bo
stringlengths 1
82.9k
| en
stringlengths 1
45.4k
| source_file
stringclasses 152
values | source
stringclasses 7
values | topic
stringlengths 1
208
⌀ |
|---|---|---|---|---|
དེ་བས། ང་ཚོས་ལོ་རེར་པར་མཚུངས་པ་རེ་བླངས་པ་ཡིན། ང་ཚོའི་མཐོང་སྣེ་འདྲ་ཡི་མ་རེད། བུ་མོ་མོ་རང་གི་ལམ་ལ་འཇུག་རྒྱུ་དང་། ངས་མོའི་མིག་ཟུང་ལས་་་ མོས་ཅི་བྱེད་མིན། ཇི་ལྟར་བྱེད་མིན་ལ་བལྟས་པ་ཡིན། | Because while we take the same photo, our perspectives change, and she reaches new milestones, and I get to see life through her eyes, and how she interacts with and sees everything. | null | TED2020 | Passion, Photography, Memories |
ངེད་ཕ་སྤད་གཉིས་འདི་ལྟར་མཉམ་དུ་བསྡད་པའི་དུས་ཚོད་ནང་་་ དུས་འདི་ངེད་ཚོའི་རེ་ཤོས་དང་རྩ་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་སོང་། | This very focused time we get to spend together is something we cherish and anticipate the entire year. | null | TED2020 | Destiny, Education, Excellence |
འགྲུལ་བཞུད་མཐའ་མ་དེར། ང་ཚོ་རྐང་པ་བརྒྱབ་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན། མོ་གློ་རྡེག་ལ་བསྡད་སོང་། མོས་རྩེད་ཆས་ཁང་ཞིག་གི་སྒོ་གཡབ་དམར་པོ་ཞིག་སྟོན་ཞོར་ན་རེ། མོ་ཆུང་དུས་དེ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད་ཟེར། དེ་ནི་འགྲུལ་བཞུད་སྔ་མ་དེ་ཚོ་ནས་བཟུང་སྟེ། | Recently, on one trip, we were walking, and she stops dead in her tracks, and she points to a red awning of the doll store that she loved when she was little on our earlier trips. | null | TED2020 | Nineteen, Emotions, Childhood |
མོས་ང་ལ་མོ་རང་ལོ5ཡིན་དུས། དེ་ནས་པར་ལེན་སྐབས་ཀྱི་ཚོར་བ་བཤད་སོང་། | And she describes to me the feeling she felt as a five-year-old standing in that exact spot. | null | TED2020 | None |
ས་ཆ་དེ་མོས་ཐོག་མར་མཐོང་དུས་ སྙིང་ཡང་ལྷོག་ལྷོག་ལྡིང་གི་འདུག་ཟེར། དེ་ལོ9ཡི་སྔོན་གྱི་དོན་དག་རེད། | She said she remembers her heart bursting out of her chest when she saw that place for the very first time nine years earlier. | null | TED2020 | Nineteen, Emotions, Childhood |
ད་ལྟ་མོ་ཉིག་ཡོག་ཏུ་འགྲོ་དུས་ སློབ་ཆེན་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མོས་དེར་སློབ་གྲྭ་འགྲིམ་རྒྱུ་བྱས་པས་རེད། | And now what she's looking at in New York are colleges, because she's determined to go to school in New York. | null | TED2020 | None |
ངས་གློ་བུར་དུ། འུ་ཅག་གིས་གསར་དུ་བཏོད་པ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་་་ འུ་ཅག་གི་དྲན་འཛིན་ཡིན་པ་ཧ་གོ་བྱུང་། | And it hit me: One of the most important things we all make are memories. | null | TED2020 | None |
དེའི་རྐྱེན་གྱིས། ངས་ཆེད་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་ དྲན་འཛིན་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུ་དྲན་སོང་། | So I want to share the idea of taking an active role in consciously creating memories. | null | TED2020 | Dreams, Education, Relationships |
ངས་ཁྱེད་ཚོའི་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་མེེད། ཡིན་ཡང་ང་སྒེར་ལ་མཚོན་ན། འདྲ་པར15འདི་ཕུད། ནང་མིའི་འདྲ་པར་དུ་རྣམ་ཀུན་ཡོང་གི་མེད། | I don't know about you, but aside from these 15 shots, I'm not in many of the family photos. | null | TED2020 | Passion, Photography, Memories |
