collectivat/araina-text-corpus · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 4 1.54k
Vos cau hèr eth dessenh dera estructura de çò que dideratz e dempús trasladà’c tara dimension textuau.
Exercici: sajatz de bastir un tèxte a on s’explique eth tèma: es caracteristiques psicologiques des persones.
Vos cau sajar d’esquematizar es diuèrsi caractèrs qu’an es persones.
Vos cau hèr eth dessenh dera estructura de çò que dideratz e dempús trasladà’c tara dimension textuau.
Eth contrast entre arguments opausadi ei era ua forma simpla de construccion deth tèxte, pr’amor que reprodusís er antagonisme entre persones que defenen punts d’enguarda diferenti.
Liegetz aguesti fragments obtengudi dera plana de Viquipèdia que parle dera anti-intellectualitat:
Es govèrns totalitaris manipulen e apliquen er anti-intellectualisme entà reprimir ara dissidéncia politica.
Pendent era Guèrra Civila espanhòla (1936-1939) e era dictadura deth generau Francisco Franco que seguic (1939-1975), era repression reaccionària deth Terror Blanc (1936-1945) siguec notablament anti-intellectuau, e part des 200.000 civils assassinadi èren era intelligentsia espanhòla, es mèstres e academics actius politicament, artistes e escrivans dera deposada Segona Republica espanhòla (1931-1939).
En estat comunista dera Cambòtja Democratica (1975-1979), eth regim des Khmers Ròis de Pòl Pòt condemnèc a tota era intelligentsia non comunista a morir enes que se dideren killing fields.Intellectuau e anti-intellectuau: eth dessenhador politic Thomas Nast contraste ar estudiant lejut damb eth boxejaire bovin, entà tipificar era vision populista dera lectura coma antitetica damb er espòrt e era esportivitat.
Notatz es còssi e es caps desproporcionats, damb era mesura deth cap representant era abiletat «mentau» e era intelligéncia, e era mesura deth còs representant es capacitats cinetiques e era abiletat «fisica».
Es govèrns totalitaris manipulen e apliquen er anti-intellectualisme entà reprimir ara dissidéncia politica.
Pendent era Guèrra Civila espanhòla (1936-1939) e era dictadura deth generau Francisco Franco que seguic (1939-1975), era repression reaccionària deth Terror Blanc (1936-1945) siguec notablament anti-intellectuau, e part des 200.000 civils assassinadi èren era intelligentsia espanhòla, es mèstres e academics actius politicament, artistes e escrivans dera deposada Segona Republica espanhòla (1931-1939).
En estat comunista dera Cambòtja Democratica (1975-1979), eth regim des Khmers Ròis de Pòl Pòt condemnèc a tota era intelligentsia non comunista a morir enes que se dideren killing fields.
Intellectuau e anti-intellectuau: eth dessenhador politic Thomas Nast contraste ar estudiant lejut damb eth boxejaire bovin, entà tipificar era vision populista dera lectura coma antitetica damb er espòrt e era esportivitat.
Notatz es còssi e es caps desproporcionats, damb era mesura deth cap representant era abiletat «mentau» e era intelligéncia, e era mesura deth còs representant es capacitats cinetiques e era abiletat «fisica».
Sajatz de discutir enquia quin punt se sosten çò qu’afirme er article.
Sustot, pensatz s’ei possible qu’er anti-intellectualisme age aué vigéncia.
Sajatz de dar ua seguida d’arguments e de contra-arguments en aqueth sens.
Consultatz eth document de mercadors e connectors: quini poiríetz emplegar?
Es prumèrs viatgèrs des Pirenèus:
En tèxte i a formes soslinhades: cercatz-ne d’equivalentes.
Quan trobetz dobles opcions, causitz era que vos semble mès adequada (bèth còp ne son es dues)Literatura de viatges en sègle XIX.
En tèxte i a formes soslinhades: cercatz-ne d’equivalentes.
Es Pirenèus sigueren escalats e explorats per persones de tot tipe, moigudes per tot tipe d'interèssi, mès que partatjauen eth madeish amor incondicionau per aguestes/aqueres montanhes, pera sua cultura e peth sòn auviatge.
