የሚኒስቴሩ የኮምኒኬሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ እንደገለፁት በ2006 በጀት ዓመት መጨረሻ ሀገር አቀፉ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት 76.7 በመቶ ደርሷል - ; አቅርቦቱ በተያዘው የበጀት ዓመት መጨረሻ 80.83 የሚደርስ ሲሆን በመጪዎቹ አምስት ዓመታት ውስጥ ሽፋኑን ሙሉ በመሉ ለማሳካተ ከፍተኛ ርብርብ እየተደረገ መሆኑን አስረድተዋል - ; የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦቱን ለማሟላት በየአመቱ ከአምስት እስከ ሰባት ቢሊዮን ብር በጀት እየተመደበ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ግንባታና ማስፋፊያ እንደሚካሄድ ኃላፊው አስረድተዋል - ; እንደ አቶ ብዙነህ ገለጻ በ2003 ዓም በተደረገ ቆጠራ በአገሪቱ ያሉት አጠቃላይ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ብዛት 94ሺህ 400 የነበር ሲሆን በአሁኑ ጊዜ ቁጥሩ 161ሺህ 813 ደርሷል - ; ተጨማሪ የውሃ ተቋማትን ለመገንባት ጥረት እየተደረገ ሲሆን በዘርፉ የሰለጠነ የሰው ኃይልና የኤሌክትሮ ሜካኒካል መሳሪያዎች እጥረት እንዲሁም የኮንትራክተሮችና አማካሪዎች አቅም ውስንነት በዘርፉ የተጋረጡ ተግዳሮቶች እንደሆኑ ኃላፊው ተናግረዋል - ; ተግዳሮቶቹን ለመፍታትም በአገሪቱ ካሉ ስምንት ዩኒቨርሲቲዎችና የኢትዮጵያ ውሃ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት ጋር በመተባበር ባለሙያዎችን ለማፍራት ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ እየሰራ መሆኑን አቶ ብዙነህ አስረድተዋል,
ኢትዮጵያ በንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት የምዕተ ዓመቱን የልማት ግብ አሳካች , - ; .._2015_23. 0 281 210 ; 5; አዲስ አበባ መጋቢት 142007ዋኢማ-- ኅብረተሰቡን የንፁህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ ለማድረግ የተቀመጠውን የምዕተ ዓመቱን የልማት ግብ ማሳካቷ የውኃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ በተያዘው የፈረንጆች ዓመት መጨረሻ የሚጠናቀቀው በንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ዘርፍ የምዕተ ዓመቱ የልማት ግብ አቅርቦቱን በግማሽ ማሳደግ እንደሆነ የመንግሥታቱ ድርጅት መረጃ ያመለክታል ሚኒስትሩ እንደሚሉት አገሪቱ ለንፁህ መጠጥ ውኃና ሳኒቴሽን አገልግሎት ትኩረት በመስጥት የንፁህ መጠጥ ውኃ ተቋማትን ተደራሽ ማድረግ በመቻሏ በመስኩ የተቀመጠውን የምዕ ዓመቱን ግብ አሳክታለች ሚኒስቴሩ 22ኛው ዓለም አቀፍ የውኃ ቀንን ውኃና ዘላቂ ልማት በሚል መሪ ቃል ትናንት በተለያዩ ዝግጅቶች ያከበረ ሲሆን በዘርፉ የልማት ሥራዎች በመስራት ሞዴል ለሆኑ ወረዳዎችና ተቋማት እውቅና ሰጥቷል ተሸላሚዎቹ ከ9 ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች በራስ አገዝ የመጠጥ ውኃ መርሃ ግብር በውኃ በመስኖ እና በኢነርጂ ዘርፍ አፈፃጸም ውጤታማ የሆኑ ናቸው ሚኒስትሩ አቶ አለማየሁ ተገኑ እንደገለጹት በገጠር ያለው የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 75 ነጥብ 5 በመቶ የደረሰ ሲሆን በከተማ ደግሞ 84 ነጥብ 2 በመቶ ማድረስ ተችሏል በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዱም የንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 29 ነጥብ 8 ሚሊዮን ህዝብ ተጠቃሚ ለማድረግ ታስቦ በአራት ዓመት ውስጥ 31 ነጥብ 3 ሚሊዮን ህዝብ ተጠቃሚ ማድረግ መቻሉን ጠቅሰዋል ከ1984 ዓ.ም ወዲህ ለዘርፉ በተሰጠው ከፍተኛ ትኩረት በ2006 በጀት ዓመት መጨረሻ የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ወደ 76 ነጥብ 7 በመቶ ከፍ ማድረግ መቻሉን ሚኒስትሩ አቶ አለማየሁ ተገኑ አስታውቀዋል ለዚህ ስኬትም የአገሪቱ ብሄር ብሄረሰቦች ሕዝቦች ዓለም አቀፍ አጋሮች መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና ሌሎች ባለድርሻ አካላት አስተዋጽኦ ተጠቃሽ መሆኑን አስረድተዋል ከ23 ዓመታት በፊት የአገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት 19 ነጥብ 2 በመቶ እንደነበር ከሚኒስቴሩ የተገኘ መረጃ ያሳያል ኢዜአ ;
በአገሪቱ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 79 በመቶ መድረሱን ሚኒስቴሩ አስታወቀ , - ; .._2015 24. 0 ; 5; አዲስ አበባ ሚያዚያ 162007ዋኢማ-የአገሪቱ አጠቃላይ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 79 በመቶ መድረሱን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; የውሃና ኢነርጂ ሚኒስትር ዲኤታ አቶ ከበደ ገርባ ለዋልታ እንደገለጹት በአገሪቱ የገጠርና ከተማ አካባቢዎች የንጹህ ውሃ ሽፋን ለማሳደግ በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅዱ መሠረት በተካሄደው እንቅስቃሴ የአገሪቱ አጠቃላይ የንጹህ ውሃ ሽፋን 79 በመቶ ደርሷል ብለዋል - ; ከጊዜ ወደ ጊዜ እያደገ የመጣውን የአገሪቱን የንጹህ ውሃ ፍላጎት ለሟሟላት ሚኒስቴር መሥሪያ ቤቱ አስፈላጊውን በጀት በመመደብ ሥራዎችን እያካሄደ ነው ያሉት አቶ ከበደ በአሁኑ ወቅት የከተማ የንጹህ ውሃ መጠጥ ሽፋን 86 በመቶ የገጠር የንጹህ መጠጥ ሽፋን 78 በመቶ መሆኑን ገልጸዋል - ; ባለፉት አራት የዕድገትና የትራንስፎርሜሽን ዓመታት ሚኒስቴር መሥሪያቤቱ 32ነጥብ5 ሚሊዮን ሚሊዮን ህዝብ የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ ዕቅድ ተይዞ የአገሪቱ የንጹህ ውሃ ሽፋን በየዓመቱ 8 በመቶ ዕድገትበማሳየት ከ33 ሚሊዮን በላይ ህዝብን ተጠቃሚ በማድረግ በሚሊኒየም የልማት ግብ በመጠጥ ውሃና ንጽህና የተቀመጠውን ግብ ማሳካት መቻሉን አስረድተዋል - ; በዘንድሮ የበጀት ዓመት ሚኒስቴሩ በመላው አገሪቱ 49ሺ አዳዲስ የመጠጥ ውሃ ተቋማትን በመገንባት 15ሚሊዮን ህዝብን ተጠቃሚ የሚያደርግ ዕቅድን ማውጣቱን የገለጹት አቶ ከበደ ባለፉት ዘጠኝ ወራት 9ሺ የሚሆኑት የመጠጥ ውሃ ተቋማት አገልግሎት ጀምረው 3ነጥብ 6 ሚሊዮን ህዝብን የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ አድርገዋል ብለዋል - ; በኢትዮጵያ 80 በመቶ የሚሆነው የመጠጥ ውሃ ከከርሰ ምድር እንደሚገኝና በገጠር የአንድ ሰው የቀን አማካኝ የውሃ ፍጆታ 15ሊተር ሲሆን በከተማ 20 ሊትር መሆኑን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
ንፁሕ የመጠጥ ውሃን ለማዳረስ ይዞት የነበረውን እቅድ ማሳካቱን ሚኒስቴር መስሪያቤቱ ገለጸ, - ; .._2015_4. 0 261 196 ; 5; አዲስ አበባ ግንቦት 272007 ዋኢማ - በንፁሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት በአምስት ዓመቱን የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድም ሆነ በምዕተ ዓመቱ ግቦች ተይዞ የነበረ እቅድ ማሳካቱን የውሃ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ - ; ሚኒስትር ዴኤታው አቶ ከበደ ገርባ በተለይ ለዋኢማ እንደገለጹት የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን በከተማ ሙሉ በሙሉ በገጠር ደግሞ 98 በመቶ ለማዳረስ በአምስት ዓመቱ የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ የተያዘውን ግብ ማሳካት ተችሏል ብለዋል - ; ለ33 ሚሊዮን ዜጎች የንፁሕ መጠጥ ውሃ ለማዳረስ ታቅዶ እንደነበር የገለጹት ሚኒስትር ዴኤታው በአሁኑ ወቅት 34.8 ሚሊዮን ዜጎች የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ መሆን ችለዋል ብለዋል - ; በዓለም ዓቀፍ ደረጃም የምዕተ አመቱን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በፊት ከነበረበት 14 በመቶ ወደ 60 በመቶ ለማድረስ ግብ ተጥሎ እንደነበር አስታውሰው ሽፋኑን 80 በመቶ ማድረስ በመቻሉ የምዕተ አመቱን ግብ ቀድሞ ማሳካት እንደተቻለ ጠቁመዋል - ; ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ በያዝነው የበጀት ዓመት መጨረሻ ላይ አቅርቦቱን ወደ 86 በመቶ ለማድረስ እየሰራ እንደሆነም ሚኒስትር ዴኤታው ተናግረዋል - ; በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዱ በውሃ ማከፋፈያ ተቋማት ግንባታ 89 ሺህ አዳዲስ የውሃ ተቋማትን ለመገንባት ታቅዶ 75 ሺህ እንደደረሰ የገለጹት አቶ ከበደ በሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድም 170 ሺህ ለመገንባት ታቅዷል ብለዋል - ; በቀጣይ የእድገትና ትራንስፎርማሽን እቅድ በከተማ እስከ 500 ሜትር ርቀት ያለውን የንፁህ መጠጥ አቅርቦት ወደ አባወራ በገጠር ደግሞ ከ1.5 ኪሎሜትር ርቀት ወደ 1 ኪሎሜትር ለማሳጠር ታቅዷል ብለዋል - ; በአምስቱ ዓመት የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን የዕቅድ ጊዜ ለንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትና ግንባታ ከ30 ቢሊየን ብር በላይ ወጪ መደረጉን ሚኒስትር ዴኤታው ገልጸዋል ,
በአዳማ ከተማ ላለፉት ቀናት የተቋረጠው የንፁህ መጠጥ ውሀ ችግር እስከ ነገ ምሽት ይፈታል ተባለ, በአዳማ ከተማ ላለፉት ጥቂት ቀናት የተቋረጠው የንፁህ መጠጥ ውሀ ችግር እስከ ነገ ምሽት ድረስ የክልሉ የውሀና ኢነርጂ ቢሮ ገለፀ በአዳማ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሀ አቅርቦት ከተቋረጠ አስራ ስምንት ቀናት ሆኖታል የከተማ አስተዳደሩና የውሀና ፍሳሽ ፅህፈት ቤት ችግሩ የተከሰተው ከቆቃ ወደ አዳማ የሚመጣው የውሀ መስመር ላይ በደረሰ አደጋ ነው ብሏል ከዚህ በፊት የውሀ መቆራረጥ ሲያጋጥም አስተዳደሩ በፍጥነት ችግሮቹን ለመፍታት ጥረቶችን ሲያደርግ የቆየ ቢሆንም የአሁኑ ችግር ከበድ ያለ መሆኑ ለቀናት እንዲቆይ እንዳደረገው ነው ሀላፊዎቹ የተናገሩት ችግሩን ለመፍታትም ርብርብ እየተደረገ መሆኑንና በአሁኑ ጊዜም በቦቲና በሌሎች መንገዶች ለነዋሪው ውሀ እየቀረበ እንደሚገኝ ተጠቁሟል የከተማው ነዋሪ ችግሩን ለመፍታት እየተደረገ ያለውን ጥረት በማየት እያሳየ ላለው እገዛና ትእግስት ምስጋናችንን እናቀርባለንም ማለታቸውን ፋና ዘግቧል ከችግሩ ስፋትና መልሶ ለመጠገን የሚደረገውን ጥረት ከዚህ በፊት ታይቶ የማይታወቅ ተደጋጋሞ በሚደርስ የጎርፍ አደጋ ሌላው ስራውን በፍጥነት እንዳይጠናቀቅ አድርጎታል በአሁኑ ጊዜ ችግሩን ለመፍታት ጥረት እየተደረገ እንደሚገኝና ከ48 ሰአት ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ መፍትሄ እንደሚያገኝ ያላቸውን ተስፋ የገለጹት ደግሞ በውሀና ኢነርጂ ሚንስቴር የውሃ ሳኒቴሽን ዳይሬክተር አቶ ዮሀንስ ገብረመድህን መግለጻቸውን ፋና ዘግቧል ,
የሀገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ቁጥር 90 ሺ መድረሱ ተገለፀ, የሀገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ቁጥር ከ90 ሺ በላይ ማድረስ መቻሉን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስትር ዴኤታ ገለጹ ሚኒስትር ዴኤታው አቶ ከበደ ገርባ ዛሬ በድሬዳዋ ከተማ በሀገሪቱ የውሃ አጠቃቀም ሁኔታ ላይ ያተኮረ 6ኛ ሀገር አቀፍ የውሃ አገልግሎቶች ስብሰባ ላይ እንደተናገሩት ቁጥሩ ሊጨምር የቻለው መንግስት ለዘርፉ በሰጠው ልዩ ትኩረት ነው አቶ ከበደ አያይዘው እንደገለጹት የሀገሪቱን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ቁጥርን በማሳደግ ጤናማና አምራች ህብረተሰብ የመፍጠር ራዕይ ፍሬ ማሳየት ጀምሯል ሀገሪቱን ኢህአዴግ ማስተዳደር ከጀመረበት ወቅት ጀምሮ ትክክለኛ የውሃ ሀብት ልማት ፖሊስና ስትራቴጂ በመንደፍና ህብረተሰቡን በስፋት በማሳተፍ ለመጠጥና ለግብርና ኢንዱስትሪና ለኃይል ማመንጫ አገልግሎቶች ለማዋል ከፍተኛ ርብርብ ተደርጓል ብለዋል ሚኒስትር ዴኤታው አቶ ከበደ አክለውም ግብርናችንን ከዝናብ ጥገኝነት ለማላቀቅ ህብረተሰቡ በሰራዊት መልስ ተደራጅቶ የተፈጥሮ ሀብታችንን እየተንተካከበ ነው በተለያዩ ዘዴዎችም ውሃን ይዞ በማቆየት በሚሊየን የሚቆጠሩ ሄክታር መሬትን በመስኖ በማልማት በዓመት ሁለትና ከዚያ በላይ ማምረት ተችሏል በማለት ገልፀዋል የድሬዳዋ አስተዳደር ከንቲባ አቶ አሰድ ዜያድ በበኩላቸው በአስተዳደሩ ከፍተኛ የውሃ ክምችት ቢኖርም በየጊዜው እየጨመረ ከሚመጣው የህዝብ ቁጥርና ኢንቨስትመንት ከማስተናገድ አኳያ የማስፋፋት ስራዎች እንደሚያስፈልጉ ተናግረዋል ችግሩን ለመቅረፍም ከመንግስትና ከዓለም ባንክ በተገኘ ከ570 ሚሊየን ብር በላይ በሆነ ወጪ የተለያዩ የማስፋፋት ስራዎችን ለመስራት ስምምንት ላይ መደረሱን አያይዘው ገልፀዋል ለሶስት ተከታታይ ቀናት በሚቆየው ስብሰባ ላይ ከ450 በላይ ሰዎች ተሳታፊዎች ሲሆኑ በስብሰባው ላይም ውኃ ተኮር ጥናታዊ ጽሁፎች እንደሚቀርቡ ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
ባለስልጣኑ የከተማዋን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ለማሻሻል እየሰራ ነው, የአዲስ አበባ ከተማን የውኃ አቅርቦት ለማሻሻል ሶስት ጥልቅ የውሃ ጉድጓድ ቁፋሮ ፕሮጀክቶች ሊያካሂድ መሆኑን የአዲስ አበባ ከተማ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን አስታወቀ የባለስልጣኑ የኮሙኒኬሽን ጉዳዮች ደጋፊ የስራ ሂደት መሪ ወይዘሮ እፀገነት ተስፋዬ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል እንደገለፁት ሶስቱ ፕሮጀክቶች ሲጠናቀቁ በቀን ከ150 ሺ ሜትር ኪዩብ በላይ ንፁህ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት ይሰጣሉ ለፕሮጀክቶቹ ግንባታ የሚያስፈልገውን ወጪ ከኢትዮጵያ መንግስት ከዓለም ባንክና ከቻይናው ኤግዚም ባንክ በረዥም ጊዜ የሚከፈል ብድር የተገኘ ሲሆን ፕሮጀክቶቹ በ2006 ዓመተ ምህረት ይጠናቀቃሉ ተብሎ ይጠበቃል ብለዋል እንደ ወይዘሮ እፀገነት ገለፃ ከሚሰሩት ፕሮጀክቶች መካከል አንዱ ከኢትዮጵያ መንግሥትና ከዓለም ባንክ በተገኘ 830 ሚሊዮን ብር የሚከናነወን ሲሆን 70ሺ ሜትር ኪዩብ ውሃ ማመንጨት አቅም ይኖረዋል ብለዋል እንዲሁም ሌላው 70ሺ ሜትር ኩዩብ ንፅህ የመጠጥ ውሃ ሊያቀርብ የሚችለው ፕሮጀክት ከቻይና ኤግዚም ባንክ በረዥም ጊዜ በሚከፈል 94 ሚሊዮን ዶላር ብድር የሚከናወን መሆኑንም ጠቁመዋል ፕሮጀክቶቹ ሲጠናቀቁም በተለይም ለቡ ዓለም ባንክ ጦር ኃይሎች ቤተልና ሌሎች አካባቢዎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋን የተሻለ እንደሚያደርገው ተናግረዋል እንዲሁም በአሁኑ ወቅት ከፍተኛ የውሃ አቅርቦት ውስንነት በሚታይባቸው የከተማዋ አካባቢዎችም 10ሺ 700 ሜትር ኪዩብ ውሃ በቀን መስጠት የሚችሉ ስምንት የውሃ ጉድጓዶች ቁፋሮ በማካሄድ ላይ መሆኑን ጠቁመው ለፕሮጀክቱ ማስኬጃም 100 ሚሊየን ብር በጀት መመደቡን ገልፀዋል ,
ሚኒስቴሩ ከ413 ሚሊየን ብር በላይ በሆነ ወጪ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ግንባታ እያካሄደ ነው , የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር በሀገር አቀፍ ደረጃ ያለውን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ለማሻሻል በዘንድሮው የበጀት ዓመት ከ413 ሚሊየን ብር በላይ የተለያዩ የውሃ ስራዎችን እያከናወነ መሆኑን አስታወቀ በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ዛሬ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል እንደገለፁት ሚኒስቴሩ በዘንድሮው የበጀት ዓመት 413 ሚሊየን 798 ሺ ብር ወጪ በማድረግ 7 ሚሊየን የሚሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ እየሰራ ነው በዚህም በገጠር 6 ሚሊዮንና በከተማ ደግሞ 1 ሚሊዮን የሚሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ ከክልሎችና መንግስታዊ ካልሆኑ ድርጅቶች ጋር በጋራ እየሰራ ነው ብለዋል በሰባት ዞኖች 12 የፍሎራይድ ማጣሪያ ገንዳዎች ግንባታ የሚካሄድ መሆኑን አቶ ብዙነህ ተናግረዋል ለግንባታው የሚሆነውን ወጪ ከዓለም ባንክ አፍሪካ ልማት ባንክ ከዩኒሴፍ ከፊንላንድ መንግስት ከጣሊያንና ዓለም አቀፍ የልማት ትብብር ከጃፓን ዓለም አቀፍ የትብብር ኤጀንሲና አገር በቀል ከሆኑ መንግስታዊ ካልሆኑ ድርጅቶችና ከክልሎች የተገኘ ነው ብለዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ አመቱ መጨረሻ አሁን ያለውን 79 ነጥብ 8 በመቶ አማካኝ ሀገራዊ የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን ወደ 87 በመቶ ለማድረስ ታቅዶ እየተሰራ መሆኑን አቶበ ዙነህ መናገራቸውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
ከ12 ሚሊየን በላይ የህብረተሰብ ክፍሎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኑ, - ; .._2013. 0 260 195 ; 5; አዲስ አበባ የካቲት 272005ዋኢማ - የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር ከ12 ሚሊየን በላይ ለሚሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎች የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ተጠቃሚ እንዲሆኑ ማስቻሉን አስታወቀ በሚኒስቴሩ የህዝብ ግንኙነትና ኮሙኒኬሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል እንደገለፁት ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ ለ11 ነጥብ 1 ሚሊየን የገጠርና 1 ነጥብ 1 ሚሊየን የከተማ ነዋሪዎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ አድርጓል ተጠቃሚ ያደረገው ባለፉት ሁለት ዓመት ከስድስት ወራት ማለትም በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ አመቱ ግማሽ ላይ በድምሩ 24ሺ 320 የገጠርና የከተማ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት በመገንባት ነው አገልግሎት የማይሰጡ የመጠጥ ውሃ ተቋማት ቁጥርን ከመቀነስ አንፃርም ከ8ሺ 896 በላይ ነባር የገጠር መጠጥ ውሃ ተቋማት ተጠግነው አገልግሎት እንዲሰጡ ተደርገዋል ብለዋል ከዚህ በተጨማሪ በ84 ከተሞች አዲስ የመጠጥ ውሃ ተቋማት ግንባታ የማስፋፊያና የመልሶ ማቋቋም ሥራዎች ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት ጀምረዋል ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ በአምስት አመቱ የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዱ 18 ነጥብ 2 ሚሊየን የሚሆኑ የህብረተሰብ ክፍሎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ እቅድ በመያዝ ወደ ትግበራ ከገባ ሁለት አመት ከስድስት ወር አስቆጥሯል የተቀመጠውን አጠቃላይ ግብ ለማሳካትም 26ሺ 739 የእጅ ጉድጓድ 7ሺ 372 መለስተኛ ጥልቅ ጉድጓዶችና 7ሺ 212 የምንጭ ማጐልበት ሥራዎች ለማከናወን ታቅዷል እንዲሁም 335 የውሃ ማጠራቀሚያ ኩሬዎች 545 የዝናብ ውሃና 23 የገፀ-ምድር የመጠጥ ውሃ መጠራቀሚያ ጋኖችን በመገንባት ህብረተሰቡን የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ለማድረግ መታቀዱን አቶ ብዙነህ ቶልቻ ተናግረዋል በአጠቃላይ በእድገትና በትራንስፎርሜሽን እቅዱ የገጠር የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋንን በ1 ነጥብ 5 ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 15 ሊትር እንዲያገኙ አስችሏቸዋል እንዲሁም በከተማ ያለውን የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን በ0 ነጥብ 5 ኪሎ ሜትር ክልል ውስጥ በነፍስ ወከፍ በቀን 20 ሊትር እንዲያገኙ በማድረግ በአገር አቀፍ ደረጃ ያለውን የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን 98 ነጥብ 5 በመቶ የማድረስ አጠቃላይ ግብ ተጥሎ ወደ ስራ መገባቱ የሚታወስ መሆኑን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
የከተማዋን የመጠጥ ውሃ ሽፋን ለማሳደግ በ580 ሚሊየን ብር የማስፋፊያ ስራ እየተካሄደ ነው, - ; .._2013. 0 260 196 ; 5; አዲስ አበባ መጋቢት 52005ዋኢማ - የከተማዋን የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን ለማሳደግ በ580 ሚሊየን ብር የለገዳዲ የውሃ ማጣሪያ ጣቢያና የድሬ ግድብ ማስፋፊያን እያከናወነ መሆኑን የአዲስ አበባ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን አስታወቀ በባለስልጣኑ የፕሮጀክት ልማትና ማስፋፊያ ጽህፈት ቤት ስራ አስኪያጅ ኢንጂነር ስዩም ብርሃኑ እንደገለፁት የማስፋፊያ ፕሮጀክቱ የድሬ ግድብ ውሃ የመያዝ አቅምን በማሳደግ የለገዳዲ ግድብ 30ሺ ሜትር ኪዩብ ተጨማሪ ጥሬ ውሃ ማቅረብ የሚችልበትን አቅም ይፈጥራል ፕሮጀክቱ የለገዳዲ የውሃ ማጣሪያ ጣቢያ የማምረት አቅምን በ30ሺ ሜትር ኪዩብ የሚያሳድገው ሲሆን ግድቡ በቀን የሚያመርተውን 165ሺ ሜትር ኪዩብ ውሃ ወደ 195ሺ ያሳድገዋል ብለዋል ይህም በከተማዋ ሰሜናዊና ሰሜን ምስራቅ አካባቢ ያለውን የውሃ አቅርቦት እንደሚያሻሽለው ኢንጂነር ስዩም ተናግረዋል ለፕሮጀክቶቹ ማስፈፀሚያ 580 ሚሊየን ብር በጀተ የተመደበ ሲሆን ከዚህ ውስጥ ለድሬ ግድብ ማስፋፊያ 130 ሚሊየን ብር 430 ሚሊየን ብሩ ደግሞ ለለገዳዲ የውሃ ማጣቢያ ግንባታና ቀሪው ብር በሀገሪቱ የመጀመሪያ የሆነ የክሎሪን ማምረቻ ፋብሪካ ግንባታ የሚውል መሆኑ ተጠቁሟል በአሁኑ ወቅት የድሬ ግድብ ማስፋፊያ ስራ በ16 ወራት ለማጠናቀቅ የታቀደ ሲሆን የጠቅላላ ስራው 15 በመቶ መጠናቀቁም ተጠቁሟል የለገዳዲ ማጣሪያ ጣቢያ የማስፋፊያና የክሎሪን ፋብሪካ ግንባታ ስራው ደግሞ በ24 ወራት ጊዜውስጥ ሊጠናቀቅ እንደሚችል ኢንጂነር ስይም መግለፃቸውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን 61 ነጥብ 6 በመቶ መድርሱ ተገለፀ, - ; .._2013_. 0 260 196 ; 5; አዲስ አበባ ሚያዝያ 32005 ዋኢማ - በመላው ሀገሪቱ በተካሄደ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሳኒቴሽንና ሃይጂን ተቋማት ቆጠራ አገራዊ የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን 61 ነጥብ 6 በመቶ መድረሱን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ የሚኒስቴሩ የውጭና የሕዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ቶልቻ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል እንደገለፁት የመጠጥ ውሃ አቅርቦት ሳኒቴሽንና ሃይጂን ተቋማት ቆጠራ መሰረት እስከ 2005 ዓ.ም አጋማሽ ድረስ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በገጠር 58 ነጥብ 71 በመቶ በከተማ ደግሞ 80 ነጥብ 72 በመቶ ደርሷል ይህም አጠቃላይ አገራዊውን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት 61 ነጥብ 6 በመቶ ያሳደገው ሲሆን በ2007 ዓ.ም ማለትም የሚሊኒየም የምዕት አመቱ የልማት ግብ ሀገራዊውን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት 70 በመቶ ለማድረስ የታቀደውን ዕቅድ ማሳካት እንደሚቻል በቆጠራው የተገኘው ውጤት አመላካች ነው ብለዋል ቆጠራው በ2003 ዓ.ም መካሄዱን የገለፁት አቶ ብዙነህ በቆጠራው ወቅትም በ12 ሚሊየን አባወራዎች የቤት ለቤት ቆጠራ ተካሂዷል ብለዋል የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሳኒቴሽንና ሃይጂን አገልግሎት ክትትልና ግምገማ ማካሄድ ክፍተት አመልካች መሆኑ ስለታመነበት በ2003 ዓ.ም. ጀምሮ በአለም አቀፍ ደረጃ ሲምፖዚየም መካሄድ መጀመሩን ጠቁመው ከመጋቢት 30 ጀምሮ እስከ ዛሬው ዕለት በአዲስ አበባ ሂልተን ሆቴል ሲምፖዚየሙ በመካሄድ ላይ መሆኑን ጠቁመዋል ሲምፖዚየሙን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር መስሪያ ቤት ከአይአርሲ አለም አቀፍ የውሃና ሳኒቴሽን ማዕከል ጋር በጋራ በመሆን እየተካሄደ ሲሆን በውይይቱ የመጀመሪያው የተቋማት ቆጠራ ግኝት የተቋማቱ ቆጠራ በዳታ መሰባሰብና መተንተን ሪፖርት አደራረግና ወደፊት ዳታን ወቅታዊ የማድረግ እቅድና መረጃን ለመረጃ ፈላጊዎች ተደራሽ ማድረግ ላይ የልምድ ልውውጥ እንደሚደረግም አቶ ብዙነህ መናገራቸውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል ,
ባለፉት ሁለት ተኩል ዓመታት ከ12 ሚሊዮን በላይ ህዝብ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኗል አቶ አለማዮሁ ተገኑ, .._2013. 0 260 195 ; 5; አዲስ አበባ ሐምሌ 42005 ዋኢማ - ባለፉት ሁለት ተኩል ዓመታት 12 ነጥብ 5 ሚሊዮን ህዝብ ንጹህ የመጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ማድረጉን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ ሚኒስትሩ አቶ አለማዮሁ ተገኑ በተለይ ለዋልታ እንደገለጹት በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ 16 ሚሊዮን ህዝብ ተደራሽ ለማድረግ ታቅዶ እንደነበር አስታውሰው ቀሪው 3 ነጥብ 5 ሚሊዮን ህዝብ በቀጣይ ተጠቃሚ ይሆናል ብለዋል በአገሪቱ ንጹህ የመጠጥ ውሃ ለማዳረስ የህዝብና የአመራር ንቅናቄ በመፍጠር እየተሰራ መሆኑን የጠቆሙት ሚኒስትሩ እስካሁን ባለው ጊዜ ሽፋኑ 61 ነጥብ 6 በመቶ መድረሱን አስታውቀዋል ሚኒስትሩ አያይዘውም በገጠር 93 ሺሕ በከተማ ደግሞ 1 ሺሕ 5 መቶ የውሃ ተቋማት ቆጠራና የሚገኙበትን ደረጃ የመለየት ስራ እንደተከናወነ ተናግረዋል አቶ አለማዮሁ አያይዘውም የአገሪቱ የመስኖ ስራ የሚከናወነው በፌዴራል መንግስት በክልሎች በመንግስት የልማት ድርጅቶችና በግል ባለሃብቶች እንደሆነ ጠቁመው በጥናትና በቅድመ ዝግጅት ደረጃ በሁሉም ወገኖች መጠናቀቁን ገልጸዋል የመስኖ ስራ ሰፊና ከባድ አቅም የሚጠይቅ በመሆኑ አገሪቱ ካላት የመስኖ ሃብት አንጻር ብዙ እንደሚቀር አቶ አለማዮሁ ተናግረዋል አገሪቱ ካላት 1 መቶ 22 ቢሊየን ሜትር ክዩቢክ ውሃ እስካሁን ድረስ የተጠቀመችው 7 በመቶ ብቻ መሆኑን ተናግረዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን ዘመን የመስኖ ስራ ከነበረበት 2 ነጥብ 5 ወደ 15 በመቶ ለማሳደግ እቅድ ተይዞ 7 በመቶ መፈጸሙን የጠቆሙት ሚኒስትሩ በቀሪው ጊዜ እቅዱን ሙሉ በሙሉ ለማሳካት የተቀናጀ ጥረት እየተደረገ ነው ብለዋል ,
በቤንሻንጉል ጉምዝ የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ለማሳደግ የከርስ ምድር ጥናት እንዲካሄድ ተጠየቀ በቤንሻንጉል ጉምዝ ክልል የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን ለማሳደግ የኮርስ ምድር ውሃ ጥናት መካሄድ እንዳለበት ተጠቆመ በክልሉ በገጠር የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ የሚንቀሳቀሱ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችን ለመቆጣጠር የሚያስችል መመሪያም ተዘጋጅቷል የክልሉ ውሃ ማእድንና እነርጂ ቢሮ የክልሉ የገጠር መጠጥ ውሃ አስተዳደር ለማሻሻል ላለፉት ሶስት ቀናት ባካሄደው አውደ ጥናት ማጠናቀቂያ ላይ እንደተገለጸው በክልሉ እስካሁን የከርሰ ምድር ውሃ ትናት ባለመካሄዱ በውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታና አስተዳደር ላይ ችግር ሲፈጠር ቆይቷል በቀጣይ ግን በክልሉ የሚንቀሳቀሱ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች እገዛ በመጠየቅ ትናቱን ለማካሄድ ትረት እንደሚደረግ ቢሮው አስታውቋል የአውደ ጥናቱ ተሳታፊዎች እንዳሉት ያለ በቂ ትናት የተቆፈሩ የመለስተኛ የእጅና ትልቅ ጉድጓዶች ባልተጠበቀ ወቅት ምንጫቸው ደርቆ አቅርበታቸው ስለሚቋረጥ ሀብረተሰቡ ተገቢ አገልግሎት በማግኘት ላይ አይደለም በመሆኑም ቢሮው የከርሰ ምድር ውሃ ትናት በማካሄድ በቂ የውሃ ክምችት ያለባቸውና ቁፋሮ የሚካሄድባቸው ቦታዎች የሚለዩበትና የተገነቡ ፕሮጀክቶች አስተዳደራዊ ችግሮች የሚወገዱበት መንገድ ማመቻቸት እንዳለበት ተቁመዋል በሌላ በኩል በክልሉ በገጠር የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ የተሳተፉ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ወጥነት ባለው አሰራር እንዲመሩና ተግባራቸውንም መቆጣጠር የሚያስችል የአፈጻጸም መመሪያ ማዘጋጀቱን ቢሮው አስታውቋል የተዘጋጀው መመሪያ ድርጅቶቹ በመስኩ የሚያካሄዱትን እንቅስቃሴ በተቀናጀ መንገድ ለማጎልበትና በአንጻሩም ከክልሉ ውሃ ማእድንና እነርጂ ሃብት ቢሮ አሰራር ውጪ የሚንቀሳቀሱትንና ታማኝነት የጎደላቸውን ድርጅቶች በመለየት እርምጃ ለመውሰድ እንደሚያግዝ በአውደ ጥናቱ መገለጹን ዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል በአሁኑ ወቅትም የክልሉ የንጹህ የመጠጥ ውሃ ሽፋን 27 በመቶ ብቻ እንደሆነ ከቢሮው የተገኘ መረጃ ያመለክታል
ባለፉት ሁለት ተኩል ዓመታት ከ12 ሚሊዮን በላይ ህዝብ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኗል አቶ አለማዮሁ ተገኑ, ባለፉት ሁለት ተኩል ዓመታት 12 ነጥብ 5 ሚሊዮን ህዝብ ንጹህ የመጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ማድረጉን የውሃና ኢነርጂ ሚኒስቴር አስታወቀ ሚኒስትሩ አቶ አለማዮሁ ተገኑ በተለይ ለዋልታ እንደገለጹት በእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ 16 ሚሊዮን ህዝብ ተደራሽ ለማድረግ ታቅዶ እንደነበር አስታውሰው ቀሪው 3 ነጥብ 5 ሚሊዮን ህዝብ በቀጣይ ተጠቃሚ ይሆናል ብለዋል በአገሪቱ ንጹህ የመጠጥ ውሃ ለማዳረስ የህዝብና የአመራር ንቅናቄ በመፍጠር እየተሰራ መሆኑን የጠቆሙት ሚኒስትሩ እስካሁን ባለው ጊዜ ሽፋኑ 61 ነጥብ 6 በመቶ መድረሱን አስታውቀዋል ሚኒስትሩ አያይዘውም በገጠር 93 ሺሕ በከተማ ደግሞ 1 ሺሕ 5 መቶ የውሃ ተቋማት ቆጠራና የሚገኙበትን ደረጃ የመለየት ስራ እንደተከናወነ ተናግረዋል አቶ አለማዮሁ አያይዘውም የአገሪቱ የመስኖ ስራ የሚከናወነው በፌዴራል መንግስት በክልሎች በመንግስት የልማት ድርጅቶችና በግል ባለሃብቶች እንደሆነ ጠቁመው በጥናትና በቅድመ ዝግጅት ደረጃ በሁሉም ወገኖች መጠናቀቁን ገልጸዋል የመስኖ ስራ ሰፊና ከባድ አቅም የሚጠይቅ በመሆኑ አገሪቱ ካላት የመስኖ ሃብት አንጻር ብዙ እንደሚቀር አቶ አለማዮሁ ተናግረዋል አገሪቱ ካላት 1 መቶ 22 ቢሊየን ሜትር ክዩቢክ ውሃ እስካሁን ድረስ የተጠቀመችው 7 በመቶ ብቻ መሆኑን ተናግረዋል በእድገትና ትራንስፎርሜሽን ዘመን የመስኖ ስራ ከነበረበት 2 ነጥብ 5 ወደ 15 በመቶ ለማሳደግ እቅድ ተይዞ 7 በመቶ መፈጸሙን የጠቆሙት ሚኒስትሩ በቀሪው ጊዜ እቅዱን ሙሉ በሙሉ ለማሳካት የተቀናጀ ጥረት እየተደረገ ነው ብለዋል ,
የጎንደር ከተማ ዘላቂ የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ዛሬ ተመረቀ 166 ሺ ህዝብ የውሃ ተጠቃሚ ሆነ ለአራት አመታት በ74 ነጥብ 1 ሚሊዮን ብር በሚበልጥ ወጪ ሲካሄድ የቆየው የጎንደር ከተማ ዘላቂ የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ዛሬ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ጀመረ ፕሮጀክቱን መርቀው የከፈቱት የክልሉ ርእሰ መስተዳድር አቶ ዮሴፍ ረታ እንደተናገሩት ከጅምር እስከ ፍጻሜ የከተማው ነዋሪዎች ከመንግስት ጎን ቆመው ያደረጉት ተሳትፎ የሚያበረታታ ነው የክልሉ ውሃ ማእድንና እነርጂ ሀብት ልማት ቢሮ ሃላፊ አቶ አበበ አየነው በበኩላቸው በክልሉ መንግስት በጀት የተገነባው ፕሮጀክት ለ20 አመታት ያለምንም ችግር ለ166 ሺ ህዝብ አገልግሎት መስጠት እንደሚችል አስታውቀዋል ከአንገረብ ግድም የተጠለፈው የጎንደር ከተማ የውሃ ፕሮጀክት በከተማው የነበሩ 14 ትልቅ የውሃ ጉድጓዶች አማካኝነት 1ሺ 700 ሜትር ኪዩብ ውሃ በማምረት ለከተማው ህዝብ እንደሚያሰራጭ ሃላፊው ተቁመዋል በክልሉ ባህርዳር ደሴና ደብረብርሃን በመሳሰሉ ከተሞች የክልሉ መንግስት በመደበው በጀትና በእርዳታ የውሃ ፕሮጀክቶች እየተካሄዱ መሆኑን ሃላፊው ቸምረው ገልጸዋል የነዋሪዎቹ ተወካይ አምባሳደር ዘመረ ካሴ በበኩላቸው ለበርካታ አመታት የነበረው የመጠጥ ውሃ ችግር በመቃለሉ የነዋሪዎችን የቀጣይ የእድገት አቅጣጫ የሚያመላክት ነው ብለዋል በቀጣይም ተገቢ በሆኑ የልማት ዘርፎች ላይ እንደሚሳተፉና ለፕሮጀክቱም አስፈላጊ እንክብካቤ እንደሚያደርጉ ተናግረዋል በእለቱ የውሃ ሀብት ልማት ሚኒስቴር አቶ ሽፈራው ጃርሶን ቸምሮ ሌሎች ትሪ የተደረገላች እንግዶችና በብዙ ሺ የሚቆጠሩ የከተማው ነዋሪዎች መገኘታቸውን ዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል
ማረት ያስገነባቸው 146 የውሃ ፕሮጀክቶች አገልግሎት መስጠት ጀመሩ ማሀበረ ረዴት ትግራይ ማረት በ3 ነጥብ 9 ሚሊየን ብር ያስገነባቸው 146 የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች አገልግሎት መስጠት ጀመሩ በድርጅቱ የመጠጥ ውሃ አገልግሎት ሃላፊ አቶ ጌታቸው ሃይሌ እንደገለጹት በማእከላዊ ደቡባዊና ምስራቃዊ ዞኖች ባለፉት ስድስት ወራት ያስገነባቸው 25 መካከለኛ 103 የእጅ ፓምፕ ጉድጓዶች ቁፋሮና 18 የጎለበቱ ምንጮች ከ544 ሺ በላይ ነዋሪዎች ተጠቃሚ አድርገዋል በግንባታው የአካባቢው ነዋሪዎች 390ሺ ብር የሚገመት የድንጋይ አሸዋና ነጻ የጉልበት እገዛ ማድረጋቸውን ገልጸዋል በወረራው ወቅት በኢሮብና ጉሎመኸዳ ወረዳዎች የሻእቢያ ወታደሮች ያወደሟቸው 15 የውሃ ፕሮጀክቶች መልሶ በመገንባት ለአገልግሎት እንዲበቁ መደረጉን ሃላፊው ጠቁመው ቀጣይ ለሚያስገነባቸው 20 የውሃ ፕሮጀክቶች የከርሰ ምድር ትናትና ዲዛይን ስራ መጠናቀቁን አስታውቀዋል የክልሉ ውሃ ማእድንና እነርጂ ቢሮ በማካሄድ ላይ ያለውን እንቅስቃሴ ለማገዝም ማረት 85 ሺ ብር የሚያወጡ የውሃ መሳቢያ ሞተሮችና መለዋወጫ መሳሪያዎች በእርዳታ መስጠቱንና በቅርቡም ተመሳሳይ እገዛ ለማድረግ በዝግጅት ላይ እንደሆነ መናገራቸውን ዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል
በአማራ 15 የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ተጠናቅቀው አገልገሎት መስጠት ጀመሩ በኢትዮጵያ ማሀበራዊ ተሃድሶ ልማት ፈንድ የአማራ ክልል ጽህፈት ቤት ከ12 ሚሊየን ብር በላይ ወጪ ዘንድሮ ካስጀመራቸው 40 የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ውስጥ 15ቱ ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት መጀመራቸውን ጽህፈት ቤቱ አስታወቀ በጽህፈት ቤቱ የገጠር መጠጥ ውሃ ቡድን መሪ አቶ ተስፋዬ በቃሉ ትናንት እንደገለጹት በሰሜን ወሎ ምእራብ ጎጃም ኦሮሚያና ዋግምራ ዞኖች በሚገኙ ገጠር ቀበሌዎች የተገነቡ ፕሮጀክቶች ተጠናቅቀው ካለፈው ሳምንት ጀምሮ ለ21 ሺ ነዋሪዎች አገልግሎት መስጠት ጀምረዋል በዞኖቹ አገልግሎት መስጠት ከጀመሩ የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች መካከል 10 የጎለበቱ ምንጮች 2 መለስተኛ ትልቅ ጉድጓዶችና አንድ የእጅ ጉድጓድ እንደሚገኙበት ቡድን መሪው ተናግረዋል በደጀን አዋበል አርጡማጅሌ ምንጃርሸንኮራ መርሀቤቴ ጌራቀያ አንጎለለና አሳግርት እና መቅደላ ከተሞች በመካሄድ ላይ ያሉ ቀሪዎቹ 25 ፕሮጀክቶች 93 በመቶ የተጠናቀቁ ሲሆን በመጪው ሚያዝያ ለአገልግሎት እንደሚበቁ ቡድን መሪው ማስታወቃቸውን ዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል ዘግቧል
ልማት ፈንዱ ከ18 ሺ የሚበልጡ ነዋሪዎችን የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ አደረገ በምስራቅ ሀረርጌ ዞን የኢትዮጵያ ማህበራዊ ተሃድሶና ልማት ፈንድ በመደበው 5 ነጥብ 1 ሚሊየን ብር ከተጀመሩ 10 የውሃ ፕሮጀክቶች የአራቱ ግንባታ ተጠናቅቆ አገልግሎት መስጠት መጀመራቸውን የዞኑ ውሃ ማእድንና ኢነርጂ ልማት መምሪያ አስታወቀ የመምሪያው ተወካይ አቶ በርኬሳ ቅጤሳ ዛሬ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማእከል እንደገለጹት ባለፈው አመት በበደኖ ፈዲስ እና ጐላኦዳ ወረዳዎች ተጀምረው ሰሞኑን አገልግሎት መስጠት የጀመሩ የውሃ ፕሮጀክቶች 18 ሺ 325 ነዋሪዎችን ንጹህ ውሃ ተጠቃሚ አድርገዋል ቀሪዎቹ በጐሮጉቱ ጐላኦዳ እና ፈዲስ ወረዳዎች በመገንባት ላይ ያሉት ስድስት የውሃ ፕሮጀክቶች ከ53 እስከ 93 በመቶ የግንባታ ደረጃ ላይ እንደሚገኙ አስረድተዋል የውሃ ፕሮጀክቶች እስከ ተያዘው ወር መጨረሻ ይጠናቀቃሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ አቶ በርኬሳ ገልጸው ሲጠናቀቁ 21ሺ 168 ነዋሪዎችን የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ እንደሚያደርጉ አስታውቀዋል
የመዲናዋን የውኃ አቅርቦት ዓለም አቀፍ ደረጃውን በጠበቀ መልኩ ለማሳደግ እየተሰራ ነው , - ; .._2015_9. 0 254 199 ; 5; አዲስ አበባ የካቲት 302007ዋኢማ- የአዲስ አበባን የንጹህ መጠው ውኃ አቅርቦት ዓለም አቀፍ ደረጃውን በጠበቀ መልኩ ለማሳደግ በውኃ ልማት ዘርፍ መንግሥት ሰፊ ሥራ እየሰራ መሆኑን ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማርያም ደሳለኝ ገለጹ - ; በቀን 70 ሺህ ሜትር ኪዮብ የማመንጨት አቅም ያለውና ከ 700 ሺህ በላይ የመዲናዋ ነዋሪዎችን የንጹህ መጠጥ ውኃ ተጠቃሚ የሚያርገው የአቃቂ ከርሰ ምድር የውኃ ፕሮጀክት ዛሬ በይፋ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ጀምሯል - ; የአቃቂ ከርሰ ምድር የውኃ ፕሮጀክት በ2 ቢሊዮን ብር ወጪ ነው ግንባታው የተከናወነው - ; ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማርያም በዚሁ ጊዜ እንደተናገሩት ባለፉት ጥቂት ዓመታት የከተማውንም ሆነ የአገሪቷን ገጠራማ ክፍል የንፁህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ሽፋን ወደ ላቀ ደረጃ ለማድረስ ሲሰራ ቆይቷል - ; የከተማውን ህዝብ የንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ሽፋን ለማሳደግ ባለፉት አምስት ዓመታት ከ10 ቢሊዮን ብር በላይ ተመድቦ የውኃ ልማት እየተከናወነ መሆኑን ገልጸዋል - ; ዛሬ በይፋ ተመርቆ አገልግሎት መስጠት የጀመረው የአቃቂ የከርሰ ምድር የውኃ ፕሮጀክትም መንግሥት እየተገበራቸው ከሚገኙ የመስኩ ልማቶች አንዱ መሆኑን ተናግረዋል - ; ይህም መንግሥት የንጹህ መጠጥ ውኃ አቅርቦትን ለማሳደግ የወሰደውን ከፍተኛ ኃላፊነት መገንዘብ ያስችላል ብለዋል በዚህም የገፈርሳን የውኃ ግድብ የማጠናከሪያ ፕሮጀክት በማከናወን የአቃቂ የከርሰ ምድር ውኃ በተለያዩ ምዕራፎች በማልማትና በከተማዋ ኪስ ቦታዎች በተቆፈሩ ጥልቅ የውኃ ጉድጓዶች አቅርቦቱን ማሳደግ መቻሉን ገልጸዋል - ; ዛሬ በተመረቀውና በቀጣይ ጊዜያት በሚመረቁ ሁለት የውኃ ፕሮጀክቶች በቀን 114 ሺህ ሜትር ኪዩብ ውኃ ማምረት የሚያስችል አቅም ተፈጥሮ ሙሉ ለሙሉ ወደ ሥራ ተገብቷል ከተማዋ ለኀብረተሰቡ በዕየለቱ የውኃ አገልግሎት ለመስጠት ከ670 ሺ ሜትር ኪዩብ በላይ የሚያስፈልጋት ሲሆን በአሁን ወቅት ግን 350 ሺህ ሜትር ኪዩብ ውኃ ብቻ እያሰራጨ ይገኛል - ; የተመረቀው የአቃቂ የከርሰ ምድር ውኃ የከተማዋን የውኃ አቅርቦት ወደ 494 ሺህ ሜትር ኪዩብ ከፍ በማድረግና አጠቃላይ የውኃ ሽፋኑን ወደ 70 በመቶ የሚያሳድግ ነው የአዲስ አበባ የውኃና ፍሳሽ ባለሥልጣን ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ አወቀ ኃይለማርያም በበኩላቸው በከተማዋ እየታየ ያለው ሁለንተናዊ ዕድገት በተለይ በውኃው ዘርፍ መሰረታዊ በሚባሉ የውኃ አቅርቦትና ፍላጎት አለመመጣጠን አስከትሏል ብለዋል - ; እንደ አቶ አወቀ ገለፃ የሚስተዋሉ ችግሮችንም ለመቅረፍ ውኃ በማይደርስባቸው ቦታዎች ላይ በፈረቃና በቦቴ ለማዳረስ ተሞክሯል በተጨማሪም የውኃ ችግሩን ሙሉ ለሙሉ ለማስቀረት ስድስት ፕሮጀክቱ በሁለት ምዕራፎች ሲከናዎን ቆይቶል - ; በዚህም ዛሬ በተመረቀው በአቃቂ ከርሰ ምድር በለገዳዲ የውኃ ግድብ ማስፋፊያና በተለያዩ የኪስ ውኃ ጉደጓዶች በያዝነው በጀት ዓመት 249 ሺህ ሜትር ኪዩብ ተጨማሪ ውኃ ለማሰራጨት ታቅዷል - ; በመጀመሪያው ምዕራፍም 114 ሺህ ሜትር ኪዩብ ውኃ ወደ ስርጭት ገብቷል ይህም የከተማዋን ሰሜን ሰሜን ምስራቅና ምዕራብ አካባቢ ነዋሪዎችን የውኃ እጥረት ችግር የሚያቃልል ይሆናል ሲሉ ተናግረዋል - ; ይሁንና አሁንም ድረስ በከተማዋ የውኃ እጥረት በመኖሩ እጥረቱን በዘላቂነት ለመፍታት ከፍተኛ ርብርብ እተደረገ መሆኑን አስታውቃዋል - ; የፕሮጀክቱን ግንባታ ለማካሄድ አንድ ዓመት ተኩል የወሰደ ሲሆን ሲ.ጂ.ሲ.ኦ.ሲ በተባለ የቻይና የሥራ ተቋራጭ ድርጅት ተገንብቷል - ; እንደ ኢዜአ ዘገባ የገንዘብ ምንጩም ከቻይናው ኤግዚም ባንክ በረዥም ጊዜ ብድር የተገኘ ሲሆን 2 ቢሊዮን ብር ወጪ ተደርጎበታል ,
ማረት ያስገነባቸው የውሃ ፕሮጀክቶች አገልግሎት መስጠት ጀመሩ ማሀበረ ረዴት ትግራይ ባለፈው የፈረንጆች አመት በክልሉ 21 ወረዳዎች በዘጠኝ ሚሊየን ብር ያስጀመራቸው በርካታ የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታቸው ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት መጀመራቸውን አስታወቀ በማረት የገጠር መጠጥ ውሃ ልማት መምሪያ ሃላፊ አቶ ጌታቸው ሃይሌ ትናንት ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማእከል እንደገለጹት ማረት ከአምስት የረዴት ድርጅቶች ባገኘው የገንዘብ ድጋፍ ያስቆፈራቸው 190 የእጅና 54 መካከለኛ የውሃ ጉድጓዶችና 30 የጎለበቱ ምንጮች ካለፈው ወር ጀምሮ አገልግሎት መስጠት ጀምረዋል እንዲሁም ድርጅቱ ያስጠገናቸው 34 የእጅ ውሃ ጉድጓዶች 24 ምንጮችና ሁለት የዝናብ ማጠራቀሚያ ገንዳዎች ለአገልግሎት መብቃታቸውን ተናግረዋል አብዛኞቹ ፕሮጀክቶች የተገነቡት የሻእቢያ መንግስት በወረራው ወቅት ከፍተኛ ውድመት ባደረሰባቸው የአህፈሮም መረብለ የውሃ ፕሮጀክቶቹ ደህንነት ተጠብቆ አገልግሎታቸውን ለማስቀጠል እንዲቻልም ከሀብረተሰቡ የተውጣጡ 1ሺ 686 አባላት ያሏቸው 291 የውሃ አስተዳደርና ቴክኒክ ኮሚቴዎች መቋቋማቸውን ጠቁመው ለኮሚቴዎቹ አባላት የጥገና ትምህርትና ለአንድ አመት የሚያገለግሉ የመለዋወጫ እቃዎች እንደተሰጧቸው አስታውቀዋል የውሃ ፕሮጀክቶቹ በአሁኑ ወቅት ከ98 ሺ የሚበልጡ ነዋሪዎችና ከ7ሺ በላይ እንስሳት የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ በማድረግ ላይ እንደሆኑ ከአቶ ጌታቸው ገለጻ ለመረዳት ተችሏል
በሰቆጣ የንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት በአድዋ ደግሞ የውሃ ማጠሪያ ፕሮጀክት ግንባታ መጓተት ቅሬታ ፈጥሯልበዋህግምራ ብሄረሰብ አስተዳደር ዞን ሰቆጣ ከተማ በንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት መቸገራቸውን በከተማው አስተያየታቸውን ለኢዜአ የሰጡ ነዋሪዎች ተናገሩበሌላ በኩል ደግሞ በአድዋ የተጀመረው የውሃ ማጣሪያ ፕሮጀክት ግንባታ በመጓተቱ ቅሬታ እንዳሳደረባቸው ነዋሪዎች ገልጸዋልበሰቆጣ ከተማ ማይ የቡሊት አካባቢ ነዋሪ ወይዘሮ ሰላማዊት ታደሰ እንዳሉት በከተማው የሚስተዋለው የውሃ እጥረት ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተባባሰ መጥቷልበተለይም ባለፈው አንድ ወር የውሃ አቅርቦት አለመኖሩን ተናግረዋልበዚህም ምክንያት ሁለት ልጆቼን በየእለቱ ጀሪካን አስይዤ ውሃ እንዲቀዱ ስለምልካቸው ትምህርታቸውን በአግባቡ እንዳይከታተሉ አድርጓቸዋል ብለዋልበከተማዋ የቀበሌ ሁለት ነዋሪ አቶ አበበ ጉደታ በበኩላቸው የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ባለመኖሩ የጉድጓድን ውሃ ለመጠጥነት ለመጠቀም መገደዳቸውን ገልጸው በዚህም እሳቸውና ልጆቻቸው ለበሽታ መደረጋቸውን ተናግረዋልበየአስር ቀኑ ልዩነት የውሃ አቅርቦቱ ይደርሳችኋል ቢባልም በተባለው ጊዜ ሊደርሳቸው እንዳልቻለ ነው ያመለከቱትወይዘሮ ወይዘር ካሳሁን በሰጡት አስተያየት በቂ የመጠጥ አቅርቦት ባለመኖሩ መቸገራቸውን ገልጸዋልየከተማ አስተዳደሩ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ስራ አስኪያጅ አቶ አብርሃም አሰፋ ስለጉዳዩ ተጠይቀው በሰጡት ምላሽ ለከተማዋ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት የሚሰጠው ጥልቅ ጉድጓድ ከተገነባ 10 ዓመታት መሆኑ የማመንጨት አቅሙ እየቀነሰ ነው ብለዋልበዚህም ቀደም ጉድጓዱ በሰከንድ 15 ሊትር ይሰጥ እንደነበረ አሁን ላይ ወደ 4 ሊትር ዝቅ ማለቱን ጠቁመው የተጠቃሚው ቁጥርም ከ19 ሺህ ወደ 35 ሺህ ከፍ በማለቱ ጭምር እንደሆነ አመልክተዋልችግሩን በጊዜያዊነት ለመፍታት አቅርቦቱ በፈረቃ ለህብረተሰቡ እየቀረበ መሆኑን ጠቅሰው ተጨማሪ በአንድ ሚሊዮን 800ሺህ ብር ብር ወጪ ስምንት አነስተኛ የእጅ ጉድጓዶች በመገንባት ለህብረተሰቡ አገልግሎት እንዲሰጡ ተደርጓል ብለዋልየውሃ ጉድጓድ ላላቸው ግለሰቦችም በነፃ የውሃ ማከሚያ ኬሚካል በየወሩ እየተሰራጨላቸው እንደሆነም አስረድተዋልየከተማዋን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት በዘላቂነት ለመፍታትም የዲዛይን ስራ እየተከናወነ መሆኑን አቶ አብረሃም ጠቁመዋልይህ በእንዲህ እንዳለ ለአድዋ ከተማና አካባቢው ነዋሪ ህዝብ የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን በሶስት እጥፍ ያሳድጋል ተብሎ ግንባታውን የተጀመረው የምድማር የውሃ ማጣሪያ ፕሮጀክት እስካሁን ባለመጠናቀቁ ቅሬታ እንዳሳደረባቸው ነዋሪዎቹ ገልጸዋልከነዋሪዎቹ መካከል አቶ ገብረመስቀል ልዑል ለኢዜአ እንዳሉት የውሃ ማጣሪያ ፕሮጀክቱ በተያዘው ዓመት መጀመሪያ ላይ ተጠናቆ አገልግሎት እንደሚሰጥ ቢነገረንም ግንባታው እስካሁን አላለቀምበወቅቱ ባለመጠናቀቁ በተደጋጋሚ የህበረተሰቡ ጥያቄ ሆኖ ቆይቷል ያሉት አቶ ገብረመስቀልበአድዋ ከተማ ተደጋጋሚ የመጠጥ የውሃ መቆራራጥ እያጋጠመ መቸገራቸውን ገልጸዋልበአካባቢው በቂ የውሃ ሃብት እያለ የማጣሪያ ፕሮጀክቱ ባለመጠናቀቁ ውሃ በፈረቃ ተደርጉ ውሀ የሚያገኙት እስከ አራት ቀናት ቆይቶ ነውችግሩን እየበረታ በመምጣቱ ሚመለከተው አካል አፋጣኝ መፍትሔ እንዲያመቻችላቸው የሚፈልጉ መሆናቸውን አመልክተዋልበከተማው በተፈጠረው የመጠጥ ውሃ አቅርቦት መቆራረጥና እጥረት ምክንያት መቸገራቸውን የተናገሩት ደግሞ የከተማው ነዋሪ ወይዘሮ አወጣሽ ገብረኪዳን ናቸውአሁንም የሚመለከተው አካል የተጀመረውን ፕሮጀክት አጠናቆ ተገቢ አገልግሎት ለመስጠት ትኩረት ሰጥቶ መሰራት እንዳለበትም አመልከተዋልየዓድዋ ከተማ ውሃና ፍሰሽ አገልግሎት ጽሕፈት ቤት ኃላፊ አቶ ካሳሁን ገብረእግዚአብሔር ስለጉዳዩ ተይቀው በሰጡት ምላሽ የፕሮጀክቱ ሲቪል ስራዎች ተጠናቆ የኤሌክትሮ ሜካኒካል ስራዎች ባለመጠናቀቁ ተጓቷል ብለዋልየውሃ ማሰራጫ ቱቦ የመዘርጋትና በከተማው አስተዳደር አቅም የሚከናወኑ ሌሎች ስራዎችን መጠናቀቀቸውንም ገልጸዋልየውሃ ማጣሪያ ፕሮጀክቱ አካል የሆነው የኤሌክትሮሜካኒካል ስራው በቀጣዩ ዓመት መጀመሪያዎች ወራት ላይ ተጠናቅቆ አገልገሎት መስጠት እንደሚጀምር ከትግራይ ክልል ውሃ ሃብት ቢሮ እንደተገለጻላቸው ተናግረዋልየክልሉ ውሃ ሃብት ቢሮ የህዝብ ግንኙነት ኃላፊ አቶ ፍትዊ ግደይ በበኩላቸው ለፕሮጀክቱ የሚያስፈልጉ የኤልክትሮ መካኒካል እቃዎች በሃገር ውስጥ ገበያ እንደሌሉና ከውጭ ለማስገባት ጥረት እየተደረገ መሆኑን ገልጸዋልየእቃዎቹ የግዥ ሂደት እንደተጀመረና የገቢ እቃዎች በዶላር ዋጋ ጭማሪ ምክንያት በተፈለገው ጊዜ ሊገኝ አለመቻሉንም ጠቁመዋል በዚህ ምክንያትም ፕሮጀክቱ በዚህ ጊዜ አገልግሎት መስጠት ይጀምራል ብሎ ለመናገር አስቸጋሪ ነው ያሉት ኃላፊው ችግሩን ለመፍታት ጥረት እያደረጉ መሆናቸውን ጠቅሰዋልፕሮጀክቱ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት በመደበው 300 ሚሊዮን ብር ወጪ ነው እየተገነባ የሚገኘውእስከ አሁን ከፕሮጀክቱ አጠቃላይ ግንባታ 75 በመቶ የተጠናቀቀ ሲሆን በተያዘው በጀት ዓመት መጀመሪያ ላይ አገልግሎት መስጠት እንደሚጀምር ባለፈው ዓመት የካቲት ወር ላይ የኢዜአ ሪፖርተር ዘግቦ እንደነበር ይታወሳል
በጋምቤላ ክልል የንጽህ መጠጥ ውሃ አገልግሎትን ተድራሽ ለማደረግ እየተሰራ ነው ጋምቤላ መጋቢት 172010 በጋምቤላ ክልል የንጽህ መጠጥ ውሃ አገልግሎትን ተድራሽ ለማደረግ ከ63 ነጥብ 2 ሚሊዮን ብር በሚበልጥ ወጪ የ146 የውሃ ተቋማት ግንባታ በመካሄድ ላይ መሆኑን የክልል ውሃና መስኖ ሀብት ልማት ቢሮ አስታወቀግንባታቸው በመካሄድ ላይ ያሉት የውሃ ተቋማት ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት ሲጀመሩ ከ107 ሺህ በላይ ህዝብ የአገልግሎቱ ተጠቃሚ ይሆናል ተብሏልየቢሮው ምክትል ኃላፊ አቶ ኡጎቶ አደንግ ለኢዜአ እንደገለጹት የውሃ ተቅማቱ ግንባታ በመካሄድ ላይ ያለው በክልሉ 13 ወረዳዎች የንፁህ መጠጥ ውሃ ባልተዳረሰባቸው የገጠር ቀበሌዎችና ዘጠኝ የወረዳ ከተሞች ነውበገጠር ቀበሌዎች እየተገነቡ ከሚገኙት የውሃ ተቀማት መካከል 137 ጥልቅ መለስተኛ ጥልቅ እጅጅ ውሃ ጉድጓዶችና የምንጭ የማጎልበት ስራዎች ናቸውበዘጠኝ የወረዳ ከተሞች ደግሞ አዲስ የንፁህ መጠጥ ውሃና የማስፋፊያ ግንባታ ስራዎች እንደሚገኙበት ተናግረዋልበወረዳ ከተሞች ግንባታ እየተካሄደባቸው ከሚገኙት መካከል የኝንኛንግ የኳቲያንግ የአቦል የፉኝዶ የሜጢና ሌሎችም ከተሞች እንደሚገኙበት ተናግረዋልእየተገነቡ ከሚገኙት የውሃ ተቅማት መካካልም ከአራቱ በስተቀር ሌሎቹ በተያዘው በጀት ዓመት መጀመራቸውን የገለጹት ኃላፊው ፕሮጀክቶቹ እስከ በጀት ዓመቱ መጨረሻ ተጠናቀው አገልግሎት እንዲጀምሩ ጥረት እየተደረገ መሆኑን ገልጸዋልበተለይም በገጠር ቀበሌዎች የውሃ ተቋማት ተደራሽ ካለመሆን ጋር ተያይዞ በህብረተሰቡ ላይ እየደረሰ ያለውን የጤና ችግርና ከከተሞች መስፋፋት ጋር ተያይዞ እየተፈጠር ያለውን የንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት ለማቀለል ቢሮው ከመቸውም ጊዜ በበለጠ በትኩረት እየሰራ ነው ብለዋል በበጀት ዓመቱ እየተገነቡ ያሉት የውሃ ተቋማት ሙሉ ለሙሉ ሲጠናቀቁም ከ107 ሺህ በላይ የገጠርና የከተማ ነዋሪዎች የንጹህ መጠጥ አገልግሎት ተጠቃሚ በማድረግ አሁን ያለውን 64 ከመቶ የክልሉን የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን ወደ 84 ከመቶ ለማሳደግ እንደሚያስችል ገልፀዋልበከተማው የውሃ ችግር በመኖሩ ለግማሽ ቀን ያህል የቤት ስራየን ትቼ ተራ በመያዝ ውሃ በመፈለግ ነው ጊዜየን የማሳልፈው ያሉን ደገሞ የአቦል ከተማ ነዋሪ ወይዘሮ ኝኬዎ ቻም ናቸውስለሆነም በቅርቡ ተጀምሯል የተባለው የውሃ ተቋም በፍጥነት ተጠናቆ የአገልግሎቱ ተጠቀሚ የሚሆኑበት ሁኔታ እንደመቻችላቸው ጠይቀዋልየዚሁ ከተማ ነዋሪ አቶ ቶለሳ አሰፋ በሰጠው አስተያየት ንግድ ስራቸውን ትተው ውሃ ለማግኘት ወረፋ በመያዝ ከአምስት ስዓት በላይ እንደሚጉላሉ ገልጸዋልበጎግ ወረዳ የአቴቲ ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ ሜሪ ኡጁሉ በሰጡት አሰተያየት በቀበሌያቸው የንጹህ መጠጥ ውሃ አገልግሎት ባለመኖሩ የኩሬ ውሃ ለመጠቀም መገደዳቸውን ተናግረዋልየክልሉ ውሃና መስኖ ሀብት ልማት ቢሮ ምክትል ኃላፊው በአቦል ከተማና በአቴቲ ቀበሌ ያለውን የንጽህ መጠጥ ውሃ ችግር ተጨማሪ የውሃ ተቋማትን በመገንባት እስከ በጀት ዓመቱ መጨረሻ ባለው ጊዜ ይፈታል ብለዋል
የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፌዴሬሽን ምስረታ በየዓለም ውሃ ቀን ዋዜማ የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፌዴሬሽን ምስረታ በየዓለም ውሃ ቀን ዋዜማአየለ ያረጋልኢዜአ የኢትዮጵያ ከተሞች በዓለም ውሃ ቀን ዋዜማ ትናንት በመሰረቱት የኢትዮጵያ ከተሞች የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፌዴሬሽን ለሕዝብ ቅሬታ ምንጭ ለሆነው የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ዘርፍ መሻሻል ተስፋ ይዘው መጥተዋልዛሬ መጋቢት 13 ቀን 2010 ዓ.ም የዓለም የውሃ ቀን ነው ውሃ ለሕይወታዊያን ፍጥረታት ስሪት ትልቁ ግብዓት ብቻ አይደለም ለህልውናቸው ብርቅዬ ስጦታ ጭምር እንጂ በተለይ ለሰው ልጆች 70 በመቶ የውሃ ስሪቶች ለመጠጣችን ለውበታችን ለጤናችን ለተዝናኖታችን ዋስትና ነው የምድራችን የውሃ ሀብት ክምችት የተትረፈረፈ ቢሆንም አብዛኛው ለመጠጥነት የማይውልና የብክለት ሰለባ ነው በአየር ንብረት ለውጥ የአካባቢ ብክለት በከተሞችና ኢንዱስትሪዎች መስፋፋት የሕዝብ ብዛት በሰው ልጆች ውድ ስጦታ ውሃ ሀብት ላይ ትልቅ ስጋት መደቀኑ አልቀረም እናም የቅርብ መረጃዎች እንደሚጠቁሙት አንድ ቢሊዮን የሚገመቱ ሰዎች ንጹህ የመጠጥ ውሃ ይጠማሉየውሀ ማማ በምትባለው የምድረ ቀደምቷ አገር ኢትዮጵያም የንጹህ መጠጥ ውሃ ነፍስ ወከፍ ድርሻቸው ከሚፈለገው በታች የሆነባቸው ሰዎች ቁጥር ቀላል አይደለም በኢትዮጵያ 30 በመቶ ህዝብ ለንፁህ መጠጥ ውሃ 70 በመቶ ደግሞ ለፍሳሽ አገልግሎት ተደራሽ አይደለም ከገጠሩ ይልቅ የተሻለ ንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን ባለባቸው ከተሞች አካባቢ እንኳን የውሃ አቅርቦት ሰፊ የሕዝብ ቅሬታ ምንጭና የማኅበራዊ ቀውስ መንስኤ ሆኗል እናም አብዛኛዎቹ የአገሪቷ ከተሞች የውሃና ፍሳሽ አገልግሎት የጥራትና የተደራሽነት ማነቆ ተጋርጦባቸዋል አገልግሎት ሰጭ ተቋማትም ለችግሩ መፍትሔነት ማኅበር መስርተን እንስራ በሚል በትናንትናው ዕለት በክልሎች የሚገኙ የውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ሰጭ ተቋማት ማኅበራት የተውጣጡ 55 ከተሞች የኢትዮጵያ ከተሞች የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፌዴሬሽን የተሰኘ ማኅበር መስርተዋል ለኢዜአ አስተያየታቸውን የሰጡ አባል ከተሞችም ለሕዝብ ቅሬታ ምንጭ ለሆነው የመጠጥ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎትን ዘመናዊ ቀልጣፋ ዘላቂና አስተማማኝ አገልግሎት ለመዘርጋት ያግዘናል የሚል ተስፋ ጥለውበታልበውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር የመስኖ ዘርፍ ሚኒስትር ዴኤታ አቶ ከበደ ገርባ የከተሞች ህዝብ ጨምሯል ኢንዱስትሪ ተስፋፍቷል ይህም የኅብረተሰቡን የመጠጥ ውሃ ፍላጎቱ አንሮታል ከአቅርቦቱ ጋር አልተጣጣመም እናም የውሃ ሀብትን መለየት ማልማትና መንከባከብ የማይቆም ቀጣይ ስራ ነው ይላሉፌዴሬሽን መመስረቱ ሁሉንም ነገር ባይሰራም በዘርፉ ወደሚፈለገው ደረጃ ለመድረስ ከተናጠል ይልቅ በቡድን መስራቱ ይበልጣል ለአብነትም ለኢንቨስትመንት የሚያስፈልጉ ግብዓቶችን ለማሟላት በተደራጀ መልኩ ለመስራት ያግዛል ባይ ናቸው ተቋማቱ በተናጠል የውድድር ስሜት እንዲፈጥሩ የራሱን እገዛ እንደሚያደርግ ነው የሚገልጹትሌላውና ዋናው የፌዴሬሽኑ ዓላማ ግን ወዲህ ነው ይላሉ የፌዴሬሽኑ አንዱ ዓላማ አቅርቦትና ፍላጎቱ ላልተጣጣመው የውሃ አገልግሎት ዘርፍ ችግርን መፍትሄ ለማምጣት ትልቅ ካፒታል ይጠይቃል መንግስት ለውሃ ልማት የሚያደርገው የኢንቨስትመንት ወጪ እያደገ ቢመጣም የህብረተሰቡን ፍላጎት መመለስ አልቻለም ስለዚህም ከፌዴሬሽኑ መመስረቻ ዓላማዎች መካከል አንዱ የግሉ ዘርፍ እንዲሳተፍ ምቹ ሁኔታን መፍጠር የሚል ነውየግሉን ዘርፍ ለማሳተፍ በሁለተኛው የዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ ግቦች ቢቀመጡም እስካሁን ግን በከተማ በውሃ ልማት ዘርፍ በጥናት በተቋራጭና ዲዛይን ስራዎች ከነበረው አገልግሎት በዘለለ የውሃ ልማት አልምቶ ለህብረተሰቡ ወይም ለአገልግሎት ሰጪ ተቋማት የመሸጥ ስራ አልነበረውም ይላሉ ስለሆነም መንግስት በገጠርና በከተማ ብቻውን ያለውን ፍላጎት ማርካት ስላልቻለ የግሉን ዘርፍ እምቅ አቅም ለመጠቀም ማሳተፍና ማጎልበት ማስፈለጉን ያስረዳሉ እናም በቀጣይ የግሉ ዘርፍ የውሃ ጉድጓድ ቆፍሮ ለአንድ መንደር አገልግሎት እንዲሰጥ ይደረጋል በቀጥታ ለተጠቃሚው ባያከፋፍልም እንኳን የውሃ ፕሮጀክቶችን ገንብቶ ለከተሞች የውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ተቋማት የሚሸጥበት እድል ይኖራል ከታሸገ ውሃ አቅርቦት በተጨማሪ በቧንቧና ሌሎች ግብዓት አቅርቦቶች አቅምን በማሳደግ በትላልቅ የውሃ ጋኖች ማቅረብ ይችላል መንግስትም አሰራሩን የህግ ማዕቀፍ በማውጣት ልምድ በማምጣትና ቴክኖሎጂ በማሰባሰብ ያግዛል ብለዋልበኦሮሚያ ክልል የዱከም ከተማ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ስራ እስኪያጅ አቶ አህመድ አብዱልጀሊል ማህበሩ በጣም ብዙ ተስፋ አለው ይላሉ ትልቁ ተስፋ መንግስት በውሃ ዘርፍ አሰራሮች ላይ ፖሊሲ ሲቀርጽ ፌዴሬሽኑ ስለሚሳተፍ እንደየአካባቢውና ወቅቱ ነባራዊ ሁኔታ የተጣጣሙ የፖሊሲ ሃሳቦችን ለማመንጨት እድል ይፈጥራል በውሃ ሀብት ላይ ከተመሰረቱ የተፋሰስ ባለስልጣኖች ጋር በቅንጅት ለመስራት አጋጣሚ ይፈጥራል የውሃ አጠቃቀምን የመልካም አስተዳደር ችግርን የውሃ ብክለትን እነዚህ ሁሉ ከዓለም አቀፍ ተሞክሮ ለመውሰድ የተመሰረተ ነው ብለዋልበትግራይ ክልል የአክሱም ከተማ የውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ሥራ እሰኪያጅ አቶ መስፍን ብሩ ፌዴሬሽኑ አገልግሎት ሰጪ ተቋማቱ የሚሰሩትን በጥራትና በአቅርቦት በተለይ አሁን ባለው በቴክኖሎጂ በተደራጀ አኳሃን ያለባቸውን ችግር ለመፍታት በግላቸው የሚሰሩትን የተደራጀ አቅም ፈጥሮ ለማከናወን ውሃ አገልግሎቶችም እርስ በርሳቸው እንዲተዋወቁ እንደሚያደርግ ያላቸውን እምነት ይገልጻሉከሃረሪ ክልል ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን የተወከሉት አቶ ቡሽራ መሃመድ ፌዴሬሽኑን ለመመስረት ከ10 ዓመታት በፊት መወሰኑን ያስታውሳሉ በፎረም ደረጃ ቆይቶ ከረጅም ጊዜ በኋላ ዘንድሮ መመስረቱን ይበል አሰኝቷቸዋል ፌዴሬሽኑም ለተቋማቱ የአገልግሎት ልህቀት ማዕከልነት አገልግሎታቸው እንዲዘምንና በቴክኖሎጂ እንዲታገዝ የተቀላጠፈና ደንበኛን የሚያረካ ለማድረግ ያስችላል የሚል ተስፋ አላቸው የውሃ ዘርፍ ለመልካም አስተዳደር ለማህበራዊ ቀውሶች ለጤና ለልማት መሰረት ነው የሚሉት አቶ ቡሽራ ለዕለታዊ ቁልፍ ሚና ለሚጫወተው ውሃ ሀብት በሚፈለገው ደረጃ ለመገኘት የተበጣጠሰውን አሰራር በቅንጅት ለመምራት መልካም ተሞክሮዎችን ለማስፋት ሚናው የጎላ ነውበአዲስ ለተመሰረተው ፌዴሬሽን ፕሬዚዳንት ሆነው የተመረጡት የመቀሌ ከተማ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ጊደና አበበ የፌዴሬሽኑ መመስረት አብይ መነሻ ጉዳይ በህዝባችን ላይ ያለው የመልካም አስተዳደር ችግር በተለይ ከውሃ አቅርቦት ጋር በተያያዘ የጥራት የግልጽነትና የተነሳሽነት ችግር ያለበት በመሆኑ ነው ይህን አገልግሎት ግልጽና ፈጣን ከማድረግ አኳያ ጥረቶች አሉ ስለሆነም አቅም ለማደራጀትና ተግባር ላይ ለማዋል ፌዴሬሽኑ ይረዳል ብለዋል ውሃ ከምንጩ ጀምሮ ተጠቃሚው ጋር እስኪደርስ ቴክኒካዊ መልካም አስተዳደራዊና ህጋዊ ችግሮች እንደሚያጋጥሙት ያብራራሉ በፕሬዚዳንትነት ዘመናቸውም የአጭር መካከለኛና የረጅም ጊዜ ዕቅዶችን በማውጣት ለመስራት መዘጋጀታቸውን ይገልጻሉ በተለይም የአገልግሎት አሰጣጥ ላይ ያለው ችግር በአጭር ጊዜ መፈታት እንዳለበት ያምናሉመልካም ተሞክሮዎችን ማስፋት አዳዲስ ቴክኖሎጂዎችን ማስተዋወቅ አቅምን ማጠናከርና መደገፍ ከህግም አኳያ የተሻለ ማዕቀፍ እንዲኖር በርግጠኝነት የተሻለ ስራ እንዲሰራ እንደሚያግዝ አብራርተዋል ተቋማቱ ተናበው በመስራትም የወጪ ብክነትን ለመቀነስ እገዛ እንደሚያደርግ ነው አጽንኦት የሰጡትየዓለም የውሃ ቀን ተፈጥሮ ለውሃ ወይም ተፈጥሮን በመንከባከብ የውሃ ተግዳሮትን መፍታት በሚል መሪ ሃሳብ ዛሬ ተከብሯ ሚኒስትር ዴኤታው ከበደ ገርባ የውሃ ቀን በተለያዩ ውይይቶች ሲከበር ተፈጥሮን መንከባከብ ውሃን በቁጠባ በመጠቀም ከብክነት የመከላከልና የመጠበቅ ስራዎች በስፋት መሰራት እንዳለባቸው ግንዛቤ በመፍጠር ነው ብለዋል
በአንዳንድ የአዲስ አበባ አካባቢዎች የመጠጥ ውሃ እጥረት ነዋሪዎችን እያማረረ ነውበአንዳንድ የአዲስ አበባ አካባቢዎች ከሁለት ዓመታት በላይ የዘለቀው የመጠጥ ውሃ እጥረት ነዋሪዎችን እያማረረ ነውዋልታ ቴሌቪዥን ምልከታ ባደረገባቸው የቂርቆስ ክፍለ ከተማ ወረዳ 04 ጎተራ እና የሳሪስ አዲስ ሰፈር ነዋሪዎች በውሃ እጦት እንደተቸገሩና ለአላስፈላጊ ወጪ መዳረጋቸውን ተናግረዋልበጎተራ የጋራ መኖሪያ ቤት ነዋሪዎች እንደገለጹት ላለፉት ሁለት አመታት በቀን ውሃ ሳያገኙ እንደቆዩ ጠቁመው ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደግሞ ሙሉ በሙሉ መቋረጡን አስረድተዋልበመሆኑም ለአንድ ጀሪካን ውሃ እስከ 40 ብር ድረስ ወጪ ለማወጣት መገደዳቸው እንዳማረራቸው ጠቁመዋልየቂርቆስ ክፍለ ከተማ ወረዳ 04 ነዋሪዎች በበኩላቸው አካባቢያቸው ለአንዳንድ የመሰረተ ልማት ግነረባታዎች በሚቆፈርበት ወቅት ሲባክን የሚመለከቱት ውሃ ወደ ቧንቧቸው ሊመጣ አለመቻሉ እንዳሳዘናቸው ገልጸዋልየከተማው ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን በበኩሉ የውሃ እጥረቱ እንዳለ አምኖ ግዜያዊ መፍትሄ ይሆን ዘንድ ንጹህ የመጠጥ ውሃ በቦቴ ለነዋሪዎቹ ለማድረስ ቃል ገብቷልበባለስልጣኑ የኮሚኒኬሽን ጉዳዮች የስራ ሂደት መሪ አቶ እስጢፋኖስ አስራት እጥረቱ የተከሰተው በፍላጎትና አቅርቦት አለመመጣጠን መሆኑን ጠቁመው እጥረቱን በዘላቂነት ለመፍታት ትልልቅ ፕሮጀክቶች እየተሰሩ ነው ብለዋል
የውሃ እጥረት የአዲስ አበባ ነዋሪዎችን እያማረረ ነው በአዲስ አበባ የንጹህ መጠጥ ውሃ ስርጭት መቆራረጥ ነዋሪዎችን እያማረረ መሆኑ አስተያየት ሰጪዎች ተናገሩበመጀመሪያው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን የእቅድ ዘመን 58 በመቶ የነበረውን የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን እስከ 2012 ዓ.ም 83 በመቶ ለማድረስ እቅድ ተይዟልበአሁኑ ወቅት በአገሪቱ በከተማና በገጠር ያለው የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋን 67 በመቶ መድረሱን የውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር መረጃ ያመለክታልየከተማውን ህብረተሰብ ንፁህ በቂ እና ዘላቂ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት በቀን ከ40 ሊትር እስከ 100 ሊትር ለማድረስ እቅድ ቢያዝም በቀን 10 ሊትር ውሃ አጥተው የሚንገላቱ ነዋሪዎች በከተማዋ ሞልተዋልበአራዳ ክፍለ ከተማ ወረዳ 04 ነዋሪ የሆኑት አቶ በድሩ ሙሀመድ ለኢዜአ እንዳሉት በአካባቢያቸው ለአንድ ወር ያህል ውሃ በመጥፋቱ ህይወትን ለመምራት ተቸግረዋልሁሉም እንቅስቃሴ ከውሃ ጋር በሆነበት ከተማ አንድ ወር ሙሉ ያለ ውሃ ተቀምጠናል ብሶታችንን ሰምቶ ምላሽ የሚሰጠን አካልም አጥተናል ብለዋልምግብ አብስለው ለመብላት መጸዳጃ ቤት ለመጠቀም ለመጠጥ የሚሆን የታሸገ ውሃ በመግዛት ለተጨማሪ ወጪ መዳረግ ለከፍተኛ ችግር ያጋለጣቸው መሆኑን የሚናገሩት ነዋሪዎች የሚመለከተው አካል መፍትሄ እንዲሰጣቸው ጠይቀዋልወይዘሮ ባዩሽ ተሰማ ችግሩ የከፋ ደረጃ ላይ ከመድረሱ በፊት ቆም ብሎ ሊያዬን ይገባል ብለዋልሌላዋ ያአካባቢው ነዋሪ ወይዘሮ አለምነሽ አሰፋ ይሄንን ችግር መንግስት እንዲያይልን በሳምንትም በ15 ቀንም ቢሆን የሆነ መፍትሄ ይፈልግልን ነው ያሉትየአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን በበኩሉ ችግሩ በተባለው መጠን ባይሆንም በመብራት መቆራረጥና በመሰረተ ልማት ግንባታዎች ምክንያት የውሃ ስርጭቱ እንደሚቋረጥ ገልጿልየባለስልጣኑ የኮሙኒኬሽን ጉዳዮች የስራ ሂደት መሪ አቶ እስጢፋኖስ ብስራት በከተማዋ ያለውን የውሃ አቅርቦት ግምት ውስጥ በማስገባት ውሃ በፈረቃ መጠቀም የተለመደ እንደሆነ ተናግረዋልባለስልጣኑ ከኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ጋር በተስማማው መሰረተ መብራት በሚጠፋበት ወቅት ኅብረተሰቡ አውቆ ዝግጅት እንዲያደርግ በመገናኛ ብዙሃን እንደሚነገር ጠቁመዋልመብራት በድንገትና በተደጋጋሚ በመጥፋቱና በመንገድ መሰረተ ልማት ግንባታ ምክንያት ላለፉት ሶስት ሳምንታት ውሃ እየተቆራረጠ መሆኑን ገልጸዋልበከተማዋ አንድ ወር እና ከዚያ በላይ ለሆነ ጊዜ ውሃ የጠፋባቸው አካባቢዎች ካሉ ለቅርንጫፍ ጽህፈት ቤቶች አመልክተው ምላሽ ካላገኙ በ906 የስልክ መስመር ወይም ዋናው መስሪያ ቤት በአካል መጥተው ማመልከት እንደሚችሉ ገልጸዋል
በአማራ ክልል ያለውን አሳሳቢ የጽዳት ጉድለትና የንጹሕ ውሃ አቅርቦት እጥረት ለማቃለል ጉዳዩ የሚመለከታቸው አካላት ከሕብረተሰቡ ጋር ተቀናጅተው መስራት እንዳለባቸው ተገለጸበደብረብርሃን ከተማ እየተካሄደ ባለው የውይይት መድረክ ላይ በአለም የውሃና የአካባቢ ጽዳት ኘሮግራም ደብሊው ኤስ ፒ የአማራ ከልል ጤና ጥበቃ ቢሮ አማካሪ የሆኑት አቶ ከበደ ፋሪስ እንደገለጹት ውይይቱ በክልሉ ውስጥ ባለው አሳሳቢ የግልና የአካባቢ ጽዳት ጉድለትና የንጹህ ውሃ አቅርቦት ችግር ላይ በጥልቀት በመነጋገር የአጭርና የረጅም ጊዜ የቴሌቪዥን ኘሮግራም ማሰራጨት ችግሩን ለመቀነስ ያስችላልችግሩን ለማቃለል ጉዳዩ የሚመለከታቸው አካላት ከሕብረተሰቡ ጋር በመሆን ተቀናጅተው መስራት እንዳለባቸውም አቶ ከበደ አስገንዝበዋልይህን ኘሮግራም ለማዘጋጀት በክልሉ ውስጥ ከተለያዩ አጋር ድርጅቶች የተውጣጡ ግብረኃይሎች የሀይማኖት ተቋማት የሚመለከታቸው አካላትና ሕብረተሰቡ ቀጥተኛ ግንኙነት በመመስረት በጋራ ለችግሩ መፍትሄ የሚሹበት ሁኔታ ይመቻቻል ብለዋልየውይይት መድረኩ የተዘጋጀው ከአለም የውሃና የአካባቢ ጽዳት ኘሮግራም ጋር በመተባበር እንደሆነ የገለጹት አማካሪው ከወይይቱ በኋላም እያንዳንዱ አጋር ድርጅት ከማህበረሰቡ ጋር ስለጉዳዩ አሳሳቢነት በመነጋገር በቅንጅት መስራት የሚቻልበትን ሁኔታ እንደነሚያመቻቹ አቶ ከበደ ተናግረዋል
በባሌ ዞን በዶሎ መና ከተማ የመጠጥ ውሃ እጥረት በማጋጠሙ ለውሃ ወለድ በሽታዎች መጋለጣቸውንና አገልግሎቱም ከሕብረተሰቡ ቁጥር ጋር ባለመመጣጠኑ መቸገራቸውን የከተማው ነዋሪዎች ገለጹከነዋሪዎቹ አንዳንዶቹ ሰሞኑን ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንዳስረዱት አገልግሎቱ ከዚህ ወር መግቢያ አንስቶ በሳምንት አንድ ጊዜ ብቻ እንዲዳረስ በመደረጉ የወንዝና የኩሬ ውሃ በመጠቀም ለበሽታ በመዳረግ ላይ ናቸውበከተማው አገልግሎቱን ሲሰጡ የነበሩ ቦኖዎች ካለፈው ዓመት ጀምሮ ስራ በማቋረጣቸው ችግሩ እንዲባባስ ማድረጉንም አመልክተዋልየከተማው የቧንቧ ውሃ ከ20 ዓመታት በፊት ለ5 ሺህ ነዋሪዎች አገልግሎት እንዲሰጥ የተሰራ ቢሆንም እያደገ ከሄደው የነዋሪዎች ቁጥር ጋር ሊመጣጠን ባለመቻሉ ችግሩ ማጋጠሙን አስረድተዋልበከተማው የሚገኙ የጤና ድርጅቶች በአብዛኛው የሚከታተሉት በውሃ ወለድ በሽታዎች የተያዙትን ህሙማን በመሆኑ ችግሩ የከፋ ጉዳት ሳያደርስ መፍትሄ እንዲሰጠውም ነዋሪዎቹ አሳስበዋልየዶሎመና ከተማ ሹም አቶ ጀማል አብዶ ችግሩን ለማቃለል ለዞኑ ውሃ ሀብት ጽህፈት ቤትና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች አሳውቀው ምላሽ እየጠበቁ መሆናቸውን ገልጸዋልየባሌ ዞን ውሃ ጽህፈት ቤት ተወካይ አቶ ብርሃኑ በላቸው በበኩላቸው የከተማዋ የውሃ ችግርን ለማቃለል 7 ሚሊዮን ብር እንደሚያስፈልግና የኦሮሚያ ክልል ውሃ ልማት ቢሮም በጀቱን በማፈላለግ ላይ እንደሆነ አስታውቀዋል
በባሌ ዞን ድሬ ሼክ ሁሴን አካባቢ በ20 ሚሊዮን ብር የተገነባው የመጠጥ ውሃ ተቋም ተገቢውን አገልግሎት ስለማይሰጥ መቸገራቸውን ነዋሪዎች ገለጹአንዳንድ ነዋሪዎች ሰሞኑን ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንዳስታወቁት መንግስት የአካባቢውን የመጠጥ ውሃ ችግር ለማቃለል ከአንድ ዓመት በፊት ያስገነባው ተቋም ሙሉ በሙሉ አገልግሎት መስጠት ባለመጀመሩ ንጹህ የመጠጥ ውሃ ለማግኘት አልቻሉምበችግሩም የተነሳ ላለፉት ስምንት ወራት የጉድጓድ ውሃ በመጠቀም ለውሃ ወለድ በሽታዎች መዳረጋቸውንና በተለይ በዓመት ሁለቴ በሚከበረው የዚያራና ሀጂ በዓል ለመሳተፍ የሚመጡ የውጪና የአገር ውስጥ ቱሪስቶች በችግሩ ሳቢያ በአካባቢው ለመቆየት አለመቻላቸውን አስረድተዋልየባሌ ዞን ውሃ ሀብት ልማት ጽህፈት ቤት ተወካይ አቶ ብርሃኑ በላቸው ተጠይቀው ችግሩ የተከሰተው አንዳንድ ሰዎች ቧንቧዎች ላይ ባደረሱት ጉዳት በቴክኒክ ብልሽትና ውሃውን ለሚገፋው መሣሪያ የሚያስፈልገው ነዳጅ እጥረት በማጋጠሙ መሆኑን አመልክተዋልበሰዎች ጉዳት የደረሰባቸው ቧንቧዎች በመጠገን ላይ መሆናቸውንና የነዳጅ እጥረቱን ለማቃለል ደግሞ የኦሮሚያ ክልል ውሃ ሀብት ቢሮ ተጨማሪ በጀት መጠየቁን ተናግረዋል በውሃ መስመሩ ላይ ጉዳት የሚያደርሱ ሰዎችን ለህግ አሳልፎ መስጠት እንዲቻልና በውሃ መስመሩ ላይ ተገቢው ጥበቃና እንክብካቤ እንዲደረግ ለኅብረተሰቡ ትምህርት በመሰጠት ላይ መሆኑንም አስታውቀዋል
በሀገሪቱ የንፁህ መጠጥ ውሃ የማዳረስ ግብን ለማሳካት ባለድርሻ አካላት ተሳትፏቸውን ማጠናከር እንዳለባቸው ተመለከተ በሀገሪቱ ንፁህ የመጠጥ ውሃ ለማዳረስ የተያዘውን የልማት ግብ ለማሳካት ባለድርሻ አካላት ተሳትፏቸውን ማጠናከር እንዳለባቸው ተመለከተበተቀናጀ ዘላቂ የልማት ግቦች የአካባቢ ንፅህናና የንፁህ መጠጥ ውሃ ተደራሽነትና አቅርቦት እቅድ ማሳካት በሚቻልበት ላይ የተዘጋጀ አውደ ጥናት በአዳማ ከተማ እየተካሄደ ነው የውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስር ዴኤታ ወይዘሮ እቴኔሽ መኩሪያ እንደገለጹት በሀገሪቱ የተቀናጀ ዘላቂ የልማት ግብ ተግባራዊ መሆን ከጀመረ ወዲህ በአካባቢ ንፅህናና ንፁህ መጠጥ ውሃ ተደራሽነት ላይ ውጤታማ ስራዎች ተከናውነዋልበሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ተግባራዊ በሆነባቸው ባለፉት ሁለት ዓመታት በሀገሪቱ በከተማና በገጠር የንፁህ መጠጥ ውሀ ሽፋን 67 በመቶ ደርሷልበተቀመጠው የልማት ግብ መሰረት በገጠር በቀን አንድ ሰው ማግኘት ያለበትን 25 ሊትር ውሃ ማሳካት ተችሏል ብለዋልበአንድ ኪሎ ሜትር ስፋት የውሃ አቅርቦት እንዲኖር አድርገናል ያሉት ሚኒስትር ዴኤታዋ ባለፉት ሁለት ዓመታት ተኩል ከ12 ሚሊዮን በላይ ዜጎች በገጠርና በከተማ ንፁህ መጠጥ ውሃ ማግኘታቸውን ገልፀዋልበቀጣይ ሁለት ዓመታት የንፁህ መጠጥ ውሃ ሽፋኑን 80 በመቶ ለማድረስ የተቀናጀ የባለድርሻ አካላት ተሳትፎ እንደሚያስፈልግ አመላክተዋልበዘርፉ የገንዘብ የእውቀትና የስራ ተቋራጮች አቅም ማነስ ማነቆዎችን ለመፍታት በቅንጅት መስራት እንደሚገባም ጠቁመዋል ማነቆዎችን ለመፍታት ከዓለም ባንክ ከአፍሪካ ልማት ባንክና ከሌሎች ዓለም አቀፍ ለጋሽ ድርጅቶችና አጋሮች ጋር በቅንጅት ይሰራል ብለዋል ሚኒስትር ዴኤታዋ እንዳሉት ጅማ ሐዋሳ መቀሌ ድሬደዋና ጎንደርን ጨምሮ በ20 ከተሞች የተጀመሩ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ግንባታ አብዛኛዎቹ ተጠናቀዋልየደንቢ ዶሎ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሀ ተቋም ግንባታ በመጪው ዓመት እንደሚጠናቀቅም ጠቅሰዋል በገጠርና በከተማ በግንባታ ላይ የሚገኙት ቀሪዎቹ ስራዎች ለማጠናቀቅ ጥረት እየተደረገ ነው ተብሏልበመንግስታቱ ድርጅት የምስራቅ አፍሪካ ቀጠና የዘላቂ ልማት ፖሊስና እቅድ አማካሪ ሚስትር ፍራንሲስ ፎርቴር በበኩላቸው ኢትዮጵያን ጨምሮ በአስር የዓለም ሀገራት ለንፁህ መጠጥ ውሃ ማስፋፊያ ለኃይል አቅርቦትና ምግብ ዋስትናን ለማረጋገጥ ለሚከናወኑ ተግባራት ማስፈፀሚያ 80 ሚሊዮን ዶላር ተመድቦ እየተሰራ መሆኑን ገልፀዋል በተቀናጀ ዘላቂ የልማት ግቦች የአካባቢ ንፅህናና የንፁህ መጠጥ ውሃ ተደራሽነትና አቅርቦት እቅድ ለማሳካት የባለድርሻ አካላት ተሳትፎን ማጠናከር በሚቻልበት ሂደት ላይ ባተኮረው አውደ ጥናት ከትላንት ጀምሮ እንደቀጠለ ነውከአፍሪካና ከሌሎች ዓለም ሀገራት የተውጣጡ ባለድርሻ አካላት በአውደ ጥናቱ እየተሳተፉ ነው
በውሃ እጥረት ለከፋ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ችግር ተጋልጠናል---የሸንዲ ከተማ ነዋሪዎችበምዕራብ ጎጃም ዞን ሽንዲ ከተማ የሚስተዋለው የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ችግር ለተለያዩ ማህበራዊና ኢኪኖሚያዊ ችግሮች እያጋለጣቸው መሆኑን የከተማዋ ነዋሪዎች ገለጹ የሽንዲ ከተማ ውሃ አቅርቦት እጥረትን ለመፍታት በ70 ሚሊዮን ብር በጀት ተግብራዊ እንቅስቃሴ መጀመሩንም ተጠቁሞልየከተማው ነዋሪ አቶ አብየ አድማስ ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንደገለጹት በከተማዋ የውሃ አቅርቦት ሙሉ በሙሉ የለም ማለት ይቻላልበውሃ አቅርቦት እጥረት ከተማዋን በተሻለ ማልማትና ማሳደግ የሚችሉ የአካባቢው ተወላጅ ባለሃብቶች በውሃ እጥርት ምክንያት አካባቢውን እየለቀቁ መሄዳቸውንም ተናግረዋልየውሃ እጥረቱ ሕብረተሰቡ ለማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ችግሮች እየተጋለጠ መሆኑን የጠቆሙት አቶ አብየ በጤና ተቋም የሚወልዱ እናቶችም ለመታጠቢያ የሚሆን ውሃ ከቤታቸው እንዲያመጡ በመደረግ ላይ መሆኑን ገልፀዋል ሴቶች የወንዝ ውሃ ፍለጋ ለሰዓታት እንግልት እየደረሰባቸውና አላስፈላጊ ድካም እየደረሰባቸው ነው ያሉት ደግሞ ሌላው የከተማው ነዋሪ አቶ ሃብታሙ አለማየሁ ናቸውበሳምንት አንድ ቀን ለ30 ደቂቃ ብቻ የቧንቧ ውሃ እንደምትመጣ አመልክታ አንዳንድ ጊዜ ብልሽት ሲገጥም እስከ አንድ ወር ውሃ የማይገኝበት አጋጣሚ እንዳለ አመልክተዋልየውሃ እጥረቱ በጤና ተቋማት የሚወልዱ እናቶችና በትምህርት ቤት የሚማሩ ታዳጊ ልጆች ውሃ ይዘው እንዲመጡ መገደዳቸውንና ለከፋ ችግር እየተጋለጡ በመሆናቸው ቅሬታ እንደፈጠረባቸው ገልፀዋልበችግሩ ምክንያት ከአካባቢያቸው 17 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ከምትገኘው ቡሬ ከተማ በመሄድ ለአንድ ጀሪካን እስከ 15 ብር አውጥተው ለመግዛት መገደዳቸውን ጠቁመዋልየውሃ አቅርቦት ችግሩ እንዲፈታ ባለፉት ሁለት ዓመታት በተደጋጋሚ ጥያቄ ቢያቀርቡም መፍትሄ ማግኘት እንዳልቻሉ የገለጹት ደግሞ የከተማው ነዋሪ አቶ ቢረሳው አናጋው ናቸውየወንበርማ ወረዳ ምክትል አስተዳዳሪ አቶ ባንቴ ታደሰ በበኩላቸው የሽንዲ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሃ ጥያቄን መመለስ ባለመቻሉ ከህዝቡ ጋር በልማት ዙሪያ ተቀራርቦ መነጋገር አልተቻለም ብለዋልከአሥር ዓመት በፊት በከተማው 10 ሺህ ሰዎችን ተጠቃሚ ያደርጋል ተብሎ የተገነባው የውሃ ተቋም በአሁኑ ወቅት በሦስት እጥፍ ላደገው የነዋሪዎች ቁጥር ባለመብቃቱ ችግሩ መከሰቱን ገልጸዋልበውሃ እጥረት ምክንያት በግንባታ ሥራ የተደራጁ ወጣቶች በቀን ከ500 እስከ 600 ብር በላይ ለውሃ በማውጣታቸው ምክንያት ሥራቸውን ለጊዜው ማቋረጣቸውን ተናግረዋልየውሃ አቅርቦቱ ችግር እንዲፈታ ለክልሉ ውሃ ቢሮ በተደጋጋሚ የማሳወቅ ሥራ ሲሰሩ ቢቆዩም አፋጣኝ ምላሽ በመስጠት በኩል ክፍተት መኖሩን አመለክተዋልየክልሉ ውሃ መስኖና ኢነርጅ ልማት ቢሮ ምክትል ኃላፊ አቶ ይመር ሃብቴ በበኩላቸው በከተሞች ያለውን የውሃ እጥረት ደረጃ በደረጃ ለመፍታት ጥረት እየተደረገ መሆኑን ተናግረዋልበአሁኑ ወቅት በ60 ከተሞች በተለያየ የግንባታ ደረጃ ላይ የሚገኙ የውሃ ተቋማት እንዳሉ ጠቁመው ከእዚህ በተጨማሪ እስከዛሬ ውሃ ያላገኙ ከተሞችን በመለየት የዲዛይንና የጥናት ሥራ እየተሰራ መሆኑን አመልክተዋልየሽንዲ ከተማ ውሃ አቅርቦት እጥረትን ለመፍታት የአንድ ውሃ ተቋም የዲዛይንና የጥናት ሥራ ተጠናቆ በ70 ሚሊዮን ብር በጀት ተግብራዊ እንቅስቃሴ መጀመሩንም አስታውቀዋልየውሃ ተቋሙ ግንባታ በሚቀጥለው ዓመት መጨረሻ ድረስ ሙሉ በሙሉ ተጠናቆ ለአገልግሎት ሲበቃ የሽንዲ ከተማንና በዙሪያው ያሉ 40 ሺህ ሰዎችን ተጠቃሚ ያደርጋል ተብሎ አንደሚጠበቅ ተናግረዋልየሚገነባው የውሃ ተቋም ከ10 እስክ 20 ዓመት የሚያገለግል ሲሆን ወጪውም ሙሉ ለሙሉ በክልሉ መንግስት እንደሚሸፈን ተናግረዋል
በትምህርት ቤቶች የንጹህ መጠጥ ውሃ እና ስነ ጤና አገልግሎት ማስፈጸሚያ ስትራቴጂ ይፋ ሆነ ትምህርት ሚኒስቴር የትምህርት ቤት የንጹህ መጠጥ ውሃ እና የስነ ጤና አገልግሎት ማስፈጸሚያ ስትራቴጂክ ይፋ አደረገበትምህርት ሚኒስቴር እና በዎተር ኤይድ ኢትዮጵያ የቴክኒክና የፋይናንስ ድጋፍ የተዘጋጀውን ሰነድ እስከ 2020 ድረስ ለአምስት ዓመት የሚቆይ ሲሆን እንደ አስፈላጊነቱ ሊራዘም እንደሚችል ተገልጿልበአሁኑ ወቅትም በአማራ ኦሮሚያ ትግራይ በደቡብ ብሄሮች ብሄረሰቦችና ህዝቦች በሶማሌና አፋር ክልሎች በተመረጡ 382 ወረዳዎች በሚገኙ ከ800 በላይ ትምህርት ቤቶች ስራው ተጀምሯልስትራቴጂውን ተግባራዊ ለማድረግ የሚያስፈልገውን ወጭ በተመለከተ ላቀረብንላቸው ጥያቄ ገንዘቡ ከተለያዩ ባለርሻ አካላት የሚገኝና ድጋፍ በሚደረግላቸው ትምህርት ቤቶች ያለው ግብዓት የተለያየ ስለሚሆን በትክክል ማስቀመጥ አይቻልም የሚል ምላሽ ሰጥተውናልበትምህርት ሚኒስቴር የአጠቃላይ ትምህርት ሚኒስትር ዴኤታ አቶ ሙሃመድ አህመዲን እንዳሉት በአገሪቷ በመጀመሪያና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦትና የስነ ጤና አገልግሎት ውስንነት ይስተዋላልበንጹህ መጠጥ ውሃ እጥረት ንጽህናው የተጠበቀ መጸዳጃ ቤት ባለመኖር ለተለያዩ በሽታዎች ተጋልጠው ከትምህርት ገበታቸው የሚፈናቀሉና በትምህርታቸው ደካማ ውጤት የሚያስመዘግቡ ተማሪዎች ብዙ ናቸው ብለዋልበኢትዮጵያ 40 በመቶ የመጀመሪያ እና 63 በመቶ የሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ብቻ የንጽህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት አላቸውየተሻሻለ የመጸዳጃ ቤት ያላቸው የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤቶች 32 በመቶ እንዲሁም ሁለተኛ ደረጃ ትምህረት ቤቶች 47 በመቶ ብቻ መሆናቸውንም ገልጸዋልከዎተር ኤይድ ኢትዮጵያ ጋር በመተባበር እየተተገበረ ያለው የትምህርት ቤት ንጹህ መጠጥ ውሃ ንጽህናና ስነ ጤና ስትራቴጂ ሰነድ የአገሪቷን ትምህርት ቤቶች የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን መቶ በመቶ ለማድረስ ያግዛል ብለዋልበስነ ጤና በኩልም በትምህርት ቤቶች መጸዳጃ ቤቶችና የአካባቢ ንጽህና ወደ 80 በመቶ ከፍ በማድረግ የተማሪዎችን መጠነ ማቋረጥ እንቀንሳለን ብለዋልለዚህ ስኬታማነት የክልል ትምህርት ቢሮዎች የትምህርት ባለድርሻ አካላትና አጋር ድርጅቶች በቅንጅት መስራት ይጠበቅባቸዋል ነው ያሉትየዎተር ኤይድ ኢትዮጵያ ዳይሬክተር ወይዘሮ ቤቴልሄም መንግስቱ በአማራ ኦሮሚያና ትግራይ ክልሎች በተመረጡ ትምህርት ቤቶች የንጹህ መጠጥ ውሃ የማቅረብና ለተማሪዎች የሚመጥኑ መጸዳጃ ቤቶች የመገንባት ስራ እየተከናወነ መሆኑን ገልጸዋልየኢትዮጵያ መንግስት በትምህርት ዘርፍ እደርስባቸዋለሁ ያላቸውን የዘላቂ የልማት ግቦች ለማሳካት ያስቀመጣቸውን ፖሊሲዎችና ስትራቴጂዎች ለመደገፍ አንሰራለን ብለዋልበዚህም ከትምህርት ገበታ የሚፈናቀሉ ተማሪዎችን ቁጥር ለመቀነስና የንጽህና ጉድለት በትምህረት ጥራት ላይ የሚያደርሰውን ተጽዕኖ ለመቀነስ አስፈላጊውን የገንዘብና የሙያ ድጋፍ እንደሚያደርጉ ገልጸዋልእንደ አስፈላጊነቱ የሚራዘመው የአምስት ዓመት የትምህርት ቤት ንጹህ መጠጥ ውሃ ንጽህና እና ስነ ጤና ስትራቴጂ ሰነድ የተዘጋጀው በዎተር ኤይድ ኢትዮጵያ የገንዘብ ወጪ መሆኑንም ገልጸዋል
በውሀ እጥረት ተቸግረናል የአሶሳየአርባምንጭና የጭሮ ከተሞች ነዋሪዎችበአካባቢያቸው ባጋጠማቸው የንፁህ መጠጥ ውሀ እጥረት መቸገራቸውን የአሶሳ የአርባ ምንጭና በጭሮ ከተሞች አስተያየታቸውን ለኢዜአ የሰጡ ነዋሪዎች ገለጹበአሶሳ ከተማ በተለምዶ ገብርኤል በሚባለው አካባቢ ነዋሪ ወይዘሮ ደስታ ጃራ እንዳሉት የቧንቧ ውሃ አገልግሎት ከተቋረጠ ሁለት ወራት ሆኖታልየከተማ አስተዳደሩ በቦቴ እያከፋፈለ ያለው ውሀ ስለማይዳረስ ከሌላ አካባቢ ለሚቀዱት አንድ የባለ 25 ሊትር ጀሪካን ውሀ አምስት ብር እየከፈሉ ለመጠቀም መገደዳቸውንና እንግልት መዳረጋቸውን ተናግረዋል በከተማው የመናኸሪያ አካባቢ ነዋሪ አቶ ትዕዛዙ ደንድር በበኩላቸው የውሃ እጥረቱ የተከሰተው ከጥር ወር ጀምሮ መሆኑን ገልፀዋል የቧንቧ ውሃ በሳምንት አንዴ ቢመጣም በበቂ ሁኔታ ሳንቀዳ ተመልሶ ስለሚጠፋ ተቸግረናልብለዋልየከተማ አስተዳደሩ ውሃና ፍሳሽ ጽህፈት ቤት ስራ አስኪያጅ አቶ ሃሩን መንሱር ስለጉዳዩ ተጠይቀው በሰጡት ምላሽ በከተማው የውሃ አቅርቦት በቂ እንዳልሆነ ተናግረዋል ከአምስት ዓመታት በፊት የከተማውን 20 ሺህ ነዋሪ ታሳቢ በማድረግ የተሰራው የውሀ ማስፋፋፊ ፕሮጀክት አሁን ላይ አገልግሎት እየሰጠ ቢሆንም የነዋሪው ቁጥር በእጥፍ በማደጉ እጥረቱ ተፈጥሯል ብለዋል በተያዘው ዓመት አጋማሽ ላይ ሁለት የውሃ ጉርጓዶች መድረቃቸውና ሌሎች ጉርጓዶች የሚያመርቱት ውሃ መቀነሱ ደግሞ እጥረቱን እንዳባባሰው አመልክተዋልጽህፈት ቤቱ ችግሩን በጊዜያዊነት ለመፍታት የውሃ ስርጭቱን በፈረቃ በማከፋፈል ላይ ነው ያሉት ስራ አስኪያጁ ስርጭቱ በማይዳረስባቸው አካባቢዎች በቦቴ ለማዳረስ ጥረት እየተደረገ መሆኑን አስረድተዋልችግሩን በዘላቂነት ለመፍታት የተጀመሩ የሁለት ጥልቅ ጉድጓዶች ቁፋሮ ስራ በአንድ ሳምንት ጊዜ ውስጥ አጠናቆ ለአገልግሎት ለማብቃት እየተሰራ መሆኑንም ጠቁመዋልየስድስት ጥልቅ የውሃ ጉርጓዶች ጥናት እየተካሄደ እንደሚገኝና በቀጣይ ዓመት እስከ ህዳር ወር ድረስ ግንባታውን ለመጀመር እየተዘጋጁ መሆናቸውንም ጠቅሰዋልበተመሳሳይ የውሃ እጥረት ከተከሰተ ከሁለት ወር በላይ በመሆኑ መቸገራቸውን የገለጹት ደግሞ በአርባ ምንጭ ከተማ ሼቻ ክፍለ ከተማ ቤሬ ቀበሌ ነዋሪ አቶ ደርብ ገሠሠ ናቸውእሳቸው እንዳመለከቱት ከዚህ ቀደም በሣምንት ሶስት ጊዜ ይመጣ የነበረው የቧንቧ ውሀ አሁን ላይ በ15 ቀን አንድ ጊዜ ብቻ መምጣት ጀምሯል ውሀ ከሌላ አካባቢ ለማምጣት ለትራንስፖርት ጨምሮ ከፍተኛ ወጭ እያወጡ መሆናቸውን ጠቅሰዋል በክፍለ ከተማው የጫሞ ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ በላይነሽ ዓባይ በበኩላቸው ውሃ ፍለጋ ሰፊ ጊዜ እያባከኑ የዕለት ተዕለት ሥራቸውን በአግባቡ እያከናወኑ አለመሆናቸውን ተናግረዋል በአካባቢየቸው በሳምንት ሁለት ጊዜ ይመጣ የነበረው የቧንቧ ውሀ ለሁለት ወር ያክል በመቋረጡ ከፍተኛ ወጭ በማውጣት ከሌላ አካባቢ ለመቅዳት መገደዳቸውን የተናገሩት ደግሞ በነጭ ሣር ክፍለ ከተማ የዕድገት በር ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ ቤቲ ታምሩ ናቸውየአርባ ምንጭ ከተማ ውሃና ፊሳሽ አገልግሎት ሥራ አስኪያጅ አቶ ወርቅነህ አብርሃም ላለፉት ሁለት ወራት ያጋጠመው የውሃ እጥረት ከኃይል አቅርቦት እጥረት ጋር የተያያዘ መሆኑን ገልጸዋልአገልግሎት የሚሰጡ ሶሰት የውሃ ፓምፖች ቢኖሩም ባጋጠመ የኤሌክትሪክ ኃይል መቀነስ እየሰራ ያለው አንዱ ብቻ መሆኑን ጠቁመዋል ችግሩን ለመፍታት ከኤሌክትሪክ አገልግሎት አርባ ምንጭ ዲስትሪክት ጋር እየተነጋገርን ነው ብለዋል በኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት የአርባምንጭ ዲስትሪክት አገልግሎት መስጫ ማዕከል ኃላፊ አቶ ገረመው ወንድምሁነኝ በበኩላቸው በዚህ ሳምንት የመስመር ለውጥ የሚደረግ በመሆኑ ችግሩ እንደሚፈታ አስታውቀዋል ይህ በእንዲህ እንዳለ በጭሮ ከተማ የኮንዶሚኒየም ሰፈር ነዋሪዎች መካከል ወይዘሮ ኤልሳቤጥ ለገሰ የውሃ አቅርቦት እንደተቋረጠባቸውና ለችግር መዳረጋቸውንም ነው የተናገሩትበአካባቢያቸው የውሀ ስርጭት ከተቋረጠ 11 ቀናት እንደሆነም ጠቁመዋልወይዘሮ አይናለም አበራ በበኩላቸው ንጹህ የመጠጥ ውሃ በመጥፋቱ ምግብ ለማብሰልም ሆነ የልጆቻቸውን ንፅህና ጠብቀው ወደ ትምህርት ቤት ለመላክ መቸገራቸውን ገልጸዋልለመጠጥ የሚሆን የታሸገ ውሀ ለመግዛት በመገደዳቸው በገቢያቸው ላይ ጫና እንዳሳደረባቸውም ጠቅሰዋል ችግሩ እንዲፈታ በተደጋጋሚ የሚመለከተውን አካል ብናሳውቅም ያገኘነው መፍትሔ የለምያሉት ደግሞ ወይዘሮ አበራሽ ዘመድኩን ናቸውየጭሮ ከተማ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ጽህፈት ቤት ኃላፊ ተወካይ አቶ ጉልላት አማረ ተጠይቀው በሰጡት ምላሽ ለከተማውና አካባቢው አገልግሎት ከሚሰጡ ሁለት የጥልቅ ውሀ ጉድግዶች የአንዱ የውሀ መሳቢያ ፓምፕ በቴክኒክ ብልሽት ምክንያት በመቃጠሉ ችግሩ መከሰቱን ተናግረዋል እጥረቱን በጊዜያዊነት ለመፍታት ውሀ በፈረቃ እያሰራጨን ነው ያሉት አቶ ጉልላት የተቃጠለውን ፓምፕ የሚተካ ማሽን ከክልል እያስመጡ መሆኑንና ችግሩም አምስት ቀን ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ ይፈታል ብለዋል
ለህብረተሰቡ የሚቀርበው ንፁህ የመጠጥ ውሃ በአገር አቀፍ የጥራት መለኪያ መስፈርት ውስጥ ማለፍ አለበት ተባለበውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ሰጪ ተቋማት አማካኝነት ለህብረተሰቡ የሚቀርበው ንፁህ የመጠጥ ውሃ በኢትዮጵያ ተስማሚነትና ምዘና መስፈርት ውስጥ ማለፍ እንዳለበት የኢትዮጵያ ውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር አስታወቀየኢትዮጵያ የውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፌዴሬሽን ከውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር ጋር በመተባበር ያዘጋጀው የአገር አቀፍ የከተሞች የመጠጥ ውሃ ዘርፍ የውሃ ጥራት ሰርተፍኬትና እውቅና መርሃ ግብር በዛሬው እለት አዲስ አበባ ውስጥ ተካሄዷልበውሃ መስኖና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር የመጠጥ ውሃና ሳኒቴሽን ዘርፍ ሚኒስትር ዴኤታ ወይዘሮ ፍሬነሽ መኩሪያ በዚሁ ወቅት እንደተናገሩት ለህብረተሰቡ የሚቀርበው ውሃ ጥራት በኢትዮጵያ ተስማሚነትና ምዘና ድርጅት አማካኝነት መረጋገጥ እንዳለበት የታመነ በመሆኑ ይህንኑ ተግባራዊ ለማድረግ የሚያስችል ሥራ ተጀምሯልየምዘናው መስፈርቶች እስከ ሃምሳ የሚደርሱ ሲሆኑ ከአላስፈላጊ ኬሚካሎች ጋር የተያያዙና በሰው ጤናና ህይወት ላይ ጉዳት ከሚያደርሱ ተህዋሲያን ነፃ መሆኑን መሰረት ያደረጉ ናቸውበስነ-ስርዓቱ ላይ የደሴ ከተማ ውሃና ፍሳሽ ፅህፈት ቤት የጥራት ማረጋገጫ ሰርተፊኬት ተሰጥቶታልፅህፈት ቤቱ አውቅናውን ያገኘው የሚያቀርበው ውሃ ጥራት በኢትዮጵያ ተስማሚነትና ምዘና ድርጅት አንዲመዘን በራሱ ተነሳሽነት ባቀረበው ጥያቄ መሰረት ነው ፅህፈት ቤቱ የጥራት ማረጋገጫ ሲያገኝ ይህ ለሁለተኛ ጊዜ መሆኑም ተመልክቷልበመላ አገሪቷ 55 ከተሞች የንጹህ መጠጥና ፍሳሽ አገልግሎት ሰጪ ተቋማት የውሃ ሃብታቸውን ከማስተዳደርና በተደራሽነት ላይ ከመስራት ባለፈ የሚያቀርቡትን ውሃ ጥራት የማረጋገጥና እውቅና የማግኘት አሰራር ሂደት ውስጥ እስከ መጪው ነሃሴ 2010 ዓ.ም ባለው ጊዜ መግባት እንዳለባቸውም ሚኒስትር ዲኤታዋ አሳስበዋልበስነ-ስርዓቱ ላይ የተሳተፉ የክልል የውሃና ፍሳሽ ፅህፈት ቤት ኃላፊዎች በበኩላቸው በሚቀጥሉት አራት ወራት ውስጥ ቅድመ ሁኔታዎችን አሟልተው ወደ አሰራሩ እንደሚገቡ ገልፀዋልየሃዋሳ ከተማ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ፅህፈት ቤት ዋና የስራ ሂደት አስተባባሪ አቶ ጌታቸው ፀሃዩ ከተማዋ የላብራቶሪ እቃዎችንና ባለሙያዎችን አሟልቶ እየሰራ መሆኑን ጠቅሰው ከደሴ ከተማ ተሞክሮ በመውሰድ በሚቀጥሉት ወራት አስፈላጊ ቅድመ ሁኔታዎችን በማሟላት ምዘናውን ለማከናወን ዝግጅት ይደረጋል ብለዋልበተለይም ቀጣይነት ባለው መልኩ የውሃ ጥራትን የተመለከቱ ዳታዎችን ከማደራጀት ከመከታተልና አሰራርን ከማዘመን ረገድ ጠቃሚ ልምድ መውሰዳቸውንም ገልፀዋልየድሬዳዋ ውሃና ፍሳሽ ባለስልጣን ስራ አስኪያጅ አቶ ሙሃመድ ሙርሲ በበኩላቸው አስካሁን ወደ አሰራሩ ያልገባነው ትልቅ ትኩረት የሰጠነው በተደራሽነት ላይ ስለሆነና በገለልተኛ ተቋም ጥራቱን ለማረጋገጥ ትኩረት ስላልሰጠን ነው ሲሉ ተናግረዋልእስከ ነሃሴ 30 ቀን 2010ዓ.ም ድረስ በከተማው ሊፈቱ የሚችሉ ክፍተቶችን በመለየትና በመፍታት ወደ አሰራሩ እንገባለን ያሉት ስራ አስኪያጁ ከአካባቢው ውሃ ጫዋማነት ጋር የተያያዘው ችግር ግን እስከ 1 ቢሊዮን ብር የሚጠይቅና ጊዜ የሚፈልግ ነው ብለዋልበዚህም መሰረት ከተማው በአቅሙ ሊሰራቸው የሚችለውንና ለጤና ጉዳት የሚያመጡ ችግሮችን ሙሉ በሙሉ ለማስወገድ በርካታ ስራዎችን እየሰራ ነው ብለዋል
የዳዋ ጨፋ ወረዳ ነዋሪዎች ለንጹህ መጠጥ ውሃ ችግር መጋለጣቸውን ገለጹ427Shareደሴ ጥቅምት 4 2012 በአማራ ክልል የኦሮሞ ብሄረሰብ ዞን በዳዋ ጨፋ ወረዳ ከ60 ሚሊዮን ብር በላይ ወጪ የተመደበላቸው የውሃ ፕሮጀክቶች ባለመጠናቀቃቸው ለንጹህ መጠጥ ውሃ ችግር መጋለጣቸውን ነዋሪዎች ገለጹፕሮጀክቱ በያዝነው ዓመት እንደሚጠናቀቁ የወረዳው ውሃና ኢነርጂ ልማት ጽህፈት ቤት አስታውቋልየወረዳው አንዳንድ ነዋሪዎች ለኢዜአ እንደተናገሩት በወረዳው ላለፉት አራት ዓመታት የተጀመረው ፕሮጀክት እስካሁን ባለመጠናቀቁ ንጽህና የተጠበቀ ውሃ ለማግኘት አልቻሉምበአንድ ዓመት ይጠናቀቃል የተባለው ፕሮጀክት ባለመጠናቀቁ ከውሃ እጥረትና ከውሃ ወለድ በሽታዎች ችግሮች አለመለቀቃቸውን አስተያየት ሰጪዎቹ አስረድተዋልየዶዶ ቀበሌ ነዋሪ አቶ መሐመድ ከድር የንጹህ መጠጥ ውሃ ችግር ለመፍታት የተጀመረው ፕሮጀክት ባለመጠናቀቁ ሴቶች ውሃ ለመቅዳት ጊዜያቸውንና ጉልበታቸውን እንደሚያባክኑ ተናግረዋልፕሮጀክቱ በየዓመቱ ዘንድሮ ይጠናቀቃል እየተባለ ለፖለቲካ ፍጆታ ውሏል ያሉት አስተያየት ሰጪው ችግራቸውን ለማቃለል በክረምት ወቅት አጠራቅመው የሚጠቀሙት የዝናብ ውሃ ለውሃ ወለድ በሽታ እያጋለጠን ነው ብለዋልበአካባቢያቸው ወንዝም ሆነ ምንጭ አለመኖሩ ችግሩን እንዳባባሰው ገልጸው መንግሥት ለጉዳዩ ትኩረት እንዲሰጥና በሕዝብ ላይ የሚቀልዱ አመራሮችና ግለሰቦችን ተጠያቂ እንዲያደርግም ጠይቀዋልየቢላቻ ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ ሐዲያ ጀማል ከሁለት ሰዓት በላይ ተጉዘው የሚያገኙት ንጽህናው ያልተጠበቀ የወንዝ ውሃ በጤንነታቸው ላይ ጉዳት እያደረሰ መሆኑን ገልጸዋልለዚህም ወረፋ ለመያዝ ከሌሊቱ ስምንት ሰዓት ጀምሮ ስለምንጓዝ ጉልበታችንና ጊዜያችንን ከማጥፋታችን በተጨማሪ ሴቶች በመሆናችን ለጠለፋና ለመደፈር እየተጋለጥን በመሆኑ የሚመለከተው አካል ትኩረት ሊሰጥ ይገባል ብለዋልየዳዋ ጨፋ ወረዳ ውሃና ኢነርጂ ልማት ጽህፈት ቤት ኃላፊ አቶ ሰይድ ተስፋዬ ተጠይቀው ፕሮጀክቱ በዲዛይንተፈጥሯዊ አቀማመጥ በመንገድ ችግርና በጀት ባለመለቀቁ መዘግየቱን አስታውቀዋልግንባታው በአማካይ 94 ነጥብ 5 በመቶ የደረሰው ፕሮጀክት በያዝነው ዓመት ማጠናቀቅ ለአገልግሎት እየተሰራ መሆኑንም ተናግረዋልፕሮጀከቱ ከ20 ሺህ በላይ ሕዝብ ተጠቃሚ ይሆናል ተብሎ እንደሚጠበቅና ከ500 ሜትር ኩብ በላይ ውሃ የሚጠራቅምባቸው ታንከሮች እንደሚገነቡለት ገልጸዋልፕሮጀክቱ በወረዳው ያለውን የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ሽፋን አሁን ካለበት ከ68 ወደ 78 በመቶ እንደሚያደርሰውም አስረድተዋል
የንፁህ መጠጥ ዉኃ ችግር እና ቅድመ መከላከል የጤና ፖሊሲ ደካማነት ተከትሎ የአተት በሽታ ወረርሽኝ በድጋሚ ተከሠተ .. ይድነቃቸው ከበደአጣዳፊ ተቅማጥ እና ተውከት በምህፃሩ አተት ተብሎ የሚጠራው በሽታ በፍጥነት የመሠራጨት ፀባይ ያለው እና በጊዜው አስቸኳይ ሕክምና ካላገኘ ብዙዎችን ለሞት የሚዳርግ አደገኛ የወረርሽኝ በሽታ ነው በኢትዮጵያ በተደጋጋሚ የሚከሰተው ይህ የወረርሽኝ በሽታ አብዛኛው መንስኤ የንፁህ መጠጥ ዉኃ ችግር ሲሆን የአካባቢ እና የግል ንጽህና ችግር በዋነኛነት የወረርሽኙ መንስኤ ነው በኢትዮጵያ የአተት ወረርሽኝ የመጀመሪያው እና ትልቁ መፍትሔ ወረርሽኙ እንዳይከሰት የቅድመ መከላከል የማህበረሠብ ተኮር የጤና ፖሊሲ ትልቅ ሚና እንዳለው በዘርፉ የተሰማሩ ባለሙያዎች ይመክራሉይሁን እንጂ በኢትዮጵያ በተደጋጋሚ የወረርሽኙ መከሰት ተከትሉ የንፁህ መጠጥ ዉኃ ችግር እና የማህበረሠብ ተኮር የጤና ፖሊሲ ደካማነት እንደሆነ በብዙዎች ዘንድ ይታመናል በዚህም መክንያት በተደጋጋሚ የሚከሰተው የአተት በሽታ ቁጥር ቀላል የማይባል የሰውን ሕይወት የቀጠፈ ሲሆን አብዛኛውን ሰው ለከፍተኛ ህመም ዳርጎል በአሁን ወቅት በኢትዮጵያ በአብዛኛው የአገሪቱ ክፍል የተቀሰቀሰው የአተት ወረርሽኝ በሽታ ወደ ተቀረው አካባቢ አዲስ አበባን ጨምሮ ሊዛመት እንደሚችል ሥጋት ያለ ሲሆን የአተት በሽታን አስመልክቶ ከጤና ጥበቃ ሚኒስቴር እየተሰጠ ያለው መግለጫ ግን በተቃራኒው ነውይህ በእንዲህ እንዳለ የህወሃትየኢህአዴግ ከፍተኛ ባለስልጣን የሆኑት ዶር ቴዎድሮስ አድሃኖም የጤና ጥበቃ ሚኒስተር ሆነ በሚያገለግሉበት ወቅት የአተት በሽታ በተደጋጋሚ የተቀሰቀሰ ሲሆን ለብዙዎች ህመም እና የተወሰነ ሰዎች ለሞት ተዳርገዋል እኚህ ባለሥልጣን ለዓለም የጤና ጥበቃ ድርጅት ዳይሬክተርነት በሚወዳደሩበት ወቅት የምረጡኝ ዘመቻ በዓለም አቀፍ ደረጃ ሲያካሂዱ የወረርሽኝ እና ተላላፊ በሽታ በታዳጊ ሃገራት ለማስቀረት እና ለመከላከል እንደሚሰሩ ጭምር ገልፆው ሲሆን በተለይ በኢትዮጵያ ቅድመ መከላከያ የጤና ፖሊሲ ተግባራዊ በማድረግ የተስቦ እና የወረርሽኝ በሽታ መቆጣጠር እንደተቻለ እና ይሄን ልምድና ተሞኩሮበዓለም ለመተግበር እንደሚሰሩ ቃል ገብተው እንደነበረ የሚታወሰ ነው
የውሃ እና የኃይል እጥረት ተጽዕኖ በኢትዮጵያ በኢትዮጵያ የንጹህ መጠጥ ውሃ እና የኤሌክትሪክ ኃይል አቅርቦቶች እጥረት በማሕበረሰቡ የዕለት ተዕለት ኑሮ እና በኢኮኖሚው እንቅስቃሴ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ አሳርፏል This video file cannot be played.Error Code: 102630አውዲዮውን ያዳምጡ 11:18የንጹህ መጠጥ ውሃ እና የኤሌክትሪክ ኃይል እጥረትበኢትዮጵያ በተለይም የገጠሩ የአገሪቱ ክፍል70 ከመቶ አካባቢ የሚሆነው ሕዝብ ይኸውም ከ 10 ሰው ሰባቱ የኤሌክትሪክ ኃይል ተጠቃሚ አለመሆናቸውን ጥናቶች ይጠቁማሉ :: ይህን አሳሳቢ ችግር ለመቅረፍ በተለይም ለመሰረታዊ ፍጆታም ይሁን ለምጣኔ ኃብት ዕድገት ወሳኝ የሆኑትን የኤሌክትሪክ ኃይል እና ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አገልግሎቱን ፍትሃዊ በሆነ መልኩ ለመላው ሕብረተሰብ ለማዳረስ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ፈርጀ ብዙ ሥራዎች እየተከናወኑ መሆናቸውን መንግሥት እየገለጸ ነው :: ይሁን እንጂ በርካታ የኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጫ ግድቦች ሌሎችም የኃይል አማራጮች ተሰርተው ከአገር አልፈው እንደ ኬንያ ታንዛንያ ጅቡቲ ሱዳን ርዋንዳ እና ሌሎችም ጎረቤት የአፍሪቃ አገራት ጭምር ከአገልግሎቱ ተጠቃሚ በማድረግ ከፍተኛ የገቢ ምንጭ አስገኛለሁ የሚሉት የአገሪቱ የኤሌክትሪክ ኃይል ባለሥልጣን መሥሪያ ቤትም ሆነ የውሃ መስኖ እና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር እንኳንስ የገጠሩን የአገሪቱ ክፍል ይቅርና የከተማውንም ሕብረተሰብ የኤሌክትሪክም ሆነ ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦቶች በተገቢው መንገድ ማዳረስ እንደተሳናቸው ነው ሕብረተሰቡ በተደጋጋሚ ቅሬታውን የሚገልጸው :: የኤሌክትሪክ ኃይል በተደጋጋሚ መቋረጥ እና የፈረቃ አገልግሎት በአንዳንድ ከተሞችም ለዓመታት ያለ ኃይል አቅርቦት የኤሌክትሪክ መስመሮች በየመንገዱ ተዘርግተው የሚታዩበት ሁኔታ ተቋማቱን በመልካም አስተዳደር እጦት ሲያስወቅሱት መቆየታቸውን የመስኩ ባለሙያዎች ይገልጻሉ :: እንዲህ ዓይነቱ ውስብስብ ችግር ባልተቀረፈበት ሁኔታ መንግሥት የአገልግሎት ክፍያ የታሪፍ ማሻሻያ ጥናት ማቅረቡ በማሕበረሰቡ ዘንድ ቅሬታን እንደፈጠረ ይነገራል :: በኢትዮጵያ በአዲሱ ታሪፍ አስፈላጊነት እና በኤሌክትሪክ እና ንጹሕ የመጠጥ ውሃ ማሻሻያ ስራዎች ዙሪያ ማብራሪያ እንዲሰጡን አቶ ብዙነህ ቶልቻን በውሃ መስኖ እና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር የሕዝብ ግንኙነት እና ኮሚኒኬሽን ዳይሬክተር ጠይቀናቸው ነበር :: Symbolbild Idee Strom Glühbirne colourboxK. T. Segundo በኢትዮጵያ አልፎ አልፎ የ ኤሌክትሪክ ኃይል መቆራረጥ የሚታይባቸው ሁኔታዎች አሉ :: ይህም በተጠቃሚው ሕብረተሰብ ላይ እንደዚሁም የከፍተኛ ኃይል ተጠቃሚዎች ላይ ተጽዕኖ የሚፈጥርበት ሁኔታ መኖሩ እሙን ነው :: የኃይል መቆራረጥ እጥረት ችግርን ለመፍታት የማሰራጫ መስመሮችን የማሻሻል ሥራዎች በተለያዩ ከተሞች እየተሰሩ ይገኛሉ :: አንዳንዶቹም ወደመጠያቀቁ ተቃርበዋል :: በአዲስ አበባ በባህር ዳር በመቀሌ በደሴ በድሬዳዋ በጅማ በአዳማ እና በአዋሳ የ8 ከተሞችን የሥርጭት የማከፋፈያ ኔትወርክን የማሻሻል የሙከራ ሥራ እየተሰራ ነው :: በስድስት ተጨማሪ ከተሞችም ማለትም በጎንደር አዲግራት ሻሸመኔ ወላይታ ሶዶ ሐረር እና ደብረማርቆስም የማሻሻያ ሥራ ለመስራት ሚኒስቴር መስሪያቤቱ በእንቅስቃሴ ላይ ይገኛል :: በኢትዮጵያ ያጋጠመውን የኤሌክትሪክ ኃይል አቅርቦት እና የመቆራረጥ ችግር ለማቃለል በ 14 ከተሞች እንዲሁም በአዲስ አበባ አንድ ሶስተኛ ያህሉ አካባቢ መንግሥት የጀመራቸው የኤሌክትሪክ ማሻሻያ ሥራዎች እየተጠናቀቁ መሆናቸው ታውቋል :: የአየር ንብረት ሲለዋወጥ የሚጠፋውንም የንጹህ መጠጥ ውሃ ችግር ለመቅረፍ አማራጭ ዘዴዎች መቀየሳቸውን አቶ ብዙነህ ገልጸውልናል:: በአሁኑ ወቅት የንጹህ መጠጥ እጥረትን ለማቃለል በ342 ወረዳዎች በ 24 መካከለኛ ከተሞች እና በ 120 አነስተኛ ከተሞች ላይ የንጹህ መጠጥ ውሃ አገልግሎት የማስፋፋት ሥራ በፕሮግራም ተቀርጾ እየተሰራ ነው :: በዚህም እንቅስቃሴ ከስድስት ሚልዮን የሚልቁ ዜጎችን የንጹሕ መጠጥ ተጠቃሚ ማድረግ ተችሏል :: የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ዋና ዋልታ እና ምሰሶ ይሆናል ተብሎ ተስፋ የተጣለበት የታላቁ የህዳሴ ግድብ የግንባታ እንቅስቃሴም የተለያዩ እክሎች እንደገጠሙት እየተነገረ ነው :: በመንግሥት በጀት እና በሕዝብ ሃብት የግንባታው ሥራ የተጀመረው ይህ ግድብ አሁን በሚታየው የአሰራር ፍጥነቱ በቀጣዮቹ 10 ዓመታትም የመጠናቀቁ ነገር አሳሳቢ መሆኑን በቅርቡ ጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ ሥጋታቸውን ይፋ አድርገው ነበር :: ግንባታው በመከላከያ ብረታብረት እና ኢንጂነሪንግ ሚቴክ አቅም ብቻ ከግብ ሊደርስ እንደማይችልም ተጠቁሟል : : በጣሊያኑ ተቋራጭ ሳሊኒ የሚካሄደው የግድቡ የሲቭል ኢንጂነሪንግ ክፍል ግንባታ በጥሩ ሁኔታ ላይ ሲገኝ በሚቴክ የሚከናወነው የኤሌክትሮ ሜካኒካል ግንባታ ክፍሉ ማለትም የጄኔሬተር እና ተርባይኖች ተከላ ስራው ግን መጓተቱን የውሃ መስኖ እና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር ባለፈው ሰሞን ይፋ አድርጓል :: ከዓመታት በፊት መንግሥት በነደፈው የዕድገት እና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ የሃገሪቱን የምጣኔ ሃብት ዕድገት ለማሳለጥ ይሰራሉ እየተባሉ ዘሬም የግንባታ ሥራቸው የተጓተቱ አያሌ ፕሮጀግቶች በተለይም በኃይሉ ዘርፍ ከባድ የኢኮኖሚ ማነቆ መፍጠራቸውን በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የቢዝነስ እና ኢኮኖሚክስ ትምህርት ክፍል መምሕር የሆኑት ዶክተር ታደለ ፈረደ ያስረዳሉ:: Äthiopien Grand Renaissance Staudamm ReutersT. Negeriበመጀመሪያ የዕድገት እና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ በመንግሥት የተጀመሩ በርካታ ግዙፍ የልማት ፕሮጀክት ዕቅዶች ነበሩ :: ይሁን እና ሁሉም በሚባል ደረጃ አልተጠናቀቁም :: በተለይም በኃይል ሥርጭቱ ዙሪያ ግንባታን ማስፋፋት ብቻ ሳይሆን አቅርቦቱን በተገቢው መንገድ ማሻሻል ተገቢ ነው :: የኢነርጂው ዘርፍ አገሪቱ ለነደፈችው የትራንስፎርሜሽን ዕቅዱ ስኬት እንዲሁም ለኢንዱስትሪው ክፍለ ኢኮኖሚ ዋንኛ ግብአት በመሆኑ ልዩ ትኩረት የሚሰጠው ነው ::አሁን ያሉት ኢንዱስትሪዎች ከውሃ በሚገኝ የሃይል ምንጭ የሚንቀሳቀሱ እንደመሆናቸው ኢንዱስትሪዎች በጥራት እና በብቃት አምርተው በዓለም ገበያ ተወዳዳሪ በመሆን በሙሉ አቅም ለመስራት በቂ የኃይል አቅርቦት ያስፈልጋቸዋል :: የሃይል መቆራረጥ ከአቅማቸው በታች እንዳያመርቱ እና ማሽኖቻቸው እንዲበላሹ በማድረግ ለኪሳራ ይዳርጋቸዋል የስራ አጥ ቁጥርም እንዲበራከት ያደርጋል:: ይህ ችችግር በምጣኔው ሃብት ላይ ከባድ ተጽዕኖ ፈጥሯል ::በስኳር እና የተለያዩ ፕሮጀክቶች የአፈጻጸም ችግር አሳይቷል በሚልዮን የሚቆጠር ከፍተኛ የበጀት ብክነትም እንዳለበት ተረጋግጧል ተብሎ በተደጋጋሚ በመንግሥት አካላት ሲወቀስ የነበረው ሚቴክ ለግድቡም ሥራ መዘግየት ምክንያት መሆኑ ይፋ ሆኗል :: በቅርቡ እንኳ ግድቡ ከሚያስፈልጉት 16 የ ኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጫ ተርባይኖች ሁለቱ ብቻ ተተክለው ሙከራ ቢደረግም በቴክኒክ እክል አለመሳካቱ የግንባታውን ሥራ የበለጠ እንዲጓተት አድርጎታል ተብሏል :: በኮንትራት ውሎቹ ላይ ከ አራት ዓመታት በፊት ሁለት ጄኔሬተሮችን በያዝነው ዓመት ደግሞ ቀሪዎቹን በሙሉ የመትከል ሥምምነት ቢኖርም አስካሁን አንዱም ስራ አለመጀመሩን ነው ውስጥ አዋቂ ምንጮች የሚገልጹት:: የውሃ መስኖ እና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር የሕዝብ ግንኙነት እና ኮሚኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህን እንደ ኃይል አቅርቦቱ ሁሉ ተመሳሳይ ችግር የሚታይበትን የንጹህ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረትስ ለመፍታት ምን እቅድ ተነድፏል ስንል ላቀረብንላቸው ጥያቄ መልስ ሰተውናል :: የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት የሚከሰትበት ሁኔታ እንዳለም ታውቋል:: በተለይም በደረቅ እና ከፊል ደረቃማ አካባቢዎች አስተማማኝ እና ዘላቂነት ያለው የንጹሕ መጠጥ ውሃ አቅርቦትን ማቅረብ ማዳረስ የሚቻልበት መርሃ ግብር ተነድፎ ከዚህ ዓመት ጀምሮ ወደ ተግባር የሚገባበት ሂደት ተጀምሯል :: እ.ኤ.አ በ 2011 ዓ.ም በጀት ዓመት ውስጥ ዕቅዱን መተግበር የሚጀመርበት ሁኔታ አለ :: በአጠቃላይ በበጀት ዓመቱ ውስጥ እስካሁን ከ6 ሚልዮን በላይ ዜጎችን የንጹሕ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ማድረግ ተችሏል :: ለበርካታ የአፍሪቃ ሃገራት የኤሌክትሪክ ኃይል አምርቶ የመሸጥ እቅድ ያለው የኢትዮጵያ መንግሥት በሃገር ውስጥ የሚታየውን እጥረት ለመቅረፍ እሳካሁን የተጓዘበት መንገድ የሕብረተሰቡን ችግር ሙሉ በሙሉ መፍታት አልቻለም:: ያም ቢሆን መንግሥት የሃይል እጥረትን ለመቅረፍ ከጎርጎሪዮሳዊው 2010 - 2017 ዓ.ም የሚዘልቅ ብርሃን ለሁሉም የተሰኘ መርሃ-ግብር ነድፎ የጀመረው እንቅስቃሴ ሁሉንም የሕብረተሰብ ክፍል በቀጣዮቹ ዓመታት የኃይል ተጠቃሚ ለማድረግ ያስችላል የሚል ተስፋ ተጥሎበታል:: የንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦትን ለማቃለልም በአነስተኛ ወንዞች ላይ የኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጨት የሚችል ቴክኖሎጂን በመተግበር እና ከፀሃይ ብርሃን ተጨማሪ ሃይል በማመንጨት አገልግሎቱን ለብዙሃኑ ተደራሽ ለማድረግ የተግባር ሥራ መጀመሩ ታውቋል :: ይሁንና በተለይም የኃይሉ ዘርፍ መሰረታዊ መፍትሄ ባላገኘበት ሁኔታ የውሃ መስኖ እና ኤሌክትሪክ ሚኒስቴር አዲስ የታሪፍ ማሻሻያ ለውይይት ማቅረቡ በሕብረተሰቡ ዘንድ ቅሬታ መፍጠሩ አልቀረም :: የሚኒስቴሩ ሕዝብ ግንኙነት እና ኮምኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ብዙነህ ስለዚሁ የሚሉት አለ :: የታሪፍ ማስተካከያ የቀረበበት ዋናው ምክንያት ከዛሬ 12 ዓመታት በፊት ማለትም እ.ኤ.አ በ1998 ዓ.ም የተደረገውን የታሪፍ ለውጥ ማሻሻል በማስፈለጉ ነው :: የኃይል አቅርቦት ገቢ እና ወጭን ለማመጣጠን እንዲሁም የኤሌክትሪክ ኃይል መቆራረጥን ችግር ለመቅረፍ ተጨማሪ የፋይናንስ ወጭ በመጠየቁ ነው :: ይህንንም ፋይናንስ ለአገልግሎት ከሚቀርበው የኤሌክትሪክ ሽያጭ በተቻለ መጠን በተመጣጣኝ እና አስተማማኝ በሆነ ሁኔታ ገቢ መሰብሰብ የሚቻልበት መንገድን ታሳቢ ያደረገ ነው :: ማሻሻያው በሚኒስትሮች ምክርቤት ከመጽደቁ በፊት ጥናት እና ውይይት ላይ ሲሆን ዝቅተኛ ገቢ ያለው የሕብረተሰብ ክፍል ላይ ተጽዕኖ አይፈጥርም ::ከዚህ ሌላ ከ 50 kwhr በታች ተጠቃሚ የሚሆኑ ደንበኞች ላይ ምንም ዓይነት ጭማሪ አይኖርም ::የኤሌክትሪክ ኃይሉን ሥርጭት እጥረት ለመቅረፍ በየቦታው መንግሥት የጀመራቸው ፕሮጀክቶች አብዛኛዎቹ ዛሬም ድረስ ከግንባታ እስከ ጥራት ዘርፈ ብዙ ችግሮች እንዳለባቸው የመስኩ ባለሙያዎች ይገልጻሉ:: በቅርቡ እንኳ 50 ሜጋ ዋት ለማመንጨት የኮንትራት ስምምነት የተፈረመበት የረጲ የደረቅ ቆሻሻ ኃይል ማመንጫ ከግማሽ በታች 25 ሜጋ ዋት ብቻ ማመንጨቱ ብዙዎችን ማነጋገሩ አልቀረም :: የኢኮኖሚክስ ባለሙያው ዶክተር ታደለ ፈረደ በኢትዮጵያ የሚታየው የኤሌክትሪክ ኃይል ሥርጭት እጥረት እና ተደጋጋሚ መቋረጥ በኢንዱስትሪው ክፍለ-ኢኮኖሚም ሆነ በማሕበረሰቡ የዕለት ተዕለ ኑሮ ላይ መጠነሰፊ ችግር እያስከተለ መሆኑን ይገልጻሉ :: አሁን በኢትዮጵያ የሚታየውን የኃይል እጥረት ለማቃለል የግሉን ኢንቨሥትመንት በዘርፉ እንዲሳተፍ ማድረግ አንዱ መፍትሄ ሊሆን እንደሚችልም ዶክተር ታደለ ይመክራሉ:: መንግሥት የኃይል ማምረቱንም የሥርጭቱንም አገልግሎት አጠቃሎ በሞኖፖል መያዙ ለሃይል እጥረቱ ዋና ምክንያት እንደሆነ ይታመናል :: በዚህም ምክንያት ያለውን የተመረተውን እንኳን በበቂ ሁኔታ ማሰራጨት እና ማዳረስ አልተቻለም :: አዲሱ የመንግሥት አስተዳደር በቅርብ እንደ ኢነርጂ ሴክተሩ ያሉትን ዘርፎች በተወሰነ ደረጃ ወደ ግል ለማዞር የነደፈው ዕቅድ የሚደገፍ ነው :: ከሌሎች ሃገራት ተሞክሮ አንጻር የግሉ ክፍለ ኢኮኖሚ ቢያንስ ኃይል የማከፋፈሉ ስራ ላይ ቢሳተፍ አሁን የሚታየውን የኢነርጂ አቅርቦት ችግር መቅረፍ ይቻላል ::
ውኃ ላይ ተቀምጠን ውኃ መጠማት የለብንም ዶክተር ማማሩ አያሌዉባሕር ዳር ሕዳር 272012ዓ.ም አብመድ ከጥቂት ዓመታት ወዲህ በባሕር ዳር ከተማ አስተዳደርና አካባቢዋ የንፁሕ መጠጥ ውኃ አቅርቦት ችግር በተደጋጋሚ ይነሳል ይህንን ችግር ለመፍታት ያስችላል የተባለ ውይይት ዛሬ በባሕር ዳር ሲካሄድ ውሏል በውይይቱም የተለያዩ ባለድርሻ አካላት ተሳትፈዋልየባሕር ዳር ከተማ ውኃና ፍሳሽ አገልግሎት ምክትል ሥራ አስኪያጅ አቶ ዘላለም አስፋዉ በዘርፉ የሚገኙ ተቋማት በቅንጅት ያለመሥራት ችግር የከተማዋን ሕዝብ በቂ ውኃ እንዳያገኝ አድርገውታል ብለዋልየኤሌክትሪክ ኃይል ችግር የውኃ መስመሮች በሕገ-ወጥ ግለሰቦች በተደጋጋሚ መቆረጥ ትልልቅ ተቋማትና ኩባንያዎች የሚጠቀሙት የውኃ መጠን ከፍተኛ መሆንና በሚጠቀሙት ልክ ያለመክፈል ችግሮች መኖራቸው በውይይቱ ተነስቷልየሕዝብ ቁጥር መጨመር ለሚሠራጨዉ ውኃ የሚጠየቀዉ ክፍያ ከተለያዩ ከተሞች ጋር ሲነፃፀር ዝቅተኛ መሆን እንዲሁም የግብዓት ችግሮች የውኃ ስርጭቱን ዝቅተኛና ፍትሐዊ እንዳይሆን እንዳደረጉት ነው ምክትል ሥራ አስኪያጁ የገለጹትየከተማዋ የእድገት መሪ ዕቅድ ፕላን ሲሠራ የመሠረተ ልማት ተግባራትን ታሳቢ ያላደረ መሆን ለውኃ አገልግሎቱ በቂ በጀት አለመመደብና ሌሎችም የችግሩ መንስሔዎች ከተሳታፊዎች በውይይቱ ተነስተዋልየክልሉ ውኃ መስኖና ኢነርጅ ልማት ቢሮ ኃላፊ ማማሩ አያሌው ዶክተር ከተማዋ ላይ እያጋጠመ ያለውን የውኃ ችግር ሳይንሳዊ በሆነ መንገድ ለመፍታት ከባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ ከአውስኮድና ከአማራ ዲዛይንና ቁጥጥር ሥራዎች ድርጅት ጋር በጋራ በመሆን ጥናት ስለመደረጉ ተናግረዋልችግሩን ለመፍታትም በአጭር በመካከለኛና በረዥም ጊዜ የሚከናወኑ ተግባራት ስለመኖራቸውም ዶክተር ማማሩ ገልጸዋል በጥናቱ መሠረትም በጃፓን መንግሥት ድጋፍ በአምስት ሚሊዮን ብር ዳግማዊ ቴዎድሮስ ክፍለ ከተማ የንጹሕ መጠጥ ውኃ ፕሮጀክት ይጀምራል ከ12 እስከ 18 ወራት የሚወስድ የመስመር ዝርጋታ ደግሞ በአውስኮድ እንደሚከናወን አስታውቀዋልየባሕር ዳር ከተማ አስተዳደር የንጹሕ መጠጥ ውኃ አቅርቦት በዚህ ወቅት 52 ከመቶ ብቻ ነው
የንጹህ መጠጥ ውሃ ችግራቸው በመፈታቱ መደሰታቸውን የአንኮበር ወረዳ ነዋሪዎች ገለጹ1178Shareደብረ በርሃን ግንቦት 212010 የነበረባቸው የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ችግር በመፈታቱ መደሰታቸውን በሰሜን ሸዋ ዞን አንኮበር ወረዳ ነዋሪዎች ገለፁየወረዳው ውሃና ኢነርጅ ጽህፈት ቤት በበኩሉ ከ12 ሚሊዮን ብር በላይ በሆነ ወጪ የተገነቡ ሁለት የውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታ ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት መጀመራቸውን አስታውቋልበአንኮበር ወረዳ የደረፎ ቀበሌ ነዋሪ አቶ አራጋው ፈንታ በሰጡት አስተያየት ቀደም ሲል በአካባቢያቸው ውሃ ባለመኖሩ ንፁህ የመጠጥ ውሃ ለማግኘት በቀን ከሁለት እስከ ሦስት ሰዓት በእግር ይጓዙ ነበርአሁን ከአጎራባች ቀበሌ ተስቦ በየቤታቸው በገባላቸው ቧንቧ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ በመሆናቸው ለዘመናት ያቀርቡት የነበረው ችግር እንደተፈታላቸው ገልፀዋልየእዚሁ ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ አሰለፈች በየነ በበኩላቸው በአካባቢያቸው በነበረው የውሃ እጦት በተለይ እንስሳት የሚጠጡትን ውሃ ፍለጋ ከረዥም ርቀት ለማምጣት ስለሚከብዳቸው እንስሳቱ በሦስት ቀን አንድ ጊዜ ብቻ ይጠጡ እንደነበር አስታውሰዋልበአሁኑ ወቅት በየቤታቸው የቧንቧ ውሃ ተጠቃሚ ከመሆናቸው ባለፈ የከብት ማጠጫና የልብስ ማጠቢያ ገንዳ ተሰርቶ ተጠቃሚ በመሆናቸው መደሰታቸውን ተናግረዋልየአይገብር ቀበሌ ነዋሪ አቶ ተክለመድን ሳህለ በበኩላቸው ቀበሌው የአፋር ጠረፋማ አካባቢ ተጎራባች በመሆኑ በአካባቢያቸው የውሃ አማራጭ አለመኖሩን ጠቁመዋልረዥም ርቀት ተጉዘው በግመል ለሰውና ለእንስሳት ውሃ ለመቅዳት ሲሉ ጊዜና ጉልበት ከማባከን ባለፈ በወረፋ ጥበቃ ከሰዎች ጋር ለግጭት ይዳረጉ እንደነበር አስታውሰዋልበአሁኑ ወቅት በመንግስት መንግስታዊ ባልሆኑ ድርጅቶችና በሕብረተሰቡ ተሳትፎ በተገነባው የውሃ ታንከር ችግራቸው ተፈቶ እንስሳት ጭምር ያለችግር ውሃ በማግኘታቸው ደስተኛ መሆናቸውን ተናግረዋልየአንኮበር ወረዳ ውሃና ኢነርጅ ጽህፈት ቤት ኃላፊ አቶ በለጠ ጌጡ በበኩላቸው በአካባቢው ይስተዋል የነበረው የመጠጥ ውሃ አቅርቦት የመልካም አስተዳደር ችግር ፈጥሮ መቆየቱን ተናግረዋልችግሩን ከግምት ውስጥ በማስገባትም በተሰራው ስራ በአሁኑ ወቅት በ12 ሚሊዮን 486 ሺህ ብር የተገነቡ ሁለት የውሃ ፕሮጀክቶች ግንባታቸው ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት መጀመራቸውን አስረድተዋል የውሃ ተቋማቱ 15 ሺህ 700 ሰዎችን ተጠቃሚ የሚያደርጉ ሲሆን ከ20 ዓመት በላይ አገልግሎት መስጠት ይችላሉ ብለዋልከአንኮበር ወረዳ በ11 እና 8 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ያሉ ምንጮችን በማጎልበት በየቤቱ የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ ከማድረግ በላፈ 7 የከብት ማጠጫና 5 የልብስ ማጠቢያ ገንዳዎች መሰራታቸውን ጠቁመዋልአቶ በለጠ እንዳሉት ግንባታቸው ተጠናቆ ለአገልግሎት የበቁት ሁለቱ የውሃ ታንከሮች 120 ሜትር ኪዩብ ውሃ የመያዝ አቅም አላቸውየውሃ ፕሮጀክቶቹ ተጠናቀው አገልግሎት መጀመር የወረዳውን የገጠር ንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋን አምና ከነበረበት 64 በመቶ ወደ 71 በመቶ ከፍ እንዲል ማድረጉን አስታውቀዋልየሰሜን ሽዋ ዞን ውሃ መስኖና ኢነርጅ ልማት መምሪያ ኃላፊ አቶ ኤፍሬም ምንሽር በበኩላቸው በተያዘው ዓመት የገጠር ንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋኑን ለማሳደግ ከመንግስትና መንግስታዊ ካልሆኑ ድርጅቶች 33 ነጥብ 7 ሚሊዮን ብር ተመድቦ እየተሰራ ነው ብለዋልእነደኃላፊው ገለጻ በአሁኑ ወቅት 23 የውሃ ፕሮጀክቶች በግንባታ ሂደት ላይ ሲሆኑ ከእነዚህ ውስጥም 6ቱ ተጠናቀው አገልግሎት መስጠት ጀምረዋል ቀሪዎቹም በተለያየ ደረጃ በግንባታ ላይ መሆናቸውን ነው የገለጹትበዞኑ ቀደም ሲል የተገነቡ 531 አነስተኛ የገጠር ንጹህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ይገኛሉ
የእነዋሪ የንጹሕ መጠጥ ውኃ ችግር እስከ ጥር እንደሚቀረፍ ተገለጸባሕር ዳር ታኅሳስ 072012ዓ.ም አብመድ የእነዋሪ ከተማ ነዋሪዋ ወይዘሮ እታገኝ ገለታዉ ከሰፈራቸው ርቀው ውኃ ስለሚቀዱ ክፉኛ መቸገራቸውን ለአብመድ ገልጸዋል ወይዘሮ እታገኝ እንዳሉት ከ15 ቀን አንድ ጊዜ ብቻ ነው ውኃ እያገኙ ያሉትለወይዘሮ እታገኝና ለሌሎችም ሴቶች አንድ ብር በማስከፈል ውኃ ሲያስቀዱ አግኝተን ያነጋገርናቸው አቶ ዘነበ ቅጣዉ ለሕዝቡ በወረፋ የሚያከፋፍሏት አነስተኛ ውኃ ወፌ እየተባለ ከሚጠራ አንድ ብቸኛ ምንጭ የሚገኝ ነው ተጨማሪ የውኃ አቅርቦት ባለመኖሩ ሕዝቡ እየተቸገረ ነውየሞረትና ጅሩ ወረዳ ውኃና ኢነርጂ ልማት ጽሕፈት ቤት ኃላፊ አቶ ደረጀ አለማየሁ እንዳሉት የችግሩ መሠረታዊ መንስኤ ከ22 ዓመታት በፊት ይሰጥ የነበረው አገልግሎት ሳይቀየር ባለበት ሁኔታ መቀጠሉ ነውየጽሕፈት ቤት ኃላፊው እንደተናገሩት መግፊያ ፓምፕ ዲናሞ እና ኬብል በማርጀታቸዉ የዉኃ ግፊቱን አናሳ እንዲሆን አድርጎታል የከተማዉ ነዋሪ ቁጥርም ከፍተኛ እድገት በማሳየቱ የሕዝቡን የንጹህ መጠጥ ውኃ ፍላጎት ባለው አሰራር ማሟላት አልተቻለም ብልሽቶች ሲከሰቱም ፈጣን ምላሽ ለመስጠት የባለሙያ የቅንነት ችግር መኖሩ ችግሩን እንዳባባሰው ነው አቶ ደረጀ አለማየሁ የገለጹትለችግሮቹ መፍትሔ ለመስጠትም በፈረቃ የውኃ አገልግሎቱ እንዲደርስ እያደረግን ነዉ ኦዲተርን ጨምሮ ለሙያዉ ተገቢውን ባለሙያ በመቅጠርና አሠራር ላይ ያሉ ክፍተቶች እንዲስተካከሉ በማድረግ መፍትሔ እየተሰጠ ነው ጊዜ ሳያባክኑ በባለቤትነት እንዲንቀሳቀሱ የተሻለ አመለካከት ያላቸው ባለሙያዎችንም መድበናል ብለዋል ፓምፕ ዲናሞና ኬብል ለመግዛት በወረዳዉ 1 ነጥብ 2 ሚሊዮን ብር በጀት መያዙንም ተናግረዋል ግዢዉም በሂደት ላይ መሆኑን አመልክተዋል ሥራዉ ተጠናቅቆ ጥር ወር የተሻለ አገልግሎት ይኖራል ብለን እንጠብቃለን ብለዋል ኃላፊውበክልሉ በሁለት ምዕራፍ ተከፍሎ እየተሠራ ያለ ኘሮጀክት መኖሩን የጠቀሱት ኃላፊው የኘሮጀክቱ የመጀመሪያ የግንባታ ምዕራፍ 86 ከመቶ ሁለተኛ ምዕራፍ ደግሞ 52 ከመቶ መድረሱን ገልጸዋልከተቋራጩ በተገኘ መረጃ መሠረት አድርገው ምዕራፍ ሁለት በተያዘው ዓመት የካቲት ወር እንደሚጠናቀቅ አስታውቀዋል በዘላቂነት ግን በሰከንድ 5 ነጥብ 5 ሊትር የሆነውን የውኃ አቅርቦት ወደ 22 ነጥብ 5 ሊትር ከፍ ለማድረግ በእቅድ መያዙን ከወረዳው ያገኘነው መረጃ ያሳያል
በባሕር ዳር ከተማ ከግማሽ ቢሊዮን ብር በሚበልጥ ወጭ የንጹሕ መጠጥ ውኃ ግንባታ ነገ ይጀመራልባሕር ዳር መስከረም 72012 ዓ.ም አብመድ ከ525 ሚሊዮን ብር በላይ ወጭ የሚደረግበት የባሕር ዳር ከተማ የንጹሕ መጠጥ ውኃ ግንባታ ሥራ ነገ እንደሚጀመር ተገለጸአዲስ የሚጀመረው የንጹሕ መጠጥ ውኃ ፕሮጀክቱ የባሕር ዳር ከተማን የውኃ አቅርቦት ችግር በከፊል ያሻሽላል ተብሏልፕሮጀክቱ ከ525 ሚሊዮን ብር በላይ እንደሚፈጅም ታውቋል የፕሮጀክቱ ሙሉ ወጪ ከጃፓን መንግሥት በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ እንደሚሸፈንም ነው የተገለጸውየባሕር ዳር ከተማ ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ሥራ አስኪያጅ አቶ ይርጋ ዓለሙ ለአብመድ እንደተናገሩት የንጹሕ መጠጥ ውኃ ፕሮጀክቱ የሚገነባው በባሕር ዳር ዳግማዊ ዓፄ ቴዎድሮስ ክፍለ ከተማ ነውየግንባታ ሥራው ነገ ተጀምሮ በሁለት ዓመታት እንደሚጠናቀቅም አቶ ይርጋ አስታውቀዋል ግንባታው ሲጠናቀቅም የባሕር ዳር ከተማን የንጹሕ መጠጥ ውኃ ችግር በከፊል ያሻሽላል ብለዋልበባሕር ዳር ከተማ ያለው የንጹሕ መጠጥ ውኃ ሽፋን 60 በመቶ ነው ይህም ከክልሉ ሽፋን አማካይ ያነሰ ነው የንጹሕ መጠጥ ውኃ ፕሮጀክቱ ሲጠናቀቅ ከክፍለ ከተማው የሚተርፍ ውኃ ከተገኘ ከተማ አስተዳደሩ በራሱ በጀት ለመሥራት ጥረት ያደርጋል ብለዋል ሥራ አስኪያጁይህ ፕሮጀክት በመንግሥት ጥረት የተገኘ መሆኑን የገለጹት ሥራ አስኪያጁ በተያዘው በጀት ዓመት ክልሉ በሚበጅተው 120 ሚሊዮን ብር ተጨማሪ የንጹሕ መጠጥ ውኃ ፕሮጀክት ለመሥራት መታሰቡንም ሥራ አስኪያጁ አስታውቀዋል
በምዕራብ ጎንደር ዞን ከ30 ሺህ በላይ ዜጎች የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ሆኑበምዕራብ ጎንደር ዞን ገጠራማ አካባቢዎች ዘንድሮ በተገነቡ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተቋማት ከ30 ሺህ በላይ ዜጎች ተጠቃሚ መሆናቸውን የዞኑ የግብርና ልማት መምሪያ አስታወቀተጠቃሚዎች በበኩላቸው የውሃ ተቋማት በአቅራቢያቸው በመገንባቱ ጊዜና ጉልበታቸውን እንደቆጠበላቸው ተናገሩበመምሪያው የውሃ መስኖና ኢነርጂ ዋና የሥራ ሂደት መሪ አቶ ካሳ አሰጌ ለኢዜአ እንደገለጹት በገጠራማ አካካቢዎች የንጹህ መጠጥ ውሃ ሽፋንን ለማሳደግ በትኩረት እየተሰራ ነውበተያዘው በጀት ዓመት ከ30ሺህ በላይ ዜጎችን የንጹህ መጠጥ ውሃ አገልግሎት ተጠቀሚ ማድረግ የተቻለው 20 የእጅ ጉድጓድና ሦስት የጥልቅ ጉድጓድ ውሃ ፕሮጅክቶች ተገንብተው በመጠናቀቃቸው መሆኑንም ገልጸዋልበገጠር ከተገነቡት የውሃ ፕሮጅክቶች በተጨማሪ በመተማ ወረዳ ኮኪት ከተማ ተጨማሪ የውሃ ተቋም እንዲገነባ መደረጉን አቶ ካሳ ተናግረዋልየውሃ ተቋማቱን ለመገንባት ከመንግስትና መንግስታዊ ካልሆኑ ድርጅቶች 34 ሚሊዮን ብር ድጋፍ መደረጉንና ሕብረተሰቡም በገንዘብ በቁሳቁስና በጉልበት ካደረገው አስተዋጽኦ በተጨማሪ ከ300 ሺህ ብር በላይ ማዋጣቱን ተናግረዋልእንደ አቶ ካሳ ገለጻ በአሁኑ ወቅትም 30 የእጅ ጉድጓዶችና አራት የጥልቅ ጉድጓድ የንጹህ መጠጥ ውሃ ፕሮጀክቶች በግንባታ ላይ ይገኛሉከነዚህ ፕሮጀክቶች መካከል የእጅ ጉድጓዶቹ እስከ ነሀሴ ወር አጋማሽ ድረስ ተጠናቀው ለአገልግሎት ይበቃሉየጥልቅ ጉድጓድ ፕሮጀክቶቹም በቀጣዩ ዓመት መጀመሪያ ሩብ ዓመት ይጠናቀቃሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ ነው አቶ ካሳ ያስታወቁትተጠናቀው ለአገልግሎት የበቁት የውሃ ፕሮጀክቶች የዞኑን የውሃ ሽፋን ከ70 ወደ 74 በመቶ ማሳደግ የቻሉ ሲሆን ቀሪዎቹ ፕሮጀክቶች ሲጠናቀቁም ሽፋኑ ወደ 81 በመቶ ከፍይላል ብለዋልበዞኑ የንጹህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ ከሆኑት መካከል በመተማ ወረዳ ላስታ ቀበሌ ነዋሪ አቶ ገብሩ ጥሩነህ እንዳሉት ቀደም ሲል የመጠጥ ውሃ በአህያ ጭኖ ለማምጣት ከ3 እስከ 4 ሰዓት ለመጓዝ ይገደዱ እንደነበር አስታውሰዋልበእዚህም ንጽህናው ያልተጠበቀ የወንዝ ውሃ በመጠቀም ለተለያዩ የውሃ ወለድ በሽታዎች ሲጋለጡ እንደነበር አስታውሰው በአሁኑ ወቅት የውሃ ተቋማቱ መገንባታቸው ይህን ችግራቸውን ይፈታል የሚል አምነት እንዳላቸው ገልፀዋልሌላው የዚሁ ቀበሌ ነዋሪ ወይዘሮ አለምሰገድ ሽፈራው በበኩላቸው የመጠጥ ውሃ ከወንዝ ለማስቀዳት ልጃቸውን ከትምህርት ቤት የሚያስቀሩበት አጋጣሚ እንደነበር አስታውሰዋልበአሁኑ ወቅት በአቅራቢያቸው የውሃ ተቋም መገንባቱ ንጽህናው የተጠበቀ ውሃ እንዲያገኙ ከማድረግ ባለፈ ልጃቸው ትምህርቱን በአግባቡ ለመከታተል እንዳስቻላቸው ተናግረዋልበኮኪት ከተማ የሚኖሩት ወይዘሮ ሰናይት አማረ በበኩላቸው በከተማዋ የጋራ ቦኖ ውሃ ተጠቃሚ እንደነበሩ ጠቁመውአሁን ከጥልቅ ጉድጓዱ ቤታቸው ድረስ ቧንቧ በመግባቱ ለወረፋ ጥበቃ ያባክኑት የነበረው ጊዜ መቆጠቡን ገልጸዋልበእዚሁ ከተማ የሚኖሩት አቶ ቢሰጥ አድኖ በበኩላቸው በቤታቸው የንጹህ ውሃ ተጠቃሚ መሆናቸው እንዳስደሰታቸውና ለውጡ ለከተማዋ እድገት አንድ ማሳያ መሆኑን አስረድተዋል
የጊምቢ ከተማ ነዋሪዎች በንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት መቸገራቸውን ገለፁ1028Shareጊምቢ አምሌ 52010 በንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት መቸገራቸውን የጊምቢ ከተማ ነዋሪዎች ገለፁየነዋሪዎችን የንፁህ መጠጥ ውሃ ችግር ለማቃለል ጥረት በመደረግ ላይ መሆኑን የኦሮሚያ ውሃ ማዕድንና ኢነርጂ ቢሮ አስታውቋልቅሬታቸውን ለኢዜአ ከሰጡት የከተማዋ ነዋሪዎች መካከል የቀበሌ 04 ነዋሪ አቶ በንቲ ደበላ እንደገለፁት በከተማው በተከሰተው የንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት ምክንያት አገልግሎቱን የሚያገኙት በሳምንት አንድና ሁለት ቀን ብቻ ነውበዚህም ምክንያት ንጽህናውን ያልጠበቀ ወራጅ ውሃ ለመጠጥነት በመጠቀም እሳቸውን ጨምሮ ቤተሰባቸው ለጤና ችግር መጋለጣቸውን ገልፀዋልየቀበሌ 01 ነዋሪ ወይዘሮ ማርታ ዩሐንስ በበኩላቸው በከተማው በተከሰተው የንፁህ መጠጥ ውኃ ችግር በሳምንት በምናገኘው አነስተኛ የንፁህ መጠጥ ውሃ የልጆቻቸውን ንፅህና ለመጠበቅ የቤት ውስጥ ስራን ለመስራትና ንፁህ ውሀ ለመጠጣት አልቻልንም ብለዋልበዚህም ምክንያት ቤተሰባቸው ለውሀ ወለድ በሽታ መጋለጣቸውን ተናግረዋል ችግሩን አስመልክቶ ለሚመለከተው አካል ቢያሳውቁም እስካሁን ምላሽ እንዳላገኙ አስታውቀዋልበ02 ቀበሌ የሆቴል ባለቤት ወይዘሮ ኢዲሴ ደለቴራ በበኩላቸው የንፁህ መጠጥ ውሀ እጥረቱ ለደምበኞቻችንና ተገልጋዩች ተገቢውን አገልግሎት እንዳንሰጥ እንቅፋት ሆኖብናል ብለዋልየከተማው ውሀ አቅርቦትና ፍሳሽ አገልግሎት ስራ አስኪያጅ አቶ ጉዲና ኮሉ ስለጉዳዩ ተጠይቀው በሰጡት ምላሽ ችግሩ የተከሰተው ነባሩ የውሃ ኘሮጀከት አቅርቦት ከፍላጎት ጋር ባለመመጣጠኑ ነውከ15 ዓመት በፊት ለ15 ሺህ ነዋሪዎች አገልግሎት እንዲሰጥ የተገነባው የውሃ ኘሮጀክት አሁን ላለው ከ100 ሺህ በላይ ነዋሪ ማዳረስ ባለመቻሉ የተከሰተ መሆኑን ገልፀዋልችግሩን ለመፍታት የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት በመደበው በጀት ጌሌል ወንዝ ላይ በ2002 ዓ. ም. የካቲት ወር የተጀመረው ፕሮጄክት በሶስት ዓመታት ተጠናቆ ስራ እንደሚጀምር ተስፋ ቢደረግበትም ከታሰበው በላይ መጓተቱን ገልፀዋልየኦሮሚያ ውሃ ማዕድንና ኢነርጂ ቢሮ ምክትል ኃላፊ አቶ ገዘኻኝ ለሜቻ በበኩላቸው በ2002 የተጀመረው የከተማው የንፁህ መጠጥ ውሃ ኘሮጀክት በ2005 መጠናቀቅ የነበረበት ቢሆንም ለአምስት ዓመት መጓተቱን ገልፀዋልየውሃ ማስተላለፊያ ቱቦዎቹን ዝርጋታ ለማከናወን የከተማው መሬት አቀማመጥ አመቺ አለመሆን ከተዘረጋ በኋላ በየቦታው በሚያጋጥም የመሬት መንሸራተትና ውሃውን የሚገፉ ፓምፖች በየጊዜው መበላሸታቸው ለፕሮጄክቱ ግንባታ መጓተት መንስኤ ነው ብለዋልቱቦዎቹን ጨምሮ በተደጋጋሚ በሚበላሹት ፓምፖችና የፕሮጄክቱ ዲዛይን ዙሪያ እየተደረገ ያለው ጥናት በሚቀጥለው ሳምንት ስለሚጠናቀቅ ችግሩን ተረድተን ለረዥም አመታት የመልካም አስተዳደር ችግር ሆኖ የቆየውን ይህንኑ የንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት ለመቅረፍ የመፍትሄ ሐሳብ እናገኛለን ብለዋልበጌሌል ወንዝ ላይ በመገንባት ላይ የሚገኘው ይኸው የንፁህ መጠጥ ውሀ ፕሮጄክት ከ200 ሚሊዮን ብር በላይ ወጪ እንደሚጨርስ የገለጸው የቢሮው ምክትል ኃላፊ እስከ አሁን ከ162 ሚሊዮን ብር በላይ እንደፈጀ ለማወቅ ተችሏልስራ ሲጀምርም በቀን ከሶስት ሺ ሜትር ኪዩብ በላይ ውሀ በማምረት እስከ 120ሺ የሚሆኑ የከተማዋ ነዋሪዎች ለሚቀጥሉት 30 ዓመታት አስተማማኝ የንፁህ መጠጥ ውሃ ተጠቃሚ እንደሚያደርግ በዚሁ ጊዜ ተገልጿል
ሁለት ቢሊዮን ሰዎችን ንጹሕ የመጠጥ ውሃ እጥረት ማጋጠሙ የሚያሳፍር ነው ተባለከሰሃራ በታች በሚገኙ አገሮች የሚኖሩ ሴቶች ውሃን ለማግኘት ብለው በአማካይ የሰላሳ ደቂቃ መንገድ በእግር እንደሚጓዙ የገለጸው የድርጅቱ ሪፖርት ከሰሃራ በታች በሚገኙ አገሮች የሚኖሩ ሕዝቦች ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦትን እና የመጸዳጃ አገልግሎትን የማያገኙ ከሆነ ለተለያዩ በሽታዎች እንደሚጋለጡ ለተመጣጣኝ ምግብ እጥረት ለትምህርት ዕድል ማነስ እና ለሥራ እጦት የሚጋለጡ መሆናቸውን አስታውቋልየዚህ ዝግጅት አቅራቢ ዮሐንስ መኰንን - ቫቲካንየተባበሩት መንግሥታት ድርጅት በጎርጎሮሳዊው 2019 ዓ. ም. የውሃ አቅርቦትን በማስመልከት ባቀረበው ዓመታዊ ሪፖርቱ በዓለማችን ውስጥ ሁለት ቢሊዮን ሰዎች ንጹሕ የመጠጥ ውሃን እንደማያገኙ አስታወቀከ2002 ዓ. ም. ጀምሮ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን ማግኘት ከሰብዓዊ መብቶች መካከል አንዱ ሆኖ መጽደቁን ያስታወቀው የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት በዓለማችን ለሁለት ቢሊዮን አንድ መቶ ሚሊዮን ሰዎች ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት እንደሚጎድል አራት ቢሊዮን ሰዎች ደግሞ ጥራቱን እና ደህንነቱን የጠበቀ የመጸዳጃ አገልግልት እንደሌላቸው ገልጿል የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ዘላቂ ልማትን ለማምጣት በዘረጋው እቅዱ እስከ 2022 ዓ. ም. ድረስ ለዓለም ሕዝብ በሙሉ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን እና ጥራቱን የጠበቀ የመጸዳጃ አገልግሎትን ለማዳረስ እቅድ እንዳለው አስታውቋልየውሃ አቅርቦትን ማሳካት ረጅም ጊዜን ይጠይቃልየተባበሩት መንግሥታት ድርጅት በድርጅቱ ከታቀፈው ከትምህርት ሳይንስ እና ባሕል ጽሕፈት ቤት ዩኔስኮ ጋር ሆነው ባዘጋጁት የጎርጎሮሳዊው 2019 ዓ. ም. ሪፖርት እንዳስታወቁት ለዓለማችን ሕዝብ በቂ የውሃ አቅርቦትን ተግባራዊ ለማደረግ ረጅም ጊዜን እንደሚጠይቅ ገልጸው ይህን እቅድ ተግባራዊ ለማድረግ ጥረት ላይ የሚገኙ 32 የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ፕሮጀክቶች እንደዚሁም 41 ሌሎች ዓለም አቀፍ የግል ድርጅቶች መኖራቸው አስታውቀዋልሰብዓዊ ክብርን ማስጠበቅ አስፈላጊ የመብት ጉዳይ ነውበተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የትምህርት ሳይንስ እና ባሕል ጽሕፈት ቤት ዋና ጸሐፊ የሆኑት ወይዘሮ ኦድሪይ አዙሌይ እንደገለጹት ለዓለማችን ሕዝብ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን እና ጥራቱን የጠበቀ የመጸዳጃ አገልግሎትን ለማዳረስ ከተፈለገ የዓለም አቀፉ ማሕበረሰብ የጋራ ተነሳሽነት እንደሚያስፈልግ አስረድተው እስካሁን በሕብረቱ ያልታቀፉ መንግሥታት መኖራቸው ለእቅዱ ተግባራዊነት እንቅፋት ሆኖ ቆይቷል ብለዋልየአካባቢ ጥበቃ መጓደል የውሃ ልማትን አደጋ ላይ ጥሎታልበተባበሩት መንግሥታት የእርሻ ልማት ድርጅት ኢፋድ በኩል ስጋታቸውን የገለጹት የድርጅቱ ፕሬዚደንት ክቡር አቶ ጂልበርት ሁንግቦ በበኩላቸው የአካባቢ ጥበቃ መጓደል ጠቅላላውን የዓመት የውሃ ልማት ጥይስቄን ወደ 45 በመቶ ከፍ በማድረጉ የተነሳ ወደ 40 ከመቶ ዝቅ ያለው ዓመታዊ የዓለም የምርት መጠን እስከ ጎርጎሮሳዊው 2050 ዓ. ም. ድረስ ባሉት ዓመታት ውስጥ ዓለማችን አደጋ ውስጥ እንደሚወድቅ ያመለክታል ብለዋልአንድ ሚሊዮን ከግማሽ የዓለማችን ሕዝብ ንጹሕ ያልሆነ ውሃን በመጠጣት ለጉዳት ተጋልጧልየተባበሩት መንግሥታት ድርጅት በሪፖርቱ እንዳስታወቀው በዓለማችን አንድ ሚሊዮን አራት መቶ ሺህ ሰዎች ንጹሕ ያልሆነ ውሃን በመጠጣት ሊመጣ በሚችል በሽታ ሕይወታቸውን እንደሚያጡ ከእነዚህም መካከል አብዛኛዎቹ ሕጻናት መሆናቸውን ከመጋቢት 2 እስከ መጋቢት 6 ቀን 2011 ዓ. ም. በኬንያ ዋና ከተማ በናይሮቢ የአካባቢ ጥበቃን አስመልክቶ በተደረገው ጉባኤ ላይ አስታውቋልአደጋው በድህነት ሕይወት ውስጥ የሚገኙትን ያጠቃልበቂ የሆነ ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት መጓደል በደሃ አገሮች የሚገኙ ሕዝቦችን እንደሚጎጋ ከእነዚህም መካከል ሴቶችን ሕጻናትን እና አዛውንትን በይበልጥም የተፈናቀሉትን እንደሚጎዳ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት ገልጾ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን የማግኘት መብት ከሌሎች ሰብዓዊ መብቶች ተነጥሎ እንደማይታይ ገልጿል ሪፖርቱ አክሎም በከተሞች አካባቢ የሚገኙ ደሃ ቤተሰቦች ንጹሕ የመጠጥ ውሃን በውድ ዋጋ ገዝተው ለመጠቀም መገደዳቸውን ገልጿልየአፍሪቃ ሴቶች ውሃን በአቅራቢያቸ አያገኙትምከሰሃራ በታች በሚገኙ አገሮች ከሚኖር ሕዝብ መካከል ግማሹ ለጤና አስተማማኝ የሆነ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን እንደማያገኝ ያስታወቀው የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት በእነዚህ አገሮች ውስጥ ከሚገኙ ሕዝቦች መካከል 24 ከመቶ ብቻ ንጹሕ የመጠጥ ውሃን እንደሚያገኝ እና 28 ከመቶ የሚሆኑት የቤተሰብ ክፍሎች ደግሞ በጋራ የመጸዳጃ ቤት እንደሚገለገሉ አስታውቋል ከሰሃራ በታች በሚገኙ አገሮች የሚኖሩ ሴቶች ውሃን ለማግኘት ብለው በአማካይ የሰላሳ ደቂቃ መንገድ በእግር እንደሚጓዙ የገለጸው የድርጅቱ ሪፖርት ከሰሃራ በታች በሚገኙ አገሮች የሚኖሩ ሕዝቦች ንጹሕ የመጠጥ ውሃ አቅርቦትን እና የመጸዳጃ አገልግሎትን የማያገኙ ከሆነ ለተለያዩ በሽታዎች እንደሚጋለጡ ለተመጣጣኝ ምግብ እጥረት ለትምህርት ዕድል ማነስ እና ለሥራ እጦት የሚጋለጡ መሆናቸውን አስታውቋልጥገኝነት ጠያቂዎች እና ተፈናቃዮች የችግሩ ሰለባ ይሆናሉበትውልድ አገራቸው የሚፈናቀሉት እና የጥገኝነት ጠያቂዎች የሚገኙበት ሁኔታ ለንጹሕ የመጠጥ ውሃ እና ለመጸዳጃ አገልግሎት ምቹ እንዳልሆነ የተባበሩ መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት አስታውቆ በጎርጎሮሳዊው 2017 ዓ. ም. ወደ 70 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ከመኖሪያቸው እንዲፈናቀሉ መገደዳቸውን ገልጿል በየዓመቱ በአማካይ ከ25 ሚሊዮን ሰዎች በላይ ደግሞ በተፈጥሮ አደጋ ምክንያት እንደሚሰደዱ ይህም ከሃምሳ ዓመታት በፊት ከሚሰደዱት የሰዎች ቁጥር ጋር ሲወዳደር በእጥፍ መጨመሩን ሪፖርቱ አስታውቋልውሃን ማግኘት በጦርነት ሆኗልከ1972 ዓ. ም. ወዲህ የውሃ ፍላጎት በየዓመት በአንድ ከመቶ እንደሚጨምር ያስታወቀው የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት የውሃ ፍላጎታቸውን ለማሟላት በአገሮች መካከል ጦርነቶች መካሄዳቸውንም ገልጿል በዚህም መሠረት ውሃ ይገባኛል በሚል ሰበብ ከ1992 ዓ. ም. እስከ 2001 ዓ. ም. ድረስ ባሉት ዓመታት ውስጥ 94 ጦርነቶች መካሄዳቸውን ከ2002 እስከ 2010 ዓ. ም. ድረስ 263 ጦርነቶች መካሄዳቸውን የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት ገልጾ ግጭቶቹ በሦስት እጥፍ ማደጋቸውን አስረድቷልበውሃ እና በጤና አገልግሎቶች ላይ መዋዕለ ንዋይን ማፍሰስ ያስፈልጋልየተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ሪፖርት በመጨረሻም በማደግ ላይ የሚገኙ አገሮች መዋዕለ ንዋያቸውን በውሃ እና በጤና አገልግሎት ተሻሽሎ ላይ ማፍሰስ እንደሚገባ ገልጿል
የሀዋሳ ከተማን የመጠጥ ውሃ እጥረት ለማቃለል በ20 ሚሊዮን ብር እየተካሄደ ያለው የማስፋፊያ ፕሮጀክት ከ90 በመቶ በላይ ተጠናቀቀአዲስአበባታህሳስ12 2003 ሬዲዮፋናየሀዋሳ ከተማን የመጠጥ ዉሃ እጥረት ለማቃለል በ20ሚሊዮን ብር እየተካሄደ ያለው የማስፋፊያ ፕሮጀክት ከ90 በመቶ በላይ መጠናቀቁን የከተማዋ አስተዳደር አስታወቀ ችግሩን በዘላቂነት ለመፍታት የሚያስችል የጥልቅ መጠጥ ዉሃ ግንባታ ለማከናወን የሚያስችል ጥናትመጠናቀቁም ተገልጧል የከተማዋ ከንቲባ አቶ ሽብቁ ማጋኔና ሌሎች የካቢኔ አባላት በወንዶ ገነት አካባቢ የሚገኘዉን የመጠጥዉሃ ማስፋፊያ ግንባታ ተዘዋዉረዉ ጎብኝተዋል ከንቲባዉ በዚሁ ጊዜ እንደተናገሩት በሃዋሳ ከተማ የኢንቨስትመንት መስፋፋትን ተከትሎ በከፍተኛ ደረጃ እያደገ የመጣዉን የመጠጥ ዉሃ ፍላጎት ለማርካት የተለያዩ ስራዎች በመከናወን ላይ ናቸዉ ችግሩን ለማቃለል ከአለም ባንክ በተገኘ 16 ሚሊዮን ብር እና የከተማ አስተዳደር በመደበዉ የአራት ሚሊዮን ብር ወጪ የመጠጥ ዉሃ ፕሮጀክት ስራ ከ90 በመቶ በላይ መከናወኑን አስረድተዋልለከተማዋ ዘላቂ መፍትሄ ለማስገኘት ሃዌላ ወንዶና ጋራ ሊቀታ በተባሉ ስፍራዎች በሰከንድከ200 እስከ 300 ሊትር ዉሃ መስጠት የሚያስችሉ የሁለት ጥልቅ የዉሃ ጉድጓደችን ቆፋሮ ለማካሄድ የሚያስችል ጥናት መጠናቀቁን ገልጠዋል በጥናቱ መሰረት ፕሮጀክቱ ለሃያ አመታት ለከተማዋ አስተማማኝ የመጠጥ ዉሀ ለማቅረብ የሚያስችልመሆኑም ተገልጧል የሃዋሳ ከተማ ዉሃና ፍሳሽ አገልግሎት ድርጅት ስራ አስኪያጅ አቶ ለጣ የታሞ በበኩላቸዉ በወንዶ ገነት አካባቢ በመገንባት ላይ ያለዉ የአምቦ የመጠጥ ዉሃ ፕሮጀክት በቅርቡ አገልግሎት መስጠት ሲጀምር በሰከንድ 55 ሊትር ማምረት እንደሚቻል ተናግረዋልየፕሮጀክቱ አማካሪ መሃንዲስ አቶ ታከለ ፍሰሃ በበኩላቸዉ በአሁኑ ወቅት የዋናዉ ምንጭ የማጎልበት ስራና የ10 ኪሎ ሜትር የዉሃ መስመር ዝርጋታ መጠናቀቁንና የአንድ ነጥብ ሶስት ኪሎ ሜትር መስመር ዝርጋታና አንድ ሚሊዮን ሊትር ዉሃ የሚይዝ የዉሃ ማጠራቀሚያ ጋን ግንባታ በመካሄድ ላይ መሆኑን ገልጠዋል
የንፁህ ውሃ ችግር ካለባቸው ሃገራት መካከል ኢትዮጵያ አንዷ ናት 1 year ago Kaliti Pressየዓለም ውሃ ቀንን በማስመልከት የወጣ አዲስ ሪፖርት እንዳመለከተው ንፁህ የመጠጥ ውሃ የማያገኙ ሰዎች ቁጥር ወደ 844 ሚሊዮን ከፍ እንዳለ አመልክቷልዋተር ኤይድ የተባለው በጎ አድራጎት ድርጅትም የንፁህ ውሃ አቀርቦት ሳይኖር ከጤና ከትምህርትና ከፆታ እኩልነት ጋር የተያያዙ ዓለም አቀፍ ግቦችን ማሳካት ስለማይቻል ፖለቲከኞች ለውሃ አቅርቦት ትኩረት እንዲሰጡ ጥሪ አቀርቧልበዓለም ዙሪያ ከሚገኙ ዘጠኝ ሰዎች መካከል አንዱ የንፁህ ውሃ አቅርቦት የለውም ዋተር ኤይድ የተባለው የበጎ አድራጎት ድርጅት ይህንን እንዲል ያስቻለው ሰዎች ምን ያህል ውሃን በቤታቸው ውስጥ ያገኛሉ ወይም ንፁህ ውሃን ለመቅዳት ከግማሽ ሰዓት በላይ በእግራቸው ለመጓዝ ይገደዳሉ የሚለውን በማጥናት ነውንፁህ ውሃን የማያገኙ ሰዎችን ብዛትን በተመለከተ አብዛኛውን ቁጥር የሚይዙት ቻይናዊያንና ሕንዳዊያን ናቸው ነገር ግን ሃገሮች ካላቸው የህዝብ ቁጥር አንፃር በመቶኛ ሲሰላ የውሃ ችግር በተለይ በአፍሪካ የከፋ ነውበንፁህ ውሃ አቅርቦት ችግር በቀዳሚነት የሚጠቀሱት ሃጋራትም ኢትዮጵያ ኤርትራ ኡጋንዳ ሶማሊያና የዲሞክራቲክ ኮንጎ ናቸውዋትር ኤይድ እንደሚለው 800 የሚደርሱ ከአምስት ዓመት በታች ዕድሜ ያላቸው ህፃናት ከንፁህ ውሃ እጦት ጋር በቀጥታ ግንኙነት ባላቸውና ከተቅማጥ ጋር በተያያዙ ህመሞች በየዕለቱ ለሞት ይዳረጋሉየወደፊቱን የዓለም የንፁህ ውሃ አቅርቦትን ከማረጋገጥ የበለጠ አሳሳቢ ጉዳይ ስለሌለ መሪዎች ለጉዳዩ ከፍ ያለ ትኩረት መስጠት እንዳለባቸው የበጎ አድራጎት ድርጅቱ አሳስቧልየደቡብ አፍሪካ ከተማ የሆነችው ኬፕታውን ባለሥልታናት በቅርቡ እንዳስጠነቀቁት ዝናብ ካልዘነበ በመጪው ነሃሴ ወር ላይ በከተማዋ ያሉ የውሃ መስመሮች የውሃ አቅርቦታቸው ይቋረጣልከተማዋ የገጠማት የውሃ እጥረት በምድራችን ላይ ያለው የውሃ ሃብት ምንያህል ለአደጋ እንደተጋለጠ የሚያሳይ ነው ተብሏልነገር ግን ንፅህናው የተጠበቀ የውሃ አቅርቦትን የማያገኙ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ የምድራችን ነዋሪዎች የገጠማቸው ስጋት የኬፕታውን ከተማ ከገጠማት ችግር በእጅጉ የከፋ እንደሆነ ተነግሯልቢቢሲ
የመቀሌን የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረትን ለማቃለል 2 የውሃ ፕሮጀክቶች በተያዘው ዓመት አገልግሎት መስጠት ይጀምራሉUNCATEGORIZEDLast updated Sep 19, 2017 3,270ኤፍ.ቢ.ሲ- የመቀሌ ከተማ የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረትን ለማቃለል ሁለት የውሃ ፕሮጀክቶች በተያዘው ዓመት አገልግሎት መስጠት ይጀምራሉ ተባለየመቀሌ ከተማ የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ችግር መፍትሄ ሳያገኝ በመቆየቱ በማህበረሰቡ የእለት ተእለት ኑሮ ላይ ተፅዕኖ እየፈጠረ መሆኑን የከተማዋ ነዋሪዎች በተለያዩ ጊዜያት ቅሬታቸውን ለፋና ብሮድካስቲንግ ሲያቀርቡ ነበርየትግራይ ክልል ውሃ ሀብት ቢሮ ሃላፊ ዶክተር ተስፋሚካኤል ገብረዮሃንስ የመቀሌ ከተማ የንጹህ የመጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረትን የህብረተሰቡ እለታዊ ፍጆታ እና የአቅርቦት አለመመጣጠን ያስከተለው መሆኑን ይናገራሉየከተማዋ ዋና የውሃ ምንጭ ጥልቅ ጉድጓዶች ሲሆኑ ጉድጓዶቹ ውሃ የማመንጨት አቅማቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተዳከመ መጥቷልበአንጻሩ ደግሞ የከተማዋ የውሃ ፍላጎት በከፍተኛ ደረጃ እየጨመረ መምጣቱ ችግሩ እንዲባባስ አድርጓል ሲሉም ዶክተር ተስፋሚካኤል ይናገራሉበአሁኑ ጊዜ ለተከማዋ ውሃ ከሚያቀርቡ የጥልቅ ጉድጓዶች ለከተማዋ ነዋሪዎች በአምስት ቀን አንድ ጊዜ ውሃ ለማቅረብ አስቸጋሪ እየሆነ መምጣቱን ሃላፊው ተናግረዋልየከተማዋ የውሃ ችግር ዘላቂ መፍትሄ እስኪያገኝ ድረስ ያለውን ውሃ በፍትሃዊነት ለማዳረስ ጥረት እየተደረገ የቆየ ሲሆን በ2010 ዓ.ም ግን ለበርካታ ዓመታት የዘለቀውን የውሃ እጥረት ማስቀረት የሚያስችሉ አዳዲስ ስራዎች ተከናውነዋል ብለዋልዶክተር ተስፋሚካኤል ለመስኖ ልማት ፕሮጀክት ታስቦ የተገነባው እና 24 ሚሊየን ኪዩቢክ ሜትር ውሃ የመያዝ አቅም ያለው ገረብ ሰገን ተብሎ የሚጠራው ግድብ በ2010 ዓ.ም የመጀመሪያ ወራት ላይ ለመጠጥ ውሃ አገልግሎት ይውላል ብለዋልከግድቡ ውሃውን ለህብረተሰቡ ለማድረስም የቧንቧ መስመር ዝርጋታው 94 በመቶ መጠናቀቁን ነው ሃላፊው የጠቆሙትጭል ፈረስ በተባለው አካባቢ የተቆፈሩ እና እያንዳንዳቸው በሰከንድ 50 ሜትር ኪዩብ ውሃ የማፍለቅ አቅም ያላቸው ሁለት ጥልቅ ጉድጓዶች ለመቀሌ ከተማ በቅርቡ ውሃ ማቅረብ ይጀምራሉ ነው የተባለውበእነዚህ ፕሮጀክቶች በአሁኑ ጊዜ ውሃ ለማግኘት ይጠበቅ የነበረውን የ5 ቀን ወረፋ ለማቅለል እንደሚረዱ ሃላፊው አስታውቀዋልወደ አገልግሎት ከሚገቡት ፕሮጀክቶች በተጨማሪ 300 ሜትር ኪዮቢክ ሜትር ውሃ የሚስጥ ፕሮጀክት ግንባታ እንደሚጀመር የትግራይ ክልል ውሃ ሀብት ቢሮ አስታውቋልየከተማዋን የንጹህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት በዘላቂነት ለመፍታትም ከፌደራል መንግስት ጋር በቅንጅት እየተሰራ እንደሚገኝ ነው ቢሮው ያስተታወቀው
በአለማችን 2.1 ቢሊዮን ሰዎች ንጹህ ውሃ አያገኙም35 በመቶ አፍሪካውያን የውሃ እጥረት ችግር ተጠቂ ናቸው በመላው አለም የሚገኙ 2.1 ቢሊዮን የተለያዩ አገራት ዜጎች አሁንም ድረስ ንጹህ የመጠጥ ውሃ እንደማያገኙ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ባወጣው ሪፖርት አስታውቋልተመድ ባለፈው ማክሰኞ ይፋ ባደረገው አለማቀፍ የውሃ ልማት ሪፖርት እንዳለው በአለማችን 4 ቢሊዮን ያህል ሰዎች ለከፋ የውሃ እጥረት ተጋልጠው ይገኛሉ የከፋ የውሃ እጥረት ያለባቸው አገራት አብዛኞቹ በአፍሪካ እንደሚገኙና በአህጉሪቱ ከ35 በመቶ በላይ የሚሆነው ህዝብ የውሃ እጥረት ችግር ሰለባ እንደሆነ የጠቆመው ሪፖርቱ የአፍሪካ አገራት የህዝብ ቁጥር ከማደጉ ጋር በተያያዘ የውሃ ፍላጎት በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ ቢሆንም የውሃ አቅርቦትን ግን ለማሳደግ አለመቻሉን አመልክቷልየአፍሪካ ልማት ባንክ ያወጣውን መረጃ ጠቅሶ ቢዝነስ ኢንሳይደር እንደዘገበው በአፍሪካ አጠቃላይ የውሃና የስነ-ንጽህና አቅርቦትን ለማሟላት 66 ቢሊዮን ዶላር ያህል ገንዘብ እንደሚስፈልግ ይገመታል
በደብረ ማርቆስ ከተማ በንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት ላይ የተደረገው ዋጋ ጭማሬ አግባብ አይደለም ሲሉ ነዋሪዎች ቅሬታቸውን ገለፁ3184Shareደብረ ማርቆስ ሰኔ 142010 በደብረማርቆስ ከተማ ካለው የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት በተጨማሪ የዋጋ ጭማሬ መደረጉ አግባብ አይደለም ሲሉ የከተማው ነዋሪዎች ቅሬታቸውን ገለፁአራት ብር የነበረው የአንድ ሜትር ኪዩብ ውሃ ወደ ሰባት ብር ከ50 ሳንቲም እንዲያድግ ተደርጓልበከተማው የቀበሌ 06 ነዋሪ ወይዘሮ እጸገነት ይርዳው ለኢዜአ እንደገለፁት የከተማው የውሃ አቅርቦት ደካማ በመሆኑ ነዋሪውን እያማረረ ነውከዚህ ብሶ ደግሞ የዋጋ ጭማሪ መድረጉ ተገቢ አይደለም ብለዋልእሳቸው እንዳሉት ከዚህ በፊት ለውሃ በወር ከ30 እስከ 40 ብር ይከፍሉ እንደነበር አስታውሰው አጠቃቀማቸው ምንም ልዩነት ሳይኖረው አሁን በወር ከ200 ብር በላይ እንዲከፍሉ መጠየቃቸውን ገልፀዋልአያይዘውም የውሃ ባለሙያዎቹ በየወሩ በትክክል ቆጣሪውን ስለማያነቡ የተደራረበ ሒሳብ በአንዴ በማምጣት ለመክፈልም ሲቸገሩ መቆየታቸው አስታውቀዋልየቀበሌ 04 ነዋሪ ወይዘሮ ዘውዴ ተቀባው በበኩላቸው የውሃ ተመን መጨመር ካለው የኑሮ ውድነት ጋር ተያይዞ በእለት ከእለት ኑሯቸው ላይ ተጽኖ እንደሚያሳድር ገልፀዋልእሳቸው እንዳሉት ከዚህ በፊት ከ10 እስከ 15 ብር ይከፍሉ እንደነበር ጠቁመው አሁን በተደረገው የዋጋ ማሻሻያ ከ60 ብር በላይ እንደከፍል ተደርጓል ሲሉ ቅሬታቸውን ተናግረዋልውሃ የሚያገኙት ደግሞ በሳምንት አንዴ በመሆኑ በዚሁ ወቅት በጀሪካን ሦስት ብር ድረስ ገዝተው እንደሚጠቀሙ ገልፀዋልበመሆኑም በከተማው የውሃ አቅርቦት ሳይሻሻል የዋጋ ጭማሪ መደረጉ ከቸርቻሪዎች የሚገዙበትን ዋጋ በከፍተኛ ሁኔታ እንዲጨምር እንደሚያደርገው ጠቁመዋልየቀበሌ 05 ነዋሪ አቶ ባየ ዝማሙ በበኩላቸው የውሃ ታሪፍ መጨመሩ የተጋነነና የኑሮ ውድነቱን ታሳቢ ያደረገ አይደለም ብለዋልእሳቸው የውሃ ስርጭቱ ከሳምንት በላይ ስለሚቆይ ውሃ ባለበት አካባቢ አካባቢ አንድ ጀሪካን እስከ ከ7 ብር በላይ እንደሚገዙ ገልፀዋልበመሆኑም የተደረገው የዋጋ ማስተካከያ አግባብ ባለመሆኑ መንግስት ያለውን ችግር ግምት ውስጥ በማስገባት መፍትሔ እንዲሰጥ ነዋሪዎች ጠይቀዋልየከተማው ውሃና ፍሳሽ አገልግሎት ጽህፈት ቤት ኃላፊ አቶ ሀብታሙ ጌታነህ በሰጡት ምላሽ በክልሉ የውሃ አገልግሎት የዋጋ ተመን ከወጣላቸው መካከል ደብረማርቆስ አንዱ ነው አላማውም በከተማው ያለውን የውሃ እጥረት በዘላቂነት መፍታት የሚያስችል ተጨማሪ ግንባታዎችን እና ነባሩን ፓምፕ ለመቀየር እንዲቻል ማህበረሰቡ የበኩሉን አስተዋጽኦ እንዲያበረክት በማሰብ ነው ብለዋል በተጨማሪም የውሃ ተቋማቱ ጥገናና መሰል ጉዳዮች በሚያስፈልገው ወቅት እራሱን በራሱ ማስተዳደር እንዲቻል ታስቦ የዋጋ ጭማሬው መደረጉን አስረድተዋልየውሃ ተመኑ ከዚህ በፊት ለአንድ ሜትር ኪዩብ 4 ብር ይከፈል እንደነበር አስታውሰው አሁን በተደረገው የዋጋ ማሻሻያ ወደ ሰባት ብር ከ50 ሳንቲም መተመኑን ገልፀዋልበሚሰበሰበው ገቢም በወረፋ ለማዳረስ የሚደረገውን ጥረት ለማስቀረት የተለያየ የማስፋፊያ ስራ እንደሚከናወን ተናግረዋልነገር ግን ማህበረሰቡ የሚያቀርበው ቅሬታ ከዋጋ ጭማሪ ጋር በተያያዘ ብቻ ሳይሆን ቀድመን ባለማሳወቃችን ጭምር በመሆኑ ለዚሁ ይርቅታ እንጠይቃለን ብለዋልበከተማ አስተዳደሩ ከ15 ሺህ 130 በላይ የውሃ ቆጣሪ መኖሩ ተጠቁሟል
የአክሱም ከተማ ነዋሪዎች በንፁህ መጠጥ ውሃ እጥረት መቸገራቸውን ገለፁ1121Shareአክሱም ሀምሌ 282010 በአክሱም ከተማ በተከሰተው የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት መቸገራቸውን የከተማዋ ነዋሪዎች ገለፁየከተማው ነዋሪ አቶ መብራቱ ወልደትንሳኤ እንዳሉት በከተማው በሚታየው የንፁህ መጠጥ ውሃ አቅርቦት እጥረት ለማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ችግር እየተዳረጉ ነውየንፁህ መጠጥ ውሃ ለማግኘት ወደ ሌሎች አካባቢዎች በሚያደርጉት ጉዞም ለእንግልትና ለከፍተኛ ወጪ እየተዳረጉ መሆኑን ገልፀዋልበጋራ እንዲጠቀሙበት በአካባቢያቸው የተሰራው የጋራ መጸዳጃ ቤትም በውሃ እጥረት ምክንያት አገልግሎት እየሰጠ አለመሆኑን ተናግረዋልአቶ የበጋሸት አብርሃ በበኩላቸው በከተማው ጥገና የሚያስፈልጋቸው የውሀ መስመሮች በወቅቱ ስለማይጠገኑ የሚለቀቀው ውሀ ህብረተሰቡ ጋር ሳይደርስ መንገድ ላይ እንደሚፈስ ገልጸዋልበዚህም ምክንያንት ለህብረተሰቡ መድረስ የነበረበት ውሃ ለብክነት እየተዳረገ ነውበተጨማሪም በአንዳንድ አካባቢዎች መስመር ቢዘረጋም ውሀ እንደማይደርሳቸው የገለፁት አቶ የበጋሸት መንግስት የነዋሪዎችን ጥያቄ በመገንዘብ መፍትሄ እንዲሰጣቸው ጠይቀዋልለከተማዋ እድገት የኮንስትራክሽን ስራ ወሳኝ መሆኑ እየታወቀ በውሃ እጥረት ምክንያት የግንባታ ስራ እያስተጓጎለ መሆኑን የተናገሩት ደግሞ የከተማው ነዋሪ አቶ በየነ ገብረማሪያም ናቸውበመሆኑም መንግስት ለችግሩ አፋጣኝ መፍትሄ ሊሰጥ እንደሚገባ ጠቁመዋልየአክሱም ከተማ ከንቲባ አቶ ኤልያስ ካህሳይ በከተማዋ የንፁህ መጠጥ ውሀ ችግር መኖሩን አምነው ለችግሩ ዘላቂ መፍትሄ እስኪገኝ ነዋሪዎች የሚያገኙትን ውሃ በቁጠባ እንዲጠቀሙ አስገንዝበዋልየአክሱም ከተማ የውሃና ፍሳሽ ጽሕፈት ቤት ኃላፊ አቶ መስፍን ብሩ በበኩላቸው የንጹህ መጠጥ ውሃ ለከተማው ነዋሪ ለማዳረስ እየተሰራ ነው ብለዋልበአቅርቦት እጥረት ምክንያት መስመር ተዘርግቶላቸው ውሃ የማይደርሳቸው አከባቢዎችን ችግር ለመቅረፍ ተጨማሪ ውሃ ለማምረት እየተሰራ መሆኑን ተናግረዋልመስመሮችን ለመጠገንና አዳዲስ የውሃ ጉድጓድ ለመቆፈር ከ12 ሚሊዮን ብር በላይ በጀት ተመድቦ እየተሰራ መሆኑን ሀላፊው ተናግረዋልየጋራ መጸዳጃ ቤቶች አገልግሎት እንዲሰጡም የውሃ መስመር እንዲገባላቸው እየተሰራ በመሆኑ በቅርቡ አገልግሎት መስጠት እንደሚጀምሩ ገልጸዋል
ምክር ቤቱ የጸረ-ሙስና ትግሉን የሚያጠናክሩ ሦስት ማሻሻያ አዋጆችን አጸደቀ , - ; .._2015_14. 0 257 168 ; 5; አዲስ አበባ ጥር 62007 ዋኢማ - የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የጸረ-ሙስና ትግሉን የሚያጠናክሩ ሦስት የማሻሻያ አዋጆችን በሙሉ ድምፅ አጸደቀ - ; ምክር ቤቱ ትናንት ባካሄደው 12ኛ መደበኛ ስብሰባው በህግ ፍትህና አስተዳደር ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የቀረቡትን የኮሚሽኑ ማቋቋሚያ አዋጅ የኮሚሽኑ ልዩ የስነ ስርዓትና የማስረጃ ህግ እንዲሁም የሙስና ወንጀሎችን ለመደንገግ የቀረቡትን የማሻሻያ አዋጆች በሙሉ ድምጽ አጽድቋል - ; የቋሚ ኮሚቴው ምክትል ሰብሳቢ አቶ አህመድ አባጊሳ የኮሚሽኑ ማቋቋሚያ አዋጅ የውሳኔ ሃሳብ ባቀረቡበት ወቅት እንደገለጹት አዋጁ በሙስና ምርመራ በክስ አመሰራረትና ማስረጃ በማሰባሰብ ሂደት ላይ ያጋጥሙ የነበሩትን ችግሮች ለመቅረፍ ያስችላል - ; ኮሚሽኑ በሙስና ወንጀል የተካተቱት አዳዲስ የወንጀል ድንጋጌዎች የመመርመርና የክስ አፈፃፀም በማያሻማ መልኩ እንዲከናወንና እንደዚሁም በአፈፃፀም ሲያጋጥሙት የነበሩትን የግልፅነት መጓደል ችግሮች ለማስወገድ የሚያስችልና በሙስና ወንጀልነት ያካተታቸውን ድንጋጌዎች ግምት ውስጥ ያስገባ መሆኑ ተመልክቷል - ; አዋጁ ከህዝብ የተሰበሰበ እንዲሁም ለህዝብ አገልግሎት ተብሎ የተሰበሰበ ሃብት በሚያስተዳድሩ የግል ዘርፎች ላይ የሚፈጸሙ የሙስና ወንጀሎች ለመከላከልና ተጠያቂ ለማድረግ በሚያስችል መልኩ ተደንግጓል - ; ምክር ቤቱ በዛሬ ውሎው ከዓለም ባንክ የተገኘውን በ38 ዓመታት የሚከፈል 675 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር ብድር ለማጽደቅ የቀረበውን ረቂቅ አዋጅ ለበጀትና ፋይናንስ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ መርቷል - ; የመንግስት ረዳት ተጠሪ ወይዘሮ ሙፈሪሃት ካሚል ስምምነቱን አስመልክተው ለምክር ቤቱ በሰጡት ማብራሪያ ፕሮጀክቱ እንደ አውሮፓውያኑ አቆጣጠር ከ2015 እስከ 2020 ባሉት አምስት ዓመታት ለምግብ ዋስትና ችግር ተጋላጭ በሆኑ በስምንት ክልሎች የሚገኙ 411 ወረዳዎች 10 ሚሊዮን የሚጠጉ ነዋሪዎችን ተጠቃሚ ያደርጋል ብለዋል - ; በተመሳሳይ ምክር ቤቱ ለአህጉራዊ የዘላቂ አርብቶ አደር ኑሮ ማሻሻያ ፕሮጀክት ማስፈጸሚያ ሚኒስቴሩ ከዓለም ባንክ ጋር ያደረገውን የ75 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር የብድር ስምምነት ተወያይቶ ለቋሚ ኮሚቴው መርቷል - ; ፕሮጀክቱ በሶማሌና አፋር ክልሎች ላይ ሲተገበር መቆየቱ የገለጹት ወይዘሮ ሙፈሪሃት አዲሱ ፕሮጀክትም ሁለቱን ክልሎች ጨምሮ በኦሮሚያና በደቡብ ብሄር ብሄረሰቦች የሚገኙ 21 የአርብቶ አደርና ከፊል አርብቶ አደር ወረዳዎች ለተፈጥሮ ሃብት አስተዳደር ለኑሮ ማሻሻያ ድጋፍ ለእንስሳት የገበያ ልማት ዝርጋታና ሌሎች መሰል ተግባራት ረገድ ተጠቃሚ ያደርጋል ብለዋል - ; በተጨማሪም የሰብአዊ መብት ኮሚሽን ዋና ኮሚሽነርና የእንባ ጠባቂ ተቋም ዋና እንባ ጠባቂ የስራ ዘመናቸው ዛሬ የተጠናቀቀ ሲሆን እስከ ሰኔ 30 ቀን 2007 እንዲራዘም ምክር ቤቱ በሙሉ ድምፅ አጽድቋል ሲል ኢዜአ ዘግቧል ,
ኮሚሽኑ በተጠርጣሪ የቀድሞ ባለስልጣናትና ነጋዴዎች ላይ ክስ መሰረተ የፌዴራል ስነ-ምግባርና ጸረ-ሙስና ኮሚሽን አቃቤ ህግ በሙስና ወንጀል በተጠረጠሩ የቀድሞ ባለስልጣናትና ነጋዴዎች ላይ በስድስት ችብጦች ላይ ክስ መሰረተ አቶ ታምራት ላይኔም ከተጠርጣሪዎቹ ጋር ክስ ተመሰረተባቸው የኮሚሽኑ አቃቤ ህግ በፌዴራል ተቅላይ ፍርድ ቤት ክስ የመሰረተባቸው ተጠርጣሪ ባለስልጣናትና ነጋዴዎች አቶ አሰፋ አብርሃ አቶ በሻህ አዝምቴ አቶ ስዬ አብርሃ አቶ ምህረታብ አብርሃ አቶ ታምራት ላይኔ አቶ ፍስሃ አብርሃ አቶ ፍጡር ዘአብ አስገዶም ወይዘሮ ተምኒት አብርሃ ካህሳይ አባይ ዶክተር አብዲ አደም ሚስተር ህራየር ቤሄስኒሊያን እና አቶ ፍጹም ዘአብ አስገዶም ናቸው የፌዴራሉ ተቅላይ ፍርድ ቤቱ ዛሬ ባዋለው ችሎት አቶ አሰፋ አብርሀና አቶ ስዬ አብርሀ ወንድማቸው አቶ ምህረታብ አብርሀ ከኢትዮጰያ ንግድ ባንክ ከደንብና ስራት ውጭ ብድር እንዲያገኙ በማድረጋቸው አቶ ምህረታብም ብድሩን ያለአግባብ በመውሰዳቸው አቃቤ ህጉ ክሱን መስርቶባቸዋል እንዲሁም አቶ አሰፋ አብርሀ አቶ ስዬ አብርሀና አቶ ታምራት ላይኔ መንግስት ተሽከርካሪዎችን ከቀረጥ ነጻ ለማስገባት ያወጣውን ደንብ በሚጻረር ሁኔታ አቶ ካህሳይ አባይ አብርሀ አምስት የጭነት መኪናዎችን ከቀረጥ ነጻ ወደ አገር ውስጥ እንዲያስገቡ በማድረጋቸውና አቶ ካህሳይም በህገ-ወጥ መንገድ መኪናዎችን በማስገባት ተከሰዋል በተጨማሪም አቶ ስዬ አብርሀና አቶ ፍጡር ዘአብ አስገዶም 10 የጭነት መኪናዎችን አቶ ምህረታብ አብርሀና አቶ ፍስሀ አብርሀ በቅናሽ ዋጋ እንዲያስገቡ በማድረጋቸውና አስገቢዎችም የተጠቀሱትን ተከሳሾች ስልጣን መከታ በማድረግ መኪኖቹ በህገ-ወጥ መንገድ በቅናሽ በማስገባታቸው የኮሚሽኑ አቃቤ ህግ ከሷቸዋል እንዲሁም አቶ ስዬ አብርሀና ዶክተር አብዲአደም የአቶ ስዬ እህት ወይዘሮ ተምኒት አብርሀ በህገ-ወጥ መንገድ በጤና ትበቃ ሚኒስቴር እንዲቀጠሩ በማድረጋቸው ክስ ተመስርቶባቸዋል አቶ አሰፋ አብርሀ ወንድማቸው አቶ ምህረተአብ አብርሀ በህገ-ወጥ መንገድ በትግራይ ክልል የተምቤን ወረዳ የሜታ አቦ ቢራን የማከፋፈል ውክልና እንዲሰጣቸው ማድረጋቸው የሚያስጠይቃቸው በመሆኑ ተከሰዋል እንዲሁም አቃቤ ህጉ አቶ አሰፋ አብርሀንና አቶ በሻህ አዝምቴን የከሰሳቸው የቅዱስ ጊዮርጊስ ቢራ የደብረዘይት ዱቄትና የጉለሌ ሳሙና ፋብሪካዎችን ቸምሮ የሀረር ማተማያ ቤትና ታይቱ ሆቴል በሚሸጡበት ወቅት ሚስተር ህራየር ቤሄሲኒያንና አቶ ፍጹም ዘአብ አስገዶም በጨረታው አላግባብ እንዲጠቀሙ በማድረጋቸው ነው ችሎቱ ክሶቹን ያነበበላቸው ተከሳሾች በበኩላቸው የስነ-ምግባርና ጸረ-ሙስና ኮሚሽን መቋቋም ህገ-መንግስቱን ይጥሳል የተከሰስንበት ጉዳይ የዋስትና መብት አያስከለክልም ስለዚህ የዋስትና መብታችን ይጠበቅልን ሲሉ ተይቀዋል በተጨማሪ የተጠርጣሪ ተበቆች የደንበኞቻቸው የዋስትና መብት ተከብሮላቸው በተከሰሱባቸው ጉዳዮች ላይ መቃወሚያ ለመስጠት ቀጠሮ እንዲሰጣቸው ችሎቱን ተይቀዋል አቃቤ ህግ በበኩሉ የስነ-ምግባርና ጸረ-ሙስና ህግ በስልጣን አላግባብ በመጠቀም ወንጀል ለተጠረጠሩ ተከሳሾች የዋስትና መብት ስለሚከለክል ፍርድ ቤቱ የተከሳሾቹን የዋስትና መብት እንዲከለክል አመልክቷል በመጨረሻም ችሎቱ ግራ ቀኙን ካዳመጠ በኋላ የዋስትና መብትን በተመለከተ ለተነሱት ክርክሮች ለመጪው ትቅምት 26 እንዲሁም ዛሬ ችሎት ልቀረቡ ተከሳሾችን እና የክስ መቃወሚያ ለማየት ለመጪው ህዳር 6 ቀጠሮ ሰጥቷል ፖሊስም በዛሬው ችሎት ያልቀረቡ ተጠርጣሪ ተከሳሾችን በመጪው የቀጠሮ ቀን እንዲያቀርብ በማዘዝ ችሎቱ የዛሬ ውሎውን ማጠናቀቁን ዋልታ እንፎርሜሸን ማእከል ዘግቧል
ማኔጅመንቱ በሙስና በተዘፈቁ ስራ አስኪያጆችና ሰራተኞች ላይ እርምጃ አለመውሰዱ ተጠቆመ የኮንስትራክሽንና ቢዝነስ ባንክ አንዳንድ የቅርንጫፍ ስራ አስኪያጆችና የስራ ሃላፊዎች በሙስና የተዘፈቁ መሆናቸውን ዋና መስሪያ ቤቱ እያወቀ እርምጃ ስለማይወስድ በራሳቸው ጊዜ እየለቀቁ የግል የንግድ ስራ ያካሂዳሉ ተባለ ዋና ስራ አስኪያጁ በበኩላቸው በክትትል በተደረሰባቸው ላይ እርምጃ እየተወሰደባቸው ነው ይላሉ አንዳንድ የባንኩ ሰራተኞችና ነጋዴዎች ሰሞኑን ለዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል እንደገለጹት አንዳንድ የባንኩ ቅርንጫፍ ስራ አስኪያጆችና ሃላፊዎች ብድር የሚሰጡት በጥቅም ግንኙነት በመሆኑ ባንኩ በተለይም በክልል ቅርንጫፍ ባንኮች ከሚያበድረው ብድር 85 በመቶ ተመላሽ አልሆነም ከአዲስ አበባ ውች ካሉት 15 ቅርንጫፎች 75 በመቶ የሚሆኑት ስራ አስኪያጆች ከባንኩ ስራ ለቀው ግማሾቹ በሰበሰቡት ገንዘብ የራሳቸውን ንግድ ሲያካሂዱ ቀሪዎቹ ደግሞ በየግል ድርጅቶች ተቀጥረው እየሰሩ መሆኑን ገልጸዋል በተለይም የድሬደዋ ቅርንጫፍ ስራ አስኪያጅና መሃንዲሱ ስራቸውን ለቀው እዚያው ድሬደዋ ያለምንም ተያቂ ከፍተኛ የንግድ ስራ እየሰሩ እንደሚገኙ ገልጸው በባህርዳር ወላይታ እና ወሊሶ ባንኮችም ተመሳሳይ ችግሮች እንዳሉ ጠቁመዋል እንዲሁም በዋናው ባንክ አብይ ቅርንጫፍ የውጭ ባንኮች አገልግሎት ዋና ክፍል በተለይ ለአንዱ ሰራተኛ በግል አካውንቱ በቀን 100 ሺ ብር ድረስ ገቢ እንደሚሆንለት ከአንድ አመት በፊት ለባንኩ ማኔጅመንት ጥቆማ ቢቀርብም የእርምት እርምጃ አለመወሰዱን አስተያየት ሰጪዎቹ አጋልጠዋል በተጨማሪም በባንኩ የተያዙ የብድ መያዣ ቤቶችና መኪናዎች በአግባቡ ባለመያዛቸው ለብልሽትና ለጉዳት እየተዳረጉ መሆናቸውን የባንኩ ማኔጅመንት ቢያውቅም ለንብረቶቹ ደህንነት እርምጃ አለመውሰዱን ተቁመዋል የባንኩ ማኔጅመንትም በወቅቱ በቂ መረጃዎች እየደረሱት የእርምት እርምጃ ባለመውሰዱ ማኔጅመንቱም ከችግሩ ንጹህ ነው እንደሚያስብል አመልክተዋል የኮንስትራክሽንና ቢዝነስ ባንክ ዋና ስራ አስኪያጅ አቶ አድማሱ ተጫኔ ተጠይቀው በባንኩ አሰራር ሙስና አለ የሚለውን የማይቀበሉት ቢሆንም በባንኩ ኦዲተሮች ክትትል የተደረሰባቸው ሰራተኞች ላይ እርምጃ እየተወሰደ ነው ብለዋል የቅርንጫፍ ባንኮች ብድር አይመለስም ለሚለው አልፎ አልፎ አለአግባብ የተሰጡ ብድሮች መኖራቸውናና ባንኩ ከሰጠው ብድርና ከፕሮጀክቱ ትልቅነት አንጻር ወደ 85 በመቶ ሊደርስ እንደሚቻል ጠቁመዋል የባንኩ ድሬደዋ ቅርንጫፍ ስራ አስኪያጅና መሃንዲስን በተመለከተ በኦዲተሮች ክትትል እንደተደረሰባቸው መሰወራቸውን ዋና ስራ አስኪያጁ ገልጸው ድሬደዋ ውስጥ የሚገኙ ከሆነ ለፍርድ የማናቀርብበት ምክንያት የለም ብለዋል በተመሳሳይም በባህርዳር እና ወላይታ ቅርንጫፍ ስራ አኪያጆች በነበሩት ክስ መመስረቱን ተቁመው ይሁንና የወላይታው ስራ አስኪያጅ በሞት መለየታቸውን አስረድተዋል በዋናው ባንክ የውጭ ባንኮች አገልግሎት ዋና ክፍል ውስጥ ስለሚፈ ጸመው ሙስና ከኦዲተሮቻቸው ከአመት በፊት መረጃው እንደቀረበላቸው ገልጸው በተጨባጭ የቀረበ አለመሆኑንና ፋይሉ የተዘጋ ባይሆንም አንዱን ግለሰብ ወደ ሌላ ባንክ እንዲዛወር ማድረጋቸውን ተናግረዋል የኮንስትራክሽንና ቢዝነስ ባንክ የቦርድ አመራር ሊቀመንበር እና የመሰረተ ልማት ምክትል ሚኒስትር አቶ ሃይሌ አሰግዴን የዋልታ እንፎርሜሽን ማእከል ረፖርተር ከሶስት ሳምንት በፊት መረጃውን አቅርቦ መልስ እንዲሰጡት ተደጋጋሚ ሙከራዎች ቢያደርግም መልስ አለማግኘቱን ገልጿል
የመከላከያ ኃይላችን ከፍተኛ አመራር ከሙስናና ፀረ ዴሞክራሲያዊ አሰራር የፀዳ እንዳልነበረ ተገለጸ በሥርዓታችን ላይ ተደቅነው የነበሩት የሙስናና ፀረ ዴሞክራሲያዊ አደጋዎች በመከላከያ ኃይላችን ውስጥ በተለያዩ ደረጃዎች የታዩና በከፍተኛ አመራር ላይ ያሉ አካላትም ከህወሓት አንጃዎች ጋር የሚተሳሰሩባቸው ገመዶች መሆናቸውን አመራር ላይ የሚገኙ ከፍተኛ መኮንኖች ገለጹ ከፍተኛ መኮንኖቹ ትናንት በሀገር መከላከያ ሚኒስቴር ተገኝትው በሀገሪቱ ወቅታዊ ሁኔታ ላይ ከጋዜጠኞች ጋር ባደረጉት ቃለ ምልልስ ሙስናና ፀረ ዴሞክራሲያዊ አካሄድ በሥርዓቱ ውስጥ የታዩና በየደረጃው ያሉ እስከሆነ ድረስ የመከላከያ ኃይላችን ከፍተኛ አመራር ከዚህ የፀዳ ነው ብሎ መናገር አይቻልም ብለዋል በከፍተኛ አመራር ላይ የሚገኙና ከሲቪል ተቋማትም ሆነ ከመንግሥት ባለሥልጣናት ጋር በሚኖራቸው ግንኙነት ሳቢያ በዚህ የሙስና ድርጊት ውስጥ የተነካኩ አባላት መኖራቸውን ጠቁመው በመከላከያ ኃይላችን ውስጥ በተለያዩ ደረጃዎች የተፈፀሙ የሙስና ወንጀሎችን ለማጣራት አንድ ኮሚቴ መደራጀቱንና እንቅስቃሴ መጀመሩን ገልጸዋልኮሚቴው ሥራውን እንዳጠናቀቀ ወንጀለኞቹን ለሕግና ለህዝብ ማቅረቡ እንደማይቀርም አስታውቀዋል ከሙስና ወንጀል በተጨማሪም ፀረ ዴሞክራሲያዊ አስተሳሰብን የሚያራምዱና በሰራዊቱ መካከል ግልጽ አሰራር እንዳይሰፍን ሃሳብን በነፃ ማንሸራሸር እንዳይኖር የሚያደርጉ እንደነበሩ አመልክተዋልየመከላከያ ሠራዊታችን ሕገ መንግሥታዊ ግዴታውን ለመወጣት ጠንካራ እምነት ሊኖረውና በመካከሉ ነፃ አስተሳሰብ ሊሰፍን ይገባል ያሉት እነዚሁ ከፍተኛ መኮንኖች ፀረ ዴሞክራሲያዊ አስተሳሰብ ያላቸውን ሰዎች ከአመራሩ ማንሳትና ለሥራ የሚያነሳሳ ሁኔታ መፍጠር ተገቢ ሆኖ መገኘቱን ተናግረዋል በሰራዊቱ ውስጥ ዓይነተኛ ሚና የነበራቸውና ነገር ግን ከአዲስ አስተሳሰብና ለውጥ ጋር ሊራመዱ የማይችሉ የአመራር አባላት ከቦታው እንዲነሱ በመደረጉ አንዳንድ ወገኖች በተለይም ከህወሓት ተገንጥሎ የወጣው ቡድን አባላት የመከላከያ ኃይላችን የተዳከመ አድርገው እንደሚያስወሩ ጠቁመዋልአያይዘውም አገራችን ሠራዊቱን በአዲስ አስተሳሰብና ለውጥ አቅጣጫ የበለጠ አቅምና ብቃት እንዲኖረው ማድረግ የሚችሉ ከፍተኛ መኮንኖች ያፈራችና ያዘጋጀች በመሆኗ የመዳከም ስጋት ፈፅሞ ሊኖር እንደማይችልም አረጋግጠዋል በህወሓት አመራር መካከል የተፈጠረው መከፋፈል በመከላከያ ሠራዊታችን ውስጥ ያስከተለው ችግር እንደሌለ አመልክተው በሠራዊቱ ውስጥ እንዲህ ዓይነት ሁኔታ ሊከሰት የሚችለው በራሱ አመራርና አደረጃጀት ላይ ችግር ሲፈጠር ብቻ ነው ብለዋልእንደመኮንኖቹ ገለጻ ሠራዊቱን ምንም ሰው የትኛውም ድርጅት የራሱ በትር አድርጐ ሊጠቀምበት አይችልምከሻዕቢያ ጋር የተካሄደውን ውጊያ የመራነው እኛ ነንእኛን ስላጣ ተከፋፍሏል የሚል አስተሳሰብ የሚያራምዱትም ለራሳቸው መጠቀሚያ ለማድረግ ሞክረው ያልተሳካላቸው አንጃዎች ናቸው ብለዋል ሠራዊቱ ከሚጠበቅበት ሕገ መንግሥታዊ ግዴታ ውጭ ለተወሰነ ቡድን ዓላማ እንዲሰለፍ የማድድረግ ሙከራ እንደነበረ ገልጸው ይህን ለማድረግ የሚሞክርን አመራር በማግለል ጥንካሬውን ይዞ እንዲቀጥል ምቹ ሁኔታ መፈጠሩንም አስረድተዋልየመከላከያ ሠራዊታችን በሌላ ወገን የሚጐተት ሳይሆን በራሱ እያሰበ የሚሄድ ልምድ ያለው ነው ያሉት እነዚሁ ከፍተኛ መኮንኖች በጉልበት ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን ሊቀይር የሚመጣ ኃይል እስከሌለ ድረስ ግለሰቦችና ቡድኖች የሚያነሷቸውን ፖለቲካዊ ቀውሶች የሚያባብስ እንዳልሆነም አስታውቀዋልየሠራዊቱ የበላይ አመራር አባላት ኢህአዴግ ባዘጋጀው ሰነድ ላይ ስለመወያየታቸው ከጋዜጠኞች ለቀረበላቸው ጥያቄ በሰጡት ምላሽ ሠራዊቱ የሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን ጉዞና አቅጣጫ የሚያሰናክሉ አደጋዎችን የመከላከል ኃላፊነት እንዳለበትና ይህን ኃላፊነት በብቃት ለመወጣት አስቀድሞ የሥርዓቱን ጉዞ አቅጣጫ የሚጠቁመውን ሰንድ ማወቅ እንደሚኖርበት አመልክተዋልአያይዘውም ከፍተኛ የመንግሥትና የሕዝብ አደራ የተጣለበት ይህ የመከላከያ ሠራዊት እንደሠራዊት ብቻ ሳይሆን እንደዜጋም በሀገሪቱ ወቅታዊ ሁኔታ ላይ መወያየት መብቱም ግዴታውም መሆኑን አስምረውበታል ከሻዕቢያ ጋር የተካሄደው ጦርነት በኢትዮጵያ አሸናፊነት መጠናቀቁንና አንፀባራቂ ድል መመዝገቡን ጠቁመው ለዚህ አንፀባራቂ ድል መገኘት የሕዝቡ ድጋፍ የሠራዊቱ ብቃትና የመንግሥት አመራር ወሳኝ አስተዋፅዖ ማበርከቱን የገለጹት እነዚሁ ከፍተኛ መኮንኖች ከህወሓት አመራር የወጣው አንጃ ግን ከብቁ አመራር ጋር ተያይዞ ለአሸናፊነት የሚያበቃ የውጊያ አስተሳሰብ እንዳልነበረውም ተናግረዋልከፍተኛ መኮንኖቹ አያይዘውም አፈንጋጩ ቡድን ሻዕቢያ የተደመሰሰው በእኛ አመራር ነው ማለቱ የሕዝብን ታሪክ መንጠቅና ማደናገር ካልሆነ በስተቀር ለድል የሚያበቃ አመራር ለመስጠት የቻለ እንዳልሆነ በማዕከልና በግንባር የነበረው አመራር የሚያውቀው ሐቅ ነው ብለዋል በአሁኑ ወቅት መከላከያ ሠራዊታችን እንደሀገር መከላከያ ሠራዊትነቱ ከሕዝቡና ከመንግሥት የተቀበለውን ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን የመጠበቅ አደራ ለመወጣት በሚያስችል አቅም ላይ እንዳለ አመልክተው በተለያዩ አጋጣሚዎች የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት ለመፃረርና ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓት ለመፈታተን የሚሹ ኃይሎችን ለመከላከል ዝግጁ መሆኑን አረጋግጠዋል
ሙስናና ብልሹ አሰራርን ለማስወገድ በሚደርግ ጥረት የሚጠበቅብንን ድርሻ እንወጣለን - የትግራይ ማእከላዊ ዞን ነዋሪዎች ሙስናና ብልሹ አሰራርን ለማስወገድ በሚደርግ ጥረት የሚጠበቅባቸውን ድርሻ እንደሚወጡ አስተያየታቸውን ለኢዜአ የሰጡ የትግራይ ማእከላዊ ዞን ነዋሪዎች አስታወቁ አዲሱ ጠቅላይ ሚኒስትር በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባደረጉት ንግግር ያነሷቸው ሃሳቦች የሀገሪቱን ሁለንተናዊ እድገት ለማፋጠን ለተጀመረው ጥረት ስኬታማነት ምቹ ሁኔታ እንደሚፈጥሩም ተናግረዋል በአድዋ ከተማ የ07 ቀበሌ ነዋሪ አቶ ገብረ ተንሳይ ክፍሎም እንደተናገሩት የአገርና የህዝብን ሃብት በአግባቡ ጥቅም ላይ ማዋልና የህብረተሰቡ ፍትሓዊ ተጠቃሚነት የበለጠ ማረጋገጥ የአዲሱ ጠቅላይ ሚኒስትር ትኩረት መሆን አለበት ሙስናና ብልሹ አሰራርን ለማስወገድ መንግስት በሚያደርገው ጥረትም የሚጠበቅባቸውን ድርሻ እንደሚወጡ አረጋግጠዋል በየአካባቢው የሚታየውን የመልካም አስተዳደር ችግር በመፍታትና ለህብረተሰቡ ጥያቄ ፈጣን ምላሽ በመስጠት የአገሪቱን ሰላምና ዴሞክራሲ ማጠናከር እንደሚገባ ገልፀዋል በዞኑ በናዕዴር ዓዴት ወረዳ የማይጥምቀት ቀበሌ ነዋሪ አቶ አለም ሓለፎም በበኩላቸው አዲሱ ጠቅላይ ሚኒስትር በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባደረጉት ንግግር ያነሷቸው ሃሳቦች የሀገሪቱን ሁለንተናዊ እድገት ለማፋጠን ለተጀመረው ጥረት ስኬታማነት ምቹ ሁኔታ የሚፈጥሩ ናቸው ለዚሁ የለውጥ ንግግር ተግባራዊነት የበኩላቸውን ድርሻ እንደሚወጡም አረጋግጠዋል በአክሱም ከተማ የማዕበል ቀበሌ ነዋሪ ወጣት ሓየሎም ገብረመስቀል እንዳለውም አገሪቱን ካጋጥጠማት ወቅታዊ ችግር ተላቃ ዘላቂ ሰላም እንዲሰፍንና ዜጎች በየትኛው አከባቢ ተንቀሳቅሰው የመስራት ህገ መንግስታዊ መብታቸው እንዲከበር ከጠቅላይ ሚኒስትሩ ብዙ ይጠበቃል በታሕታይ ማይጨው ወረዳ የውቅሮ ማራይ ከተማ ነዋሪ ወጣት ለምለም ትኩእ በበኩሏ በሙስናና ብልሹ አሰራር ላይ የተጀመረውን ትግል በማጠናከር የህዝቦችን ፍትሃዊ ተጠቃሚነት ማረጋገጥ እንደሚገባ ገልፃለች
ሙስናን የሚፀየፍ ትውልድ ለማፍራት እንደሚሰሩ መምህራን ገለጹ ሙስናን የሚፀየፍ ትውልድ ለማፍራት እንደሚሰሩ መምህራን ገለጹመቀሌ የካቲት 202010 ሙስናን የሚፀየፍ ትውልድ ለማፍራት የድርሻቸውን እንደሚወጡ አስተያየታቸውን የሰጡ የትግራይ ሰሜናዊና ምስራቃዊ ዞኖች መምህራን ገለጹአስተያየታቸውን ለኢዜአ የሰጡ ተማሪዎች በበኩላቸው በፀረ ሙስና ትግሉ ተሳትፎ እንደሚያደርጉ ተናግረዋል ከሁለቱ ዞኖች ለተውጣጡ ከ2 ሺህ በላይ መምህራንና ተማሪዎች በስነ ዜጋ ስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ላይ አተኩሮ በመቀሌ ከተማ የተዘጋጀ የአምስት ቀን ስልጠና ትላንት ተጠናቋልበውቅሮ ከተማ የአንድነት ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት መምህር ተሾመ ለገሰ በሰጡት አስተያየት ከስልጠናው ያገኙት ግንዛቤ በመልካም ስነ ምግባር የታነጸ ዜጋ ለማፍራት የሚያስችል ተጨማሪ አቅም ፈጥሮላቸዋልለተማሪዎቻቸው መልካም ስነ ምግባር በማስተማር ሙስና የሚፀየፍ ትውልድ ለማፍራት የድርሻቸውን እንደሚወጡም አረጋግጠዋልበክልተ አውላዕሎ ወረዳ የደንጎሎ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት የስነ ምግባር መምህርት እዝግሃሪያ ገብረተኽለ በበኩላቸው ስልጠናው ለተማሪዎቻቸው የተሻለ ግንዛቤ ለመፍጠር የሚያስችል ተጨማሪ አቅም እንደሆናቸው ተናግረዋል ሙስናን የማይሸከም በመልካም ስነ ምግባር የታነፀ ዜጋ ለማፍራት የበኩሌን እወጣለሁ ብለዋል በውቅሮ ከተማ የአልሻዳይ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት የስምተኛ ክፍል ተማሪ ዮርዳኖስ ኃይለማርያም ሙስናን መከላከልና መቆጣጠር የሁሉም ኃላፊነት መሆኑን ተናግራለችየህዝብና የአገር ሃብትና ንብረት ከሙስና መከላከል የሚቻለው ራስን ከድርጊቱ በማጽዳት ነው ያለችው ተማሪ ዮርዳኖስ በፀረ ሙስና ትግሉ ለማሳተፍ ዝግጁ መሆኗን አረጋግጣለች የክልል ስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን የህዝብ ግኑኝነት ከፍተኛ ባለሙያ አቶ ወልደገብርኤል ወልደማርያም በበኩላቸው እንዳሉት በክልሉ ሙስናን የሚጠየፍና ከድርጊቱ የጸዳ ትውልድ ለማፍራት እንዲቻል ትምህርት ቤቶች ላይ ትኩረት ተደርጎ እየተሰራ ነውበስልጠናው ከ400 ትምህርት ቤቶች የተውጣጡ ከሁለት ሺህ በላይ መምህራንና ተማሪዎች ተሳትፈውበታል