ང་རྟག་པར་པར་ཆས་འཛིན་མཁན་དེ་ཡིན། | I'm always the one taking the picture. | null | TED2020 | Passion, Photography, Memories |
དེ་རིང་འདིར་ཕེབས་པའི་ལྷན་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་་་ འདྲ་པར་ནང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྐུལ་མ་དང་རེ་བ་ཞུས་པ་ཡིན། ཐེ་མ་ཚོམ། ལམ་འགྲོ་ཚོར། "པར་ཞིག་ལེན་རོགས་བྱས་ན་ཆོག་གམ"ལབ་རོགས། | So I want to encourage everyone today to get in the shot, and don't hesitate to go up to someone and ask, "Will you take our picture?" | null | TED2020 | Passion, Photography, Memories |
ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ༼ཐལ་མོ་རྡེབ་སྒྲ༽ | Thank you. (Applause) | null | TED2020 | Applause, thanks, continuation |
ངས་འཆི་བའི་སྐོར་བཤད་དགོས་བསམས་བྱུང་། | So I thought, "I will talk about death." | null | TED2020 | None |
དེ་ནི་དེང་གི་དབྱིངས་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་འདུག | Seemed to be the passion today. | null | TED2020 | None |
དངོས་ཡོད་ཐོག་འདི་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་མ་རེད། | Actually, it's not about death. | null | TED2020 | None |
འཆི་བ་ནི་འགོག་ཐབས་མེད་པའི་ཞེད་སྣང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་། ངས་དངོས་ཡོད་ཐོག་བཤད་འདོད་པ་ནི། མི་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དང་བྲལ་རྗེས་སུ་ཤུལ་དུ་བཞག་པའི་ཤུལ་རྗས་ཀྱི་ང་རང་ཧང་སངས་བཅུག་སོང་བས། | It's inevitable, terrible, but really what I want to talk about is, I'm just fascinated by the legacy people leave when they die. | null | TED2020 | None |
ངས་བཤད་འདོད་པའང་དེའི་སྐོར་ཡིན། | That's what I want to talk about. | null | TED2020 | Curiosity, Questions, Choices |
དེར་བརྟེན(Art Buchwald)་ཡིས་ཤུལ་དུ་རང་གི་དགོད་བྲོ་བའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་བཞག་པ་རེད། དེ་ནི་ཁོང་འཇིག་རྟེན་དང་ཁ་བྲལ་བའི་རྗེས་སུ་ཐོན་པ་རེད། "ཧཡེ་ ང་ནི་Art Buchwaldཡིན།ང་ད་ལྟ་རང་ཤི་སོང་།" | So Art Buchwald left his legacy of humor with a video that appeared soon after he died, saying, "Hi! I'm Art Buchwald, and I just died." | null | TED2020 | None |
TEDཡིས་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་པའི་འགྲུལ་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་དུ་ང་ (Mike) ལ་(Galapagos) རུ་ཐུག་བྱུང་། ཁོང་གིས་དྲ་རྒྱའི་ཀློང་ཡངས་སུ་ རང་ཉིད་སྐྲན་ནད་ཀྱིས་མནར་བར་གདོང་ལེན་གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་བྲིས་བཞག་གི་འདུག། | And Mike, who I met at Galapagos, a trip which I won at TED, is leaving notes on cyberspace where he is chronicling his journey through cancer. | null | TED2020 | None |
ངའི་ཕ་དམ་པས་ང་ལ་བཞག་པའི་ཤུལ་རྫས་ནི་ འཕྲིན་ཡིག་དང་ཟིན་བྲིས་དག་གི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་ཡིག་གཟུགས་རེད། | And my father left me a legacy of his handwriting through letters and a notebook. | null | TED2020 | None |