Toti aguesti/aqueri individus trabalhauen incansablaments entà hèr a conéisher eth legat impressionant dera natura e preservar-lo.
Era origina d'aguesta/aquera fascinacion pes Pirenèus dilhèu se remonte ath mapa elaborat per diuèrsi engenhèrs militars, entre eri Vicente de Heredia e Reinhard Junker eth 1785, seguit pes ascensions de montanhes e excursions naturalistes de Ramond de Carbonnières en 1787.
Tath/en sègle XIX, comencèren a caminar entara zòna des Pirenèus-Mont Perdut es prumèri viatgèrs/viatjaires romantics, toti eri personatges providents/eminents qu'estimauen aqueres montanhes e que volien descorbir, estudiar o simplaments contemplar eth paisatge e sustot trabalhar entà garantir/garantizar que siguesse protegit.
A compdar d'aqueth moment, i auec/aueren fòrça/moltes persones que vengueren tad aquiu/ací a realizar estudis -bèri uns en prigondor, d’auti de mès divulgatius- que dempús heren a conéisher, en tot exautar/enautir es riqueses naturaus, culturaus, ambientaus e umanes dera region.
Er istorian Henri Beraldi descriuec era forma de pensar d'aqueri montanhèrs e exploradors pirenencs, e didec que "cau pujar tara montanha, sénter e escríuer sus çò que sentem".
Louis Ramond de Carbonnières (1755-1827) neishec en Alsàcia.
Ère familiarizat damb es Aups e viatgèc en sector centrau des Pirenèus en 1777.
A mès de viatjar per Bigòrra, Gavarnia e Luishon, ascendic en Mont Perdut en agost de 1802, credent qu’ère eth som mès naut dera cadea.
Era sua importància istorica ei rebatuda en nòm d’un des tucs, Som de Ramond, e en tèrme latin que designe ua planta, Ramonda myconi (violeta pirenenca).
Resultat d'imatges de juli soler i santalóEth catalan Juli Soler i Santaló (1865-1914), president deth Centre Excursionista de Catalonha, viatgèc pes Pirenèus e produsic un còs de trabalh, en cadun des airaus qu’explorèc, qu’ei exaustiu ena documentacion e globau ena vision.
Trauessèc es Pirenèus en ua cèrca per conquerir-ne es tucs e, per çò que semble, siguec era prumèra persona qu’empleguèc un sac de dromir en penent meridionau.
Eth prumèr apartat deth tèxte anterior conten cinc paragrafs.
I a ua succession entre eri; de quin tipe?
Dideríetz qu’ei temporau?
Logica?
Sajatz de crear un tèxte paral·lèl, explicatiu, en tot emplegar mercadors e connectors (consultatz er inventari de mercadors e connectors), coma per exemple: en prumèr lòc…, mès alavetz…, donques…, atau per exemple…
Eth prumèr apartat deth tèxte anterior conten cinc paragrafs.
I a ua succession entre eri; de quin tipe?
Dideríetz qu’ei temporau?
Logica?
Sajatz de crear un tèxte paral·lèl, explicatiu, en tot emplegar mercadors e connectors (consultatz er inventari de mercadors e connectors), coma per exemple: en prumèr lòc…, mès alavetz…, donques…, atau per exemple…
Unitat 4.
Coma sabem, es preposicions servissen entà hèr eth ligam entre un vèrb e es sòns complements.
Segondàriament, tanben liguen un nom o un adjectiu damb es sòns complements:
Era preposicion que mès soent introdusís complements deth nòm o der adjectiu ei de, damb valors semantics diuèrsi:
Rehètz es frases en tot emplegar era preposicion que se da en parentèsi.
Se pòt dar mès d’ua possibilitat en bèth cas: Era còsta ère plea d’arbes quilhadi qu’entorauen tot eth camin.
Alemanha envadic França e aquerò causèc un danh qu’encara viuem.
Rehètz es frases en tot emplegar era preposicion que se da en parentèsi.
Se pòt dar mès d’ua possibilitat en bèth cas:
Era còsta ère plea d’arbes quilhadi qu’entorauen tot eth camin.
Quilhadi ena còsta, es arbes entorauen tot eth camin.
Alemanha envadic França e aquerò causèc un danh qu’encara viuem.
I a ensagi que questionen es procediments democratics.
Ua casa bastida damb husta ei mès integrada en paisatge.