ሙስና እና ብልሹ አሰራርን ለማስቆም እየተደረገ ያለው ጥረት ተጠናክሮ ሊቀጥል ይገባል - የምዕራብ ሐረርጌ ዞን ነዋሪዎች ሙስና እና ብልሹ አሰራርን ለማስቆም እየተደረገ ያለው ጥረት ሁሉንም ባሳተፈ መልኩ ተጠናክሮ ሊቀጥል እንደሚገባ የምዕራብ ሐረርጌ ዞን ነዋሪዎች ጠየቁባለፉት 6 ወራት በሙስና የተመዘበረ ከ52 ሚሊዮን ብር በላይ ለመንግስት እንዲመለስ መደረጉን የኦሮሚያ ፀረ ሙስና ኮሚሽን ገልጿልነዋሪዎቹ ጥያቄውን ያቀረቡት ሙስና እና ብልሹ አሰራርን በመከላከል የክልላችንን ልማት እናፋጥን በሚል መሪ መልእክት በጭሮ ከተማ የፓናል ውይይት በተካሄደበት ወቅት ነውበውይይቱ ላይ የተሳተፉት አንዳንድ ነዋሪዎች እንዳሉት የህብረተሰቡ የልማት ተጠቃሚነት የበለጠ እንዲረጋገጥ መንግስት ሙስናን እና ብልሹ አሰራርን ለመከላከል የተጀመረው ጥረት ተጠናክሮ ሊቀጥል ይገባል ነው ያሉትበተለይ ለመልካም አስተዳደር እጦት ምክንያት የሆኑ ችግሮችን በመለየት አፋጣኝ መፍትሄ መስጠት እንደሚገባም ጠቁመዋልየውይይቱ ተሳታፊ አቶ ኡመር ሀቢበ በሰጡት አስተያየት ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የተጀመሩት የልማት ስራዎች አበረታች ቢሆኑም ከሙስናና ብልሹ አሰራር ጋር ተያይዞ በአንዳንድ አካባቢዎች የሚታዩ ችግሮችን ለመፍታት ብዙ ሊሰራ ይገባል ብለዋልከጥልቅ ተሀድሶው በኋላ የመጡትን አበረታች ለውጦች አጠናክሮ በማስቀጠል የህብረተሰቡን ተጠቃሚነት ይበልጥ ማረጋገጥ ይገባል ያሉት ደግሞ አቶ ተካበ በቀለ ናቸውሙስና እና ብልሹ አሰራርን ለመዋጋት በሚደረግ ጥረትም የበኩላቸውን ድርሻ እንደሚወጡ አረጋግጠዋልየኦሮሚያ ፀረ ሙስና ኮሚሽን የኮሚኒኬሽን የስራ ሂደት አስተባባሪ አቶ መለስ አባይነህ በውይይቱ ላይ እንደገለፁት በዘንድሮው የመጀመሪያ መንፈቅ ዓመት ከአንድ ሺህ 200 በላይ የሙስናና ብልሹ አሰራር ጥቆማዎች ለኮሚሽኑ ደርሰውታልእነዚህ ጥቆማዎችን በማጣራት በግለሰብ አጥፊዎች ላይ ኮሚሽኑ ክስ መስርቶ ቅጣት እንዲተላለፍባቸው ማድረጉን ተናግረዋልበሙስና የተመዘበረ ከ52 ሚሊዮን 455 ሺህ 618 ብር በላይ ለመንግስት እንዲመለስ መደረጉን ተናግረዋልበተከሳሾቹ ተወስዶ የነበረ 664 ካሬ ሜትር የከተማ ቦታ አራት የመኖሪያ ቤቶችና አንድ የድርጅት ቦታም ለመንግስት እንደሚለስ መደረጉን አብራርተዋልሙስና እና ብልሹ አሰራር ባለበት የሀገርን ዘላቂ ልማት ማረጋገጥ እንደሚይቻል የገለፁት አቶ መለስ ህብረተሰቡ ድርጊቱን ለመከላከል የጀመረውን ትግል አጠናክሮ እንዲቀጥል አስገንዝበዋልበውይይቱ ላይ የሀገር ሽናግሌዎች የሀይማኖት አባቶች በየደረጃ የሚገኙ የአመራር አካላትና ሰራተኞች እንዲሁም ባለድርሻ አካላት ተሳታፊ ሆነዋል
የሙስና ወንጀል ተጠርጣሪዎችን አሳልፎ ለመስጠት የአገራቱ ትብብር ሊጠናከር ይገባል የምስራቅ አፍሪካ አገራት የሙስና ወንጀል ተጠርጣሪዎችን አሳልፈው መስጠት እንዲችሉ ትብብራቸውን ሊያጠናክሩ ይገባል ተባለየምስራቅ አፍሪካ የጸረ-ሙስና ተቋማት ኅብረት 11ኛ ጉባዔውን በአዲስ አበባ እያካሄደ ነውየኅብረቱን አባል አገራት ጨምሮ በሌሎችም የአፍሪካ አገሮች በርካታ የህዝብ ሃብት በሙሰኞች ከአንዱ ወደ ሌላው አገር እንደሚዘዋወር መረጃዎች ያሳያሉየምስራቅ አፍሪካ የጸረ-ሙስና ተቋማት ኅብረት የተቋቋመውም በሙሰኞች ተመዝብሮ የሚዘዋወረውን ሃብት ለመከላከል ለማስመለስና ወንጀለኞችን ወንጀሉን ለፈጸሙበት አገር አሳልፎ ለመስጠት ነውየፌዴራል የስነ ምግባርና ጸረ ሙስና ኮሚሽን ምክትል ኮሚሽነር ወዶ አጦ እንደተናገሩት ሙስናን ለመዋጋት አገሮቹ በተናጠል ከመስራት ይልቅ መቀናጀት የሚችሉበት ሁኔታ ከተፈጠረ የበለጠ ውጤት ይመጣልአገራቱ አፍሪካን ወደኋላ እያስቀሯት ከሚገኙ ምክንያቶች አንዱ የሆነውን ሙስናን ለመከላከልና የወንጀሉን ተጠርጣሪዎች አሳልፎ ለመስጠት መተባበር እንዳለባቸው ተናግረዋልእንደ ምክትል ኮሚሽነሩ ገለጻ ከተለያዩ አገሮች በሙስና ወደ ኢትዮጵያ የመጡ ሃብቶችንና ተጠርጣሪ ወንጀለኞችን አሳልፋ ለመስጠት አገሪቷ የምታደርገውን ጥረት ታጠናክራለችየኅብረቱ ፕሬዚዳንት ሚስተር ቫለንቲኖ ሎንጊኖ በቀጣናው የሚደረግ የጸረ ሙስና ትግልን ለማጠናከር አባል አገራት በትብብር መስራት እንዳለባቸው አስገንዝበዋልአገራቱ በሙሰኞች የሚመዘበረውን ሃብት በጋራ በመከላከል ለዜጎቻቸው የተሻለ ኑሮ መስራት እንዳለባቸውም አክለዋልከየአገሮቹ የተመዘበረን ሃብት ማስመለስ ላይ ትኩረት አድርጎ የሚሰራ አሬና የተሰኘ ማኅበር ተቋቁሞ እየሰራ መሆኑንም ገልጸዋልኅብረቱ ከተቋቋመ ጀምሮ ከአባል አገራቱ ምርጥ ተሞክሮ በመለዋወጥ እየሰራ ሲሆን በዛሬው መድረክም ከአገራቱ ምርጥ ተሞክሮ የሚወሰድ ይሆናልእ.አ.አ በ2007 የተመሰረተው ኅብረቱ ኢትዮጵያ ታንዛንያና ኬንያን ጨምሮ ስምንት አባል አገራትን ያቀፈ ነው
ሙስናን ለመዋጋት የሃገራት መሪዎች በቅንጅት ሊሰሩ ይገባል- የአፍሪካ ህብረት የመሪዎች ጉባዔ ተሳታፊዎችሙስናን ለመዋጋትና አህጉሪቱን ከችግሩ ለማውጣት የየሃገራቱ መሪዎች በጋራና በቅንጅት መስራት ይኖርባቸዋል ሲሉ ከተለያዩ ሃገራት የተውጣጡ እና የ30ኛው የአፍሪካ ህብረት የመሪዎች ጉባዔ ተሳታፊዎች አሳሰቡህብረቱ በአህጉሪቱ የተንሰራፋውን ሙስና ለመከላከል የያዝነውን የፈረንጆቹ 2018 በአህጉሪቱ የፀረ ሙስና ዘመቻ አመት እንዲሆን ማወጁ ይታወሳልይህ የህብረቱ ውሳኔ በትክክል ተግባራዊ ተደርጎ የሚሳካ ከሆነ በአህጉሪቱ ለሁሉም ችግሮች መንስዔ የሆነውን ሙስናን መቀነስ እንደሚቻል ነው የጉባዔው ተሳታፊዎች የገለጹትበጉባዔው ላይ የተሳተፉት የቡርኪናፋሶው ተወካይ በአህጉሪቱ ለሚስተዋሉ ግጭቶች ረሃብና የከፋ ድህነት ዋነኛው መንስዔ ሙስና ነው ብለው ሙስናን መከላከል ደግሞ ከመሪዎች መጀመር ይኖርበታል ብለዋልሌላኛው የጉባዔው ተሳታፊ ግብጻዊ በበኩላቸው ሙስና ከደቡብ አፍሪካ እስከ ግብጽ እንደ ካንሰር የተንሰራፋ የአህጉሪቱ ችግር ነው ሲሉ ገልጸውታልአያይዘውም ሙስና እጅግ በርካታው የአህጉሪቱ ህዝብ በድህነት ውስጥ ሳለ ጥቂቶች ብቻ ሃብቱን የሚዘርፉበት ነው ብለው ይህን ለመግታት የተደረገ ጥረት አለመኖሩ ሙስናው አሁን ለደረሰበት አስከፊ ደረጃ አድርሶታልበመሆኑም የየሃገራቱ መሪዎች ከልባቸው ሆነው ሊታገሉት እንደሚገባ አስምረውበት ሃሳባቸውን አጠቃለዋልየማዕከላዊ አፈርካዋ ተሳታፊ ደግሞ አፍሪካ ከፍተኛ የተፈጥሮ ሃብት የታደለች ብትሆንም አለመታደል ሆኖ አብዛኛው ህዝቧ ከድህነት ወለል በታች ይገኛል ካለች በኋላ ለዚህ ደግሞ ዋነኛው ምክንያት ሙስና እንደሆነም ገልጻለች
ጸረ ልማትና ዕድገት የሆነውን ሙስናን በመዋጋት መልካም አስተዳደርን ለማስፈን ተግተው እንደሚሰሩ በምዕራብ አርሲ ዞን የሻሸመኔ ወረዳ የመንግስት መስሪያ ቤቶች ኃላፊዎችና ሰራተኞች ማረጋገጣቸውን የወረዳው ማስታወቂያና ህዝብ ግንኙነት ጽህፈት ቤት አስታወቀየጽህፈት ቤቱ ኃላፊ አቶ ቡሽራ ያሲን ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንደገለጹት የወረዳው 30 መስሪያ ቤቶች ኃላፊዎችና ሰራተኞች በመንግስት ፖሊሲዎችና ስትራቴጂዎች ላይ ያደረጉትን ውይይት ሲያጠናቅቁ ባወጡት የአቋም መግለጫ እንዳረጋገጡት ሙስናን በማስወገድ ህብረተሰቡን በአግባቡ ለማገልገል ተዘጋጅተዋልእነዚሁ 360 የሚደርሱ ተሳታፊዎች ለሁለት ቀናት ባደረጉት በዚሁ ወይይት በአገራችን የተጀመረውን የዴሞክራሲ ስርዓት በማጠናከር የጸረ ልማት ኃይሎችን ሴራ በማክሸፍ በየተሰማሩባቸው መስኮች ፈጣን የኢኮኖሚ ዕድገት ለማስመዝገብ የተያዘውን ጥረት ለማሳካት አንደሚጥሩም ገልጸዋልተሳታፊዎቹ በቆይታቸው በልማት ስትራቴጂና ዕቅድ አተገባበር የሲቪል ሰርቪስ ማሻሻያ ፕሮግራም አፈጻጸም በሚሉና በተዛማጅ ርዕሶች ትምህርት የተሰጣቸው ሲሆን የጋራ ውይይት በማካሄድ አመቺ የአሰራር ስልቶች መቀየሳቸውን ኃላፊው አመልክተዋል
ሶማሊያ ሙስና ከተንሰራፋባቸው የዓለም ሃገራት ቅድሚያ ትወስዳለች- የተባበሩት መንግስታት.ባህርዳርጥር 252010 ዓምአብመድሶማሊያ ሙስና የተንሰራፋባት ሃገር በመሆኗ ለጦር ኃይሏ የምትሰጠውን እርዳታ እንደምትቀንስ አሜሪካ ባለፈው ታህሳስ ወር ማስታወቋን ተከትሎ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት ሃገሪቱ አሳሳቢ በሆነ ሙስና ውስጥ መውደቋን አረጋግጫለው ብሏል እንደተባበሩት መንግሥታት ድርጅት መግለጫ ከሆነ ላለፉት አስርት አመታት ለሶማሊያ የሚሰጠው እርዳታ ለታለመለት አላማ ከመዋል ይልቅ ወደግለሰቦች ኪስ እንደሚገባ በጥናት ማረጋገጡን ተናግሯልበተባበሩት መንግስታት የሶማሊያ ልዩ መልክተኛ ለአመታት የሰሩትን ጥናት አገባደው በሰጡት ሪፖርት በቅርብ ጊዜ ውስጥ በሃገሪቱ የታዩ መሻሻሎች ቢኖሩም በአመራሩ ውስጥ ሙስና መስፋፋቱ በመንግስት ግንባታ ላይ እንቅፋት እየሆነ መጥቷል ብለዋልየሶማሊያ አስተዳደር አለመረጋጋት ለሙስና መስፋፋት እንደምክንያትነት የጠቀሱት ጥናት አቅራቢው የሙስና ወንጀልን ለመግታት እና ለማስወገድ ይቻል ዘንድ የፀረ-ሙስና ኮሚሽን ለመመስረት ለዓመታት ያደረጉት ጥረት ምንም ዓይነት ውጤት አላስገኘም ብለዋልሙስናን ያለፉት እና አሁን ያለው መንግስት ለመዋጋት ከፍተኛ ጥረት ቢደረግም የሙስና ትግሉ ከሙስና ባልጠሩ ሰዎች አማካኝነት የሚፈጸም በመሆኑ የሚፈለገውን ፍሬ ሊያፈራ አልቻለም ብለዋል የፖለቲካ ተንታኙ ሃሰን ሼክ ኢማምሼክ ኢማም እንደሚሉት ከሆነ ሙስናን ለመታገል የፖለቲካ ቁርጠኝነቱ እዚህ ግባ የሚባል ካለመሆኑም በላይ ሙስናን ለመዋጋት የሚያስፈልጓት ተቋማት እና ስልቶች የላትም ብለዋልበዚህ ረገድ ትልቅ ክፍተት መኖሩን የሚናገሩት ሼክ ኢማም እኛ ትክክለኛና ተግባራዊ የሆነ የፍትህ ስርዓት መገንባትና የሚቋቋሙትም የፀረ-ሙስና ድርጅቶች ከየትኛውም ፖለቲካዊ ጣልቃ ገብነቶች ነጻ ሊሆኑ ይገባቸዋል ብለዋልይህ ሲሆን ብቻ ነው መንግሥት ሙስናን በትክክለኛው የለውጥ ሰራዊት አማካኘነት መዋጋት እና ተልዕኮውን በድል መወጣት የሚያስችለው ብለዋል ሮይተርስ እንደዘገበው
23ኛው የፌደራልና የክልል የስነ ምግባርና የፀረ ሙስና ኮሚሽን ጉባኤ በሀረር ከተማ እየተካሄደ ነው ሀረር የካቲት 272010 ሙስናን የማይሸከምና የሚፀየፍ ዜጋ ለመፍጠር የተደረገው ጥረት አበረታች ውጤት እየታየ መሆኑን የፌደራል ስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን አስታወቀየፌደራልና የክልል የስነ ምግባርና የረሙስና ኮሚሽን 23ኛ ጉባኤ በሀረር ከተማ በመካሄድ ላይ ነውኮሚሽነር አለልኝ ሙሉአለም በጉባኤው መክፈቻ ላይ እንደገለፁት ሙስናን የማይሸከምና የሚጸየፍ ዜጋ ለማፍራት በየደረጃው በተካሄደ ጥረት የህብረተሰቡ ግንዛቤ እየተሻሻለና ድርጊቱን እየተጋለጠ እንዲመጣ አግዟልበበጀት ዓመቱ የመጀመሪያ መንፈቅ ዓመት ለክልል ስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን ከ2 ሺህ 878 ጥቆማዎች ከህዝብ መድረሱ ህብረተሰቡ ምን ያህል ሙስናን እየተዋጋ እንደሚገኝ አመላካች ነው ብለዋልህብረተሰቡ የሙስና ወንጀል የፈፀሙ ግለሰቦች እንዲጠየቁና ከድርጊቱ እንዲማሩ ለማድረግ እየተሰራ መሆኑንም አስታውቀዋልኮሚሽኑ ፀረ ሙስና ትግሉን ለማጠናከር ከክልል ፀረ ሙስና ኮሚሽን ጋር የጋራ ስትራቴጂ እቅድ እንዲዘጋጅ አማካሪ ቀጥሮ ወደ ተግባር መግባቱንና ይህም ለጸረ ሙስና ትግሉ ትልቅ መነቃቃት የሚፈጥር መሆኑን ተናግረዋልለዚሁ ተግባራዊነትም ሁሉም አካላት የጀመሩትን ስራ አጠናክረው መቀጠል እንዳለባቸው አስገንዝበዋልየሀረሪ ክልል ምክር ቤት አፈ ጉባኤ አቶ አብዱልማሊክ በከር በበኩላቸው የኪራይ ሰብሳቢነት ችግርና አመለካከት ለህዳሴ ጉዞአችን እንቅፋት እየሆነ ስለሚገኝ ችግሩን ለመከላከል ኮሚሽኑና የሚመለከተው አካላት ትኩረት ሰጥቶ መስራት ይጠበቃል ብለዋልየክልሉ መንግስትም እነዚህን ችግሮች ለማስወገድ የጀመረውን ስራ አጠናክሮ እንደሚቀጥል አስታውቀዋልየፌዴራል ስነምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን የስነ ምግባር አውታሮች ማስተባበሪያ ዳይሬክተር አቶ ሀጎስ አብርሃ ባቀረቡት ሪፖርት ባለፉት ስድስት ወራት በተካሄደ አስቸኳይ የሙስና መከላከል ስራ ከ62 ነጥብ 3 ሚሊዮን ብር በላይ የመንግስት ገንዘብ ከምዝበራ ማዳን ተችሏልገንዘቡ ግልጽነት በጎደለው የግዢ ስርአት ከጨረታጋር በተያያዘና ያለአግባብ ክፍያ ሊፈፀም የነበረና በሌሎች ግልጽኝነትና ተጠያቂነትን ያልተከተለ አሰራር ሊመዘበር የነበረ ነውሀብት በማስመዝገብና በማሳወቅ ረገድም በግማሽ አመት በተከናወነው ስራ 1 ሺህ 827 የመንግስት ተሿሚዎች ተመራጮችና ሰራተኞች ያላቸው ሀብት እንዲመዘገብ ተደርጓልበግማሽ በጀት አመቱ ለኮሚሽኖች አቃቢ ህግ ለውሳኔ ከቀረቡ 3 ሺህ 25 መዝገቦች ውስጥ 2 ሺህ 911ዱ ውሳኔ ማግኘታቸውንና ከ15 ሚሊዮን ብር በላይ በቅጣት ለመንግስት ገቢ እንዲሆን መደረጉን ተናግረዋልበከተማው የሀረሪ ባህል ቤት አዳራሽ ትናንት በተጀመረውና ለሶስት ቀናት በሚካሄደው ጉባኤ ላይ የፌዴራልና የክልል የስነ ምግባርና ጸረ ሙስና ኮሚሽን ኮሚሽነሮች የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባላትና ሌሎች አካላት በመሳተፈ ላይ ናቸው
የዘረፉን ሙስናና ብልሹ አሰራር ለማስወገድ ስትራቴጂክ ሰነድ አዘጋጅቶ መተግበር እንደሚገባ ተገለጸ በኮንስትራክሽን ዘርፍ ላይ የሚታየውን ሙስናና ብልሹ አሰራር ለመከላከል ተቋማት ስትራቴጂክ ሰነድ አዘጋጅተው በትክክል ተግባራዊ ማድረግ እንደሚገባቸው የፌዴራል የስነ - ምግባርና ጸረ ሙስና ኮሚሽን አስታወቀኮሚሽኑ በተቋማት የተቀናጀ የሙስና መከላከልና በስነ - ምግባራዊ አመራር ስትራቴጅ ሰነድ አዘገጃጀትና አተገባበር ዙሪያ ከተለያዩ የኮንስትራክሽን ዘርፍ ለተውጣጡ አመራር አባላት ለሁለት ቀን የሚቆይ የግንዛቤ ማስጨበጫ ስልጠና እየሰጠ ይገኛልበፌደራል ስነ - ምግባርና ጸረሙስና ኮሚሽን የሙስና መከላከል የጥናት ቡድን መሪ ዶክተር አሰፋ መኮንን እንደተናገሩት ኮሚሽኑ ካለፉት ሁለት ዓመታት ጀምሮ የስትራቴጅክ እቅድ አዘጋጅቶ ተቋማት ሙስናን ለመከላከልና ሃላፊነታቸውን እንዲወጡ ስራዎችን እየሰራ ይገኛልበዋናነት ሙስናን ለመዋጋት ለመንግስት ተቋማትና ለመንግስት የልማት ድርጅት አመራር አባላት የግንዛቤ ማስጨበጫ ስልጠና መስጠት አንዱ ተግባር መሆኑን ገልጸዋልባለፉት ሁለት ዓመታት ኮሚሽኑ ሙስናና ብልሹ አሰራሮችን በመለየት ጥናት በማድረግ የአሰራር ስርዓቶቹ ለሙስናና ብልሹ አሰራር እንዳይጋለጡ ክትትልና ድጋፍ በማድረግ በርካታ የመንግስትና የህዝብን ሃብት ከብክነት ማዳን መቻሉን ጠቅሰዋልየግንባታ ተቋማት የሚያካሂዷቸውን ግንባታዎች በተያዘለት ጊዜና በጀት አጠናቆ ያለማስረከብ የግንባታ የጥራት ደረጃ ዝቅተኛ መሆን ሙስናና ብልሹ አሰራሮች እንዲሁም የባለሙያ ክህሎት ማነስ የዘርፉ ዋነኛ ተግዳሮቶች እንደሆኑ የጠቆሙት ዶክተር አሰፋ ተግባራቱ እንዳይፈጸሙ የመከላከል ተግባራት እየተከናወኑ መሆኑን ጠቁመዋልግንዛቤ የማስጨበጥ ስራው ካለፉት ሁለት ዓመታት ጀምሮ ቢሰራም በአንዳንድ ተቋማት በሚፈለገው ደረጃ የተጠናከረ ባለመሆኑ ከዚህ በላይ መስራትን ይጠይቃል ብለዋልየኮንስትራክሽን ዘርፉን ጨምሮ ሌሎች የመንግስት ተቋማት የሙስና መከላከያ ስትራቴጅክ እቅድ በማዘጋጀትና በመተግበር ሙስናን መከላከል እንደሚጠበቅባቸው ዶክተር አሰፋ አስገንዝበዋልበውይይቱ ከአዲስ አበባ ቤቶች ግንባታ ጽህፈት ቤት ጉለሌ ቅርንጫፍ ጽህፈት ቤት የተገኙት አቶ ቴዎድሮስ መግራ በበኩላቸው ለተቋም ህልውና የአመራሩ ሚና ወሳኝ በመሆኑ ብልሹ አሰራርን ለመዋጋት አመራሩ ጥረት ማድረግ እንዳለበት ተናግረዋልበአንዳንድ የግንባታ ተቋማት ሙስናና ብልሹ አሰራር በስፋት የሚታይ ሲሆን ለውሳኔ መዘግየትና ተጠያቂነትን መሸሽ በስፋት እንደሚታዩ ጠቅሰዋልበተመሳሳይ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የቤቶች ልማት ፕሮጀክት ጽህፈት ቤት ምክትል ስራ አስኪያጅ አቶ ግርማ መኮንን ስልጠናው በስነ ምግባር የታነጸ አመራር አባል ለማፍራት ያግዛል ብለዋልዘርፉ ከፍተኛ ኢንቨስትመንት የሚንቀሳቀስበት በመሆኑ ለሙስናና ብልሹ አሰራር የተጋለጠ በመሆኑ ስትራተጂካዊ በሆነ መንገድ መመራት እንዳለበት የተናገሩት አቶ ግርማ አመራሩ ግንዛቤ እንዲያገኝ የተለያየ ስራ እየተሰራ መሆኑን ተናግረዋልየሙስና መከላከልና በስነ_ምግባራዊ አመራር ስትራቴጅ ሰነድ አዘገጃጀትና አተገባበር የግንዛቤ ማስጨበጥ ስልጠና ባለፉት ሁለት ዓመታት ለተለያዩ ተቋማት አመራር አባላት ከዚህኛው ዙር በፊት በ27 ዙር ተሰጥቷል
አዋጅ ቁጥር ፬፻፴፫፲፱፻፺፯ የተሻሻለው የፌዴራል የሥነምግባርና የጸረ ሙስና ኮሚሽን ማቋቋሚያ አዋጅHome አዋጅ ቁጥር ፬፻፴፫፲፱፻፺፯ የተሻሻለው የፌዴራል የሥነምግባርና የጸረ ሙስና ኮሚሽን ማቋቋሚያ አዋጅአዋጅ ቁጥር ፬፻፴፫፲፱፻፺፯የተሻሻለው የፌዴራል የሥነምግባርና የጸረ ሙስና ኮሚሽንማቋቋሚያ አዋጅየኢትዮጵያ መንግሥትና ሕዝቦች ሙስና እና ብልሹ አሠራር የአንድን አገር ማህበራዊ ኢኮኖሚያዊ እና ፖለቲካዊ እድገት የሚገታ ተግባር መሆኑን የተገነዘቡ በመሆናቸውአገሪቱ የተያያዘችውን የእድገት ጎዳና እና የዲሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ ለማፋጠንና ቀጣይነት ያለው እንዲሆን ሙስናን እና ብልሹ አሠራርን በቁጥጥር ሥር ማዋል አስፈላጉ በመሆኑ ለዚህም ሙስናንና ብልሹ አሰራርን ለመሸከም የማይፈልግ እና ይህንኑ በብቃት ለመዋጋት ዝግጁ የሆነ ሕብረተሰብ መፍጠር አስፈላጊ በመሆኑሙስናንና ብልሹ አሠራርን ለመመርመር ለመክሰስ ለመቆጣጠርና ለመከላከል መልካም ሥነ ምግባር በኀብረተሰቡ ውስጥ እንዲስፋፋ በማድረግ ሙስናንና ብልሹ አሠራርን በብቃት መዋጋት እንዲቻል የኮሚሽኑን አሰራርና እንቅስቃሴ የግልጽነትና የተጠያቂነት መርሆዎችን በሚገልጽ መልኩ እንዲሁም ኮሚሽኑ ሀላፊነቱን በተሻለ ብቃት እንዲወጣ በሚያስችለው መልኩ የኮሚሽኑን ማቋቋሚያ አዋጅ ለማሻሻል በማስፈለጉየኮሚሸኑን ስልጣንና ተግባር ከኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ የወንጀል ህግ ጋር በተጣጣመ ሁኔታ ማሻሻል በማስፈለጉኮሚሽኑ በከባድ የሙስና ወንጀሎች ላይ ትኩረት አድርጐ እንዲንቀሳቀስ ማድረግ አስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱኮሚሽኑ ከሌሎች አግባብነት ካላቸው የምርመራና የአቃቤ ህግ ተቋማት ጋር ስለሚሰራበት ሁኔታ ዝርዝር ድንጋጌዎችን መደንገግ በማስፈለጉበሌሎችም ግልጽነት በሚያንሳቸው አንዳንድ የአዋጁ ድንጋጌዎች ላይ ማሻሻያዎችን ማድረግ በማስፈለጉበኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገ መንግሥት አንቀጽ ፶፭፩ መሰረት የሚከተለው ታውጆአልክፍል አንድጠቅላላ፩. አጭር ርዕስይህ አዋጅ የተሻሻለው የፌዴራል የሥነምግባርና የጸረ ሙስና ኮሚሸን ማቋቋሚያ አዋጅ ቁጥር ፬፻፴፫፲፱፻፺፯ ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፪. ትርጓሜየቃሉ አገባብ ሌላ ትርጉም የሚያሰጠው ካልሆነ በስተቀር በዚህ አዋጅ ውስጥ፩. ኮሚሽን ማለት የፌዴራል የሥነምግባር እና የጸረሙስና ኮሚሽን ነው፪. ኮሚሽነር እና ምክትል ኮሚሸነር ማለት እንደቅደም ተከተሉ የኮሚሽኑ ኮሚሽነር ወይም ምክትል ኮሚሽነር ነው፫. የመንግሥት መስሪያ ቤት ማለት ሙሉ በሙሉ ወይም በከፊል በመንግሥት በጀት የሚተዳደር እና የፌዴራል መንግሥቱ ሥራዎች የሚከናወኑበት ማናቸውም መስሪያ ቤት ነው፬. የመንግሥት የልማት ድርጅት ማለት የመንግሥት ባለቤትነት ድርሻ ሙሉ በሙሉ ወይም በከፊል ያለበት ማናቸውም የፌዴራል መንግሥት የልማት ድርጅት ወይም የአክሲዮን ኩባንያ ነው፭. የመንግሥት ባለሥልጣን ማለት የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤትና የፌዴሬሽን ምክር ቤት አባሎች ከሚኒስቴር ደረጃ በላይ የሆኑ የፌዴራል መንግሥት ባለሥልጣኖች ሚኒስትሮች ሚኒስቴር ዴኤታዎች ምክትል ሚኒስትሮች ኮሚሸነሮች ምክትል ኮሚሸነሮች የፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ዳኞች የብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት ምቤት አባሎች የክልል መንግሥት ቢሮ ኃላፊዎች የክልል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ዳኞች የአዲስ አበባ መስተዳድርና የድሬዳዋ መስተዳድር የምክር ቤት አባሎች ከመስተዳድሮቹ ቢሮ ኃላፊዎች በላይ ያሉ ባለሥልጣኖች የመስተዳድሮቹ ቢሮ ኃላፊዎች እና በተመሳሳይ ደረጃ ላይ የሚገኙ የፌዴራል የክልል እንዲሁም የአዲስ አበባና የድሬዳዋ መስተዳድሮች ባለሥልጣኖችን ይጨምራል፮. የመንግሥስ ሠራተኛ ማለት በዚህ አንቀጽ ንሁስ አንቀጽ ፭ ውስጥ የተጠቀሱት ውጭ ያለ በፌዴራል ወይም በክልል ወይም በአዲስ አበባ መስተዳድሮ ወይም በድሬዳዋ መስተዳድር የመንግሥት መሥሪያ ቤት ወይም የልማት ድርጅት ውስጥ ተሹሞ ተመድቦ ተቀጥሮ በህዝብ ተመርጦ የሚሰራ ሰው ነው፯. የሥነምግባር አውታሮች ማለት በመንግሥት አስተዳደር ውስጥ ምግባረ ብልሹ ባህርያትን በከፍተኛ ደረጃ ለመቀነስ እና ሙያዊ ብቃትን እና መልካም ሥነምግባርን ለማበረታታት የሚያገለግሉ ዘዴዎች አካላት ሥርዓቶች ወይም አስፈላጊ ሁኔታዎች እና የመሳሰሉት ናቸው፰. ከባድ የሥነምግባር መጣስ ማለት አግባብ ባለው የሥነምግባረ ደንብ መሠረት ከሥራ ሊያስናብት የሚተል ጥፋት ነው፱. ከባድ የሙስና ወንጀል ማለትሀ. ከፍተኛ ስትራቴጂያዊ ጠቀሜታ ባላቸው የመንግሥት መስሪያ ቤቶችና የመንግሥት የልማት ድርጅቶች ላይ የሚፈጸሙ ከፍተኛ የገንዘብ መጠንን ያካተቱ የሙስና ወንጀሎች ወይምለ. የመንግሥት ባለሥልጣንን የሚመለከቱ የሙስና ወንጀሎች ወይምሐ. በአገር ሉአላዊነት ኢኮኖሚ ጸጥታ እንዲሁም በሕብረተሰቡ ኑሮ ላይ ከፍተኛ ጉዳት የሚያደርሱ ወይም ሊያደርሱ የሚችሉ የሙስና ወንጀሎች ናቸው፲. የባንክ ሂሳብ ማለት በባንክ የተቀመጠ ገንዘብ ወርቅና የመሳሰሉት ውድ እቃዎች እንዲሁም አንድ ደንበኛ ከባንኩ ጋር የሚያደርጋቸውን ማናቸውንም ግንኙነቶችትራንዛአክሽኖች የሚየጠቃልል ነው፲፩. ሰው ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም በሕግ የሰውነት መብት የተሰጠው አካል ነውክፍል ሁለትስለኮሚሹኑ መቋቋም እና ሥልጣንና ተግባር፫. የኮሚሸኑ መቋቋም፩. የፌዴራል የሥነምግባር እና የጸረ-ሙስና ኮሚሽን ከዚህ በኋላ ኮሚሽኑ እየተባለ የሚጠራ ራሱን የቻል የፌዴራል መንግሥት መሥሪያ ቤት ሆኖ በዚህ አዋጅ መሠረት ተቋቁሟል፪. የኮሚሽኑ ተጠሪነት ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ይሆናል፬. ስለኮሚሽኑ የአሠራር ነፃነትበዚህ አዋጅ በአንቀጽ ፫ ንዑስ አንቀጽ ፪ የተደነገገው ቢኖርም ኮሚሽኑ በሚመረምራቸው ወይም ክስ በሚመሰርትባቸው ወይም ክስ በመሰረተባቸው ጉዳዮች ላይ ከማንኛውም ሰው ወይም አካል ጣልቃ ገብነትና አመራር ነፃ ነው፭. ዋና መስሪያ ቤትየኮሚሽኑ ዋና መስሪያ ቤት አዲስ አበባ ይሆናል ሆኖም አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በየክልሉ ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤቶችን ሊያቋቁም ይችላል፮. የኮሚሽኑ ዓላማዎችኮሚሽኑ የሚከተሉት ዓላማዎች ይኖሩታል፩. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር የሥነ ምግባር እና የጸረ ሙስና ትምህርቶችን በማስፋፋት የነቃ እና ሙስናን ሊሸከም የማይችለ ሕብረተሰብ እንዲፈጠር ጥረት ማድረግ፪. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር የሙስና ወንጀልን እና ብልሹ አሠራርን መከላከል፫. የሙስና ወንጀልን እና ብልሹ አሠራርን ማጋለጥ መመርመር እና መክሰስ፯. የኮሚሽኑ ስልጣንና ተግባር፩. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር ስለሙስና ጎጂነት የህዝቡ ንቃተ ህሊና እንዲጎለብት በማስተማር እና መልካም ሥነ-ምግባር በሕዝብ አገልግሎት እና በኀብረተሰቡ ውስጥ እንዲስፋፋ በማድረግ ሙስናንና ብልሹ አሰራርን መዋጋት፪. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር በመንግስት መቤቶተ እና በመንግስት የልማት ድርጅቶች ውስጥ ለሙስናና ለብልሹ አሰራር የተጎለጡና ሊጋለጡ የሚችሉ የአሰራር ሥርዓቶችን በማጥናት ወይም እንዲጠኑ በማድረግ እንዲሻሻሉ ማማከርና ማሳሰብ የአሰራር ስርዓቶቹ የተሻሻሉ መሆናቸውን መከታተል እና አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝም ተገቢ የሆነው እርምጃ እንዲወሰድ ወይም ውሣኔ እንዲሰጥ አግባብ ላለው አካል በማሰወቅ ወይም በማሳሰብ ሙስናን የመከላከል በሌሎች ሰዎች ሲጠየቅ ተመሳሳይ ምክርና ድጋፍ የመሰጠት፫. በመንግሥት መቤቶች እና በመንግስት የልማት ድርጅቶች ውስጥ ከባድ የሥነምግባር መጣስ ስለመፈጸሙ ጥቆማ ሲደርሰው ወይም በቂ ጥርጣሬ ሲኖረው የማጣራት ወይም እንዲጣራ የማድረግ እና ተገቢው እርምጃ እንዲወሰድ የመከታተል፬. በመንግሥት መቤቶች ወይም በመንግሥት የልማት ድርጅቶች ወይም ፌዴራል መንግስቱ ለክልሎች ከሚሰጠው ድጎማ ጋር በተያያዘ በክልለ መቤቶች በወንጀል ህግ እና በሌሎች ሕጎች ውስጥ የተመለከቱት የሙስና ወንጀሎች በመንግስት ሠራተኞች ወይም ባለስልጣኖች ወይም በሌሎች ሰዎች ስለመፈጸማቸው ጥቆማ ስደረስው ወይም በቂ ጥርጣሬ ሲኖረው የመመርመርና የመክሰስ ወይም እንዲመረምር ወይም እንዲከሰስ የማድረግ፭. ከሙስና ወንጀል ጋር በተያያዘ በቂ ጥርጣሬ ሲኖረው በማናቸውም ባንክ የሚገኝ የተጠርጣሪዎች የባንክ ሂሳብ በኮሚሽነሩ ትእዛዝ እንዲመረመር የማድረግ መረጃ የማግኘት እና አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በፍርድ ቤት ትእዛዝ እንዲከበር የማድረግ፮. ከሙስና ወንጀል ጋር በተያያዝ በምርመራ ላይ ያሉ ሰዎች ሀብት በፍርድ ቤት ትእዛዝ እንዳይንቀሳቀስ ማድረግ በሙስና ወንጀል የተገኘ ለመሆኑ የተረጋገጠን ወይም በመስና ወንጀሉ ከተገኘው ጥቅም ጋር ተመጣጣኝ የሆነ ማናቸውንም ንብረት ወይም ሀብት በፍርድ ቤት ትእዛዝ እንዲወረስና በሐራጅ ተሸጦ ወይም ሳይሸጥ ለመንግሥት ገቢ እንዲሆን የማድረግ፯. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በህግ በሚደነገገው መሠረት የመንግሥት ባለስልጣኖችን እና በህግ ሀብታቸውንና የገንዘብ ጥቅማቸውን እንዲያስመዘግቡ ግዴታ ያለባቸውን የመንግሥት ሰራተኞች ሀብትና የገንዘብ ጥቅሞች መዝግቦ የመያዝ ወይም ተመዝግበው እንዲያዙ የማድረግ፰. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር ለሙስና ወንጀል ጠቋሚዎችና ምስክሮች የአካልና የሥራ ዋስትና ጥበቃ የሚሰጥበትን ሁኔታ ማመቻቸት በህግ በሚወሰን መሰረት ጥበቃ የመስጠት፱. ሙስና በመታገል እና በመከላከል ረገድ ጥሩ ውጤት ያስገኙ ሰዎችን እና መቤቶችን አወዳድሮ ለሽልማት የሚበቁበትን ሥርአትና መለኪያ የመዘርጋት ሲፀድቅም ተግባራዊ የማድረግ፲. የሕግ አውጪና የዳኝነት አካላት ሳይጨምር ለመንግስት መስሪያ ቤቶችና ለመንግስት የልማት ድርጅቶች የሚያገለግሉ የሥነ ምግባር ደንቦች መዘጋጀታቸውን ማረጋገጥ ወይም ማዘጋጀት እና አፈጻጸማቸውን የመከታተል ከሕግ አውጭ እና ከዳኝነት አካላት ጥያቄ ሲቀርብለት በሥነምግባር ደንብ አዘገጃጀት ረገድ ምክር የመስጠት፲፩. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር የሥነምግባር አውታሮችን የማስተባበር፲፪. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር የሥነምግባርን እና ሙስናን በተመለከተ ጥናትና ምርምር የማድረግ እና ተመሳሳይ ሥራዎችን የመደገፍ የኮሚሽኑን አላማዎች ለማራመድ የሚረዱ ሪፖርቶችን እና ቴክኒካዊ ጥናቶችን አሳትመ የማሰራጨት፲፫. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበር የጸረሙስና ህጎች መከበራቸውን የመከታተል እና የማረጋገጥ ስለአፈጻጸማቸው የምክር አገልግሎት የመስጠት፲፬. በመንግሥት መስሪያ ቤቶችና የልማት ድርጅቶች ውስጥ የስነምግባር መከታተያ ክፍሎች እንዲቋቋም ድጋፍ የማድረግ፲፭. ለክልሎች አስፈላጊውን የምስክርና የድጋፍ አገልግሎት የመስጠት፲፮. ተመሳሳይ አላማ ካላቸው አገራዊ አህጉራዊና ዓለም አቀፋዊ አካላት ጋር ግንኙነትና ትብብር የመፍጠር፲፯. የንብረት ባለቤት የመሆን ውል የመዋዋል በራሱ ስም የመክሰስና የመከሰስ፲፰. በሕግ የሚሰጡትን እና ዓላማውን ከግብ ለማድገስ የሚረዱ ሌሎች ተግባራትን የማከናወን፰. በሌሎች አካላት ስለሚደረግ የሙስና ወንጀል ምርመራ፩. ኮሚሽኑ በዚህ አዋጅ አንቀጽ ፯ ንዑስ አንቀጽ ፬ ከተሰጠው ሥልጣን ውስጥ ከባድ ያልሆነ የሙስና ወንጀልን የመመርመር ጠቅላላ ውክልና በሙሉ ወይም በከፊል እንደሁኔታው ለፌዴራል ወይም ለክልል የወንጀል መርማሪ አካላት ሊሰጥ ይችላል፪. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፩ መሠረት ውክልና ያልተሰጠው ማንኛው ወንጀልን ለመመርመር ስልጣን ያለው የፌዴራለ ወይም የክልል መንግሥታዊ አካል በዚህ አዋጅ በአንቀጽ ፯ ንዑስ አንቀጽ ፬ በኮሚሽኑ የስልጣን ክልል ስር የሚወድቅ የሙስና ወንጀል ለመፈጸሙ ጥቆማ ሲደርሰው ወይም በቂ ጥርጣሬ ሲኖረው ምርመራ መጀመር ይኖርበታል ሆኖም ስለተጀመረው መርመራ ለኮሚሽኑ ሳይዘገይ ያሳውቃል፫. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፪ በተመለተው መሰረት ኮሚሽኑ ሪፖርት ሲደርሰው-ሀ. ጉዳዩን እራሱ ወስዶ ይመረምራል ወይምለ. ከባድ የሙስና ወንጀልን ጨምሮ ምርመራው ሪፖርት ባደረገው የምርመራ አካል ወይም በሌላ አካል እንዲከናወን ሊያደርግ ይችላል፬. ኮሚሽኑ በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፪ መሰረት በሚቀርብለት ሪፖርት መሰረት መልስ ሳይሰጥ ከቀረ ምርመራውን የጀመረው አካል የተጀመረውን ምርመራ በማጠናቀቅ የምርመራ ፋይሉን ክስ ለመመስረት ስልጣን ላለው አካል ያስተላልፋል፭. ኮሚሽኑ በቀጥታ በሚደረስው ጥቆማ ወይም በሌላ መልኩ በሚያገኘው መረጃ መሰረት የጀመራቸውን የመስና ወንጀል ምርመራዎች በሌሎች የምርመራ አካላት ወንጀል ምርመራዎች በሌሎች የምርመራ አካላት እንዲመረመር ሊያደርግ ይችላል ማንኛውም በዚህ ንዑስ አንቀጽ መሰረት የምርመራ ፋይል የተላለፈለት አካል ምርመራውን ማከናወን ይኖርበታል፮. በዚህ አንቀጽ ከንዑስ አንቀጽ ፪ እስከ ፭ በተመለተው መሠረት በሌሎች የምርመራ አካላት ስለሚከናወኑ የሙስና ወንጀል ምርመራዎች ሪፖርት ስለሚደረግበት ሁኔታ ኮሚሽኑ ዝርዝር መመሪያ ያወጣል ለሚመለከታቸው የምርመራ አካላት ያሳውቃል፱. በሌሎች የፍትህ አካላት የሙስና ወንጀል ክስ ስለመመስረት፩. ኮሚሽኑ ከአቃቤ ሕግነት ስልጣኑ ውስጥ አግባብነት ላለው የፌዴራል ወይም የክልል አቃቤ ሕግ ወይም የስነምግባርና የጸረ ሙስና ተቋም በሙሉ ወይም በከፊል ውክልና ሊሰጥ ይችላል፪. ከፌዴራል መንግስት ለክልል መንግስታት ከተሰጠ የበጀት ድጎማ ጋር በተያያዘ የክልል የስነምግባርና ጸረሙስና ተቋም ወይም ስልጣን ያለው አቃቤ ሕግ ክስ መመስረት ይችላል ሆኖም ኮሚሽኑ አስፈላጊ ሆኖ ካገኘው በማንኛውም ጊዜ የክልሉን የሥነ ምግባርና ፀረ-ሙስና ተቋም ወይም አቃቤ ሕግ በመተካት በክርክሩ ውስጥ ሊገባ ይችላል፲. የኮሚሽኑ አቋምኮሚሽኑ፩. በጠቅላይ ሚኒስትሩ አቅራቢነት በተወካዮች ምከር ቤት የሚሾም አንድ ኮሚሽነር፪. በጠቅላይ ሚኒስትሩ የሚሾም አንድ ምክትል ኮሚሽነር እና፫. ለሥራው አስፈላጊ የሆኑ ሠራተኞች፲፩. የኮሚሽኑ አቃቤ ሕግ አደረጃጀትየኮሚሽኑ አቃቤ ሕግ ሙያዊ ነጻነቱን ለመጠበቅ በሚያስችል መልኩ ነጻ ሆኖ ይደራጃል፲፪. የኮሚሽነሩ ሥልጣንና ተግባር፩. ኮሚሽነሩ የኮሚሽኑ ዋና ሥራ አስፈፃሚ በመሆን የኮሚሽኑን ሥራዎች ያደራጃል ይመራል ያስተዳድራል፪. የዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፩ አነጋገር እንደተጠበቀ ሆኖ ኮሚሸነሩሀ. በዚህ አዋጅ አንቀጽ ፯ የተዘረዘሩትን የኮሚሽኑን ሥልጣንና ተግባራት በሥራ ላይ ያውላልለ. በዚህ አዋጅ በተመለተው መሰረት እና የፌዴራል ሲቪል ሰርቪስ ሕግ አጠቃላይ መርሆዎችን መሠረት በማድረግ በሚወጣው የአስተዳደር ደንብ መሠረት የኮሚሸኑን ሠራተኞች ይቀጥራልያስተዳድራል ያሰናብታልሐ. ኮሚሽነሩ በዚህ ሕግ የተመለከቱትን ድንጋጌዎች የፌዴራል ሲቪል ሰርቪስ ሕግ አጠቃላይ መርሆዎችን መሠረት በማድረግ የኮሚሽኑን የአስተዳደር ደንብ አዘጋጅቶ ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ያቀርባል ሲፈቀድም በሥራ ላይ ያውላልመ. የኮሚሽኑን ዓመታዊ የሥራ ፕሮግራም እና በጀት አዘጋጅቶ ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ያቀርባል ሲፈቀድም በሥራ ላይ ያውላልሠ. ለኮሚሽኑ በተፈቀደለት በጀት እና ባዘጋጀው የሥራ ፕሮግራም መሰረት የፋይናንስ ሕግን ተከትሎ ገንዘብ ወጪ ያደርጋልረ. በሙስና ወንጀል የተጠረጠሩ ሰዎችን የኮሚሽኑ ሠራተኞች በህግ መሠረት ለመመርመር ለመክሰስ ወይም ለማሰር እንዲችሉ ሥልጣን ይሰጣልሰ. ምርመራው በመከናወን ላይ ሳለ ጉዳይ አግባብነት ያለው በሆነ ጊዜ የማንኛውም ሰው ወይም ድርጅት የባንክ ሂሳብ እንዲፈተሽ እና አስላጊውን መረጃ እንዲሰበሰብ ትእዛዝ ለመስጠት ይችላልሸ. ኮሚሽኑ ከሦስተኛ ወገኖች ጋር በሚደርጋቸው ግንኙነቶች ኮሚሰኑን ይወክላልቀ. የኮሚሽኑን ጠቅላላ የሥራ አፈጻጸምና የሂሳብ ሪፖርት አዘጋጅቶ ለጠቅላይ ሚኒስትሩ ያቀርባል፫. ኮሚሽነሩ ለኮሚሽኑ ሥራ ቅልጥፍና በሚያስፈልግ መጠን ሥልጣነና ተግባሩን በከፊል ለኮሚሽኑ ኃላፊዎች እና ሠራተኞች በውክልና ሊያስተላልፍ ይችላል፲፫. የምክትል ኮሚሽነሩ ሥልጣንና ተግባር፩. ምክትል ኮሚሽነሩሀ. የኮሚሽኑን ተግባሮች በማቀድ በማደራጀት በመምራትና በማስተባበር ኮሚሽነሩን ይረዳልለ. በኮሚሽኑ መዋቅር መሰረት የሥራ ክፍፍል በማድረግ ከኮሚሽኑ ዘርፎች ከፊሉን ይከታተላልሐ. ኮሚሽነሩ በማይኖርበት ጊዜ እሱን ተክቶ ይሰራልመ. ከኮሚሽነሩ ተለይተው የሚሰጡትን ሌሎች ተግባሮች ያከናውናል፪. ምክትል ኮሚሽነሩ ተጠሪነቱ ለኮሚሽነሩ ይሆናል፲፬. የኮሚሽነሩና የምክትል ኮሚሽነሩ የሥራ ዘመንና ከሥራ መነሳት፩. የኮሚሽነሩና የምክትል ኮሚሽነሩ የሹመት ዘመን ለስድስት ዓመት ይሆናል ሆኖም አስፈላጊ ሲሆን እንደገና ሊሾም ይችላል፪. ኮሚሽነሩ ወይም ምክትል ኮሚሽነሩ ከዚህ በታች በተመለከቱት ሁኔታዎች ካልሆኖ በስተቀር የተሾመበት የሥራ ዘመን ከማለቁ በፊት ከፈቃዱ ውጭ ከሥራው አይነሳምሀ. አግባብነት ባለው የስነምግባር ደንብ የተመለከቱትን ድንጋጌዎች ተላልፎ ሲገኝለ. ጉልህ የሆነ የሥራ ችሎታና ቅልጥፍና የሌለው ሲሆንሐ. በህመም ምክንያት ተግባሩን በተገቡው ሁኔታ ማከናወን የማይችል ሆኖ ሲገኝ፲፭. ስለኮሚሽኑ ሠራተኞች ቅጥር ሁኔታየኮሚሽኑ ሠራተኞች የቅጥር አስተዳደር ስንብት ሁኔታ በዚህ አዋጅ የተመለከቱትን ድንጋጌዎች እና የፌዴራል ሲቪል ሰርቪስ ህግ አጠቃላይ መርሆዎችን መሠረት በማድረግ በሚወጣው የአስተዳደሩ ደንብ መሠረት ይሆናል፲፮. ቃለመሀላ ስለመፈጸምበኮሚሽኑ የተቀጠረ ማንኛውም ሰራተኛ ለፌዴራሉ ህገመንግሥት ታማኝ በመሆን የተጣለበትን ህዝባዊ አደራና ሙያዊ ሃላፊነት ለመወጣት ቃለመሃላ ይፈጽማል የቃለመሃላው ዝርዝር ይዘት በአስተዳደር ደንቡ ይወሰናል፲፯. የኮሚሽኑ ሰራተኛ መብት፩. ማንኛውም የኮሚሽኑ ሠራተኛ በመንግስት በሚፀድቅ የደመወዝ ስኬል መሠረት ደመወዝ ያገኛል፪. የማንኛውም ሠራተኛ ደመወዝሀ. በሠራተኛው ስምምነትለ. በፍርድ ቤት ስምምነትሐ. በህግ በተደነገገውመሰረት ካልሆነ በስተቀር ሊየዝ ወይም ሊቆረጥ አይችልም፫. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፪ለ ወይም ሐ መሰረት ከሰራተኛ ደመወዝ በየወሩ የሚቆረጠው ከደመወዙ አንድ ሶስተኛ አይበልጥም፬. ማንኛውም የኮሚሽኑ ቋሚ ሠራተኛ በጡረታ ሕግ መሰረት የጡረታ መብት ይኖረዋል፭. የኮሚሽኑ ሠራተኛሀ. ሥራውን በተገቢው መንገድ በመወጣት ላይ እያለ ለሚደርስበት ተጠያቂነት በመስሪያ ቤቱ ወጪ ድጋፍና የጥብቅና አገልግሎት ያገኛል ዝርዝር አፈጻጸሙ በደንብ ይወሰናልለ. በማንኛውም አጋጣሚ የበላይ ሀላፊዎችን በአግባቡ የመጠየቅ ስህተት ሲያይ የመጠቆም በውይይት ችግሮችን የመፍታት እንዲሁም የስልጣን ተዋረድን ጠብቆ አቤቱታ ማቅረብ ይችላልሐ. በአስተዳደር ደንቡ በሚወሰን መሠረት ይግባኝ የማቅረብ መብት ይኖረዋልመ. ከሥራው ጋር በተያያዘ ሁኔታ በሚደርስበት ጉዳት ዘላቂ ሙሉ ወይም ከፊል የመስራት ችሎታውን ያጣ የኮሚሽኑ ሠራተኛ አግባብ ባለው የጡረታ ህግ የተሰጠው መብት ይከበርለታል ሠራተኛው ጊዜያዊ የመንግስት ሠራተኛ ከሆነና ዘላቂ ሙሉ የመስራት ችሎታውን ያጣ ከሆነ የሚከፈለው የጉዳት ካሣ መጠን የአንድ ዓመት ደመወዙ በአምስት ተባዝቶ የሚገኘው የክፍያ መጠን ይሆናልሠ. ጊዜያዊ ሠራተኛ ከሆነና የደረሰው ጉዳት ዘላቂ ከፊል የመስራት ችሎታ ማጣት ከሆነ የሚከፈለው የጉዳት ካሣ መጠን በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፭ መ ችሎታ ማጣቱ ደረጃ ጋር ተመጣጣኝ ይሆናልረ. የደረሰበት ጉዳት ከባድ የአካል ወይም የመልክ መበላሸትን ያደረሰ ከሆነ የመስራት ችሎታ ማጣትን ባያስከትልም በዚህ አንቀጽ ድንጋጌዎች አፈፃፀም እንደዘላቂ ከፊል የመስራት ችሎታ ማጣት ይቆጠራልሰ. በትርፍ ጊዜው ከሥራው ጋር የጥቅም ግጭት በማይፈጥር ሥራ ላይ መስሪያ ቤቱን በማሳወቅ ለመስራት ይችላል ዝርዝሩ ኮሚሽኑ በሚያወጣው መመሪያ መሠረት ይወሰናል፲፰. ከግብር ነጻ ስለመሆንበዚህ አዋጅ መሠረት የሚከፈል የጡረታ አበል ወይም የጉዳት ካሣ ክፍያ ከግብር ነፃ ይሆናል እንዲሁም በእዳ ሊከበር ወይም በማቻቻያነት ሊቀነስ ወይም ባለመብቱ ሊያስተላልፈው አይችልም፲፱. ከሥራ ስለማገድ፩. የኮሚሽኑ ሠራተኛ ከሥራ ታግዶ መቆየት ለሥራው አፈፃፀም ጠቃሚ ሆኖ ከተገኘ ሠራተኛውን ከአንድ ወር ለማይበልጥ ጊዜ ከሥራና ደመወዝ አግዶ ለማቆየት ይቻላል፪. የኮሚሽኑ ሠራተኛ በወንጀል ወይም በዲሲፕሊን ጥፋት በህግ የተከሰሰ እንደሆነና ሲመሰከርበት ጥፋቱ ከስራው የሚያስወጣው መሆኑ ሲገመት ከስራ ታግዶ መቆየት አለበት፳. ስለይርጋ ጊዜ፩. ቀላል የዲሲፕሊን ቅጣት የሚያስከትል ጥፋት የፈፀመ የመንግሥት ሠራተኛ የምርመራውን ጊዜ ሳይጨምር የፈፀመው ጥፋት ከታወቀበት ቀን ጀምሮ እስከ ስድስት ወር እርምጃ ካልተወሰደበት በዲሲፕሊን ተጠያቂ አይሆንም፪. ከባድ የዲሲፕሊን ቅጣት የሚያስከትል ጥፋት የፈፀመ የኮሚሽኑ ሠራተኛ የፈጸመው ጥፋት ከታወቀበት ቀን ጀምሮ በአንድ ዓመት ጊዜ ውስጥ በጥፋቱ ካልተከሰሰ በዲሲፕሊን ተጠያቂ አይሆንም፫. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ ፩ ወይም ፪ በተመለከተው የጊዜ ገደብ ውስጥ መውሰድ የሚገባውን የዲሲፕሊን እርምጃ ሳይወሰድ የቀረው ኃላፊ ተጠያቂ ይሆናል፳፩. በጀት፩. የኮሚሽኑ በጀት በመንግስት ይመደባል፳፪. የሂሣብ መዛግብት፩. ኮሚሽኑ የተሟላ እና ትክክለኛ የሂሣብ መዛግብት ይይዛል፪. የኮሚሽኑ የሂሣብ መዛግብት እና ገንዘብ ነክ ሰነዶች በፌዴራሉ ዋና ኦዲተር በየዓመቱ ይመረመራልክፍል ሦስትልዩ ልዩ ድንጋጌዎች፳፫. ስለኮሚሽኑ የፖሊስነትና የዐቃቤ ሕግነት ሥልጣንስለመመርመርና ስለመክሰስ በወንጀለኛ መቅጫ ህግ ሥነ-ሥርዓትና በሌሎች ህጎች ለፖሊስና ለዐቃቤ ህግ የተሰጠ ሥልጣን በዚህ አዋጅ ውስጥ የተመለከቱ ጉዳዮችን በሚመለከት ለኮሚሽኑ ተሰጥቶአል፳፬. የሥነምግባር መከታተያ ክፍሎች መቋቋም፩. በየደረጃው በሚገኙ የመንግሥት መሥሪያ ቤቶች እና ልማት ድርጅቶች ውስጥ የሥነ ምግባር ሁኔታን የሚያስተባብሩ እና ለየመስራያ ቤቶቹ የበላይ ኃላፊዎች የሚያማክሩ የሥነ-ምግባር መከታተያ ክፍሎተ ይቋቋማሉ፪. የሥነምግባር መከታተያ ክፍል ተጠሪነቱ ለመንግሥት መሥሪያ ቤቱ ወይም ለልማት ድርጅቱ የበላይ ኃላፊ ይሆናል፫. የሥነምግባር መከታተያ ክፍል ኃላፊ ወይም ሠራተኛን የመስሪያ ቤቱ የበላይ ኃላፊ በቅጥር በእድገት ወይም በዝውውር ይመድባል ለሥራ መደቡ የሚያስፈልገውን የትምህርትና የሥራ ልምድ እንዲሁም የሥነምግባር ሁኔታ በሚመለከት ከኮሚሽኑ ጋር በመመካከር ይወሰናል፬. የሥነምግባር መከታተያ ክፍሉ ከኮሚሽኑ ጋር የሚኖረውን የሥራ ግንኙነት በሚመለከት በዝርዝር በደንብ ይወሰናል፳፭. በኮሚሽንና በክልል ተቋሞች መካከል ስለሚኖረው የሥራ ግንኙነት፩. ሙስናን መሸከም የማይችል ህብረተሰብ በመፍጠር እንዲሁም ሙስናን በመከላከል በመመርመርና በመክሰስ ኮሚሽኑ ከክልል የሥነምግባር የጸረሙስና ተቋሞች ጋር በቅንጅትና በተደጋጋፊነት ይሰራል፪. የክልል መስሪያ ቤቶች በኮሚሽኑ በሚሰጣቸው ውክልና መሠረት የሙስና ወንጀል ጉዳዮችን ሲመረምሩና ሲከሱ ተጠሪነታቸው ለኮሚሽኑ ይሆናል፫. ኮሚሽኑና የክልል የሥነምግባርና የጸረሙስና ተቋሞች ለፀረሙስና እንቅስቃሴው ስኬት በጋራ የሚያከናውኗቸውን ተግባራት አፈጻጸም ለመገምገም የሚወያዩበት የጋራ ጉባኤ ሊያቋቁሙ ይችላሉ የኮሚሽኑ ኮሚሽነር የጋራ ጉባኤውን ይመራል የጋራ ጉባኤውሀ. የጋራ የአሠራር ውስጠ ደንብ ያወጣልለ. ሙስናን በመከላከልና በመመርመር እንዲሁም መልካም ሥነምግባርን በማስፈን የሥራ እንቅስቃሴዎችን በመገምገም የልምድ ልውውጥ ያደርጋልሐ. ሥልጣንና በሚመለከት የጋራ አቅጣጫዎችን ይቀይሳሉመ. በኮሚሽኑ ወይም በክልል የሥነምግባርና የጸረሙስና ተቋሞች በማቀርቡ ጥናቶች ላይ ይወያያል በጥናቶቹ መሠረት ሊወሰድ የሚገባቸው እርምጃዎች እንዲወሰኑ ለሚመለከታቸው አካል ያቀርባል እንደሁኔታው ይወሰግል በሥራ ላይ መዋላቸውን ያረጋግጣል፬. ኮሚሽኑና የክልል የሥንምግባርና የጸረ ሙስና ተቋሞች የጋራ ጉባኤ ያስተላለፋቸውን ውሣኔዎች መተግበራቸውን በየበኩላቸው ይከታተላሉ፭. የክልል የሥነምግባር የጸረ ሙስና ተቋሞች በክልላቸው ስላለው የሙስና ወንጀል ሁኔታ በሚመለከት ሪፖርትና ስታስቲክስ በየጊዜው ለኮሚሽኑ ያስተላልፋሉ፳፮. የሙስና ወንጀልን የማስታወቅና የመተባበር ግዴታ፩. የመንግሥት መስሪያ ቤቶችና የመንግሥት የልማት ድርጅቶች በራሳቸው የሚወሰዱት የአስተዳደር ወይም የዲሲፕሊን እርምጃ እንደተጠበቀ ሆኖ ከባድ የሥነምግባር መጣስና የመስና ወንጀል የተፈጸመ ለመሆኑ ጥርጣሬ ሲኖራቸው ወዲያውኑ ለኮሚሽኑ ወይም ስልጣን ላለው የምርመራ አካል ሪፖርት የማድረግ ግዴታ አለባቸው፪. ማንኛውም የመንግሥት ባለስልጣን ወይም የመንግሥት ሠራተኛ በመስሪያ ቤቱ የሙስና ወንጀል ተፈጽሞአል ወይም ሊፈጸም በዝግጅት ላይ ነው ብሎ በሚጠረጥርበት ጊዜ ስለኮሚሽኑ ወይም ሥልጣን ላለው የምርመራ አካል የማስታወቅ ግዴታ አለበት፫. ማንኛውም ሰው ከኮሚሽኑ ሥልጣንና ተግባር ጋር በተያያዘ ለሚጠየቀው ትብብርና ድጋፍ የመተባበር ግዴታ አለበት በተለይም ኮሚሽኑ የሙያ ድጋፍን በሚመለከት ለሚያቀርባቸው ጥያቄዎች አግባብነት ያላቸው የመንግሥት መስሪያ ቤቶችና የልማት ድርጅቶች አስፈላጊውን ድጋፍ መስጠት ይኖርባቸዋል፬. በዚህ አዋጅ መሰረት የሙስና ወንጀል ለመመርመር ሥልጣን ያለው ማንኛውም መርማሪ በማንኛውም ጊዜ በፌዴራል ሆነ በክልል የመንግሥት መስሪያ ቤት ሥራው አግባብነት ያላቸውን መረጃዎች እንዲሰጠው ወይም እንዲመለከት መጠየቅ ይችላል በማንኛውም በፌዴራልም ሆነ በክልል የመንግሥት መሥሪያ ቤት ወይም የልማት ድርጅት ያለ ኃላፊ ወይም ሠራተኛ የሙስና ወንጀልን ለመመርመር ሥልጣን ባለው መርማሪ ሲጠየቅ አስፈላጊውን መረጃ የማሳየት ወይም የማቅረብ ግዴታ አለበት፳፯. ቅጣትበሌላ ህግ የበለጠ የሚያስቀጣ ካልሆነ በስተቀር፩. ማንኛውም ሰው ለኮሚሽኑ ለፍትሕ አካላት ወይም ለመንግሥት መሥሪያ ቤት ኃላፊ ወይም የልማት ድርጅት ኃላፊ ከሙስና ወንጀል ጋር በተያያዘ መረጃ ወይም ጉዳት ለማድረስ የሞከረ ወይም ያደረሰ ወይም ይህንኑ ሰው ለመቅጣት የሞከረ ወይም የቀጣ እንደሆነ ከሦስት ዓመት በማያንስ ከአሥራ አምስት ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እሥራት እና ከስድስት ሺህ ብር በማያንስ ከሃያ አምስት ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል፪. ማንኛውም የኮሚሽኑ ኃለፊ ወይም ሠራተኛ በሕግ የተሰጠውን ሥልጣንና ኃላፊነት ያለአግባብ የተገለገለበት እንደሆነ በዚያም የተነሳ ያገኘው ጥቅም መወረሱ እንደተጠበቀ ሆኖ ከአምስት ዓመት በማያንስ ከአሥራ አምስት ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እሥራት እና ከሦስት ሺህ ብር በማያንስ ከአሥር ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል፫. ማንኛውም ሰው ሆን ብሎ ኮሚሽኑን ለማሳሳት ወይም ሌላውን ሰው ለመጉዳት ሐሰተኛ ሪፖርት ጥቆማ ወይም መረጃ ለኮሚሽኑ ያቀረበ እንደሆነ ከአንድ ዓመት በማያንስ ከአምስት ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እስራትና ከሦስት ሺህ ብር በማያንስ ከአስር ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል፬. ማንኛውም ሰው የኮሚሽኑ ሠራተኛ መስሎ በመቅረብ የማታለል ሥራ የፈጸም እንደሆነ ከሦስት ዓመት በማያንስ ከአስር ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እስራት እና ከአምስት ሺህ ብር በማያንስ ከአስራ አምስት ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል፭. ማንኛውም ሰው በዚህ አዋጅ በአንቀጽ ፳፮ ንዑስ አንቀጽ ፫ ወይም ፬ በተደነገገው መሠረት ኮሚሽኑን ለመተባበር እምቢተኛ የሆነ እንደሆነ ከስድስት ወር በማያንስ ከአራት ዓመት በማይበልጥ እስራት እና ከአንድ ሺህ ብር በማያንስ ከአመስት ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል፮. ማንኛውም ሰው የኮሚሽኑን ሥራ ያደናቀፈ ወይም ለማደናቀፍ የሞከረ እንደሆነ ከሁለት ዓመት በማያንስ ከአስር ዓመት በማይበልጥ ጽኑ እስራት እና ከአምስት ሺህ ብር በማያንስ ከሃያ ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ይቀጣል ወንጀሉ የተፈጸመው ኃይል በመጠቀም የሆነ እንደሆነ ቅጣቱ በዚህ ንሁስ አንቀጽ የተደነገገው ከፍተኛ ቅጣት ይሆናል፯. የሙስና ወንጀል ምርመራ ሊጀምር ስለመሆኑ ወይም በምርመራ ላይ ስለመሆኑ ወይም ጉዳዩ በምርመራ ላይ መሆኑን እያወቀ ስለተፈጸመው ድርጊት ምርመራውነ ከያዘው ክፍል ፈቃድ ውጭ መግለጽ መጻፍ ማሰራጨት ከስድስት ወር በማያንስ ከአራት ዓመት በማይበልጥ እስራት እና ከአንድ ሺህ ብር በማያንስ ከአምስት ሺህ ብር በማይበልጥ የገንዘብ መቀጮ ያስቀጣል፰. ማንኛውም የመንግሥት ባለሥልጣን ወይም የመንግሥት ሠራተኛ በሚሰራበት መስሪያ ቤት የሙስና ወንጀል ስለመፈጸሙ እያወቀ ሳያውቅ መቀረት እስከ አምስት ዓመት ቀላል እስራት እና እስከ አስር ሺህ ብር መቀጮ ያስቀጣል፱. በዚህ አንቀጽ በንዑስ አንቀጽ ፩ ፫ ፬ ፭ እና ፮ የተመለቱት ወንጀሎች በወንጀል ህግ መሠረት ተጠያቂ በሚሆን የህግ ሰውነት ባለው ድርጅት በተፈጸሙ ጊዜ የገንዘብ ቅጣቱ አምስት እጥፍ ይሆናል፳፰. የመሸጋገሪያ ድንጋጌበአዋጅ ቁ. ፪፻፴፭፲፱፻፺፫ በሥራ ላይ ከመዋሉ በፊት ተፈጽመው ምርመራቸው በሌሎች አካላት በጅምር ወይም በሂደት ላይ ያለም ሆነ የተጠናቀቁ ወይም በፍርድ ቤት በመታየት ላይ ያሉ የሙስና እና ከሙስና ጋር የተያያዙ የወንጀል ጉዳዮች በነበሩበት ሁኔታ ቀጥለው ውሣኔ ያገኛሉ፳፱. የተሻሩና ተፈጻሚነት ስለማይኖራቸው ህጎች፩. የፌዴራል የሥነምግባርና የጸረሙስና ኮሚሽን መቋቋሚያ አዋጅ ቁ. ፪፻፴፭፲፱፻፺፫ በዚህ አዋጅ ተሽሯል፪. ከዚህ አዋጅ ጋር የሚቃረኑ ማናቸውም ሌሎች ህጎች በዚህ አዋጅ ውስጥ በተሸፈኑ ጉዳዮች ላይ ተፈጻሚነት አይኖራቸውም፴. ደንብና መመሪያ የማውጣት ሥልጣን፩. የሚኒስትሮች ምክር ቤት ለዚህ አዋጅ አፈጻጸም ደንብ ሊያወጣ ይችላል፪. ኮሚሽኑ ይህንን አዋጅና በዚህ አዋጅ መሠረት የሚወጣውን ደንብ ለማስፈጸም መመሪያ ሊያወጣ ይችላል፴፩. አዋጁ የሚፀናበት ጊዜይህ አዋጅ ከጥር ፳፭ ቀን ፲፱፻፹፯ ዓ.ም. ጀምሮ የፀና ይሆናልአዲስ አበባ ጥር ፳፭ ቀን ፲፱፻፹፯ ዓ.ም.ግርማ ወልደጊዮርጊስየኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊሪፐብሊክ ፕሬዚዳንት
ሥነ ምግባር መከታተያ ክፍሎችን አሰራር ለመወሰን በወጣውየሚኒስትሮች ምቤት ደንብ ቁጥር 1442000 አንቀጽ 73መሰረት ከዚህ የሚከተለው የባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች የሥነምግባር መመሪያ ወጥቷልክፍል አንድአጠቃላይ አንቀጽ 1. አጭር ርዕስይህ መመሪያ የኢትዮጵያ ኢነርጂ ባለሥልጣን ኃላፊዎችና ሠራተኞች የሥነ ምግባር መመሪያ lØ 12004 ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል አንቀጽ 2. ትርጓሜየቃሉ አገባብ ሌላ ትርጉም የሚያሰጠው ካልሆነ በስተቀር በዚህመመሪያ ውስጥ-1 ባለሥለጣን እና ዋና ዳይሬክተር ማለት እንደ ቅደም ተከተላቸው የኢትዮጵያ ኢነርጂ ባለሥልጣንና የኢትዮጵያኢነርጂ ባለሥልጣን ዋና ዳይሬክተር ማለት ነው2 ኮሚሽን ማለት የፌደራል ሥነ ምባርና ፀረ -ሙስና ኮሚሽንነው3 ሠራተኛ ማለት በፌደራል ሲቪል ሰርቪስ ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 5151999 መሰረት በበባለሥልጣኑ በቋሚነትለሙከራ ጊዜ ወይም በጊዜያዊነት ተቀጥሮ በመስራት ላይ የሚገኝየተፈጥሮ ሰው ነው4 ኃላፊ ማለት በዳይሬክቶሬትና የኬዝ ቲም አስተባባሪነት ደረጃ ያለ የባለሥልጣኑ ባልደረባ ማለት ነው5 የሥነ ምግባር መከታተያ ዳይሬክቶሬት ማለት የሥነ ምግባር ሁኔታን የሚያስተባብርና ለዋና ዳይሬክተሩ የሚያማክር በሚኒ ƒስሮች ደንብ ቁጥር 1442000 መሰረት የተቋቋመ የሥራክፍል ማለት ነው6 የሥነ ምግባር መኮንን ማለት የኢትዮጵያ ኢነርጂ ባለሥልጣን ሥነ ምግባር መኮንን ማለት ነው7 ከባድ የሥነ ምግባር ጥሰት ማለት የሥነ ምግባር ጥሰቱአግባብ ባለው የፌደራል መንግስት ሠራተኞች ሕግ መሰረትበዚህ መመሪያ አንቀጽ 182 ላይ የተመለከተውን ቅጣቶችየሚያስቀጣ ማለት ነው18 ሰው ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም በህግ ሰውነት የተሰጠው አካል ነው9 የጥቅም ግጭት ማለት የባለሥልጣኑ ኃላፊዎች እና ሠራተኞችወይም የቤተሰባቸው የፋይናንስ ወይም ሌላ አይነት ጥቅምወይም ከተሰጣቸው ኃላፊነትና በሥራቸው አማካኝነትከሚያገኙት ጥቅም ጋር በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ መንገድየሚፈጠር አላግባብ ጥቅም ነው10 ሥነ ምግባር ማለት ኃላፊዎች ወይም ሠራተኞች ከሚሰሯቸው ሥራዎች ጋር በተገናኘ ከቅርብ ኃላፊዎች ከቅርብሠራተኞች ከበላይ የሥራ ኃላፊዎች እና ከአጠቃላዩ የመ ቤቱሠራተኞች ከአገልግሎት ፈላጊው ጋር ባላቸውና በሚኖራቸውግንኙነት ሊከተሉት የሚገባ ባህሪ አመለካከትና የአሰራር ሥነሥርዓት ነው11 የሥነ ምግባር ብልሹነት ማለት ህ I ብረተሰቡ በመልካምሥነ ምግባርነት ከመደባቸው ድርጊቶች እና የሥነ ምግባርመርሆዎች ጋር የሚቃረን ተግባር ነው12 ጥቆማ ማለት በባለሥልጣኑ ውስጥ ስለሚፈፀም ወይም ሊፈፀም የታሰበን ሙስናና ብልሹ አሰራርን በራስ ተነሳሽነትወይም በሚቀርብ ጥያቄ መሰረት የሚሰጥ መረጃ ነው13 ሰነድ ማለት በባለሥልጣኑ ይዞታ ውስጥ የሚገኝናበማናቸውም ጊዜ የተዘጋጀ ወይም የቀረበ ማናቸውም መዝገብፋይል በእጅ ወይም በማሽን የተጻፈ ረቂቅ በማናቸውምየኤሌክትሮንክስ ዘዴ ተዘጋጅተው የሚታዩ የሚደመጡናየሚነበቡ መረጃዎችን የሚያካትት ነው ምስጢር ማለት ጉዳዩ ለማይመለከታቸው ሰዎች ይፋ መደረግ የማይገባው መረጃ ነው14 ተገልጋይ ማለት ከባለሥልጣኑ አገልግሎት ለማግኘትየሚመጣ ማንኛውም ሰው ሲሆን ለዚህ መመሪያ አፈፃፀም ሲባልማንኛውም ሠራተኛ በሌላ የሥራ ክፍል አገልግሎትበሚጠይቅበት ጊዜም ነው15 የተሟላ ስብዕና ማለት ጽኑ አቋም መኖር ለሥራውያለው ጠንካራ አወንታዊ አመለካከት ኃላፊነትን መሸከምመቻል በራስ ተነሳሽነት የማከናወን ብቃት ለሀገርና ለህዝብመልካም ተግባራትን በራስ ተነሳሽነት የመፈጸም ጠንካራ መንፈስመኖር ራስን የመግዛትና የመቆጣጠር ችሎታ እንዲሁም የራስንፍላጎትና ስሜት በሌሎች ላይ አለመጫን ነው16 ታማኝነት ማለት የሰዎችን ጥቅምና ፍላጎት ለመጠበቅኃላፊነትን መውሰድ ከራስ ጥቅም ይልቅ የቆሙለትን ሕዝባዊዓላማ ማስቀደም ለመንግስት ሥራ የገቡትን ቃል -ኪዳንመፈጸም ህጋዊ አሰራሮችን ማስፈን የሀገርን ምስጢርመጠበቅና እውነተኛ መረጃ መስጠት ነው17 ግልጽነት ማለት የባለሥልጣኑን የሕግ ማዕቀፎችአሰራሩንና ተገልጋይ ሊያውቀው የሚገባውን መረጃባልተሸራረፈና በተሟላ መልኩ መግለጽ ውሳኔዎችንም ሆነተፈላጊ መረጃዎችን ማወቅ የሚገባው ክፍል እንዲያውቅማድረግ ነው18 ምስጢር መጠበቅ ማለት ባለሥልጣኑን የሥራባልደረባን ወይም ተገልጋይን ሊጎዱ የሚችሉ መረጃዎችንበምስጢርነት መያዝ በሙያና በሥራ ምክንያት የሚያውቁትንመረጃ እና በሕግ ምስጢር ነው ተብሎ የተደነገገንምስጢርነቱ እስኪያበቃ ጠብቆ ማቆየት ነው19 ሐቀኝነት ማለት ከማጭበርበርና ከማታለል መራቅኃላፊነትን ሕጋዊ በሆነ መንገድ መፈጸም ሥራዎችን ትክክለኛበሆነ አግባብ ማከናወን እና የሚያውቁትን መረጃ በትክክልመግለጽ ነው20 ተጠያቂነት ማለት አንድ ሰው ለሚፈጽመው ማናቸውምተግባር ኃላፊ የሚሆንበት መንገድ ሲሆን ተገቢ የሆኑ ጥያቄዎችሲቀርቡም ማብራሪያ የመስጠትና ኃላፊነትን የመውሰድ ግዴታነው21 ለሕዝብ ጥቅም መስራት ማለት የህዝብን ጥቅም ማክበርናማስጠበቅ ለራስ ጥቅም አለመሯሯጥ የመንግስትንና የህዝብንብረትን ለግል ጥቅም አለማዋል እና ከምንም በላይ ለህዝብጥቅም መስራት ነው22 ሥልጣንን በአግባቡ መጠቀም ማለት ሥራን በተሰጠኃላፊነት መሰረት ማከናዎን ነው223 አለማዳላት ማለት ተገልጋይን በዘር በሀይማኖትበቋንቋ በፖለቲካ አመለካከት ወይም በሌላ ምክንያት ልዩነትሳያደርጉ በእኩል አይን ማየት እና በቀረበ መረጃ እና በሕግ ላይብቻ ተመርኩዞ አገልግሎት መስጠት ነው24 ሕግን ማክበር ማለት አግባብ ባላቸው ሕጎችና ፖሊሲዎችመሰረት ብቻ ሥራዎችን ማከናወን ሕጋዊ ትዕዛዞችን መቀበልናመፈጸም ሕጋዊና ፍትሃዊ ውሳኔ በመስጠት ኃላፊነትን መወጣትነው25 ለሕዝብ ጥያቄ ተገቢውን ምላሽ መስጠት ማለትባለጉዳይን በጥሞና በማዳመጥ በማክበርና በትህትናለጥያቄዎቻቸው ያልዘገየና ትክክለኛ ምላሽ መስጠት ነው26 አርዓያነት ማለት የመ ቤትን የስራ ባልደረባንናተገልጋይን ስም ከሚያጎድፍ ተግባር መታቀብ በሚሰጥ ምክርናበራስ ተነሳሽነት ትጉህ በመሆን ተከታይንና ባልደረባን በማትጋትእና በዚህ አንቀጽ ውስጥ የተዘረዘሩትን የሥነ ምግባር መርሆዎችበመተግበር ምሳሌ መሆን ማለት ነው27 የዲስፕሊን ኮሚቴ ማለት የሠራተኛን የዲስፕሊን ጉዳዮችአጣርቶ ለመቤቱ የበላይ ኃላፊ የውሳኔ ሃሳብ የሚያቀርብ አካልነው አንቀጽ 3. የተፈፃሚነት ወሰን1. ይህ የሥነ ምግባር መመሪያ በባለስልጣኑ በቋሚነት ወይምበጊዜያዊነት ወይም ለሙከራ ጊዜ ተቀጥረው የሚሠሩኃላፊዎችንና ሠራተኞችን ይመለከታል2. የዚህ አንቀጽ ንኡስ አንቀጽ 1 ድንጋጌ እንደተጠበቀ ሆኖይህ መመሪያ የባለሥልጣኑ ዋና ዳይሬክተርንና የሥነምግባር መኮንኑን አይመለከትም አንቀጽ 4. የሥነ ምግባር መመሪያው ዓላማዎችየዚህ የሥነ ምግባር መመሪያ የሚከተሉት ዓላማዎች ይኖሩታል 1. በባለሥልጣኑ የሥራ እንቅስቃሴ ኃላፊዎች እና ሠራተኞችከሙስናና ብልሹ አሰራር የጸዳ እና መልካም ሥነ ምግባርየተላበሱ እንዲሆኑ ማድረግ2. የባለሥልጣኑን እሴቶች በመጠበቅ ራዕይና ተልዕኮውን ለማሳካትየባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች መልካም ሥነ ምግባርንተላብሰው በቀናነት ሥራቸውን እንዲያከናውኑ ማድረግ3. ኃላፊዎችና ሠራተኞች ሕጎችንና ደንቦችን በማክበር ሥራቸውንበሥርዓት እንዲመሩ ማድረግ4. ኃላፊዎችና ሠራተኞች የሕዝብ አገልጋይነትን ባህል በማዳበርለተገልጋይ ፍትሃዊ የሆነ አገልግሎት እንዲሰጡ ማድረግ አንቀጽ 5. ኃላፊነት1. ኃላፊዎች ይህን የሥነ ምግባር መመሪያበሚገባ አውቀውትበስራ ላይ ለማዋል እንዲችሉ ሰራተኞችን የማስተማርናየማሳዎቅ ኃላፊነት አለባቸው2. ኃላፊዎች እና ሰራተኞች ይህን መመሪያ የመፈፀም ኃላፊነትአለባቸው::3. ኃላፊዎችና እና ሠራተኞች በመ ቤቱ ከሥነ ምግባር ጥሰትሙስናና ብልሹ አሰራር ጋር የተያያዙ ድርጊቶች ሲፈጸሙለመቤቱ የበላይ ኃላፊ ለሥነ ምግባር መከታተያ ክፍልወይም ጉዳዩ ከባድ በሆነ ጊዜ ለኮሚሽኑ የማሳወቅ ኃላፊነትአለባቸው ክፍል ሁለትመሰረታዊ የሥነ ምግባር መርሆዎች የዲስፕሊን ጥፋቶች እና ተጓዳኝቅጣቶች አንቀጽ 6 የተሟላ ስብዕናየባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች-1 .በሙያቸው አማካኝነት ከህዝቡ ጋር የሥራ ግንኙነትበሚያደርጉበት እና በሚያገለግሉበት ጊዜ የህዝቡን አመኔታበሚጠብቅና በሚያጠናክር አኳኋን የመንግሥትን ፖሊሲ ሥራላይ ማዋል ይኖርባቸዋል2 ሥራቸውን በከፍተኛ የሙያ ሥነ ምግባር ችሎታ ጥበብጥንቃቄ በሙሉ ጉልበት በብቃትና ውጤታማ በሆነ አኳኋንመስራት ይጠበቅባቸዋል33 ችሎታቸው የሚፈቅደውን ያህል የተቀጠሩበትን ሥራ ማከናወንአለባቸው4 ተገቢ ካልሆኑ ድርጊቶች ከአደንዣዥ እፆች ተጠቃሚነትከቁማርተኝነት ከስካር መጠጥ ጠጥቶ በስራ ገበታ ላይከመገኘትና መሰል አድራጐቶች የራቁ መሆን ይኖርባቸዋል5 በሥራ ሰዓት በሌሎች ቢሮ ውስጥ ያለ ሥራ በመቀመጥ በመስኮትበመቆም በኮሪደር አካባቢም አዋኪ በሆነ አኳኋን በማውራትአላስፈላጊ እንቅስቃሴ በማድረግ እና በመሳሰሉት ድርጊቶችበመረበሽ የሌሎችን የሥራ ጊዜ መሻማት የለባቸውም6 የቢሮ መብራት ሳያጠፉ በርና መስኮት ሳይቆልፉና የተጠቀሙበትንየቧንቧ ውኃ ሳይዘጉ መሄድ የለባቸውም7 ከሕግ ውጭ ከመስራት ወይም ከሥነ ምግባር ብልሹነት ወይምተገቢ ካልሆነ አድራጐት መራቅ አለባቸው8 በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-7 ሥር የተዘረዘሩትን ግዴታዎችባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸም ያስቀጣል -ሀ ከአቅም በላይ በሆነ ምክንያት ካልሆነ በስተቀር አስቸኳይ ሥራሲያጋጥም በዓመት እረፍት እንደየአግባቡ በትርፍ ሰዓት u ክፍያወይም ያለክፍያ ከመደበኛ የሥራ ሰዓት ውጭ ሥራ ለመሥራትፈቃደኛ አለመሆን...ቀላልለ ከአቅም በላይ በሆነ ምክንያት ካልሆነ በስተቀር የሠራተኛ እጥረትወይም ክፍተት ባጋጠመ ጊዜ ተጨማሪ ኃላፊነቶችን ደርቦለመስራት ፈቃደኛ አለመሆን ...ቀላልሐ የንጽህና መገልገያ ወረቀቶችን ከተጠቀሙ በኋላ ተገቢ በሆኑቦታዎች ላይ አለመጣል ወይም በተዘጋጀላቸው ቅርጫት ውስጥአለማስገባት እንዲሁም የአበባ ቦታዎችንና አረንጓዴ አካባቢዎችንማቆሸሽ...ቀላልመ ሃሜትና ሀሰተኛ ወይም ያልተረጋገጠ ወሬ በሥራ ቦታ መንዛት -ቀላልሠ የሥራ ባልደረባንና የተገልጋይን ስሜት የሚነካ የማይገባ ተግባርመፈጸም...ከባድረ በቡድን ሥራ ውስጥ የሥራ ባልደረባን ብቃት ማነስ ለቅርብኃላፊ ወይም ለሚመለከተው ሌላ ሰው አለመግለጽ ...ቀላልሰ ሥራን ሙያው በሚጠይቀው የሥነ ምግባር ደረጃአለማከናወን...ከባድሸ ቢሮን ሳይቆልፉና መብራት ሳያጠፉ መውጣት ...ቀላል አንቀጽ 7. ታማኝነትየባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. ለሀገራቸው ለህገ መንግስቱና ለኤጀንሲው አዋጆች ደንቦችናመመሪያዎች ታማኝና ተገዥ መሆን አለባቸው2. ሥራቸውን በቅርብ ኃላፊ በመ ቤቱ ኃላፊ በሚሰጡመመሪያዎች እና በሕግ መሠረት ማከናወን ይኖርባቸዋል3. ኃላፊው ሕገ ወጥ ትእዛዝ እንዲፈጽም ወይም ህጋዊ ለሆነ ጉዳይየተጠየቀውን መረጃ እንዳይገልጽ በሚያደረግበት ጊዜ ይህንኑወዲያውኑ ለመቤቱ ኃላፊ ወይም የሥነ ምግባር መኮንኑማሳወቅ አለባቸው4. የመቤቱን ኃብት በጥንቃቄ መያዝና ለተፈቀደው ተግባር ብቻማዋል እንዲሁም የሥራ ሰዓትን በማክበር በአግባቡ ሥራ ላይማዋል አለባቸው5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-4 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ በባለስልጣኑ የስራ ሰዓት በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪከስራውጋር የማይገኛኝ ሥራ በቢሮ ውስጥም ሆነ ከቢሮ ውጭ የግልወይም ሌላ ሰው ስራን ማከናወን መስራት...ቀላልለ የመመረቂያ ጽሑፎችንና ሌሎች የግል የትምህርት መገልገያዎችንበቢሮ መፃፍ ወይም ማስፃፍ ወይም ማደራጀት ---ቀላልሐ ለግል ሥራ ወይም ሌሎችን ለመርዳት የመ ቤቱን የጽህፈትመሳሪያዎች ፋክስ ፎቶ ኮፒ መጠቀም ...ቀላልመ በመንግስት የፖሊሲ ውሳኔ አሰጣጥ ላይ ጉዳት የሚያደርስመረጃን ሆን ብሎ መግለጽ ...ከባድ አንቀጽ 8. ግልጽነትየባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. በተሰጣቸው ሥልጣንና ኃላፊነት መሠረት መስራት እናውሳኔዎችን በግልጽና በወቅቱ መስጠት ይኖርባቸዋልየሚሰጧቸው ውሳኔዎች በበቂ ምክንያት የተደገፉ ሊሆኑይገባል42. የሚሰጧቸው ውሳኔዎች ወይም ትዕዛዞች መመሪያንና ሕግንመቃረን የለበትም3. ለተገልጋይ አገልግሎት ሲሰጡ የመረጃ ጥያቄ ሲቀርብላቸውግልጽነትን በተላበሰ ሁኔታ መስጠት አለባቸው4. የሚሰጧቸውን አገልግሎቶች ሁሉ ግልጽና ለተገልጋዩ ቀለል ባለመንገድ መሆን ይኖርበታል5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-4 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ ሕጋዊ ለሆነ ጥያቄ በእጁ የሚገኘውን ምስጢር ያልሆነና ለሕዝብግልጽ እንዳይደረግ ያልተከለከለን መረጃ ለመስጠት ፈቃደኛአለመሆን...ቀላልለ ለሚያስተላልፈው ውሳኔ ተገቢውን ማብራሪያ ወይም ምክንያትለመስጠት ፈቃደኛ አለመሆን ...ቀላልሐ ለግምገማ የሚያስፈልግ መረጃ አግባብ ባለው አካል ሲጠየቅበወቅቱ ለመስጠት ፈቃደኛ አለመሆን ...ቀላል አንቀጽ 9. ምስጢር መጠበቅየባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. በባለሥልጣኑ ቆይታቸው ወቅት በሥራ አጋጣሚ ያገኟቸውንምስጢራዊ መረጃዎችና ሠነዶች በግልጽ ካልተፈቀደ በስተቀርበምስጢር መያዝ ይገባቸዋል2. ባለሥልጣኑን ከለቀቁ በኋላም ቢሆን በሥራቸውና በሙያቸውአጋጣሚ ያወቋቸውንና በምስጢር መያዝ ያለባቸውን መረጃዎችየጊዜ ገደቡ እስከሚያበቃ ድረስ በ ምስጢር መያዝ አለባቸው3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-2 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ ያልተፈቀደን ወይም ምስጢራዊ መረጃን በማናቸውም ሁኔታ ሆነብሎ መግለጽ...ከባድለ ያልተፈቀደን ወይም ምስጢራዊ መረጃን በማናቸውም ሁኔታበቸልተኝነት መግለጽ...ቀላልሐ ምስጢራዊ መረጃን ለግል ጥቅም ማዋል ...ከባድ አንቀጽ 10. ሐቀኝነትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. በባለስልጣኑ በሚቀጠሩበት ጊዜ የገቡትን ቃል የማክበርበሥራቸው ቅን የመሆን እንዲሁም ከማታለል በተጽእኖከመጠቀም እና ከሙስና ነጻ መሆን አለባቸው2. ሐሰተኛ የትምህርት እና የሥራ ልምድ ማስረጃ ማያያዝ ማቅረብየለባቸውም3. የመንግስትን የሥራ ጊዜ መገልገያና ኃብት ለግል ጥቅምአለማዋል እና የሥራ መገልገያ ሃብትን በቁጠባ የመጠቀም ግዴታአለባቸው4. ለሥራ ባልደረባቸው ወይም ለቅርብ ኃላፊያቸው ተጠይቀውምሆነ ሳይጠየቁ የሚሰጧቸው መረጃዎች እውነት መሆንአለባቸው5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-4 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ በኤጀንሲው አርማና ማህተም ለሕገ ወጥ ድርጊትመጠቀም...ከባድለ ሃሰተኛ ጥቆማ ማቅረብ ...ቀላልሐ ሐሰተኛ የትምህርት ማስረጃና የስራ ልምድ ቅረብ ...ከባድ አንቀጽ 11. ተጠያቂነትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. ለሚሰጧቸው ውሳኔዎችና ለሚያከናውኗቸው የእለት ተእለትሥራዎች ለተገልጋዩ ህብረተሰብና ለመ ቤቱ ተጠያቂነትአለባቸው2. በየጊዜው ለሚያከናውኗቸው ሥራዎችም ለሚመለከተው አካልሪፖርት ማቅረብ አለባቸው3. የመንግስትን ፖሊሲና ስትራቴጂ እንዲሁም የኤጀንሲውን ዓላማየመፈጸምና የማስፈጸም ግዴታ አለባቸው4. ሥራቸውን በአግባቡ ስለመወጣታቸው ምላሽ እንዲሰጡ ተገቢጥያቄ ሲቀርብላቸው አስፈላጊውን ማብራሪያ የመስጠት ግዴታአለባቸው5. ሥራቸውን በወጣው እቅድ መሠረት በወቅቱና በተገቢው ጊዜማከናወን አለባቸው56. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-5 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ በቢሮ ውስጥ የሚሰራ ሥራ እያለ ተቀምጦ ሥራአለመስራት...ቀላልለ በሥራ ሰዓት የኮምፕዩተር ጨዋታ መጫዎት ወይም ከሥራ ጋርባልተያያዘ ሁኔታ ኢነተርኔት ውስጥ ለረዥም ጊዜ በመቆየትየሥራ ጊዜን ማባከን ...ቀላልሐ ሠራተኛው አባል የሆነበት የድርጅት የቦርድ ወይም የሙያማህበራት በሚጠሩት ስብሰባ የሥራ ክፍሉን ኃላፊ ሳያስፈቅድለመካፈል ሥራ ትቶ መሄድ ...ቀላልመ ከአቅም በላይ በሆነ ምክንያት ካልሆነ በስተቀር ከሥራው ጋርዝምድና ላላቸው መጠይቆች ተገቢውን ምላሽ ለመስጠትፈቃደኛ አለመሆን...ቀላልሠ ሆን ብሎ ወይም በግዴለሽነት መረጃዎችን በሥርዓትና በጥንቃቄአለመያዝ...ቀላልረ ስላከናወናቸው ሥራዎች ለሚመለከተው አካል በወቅቱ የጽሑፍወይም የቃል ሪፖርት አለማቅረብ ...ቀላልሰ ስላከናወናቸው ሥራዎች ለሚመለከተው አካል ሆን ብሎየሚያሳስት ወይም ትክክል ያልሆነ የጽሑፍ ወይም የቃል ሪፖርትማቅረብ...ከባድሸ በግዴለሽነት ባህሪ የተዝረከረከ የቢሮ ማኔጅመንት ሥርዓትመከተል...ቀላል አንቀጽ 12. ለሕዝብ ጥቅም መስራትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. የሚያከናውኗቸው ሥራዎችና የሚሰጧቸው ውሳኔዎችየተገልጋዩን ህብረተሰብና የኤጀንሲውን ጥቅም የሚያስጠብቅብቻ መሆን አለበት2. በባለስልጣኑ ሥራ ላይ እያሉ ከመደበኛ ሥራቸው ጋር ሊጋጭየሚችል ሥራ በመስራት ሊፈጠር የሚችለውን የጥቅም ግጭትማስወገድ አለባቸው3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-2 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ ከሥራ ጋር ባልተገናኘ ሁኔታ በቤተ መፃህፍት ውስጥ በመቀመጥየሥራ ጊዜ ማባከን ...ቀላልለ ወቅታዊ መረጃዎችን ለማግኘት ከሚያስፈልገው 30 ደቂቃ በላይጋዜጣ በማንበብ ብቻ የሥራ ጊዜ ማባከን ...ቀላልሐ በሥራ ሰዓት መስጊድ ቤተ ክርስቲያን ወይም ሱቅና የመሳሰሉቦታዎች የቅርብ ኃላፊን ሳያስፈቅዱ መሄድ ...ቀላልመ የመቤቱን ተሸከርካሪ ለግል ኢኮኖሚያዊ ጥቅም አውሎመገኘት...ከባድሠ የግልን ጥቅም ከህብረተሰቡ ጥቅም ማስቀደም ...ቀላል አንቀጽ 13. ሕጋዊ በሆነ ሥልጣን መገልግልየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. በሕግ ተወስኖ እና በግልጽ ተዘርዝሮ በተሰጠ ኃላፊነት መሰረትየመወሰን ሥልጣን አላቸው2. በሥልጣናቸው ያለአግባብ መገልገል የለባቸውም3. ባላቸው ሥልጣን መሠረት ሲወስኑና መረጃዎችን ሲያጣሩአግባብ ያለውን ሕግ ደንብና መመሪያ መከተል አለባቸው4. ሥልጣንን መከታ በማድረግ ብቻ በሌሎች ሠራተኞች ላ ይ የሥነልቦና ጫና መፍጠር ወይም ማሸማቀቅ የለባቸውም5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-4 የተዘረዘሩትን ግዴታዎችንባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸም ያስቀጣል -ሀ በሥራ ባልደረቦች ወይም በተገልጋዮች ላይ ሥልጣንን ወይምየወሳኝነት ሚናን በማንጸባረቅ ዛቻና ማስፈራራት ተግባርመፈጸም በጥላቻ ኃይለ -ቃል መናገር የጥላቻ ስሜትንለመግለጽ መገፍተር...ከባድለ የአሰራር ሥርዓቶችንና ህጎችን በመጣስ መስራት ...ከባድ አንቀጽ 14. አለማዳላትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. በሚሠሯቸው ሥራዎችና በሚሰጧቸው ውሳኔዎች ከአድሎ ነጻመሆን አለባቸው62. አገልግሎትንና ውሳኔን ሲሰጡ በበቂ ምክንያት ተመርኩዞየጉዳዩን ፍሬ ነገር ከግምት ውስጥ በማስገባት እንዲሁም ውሳኔናአገልግሎት ሲሰጡም በቤተሰብ በጋብቻ በዘርበብሄርብሔረሰብ በጾታ በቋንቋ በሀይማኖት በፖለቲካአመለካከት ወይም በሌላ አቋም ያልተመሠረተ መሆንይኖርበታል3. ሕግን መሰረት በማድረግ ፍትሃዊና ሚዛናዊ ውሳኔ መስጠትአለባቸው4. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-3 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ የጉዳዩን ፍሬ ነገር ከግምት ውስጥ ያላስገባና አንድን ግለሰብወይም ቡድን ለመጥቀም ሕጋዊ ያልሆነ ምክርመስጠት...ቀላልለ በትውውቅ በዘር በብሔር ብሔረሰብ በጾታ በቋንቋበሐይማኖት በፖለቲካ አመለካከት በመመስረት አድሏዊሥራዎችን መፈጸም...ከባድ አንቀጽ 15. ሕግን ማክበርየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. ሕገ መንግስቱንና የሀገሪቱን ህጐች የማክበርና የማስከበርእንዲሁም አግባብነት ባላቸው ፖሊሲዎች ሕጐችና ሥልጣንባለው ኃላፊ በተሰጡ ትዕዛዞች መሠረት ግዴታቸውን መወጣትአለባቸው2. ሕጋዊ የሆኑ ትዕዛዞችን ማክበርና ሌሎች ሠራተኞች ሕጋዊትዕዛዞችን እንዲያከብሩ ማበረታታት ከሕግ ውጭ እንዳይሰሩመምከርና ማገዝ እንዲሁም ከተቀመጡ የአሠራር ሥርዓቶችውጭ መሆን የለባቸውም3. የደንብ ልብስ መልበስ ግዴታ ያለባቸው ሠራተኞች በሥራ ሰዓትለሥራ መደቡ የተፈቀደላቸውን የደንብ ልብስ አሟልተውናንጽህናውን ጠብቀው መልበስ አለባቸው4. የተሰጣቸውን መለያባጅ በአግባቡ መጠቀም አለባቸው5. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-4 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ በሥራ ሰዓት ያለ በቂ ምክንያት በቢሮ ውስጥ ባለመገኘት ወይምከቢሮ በመራቅ የሥራ ሰዓትን ማባከን ...ቀላልለ በአንድ ቢሮ ውስጥ ተሰባስቦ ከስራ ጋር ግንኙነት በሌለው አጀንዳላይ በማውራት የሥራ ጊዜን ማባከን ...ቀላልሐ በቢሮ እና በስብሰባ ቦታ ሲጋራ ማጨስ ...ቀላልመ የመቤቱን ሥራ በተመለከተ ከሥራ ባልደረባ የትብብርጥያቄዎችንና ተጓዳኝ የሆኑ የበላይ ትዕዛዞችንአለመቀበል...ቀላልሠ የቅርብ የሥራ ኃላፊውን ፈቃድ ሳያገኝ ከሥራ መቅረት ወይምአዘውትሮ ማርፈድ ወይም የሥራ መውጭያ ሳይደርስ ወጥቶመሄድ...ቀላል አንቀጽ 16. ለሕዝብ ጥያቄ ተገቢውን ምላሽ መስጠትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -1. ደንበኞችን ሙያዊ ሥነ ምግባርን በተላበሰ መልኩ ማስተናገድአለባቸው2. ደንበኞች ለሚያቀርቡት አገልግሎት በተገቢው የጊዜ ገደብ ምላሽመስጠት አለባቸው3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-2 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል- ሀ ተገልጋዮች ለሚያቀርቧቸው ጥያቄዎች ወቅታዊና ትክክለኛምላሽ ለመስጠት ጥረት አለማድረግ ...ቀላል ለ ለተገልጋይ ተገቢውን ትህትና አለማሳየትና እገዛ አለማድረግወይም መልካም ሥነ ምግባርን በተላበሰ መልኩአለማስተናገድ...ቀላልሐ ደንበኛ መብቱን በሚመለከት የተሳሳተ ግንዛቤ እንዲኖርማድረግ...ቀላል አንቀጽ 17. አርዓያነትየባለስልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች -71. የመቤቱን ሥራ በሚያከናውኑበት ጊዜ ግንባር ቀደምና ምሳሌበመሆን የሚጠበቅባቸውን ከፍ ያለ የአርዓያነት ጠባይ በማሳየትበዚህ መመሪያ ውስጥ የተመለከቱትን የሥነ ምግባር መርሆዎችማጎልበትና በተግባር እንዲተረጎሙ የበኩላቸውን አስተዋጽኦማድረግ አለባቸው2. ኃላፊነት የሚሰማቸው የተሻለ ለውጥን የሚደግፉየመቤታቸውን መልካም ስም የሚጠብቁና የሥራ ባህልእንዲዳብር የሚተጉ መሆን አለባቸው3. በአመራር ሰጭነት ለሥራ ባልደረቦችና ለህዝብ አርዓያ መሆንየሙያ ብቃትን በማዳበር በቡድን ተቀናጅቶና ተግባብቶ ሥራንበማከናወን አርዓያ መሆን አለባቸው4. ሱስ ከሚያያስይዙ አደንዛዥ እጽ መድኃኒቶች ከመጠቀም ሰክሮሥራ ገበታ ላይ ከመገኘት መቆጠብ እንዲሁም የግልና የሥራአካባቢ ንጽህናን መጠበቅ አለባቸው5. በቅጥር ቀደምተነት ያላቸው ለተከታይ ቅጥር ሠራተኞችየመቤቱን የሕግ ማዕቀፎች አዋጆች ደንቦችና መመሪያዎችስለ ሙስና አስከፊ ገጽታዎች እና ስለ ሌሎች መሰል ጉዳዮችእንደአስፈላጊነቱ ግንዛቤ እንዲኖራቸው አስፈላጊ መረጃዎችንበመስጠት ገለጻ በማድረግና በማስረዳት አርዓያ ሆኖ መገኘትአለባቸው6. የሥራ ቦታንና የሥራ መሳሪያን ጽዳትና ንፅህና በመጠበቅ አርዓያመሆን ይጠበቅባቸዋል7. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1-6 ሥር የተዘረዘሩትንግዴታዎች ባለማክበር የሚከተሉትን ጥፋቶች መፈጸምያስቀጣል-ሀ ቢሮንና የቢሮ መገልገያዎችን በንጽህናና በሥርዓት አለመያዝወይም የጽዳት ጉድለቶች እንዲስተካከሉ አለማድረግ ...ቀላልለ በቢሮ ውስጥ የሚገኙ ፋይሎችንና ማህደሮችን በየጊዜውአለመንከባከብና ከአቧራና ከእርጥበት አለመጠበቅ ወይምእንዲጠበቁ አለማድረግ...ቀላልሐ የባለስልጣኑን አሰራርና የሥነ ምግባር መርሆዎችን እንዲሁምየኤጀንሲውን እሴቶችን ለአዲስ ተቀጣሪ ሠራተኞችአለማሳወቅ...ቀላልመ ያለበቂና ህጋዊ ምክንያት ማኛውንም ተገልጋይ በኃይል ከቢሮማስወጣት ወይም ለማስወጣት መሞከር ...ከባድክፍል ሦስትየዲስፕሊን ጥፋቶች የቅጣት አወሳሰን አንቀጽ 18. የዲስፕሊን ቅጣት አይነቶች1. ቀላል የዲስፕሊን ቅጣቶች ሀ የቃል ማስጠንቀቂያ ለ የጽሑፍ ማስጠንቀቂያ ሐ የአንድ ወር የደሞዝ ቅጣት2. ከባድ የዲስፕሊን ቅጣቶች ሀ እስከ ሦስት ወር የሚደርስ የደሞዝ ቅጣት ለ እስከ ሁለት ዓመት ድረስ የሚቆይ ከሥራ ደረጃና ደሞዝዝቅ ማድረግ ሐ ከሥራ ማሰናበት አንቀጽ 19. የዲስፕሊን እርምጃ አወሳሰድ1. ማንኛውም የዲስፕሊን እርምጃ አወሳሰድ እንዲሁም የቅሬታናየይግባኝ አቀራረብ ሥነ ሥርዓት የሚመራው በፌደራልመንግስት ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 51599 እና በፌደራልመንግስት ሠራተኞች የዲስፕሊን አፈጻጸምና የቅሬታ አቀራረብሥነ ሥርዓት ደንብ ቁጥር 7794 መሰረት ይሆናል2. በፌደራል መንግስት ሠራተኛች አዋጅ ቁጥር 51599 እናበዚህ መመሪያ በሁለቱም የሚያስቀጣ ጥፋት የፈጸመ እንደሆነጉዳዩ በዚህ አንቀጽ ንኡስ አንቀጽ 1 መሰረት ይታያል3. በሥነ ምግባር ግድፈት የተቀጣ ሠራተኛ በፌደራል መንግስትሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 51599 እና በፌደራል መንግስትሠራተኞች የዲስፕሊን አፈጻጸምና የቅሬታ አቀራረብ ሥነሥርዓት ደንብ ቁጥር 7794 መሰረት የይግባኝ መብትአለው አንቀጽ 20. የዲስፕሊን ቅጣት ዓላማና አፈጻጸም1. የዲስፕሊን ቅጣት ዓላማው -ሀ በሥነ ምግባር የታነጸ ኃላፊና ሠራተኛ ለማፍራት8ለ ኃላፊዎችም ሆኑ ሠራተኞች የሥነ ምግባር ግድፈት እንዳይፈጽሙለማስተማርና ፈጽመው ሲገኙም በማረም ተገቢውን እርምጃለመውሰድ የማይታረሙ ሆኖ ሲገኙም ከሥራ ለማሰናበት2. የዲስፕሊን ቅጣት አፈጻጸሙ -ሀ ኃላፊዎችና ሠራተኞች ሥራቸውን በአግባቡ ባለመፈጸማቸውወይም ማድረግ የማይገባቸውን በማድረጋቸው ስለ ጥፋታቸውበፍብሔር ወይም በወንጀል ወይም በሁለቱም ህጎችተጠያቂነታቸው እንደተጠበቀ ሆኖ ላደረሱት የሥነ ምግባርግድፈት በዚህ የሥነ ምግባር መመሪያ መሰረት ተገቢውአስተዳደራዊ እርምጃ ይወሰድባቸዋልለ በሥነ ምግባር ግድፈት መነሻነት በዚህ መመሪያ መሰረትየሚሰጡ ውደሳኔዎች ተፈጻሚነት ይኖራቸዋል አንቀጽ 21. የዲስፕሊን ኮሚቴ ሥልጣንየዲስፕሊን ኮሚቴ ሥልጣን በፌደራል መንግሰት ሠራተኞች አዋጅቁጥር 51599 እና በፌደራል መንግስት ሠራተኞችየዲስፕሊን አፈጻጸምና የቅሬታ አቀራረብ ሥነ ሥርዓት ደንብቁጥር 7794 በተሰጠው ሥልጣን መሰረት ይሆናል አንቀጽ 22. ስለ ይርጋ1. ማንኛውም ሠራተኛ የሥነ ምግባር መመሪያውን በመተላለፍየሥነ ምግባር ግድፈት ከፈጸመ ክሱ የሚቀርብበት በፌደራልመንግስት ሠራተኞች አዋጅ ቁጥር 51599 አንቀጽ 71ከንኡስ አንቀጽ 1-5 በተገለጸው መሰረት ይሆናል2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ 1 በተመለከተው መሰረት የሚወሰደውየዲስፕሊን እርምጃ የወንጀል ወይም የፍትሐ ብሔር ተጠያቂነትንአያስቀርምክፍል አራትልዩ ልዩ ድንጋጌዎች አንቀጽ 23. የሥነ ምግባር መኮንኑ ግዴታዎችየባለስልጣኑ የሥነ ምግባር መኮንን ከዚህ የሚከተሉት ግዴታዎችይኖሩታል1. የፀረ-ሙስና ፖሊሲዎች ሕጎች ደንቦችና መመሪያዎችየመልካም ሥነ ምግባር የሙስና አስከፊ ገጽታዎችና ጎጅነትግንዛቤ እንዲዳብር ያደርጋል2. የፀረ-ሙስና ፖሊሲዎች ሕጎች ደንቦችና መመሪያዎችየኤጀንሲው መመሪያዎችን አፈጻጸም መከበራቸውንይከታተላል3. ለሙስናና ብልሹ አሰራር ቀዳዳ የሚከፍቱ አሰራሮችን በመፈተሽጥናት ማድረግ ወይም ለጥናት መነሻ የሚሆኑ ሀሳቦችንበማመንጨት ለባለስልጣኑ የበላይ ኃላፊ እና ለኮሚሽኑያሳውቃል4. ከሚመለከታቸው የሥራ ክፍሎች ጋር በመሆን የአስተዳደርናየአገልግሎት አሰጣጥ ለሕዝብ ጥያቄ ተገቢውን ምላሽ ለመስጠትበሚያስችል መልክ እንዲሻሻል እንዲሁም አገልግሎት አሰጣጡከአድሎ ነፃ በሆነ መልኩ መከናወኑን ይከታተላልስለአፈፃፀሙም ለኤጀንሲው የበላይ ኃላፊ ሪፖርት ያቀርባል5. የሥነ ምግባር ጥሰቶችን በሚመለከት በራስ ተነሳሽነት መከታተልእንዲሁም ጥቆማዎች ሲቀርቡ መመዝገብና አስፈላጊውንማጣራት በማድረግ ሪፖርት ያቀርባል ተፈጻሚነቱንምይከታተላል6. የሙስና ወንጀልንና ከመልካም ሥነ ምግባር ተቃራኒ የሆኑድርጊቶችን በሚያጋልጡ ሠራተኞች ላይ ማናቸውም ተጽእኖእንዳይደርስ መከታተልና ከተጨባጭ ማስረጃ ጋር ለበላይ ኃላፊሪፖርት በማድረግ ተፈጻሚነቱን ይከታተላል7. እንዲሁም ለዚህ መመሪያ አፈጻጸም አግባብነት ያላቸውን ሌሎችሥራዎች ያከናውናል8. አንቀጽ 24. የመተባበር ግዴታማንኛውም የኤጀንሲው ሠራተኛና ኃላፊ 34 ሥነ ምግባር መኮንኑለሥራው የሚፈልገውንና የሚጠይቀውን መረጃና ድጋፍ በመስጠትየመተባበር ግዴታ አለበት አንቀጽ 25. ጥቆማን ስለ ማሳወቅ1. ማንኛውም የኤጀንሲው ኃላፊ ወይም ሠራተኛ በዚህ መመሪያውስጥ የተካተቱ መርሆዎችን የሚፃረር የሥነ ምግባር ጉድለትበማንኛውም መንገድ መፈፀሙን ካወቀ ጉዳዩን ለሥነ ምግባርመከታተያ ክፍል ወይም ለመ ቤቱ የበላይ ኃላፊ እንዲሁም ጉዳዩከበድ ያለ ከሆነም ለኮሚሽኑ ማሳወቅ አለበት92. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 መሰረት የሚቀርበው ጥቆማእውነተኛ ከበቀል የፀዳና ምክንያታዊ በሆነ እምነት ላይየተመሰረተ መሆን ይኖርበታል3. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 መሰረት ጥቆማ አቅራቢውከማናቸውም የበቀል ጥቃት የመጠበቅ መብት አለው4. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 መሰረት ጥቆማ አቅራቢውማንነቱ እንዳይገለጽ ከፈለገ ማንነቱ ምስጢራዊ መያዝ አለበት አንቀጽ 26. ስለ ቀረቡ ጥቆማዎች አፈጻጸም1. በኤጀንሲው ስለተፈጸሙና ሊፈጸሙ ስለታቀዱ የሙስናወንጀሎችና ብልሹ አሰራሮች አንዲሁም የሥነ ምግባር መርሆዎችጥሰትን የተመለከተ ያወቀ ማንኛውም የኤጀንሲው ሠራተኛጥቆማውን ለኤጀንሲው የሥነ ምግባር መኮንኑ በቃል በጽሁፍበስልክ ወይም በሌሎች ማናቸውም መንገዶች ቢቻል ከደጋፊማስረጃ ጋር ማቅረብ ይችላል2. በዚህ አንቀጽ ንዑስ አንቀጽ 1 መሰረት በቀረበው ጥቆማመሰረት የኤጀንሲው የሥነ ምግባር መኮንን ጥቆማ ወደተደረገበትክፍል በመሄድ መረጃዎች ይሰበሰባሉ በተሰበሰበው መረጃመሰረት የተገኘው ግኝት ከመፍትሔ ሃሳብ ጋር ለኤጀንሲውየበላይ ኃላፊ ይቀርባል3. ስለተወሰደው እርምጃ አፈጻጸም ክትትል ይደረጋል ሪፖርትምይቀርባል አንቀጽ 27. ተፈጻሚነት ስለ ማይኖራቸው ሕጎችከዚህ መመሪያ ጋር የሚቃረን ማንኛውም መመሪያ ወይም የአሰራርልምድ በዚህ መመሪያ የተሸፈኑ ጉዳዮችን በሚመለከት ብቻተፈጻሚነት አይኖራቸውም አንቀጽ 28. መመሪያውን ስለማሻሻልይህ መመሪያ አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በማናቸውም ጊዜ ሊሻሻልይችላል አንቀጽ 29. መመሪያው የሚጸናበት ጊዜይህ የሥነ ምግባር መመሪያ ከጥቅምት 1 ቀን 2004 ዓ.ም ጀምሮተፈጻሚነት ይኖረዋል
ትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስነምግባርና ፀረ-ሙስና ኮሚሽን ስልጣንናተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ የወጣ አዋጅመንግስት የያዘዉን የእድገት መንገድናየዲሞክራሲ ስርዓት ግንባታ ቀጣይነትእንዲኖረው ሙስና እና ብልሹ አሰራርየማይሸከምና በብቃት ለመዋጋት ዝግጁ የሆነህብረተሰብ ለመፍጠር ልዩ ትኩረት መስጠትየሚያስፈልግ መሆኑ ስለታመነበትየተሻሻለው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊመንግስት የስነ-ምግባርና ፀረ-ሙስና ኮሚሽንማቋቋምያ አዋጅ ቁጥር 2082003 ዓ.ምበምርመራበክስና መረጃ በማሰባሰብ ግልፅበማድረግ ማሻሻልና አዳዲስ ድንጋጌዎችእንዲካተቱ ማድረግ አስፈላጊ በመሆኑበህዝባዊ ድርጅቶች ዉስጥ የሙስና ወንጀልእንዳይፈፀም መከላከልና መቆጣጠር የሙስናወንጀሎች ሲፈፀሙም የመመርመርናየመክሰስ ስልጣን ለኮሚሽኑ መስጠትአስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱየትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክርቤት ተሻሽሎ በወጣዉ የትግራይ ብሄራዊክልላዊ መንግስት ህገ መንግስት ዓንቀፅ493ሀ መሰረት ይህ አዋጅ አዉጥቷልክፍል አንድጠቅላላአንቀፅ 1አጭር ርእስይህ ኣዋጅ የትግራይ የስነ ምግባርና የፀረ ሙስናኮሚሽን ስልጣንና ተግባር ለመወሰን የወጣ አዋጅተብሎ ይጠቀሳልአንቀፅ 2.ትርጉም1. ኮሚሽን ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊመንግስት የስነ-ምግባርና የፀረ-ሙስናኮሚሽን ነው2. ኮሚሽነርና ምክትል ኮሚሽነር ማለትእንደ ቅደም ተከተሉ የኮሚሽኑ ኮሚሽነር እናምክትል ኮሚሽነር ነው3. ሰው ማለት የተፈጥሮ ወይም በሕግየሰውነት መብት የተሰጠው ነው4. የመንግስት መስርያ ቤት ማለት የትግራይብሄራዊ ክልላዊ መንግስት በህግ ያቋቋመውናበሙሉ ወይም በከፊል በጀት የሚመድብለትነው5. የመንግስት የልማት ድርጅትማለትየትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት በሙሉወይም በከፊል በጀት የሚመደብለት የልማትድርጅት ወይም አክስዮን ማሕበር ነው6. የመንግስት ባለ ስልጣናት ማለት ርዕሰመስተዳድርና ምክትል ርዕሰ መስተዳድርየርዕሰ መስተዳድሩ አማካሪዎች ኣፈ-ጉባኤና ምክትል አፈ-ጉባኤየክልል አፈጉባኤ አማካሪዎች የምክር ቤት ቋሚኮሚቴ ሰብሳቢና ምክትልቢሮ ሃላፊዎችናምክትል ቢሮ ሃላፊዎችየጠቅላይ ፍቤትኘረዚደንትና ምክትል ኘረዚደንትየከፍተኛ ፍርድቤት ዳኞችናሬጅስትራሮች ኮሚሽነርና ምክትል ኮሚሽነርየኤጀንሲ ሃላፊና ምክትል ሃላፊዋና ኦዲተርና ምክትል ዋና ኦዲተርየፅሕፈት ቤት ሓላፊና ምክትል ሃላፊየኢንተርኘራይዝ ሃላፊና ምክትል ሃላፊየኢንስቲዩቲት ሃላፊና ምክትል ሃላፊየመንግስት መስርያ ቤት ዋና ዳይሬክተርናምክትል ዋና ዳይሬክተርየመንግስትየልማት ድርጅት ሃላፊና ምክትልሃላፊበተመሳሳይ ደረጃ የሚገኙባለስልጣኖች የዞን ዋና አስተዳዳሪ እናምክትል ዋና አስተዳደሪ የዞን የዋናአስተዳዳሪ አማካሪና የፅሕፈት ቤትሃላፊየከፍተኛና የወረዳ ፍቤትኘረዚደንቶችና በነዚህ ደረጃዎች የሚገኙዳኞችና ረጂስትራር እንዲሁም በዞን ደረጃየሚገኙ የመስርያ ቤት ሃላፊዎችያጠቃልላል የከተማ ከንቲባና ምክትልከንቲባ የከተማ ከንቲባ አማካሪየማዘጋጃቤት ስራ አስከያጅ የፅሕፈት ቤት ሓላፊየወረዳየከተማና ክፍለ ከተማ ምክር ቤትኣፈ-ጉባኤና ምክትል ኣፈ-ጉባኤየወረዳናክፍለ ከተማ ምክር ቤት የቋሚ ኮሚቴሰብሳቢና ምክትል ሰብሳቢየወረዳና ክፍለከተማ ዋና አስተዳደሪና ምክትል ዋናአስተዳዳሪየወረዳ ዋና አስተዳዳሪኣማካሪየወረዳና የክፍለ ከተማ ፅሕፈትቤትና ምክትል ሓላፊ በተመሳሳይ ደረጃየሚገኙ የወረዳ ባለስልጣናት ያጠቃልላል7. የመንግስት ሰራተኛ ማለት በዚህ አንቀፅንኡስ አንቀፅ 6 ውስጥ ከተጠቀሱት ውጭበክልሉ የመንግስት መስርያ ቤት ወይምየልማት ድርጅት ውስጥ ተቀጥሮ ተሽሞተመድቦ ወይም በህዝብ ተመርጦ የሚሰራየተፈጥሮ ሰው ነው8. ህዝባዊ ድርጅት ማለት በማንኛዉምአግባብ ከአባላት ወይም ከህዝብ የተሰበሰበወይም ለህዝባዊ አገልግሎት ታስቦ የተሰበሰበገንዘብንብረት ወይም ሌላ ሃብትየሚያስተዳድር አካልና አግባብነት ያለዉኩባንያን የሚያካትት የግል ዘርፍ ሲሆንየሚከተሉትን አያካትትምሀ የሃይማኖት ድርጅትንለ የፖለቲካ ድርጅት ፓርቲሐ የአለም አቀፍ ድርጅትን እናመ ዕድርና ተመሳሳይ ባህላዊ ወይምሃይማኖታዊ ይዘት ያለዉ ማሕበርን9. የህዝባዊ ድርጅት ባለስልጣናትማለትየድርጅት መሪ ወይም ሃላፊ ወይም ስራአስፈፃሚ ወይም ስራ አስኪያጅየቦርድሃላፊየዳይረክተሮች ቦርድ አባልየክፍልሃልፊ ወይም የስራ ሂደት ሃላፊየአክስዮንማህበር ወይም የበጎ አድራጎት ድርጅትየሚያደራጅ ሰዉ ሆኖ የኮሚቴ አባልያካትታል10. የህዝባዊ ድርጅት ሰራተኛ ማለት በዚህአንቀፅ ንኡስ ዐንቀፅ 9 ከተጠቀሱት ውጪበህዝባዊ ድርጅት ዉስጥ ተቀጥሮተመድቦወይም በአባላት ተመርጦ በቋሚነት ወይምበጊዚያዊነት የሚሰራ የተፈጥሮ ሰው ነው11.የሙስና ወንጀልማለት የሙስና ወንጀልለመደንገግ በወጣው የፌደራል አዋጅ ቁጥር8812007ዓ.ም የተደነገጉት የሙስናወንጀሎች ናቸው12. ከባድ የስነ ምግባር ጥሰት ማለት በክልሉየመንግስት ሰራተኞች የስነ ምግባር ደንብእና በኮሚሽኑ የአላማ ፈፃሚ ሰራተኞችመተዳደርያ ደንብ መሰረት ከስራሊያሰናብት የሚችል ጥፋት ነው13. ከባድ የሙስና ወንጀል ማለትሀ ከፍተኛ ስትራቴጅያዊ ጠቀሜታባላቸው የመንግስት መስርያ ቤቶችየመንግስት የልማት ድርጅቶችና ህዝባዊድርጅቶች የሚፈፀሙ ከ100000 ብርበላይ የገንዘብ መጠን ያላቸዉ የሙስናወንጀሎች ወይምለበክልሉ የመንግስትና ህዝባዊ ድርጅቶችባለስልጣናት የሚፈፀሙ የሙስናወንጀሎች ወይምሐበክልሉ ኢኮኖሚ ሰላምና ፀጥታእንዲሁም በህብረተሰቡ ኑሮ ላይ ከፍተኛጉዳት የሚያደርሱ ወይም ሊያደርሱየሚችሉ የሙሱና ወንጀሎች ናቸው14. የባንክ ሂሳብ ማለት በባንክ እንዲሁምበፋይናንስ ተቋማት የተቀመጠ ገንዘብወርቅና ሌሎች ውድ ዋጋ ያላቸዉ እቃዎችእንዲሁም አንድ ደንበኛ ከባንኩ ጋርየሚያደርጋቸው ማናቸውንም የሃብትግንኙነቶች ወይም ልውውጥ የሚያጠቃልልነው15. አዋጅ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊመንግስት የስነ- ምግባርና የፀረ-ሙስናኮሚሽን ስልጣንና ተግባር ለመወሰን እናአዋጅ ቁጥር 2712008ዓ.ም ለማሻሻልየወጣ ነዉ ገፅ 5 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቁ. ኣዋጅ 2712008 ዓ.ም ገፅ 5 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ አዋጅ ቁ. 2712008ዓ.ም616.ጠቋሚ ማለት ተፈፂሙ ወይ ክፍፀም እዩኢሉ ዝኣመኖ ገበን ግዕዝይና ዝምልከትሓበሬታ ኣግባብ ንዘለዎ ኣካል ወይ ንኻልእፍትሒ ኣካል ንመንግስታዊ ቤት ዕዮንትካል ልምዓት መንግስቲ ወይ ንህዝባዊትካል ወይ ንላዕለዋይ ሓላፊ ህዝባዊ ትካልወይ ብሕጊ ወይ ብመምርሒ ገበን ግዕዝይናጥቆማ ክቕበል ሓላፍነት ንዝተዉሃቦ ካልእኣካል ዘቕርብ ሰብ እንትኸዉን ነዞምዝተጠቐሱ ኣካላት ጥቆማ እንተዘየቕረበዉንገበን ግዕዝይና ዝተፈፀመሉ ዋኒን ኦዲትዝገብር ወይ ኣብ ኦዲት ተግባሩ ዝተፈፀመግዕዝይና ዘቃለዐ ኦዲተርን ጥቆማ ዘፃሪ ወይዝምርምር ሰብ የካትት17.ክፍሊ ክትትል ስነ-ምግባር ማለትግዕዝይናን ብልሽው ኣሰራርሓን ንምክልኻልንንምቁፅፃርን ተግባራት ፅቡቕ ስነ-ምግባርንምስፍሕፋሕ ዝሰርሕ ኣብ ሕድሕድ ቤትዕዮ መንግስቲ ትካል ልምዓት መንግስትንህዝባዊ ትካልን ዘሎ ማሓውር እዩ18.ኣግባብነት ዘለዎም ኣካላት ማለትመንግስታዊ ኣብያተ ዕዮ ትካላት ልምዓትመንግስትን ህዝባዊ ትካላትን እዮም19.ኣግባብነት ዘለዎ ኩባንያ ማለት ብህዝባዊትካል ዝተጣየሸ ሓላፍነቱ ዝተወሰነ ኩባንያእንትኸውን እዚ ዓይነት ኩባንያ ምስ ካልኦትዘጣይሾ ማሕበር ሽርክና ዘጠቓልል እዩ16. ጠቋሚ ማለት ተፈፅመዋል ወይምሊፈፀም ነዉ ብሎ ያመነዉን የሙስናወንጀል የሚመለከት መረጃ አግባብ ላለዉአካል ወይም ለሌላ የፍትህ አካልለመንግስት መስርያ ቤትለመንግስትየልማት ድርጅት ወይም ለህዝባዊ ድርጅትወይም ለህዝባዊ ድርጅት የበላይ ሃላፊወይም በህግ ወይም በመመሪያ የሙስናወንጀል ጥቆማን እንዲቀበል ሃላፊነትለተሰጠዉ ሌላ አካል የሚያቀርብ ሰዉ ሲሆንለእነዚህ ለተጠቀሱት አካላት ጥቆማባያቀርብም የሙስና ወንጀል የተፈፀመበትንጉዳይ ኦዲት የሚያደርግ ወይም በኦዲትከተደረገ በኃላ ሙስና መፈፀሙን ያጋለጠኦዲተር እና ጥቆማን የሚያጣራ ወይምየሚመረምር ሰዉን ያካትታል17. የስነ ምግባር ክትትል ክፍል ማለትሙስናና ብልሹ አሰራርን ለመከላከልናለመቆጣጠር መልካም ስነ ምግባርለማስፋፋት የሚሰራ በእያንዳንዱየመንግስት መስርያ ቤት የመንግስትየልማት ድርጅትና ህዝባዊ ድርጅት ያለመዋቅር ነው18. አግባብነት ያላቸው አካላት ማለትየመንግስት መስርያ ቤቶች የመንግስትየልማት ድርጅቶችና ህዝባዊ ድርጅቶችናቸው19. አግባብነት ያለው ኩባንያ ማለት በህዝባዊድርጅት የተቋቋመ ሃላፊነቱ የተወሰነኩባንያ ሲሆን እንደዚህ ዓይነት ኩባንያከሌሎች ጋር የሚያቋቁመውን የሽርክናማህበር የሚያጠቃልል ነው ገፅ 6 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቁ.ኣዋጅ 2712008 ዓ.ም ገፅ 6 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ አጠቋሚ ማለት ተፈፅመዋል ወይምሊፈፀም ነዉ ብሎ ያመነዉን የሙስናወንጀል የሚመለከት መረጃ አግባብ ላለዉአካል ወይም ለሌላ የፍትህ አካልለመንግስት መስርያ ቤትለመንግስትየልማት ድርጅት ወይም ለህዝባዊ ድርጅትወይም ለህዝባዊ ድርጅት የበላይ ሃላፊወይም በህግ ወይም በመመሪያ የሙስናወንጀል ጥቆማን እንዲቀበል ሃላፊነትለተሰጠዉ ሌላ አካል የሚያቀርብ ሰዉ ሲሆንለእነዚህ ለተጠቀሱት አካላት ጥቆማባያቀርብም የሙስና ወንጀል የተፈፀመበትንጉዳይ ኦዲት የሚያደርግ ወይም በኦዲትከተደረገ በኃላ ሙስና መፈፀሙን ያጋለጠኦዲተር እና ጥቆማን የሚያጣራ ወይምየሚመረምር ሰዉን ያካትታል17. የስነ ምግባር ክትትል ክፍል ማለትሙስናና ብልሹ አሰራርን ለመከላከልናለመቆጣጠር መልካም ስነ ምግባርለማስፋፋት የሚሰራ በእያንዳንዱየመንግስት መስርያ ቤት የመንግስትየልማት ድርጅትና ህዝባዊ ድርጅት ያለመዋቅር ነው18. አግባብነት ያላቸው አካላት ማለትየመንግስት መስርያ ቤቶች የመንግስትየልማት ድርጅቶችና ህዝባዊ ድርጅቶችናቸው19. አግባብነት ያለው ኩባንያ ማለት በህዝባዊድርጅት የተቋቋመ ሃላፊነቱ የተወሰነኩባንያ ሲሆን እንደዚህ ዓይነት ኩባንያከሌሎች ጋር የሚያቋቁመውን የሽርክናማህበር የሚያጠቃልል ነውአንቀፅ 3.የፆታ አገላለፅበዚህ አዋጅ በወንድ ፆታ የተገለፀዉ ሁሉ ለሴትፆታም የሚያካትት ነዉአንቀፅ 4.የኮሚሽኑ ዓላማዎች1. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበርየስነ ምግባርና የፀረ ሙስና ትምህርትበማስፋፋት የነቃ እና ሙሱናን የማይሸከምሕብረተሰብ እንዲፈጠር ጥረት ማድረግ2. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበርየሙሰና ወንጀል እና ብልሹ አሰራርንመከላከል3. የሙስና ወንጀል እና ብልሹ አሰራርንመከታተልመመርመርና መክሰስክፍል ሁለትስለኮሚሽኑ መቋቋም አደረጃጀት ስልጣንናተግባርአንቀፅ 5. የኮሚሽኑ መቋቋም1. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስነ-ምግባርና የፀረ ሙስና ኮሚሸን እንደገና በዚህአዋጅ ተቋቁሟል2. የኮሚሽኑ ተጠሪነት ለትግራይ ብሄራዊክልላዊ መንግስት ርዕሰ መስተዳድርይሆናልአንቀፅ 6.አደረጃጀትኮሚሽኑ1. በርዕሰ መስተዳድሩ የሚሾሙ ኮሚሽነርናምክትል ኮሚሽነር2. ስራውን ለመፈፀም የሚያስፈልጉት ሌሎችሰራተኞች ይኖሩታልአንቀፅ 7.ስለ ኮሚሽኑ የሥራ ነፃነትበዚህ አዋጅ ኣንቀፅ 5 ንኡስ አንቀፅ 2የተደነገገው ቢኖርም ኮሚሽኑ በሚመረምራቸውክስ በሚመሰርትባቸው ወይም ክሰበመሰረተባቸው ጉዳዮች ላይ ከማንኛውም ፈፃሚአካልና ሌሎች አካላት ጣልቃ ገብነትና ተፅዕኖነፃ ሆኖ በህግ በተሰጠው ስልጣን መሰረትይሰራልአንቀፅ 8.ዋና ፅሕፈት ቤትየኮሚሽኑ ዋና መስርያ ቤት መቐለ ሆኖ እንደአስፈላጊነቱ በዞንና ወረዳ ቅርንጫፍ ፅሕፈትቤት ሊኖረው ይችላልአንቀፅ 9.የኮሚሽኑ ስልጣንና ተግባርበሌሎች ህጎች ለኮሚሽኑ የተሰጠዉ ስልጣንናተግባር እንደተጠበቀ ሆኖ1. የሰራተኞቹ ሞያዊ ብቃትና ስነ-ምግባርለማሳደግ የአቅም ግንባታ ስራዎችያካሄዳል2. ከሚመለከታቸው አካላት ጋር በመተባበርስለሙስና እና ጎጂነቱ ህዝቡ እንዲረዳ እናአስተሳሰቡ እንዲጎለብት ማስተማርበህዝብ አገልግሎት እና በህብረተሰብ ውስጥመልካም ስነ-ምግባር ማስፋፋት ሙስናንእና ብልሹ አሰራርን መዋጋትና ማስተባበር3. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋር በመተባበርበመንግስት መስርያ ቤቶች በመንግስትየልማትና ህዝባዊ ድርጅቶች ውስጥ ለሙስናእና ብልሹ አሰራርየተጋለጡና ሊጋለጡየሚችሉ የአሰራር ሰርዓቶች በማጥናትወይም እንዲጠኑ በማድረግ እንዲሻሻሉማማከርና ማሳሰብየአሰራር ስርዓቶቹየተሻሻሉ መሆናቸውን መከታተል እናአስፈላጊ ሆኖ ሲገኝም ተገቢ የሆነ እርምጃእንዲወሰድ ወይም ውሳኔ እንዲሰጥ አግባብላለው አካል በማሳወቅ ወይም በማሳሰብ ሙሱናን የመከላከል በሌሎች ሰዎች ወይምኣካላት ሲጠየቅ ተመሳሳይ ምክርና ድጋፍመስጠት4. ከምርመራና ተገቢ እርምጃ ከመዉሰድ ጋርየተያያዘሀበመንግስት መስርያ ቤቶችበመንግስትየልማትና ህዝባዊ ድርጅቶች ዉስጥ ከባድ የስነ-ምግባር ጥሰት ስለመፈፀሙ ጥቆማ ሲደርሰዉወይም በቂ ጥርጣሬ ሲኖረዉ ያጣራል ወይምእንዲጣራና ተገቢዉ እርምጃ እንዲወሰድይከታተላልለከምርመርና ክስ ጋር የተያያዘ1. በመንግስት መስርያ ቤቶችበመንግስትየልማት ድርጅቶች ወይም በህዝባዊድርጅቶች ውስጥ በሙስና ወንጀሎች አዋጅናበሌሎች ሕጎች የተመለከቱት የመስናወንጀሎች በመንግስት መስርያ ቤቶችበልማት ድርጅቶች ወይም በህዝባዊድርጅቶች ባለስልጣናት ወይም ሠራተኞችወይም በሌሎች ሰዎች ስለመፈፀማቸውወይም2. በዚህ አዋጅ አንቀፅ 22 እና በአዋጅቁጥር 4341997 ዓ.ም የተደነገጉወንጀሎች ከኮሚሽኑ ሥልጣንና ተግባርኣንፃር የሙስና ወንጀል ምርመራ ክስናየፍርድ ሂደትን ከማደናቀፍ ጋር የተያያዙወንጀሎች እና በሌሎች ህጎች የተደነገጉወንጀሎች በማንኛውም ሰው ስለ መፈፀማቸውመረጃ ሲደርሰዉ ወይም በቂ ጥርጣሬሲኖረዉ ያጣራልክስ ይመሰርታል ወይምእንዲመረመርና እንዲከሰስ ያደርጋል5. በዚህ አንቀፅ ንኡስ አንቀፅ 4 የተገለፀውቢኖርምሀ ሌላ ወንጀል ከሙስና ወንጀል ጋርተጣምሮ ተፈፅሞ ሲገኝ ኮሚሽኑ ለሁለቱምየወንጀል ተግባሮች ይመረምራል ይከሳልለየሙስና ወንጀል ተብሎ ክስየተመሰረተበት ድርጊት በክርክር ሂደትየሙሰና ወንጀል ሆኖ ባይገኝም የክሱ ክርክርየመቀጠል ስልጣን አለው6. በዚህ አዋጅ ድንጋጌ አንቀፅ 10 ና 11የተገለፀው ውክልና የመስጠት ጉዳይእንደተጠበቀ ሆኖሀ ኮሚሽኑ በፖሊስ የወንጀል ምርመራመሰረት በማድረግ የሚገኙ ወይም ክስየተመሰረተባቸው የሙስና ወንጀሎችበወንጀሉ የተገኘ ጥቅም ከተመለሰ በኃላበድርድር እንዲያልቁ ማድረግ ይችላልየሙስና ወንጅሎች በድርድርስለሚጠናቀቅበት ሁኔታ በሚወጣ ደንብይወሰናል7. በሙስና ወንጀል የማጣራት ሂዲትበተሻሻለው የፀረ-ሙስና ልዩ የማስረጃ ስነስርዓት ሕግና የወንጀል ሕግ ስነ ስርዓትመሰረት ማናቸውም ቅጥር ግቢ የስራ ቦታተሽከርካሪ ወይም ሌላ ንብረት እንደየአስፈላጊነቱ የመፈተሽ የመበርበርናየመያዝ8. ከሙስና ወንጀል ጋር በተያዘ በባንክእንዲሁም በፋይናንስ ተቋማት የተቀመጠገንዘብ ለመኖሩ በቂ ጥርጣሬ ወይም መረጃሲኖረው በማናቸውም ባንክ እንዲሁምበፋይናንስ ተቋማት የሚገኝ የተጠርጣሪዎች የባንክ ሂሳብ በኮሚሽነሩ ትእዛዝእንዲመረመር የማድረግ መረጃ የማግኘትእናአስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በፍርድ ቤት ትእዛዝእንዲታገድ የማድረግ9. በህግና ኣሰራር መሰረት ያለመከሰስ መብትእንዲነሳ በኮሚሽነሩ ፊርማ የመጠየቅ10. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋርበመተባበር በህግ መሰረት ሃብታቸውንናየገንዘብ ጥቅማቸውን እንዲያስመዘግቡግዴታ ያለባቸው ባለስልጣናትና ሰራተኞችመዝግቦ መያዝ ወይም ተመዝግቦ እንዲያዝየማድረግ11. ሃብትና ገንዘባቸው ያላስመዘገቡ የክልሉባለስልጣናት እና ሰራተኞች የሚመለከትጥቆማ ለሚያቀርቡ አካላት በህግ መሰረትማግኘት የሚገባቸውን ጥቅም ማግኘታቸውያረጋግጣል ይከታተላል12. ለህግ አውጪውና የዳኝነት አካላትንሳይጨምር ለመንግስት መስርያ ቤቶችለመንግስት የልማት ድርጅቶችና ለህዝባዊድርጅቶች የሚያገለግሉ የስነ ምግባር ደንቦችመዘጋጀታቸው ማረጋገጥ እንዲዘጋጁማድረግ በተግባር መዋላቸውን መከታተልከህግ አውጪው እና ከዳኝነት አካላት ጥያቄሲቀርብለት በስነ ምግባር ደንብ አዘገጃጀትረገድ ምክር ይሰጣል13. የፀረ ሙስና ሕጎችና የስነ ምግባር ደንቦችበተግባር ላይ መዋላቸውን መከታተልለአፈፃፀማቸው ጠቃሚ ምክር መስጠትበምርመራና ክስ የሚገኙ የሙስናወንጀሎችና በፍርድ ሂደት ያለ የሙስናወንጀል ክስ በሕግ መሰረት ለህዝብ ጥቅምማንሳት ዝርዝር አፈፃፀሙ በሚወጣ በደንብይወሰናል15. በወንጀሉ የተገኘ ጥቅም እንዲመለስበማድረግ በሙስና ወንጀል ክስየተመሠረተባቸው ወይም በምርምራ ሂደትላይ ያሉ የሙስና ወንጀሎች በማቋረጥእንዲቋጩ ማድረግ ዝርዝር አፈፃፀሙበሚወጣ ደንብ ይወሰናል16. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋርበመተባበር ሙስናንና ስነ ምግባርበተመለከተ ጥናትና ምርምር ማድረግተመሳሳይ ስራ ለሚሰሩ ኣካላት መደገፍየኮሚሸኑን ዓላማዎች ለማራመድ የሚረዱሪፖርቶች እና ቴክኒካዊ ጥናቶችን አሳትሞያሰራጫል17. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋርበመተባበር ለሙስና ወንጀል ጠቋሚዎችናምስክሮች የአካል እና የሥራ ዋስትና ጥበቃየሚሰጥበትን ሁኔታ ማመቻቸት በህግመሰረት ጥበቃ የማድረግ18. ሙስናን በመታገልና በመከላከል ረገድጥሩ ውጤት ያስገኙ ሰዎችን መሥርያቤቶችን እና ድርጅቶችን አወዳድሮለሽልማት የሚበቁበት ሥርዓትና መሊኪያመዘርጋትናተግባራዊ ማድረግ19. ተመሳሳይ ዓላማ ካላቸው የፌደራልናየክልል አካላት ጋር ግንኝነትና የሥራትብብር ይፈጥራል20. አግባብነት ካላቸው አካላት ጋርበመተባበር የሥነ-ምግባር ክትትል ክፍሎችእንዲቋቋሙ ድጋፍ መስጠት ለዚህ ዓላማየሚያስፈልጉ የተለያዩ የፀረ-ሙሰናአደረጃጀቶች እንዲቋቋሙ የማድረግ21. ከህዝብ መረጃ የሚያገኝበትና ለህዝብመረጃ የሚሰጥበት ዘዴዎችን ይቀይሳልያስፈፅማል22. በህግ ወይም ብፍርድ ቤት ትእዛዝካልሆነ በስተቀር ከሙስና ወንጀል ጋርየተያያዙ ጥቆማዎችና ምስክርነት በሚስጢርይይዛልአንቀፅ 10.በሙስና ወንጀል ምርመራ ውክልናሰለመስጠት1. ኮሚሽኑ በዚህ አዋጅ አንቀፅ 9 ንኡስ አንቀፅ4 ከተሰጠዉ ከባድ የሙስና ወንጀል ውጪከባድ ያልሆነ የሙስና ወንጀል የመመርመርውክልና በሙሉ ወይም በከፊል እንደሁኔታውለትግራይ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን የወንጀልምርመራ አካላት ሊሰጥ ይችላል2. በየደረጃው ያሉ የትግራይ ክልል ፖሊስኮሚሽን የወንጀል ምርመራ አካላት በዚህአንቀፅ ንኡስ አንቀፅ 1 መሰረት ውክልናባይሰጣቸውም በዚህ አዋጅ አንቀፅ 94መሰረት በኮሚሽኑ የስልጣን ክልልየሚወድቅ የሙስና ወንጀል ለመፈፀሙጥቆማ ሲደርሳቸው ወይም በቂ ጥርጣሬሲኖራቸው ምርመራ መጀመርይኖርባቸዋልሆኖም ስለተጀመረው ምርመራበ24 ሰዓት ዉስጥ ለኮሚሽን ማሳወቅአለባቸው
በሙስና ዙሪያ የተጠኑ ጥናቶች ሥራ ላይ አለመዋላቸው ተገለጸባሕር ዳር ሰኔ 92011ዓ.ም አብመድ የፌዴራል ሥነ ምግባር እና ፀረ ሙስና ኮሚሽን በተመረጡ ዘርፎች ላይ ጥናት ቢያስጠናም የጥናቱን ውጤት ተቀብሎ የሚተገብር ተቋም እንደሌለ አስታወቀኮሚሽኑ ትናንት በአዳማ ከተማ ለአዲስ አበባ ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴዎች እና አባላት በሰጠው ስልጠና ላይ እንዳስታወቀው የሙስና እንቅስቃሴና ስጋት በሚታይባቸው ዘርፎች ላይ የተካሄደውን የጥናት ውጤት የተገበረ አካል የለምበኮሚሽኑ የሥነ ምግባር አውታሮች ማስተባበሪያ ዳይሬክተር አቶ ሀረጎት አብርሃ እንዳሉት ኮሚሽኑ በአዋጅ በተሰጠው ስልጣን መሠረት በተለያዩ ጊዜያት የሙስና ስጋት እና እንቅስቃሴ በሚታይባቸው እንደ መሬት ገቢዎች እና መሠል ሴክተር መሥሪያ ቤቶች እንዲጠኑ ተደርጎ ምክረ ሐሳብ ቢቀመጥም ጥናቱን እንደ ግብዓት ተጠቅሞ ችግሮችን ለማሻሻል የሚጠቀም ተጠኚ መስሪያ ቤትም ሆነ የበላይ አካል የለምዳይሬክተሩ እንዳሉት ለአዲስ አበባ ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ እና አባላት የተዘጋጀው ስልጠናም ኮሚሽኑ አዲስ ሚዲያ ኔትዎርክን ጨምሮ ከሚመለከታቸው መሥሪያ ቤቶች እና አካላት ጋር ጥምረት በመፍጠር የተጠኑ ጥናቶችን እንዲተገበሩ ለማድረግ ነውእንደ አቶ ሀረጎት ገለጻ የስልጠናው መድረክ ለኮሚሽኑ ግብዓት እንደሚሆንና ይህም የአዲስ አበባን ምክር ቤት በሙስና ትግሉ ላይ ሚናውን ከፍ ለማድረግ ይረዳል በመንግሥት መሥሪያ ቤቶች የሚገኙ የሥነ ምግባር መኮንኖች እንደጠላት እየተቆጠሩ ቢሮ እንኳን የሌላቸው ባለሙያዎች አሉ እነዚህንም ባለሙያዎች ወደ ሥራቸው እንዲገቡና እንቅፋት እንዳይገጥማቸው የምክር ቤቱ አባላት ይረዱናል ብለን ተስፋ እናደርጋለን ብለዋልጠንካራ አገር ለመገንባትም ሙስናን መከላከል ወሳኝ በመሆኑ ሰፊ ሥራ መሥራት እንደሚጠበቅባቸው የተናገሩት ዳይሬክተሩ በዚህ ወቅት መንግሥት ጠንካራ አቋም ይዞ በመንቀሳቀስ ላይ እንደሆነ ገልጸዋል የአ.ፕ.ድ እንደዘገበው በአገሪቱ ስር የሰደደውን የሙስና ችግር ለማስወገድ የተሻለ የፀረ-ሙስና ትግል ለማድረግ በዚህ ወቅት ምቹ ሁኔታ ተፈጥሯልየፌዴራል ሥነ ምግባር እና ፀረ ሙስና ኮሚሽን ምክትል ኮሚሽነር አቶ አትክልቲ ግደይ ደግሞ ጊዜ እና ገንዘብ የፈሰሰባቸውን ጥናቶች የመደርደሪያ ማሞቂያ ከመሆን ወጥተው የጥናቱ ውጤት ታይቶ የሚታረመው እንዲታረም የሚገሰጸው እንዲገሰጽ መሠራት እንዳበት አሳስበዋልጥናቶቹን በአግባቡ መርምሮ የሚያያቸው የለም እንጂ እንደ አገር ብዙ ብክነቶችን ልንከላከልባቸው እንችል ነበር አሁንም ቢሆን አልረፈደም የተጠኑትን ጥናቶች በመተግበር የአዲስ አበባ መስተዳድር ምክር ቤት አባላት እና ቋሚ ኮሚቴዎች ጋር በመተባበር ለመሥራት ተዘጋጅተናል ብለዋል ምክትል ኮሚሽነሩ

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.