ཁོང་སྐུ་སྙུང་བའི་མི་ཚེའི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་ལོ་གཉིས་ཀྱི་རིང་ ང་ལ་བཟུང་བའི་བསམ་ཚུལ་ཁག་འབྲི་དེབ་གང་བྲིས་འདུག། | In the last two years of his life, when he was sick, he filled a notebook with his thoughts about me. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ཁོང་གིས་ངའི་ནུས་པ་དང་། ཞན་ཆ། ཡར་རྒྱས་གཏོང་བའི་བསམ་ཚུལ། ངའི་མི་ཚེ་གསལ་བའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་དོན་རྐྱེན་དམིགས་བསལ་བ་ཁག་ཅིག་ལུང་དྲངས་འདུག། | He wrote about my strengths, weaknesses, and gentle suggestions for improvement, quoting specific incidents, and held a mirror to my life. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ཁོང་གྲོངས་རྗེས་སུ། ངས་ད་ཆ་ང་ལ་མི་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཕྲིན་ཡིག་གཏོང་གི་མིན་པ་དེ་རྟོགས་བྱུང་། | After he died, I realized that no one writes to me anymore. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ལག་བྲིས་ཡིག་གཟུགས་ནི་ཡལ་བཞིན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་རེད། | Handwriting is a disappearing art. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
ངས་གློག་འཕྲིན་དང་༼གློག་ཀླད་ཐོག་༽ཡི་གེ་འབྲི་སྐབས་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུར་མོས་མཐུན་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཅིའི་ཕྱིར་གོམས་གཤིས་གསར་བ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་རྙིང་པ་དེ་དོར་དགོས་སམ། | I'm all for email and thinking while typing, but why give up old habits for new? | null | TED2020 | Augmented reality, user interface, technology |
ང་ཚོའི་མི་ཚེའི་ནང་དུ་ཅིའི་་ཕྱིར་འཕྲིན་ཡིག་དང་གློག་འཕྲིན་༼གཉིས་ཀ་༽བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནམ། | Why can't we have letter writing and email exchange in our lives? | null | TED2020 | Augmented reality, user interface, technology |
མཚམས་རེ་ངས་ལོ་ངོ་དུ་མའི་རིང་ལ། བྲེལ་བའི་དབང་གིས་ཨ་ཕ་དང་མཉམ་དུ་བསྡད་ནས་ཁ་བརྡ་གློད་རྒྱུ་མ་བྱུང་བ་དེ་ དང་ལུས་ལ་ཐེངས་གཅིག་འཐམས་ཁོམ་བྱེད་རྒྱུ་གཉིས་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་ན་བསམ། | There are times when I want to trade all those years that I was too busy to sit with my dad and chat with him, and trade all those years for one hug. | null | TED2020 | Destiny, Education, Excellence |
འོན་ཀྱང་། ད་འཕྱི་དྲགས་པ་རེད། | But too late. | null | TED2020 | I think, belief, worry |
ཡིན་ཡང་། ངས་འཕྲིན་ཡིག་འདི་ཚོ་ཕྱི་ལ་བཏོན་ནས་ཀློག་སྐབས། ་ཁོང་གི་ལག་པར་ཐུག་པའི་ཤོག་བུ་འདི་ངའི་ཡིན་པ་ཚོར་དུས་ ང་ལ་ཁོང་དང་མཉམ་དུ་སྤྲེལ་བའི་ཚོར་བ་བསྐྱེད། | But that's when I take out his letters and I read them, and the paper that touched his hand is in mine, and I feel connected to him. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ཕལ་ཆེར་ང་ཚོས་བུ་ཕྲུག་ཚོར་ རིན་ཐང་གི་ཤུལ་རྫས་ཤིག་འཇོག་པ་ལས། རྒྱུ་ནོར་འཇོག་དགོས་རྒྱུ་མ་རེད། | So maybe we all need to leave our children with a value legacy, and not a financial one. | null | TED2020 | None |
མི་དང་མིར་སྦྲེལ་བའི་རིན་ཐང་སྟེ། སུག་བྲིས་འབྲི་དེབ་ཅིག་དང་། རྣམ་ཤེས་འཚོལ་བའི་འཕྲིན་ཡིག་ཅིག། | A value for things with a personal touch -- an autographed book, a soul-searching letter. | null | TED2020 | None |
གལ་ཏེ་འདིར་འདུས་ཀྱི་འཇོན་ནུས་ལྡན་པའི་(TED)ཉན་མཁན་ཚོས་ཆ་ཤས་ཤིག་གིས་ ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཤོག་བུ་ཞིག་ཉོ་བར་སྐུལ་འདེགས་དང་། ༼Johnདེ་ནི་བསྐྱར་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་རེད།༽དེང་སྟེང་ རང་ཉིད་དུང་སའི་མི་ཞིག་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འཕྲིན་ཡིག་ཅིག་བྲི་ན། ང་ཚོས་དངོས་ནས་གསར་བརྗེ་ཞིག་འགོ་བཙུགས་ཡོང་། དེ་འདྲའི་འོག་ང་ཚོའི་ཕྲུག་གུ་ཚོས་ཡིག་གཟུགས་འབྲི་རྩལ་གྱི་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་སྲིད་ཀྱི་རེད། | If a fraction of this powerful TED audience could be inspired to buy a beautiful paper -- John, it'll be a recycled one -- and write a beautiful letter to someone they love, we actually may start a revolution where our children may go to penmanship classes. | null | TED2020 | TED Talks, Audience, Ideas |