Era plaça ei tota semiada de papèrs, çò qu’aufrís ua imatge negativa.
Hèm un assag entà anar pera carretèra de baish.
Es claus se clauen damb un martèth, non pas damb ua pèira.
Èrem en pònt en moment que vedérem a passar es camions.
An dobtes sus era veracitat des declaracions.
Es libres a on cònsten es compdes de hereuèr son ena estatgèra superiora.
Declararè en tòn lòc quan te criden, e non calerà que gesques de çò de tòn.
Admetien qu’ac auien hèt de mala encólia.
Se’n van a veir as sòns parents de França cada an pendent es dies de Pasca.
Ja sò fatigat pr’amor qu’aguesta musica ei estridenta.
Sabent que i anaràs, me sò inscrit en cors d’estiu.
Aqueri pòbles des Landes m’an hèt a decidir a insciuer-me en cors d’estiu.
A pres ua determinacion: anar en prumèr lòc dera lista.
I a d’autes possibilitats:
Mès en aqueri casi i é implicit un cèrt component verbau, d’accion:
Se poirie díder qu’es preposicions se botgen entre es vèrbs e es advèrbis, pr’amor que contien soent un component d’accion (coma auem vist) e, a viatges, pòden foncionar coma advèrbis.
Per exemple, era preposicion contra:
Se pensam ara enes relacions entre es preposicions e eth vèrb, veiram que n’i a que i son mès propères.
Per exmple, es preposicions a e de son es qu’emplegam mès soent entà introdusir complements que son immediats ath vèrb:
Tanben i son propères en, per, entà, damb:
Era preposicion a hè eth ligam entre eth vèrb hèr e un aute vèrb en infinitiu que lo complemente:
Inseritz-i ua preposicion se la i cau:Non l’auem vist … vier jamèsAc volem … hèr coma mos an demanatS’ac sabem … hèr arai e, se non, ac haram … hèrÒ, ja me veigui … marchar per aqueri caminsSabetz … escríuer en occitan?Quan arriben demanatz-les que venguen … dinarEs nòsti mainatges son … estudiar ena bibliotècaM’estimi mès de hèr-lo … portar per un auteTanben en construccions a on eth vèrb principau indique percepcion, e a on normaument (mès non pas tostemp) es dus vèrbs an subjèctes diferents:
Inseritz-i ua preposicion se la i cau:
Sabetz … escríuer en occitan?
L’entenetz bèth còp a cantar, aqueth audèth?
Era preposicion a ei tostemp ena construccion anar a, que pòt auer valor de futur immediat:Vau a crompar eth panTant qu’ac demanes, t’ac vau a díderEi tanben possibla era construccion complèxa, qu’exprimís intencion, anar (entà) anar a:Me’n vau entà anar crompar/me’n vau anar cromparAd aquera ora ja me n’anaua (entà) anar córrerAs vist a passar aqueth coche?
Era preposicion a ei tostemp ena construccion anar a, que pòt auer valor de futur immediat:
Ei tanben possibla era construccion complèxa, qu’exprimís intencion, anar (entà) anar a:
S’emplegue era preposicion a tanben ena construccion èster a + inf., en sens d’accion que se desvolope de manèra contunhada:
Evidentaments, er infinitiu ei introdusit per a quan ac demane eth vèrb principau:
Es complements d’objècte indirècte son introdusits per preposicion a:
Bèth còp se pòt dar ua cèrta equivaléncia entre un objècte indirècte e un complement de lòc.
Bèth còp se pòt dar ua cèrta equivaléncia entre un objècte indirècte e un complement de lòc.
Alavetz eth complement pren ua cèrta aparença de personification:
Es objèctes dirèctes son tanben introdusits per a quan son persones, e non sonque quan son pronòms personaus mès tanben quan son noms:
Aquerò se pòt dar tanben quan parlam d’animaus se les atribuïm comportaments de tipe uman, e tanben, ei clar, personificacions que se donguen ena ficcion:
Era preposicion a s’emplegue tanben en fòrça locucions qu’exprimissen lòc, coma ath pè de, ath cant/costat de, ath cap de:
Tanben en expressions coma:
Encara que son mès normaus peth ser e peth maitin.
Coma locatiu, ei tostemp presenta ena forma a on, mès s’elidís quan er introductor ei entà o enquia:
Inseritz-i ua preposicion, damb article contractat se i cau:

Vos cau hèr eth dessenh dera estructura de çò que dideratz e dempús trasladà’c tara dimension textuau.

Exercici: sajatz de bastir un tèxte a on s’explique eth tèma: es caracteristiques psicologiques des persones.

Vos cau sajar d’esquematizar es diuèrsi caractèrs qu’an es persones.

Vos cau hèr eth dessenh dera estructura de çò que dideratz e dempús trasladà’c tara dimension textuau.

Eth contrast entre arguments opausadi ei era ua forma simpla de construccion deth tèxte, pr’amor que reprodusís er antagonisme entre persones que defenen punts d’enguarda diferenti.

Liegetz aguesti fragments obtengudi dera plana de Viquipèdia que parle dera anti-intellectualitat:

Es govèrns totalitaris manipulen e apliquen er anti-intellectualisme entà reprimir ara dissidéncia politica.

Pendent era Guèrra Civila espanhòla (1936-1939) e era dictadura deth generau Francisco Franco que seguic (1939-1975), era repression reaccionària deth Terror Blanc (1936-1945) siguec notablament anti-intellectuau, e part des 200.000 civils assassinadi èren era intelligentsia espanhòla, es mèstres e academics actius politicament, artistes e escrivans dera deposada Segona Republica espanhòla (1931-1939).

En estat comunista dera Cambòtja Democratica (1975-1979), eth regim des Khmers Ròis de Pòl Pòt condemnèc a tota era intelligentsia non comunista a morir enes que se dideren killing fields.Intellectuau e anti-intellectuau: eth dessenhador politic Thomas Nast contraste ar estudiant lejut damb eth boxejaire bovin, entà tipificar era vision populista dera lectura coma antitetica damb er espòrt e era esportivitat.

Notatz es còssi e es caps desproporcionats, damb era mesura deth cap representant era abiletat «mentau» e era intelligéncia, e era mesura deth còs representant es capacitats cinetiques e era abiletat «fisica».

Es govèrns totalitaris manipulen e apliquen er anti-intellectualisme entà reprimir ara dissidéncia politica.

Pendent era Guèrra Civila espanhòla (1936-1939) e era dictadura deth generau Francisco Franco que seguic (1939-1975), era repression reaccionària deth Terror Blanc (1936-1945) siguec notablament anti-intellectuau, e part des 200.000 civils assassinadi èren era intelligentsia espanhòla, es mèstres e academics actius politicament, artistes e escrivans dera deposada Segona Republica espanhòla (1931-1939).

En estat comunista dera Cambòtja Democratica (1975-1979), eth regim des Khmers Ròis de Pòl Pòt condemnèc a tota era intelligentsia non comunista a morir enes que se dideren killing fields.

Intellectuau e anti-intellectuau: eth dessenhador politic Thomas Nast contraste ar estudiant lejut damb eth boxejaire bovin, entà tipificar era vision populista dera lectura coma antitetica damb er espòrt e era esportivitat.

Notatz es còssi e es caps desproporcionats, damb era mesura deth cap representant era abiletat «mentau» e era intelligéncia, e era mesura deth còs representant es capacitats cinetiques e era abiletat «fisica».

Sajatz de discutir enquia quin punt se sosten çò qu’afirme er article.

Sustot, pensatz s’ei possible qu’er anti-intellectualisme age aué vigéncia.

Sajatz de dar ua seguida d’arguments e de contra-arguments en aqueth sens.

Consultatz eth document de mercadors e connectors: quini poiríetz emplegar?

Es prumèrs viatgèrs des Pirenèus:

En tèxte i a formes soslinhades: cercatz-ne d’equivalentes.

Quan trobetz dobles opcions, causitz era que vos semble mès adequada (bèth còp ne son es dues)Literatura de viatges en sègle XIX.

En tèxte i a formes soslinhades: cercatz-ne d’equivalentes.

Es Pirenèus sigueren escalats e explorats per persones de tot tipe, moigudes per tot tipe d'interèssi, mès que partatjauen eth madeish amor incondicionau per aguestes/aqueres montanhes, pera sua cultura e peth sòn auviatge.

Toti aguesti/aqueri individus trabalhauen incansablaments entà hèr a conéisher eth legat impressionant dera natura e preservar-lo.