འོ་ན། ངས་རང་གི་བུ་ལ་ཤུལ་རྫས་འཇོག་འདོད་པ་ག་རེ་ཡིན་ཟེར་ན། | So what do I plan to leave for my son? | null | TED2020 | None |
ངས་འདིར་འདུས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དག་གི་ལག་ནས་སུག་བྲིས་དཔེ་དེབ་མཁོ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་ཁྱེད་ཚོས་རྗེས་འདེད་མང་པོ་བཏང་བ་འདིར་ཡོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་རེད། Tracy དེ་མིན་འོད་སྡེརདང་ | I collect autographed books, and those of you authors in the audience know I hound you for them -- and CDs too, Tracy. | null | TED2020 | None |
ངས་རང་གི་ཟིན་བྲིས་དེབ་ཆུང་པར་བསྐྲུན་བྱེད་རྩིས་ཡོད། | I plan to publish my own notebook. | null | TED2020 | Augmented reality, user interface, technology |
ངས་ཨ་ཕའི་ཕུང་པོ་མེ་དཔུང་གིས་ནང་འཐིམས་པ་མཐོང་ཞིང་ ང་ཁོང་གི་དུར་ཤིང་གི་འགྲམ་དུ་བསྡད་ནས་སྨྱུག་ཁ་གཏད། | As I witnessed my father's body being swallowed by fire, I sat by his funeral pyre and wrote. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ངས་ཇི་ལྟར་བྱེད་མིན་ཤེས་ཀྱི་མིའདུག་ཀྱང་། ཨ་ཕ་དང་རང་གི་བསམ་བློ་རྣམས་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཀྱི་དེབ་ཅིག་འདོན་པའི་ཆོད་སེམས་ཡོད། པར་སྐྲུན་ཟིན་པའི་དེབ་དེ་ངའི་བུ་ཆུང་ལ་ཤུལ་དངོས་སུ་འཇོག་གི་ཡིན། | I have no idea how I'm going to do it, but I am committed to compiling his thoughts and mine into a book, and leave that published book for my son. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
ངས་ཨ་ཕའི་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་བྱེད་ས་ནས་བྲིས་བའི་ཚིག་ཕྲེང་ཁག་ཅིག་དང་མཉམ་དུ་ མཇུག་བསྡུ་གི་ཡིན། | I'd like to end with a few verses of what I wrote at my father's cremation. | null | TED2020 | Gratitude, Letters, Self-reflection |
སྐད་རིགས་སྨྲ་བ་ཚོས་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ནོར་འཕྱུག་ལ་གུ་ཡངས་གཏོང་རོགས། གང་ལེགས་ཞེ་ན། འདས་པའི་ལོ་ངོ་༡༠་རིང་ལ་ངས་འདི་ལ་ལྟ་རྒྱུ་བྱུང་མེད། | And those linguists, please pardon the grammar, because I've not looked at it in the last 10 years. | null | TED2020 | Language change, mathematics, perception |
ངས་འདིར་ཡོང་ཆེད་འདི་ཐོག་དང་པོར་ཕྱིར་བཏོན་པ་ཡིན། | I took it out for the first time to come here. | null | TED2020 | Smart, Extraordinary, Autism |
"སྒྲོམ་གྱི་ནང་གི་པར། དམ་བུའི་ནང་གི་གོ་ཐལ། དམ་བུའི་ནང་དུ་བསགས་པའི་དཔག་མེད་ཀྱི་ནུས་པས། ང་ལ་བདེན་དོན་དང་གདོང་གཏད་བཅུག་སོང་ལ། ང་རང་ནར་སོན་པའང་ཤེས་བཅུག་སོང་། | "Picture in a frame, ashes in a bottle, boundless energy confined in the bottle, forcing me to deal with reality, forcing me to deal with being grown up. | null | TED2020 | None |
ངས་ཁྱེད་ཐོས་བྱུང་། ཁྱེད་ནས་ང་སྙིང་སྟོབས་ཅན་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཧ་གོ་གི་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ། ང་རང་ཚོར་བའི་དྲག་རླབས་ཀྱིས་ འཇིབས་ཤིང་། མཐའ་ནས་བསྐོར་ལ། རང་གི་རྣམ་ཤེས་གཙང་བཟོ་བྱེད་འདུན་དང་། གཞི་རྩ་བརྟན་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ། ཡང་བསྐྱར་ཐེངས་གཅིག་ལངས་ཏེ། མུ་མཐུད་འཐབ་རྩོད་དང་། ལས་རླུང་འཕྱུར་བའི་འབད་བརྩོན་ ཁྱེད་ཀྱི་ལབ་པ་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། | I hear you and I know that you would want me to be strong, but right now, I am being sucked down, surrounded and suffocated by these raging emotional waters, craving to cleanse my soul, trying to emerge on a firm footing one more time, to keep on fighting and flourishing just as you taught me. | null | TED2020 | Smart, Extraordinary, Autism |
ངའི་རེ་ཆད་ཀྱི་རྦ་འཁོར་ཁྲོད་དུ་ཡོད་པའི་ཁྱེད་ཀྱི་སེམས་ཤུགས་སྦར་བའི་ངག་ཤུབ་དག་གིས་ བློ་བདེ་བག་ཕེབས་ཀྱི་མཚོ་འགྲམ་དུ་བཟུང་ཞིང་འདེགས་བཞིན། བསྐྱར་དུ་འཚོ་བ་དང་བསྐྱུར་དུ་དུང་བའོ།" | Your encouraging whispers in my whirlpool of despair, holding me and heaving me to shores of sanity, to live again and to love again." | null | TED2020 | None |
ཞོགས་པ་བདེ་ལེགས། | Good morning. | null | TED2020 | Incredible thanks, appreciation, achievement |
སྐར་མ་གཅིག་གི་ཡུན་ལ་འུ་ཅག་གིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོda Vinci་ལ་ཅིག་བལྟ་ཡོང་། | Let's look for a minute at the greatest icon of all, Leonardo da Vinci. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
འོ་སྐོལ་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་རླབས་ཆེན་བ་དག་སྟེ་ ཁོང་གི་རི་མོ་དང་། གསར་གཏོད། བྲིས་རྩོམ་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་ཀྱི་རེད། | We're all familiar with his fantastic work -- his drawings, his paintings, his inventions, his writings. | null | TED2020 | None |
ཡིན་ཡང་ཁོང་གི་ཞལ་རས་ག་འདྲ་ཡིན་མིན་ཧ་གོ་ཡི་མེད། | But we do not know his face. | null | TED2020 | None |
ཁོང་གི་སྐོར་གྱི་དེབ་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ནའང་། ཁོང་གི་ཞལ་རས་ཐད་མི་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན། | Thousands of books have been written about him, but there's controversy, and it remains, about his looks. | null | TED2020 | None |
བྲིས་སྐུ་འདི་ལྟ་བུ་ལའང་སྒྱུ་རྩལ་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་པོས་ཁས་ལེན་གྱིན་མེད། | Even this well-known portrait is not accepted by many art historians. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
ད་བྱས་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་ག་རེ་བསམ་གྱི་འདུག | So, what do you think? | null | TED2020 | Curiosity, Questions, Choices |
འདི་ཁོང་གི་ཞལ་རས་དེ་ཡིན་སྲིད་དམ། | Is this the face of Leonardo da Vinci or isn't it? | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
འུ་ཚོས་བརྟག་པར་བྱ། | Let's find out. | null | TED2020 | Curiosity, Questions, Choices |
ཁོང་ནི་ཉེ་འཁོར་གྱི་བྱ་དངོས་འབྲི་བར་མཁས་པ་ཞིག་རེད། | Leonardo was a man that drew everything around him. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
ཁོས་མི་དང་། ལུས་པོ། སྐྱེ་དངོས། སྲོག་ཆཊ། ཡུལ་ལྗོངས། བཟོ་སྐྲུན། གཙང་ཆུ་སོཊ་མང་པོ་བྲིས་མྱོང་པ་རེད། | He drew people, anatomy, plants, animals, landscapes, buildings, water, everything. | null | TED2020 | None |
ཡིན་ཡང་གདོང་རིས་འབྲི་མ་མྱོང་ངམ་ཞེ་ན། | But no faces? | null | TED2020 | None |
འདི་ཅུང་ཡིད་ཆེས་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། | I find that hard to believe. | null | TED2020 | I think, belief, worry |
ཁོའི་དུས་མཉམ་གྱི་རི་མོ་བ་ཚང་མས་སོ་སོའི་གདོང་རིས་བྲིས་མྱོང་ཡོད། འདི་དག་རེད། དྲང་མོར་རམ་ཡང3/4གྱི་གདོང་ཟུར་ནས་བྲིས་འདུག | His contemporaries made faces, like the ones you see here -- en face or three-quarters. | null | TED2020 | None |
བྱས་ཙང་ཁོང་ལྟ་བུའི་རི་མོ་ལ་བློ་བཀལ་བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ ལན་རེར་རང་ཉིད་རི་མོ་བྲིས་ཡོད་ཤག་ཤག་ཡིན། | So, surely a passionate drawer like Leonardo must have made self-portraits from time to time. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
དེས་ན་འུ་ཚོས་ལྷན་དུ་བལྟ་ཡོང་། | So let's try to find them. | null | TED2020 | Curiosity, Questions, Choices |
ང་ཚོས་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཚང་མར་ཞིབ་ཏུ་བལྟས་ནས། དེའི་ཁྲོད་རང་བྲིས་བཙལ་ནས་ཁོང་གི་ཞལ་རས་རྙེད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་སྙམ། | I think that if we were to scan all of his work and look for self-portraits, we would find his face looking at us. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
དེར་བརྟེན། ངས་ཁོང་གི་རི་མོ་ཁ་ཚང་ལ་ལྟ་ཡག་བྱས་པ་ཡིན། ༧༠༠ལྷག་འདུག དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་རི་མོ་དག་བཙལ་བ་ཡིན། | So I looked at all of his drawings, more than 700, and looked for male portraits. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
ད་ཆ་མཐོང་ཐུབ་པ་ལྟར། རི་མོ༡༢༠རྙེད་བྱུང་། | There are about 120, you see them here. | null | TED2020 | Blue, Data, Shapes |
འདི་ལས་གང་དག་ཁོང་གི་རང་བྲིས་ཡིན་སྲིད་དམ་ཞེ་ན། | Which ones of these could be self-portraits? | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
གོང་དུ་རིག་པ་ལྟར། རང་བྲིས་ནི་ངེས་པར་ཐད་ཀའམ3/4གྱི་ཟུར་བྲིས་ཡིན་དགོས་པས། | Well, for that they have to be done as we just saw, en face or three-quarters. | null | TED2020 | Challenges, Techniques, Conclusion |
གདོང་ཕྱེད་འདྲ་རིས་གཞན་དག་ཚང་མ་ཕར་དོར་ཆོག | So we can eliminate all the profiles. | null | TED2020 | None |
རང་བྲིས་ཡིན་ན་ཡིན་གཅིག་ཞིབ་ཆ་ཡོད་དགོས་པར་བརྟེན། | It also has to be sufficiently detailed. | null | TED2020 | Challenges, Techniques, Conclusion |
འུ་ཚོས་མི་གསལ་བའམ་ཉམས་ཐལ་ཆེ་བ་དག་ཀྱང་ནང་ནས་དོར་ཆོག | So we can also eliminate the ones that are very vague or very stylized. | null | TED2020 | None |
ཞོར་དུ། འུ་ཚོས་ཁོང་དང་དུས་མཉམ་པའི་མི་རྣམས་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི། ཁོང་ནི་ལྟ་བཟོ་དོད་པ། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཡིན་འདུག | And we know from his contemporaries that Leonardo was a very handsome, even beautiful man. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
བྱས་ན། འུ་ཚོས་འདིའི་ནང་གི་མདོག་ཉེས་དེ་ཚོ་ཡང་དོར་ཆོག་འདུག | So we can also eliminate the ugly ones or the caricatures. | null | TED2020 | Form, Perception, Order |
༼དགོད་སྒྲ༽ ད་བྱས་ན། ཆ་རྐྱེན་ལོངས་པའི་རི་མོ་གསུམ་ལྷག་འདུག | (Laughter) And look what happens -- only three candidates remain that fit the bill. | null | TED2020 | None |
ད་འདི་གསུམ་ག་རེད། | And here they are. | null | TED2020 | Curiosity, Questions, Choices |
དངོས་འབྲེལ། བགྲེས་པོའི་རི་མོ་འདིའང་ནང་གི་གཅིག་རེད། མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཞ་སྨྱུག་རི་མོ༼ཝེ་ཐི་ལི་ཝེ་མི༽ཡང་ནང་དུ་འདུག | Yes, indeed, the old man is there, as is this famous pen drawing of the Homo Vitruvianus. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
མཐའ་མ་དེ། ཁོང་གི་སྐྱེས་པའི་སྣུམ་ཚོན་གཅིག་པུ༼རོལ་མོ་བ༽ཟེར་བ་དེ་རེད། | And lastly, the only portrait of a male that Leonardo painted, "The Musician." | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
གདོང་རིས་འདི་དག་མ་དཔྱད་གོང་ ངར་འདི་ཚོ་བཤད་དབང་ཡོད་པའི་ཐད་ནས་སྐད་ཆ་ཁ་ཤས་ཞུ་གི་ཡིན། | Before we go into these faces, I should explain why I have some right to talk about them. | null | TED2020 | None |
ངས་མིའི་རི་མོ༡༡༠༠ལྷག་བྲིས་མྱོང་། དེ་ཚོ་ཡང་ཚགས་ཤོག་དུས་དེབ་ལ་བྲིས་པ་ཡིན། ལོ༢༠༠-༣༠་རེད། དགོངས་དག ལོ་སུམ་ཅུ་འགོར་སོང་། | I've made more than 1,100 portraits myself for newspapers, over the course of 300 -- 30 years, sorry, 30 years only. | null | TED2020 | None |
༼དགོད་སྒྲ༽ རི་མོ༡༡༠༠ལྷག་རེད་དཱ། གདོང་རིས་འདི་ཙམ་འབྲི་མྱོང་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན། | (Laughter) But there are 1,100, and very few artists have drawn so many faces. | null | TED2020 | Painting, Faces, Artist |
དེ་བས། ང་རི་མོ་དང་གདོང་རིས་དབྱེ་ཞིབ་ཐད་ཏོག་ཙམ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། | So I know a little about drawing and analyzing faces. | null | TED2020 | None |
རེད། ད་འུ་ཚོས་བྲིས་རིས་འདི་གསུམ་ལ་བལྟ། | OK, now let's look at these three portraits. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
ཡག་པོར་ཙོག་སྡོད་ཨཱ། གདོང་རིས་འདི་དག་ཆེ་རུ་བཏང་ན། ང་ཅག་གིས་འདི་ཚོ་ཚང་མའི་དཔྲལ་ཞེང་ཆེ་ལ། སྨིན་མ་དྲང་བ། སྣ་གཟེངས་སུ་མཐོ་བ། མཆུ་ཀྱོག་པ། མ་ནེ་ཆུང་ལ་ཟླུམ་པ་ཤེས་ཐུབ། | And hold onto your seats, because if we zoom in on those faces, remark how they have the same broad forehead, the horizontal eyebrows, the long nose, the curved lips and the small, well-developed chin. | null | TED2020 | None |
ངས་འདི་དག་ཐོག་མར་མཐོང་དུས་རང་གི་མིག་ལའང་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ཞིག་རེད། | I couldn't believe my eyes when I first saw that. | null | TED2020 | None |
རི་མོ་འདི་ཚོ་འདི་འདྲ་སེ་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་རེད། | There is no reason why these portraits should look alike. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
འུ་ཚོས་རང་བྲིས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པའི་བྲིས་རིས་བཙལ་པ་རེད་ལ། ལྟོས་དང་། འདི་ཚོ་ཨ་ན་མ་ན་རེད། | All we did was look for portraits that had the characteristics of a self-portrait, and look, they are very similar. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
ད་གནད་དོན་ནི། འདི་དག་དུས་ཀྱི་གོ་རིམ་ལྟར་བྲིས་པ་ཡིན་མིན་དེ་རེད། | Now, are they made in the right order? | null | TED2020 | Form, Perception, Order |
གཞོན་ནུའི་རི་མོ་འདི་བྲིས་པ་སྔ་ཤོས་ཡིན་སྲིད། | The young man should be made first. | null | TED2020 | None |
མ་ཟད། ཁྱེད་ཅག་གིས་རི་མོ་འདི་དག་བྲིས་པའི་ལོ་ཚིགས་ལས་ མ་གཞི་དངོས་འབྲེལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཧ་གོ་ཡོང་། | And as you see here from the years that they were created, it is indeed the case. | null | TED2020 | Form, Perception, Order |
དེ་དག་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ལྟར་བྲིས་པ་ཡིན་འདུག | They are made in the right order. | null | TED2020 | Form, Perception, Order |
དེས་ནda Vinciཡིས་རི་མོ་འདི་དག་འབྲི་དུས་ལོ་ན་ག་ཙམ་ཡིན་ནམ། རི་མོའི་ནང་གི་མི་དང་མཉམ་མམ། | What was the age of Leonardo at the time? Does that fit? | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
རེད། ཏན་ཏན་རེད་བཞག ཁོས་རི་མོ་འདི་དག་འབྲི་དུས་སོ་སོར་ལོ༣༣དང་། ༣༨། ༦༣རེད། | Yes, it does. He was 33, 38 and 63 when these were made. | null | TED2020 | Painting, Faces, Artist |
བྱས་ན་རི་མོ་འདི་གསུམ་ཀ་མི་གཅིག་གི་བྲིས་རིས་ཡིན་མདོག་ཁ་པོ་རེད། དེར་མ་ཟད། རི་མོ་ནང་གི་མི་དང་da vincaན་ཟླ་རེད། | So we have three pictures, potentially of the same person of the same age as Leonardo at the time. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
ཡིན་ནའི། མི་དེda Vinciལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ག་འདྲ་བྱས་ཧ་གོ་བ་ཡིན་ཟེར་ན། | But how do we know it's him, and not someone else? | null | TED2020 | None |
དངོས་འབྲེལ་རེད། འུ་ཅག་ལ་ཁུངས་ལུང་ཞིག་དགོས་ཀྱི་འདུག | Well, we need a reference. | null | TED2020 | None |
འདི་ནི་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པའིda Vinciཡི་འདྲ་པར་གཅིག་པུ་དེ་རེད། | And here's the only picture of Leonardo that's widely accepted. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
འདྲ་སྐུ་འདིDavid Verrocchio བཞེངས་པ་རེད། ལོ༡༥ཡིན་པའིda Vinci་དཔེ་བྱས་པ་རེད། | It's a statue made by Verrocchio, of David, for which Leonardo posed as a boy of 15. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
གལ་ཏེ་འུ་ཚོས་སྐུ་འདྲ་འདིའི་གདོང་དང་ ད་གིན་གྱི་རོལ་མོ་བ་དེའི་གདོང་གཉིས་བསྡུར་ན། འདྲ་བའི་ཆ་དེ་ཚོ་སླར་ཡང་རྙེད་ཐུབ་པས། | And if we now compare the face of the statue, with the face of the musician, you see the very same features again. | null | TED2020 | Handwriting, Art, Self-portraits |
འདྲ་སྐུ་འདི་དཔྱད་གཞིར་བཟུང། da Vinciདང་ཐོབ་ཐང་དང་ གདོང་རིས་འདི་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་བ་ཡིན་ན། | The statue is the reference, and it connects the identity of Leonardo to those three faces. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
ལྕམ་དང་སྐུ་ཞབས་རྣམ་པ། གཏམ་རྒྱུད་འདི་ད་སྔ་ད་དུང་བསྒྲགས་མྱོང་ཡོད་མ་རེད་དེ། | Ladies and gentlemen, this story has not yet been published. | null | TED2020 | Power, Stories, Identity |
དེ་རིང་ཁྱེདTEDལྟ་མཁན་ལྷན་རྒྱས་ལ་སྔོན་ལ་བསྒྲགས་ན་འཚམ་པ་འདྲ། | It's only proper that you here at TED hear and see it first. | null | TED2020 | TED Talks, Audience, Ideas |
སྐྱེས་ཆེན་ནང་གི་སྐྱེས་ཆེན་དེ་ལ་གཞི་ནས་ཞལ་ཁྱིམ་ཡོད་བྱུང་། | The icon of icons finally has a face. | null | TED2020 | None |
ཁོང་ནི། ལེ་ནོར་ཊི་ཏ་ཧྥིན་ཁི་རེད། | Here he is: Leonardo da Vinci. | null | TED2020 | Passionate drawer, Leonardo da Vinci, self-portraits |
འདི་ནི་ངའི་འགྲུལ་ཐུང་དང་པོ་རེད་ལ། སྲིད་འཛིན་གྱི་ལྕམ་གྱི་ངོ་བོས་ཐོག་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་འགྲིམས་པ་དང་པོ་རེད། | This is my first trip, my first foreign trip as a first lady. | null | TED2020 | Smart, Extraordinary, Autism |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.