Era origina d'aguesta/aquera fascinacion pes Pirenèus dilhèu se remonte ath mapa elaborat per diuèrsi engenhèrs militars, entre eri Vicente de Heredia e Reinhard Junker eth 1785, seguit pes ascensions de montanhes e excursions naturalistes de Ramond de Carbonnières en 1787.

Tath/en sègle XIX, comencèren a caminar entara zòna des Pirenèus-Mont Perdut es prumèri viatgèrs/viatjaires romantics, toti eri personatges providents/eminents qu'estimauen aqueres montanhes e que volien descorbir, estudiar o simplaments contemplar eth paisatge e sustot trabalhar entà garantir/garantizar que siguesse protegit.

A compdar d'aqueth moment, i auec/aueren fòrça/moltes persones que vengueren tad aquiu/ací a realizar estudis -bèri uns en prigondor, d’auti de mès divulgatius- que dempús heren a conéisher, en tot exautar/enautir es riqueses naturaus, culturaus, ambientaus e umanes dera region.

Er istorian Henri Beraldi descriuec era forma de pensar d'aqueri montanhèrs e exploradors pirenencs, e didec que "cau pujar tara montanha, sénter e escríuer sus çò que sentem".

Louis Ramond de Carbonnières (1755-1827) neishec en Alsàcia.

Ère familiarizat damb es Aups e viatgèc en sector centrau des Pirenèus en 1777.

A mès de viatjar per Bigòrra, Gavarnia e Luishon, ascendic en Mont Perdut en agost de 1802, credent qu’ère eth som mès naut dera cadea.

Era sua importància istorica ei rebatuda en nòm d’un des tucs, Som de Ramond, e en tèrme latin que designe ua planta, Ramonda myconi (violeta pirenenca).

Resultat d'imatges de juli soler i santalóEth catalan Juli Soler i Santaló (1865-1914), president deth Centre Excursionista de Catalonha, viatgèc pes Pirenèus e produsic un còs de trabalh, en cadun des airaus qu’explorèc, qu’ei exaustiu ena documentacion e globau ena vision.

Trauessèc es Pirenèus en ua cèrca per conquerir-ne es tucs e, per çò que semble, siguec era prumèra persona qu’empleguèc un sac de dromir en penent meridionau.

Eth prumèr apartat deth tèxte anterior conten cinc paragrafs.

I a ua succession entre eri; de quin tipe?

Dideríetz qu’ei temporau?

Logica?

Sajatz de crear un tèxte paral·lèl, explicatiu, en tot emplegar mercadors e connectors (consultatz er inventari de mercadors e connectors), coma per exemple: en prumèr lòc…, mès alavetz…, donques…, atau per exemple…

Eth prumèr apartat deth tèxte anterior conten cinc paragrafs.

I a ua succession entre eri; de quin tipe?

Dideríetz qu’ei temporau?

Logica?

Sajatz de crear un tèxte paral·lèl, explicatiu, en tot emplegar mercadors e connectors (consultatz er inventari de mercadors e connectors), coma per exemple: en prumèr lòc…, mès alavetz…, donques…, atau per exemple…

Unitat 4.

Coma sabem, es preposicions servissen entà hèr eth ligam entre un vèrb e es sòns complements.

Segondàriament, tanben liguen un nom o un adjectiu damb es sòns complements:

Era preposicion que mès soent introdusís complements deth nòm o der adjectiu ei de, damb valors semantics diuèrsi:

Rehètz es frases en tot emplegar era preposicion que se da en parentèsi.

Se pòt dar mès d’ua possibilitat en bèth cas: Era còsta ère plea d’arbes quilhadi qu’entorauen tot eth camin.

Alemanha envadic França e aquerò causèc un danh qu’encara viuem.

Rehètz es frases en tot emplegar era preposicion que se da en parentèsi.

Se pòt dar mès d’ua possibilitat en bèth cas:

Era còsta ère plea d’arbes quilhadi qu’entorauen tot eth camin.

Quilhadi ena còsta, es arbes entorauen tot eth camin.

Alemanha envadic França e aquerò causèc un danh qu’encara viuem.

I a ensagi que questionen es procediments democratics.

Ua casa bastida damb husta ei mès integrada en paisatge.

Era plaça ei tota semiada de papèrs, çò qu’aufrís ua imatge negativa.

Hèm un assag entà anar pera carretèra de baish.

Es claus se clauen damb un martèth, non pas damb ua pèira.

Èrem en pònt en moment que vedérem a passar es camions.

An dobtes sus era veracitat des declaracions.

Es libres a on cònsten es compdes de hereuèr son ena estatgèra superiora.

Declararè en tòn lòc quan te criden, e non calerà que gesques de çò de tòn.

Admetien qu’ac auien hèt de mala encólia.

Se’n van a veir as sòns parents de França cada an pendent es dies de Pasca.

Ja sò fatigat pr’amor qu’aguesta musica ei estridenta.

Sabent que i anaràs, me sò inscrit en cors d’estiu.

Aqueri pòbles des Landes m’an hèt a decidir a insciuer-me en cors d’estiu.

A pres ua determinacion: anar en prumèr lòc dera lista.

I a d’autes possibilitats:

Mès en aqueri casi i é implicit un cèrt component verbau, d’accion:

Se poirie díder qu’es preposicions se botgen entre es vèrbs e es advèrbis, pr’amor que contien soent un component d’accion (coma auem vist) e, a viatges, pòden foncionar coma advèrbis.

Per exemple, era preposicion contra:

Se pensam ara enes relacions entre es preposicions e eth vèrb, veiram que n’i a que i son mès propères.

Per exmple, es preposicions a e de son es qu’emplegam mès soent entà introdusir complements que son immediats ath vèrb:

Tanben i son propères en, per, entà, damb:

Era preposicion a hè eth ligam entre eth vèrb hèr e un aute vèrb en infinitiu que lo complemente:

Inseritz-i ua preposicion se la i cau:Non l’auem vist … vier jamèsAc volem … hèr coma mos an demanatS’ac sabem … hèr arai e, se non, ac haram … hèrÒ, ja me veigui … marchar per aqueri caminsSabetz … escríuer en occitan?Quan arriben demanatz-les que venguen … dinarEs nòsti mainatges son … estudiar ena bibliotècaM’estimi mès de hèr-lo … portar per un auteTanben en construccions a on eth vèrb principau indique percepcion, e a on normaument (mès non pas tostemp) es dus vèrbs an subjèctes diferents:

Inseritz-i ua preposicion se la i cau:

Sabetz … escríuer en occitan?

L’entenetz bèth còp a cantar, aqueth audèth?

Era preposicion a ei tostemp ena construccion anar a, que pòt auer valor de futur immediat:Vau a crompar eth panTant qu’ac demanes, t’ac vau a díderEi tanben possibla era construccion complèxa, qu’exprimís intencion, anar (entà) anar a:Me’n vau entà anar crompar/me’n vau anar cromparAd aquera ora ja me n’anaua (entà) anar córrerAs vist a passar aqueth coche?

Era preposicion a ei tostemp ena construccion anar a, que pòt auer valor de futur immediat:

Ei tanben possibla era construccion complèxa, qu’exprimís intencion, anar (entà) anar a:

S’emplegue era preposicion a tanben ena construccion èster a + inf., en sens d’accion que se desvolope de manèra contunhada:

Evidentaments, er infinitiu ei introdusit per a quan ac demane eth vèrb principau:

Es complements d’objècte indirècte son introdusits per preposicion a:

Bèth còp se pòt dar ua cèrta equivaléncia entre un objècte indirècte e un complement de lòc.

Alavetz eth complement pren ua cèrta aparença de personification:

Es objèctes dirèctes son tanben introdusits per a quan son persones, e non sonque quan son pronòms personaus mès tanben quan son noms:

Aquerò se pòt dar tanben quan parlam d’animaus se les atribuïm comportaments de tipe uman, e tanben, ei clar, personificacions que se donguen ena ficcion:

Era preposicion a s’emplegue tanben en fòrça locucions qu’exprimissen lòc, coma ath pè de, ath cant/costat de, ath cap de:

Tanben en expressions coma:

Encara que son mès normaus peth ser e peth maitin.

Coma locatiu, ei tostemp presenta ena forma a on, mès s’elidís quan er introductor ei entà o enquia:

Inseritz-i ua preposicion, damb article contractat se i cau: