Dataset Viewer
Unnamed: 0
int64 0
219
| Baslik
stringlengths 15
94
| Ozet
stringlengths 73
638
| Kategori
stringclasses 3
values | Link
stringlengths 34
109
| Icerik
stringlengths 207
16k
|
|---|---|---|---|---|---|
66 |
Terminalde sudo Parolasını Görüntülemek
|
sudo, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlar. Peki, terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile nasıl gösterebilirsiniz?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/terminalde-sudo-parolasini-goruntulemek/
|
sudo, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlar. Peki, terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile nasıl gösterebilirsiniz?
Hepimizin az veya çok terminalle haşır neşiriz. Söz konusu terminal olunca en çok çaylakların karşılaştığı ve bazen rahatsız olduğu durum, neden sudo ile komut işletirken terminalde parolaya dair en azından oturum açma ekranında olduğu gibi veya grafik arayüzde parola isteme arayüzü gibi bir belirteçin olmadığıdır.
Bu yazımızda hem bunun nedenini tartışacağız hem de sudo komutu özeline parolamızı yazarken terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile göstermeyi öğreneceğiz.
sudo nasıl çalışır?
sudo, root parolası bilinmeksizin, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlayan bir komuttur. Parolayı mevcut terminal ortamından girdi olarak alır, ardından bu komutu gönderen kullanıcının /etc/sudoers dosyasında olup olmadığını kontrol eder. Eğer kullanıcı bulunuyorsa komutu işletirken, kullanıcı bulunmuyorsa bu durumu rapor eder. Bu raporlara /var/log/auth.log yolundaki günlük dosyasından erişilebilir.
sudoers dosyasında değişiklik yapmak
sudoers dosyası daha öncesinde söylediğim gibi sudo’nun kullanımı ve izinleri ile alakalı ayarlamaların yapıldığı dosyadır. Bu dosyayı direk nano ile açmayı denerseniz şöyle bir durumla karşılaşırsınız:
Bu durumu yaşamamak için visudo komutunu kullanarak sudoers dosyasını açacağız. visudo komutu öntanımlı terminal editörü (Pardus için nano) kullanarak sudoers dosyasını açacaktır. visudo komutunu işletelim:
sudo visudo
Dosya gördüğünüz gibi açıldı.
Şimdi Defaults env_reset yazan satıra inerek bu satırı Defaults env_reset. pwfeedback olarak değiştirelim.
Şimdi Ctrl-X yapalım. Çıkan soruyu E ile cevaplayalım. Şimdi başka bir terminal açınca parola girişinin değiştiğini göreceksiniz.
Güvenlik Uyarısı
2009’dan 2018’e kadar 9 senelik süreçte sudo komutunun içerisinde yer almış bir güvenlik açığı, 2018 yılında fark edildi. Bahsi geçen açık, 2009 yılında yayına alınan 1.8.26b1 sürümünden itibaren gözlenmesi sebebiyle 2009 olarak burada belirtiyorum. Bu hata, parolanın tutulduğu arabelleği doğrudan etkilemekte. Parola öncelikle bir yığında tutulur, ardından kontrol edilerek yetki verilir.
sudo’larda pwfeedback etkinleştirilirse, yığın taşması sorunu ayrıcalıksız kullanıcıların kök hesaba yükselmesine izin verebilir. Bütün kullanıcıların arabelleği aşmak için kullanılan veriler üzerinde tam kontrolü olduğundan, yüksek bir güvenlik riski olasılığı vardır.
Bu sebeple pwfeedback kullanmadan önce iki kere düşünün ve kritik sistemlerde kullanmamaya özen gösterin.
Açılış görseli: xkcd (CC by-nc 2.5)
Etiketler:
#nasıl
pardus
sudo
|
39 |
Pardus Hoşgeldiniz Uygulaması Nasıl Kullanılır?
|
Bu yazımızda güncel Pardus sürümünü yüklediğiniz anda sizi ilk karşılayan uygulamadan bahsedeceğiz. Pardus Hoşgeldiniz uygulaması bize Pardusumuzu nasıl özelleştireceğimizi yalın bir dille anlatıyor. Hoşgeldiniz ekranı bizi öncelikle karşılıyor, buradaki ileri butonuna tıklayarak, Pardusumuzu hazır hale getirebiliriz. Haydi başlayalım! Pardus’un oldukça estetik olan bir duvar kağıtlarını, bu seçme ekranından seçebilirsiniz. Bazı kullanıcılar Koyu temayı severken bazıları […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hosgeldiniz-uygulamasi-nasil-kullanilir/
|
Bu yazımızda güncel Pardus sürümünü yüklediğiniz anda sizi ilk karşılayan uygulamadan bahsedeceğiz. Pardus Hoşgeldiniz uygulaması bize Pardusumuzu nasıl özelleştireceğimizi yalın bir dille anlatıyor.
Hoşgeldiniz ekranı bizi öncelikle karşılıyor, buradaki ileri butonuna tıklayarak, Pardusumuzu hazır hale getirebiliriz. Haydi başlayalım!
Pardus’un oldukça estetik olan bir duvar kağıtlarını, bu seçme ekranından seçebilirsiniz.
Bazı kullanıcılar Koyu temayı severken bazıları da açık temayı kullanmayı yeğliyor.
Peki sizin tercihiniz ne?
Görüntü ölçeklemek özellikle çeşitli kısıtlılığa sahip bireylerin hayatlarını kolaylaştırmayı hedefliyor. Bu şekilde masaüstü ortamınızın ölçeklendirmesini oldukça kolay bir şekilde değiştirebilirsiniz.
Son ekranımızda ise tüm Pardus kısa yollarını öğrenebilir ve destek alabileceğiniz, çağrı merkezimiz, Forum, Topluluk, Discord ve Belgeler gibi alanlara kolaylıkla erişebilirsiniz.
Başka yazılarda görüşmek üzere
Etiketler:
güncelleme
kurulum
linux
pardus
pardus 21
sürüm
|
172 |
Docker Desktop’a Linux Desteği Geldi
|
Konteynerleştirme olarak da bilinen işletim sistemi seviyesinde sanallaştırma yapmayı sağlayan bir yazılım olan Docker’ın masaüstü arayüzü Docker Desktop, Linux sürümünü yayımladı!
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/docker-desktopa-linux-destegi-geldi/
|
Konteynerleştirme olarak da bilinen işletim sistemi seviyesinde sanallaştırma yapmayı sağlayan bir yazılım olan Docker’ın masaüstü arayüzü Docker Desktop, Linux sürümünü yayımladı!
Geliştirici ekipten Chris McLellan yaptığı duyuruda “Linux masaüstü ortamlarını kullanan geliştiricilere, şu anda macOS ve Windows’ta bulunan Docker Desktop deneyiminin tam olarak aynısını sağlayan Linux için Docker Desktop’ın genel kullanıma sunulduğunu duyurmaktan heyecan duyuyoruz.” diyerek Docker’ın Linux topluluğunda büyük bir heyecan oluşturdu.
Docker ortamı Linux masaüstüne iniyor
Yine McLellan, Linux geliştirici topluluğuna Docker Desktop’un Linux sürümünün geliştirilmesi süresince vermiş oldukları destekler için teşekkür etti.
Docker Desktop nedir?
Docker Desktop, konteynerleştirilmiş uygulamaların ve mikroservislerin oluşturulmasına ve paylaşılmasına olanak tanıyan, kurulumu son derece kolay bir uygulamadır. Kubernetes, Docker Compose, BuildKit ve güvenlik açığı taraması gibi konteyner araçlarıyla birlikte gelir.
Geliştiriciler, tüm konteyner kaynaklarını görsel bir arayüz üzerinden yönetmek için Docker Dashboard’u kullanabilir ve Desktop’ın öntanımlı olarak kaynak tüketimi için mantıklı ve güvenli ayarlar yaptığını bilmenin rahatlığını yaşayabilirler. Sadece bu da değil, Docker Desktop artık geliştiricilerin Docker ortakları, topluluk veya ekip arkadaşları tarafından oluşturulan ek geliştirici araçlarını entegre ederek üretkenliklerini artırmalarına olanak tanıyan Docker uzantılarını içeriyor!
Linux için Docker Desktop neler getiriyor?
McLellan bu soruyu şöyle açıklıyor:
Tüm büyük işletim sistemlerinde bütünleşik bir Docker deneyimi.
Geçmişte yalnızca Windows ve Mac için Docker Desktop’ta mevcut olan yeni özelliklere (Docker Uzantıları gibi) anında erişim.
Kusursuz Kubernetes entegrasyonu.
Birimleri, konteynerleri ve imajları yönetmeyi çok daha kolay hale getirmenin yanı sıra makinenizde yerel olarak çalışan Docker süreçleri hakkında bilgi sağlayan işlevsel arayüz.
Linux için Docker Desktop, Linux geliştiricilerinin mevcut CLI tabanlı iş akışlarından ödün vermek zorunda kalmadan Docker’da yerleşik olarak bulunan tüm heyecan verici yeni işlevlerden yararlanabilmelerini sağlar.
Nasıl edinilir?
Linux için Docker Desktop şu anda Debian ve Fedora tabanlı dağıtımlar için paket çıkarmış durumda. Pardus ve Debian tabanlı diğer dağıtımları kullanan kullanıcılar şu adresten DEB paketini indirerek sistemlerine kurabilirler. Yine Pardus ve Debian tabanlı diğer dağıtımları kullanan kullanıcılar şu adresten detaylı kurulum belgesine erişebilirler.
Gelecekte bizi neler bekliyor?
Linux için Docker Desktop’ın kurulum ve güncelleme süreçlerinin mümkün olduğunca sorunsuz hale getirilmesi için çalışmalar sürüyor. Ayrıca, Arch Linux ve Raspberry Pi OS’un 64 bit sürümleri için testler devam ediyor. Uyumluluk sorunları ile mücadele için Linux topluluğu ile işbirliği yapılacağı da özellikle belirtiliyor. Kullanıcıların geri bildirimleri bu süreçte fazlasıyla önemseniyor.
Etiketler:
docker
konteyner
linux
|
154 |
Yeni Sürüm AMD FSR 2.2’nin Açık Kaynak Kodu Yayınlandı!
|
Geçen yılın son zamanlarında AMD FidelityFX Super Resolution (FSR) 2.2’yi, kendilerinin geliştirdiği son versiyon olan açık kaynaklı DLSS alternatifi çözünürlük yükseltme (Upscaling) teknolojisi, duyurdu. Bir süre sonra da bu teknoloji bir kaç oyunda ortaya çıktı, bunların arasında Need For Speed Unbound ve F1 22 var, fakat AMD FSR 2.2’yi tüm geliştiricilerin kullanımına henüz açmamıştı. Bu […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/yeni-surum-amd-fsr-2-2nin-acik-kaynak-kodu-yayinlandi/
|
Geçen yılın son zamanlarında AMD FidelityFX Super Resolution (FSR) 2.2’yi, kendilerinin geliştirdiği son versiyon olan açık kaynaklı DLSS alternatifi çözünürlük yükseltme (Upscaling) teknolojisi, duyurdu. Bir süre sonra da bu teknoloji bir kaç oyunda ortaya çıktı, bunların arasında Need For Speed Unbound ve F1 22 var, fakat AMD FSR 2.2’yi tüm geliştiricilerin kullanımına henüz açmamıştı. Bu hafta AMD resmi olarak FSR 2.2’nin kaynak kodunu yayınladı, ki bu herkesin (bağımsız geliştiriciler, modcular vb) bu teknolojiyi kullanabilmesine olanak sağladı.
AMD FidelityFX Super Resolution 2 (FSR2) Teknolojisini Kullanan Güncel Oyunlar
AMD FSR 2.2 ‘nin resmi sürüm notundaki bilgiler ise şöyle:
“FidelityFX FSR2 v2.2.0 birçok durum için resim kalitesini önemli ölçüde artıran ve birçok genel bütünlük sorunlarına ve bütünlük doğrulamaya yardım eden API kontrolcüsü ile bu hataları önlemeyi kolaylaştıran ana bir güncellemedir.
Uygulama tarafında ise FSR2 API’si değişti, bu yüzden FSR 2.1.2 den 2.2 ye yükseltmek biraz iş yükü oluşturacaktır. Geliştiriciler, en iyi kalitede çözünürlük yükseltmede (Upscaling) maske oluşturma ile ilgili değişikliklere özellikle dikkat etmeli. Aynı zamanda kullanıcılar tarafından hem Github da hem de diğer yerlerden raporlanan birçok sorunu çözümledik. Github’a gönderilen tüm raporları çözümlememiz bitmedi fakat yaptığınız tüm bu değerli geridönüşlerinizi inceliyoruz ve beğeniyoruz. Bize daha iyi bir FSR2 oluşturmamızda yaptığınız tüm bu katkılar için teşekkür ediyoruz.”
Yapılan Değişiklikler
API kontrolcüsü hata ayıklayıcının tanıtımı,
“High Velocity Ghosting” durumlarında geliştirmeler,
Parlaklık hesaplamada ön-maruz kalma (pre-exposure) uygulamasında geliştirmeler yapılması.
Küçük hareket vektörleri önceki derinlik kestiriminde yok sayılması.
Geçiçi tepkiselliği kullanmak için akumülasyon yenilenmesi.
Ara sinyallerin ton eşlemesinin(Tonemapping) ve saklanmasının nasıl yapıldığı tekniğinin değişimi.
Parlaklık kararsızlığı mantığı iyileştirilmesi.
Daha fazla dinamik aralığı korumak için RCAS sırasında artık ton eşleşme(Tonemapping) uygulanmıyor.
AMD FidelityFX Super Resolution 2.2’nin kaynak kodunu Github adresi üzerinden elde edebilirsiniz.
Etiketler:
açık kaynak
AMD
|
70 |
LibreOffice Calc (Hesap Tablosu) Belgesi Nasıl Oluşturulur?
|
Pardus’ta LibreOffice Calc kullanarak nasıl hesap tablosu belgesi hazırlayabileceğinizi bu yazıda sizler için anlatıyoruz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-calc-belgesi-nasil-olusturulur/
|
Pardus’ta LibreOffice Calc kullanarak nasıl hesap tablosu belgesi hazırlayabileceğinizi bu yazıda sizler için anlatıyoruz.
Konuya girmeden önce, geçtiğimiz günlerde 7.3 sürümünü duyuran LibreOffice uygulamasının Calc yani hesap tablosu uygulamasından bahsedelim.
LibreOffice Calc, popüler Microsoft Excel yazılımının birebir muadili olan ve muadillerine göre çok daha işlevsel olan açık kaynak kodlu ofis yazılımı LibreOffice ailesinin hesap tablosu uygulamasıdır.
Yerel dosya biçimi olarak bir ISO/IEC standardı olan OpenDocument Format (ODF) biçimlerinden .ods biçimini kullanır. OpenDocument açık bir ISO standardı olduğundan, 20 yıl sonra da açabilmeniz güvence altında olan bir dosya biçimidir.
LibreOffice, Microsoft Excel’in yerel dosya biçimlerindeki (.xlsx , .xls) mevcut belgeleri açabilir, aynı biçimde kaydedebilir, sıfırdan bu biçimlerde belge üretebilir.
LibreOffice Calc ile hesap tablosu oluşturma
Pardus’ta bir Calc hesap tablosu oluşturmak için ilk olarak programı açmalısınız. Bunun için GNOME arayüzünde varsayılan olarak sol üst köşede, XFCE arayüzünde ise sol alt köşede bulunan uygulama menüsünü açın.
Ardından “Ofis” sekmesine tıklayarak LibreOffice programlarına ulaşın. LibreOffice Calc’e tıklayarak programı açabilirsiniz.
Boş bir sayfa üzerinde çalışmak istiyorsanız açılan sayfa üzerinde hemen çalışmaya başlayabilir veya arayüzün sol üst köşesinde bulunan Dosya > Yeni > Hesap Tablosu yolunu izleyerek yeni bir belge oluşturabilirsiniz.
İpucu: Yeni metin belgesi oluşturmak için CTRL+N kısayolunu kullanabilirsiniz.
Üst tarafta bulunan İşlev Sihirbazı düğmesine tıklayarak işlevleri inceleyebilir, hemen sağında bulunan formül çubuğuna dilediğiniz formülü yazabilirsiniz.
Çalışmanızı tamamladıktan sonra kaydetmeyi unutmayın! Oluşturduğunuz hesap tablosu dosyasını kaydetmek için Dosya > Kaydet yolunu izleyebilir veya klavyenizde CTRL+S kısayolunu kullanabilirsiniz.
Pardus tarafından finanse edilen, LibreOffice Belgelendirme Takımı’nın hazırladığı LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu’na buradan ulaşabilirsiniz.
Pardus ekibi tarafından hazırlanmış olan LibreOffice Calc (Hesap Tablosu) için detaylı kullanım kılavuzumuza buradan ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
calc
excel
hesap tablosu
libreoffice
ofis
|
116 |
Çekirdek -Kernel- ve Kabuk -Shell-
|
İşletim sisteminin merkezinde yer alan ve sistemde tam kontrole sahip olan yazılıma işletim sistemi çekirdeği diyebiliriz. Çekirdek -kernel- işletim sistemi kodunun her zaman bellekte bulunan bölümü olup sistemimizin bellek, CPU gibi üniteleri ve yazılımların çalışmasını yönetir. Çekirdek ve çekirdek türleri detayına bu belgelendirmede değinmeyeceğiz ancak sizler İnternet ’ten detaylı bilgilere erişebilirsiniz.Kabuk -shell- için ise kullanıcıdan […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/kernel-shell/
|
İşletim sisteminin merkezinde yer alan ve sistemde tam kontrole sahip olan yazılıma işletim sistemi çekirdeği diyebiliriz. Çekirdek -kernel- işletim sistemi kodunun her zaman bellekte bulunan bölümü olup sistemimizin bellek, CPU gibi üniteleri ve yazılımların çalışmasını yönetir.
Yukarıda bahsettiğimiz GNU, çekirdek olarak yaygın bir şekilde Linux çekirdeğini kullanır. Dolayısıyla Linux çekirdeği üzerindeki GNU araçlarıyla -yazılımlarıyla- bir işletim sistemini oluşturur ve bu sebeple adlandırırken GNU/Linux şeklinde belirtmemiz çok daha doğru olacaktır.
Çekirdek ve çekirdek türleri detayına bu belgelendirmede değinmeyeceğiz ancak sizler İnternet ’ten detaylı bilgilere erişebilirsiniz.
Kabuk -shell- için ise kullanıcıdan aldığı girdileri işletim sistemine ileten programdır diyebiliriz. Kabukları komut satırı arabirimi (CLI) ya da grafik kullanıcı arabirimi (GUI) olarak ayırabiliriz.
Bu eğitimde “bash” kabuğu üzerinde uygulamalar gerçekleştireceğiz.
“Bash”, “GNU/Linux” sitemlerde yaygın olarak kullanılan uçbirim/terminal. UNIX sistemlerde kullanılan Steve Bourne tarafından yazılan “sh” komut yorumlayıcısının ‑terminal- yerine yazılmıştır ve bu yüzden “sh” ın yazarına atfen BASH -Bourne Again SHell- olarak adlandırılmıştır.
Kullandığınız kabuğu aşağıdaki komutlar ile öğrenebilirsiniz.
echo $0
echo $SHELL
Çıktı:
/bin/bash
Yaygın kullanılan Unix ve GNU/Linux komut yorumlayıcıları:
Sh, – Bourne shell
Bash, – Bourne Again shell
Ksh, – Korn shell
Tcsh / Csh
Zsh
Fish
Araştırma konuları: UNIX, BSD
Sonraki >> Masaüstü Ortamları -GUI-
|
205 |
LibreOffice, Ekosistemi için Logo Yarışması Düzenliyor
|
The Document Foundation, LibreOffice ekosistemi için yeni bir logo tasarımına yönelik özgür yazılım camiasına çağrıda bulundu.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-ekosistemi-icin-logo-yarismasi-duzenliyor/
|
The Document Foundation, LibreOffice ekosistemi için yeni bir logo tasarımına yönelik özgür yazılım camiasına çağrıda bulundu.
The Document Foundation (TDF), LibreOffice stratejik pazarlama planı çerçevesinde 20’inci yıldönümü için topluluğa ekosistemi ve teknolojisi adına iki ayrı logo tasarım yarışması başlattığını duyurdu. Tasarımların özgür ve açık kaynaklı uygulamalar kullanılarak tasarlanması isteniyor. Seçilen logolar özellikle sanal etkinliklerde kullanılacak. Bu logolar sunum, etkinlik flamaları, çıkartma ve rozet gibi ticari ürünlerde de kullanılacağından, tasarımların küçük boyutlarda bile kolayca tanınıp okunması gerekiyor.
Çalışmalar 31 Ağustos 2021 günü saat 23:59 UTC tarihine kadar gönderilebilir. TDF ekibi, sonuçları 23 Eylül – 25 Eylül 2021 tarihleri arasında yapılacak olan LibreOffice Sanal Konferansı sırasında duyuracak.
Etiketler:
libreoffice
|
21 |
Pardus 21 Altında Farklı PHP Sürümleriyle Çalışmak
|
Merhaba, bu yazılmda Pardus 21 altında (Debian Bullseye dahil) nasıl farklı PHP sürümleriyle çalışabileceğimizi kendi tecrübelerime göre anlatacağım. Ubuntu altında PPA, Debian altında DPA kullanarak bu işin içinden çıkmak mümkün. Öncelikli olarak depomuzu tanımlıyoruz. Sonrasında şu komutu çalıştırıyoruz Depolarımızı güncelliyoruz. Komutları sırasıyla çalıştırdıktan sonra paket kurulumuna geçiyoruz. Temel paketleri kuruyoruz. PHP 8.2 sürümünü kullanacaksam şu […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-altinda-farkli-php-surumleriyle-calismak/
|
Merhaba, bu yazılmda Pardus 21 altında (Debian Bullseye dahil) nasıl farklı PHP sürümleriyle çalışabileceğimizi kendi tecrübelerime göre anlatacağım.
Ubuntu altında PPA, Debian altında DPA kullanarak bu işin içinden çıkmak mümkün.
Öncelikli olarak depomuzu tanımlıyoruz.
sudo apt install apt-transport-https lsb-release ca-certificates
sudo wget -O /etc/apt/trusted.gpg.d/php.gpg https://packages.sury.org/php/apt.gpg
Sonrasında şu komutu çalıştırıyoruz
sudo sh -c 'echo deb https://packages.sury.org/php/ bullseye main > /etc/apt/sources.list.d/php.list'
Depolarımızı güncelliyoruz.
sudo apt update
Komutları sırasıyla çalıştırdıktan sonra paket kurulumuna geçiyoruz. Temel paketleri kuruyoruz.
sudo apt install curl apache2
PHP 8.2 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum. Siz ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.2 php8.2-cli php8.2-common php8.2-opcache php8.2-readline php8.2-curl php8.2-gd php8.2-imagick php8.2-intl php8.2-mbstring php8.2-mysql php8.2-xdebug php8.2-xml
PHP 8.1 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.1 php8.1-cli php8.1-common php8.1-opcache php8.1-readline php8.1-curl php8.1-gd php8.1-imagick php8.1-intl php8.1-mbstring php8.1-mysql php8.1-xdebug php8.1-xml
PHP 8.0 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.0 php8.0-cli php8.0-common php8.0-opcache php8.0-readline php8.0-curl php8.0-gd php8.0-imagick php8.0-intl php8.0-mbstring php8.0-mysql php8.0-xdebug php8.0-xml
PHP 7.4 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php7.4 php7.4-cli php7.4-common php7.4-opcache php7.4-readline php7.4-curl php7.4-gd php7.4-imagick php7.4-intl php7.4-mbstring php7.4-mysql php7.4-xdebug php7.4-xml
Daha önceki sürümleri de aynı mantık altında kurabilirsiniz.
Paketler kurulunca ssl, rewrite gibi kimi özellikleri etkinleştirmek gerekiyor, etkinleştiriyorum.
sudo a2enmod ssl rewrite suexec include
Sonrasında hata gösterimini aktif etmek için editör ile (ben gedit kullanıyorum) ini dosyamızı açıyoruz.
PHP 8.2 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.2/apache2/php.ini
PHP 8.1 için ise ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.1/apache2/php.ini
PHP 8.0 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.0/apache2/php.ini
PHP 7.4 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/7.4/apache2/php.ini
İni dosyasını ihtiyacıma göre düzenledikten sonra, ayarların etki etmesi için apache’yi yeniden başlatıyoruz.
sudo service apache2 restart
http://localhost/ adresine tıkladığımızda dosyalarımız görünüyorsa apache kurulmuş demektir.
Şimdi bir test dosyası oluşturup phpinfo() bakabiliriz.
Peki iyi hoş da yukardaki PHP sürümülerini kurduktan sonra aralarında nasıl geçiş yapacağız?
Aşağıdaki komut ile PHP sürümünü ayarlayabilirsiniz.
sudo update-alternatives --config php
Tabii tüm işlemin sonunda sunucuyu yeniden başlatmak da gerekecektir.
sudo service apache2 restart
PHP sürümünü uçbirimden görmek için komut satırını da kullanabilirsiniz.
php -v
Kaynakça:
https://www.jesusamieiro.com/install-php-7-2-on-debian-9/
http://www.yakusha.net/ubuntu-22-04-altinda-apache-kurulumu-ve-veriyolu-degisimi/
Etiketler:
apache
lamp
mariadb
mysql
php
|
199 |
Pardus 21’i İncele, Öneride Bulun, Hatayı Bul, Ödülü Kap!
|
Teknofest kapsamında 9-13 Eylül 2021 tarihlerinde gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Ağustos – 8 Eylül arasında toplanacak.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21i-incele-oneride-bulun-hatayi-bul-odulu-kap/
|
Teknofest kapsamında 9-13 Eylül 2021 tarihlerinde gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Ağustos – 8 Eylül arasında toplanacak.
TÜBİTAK ULAKBİM PARDUS Projesi, Teknofest kapsamında, Pardus’un en yeni sürümü Pardus 21 için Hata Yakalama ve Öneri Yarışması düzenliyor. TÜBİTAK ULAKBİM ve Pardus Projesi’nin de kurucu üyelerinden olduğu Türkiye Açık Kaynak Platformu ve Bilişim Vadisi işbirliğiyle gerçekleştirilecek yarışmada ödüller, birinciye 10 bin TL, ikinciye 7 bin TL ve üçüncüye 5 bin TL* olarak belirlendi.
Pardus kullanımının yaygınlaştırılması, Pardus’un 21 Ağustos 2021’de yayımlanan en son sürümü Pardus 21’in tanıtımı, Pardus ekosisteminin güçlendirilmesine katkı sağlanması ve yeni sürüm Pardus 21 üzerinde hata yakalama ve öneri katkısı alınması hedefiyle gerçekleştirilen yarışma, açık kaynak kodlu yazılımlara ilgi duyan, Pardus 21’i merak eden ve Pardus’a katkı sağlamak isteyen tüm katılımcılara açık olacak.
Katılımcılar yarışma dahilinde; Fonksiyonel hatalar/öneriler, Performans hataları/önerileri, Kullanılabilirlik hataları/önerileri, Güvenlik Zafiyetleri ile Yerelleştirme hata/önerileri kategorilerinde başvurularını gerçekleştirebilecekleri gibi kendi farklı önerilerini de sunabilecek.
Daha çok hata/öneri girişi yap, daha çok puan topla!
Katılımcılar https://teknofest.org adresine girerek 8 Eylül 2021’e kadar başvurularını tamamlamak zorunda. Yarışmaya katılım bireysel olarak gerçekleştiriliyor. Yarışmaya Pardus Destek Merkezi adresinden girilecek hata, iyileştirme bildirim talepleri ile katılmak gerekiyor. Hata bildirim/düzeltme taleplerinin belgelendirmesi için; hatanın eksiksiz tanımı, ekran görüntüsü olarak sunumu, çözümü ya da çözüm önerisi mutlaka belirtilmeli.
Yarışmacıların hata/öneri talep girişleri, hata ve/ya önerinin türüne, önem derecesine ve hata/öneriyle beraber çözümünün de iyi tanımlanmış olup olmadığına bakarak değerlendirilecek. Yarışmacılar önerdikleri çözüm için gerekli yama’yı geliştirerek Pardus ekibiyle paylaşmaları halinde artı puan alabilecek. Bunun yanı sıra raporlanan hata/öneri sayısı da yarışmacılara puan kazandıracak. Başvuru süreci tamamlandıktan sonra yarışmacılar, buldukları hataları veya geliştirdikleri önerileri 9 Eylül – 13 Eylül 2021 tarihleri arasında Pardus Destek Merkezi’ nden giriş yaparak katılım gerçekleştirebilecek.
Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması sonuçları 21 Eylül – 26 Eylül 2021 tarihleri arasında düzenlenen Teknofest’te duyurularak, dereceye girenlere ödülleri verilecek.
* Derecelerin birden fazla katılımcı tarafından paylaşılması durumunda para ödülü katılımcılar arasında eşit dağıtılacaktır.
Etiketler:
pardus
pardus 21
teknofest
teknofest2021
yarışma
|
20 |
Pardus Hakkında
|
Pardus Hakkında Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana- Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı. Başlangıç 2003 İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo ) Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi ) Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19,21 Çekirdek Linux Paket […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hakkinda/
|
Pardus Hakkında
Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana-
Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı.
Başlangıç 2003
İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo )
Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi )
Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19. 21
Çekirdek Linux
Paket Sistemi Debian
Grafik Arayüz Xfce, GNOME, KDE
Lisans GPLv3 -Genel Kamu Lisansı-
Lisans Bedeli Ücretsiz
Pardus Projeleri
ETAP Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi
LiderAhenk Merkezi Yönetim Sistemi
Ahtapot Tümleşik Siber Güvenlik Sistemi
Engerek Kimlik Yönetim Sistemi
İndirme pardus.org.tr
Belgeler pardus.org.tr/belgeler
Forum forum.pardus.org.tr
Bilgi Bankası belge.pardus.org.tr
Topluluk gonullu.pardus.org.tr
Diğer etap.org.tr
Pardus, Debian GNU/Linux temelli Özgür ve Açık Kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilmekte ve kurulabilmektedir. Kişisel veya kurumsal kullanımlar için Pardus’un rekabet edebilir ve sürdürülebilir bir işletim sistemi haline getirilmesi için TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirme ve idame çalışmaları devam ettirilmektedir.
Pardus’un, kamu kurum ve kuruluşları ile KOBİ’lerde kolay yaygınlaştırılabilmesi için kurumsal ihtiyaçları karşılayan Açık Kaynak kodlu alt projeleri bulunmaktadır. Lider Ahenk Merkezi Yönetim Sistemi, Engerek Kimlik Yönetim Sistemi, Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi, Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi (ETAP) bunların başlıcalarıdır.
Pardus ekibi ülkemizde yaygınlaştırılması, destekleyici bir ekosistemin gelişmesi için çalışmalar yapmaktadır. Özgür Yazılımlar konusunda konferans, çalıştaylar ve eğitimler düzenlemekte; Mustafa Akgül Özgür Yazılım Yaz Kampı, Mustafa Akgül Özgür Yazılım Kış Kampı (Akademik Bilişim), Pardus ve Açık Kaynak Günleri gibi organizasyonlara destek vermekte; Teknofest, Özgür Yazılım ve Linux Günleri gibi organizasyonlara katılım sağlamaktadır. Ayrıca kamuoyunu bilgilendirmek için Açık Belge Biçimi (ODF) portalı, Özgür Yazılım faaliyetlerini özendirmek için Açık Kaynak Kod Platformu gibi projeleri başlatmıştır.
Özgürlük içn Pardus!
Pardus versiyonunuz hakkında bilgi almak için os-release dosyasını görüntüleyebilirsiniz.
cat /etc/*release
PRETTY_NAME=Pardus GNU/Linux 21 (yirmibir)
NAME=Pardus GNU/Linux
VERSION_ID=21.2
VERSION=21.2 (yirmibir)
VERSION_CODENAME=yirmibir
ID=pardus
HOME_URL=https://www.pardus.org.tr/
SUPPORT_URL=https://forum.pardus.org.tr/
BUG_REPORT_URL=https://talep.pardus.org.tr/
ID_LIKE=debian
PARDUS_CODENAME=yirmibir
Bu bilgileri veren screenfetch komutunu da deneyebilirsiniz.
screenfetch komutunu kurman için :
apt install screenfetch
screenfetch
Çıktı:
.smNdy+- `.:/osyyso+:.` -+ydmNs. senol@pardus
/Md- -/ymMdmNNdhso/::/oshdNNmdMmy/. :dM/ OS: Pardus 21.4 yirmibir
mN. oMdyy- -y `-dMo .Nm Kernel: x86_64 Linux 5.10.0-21-amd64
.mN+` sMy hN+ -: yMs `+Nm. Uptime: 5h 27m
`yMMddMs.dy `+` sMddMMy` Packages: Unknown
+MMMo .` . oMMM+ Shell: bash 5.1.4
`NM/ `````.` `.````` +MN` Resolution: 5760x1080
yM+ `.-:yhomy ymohy:-.` +My DE: Xfce
yM: yo oy :My WM: Xfwm4
+Ms .N` `N. +h sM+ WM Theme: pardus-default
`MN - -::::::- : :o:+`NM` GTK Theme: pardus [GTK2]
yM/ sh -dMMMMd- ho +y+My Icon Theme: pardus
.dNhsohMh-//: /mm/ ://-yMyoshNd` Font: Ubuntu 12
`-ommNMm+:/. oo ./:+mMNmmo:` Disk: 506G / 832G (65%)
`/o+.-somNh- :yy: -hNmos-.+o/` CPU: Intel Core i7-10750H @ 12x 5GHz [49.0°C]
./` .s/`s+sMdd+``+ddMs+s`/s. `/. GPU: Quadro P620
: -y. -hNmddmNy. .y- : RAM: 5396MiB / 31900MiB
-+ `..` +-
Sonraki >> Özgür Yazılım -freesoftware-
|
14 |
Kodunuzda GNU Lisanslarını Kullanmak
|
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org- Örnek GPLv3 : Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir. Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL): Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnu-gpl-lisanslarini-kullanmak/
|
İşveren veya okulunuzdan telif hakkı feragatnamesi edinin.
Her bir dosyaya uygun telif hakkı bildirimlerini koyun.
Kullanıcıların hangi lisans sürümlerini kullanabileceğini açıkça belirttiğinizden emin olun.
GNU GPL veya GNU AGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING dosyası ekleyin.
Eğer kullanıyorsanız GNU LGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING.LESSER dosyası ekleyin.
Her dosyaya bir lisans bildirimi koyun.
(İsteğe bağlı olarak) programın bir başlangıç bildirimi göstermesini sağlayın.
(AGPL kullanıyorsanız) programın kaynak kodu kopyalarını önermesini sağlayın.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Örnek GPLv3 :
Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir.
<one line to give the program's name and a brief idea of what it does.>
Copyright (C) <year> <name of author>
Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL):
This program is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part of NAME” [Bu dosya NAME bir parçasıdır] satırıyla başlamak iyi olacaktır.
Örneğin,
This file is part of Foobar.
Foobar is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
Foobar is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with Foobar. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Bu beyan her kaynak dosyasının başında, telif hakkı bildirimlerine yakın bir şekilde yer almalıdır.
Kısıtlı GPL kullanırken, “Lesser” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun. GNU AGPL kullanırken, Affero” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun.
Yazdığınız program konsoldan kullanıcıyla etkileşime giriyorsa ilk çalıştırıldığında aşağıdaki gibi bir uyarı mesajı vermesi daha uygun olacaktır:
–Başlangıç Bildirimi–
<program> Copyright (C) <year> <name of author>
This program comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'.
This is free software, and you are welcome to redistribute it
under certain conditions; type `show c' for details.
Buradaki “show w” ve “show c” ifadeleri programınızda GPL in uygun/gerekli kısımlarını gösteren komutlarınız olmalıdır.
Eğer programınız bir grafik arayüze sahipse bu bilgileri Hakkında bölümünde görüntülemelisiniz.
–Affero bildirimi–
Eğer programı GNU AGPL altında yayınlıyorsanız ve kullanıcılarla bir ağ aracılığıyla etkileşim kuruyorsa, program bu kullanıcılara kaynak kodunu da aynı şekilde sağlamalıdır.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Sonraki >> /Çekirdek ve Kabuk -kernel&shell-
|
102 |
Pardus Üzerine TigerVNC Nasıl Kurulur?
|
Bu yazıda “Pardus üzerine bir VNC sunucusu nasıl kurulur ve yapılandırılır?” sorusunun cevapları yatıyor. Bu soruların cevaplarını henüz bilmiyorsanız doğru yerdesiniz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-uzerine-tigervnc-nasil-kurulur/
|
Bu yazıda “Pardus üzerine bir VNC sunucusu nasıl kurulur ve yapılandırılır?” sorusunun cevapları yatıyor. Bu soruların cevaplarını henüz bilmiyorsanız doğru yerdesiniz.
VNC nedir?
VNC (Virtual Network Computing), kullanmakta olduğunuz bilgisayar üzerinden başka bir bilgisayarı uzaktan kontrol etmeye yarayan bir grafik masaüstü paylaşım sistemidir. Kısacası bir uzak masaüstü bağlantı protokolü de diyebiliriz.
Öncelikle yapmanız gerekenler
VNC sunucu kurmadan önce yapmanız gereken ilk şey, eğer kurulu değilse sunucu bilgisayara bir masaüstü ortamı kurmak. Bu açıdan önerim hızlı, kararlı ve hafif bir masaüstü ortamı olan XFCE olacaktır. Pardus’ta XFCE masaüstü ortamını kurmak için uçbirime şu komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo apt-get install pardus-xfce-desktop
İnternet bağlantınızın hızına ve donanımınızın özelliklerine bağlı olarak bu süreç biraz uzun sürebilir.
Masaüstü ortamını kurduysanız veya zaten kuruluysa, VNC sunucu kurulumuna geçebilirsiniz. Bu yazıda TigerVNC’yi tercih edeceğiz.
TigerVNC’yi kurmak için uçbirime aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo apt install tigervnc-standalone-server tigervnc-common tigervnc-viewer
Kurulumu gerçekleştirdikten sonra uçbirime vncserver komutunu girerek ilk yapılandırmanızı oluşturun. Çıktılar yaklaşık aşağıdaki gibi olmalı.
You will require a password to access your desktops.
Password:
Verify:
Would you like to enter a view-only password (y/n)? n
New 'pardus:1 (prdsmehmetstc)' desktop at :1 on machine pardus
Starting applications specified in /etc/X11/Xvnc-session
Log file is /home/prdsmehmetstc/.vnc/pardus:1.log
Use xtigervncviewer -SecurityTypes VncAuth -passwd /home/prdsmehmetstc/.vnc/passwd :1 to connect to the VNC server.
Yukarıdaki çıktıda sunucu adından (yukarıdaki çıktıda “pardus” olarak geçiyor) sonra gelen :1 ifadesi VNC sunucusunun çalıştığı TCP bağlantı noktasını gösterir. VNC sunucularındaki port numarası ise :1 ifadesine x dersek 5900 + x şeklindedir. Bir başka deyişle, şu anda VNC sunucusu 5901 portu üzerinden yayın yapmakta. Bir tane daha VNC sunucusu çalıştırırsak o da 5902 portu üzerinden yayın yapacak.
vncserver komutunu çalıştırdıktan sonra VNC ile alakalı ayarlar ve bilgiler ~/.vnc dizininde yer alacak.
VNC sunucusunu kapatmak için ise vncserver -kill :x komutunu girmeniz yeterli olacaktır. x yerine kapatmak istediğiniz bağlantı noktasını (1. 2 gibi) girmeniz gerekmekte.
Bir sonraki adıma geçmeden önce çalışan sunucuları kapatmalıyız. Bunun için gireceğim komut şu olacak:
vncserver -kill :1
Bu komutun çıktısı ise yaklaşık şöyle olmalı:
Killing Xtigervnc process ID 6189 success!
VNC sunucusunu yapılandıralım
Önceki aşamadaki her şeyi eksiksiz ve hatasız yaptıysanız artık yapılandırma kısmına geçmeye hak kazandınız demektir. Şimdi yapacağımız şey TigerVNC’nin açıldığı zaman kullanacağı masaüstünü belirlemek olacak. Önceki aşamada XFCE masaüstünü örnek olarak kurduğumuz için şimdi XFCE’yi öntanımlı masaüstü olarak tanımlayacağız. Bunun için uçbirime şu komutu girelim.
nano ~/.vnc/xstartup
Tam burada Vim’cilerin seslerini duyar gibi oldum. nano yerine vim de kullanabilirsiniz tabii Eğer bu dosyayı daha önce oluşturmadıysanız, ki sanmıyorum, karşınıza bomboş bir sayfa gelecektir. Eğer daha önce oluşturduysanız, daha önce yapılan ayarları korumak için mv ~/.vnc/xstartup ~/.vnc/xstartup.bak komutunu girerek ayarları yedeklemenizi öneririm. Yedekledikten sonra yukarıdaki komutu tekrar girerek dosyayı yeniden oluşturmanız gerekmekte.
Şimdi açılan boş sayfaya şunları yazalım:
#!/bin/bash
xrdb $HOME/.Xresources
startxfce4 &
İlk satırda yer alan xrdb $HOME/.Xresources komutu, VNC’nin GUI framework’üne kullanıcının X sunucusu ayarlarını okumasını söyler. İkinci komut ise XFCE masaüstü ortamını başlatır.
Dosyayı kaydedip kapattıktan sonra ise dosyayı çalıştırılabilir yapmamız gerekiyor. Bunu yapmak için ise şu komutu girelim:
sudo chmod u+x ~/.vnc/xstartup
Artık bağlantı kurmaya hazırsınız. Son olarak bir aşama daha var, VNC sunucusunu systemd servisleri arasına eklemek istiyorsanız bu son aşamayı da okumadan geçmemenizi öneririm.
Systemd birim dosyası oluşturma
Systemd birim dosyası oluşturarak VNC sunucusunu Systemd servisleri arasına ekleyeceğiz. Bu sayede bu servisi gerektiğinde kolayca başlatıp durdurabileceğiz.
Öncelikle yapmanız gereken, şu komutu uçbirime girerek ilgili dosyayı oluşturmak.
sudo nano /etc/systemd/system/[email protected]
Komutu girdikten sonra şu satırları oraya yazalım.
[Unit]
Description=Remote desktop service (VNC)
After=syslog.target network.target
[Service]
Type=simple
User=kullanici-adiniz
PAMName=login
PIDFile=/home/%u/.vnc/%H%i.pid
ExecStartPre=/bin/sh -c '/usr/bin/vncserver -kill :%i > /dev/null 2>&1 || :'
ExecStart=/usr/bin/vncserver :%i -geometry 1280x720 -alwaysshared -fg
ExecStop=/usr/bin/vncserver -kill :%i
[Install]
WantedBy=multi-user.target
Önemli Not: Yukarıda işaretlenmiş olan kısımları kendinize göre değiştirmeyi unutmayın!
Dosyada gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra kaydedip kapatın. Ardından şu komutu girerek Systemd’nin oluşturduğumuz bu dosyayı servis olarak tanımasını sağlayalım.
sudo systemctl daemon-reload
Ardından oluşturduğumuz servisi etkinleştirelim.
sudo systemctl enable [email protected]
Yukarıdaki komutta @ işaretinden sonra gelen “1”, daha önce bahsetmiş olduğumuz port numarasını belirlemek için yazıldı. Bu servisi çalıştırdığımızda VNC, 5901 portundan yayına geçecek.
Servisi çalıştırmak için ise şu komutu girelim:
sudo systemctl start [email protected]
Servisin durumunu öğrenmek için ise şu komutu girebilirsiniz.
sudo systemctl status [email protected]
Eğer servisi çalıştırdıysanız yukarıdaki komutun çıktısı yaklaşık olarak şöyle olmalı:
prdsmehmetstc@pardus ~> sudo systemctl status [email protected]
● [email protected] - Remote desktop service (VNC)
Loaded: loaded (/etc/systemd/system/[email protected]; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Sat 2021-05-29 14:33:19 +03; 2s ago
Process: 8096 ExecStartPre=/bin/sh -c /usr/bin/vncserver -kill :1 > /dev/null 2>&1 || : (code=exited, status=0/SUCCESS)
Process: 8103 ExecStart=/usr/bin/vncserver :1 -geometry 1440x900 -alwaysshared -fg (code=exited, status=0/SUCCESS)
Process: 8134 ExecStop=/usr/bin/vncserver -kill :1 (code=exited, status=0/SUCCESS)
Main PID: 8103 (code=exited, status=0/SUCCESS)
May 29 14:33:18 pardus systemd[1]: Starting Remote desktop service (VNC)
May 29 14:33:18 pardus systemd[8096]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:18 pardus systemd[1]: Started Remote desktop service (VNC).
May 29 14:33:18 pardus systemd[8103]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:19 pardus systemd[8134]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:19 pardus systemd[1]: [email protected]: Succeeded.
Tebrikler! Bilgisayarınıza uzaktan bağlanmanın keyfini çıkarın.
Etiketler:
tigervnc
vnc
|
132 |
GNOME Masaüstü Uygulamaları Nasıl Çevrilir?
|
Özgür yazılımın güzel yanlarından birisi de pek çok şekilde katkı vermenin mümkün olması. Bu yazımda GNOME masaüstü ortamında çeviri macerasını sizinle paylaşmaya çalışacağım.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnome-masaustu-uygulamalari-nasil-cevrilir/
|
Özgür yazılımın güzel yanlarından birisi de pek çok şekilde katkı vermenin mümkün olması. Bu yazımda GNOME masaüstü ortamında çeviri macerasını sizinle paylaşmaya çalışacağım.
Gnome çevirileri nerede?
GNOME masaüstü ortamının ana çeviri deposu l10n.gnome.org sitesi olup, çeviriler bu site üstünden ilgili uygulamaların depolarına aktarılmaktadır.
Siteye girdiğimizde sade bir arayüz bizi karşılıyor. Logonun yanında Takımlar, Diller, Sürüm takımları, Modüller linkleri, sağ üst köşede ise Giriş yap bağlantısı bulunuyor.
Takımlar: Çeviri yapılan diller ve koordinatörleri, ayrıca ilgili çeviri ekibinin profil sayfasına giden bağlantıları bulundurur.
Diller: RSS ile son çeviri değişikliklerini takip etmeye yarayan bağlantıları içerir.
Sürüm takımları: GNOME sürümleri ve çeviri durumlarıyla ilgili kimi bilgilere erişebilirsiniz.
Modüller: Çevirisi yapılan uygulama ve kütüphanelerin adlarını ve bağlantılarını listeler.
Takımlar sayfasından Türkçe sayfasına tıklıyoruz.
Gnome Türkçe çeviri takımı
Gnome Türkiye Twitter hesabı: Çevirilerin son durumunu ve yeni sürüm duyuruları gibi paylaşımların yapıldığı sosyal medya hesabıdır.
Telegram Kanalı: GNOME üstüne yardım almak, çeviriye katkı bulunmak gibi konularda soru sorup hızlıca cevap bulabileceğiniz Telegram kanalıdır.
E-posta Listesi: Kamuya açık olarak yazışmaların arşivlendiği bir mesaj grubudur. Telegram kanalı ile aynı işlevi görür ve Telegram kanalından daha hızlı sonuç alabilirsiniz ve kamuya açık olarak da arşivlenmez.
Ayrıntılar altında görünen bağlantılara gelirsek:
Çeviride Hata Kaydı Bildir bağlantısını kullanarak GNOME çeviri sitesinde çevrilen uygulamalarla ilgili hata raporlamak mümkündür.
Var Olan Hataları Göster bağlantısından açılmış hata raporlarına bakabilirsiniz.
Koordinatör kısmında GNOME çevirilerine uzun süre katkı vermiş Muhammet Kara Bey’in ismini görebilirsiniz.
Gnome sürümleri ve çeviri süreçleri
Ortada yer alan sol kısımda yazanlar sizin de dikkatinizi çekmiş olmalı. Açıklamaya çalışayım:
GNOME 42/43 (stable/development): Güncel ve GNOME çevirilerine katkı verebileceğiniz temel uygulamalar en üstte yer alan ve numarası en büyük olan sürümdür. Bu sürümün yanında çoğu zaman development, arada stable yazmaktadır. GNOME 43 ile ilgili sürüm takvimi işlemeye başlamış olup, şuradan görebilirsiniz.
GNOME 41 (old stable) / GNOME 40 (eski kararlı): Yanında old stable veya eski kararlı yazan bu sürüm takımları artık çeviri kabul etmeyen GNOME sürümlerini ifade eder. GNOME resmi uygulamalarına ait çevirilerde bulduğunuz hataları stable sürüme raporlamanız gerekir.
GNOME Circle görece yeni bir oluşum olup, GNOME ekosistemine yeni uygulama ve kütüphaneler kazandırmayı amaçlar. Şimdilik 40 uygulama ve 5 kütüphane bu ekosisteme dâhildir. Bu uygulamaların 14 tanesinin çevirileri l10n (localization) altında yapılmaktadır. Kimi uygulamalar çevrimiçi çeviri platformlarını kullanmaktadır. Circle uygulamalarının l10n üstünde tutulması zorunluluğu bulunmamaktadır.
GNOME Altyapı altında l10n.gnome.org sitesi gibi altyapıların çevirileri bulunur. Bu alanda katkı vermek için GNOME uygulamalarını iyi tanımakta yarar var. Ayrıca jhbuild ile lGNOME Library (help.gnome.org) gibi kimi sayfalar ve uygulamalara dair çeviriler de burada bulunur. Bu ikisine çeviri desteği vermek öncelikli yapılacaklar listesinde bulunmuyor.
GIMP ve Arkadaşları kısmında GIMP uygulamasının kararlı sürümüne ait çeviriler ile birlikte uzun süredir beklenen Geliştirme sürümüne ait çeviriler burada bulunur.
GIMP çevirilerine katkı vermek için bu uygulamanın uzun zamandır çevirilerini yapmakta olan Emin Tufan Çetin ve Sabri Ünal ile iletişime geçmekte yarar var.
Ekstra GNOME Uygulamaları (kararlı) kısmı arşiv amaçlıdır ve çeviriler bir altında bulunan Ekstra GNOME Uygulamaları dalında yapılmaktadır.
Ekstra GNOME Uygulamaları kısmına çeviri desteği vermek, GNOME ana uygulamalarına çeviri vermekten çok daha kolaydır. Bu kısımdaki uygulamaların bazıları eski GNOME sürümlerinde ana dağıtımın bir parçası da olabilir. Örneğin Gedit uygulaması bu kısma yeni taşınmıştır. Artık GNOME text editor uygulaması Gedit’in yerine tercih edilmektedir.
Ekstra kısmında bulunan uygulamalar GNOME sürüm takvimini takip etmek zorunda değillerdir. GNOME çevirilerine katkı vermek için Circle uygulamaları ile birlikte en isabetli başlangıç noktası burasıdır.
Librem 5 – Purism kısmında bulunan çeviriler güvenlik ve gizlilik öncelikli bir telefon projesi olan Librem 5 Projesi‘ne aittir. Librem 5 çevirileri Emin Tufan Çetin tarafından yapılmıştır. Katkı vermek için kendisiyle iletişime geçmekte yarar var.
freedesktop.org (GNOME olmayan) kısmında yer alan çeviriler sadece yansı olarak burada tutulmaktadır. Katkı vermek için her projenin kendi sitesindeki talimatları izlemek gerekmektedir.
Görselde görülmeyen Takım üyeliği kısmında geçerli Depo yetkilileri, denetmenler ve çevirmenlere ait bağlantılar bulunmaktadır.
Türkçe özelinde, depo yetkilisi Emin Tufan Çetin olup, denetim ve son okuma işlemini de yapmaktadır. Ayrıca en aktif GNOME çevirmenlerindendir.
Artık çeviriye geçsek mi?
Kayıt Olmak
Çevirilere katkı vermek için önce kayıt olmak gerekiyor. Giriş yap düğmesine gizlenmiş kayıt sayfasına geliyoruz. Formu doldurup, maile gelen bağlantıya tıklayıp hesabı etkinleştiriyoruz. Sonrasında siteye giriş yapıp profilimizi tamamlıyoruz (Ad Soyad eklemek önemli). Sonrasında katılmak istediğimiz çeviri takımını seçip Türkçe sayfasına geri dönebiliriz.
Çevirilecek Uygulama/Modül Bulmak
Circle uygulamaları görece az çevirilecek değer içermesi sebebiyle çeviriye buradan başlamak daha kolay olacaktır. Giriyoruz ve karşımıza şöyle bir ekran çıkıyor.
Ekrana sığsın diye tamamlanan modülleri sağdaki bağlantıdan gizledim. Çeviri katkısı verebileceğimiz çeşitli uygulamalar görülüyor.
İstatistik sütunundaki yüzde işareti çevirinin tamamlanma yüzdesini, yeşil rakamlar kaç dizgenin çevrildiğini, sarı rakamlar kaç dizgenin çevirisinin bulanık/fuzzy (yani gözden geçirilmesi gerekiyor) olduğunu, kırmızı rakamlar ise kaç dizgenin hiç çevrilmediğini gösteriyor. Durum ve Tarih kısmında ise ek bilgiler yer alıyor.
Yeni bir çeviri başlamaktansa eksik çeviriye tamamlamak daha kolay olacaktır. Secrets uygulaması çevrilebilir gibi görünüyor. Uygulamanın üstüne tıklayıp detaylarına geliyoruz.
Uygulama adı, hangi dal olduğu ve dil bilgisi yer alan üst çubuğun altında iki tane indirme simgesi alt alta yer alıyor. Onun altında Dizge ve sözcüklere dair istatistikler yer alıyor.
Eylem kısmından “Çeviriyi üzerine al” seçiyoruz ve yeni dosya eklemeden, isterseniz yorum kısmına kısa bir yorum bırakıp gönder tuşuna basıyoruz. Artık çeviriye başlayabiliriz.
Önemli Uyarı:
Çeviriyi üzerinize aldıktan sonra yaptığınız çeviriyi yükleyene veya üzerinizdeki eylemi geri alana dek başka biri bu modülde işlem yapamaz. Bu sebeple üzerinize aldığınız çeviriyi tamamen bitmemiş olsa bile bittiği kadarıyla günün sonunda siteye yüklemeyi tavsiye ederim.
Po dosyaları nasıl çevrilir?
İkinci indirme düğmesine tıklayıp açılan po uzantılı dosyayı bilgisayara kaydediyoruz. Po uzantılı dosyalarını düzenlemek için yaygın olarak kullanılan uygulamalar arasında Poedit çoklu platform desteği sunması ile öne çıkmaktadır. Ayrıca Gtranslator (GNOME) ve Lokalize (KDE) uygulamaları da bulunmaktadır. Üç uygulamanın son sürümlerini Flathub.org üstünden flatpak olarak indirip kurmak mümkündür. Şahsen Poedit kullanıyorum ve size de tavsiye ederim.
Uygulamayı kurduktan sonra .po dosyasını Poedit ile açıyoruz. İlk iş olarak menüden Düzen > Tercihler > Genel altındaki çevirmen hakkında bilgi kısmına adımızı/soyadımızı ve iletişim için kullanılacak e-posta adresimizi giriyoruz. Bu bilgiler bir nevi bizim imzamız yerine geçecekler. “Kaydederken MO dosyasını otomatik olarak derle” seçeneğini kapatıyoruz. MO dosyaları ile işimiz olmayacak.
Sonrasında yine menüden Görünüm > Çevrilmemiş Dizgeler En Üstte seçeneğini etkinleştiriyoruz. Böylece çevirisi eksik dizgeleri bulmak daha kolay olacak.
Mavi ile işaretlenmiş satır, hangi satırda olduğumuzu işaret ediyor. Kaynak metin kısmında çevirisi yapılması gereken metin, çeviri kısmında varsa bulanık olarak işaretlenmiş önceki çeviri yer alıyor. Sağ tarafta alt sütunda önceki kaynak metin yer alıyor.
Karşılaştırınca sadece bir kelimenin büyük harfken küçük harfe dönüştürüldüğünü görebilirsiniz. Çeviride Büyük/Küçük harf düzenine kadar korumak gerekiyor. Yorum ekle düğmesini kullanarak gelecek çevirilere not bırakmak mümkündür. Gerekli çeviri değişikliğini yaptığımızda örneğimizdeki çalışma gerekli düğmesi sarı işaretli olmaktan çıkıp normal düğme haline gelecektir.
Çalışma Gerekli düğmesi çeviriyi fuzzy/bulanık olarak işaretlemek için kullanılır. Çevirisi bitmemiş dizgeler programlar tarafından çevrilmiş olarak görüntülenmez.
Kesinlikle Unutulmamalı:
Kalitesiz veya eksik bir çeviri yapmaktansa programların hiç çevrilmemesi veya fuzzy/bulanık kalması daha uygundur. Kötü çevrilmiş bir dizgenin fark edilmesi uzun yıllar sürebilir. Programı kendi dilinde kullanacak kişi, kötü çeviriler yüzünden dil tercihini değiştirmek zorunda kalabilir.
Sağ sütunda Öneriler kısmının boş olduğunu görebilirsiniz. Poedit Çeviri Belleği desteği sunmaktadır. Çeviri destekleri daha önceden çevrilmiş çevirilerden yararlanarak size kısmen veya tamamen çevirileri öneri olarak getirir.
Görselde en üstte görünen translator-credits değerinin karşısında isim ve e-posta adreslerinin bulunduğunu görebilirsiniz. Bu bilgiler uygulamanın çevirmenlerinin listelenmesi için kullanılır. GNOME Türkiye ekibi olarak bu alana bilgilerin çeviriye yüksek oranda katkıda bulunmuş kişilere ait olmasına önem gösteriyoruz.
Çeviri yaparken dikkat edilmesi gereken bir nokta da hızlandırıcılardır. Hızlandırıcılar alt çizgi ile başlayan harfler olup, klavyede bulunan alt tuşuna basınca görünür olurlar. Menülere veya ilgili öğeye ulaşmayı kolaylaştırırlar. Çeviride hızlandırıcı varsa uygun bir harfe atanmaya çalışılmalıdır. Türkçe’ye özgü harflerden veya ı, i, l gibi çok ince harflere atanmamaya çalışılmalı ve mümkünse cümlenin başındaki harflere atanmaya çalışılmalıdır.
Çeviri yaparken kelimenin daha önce aynı uygulama içinde nasıl kullanıldığına dikkat etmek gerekir. Bazen çok yaygın bir kelime bile özel bir anlamda veya daha yaygın olmayan bir başka çevirisiyle kullanılmış olabilir. Bu konuda dosya içinde arama yapmakta yarar vardır. Arama yapmak için çeviri alanına tıkladıktan sonra ctrl+f tuşuna basarak açılan pencereden yardım alınabilir.
Çevirisi yapılmış değerlere önceki çevirmenlere danışılmadan değişiklik yapılmamalıdır. Bariz hata olmadıkça bu tür değişiklikler gereksiz karşılanır. Oturmuş çeviriyi değiştirmek bazen yardım dosyalarının çevirilerinin de güncellenmesini gerektirebilir.
Çeviri işlemi bitince Doğrula düğmesine tıklanıp çeviri doğrulanmalıdır. Bir hata olması durumunda Poedit hata verecektir. Menüden Görünüm > Hataları Olan Dizgeler En Üstte seçeneğini etkinleştirirseniz hatalı olabilecek dizgeler en üstte listelenir. Poedit her zaman doğru sonucu vermeyebilir. Kimi uyarılar önemsiz olabilir. Duruma göre karar vermek gerekecektir.
Son olarak dosyamızı kaydedebiliriz. Çevirileri incelenmek üzere göndermeye neredeyse hazırız.
Po dosyasını bu sefer UTF-8 destekli bir metin editörüyle açıyoruz ve başlık/header bölümündeki çevirmenler listesinin en altına adımızı ekliyoruz. Adımız zaten listedeyse en alta alıp, sonuna çevirinin yapıldığı yılı ekliyoruz. Listede görünen diğer isimler ve e-posta adresleri üstünde değişiklik sakın yapmayın, bunlar çevirmenlerin imzalarıdır.
l10n.gnome.org sitesine geri geliyoruz ve eylem kısmından “Yeni çeviriyi karşıya yükle” seçeneğini seçip dilersek gerekli yorumu yazıp, dosyayı seçiyor ve gönder düğmesine basıp gönderiyoruz.
Yeni ekran görüntümüz yukarıdaki şekilde oluşacaktır.
Eylemler (Önceki eylem geçmişi) kısmından gerçekleşmiş eylemleri takip edebilirsiniz. Genelde çeviriler direk olarak onaylanmaz ve düzeltme için sizden yapmanız istenen iyileştirmeler olacaktır. Bu durumda size e-posta ile bildirim ulaşır.
Yazdığımız yorumun yanında açıklanmaya değer iki indirme dosyası ve yine klasik yeşil, sarı ve kırmızı sayılar bulunmaktadır. İlk dosya sizin gönderdiğiniz dosyadır, ikinci dosya ise zamanla uygulamada yaşanan çeviri değişikliklerinin uygulandığı dosyadır. Sayılar bu duruma göre farklılık gösterecektir. Fark kelimesinin yanındaki sayı ise yapılan değişikliklerin farklarını görmenize izin verir. Çeviriniz onaylandıktan sonra bu farkları kullanarak çeviri üstünde yapılmış değişiklikleri inceleyebilir ve gelecek çevirilerde bu konularda daha dikkatli olabilirsiniz.
İleri işlemler: çeviri belleği ve çeviri dosyası doğrulama
Poedit için çeviri belleği oluşturmak mümkündür. GNOME kararlı sürüm sayfasına gelip en altta bulunan “Tüm po dosyalarını indir” bağlantısına tıklıyoruz. İnen dosyaları sıkıştırılmış formattan normal klasör haline çıkartıyoruz. Sonra Poedit programında bir tane .po dosyası açıp Menü > Düzen > Tercihler > ÇBelliği > Çeviri belleği kullan seçeneğini etkinleştiriyoruz. Yönet düğmesine basıp “Çeviri Dosyalarını İçe Aktar” yoluyla açılan pencereden GNOME .po dosyalarının hepsini seçiyoruz. Çeviriler içeri aktarılacaktır. Aktarma işlemi sırasında hata almak da mümkündür.
Translate House tarafından sağlanan pofilter uygulaması .po dosyaları üstünde çeşitli testler yapmaya izin verir. Pardus depolarında bulunmaktadır ve Synaptic veya uygulama mağazasında depolarda aranarak kurulabilir. Terminalden sadece şu komutu girmeniz yeterlidir.
sudo apt-get install translate-toolkit
Sonrasında ev klasörümüz altında bulunan .bashrc dosyasının sonuna şu aliasları ekliyoruz ve kaydedip kapatıyoruz.
alias potestgnome=pofilter --gnome -t accelerators $1 --output result.txt.po
alias potestgnomebig=pofilter --gnome $1 --output result_big.txt.po
Bu iki alias sayesinde nasıl kullanılıyordu diye şüpheye düşmeden .po dosyalarımızı test edebiliriz. Po dosyasının bulunduğu dizine gelip uçbirim açıyoruz ve komutlarımızı veriyoruz.
potestgnome dosyaadi.po
potestgnomebig dosyaadi.po
Komutların çalıştığı dizinde iki yeni dosya oluşacaktır. Dosyalar po uzantısına sahip olmasına rağmen metin editörüyle açmayı tercih ediyoruz.
result.txt.po dosyasında hızlandırıcılarla ilgili şikayetleri görüyoruz.
# (pofilter) accelerators: Accelerator '_' appears before an invalid accelerator character 'Ö'
#: data/gtk/settings_dialog.ui:155
msgid _Special Characters
msgstr _Özel Karakterler
Bu örnekte hızlandırıcı için Ö harfinin kullanıldığını görüyoruz. Bu hata kendi çevirdiğimiz kısımda yer alıyorsa Ö harfinden sonra gelen z harfine hızlandırıcı atayarak bu sorunu çözebiliriz.
result_big.txt.po dosyası hızlandırıcılarla ilgili şikayetlerin yanında diğer uyarıları da içeriyor. Bu uyarılar her zaman uyulması gereken kesin doğrular olmayabiliyor.
# (pofilter) simplecaps: Different capitalization
#: data/gtk/create_database.ui:57
msgid _Keyfile
msgstr _Anahtar Dosyası
Mesela bu örnekte orijinal dizge tek kelimeden oluşurken çeviri çift kelimeden oluşuyor. Hızlandırıcı kullanılmasından bunun bir menü cümlesi olduğunu veya olabileceğini biliyoruz ve çoğu zaman menülerdeki cümlelerin çevirisinde Başlık Düzeni tercih ediliyor. Bir başka deyişle, bu uyarı çok önemli bir hataya işaret etmiyor.
Aynı şekilde dosyada “Different capitalization” şeklinde uyarılar da görebiliyoruz. Bunlar da duruma göre çoğu zaman önemli olmayabiliyor. “Different spacing around punctuation” çoğu zaman bir anlam ifade etmiyor. “unchanged: Consider translating” uyarısı isimleri, standartları çevirmemiz konusunda bize hatalı uyarılar verebiliyor, önemli değil. Önemli olabilecek uyarılar arasında cümle içinde çift hızlandırıcı kullanılmış olması veya gereksiz yere hızlandırıcı kullanılması veya kullanılmamış olması sayılabilir.
Sonuç
Yazılım çevirisi eğlenceli olduğu kadar dikkat gerektiren bir sanat. Bu yazımızda GNOME çevirilerine nasıl katkı verebileceğinizi elimden geldiğince anlatmaya çalıştım. Çeviriler konusunda aklınıza takılan sorular olursa GNOME Türkiye telegram kanalından sormaktan çekinmeyin.
Etiketler:
çeviri
gnome
poedit
u18a
yerelleştirme
|
166 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Sabri ÜNAL
|
Söyleşi konuğumuz Sabri ÜNAL, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ne-dusunuyor-sabri-unal/
|
Söyleşi konuğumuz Sabri ÜNAL, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
Pardus ve açık kaynak yazılım dünyasına katkıda bulunan deneyimli Pardus Gönüllüleri neler yaptı/yapıyor? Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin bu bölümünde GNOME, MyPaint ve GIMP çevirmenlerinden ve topluluk portalımıza da yazılarıyla destek veren Sabri Ünal ile yaptık:
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
1982 doğumluyum. Bilgisayarla tanışmam lise yıllarıma denk gelir. İlk bilgisayarıma 2002 yılında 20 yaşında sahip oldum. 20 yıldır bilgisayarsız çok az günüm geçmiştir. Ağırlıklı olarak kitapla ilgili işlerde 10 yıl çalıştım. 2012’den sonra freelancer olarak çalışmaya başladım. 2013’te Malezya’da 6 ay güzel günler geçirdim. Dil kursu için 2017’de 1 yıldan uzun süre Malta’da bulundum.
Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
Muhtemelen LINUXnet dergisinin 2. sayısı ile birlikte Linux ile tanıştım. Derginin yanında 6 CD’de hediye geliyordu ve CD’ler içinde MandrakeLinux 10.1 Community sürümü de vardı. Kurmayı başardığımı çok iyi hatırlıyorum. Maalesef bu kısa tanışma çok uzun sürmedi. Yine de güzel bir intiba bıraktı. Önceleri Windows altında özgür yazılım araçları kullanıyordum. Kullandığım şirket ağından bilgisayarıma virüs bulaşmasından bıktığım bir gün Linux’a kesin geçiş yapmaya karar verdim. Haziran, 2010.
Sabri Ünal
Katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Öğrencilerle birlikte çıkardığımız bir dergi için forum’a ihtiyacımız vardı ve 2005 yılında phpBB ile tanıştım. O dönemde, phpBB için çeşitli modlar hazırladım, varolan modların ve phpBB yeni sürümlerinin çevirilerine katkıda bulundum ve 2006 yılında kendi yakushaBB “premod”umu dağıtmaya başladım. Çok geçmeden phpBB projesinin 3.X serisine başlaması ve phpBB 2.X serisine desteğini kesmesi sonrası 2007 mart ayında projeye destek vermeyi kestim. phpBB 3.X serisinin çevirilerine de katkıda bulunmaya devam ediyordum. 2008 yılında acikkaynaktv.com sitesi adında Windows işletim sistemine özel özgür yazılımlar için dosya indirme sitesi kurdum. 2010 yılında siteyi kendim yeniden yazdım fakat katkı veren olmayınca 2010 sonunda yayın hayatını sonlandırdım. Kendim de zaten Linux’a kesin geçiş yapmıştım. Eylül 2011 yılında linuxhaber.com diye kısa Linux haberleri yayınlayan bir site kurdum. Twitter mantığından fazlasıyla esinlenmiştim fakat okuyucu yokluğundan siteyi devam ettirmedim ve aynı yıl yayın hayatına son verdim.
Özgür yazılımlara ne tür bir katkı veriyorsunuz?
Çoğunlukla çeviri katkısı veriyorum. En çok katkı verdiğim yazılımlar GIMP ve MyPaint’dir. Onun dışında da GNOME çerçevesi içinde çevirdiğimiz küçük çeviriler veya tamamlama çevirileri bulunmaktadır. Hata bildirimi konusunda da aslında iyiyimdir. Ben hatayı bulmam, hata beni bulur derim. Maalesef kod katkısında bulunduğum yazılımlar çok az ve yine çoğu çeviri ile ilgili küçük düzeltmeler.
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Şimdiye kadar hiçbir katkımdan dolayı bir karşılık almadım. Daha çok tecrübe kazandım diyebilirim. İlerde bu tecrübeleri yazılım hayatımda dikkate almaya çalıştığım olmuştur.
Hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
İşyerinde Linux yüklü makineler olsa da onlarla bir ilgim bulunmuyor. Uzun zamandır sadece kendi sitelerim için kodlama yapıyorum. Firefox, Thunderbird, GIMP, FileZilla, Kate, Apache, PHP, MariaDB, phpMyAdmin ve Git sürüm takip sistemini kullanıyorum. GNOME masaüstü ortamını tercih ediyorum ve VLC medya oynatıcısını bilerek tercih ediyorum. CollaboraOffice (LibreOffice türevi), qBittorrent ve Gitg de işimi kolaylaştıran araçlar.
Açık kaynak yazılım topluluklarının sizin için anlamı nedir? Bu topluluklar ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
GNOME ve GIMP geliştirme ve çeviri ekiplerini seviyorum. Çok gürültü yapmadan en iyisini ortaya koymaya çalışıyorlar. Topluluklar tecrübe paylaşımında ve farkındalık oluşturmakta önemli roller üstlenebiliyor. Topluluklarda genelde insanlar geçici olsa da paylaşımları daha kalıcı olabiliyor.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Gördüğünüz hatayı bildirin. Küçük bir çeviri hatası veya önerisi bile olsa hata bildirmekten çekinmeyin.
Programlama beceriniz varsa kaynak kodlarına katkıda bulunmaya çalışın.
Çevirisi eksik yazılımları ilgili ekiplerle iletişime geçip çevirmeye çalışın.
Birbirinizin sorunlarını çözmeye çalışın.
Yapıcı olmaya çalışın.
Paylaşmaktan çekinmeyin.
Etiketler:
sabri ünal
söyleşiler
|
126 |
Sevdiğiniz Uygulamalar Pardus yazılım merkezinde var mı?
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu. Peki sevdiğimiz uygulamaları […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/sevdiginiz-uygulamalar-pardus-yazilim-merkezinde-var-mi/
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu.
Peki sevdiğimiz uygulamaları Pardus yazılım merkezinde bulamazsak, nasıl bir yol izlemeliyiz.
Öncelikle Pardus ile beraber gelen yazılım merkezi uygulamamızı tanıyalım. Başlat menüsünden rahatlıkla ulaşabileceğiniz bu uygulamada kullanmak istediğiniz tüm uygulamaları bulabilirsiniz. Diğer dağıtımlarda olmayan ama kamu kurum ve kuruluşlarının sıklıkla kullandığı, Akis, E-beyanname gibi uygulamaları da bulabileceğiniz Pardus yazılım merkezinde, uygulamalar çoğunlukla Türkçe desteklidir.
Yazılım Merkezi Genel Görünüm
Yazılım merkezimizdeki arama butonunun yanında yer alan açılır menünün içinden “Uygulama Öner” bölümündeki formu doldurarak siz de sevdiğiniz uygulamaların Pardus yazılım merkezinde yer almasını sağlayabilirsiniz.
Tüm soru ve önerilerinizi yorum olarak bekliyoruz.
|
164 |
FreeCAD 0.20 Sürümü Yayınlandı
|
Özellikle makine mühendislerinin ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen FreeCAD yazılımı, güncellenen 0.20 sürümünü duyurdu.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/freecad-0-20-surumu-yayinlandi/
|
Özellikle makine mühendislerinin ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen FreeCAD yazılımı, güncellenen 0.20 sürümünü duyurdu.
GNU/Linux dünyasında işinizi görecek pek çok CAD/CAM yazılımı mevcut. LibreCAD, QCAD, OpenCascade, BricsCAD ve hatta Lego yapı taşlarıyla 3 boyutlu şatolar tasarlamanızı sağlayan LeoCAD gibi farklı amaçlara yönelik pek çok yazılım mevcut. Bu yazılımlardan biri olan ve Pardus depolarında da bulabileceğiniz FreeCAD, bir mühendislik öğrencisinin tüm temel ihtiyaçlarını herhangi bir lisans ücreti ödemeksizin görebilecek yetenekte bir yazılım.
Konuya hâkim mühendislerin diliyle söylemek gerekirse FreeCAD, özgür ve açık kaynaklı bir parametrik 3B bilgisayar destekli tasarım (CAD) modelleyici ve sonlu elemanlar yöntemi (FEM) destekli bir yapı bilgi modelleme (BIM) yazılımıdır.
Ağırlıklı olarak makine mühendisliği için tasarlanan FreeCAD, aynı zamanda mimari veya elektrik mühendisliği alanlarını da kapsayan geniş bir kullanım yelpazesini kapsar. Yazılımın özgür doğası nedeniyle kullanıcılar yazılımın işlevselliği Python programlama dili kullanarak gönüllüler ve kullanıcılar tarafından genişletilebilir.
FreeCAD 0.20 sürüm yenilikleri
FreeCAD 0.20, programın gezinme küpü için bir yeni bir arayüz sağlıyor. Yeni sürümde 3B görünümü 45° döndürmek için kenar yüzleri var. En yakına döndür şeklinde yeni bir tercih tanıtıldı. Bu seçildiğinde küp yüzüne tıklandığında 3B görünüm, küpün geçerli yönüne bağlı olarak en yakın mantıksal konuma döndürülüyor. Küp boyutu da artık küp boyutu tercihi ile ayarlanabiliyor.
Yeni gezinme küpü arayüzü
FreeCAD 0.20 sürümünde komut adları artık UI araç ipuçlarının (tooltip) bir parçası olarak dahil ediliyor. Kullanılan dile göre matematiksel ifadelerin yazım şekilleri (ondalık ayırıcılar mesela) kullandığınız arayüz diline göre ayarlanabiliyor.
Yeni sürümdeki ilginç yenilikler arasında, fare davranış biçimini OpenSCAD ya da TinkerCAD‘deki alışkanlıklarınıza göre ayarlayabilmek de var. Bu yenilik, 3B yazıcısı olan kullanıcıları özellikle mutlu edeceğe benziyor.
Parçaların ve montajların içi boş olmayan ve kalıcı kesimleri için yeni bir kesit alma aracı da bu sürüme eklenen yenilikler arasında. Aşağıda gördüğünüz GIF animasyonun kareleri örneğin, bir FreeCAD makrosu olan Screen Wiki ile alındı, bu kesit görüntüler sonrasında Gimp üzerinde birleştirilerek GIF animasyonuna dönüştürüldü.
FreeCAD fırçalı elektrik motoru kesiti
Etiketler:
cad
freecad
modelleme
|
82 |
Faz3 Akıllı Tahtada Mikrofon Kullanımı
|
Bu yazıda Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz Arçelik marka akıllı tahtalarda nasıl mikrofon kullanabileceğinizi anlatıyoruz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/faz3-akilli-tahtada-mikrofon-kullanimi/
|
Bu yazıda Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz Arçelik marka akıllı tahtalarda nasıl mikrofon kullanabileceğinizi anlatıyoruz.
Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz akıllı tahtalar, Pardus ETAP yüklü olarak geliyor. Bu akıllı tahta üzerindeki kulaklık girişini mikrofon olarak kullanmak, elbette mümkün.
Daha önce dağıtımı yapılan 1. ve 2. nesil tahtalarla kıyaslandığında, çok daha gelişkin özellikleri olan ve çok daha kullanışlı bir ürün olarak karşımıza çıkıyor bu tahtalar.
Tahtanın ön plana çıkan en önemli özelliği; kalibrasyon gerektirmeyen, köşelerdeki kameralar ile çalışan dokunmatik özelliğin yerine ön paneldeki entegre reflektörler ile dokunmatik özelliğin tahtaya kazandırılmış olması. Bu sayede dokunmatik ekran çok daha sağlıklı bir şekilde çalışabiliyor. Bunun yanında i7 işlemcili, 16 GB RAM (32 GB desteği de mevcut) bellek ve 512 GB SSD depolama kapasitesi de daha uzun ömürlü kullanılabilmesini sağlıyor.
Faz3 akıllı tahtaya mikrofon kurulumu
Akıllı tahta kulaklık girişine, mikrofon veya kulaklıklı mikrofon takılabilir.
DEB paket biçimindeki yazılımı indirmek için buraya tıklayınız;
Kurulum için:
Kurulum dosyası bu sayfadan indirilir.
Pardus yetkili bir kullanıcı ile oturum açılır (önerilen kullanıcı: etapadmin).
Dosya RAR’dan çıkarılır.
Başka bilgisayarda çıkartırsanız sorun yaşarsınız.
Çıkarılan dosyalardan kur dosyası çalıştırılır.
Oturum açtığınız kullanıcı parolası yazılır.
Kur düğmesine basılarak kurulum yapılır.
Sistem yeniden başlatılır.
Bu işlemlerden sonra aşağıdaki adımları gözden geçiriniz..
Akıllı tahta ile mikrofon kullanımı
Jack’ı kulaklık girişine taktığınızda otomatik bir menü açılacaktır. Açılan menüden daha detaylı ses ayarı yapmak için Ses Ayarları seçeneği seçilir. Detaylı ses ayarı yapılmak istenmez ise kendinize uygun Ses aygıtını seçebilirsiniz.
Not: Jack’ı çıkarıp/taktığınızda her defasında Ses Aygıtı Seç menüsü ekrana gelecektir. Uygun olan ses aygıtınızı seçiniz.
Ses ayarları menüsünden, Çıktı başlığının altında yer alan seçeneklerden ses çıkışını E-Tahta hoparlörlerinden almak yerine kulaklıktan almak istenirse Kulaklıklar seçeneği seçilmelidir.
Uyarı: Kulaklıklar seçeneği seçildiğinde E-Tahta üzerinde bulunan hoparlörler devre dışı kalacak, ses sadece kulaklıktan gelecektir.
E-Tahta hoparlörlerinden ses gelmesi istenirse ses çıktısı HDMI/DisplayPort 2 olarak seçilmelidir. HDMI/DisplayPort 2 seçimi sesin E-Tahta hoparlörlerinden gelmesini sağlayacaktır.
Girdi başlığı altında mikrofon ayarlarına ulaşabilirsiniz. Mikrofon ya da kulaklıklı mikrofon seçeneklerinden hangisini kullanıyorsanız o seçeneği seçmeniz gerekir.
Mikrofon akıllı tahta ile kullanıma hazır! Hayırlı olsun…
Etiketler:
akıllı tahta
etap
mikrofon
|
113 |
Kodunuzda GNU Lisanslarını Kullanmak
|
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org- Örnek GPLv3 : Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir. Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL): Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnu-gpl-lisanslarini-kullanmak/
|
İşveren veya okulunuzdan telif hakkı feragatnamesi edinin.
Her bir dosyaya uygun telif hakkı bildirimlerini koyun.
Kullanıcıların hangi lisans sürümlerini kullanabileceğini açıkça belirttiğinizden emin olun.
GNU GPL veya GNU AGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING dosyası ekleyin.
Eğer kullanıyorsanız GNU LGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING.LESSER dosyası ekleyin.
Her dosyaya bir lisans bildirimi koyun.
(İsteğe bağlı olarak) programın bir başlangıç bildirimi göstermesini sağlayın.
(AGPL kullanıyorsanız) programın kaynak kodu kopyalarını önermesini sağlayın.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Örnek GPLv3 :
Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir.
<one line to give the program's name and a brief idea of what it does.>
Copyright (C) <year> <name of author>
Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL):
This program is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part of NAME” [Bu dosya NAME bir parçasıdır] satırıyla başlamak iyi olacaktır.
Örneğin,
This file is part of Foobar.
Foobar is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
Foobar is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with Foobar. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Bu beyan her kaynak dosyasının başında, telif hakkı bildirimlerine yakın bir şekilde yer almalıdır.
Kısıtlı GPL kullanırken, “Lesser” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun. GNU AGPL kullanırken, Affero” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun.
Yazdığınız program konsoldan kullanıcıyla etkileşime giriyorsa ilk çalıştırıldığında aşağıdaki gibi bir uyarı mesajı vermesi daha uygun olacaktır:
–Başlangıç Bildirimi–
<program> Copyright (C) <year> <name of author>
This program comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'.
This is free software, and you are welcome to redistribute it
under certain conditions; type `show c' for details.
Buradaki “show w” ve “show c” ifadeleri programınızda GPL in uygun/gerekli kısımlarını gösteren komutlarınız olmalıdır.
Eğer programınız bir grafik arayüze sahipse bu bilgileri Hakkında bölümünde görüntülemelisiniz.
–Affero bildirimi–
Eğer programı GNU AGPL altında yayınlıyorsanız ve kullanıcılarla bir ağ aracılığıyla etkileşim kuruyorsa, program bu kullanıcılara kaynak kodunu da aynı şekilde sağlamalıdır.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Sonraki >> /Çekirdek ve Kabuk -kernel&shell-
|
119 |
Pardus Hakkında
|
Pardus Hakkında Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana- Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı. Başlangıç 2003 İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo ) Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi ) Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19,21 Çekirdek Linux Paket […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hakkinda/
|
Pardus Hakkında
Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana-
Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı.
Başlangıç 2003
İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo )
Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi )
Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19. 21
Çekirdek Linux
Paket Sistemi Debian
Grafik Arayüz Xfce, GNOME, KDE
Lisans GPLv3 -Genel Kamu Lisansı-
Lisans Bedeli Ücretsiz
Pardus Projeleri
ETAP Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi
LiderAhenk Merkezi Yönetim Sistemi
Ahtapot Tümleşik Siber Güvenlik Sistemi
Engerek Kimlik Yönetim Sistemi
İndirme pardus.org.tr
Belgeler pardus.org.tr/belgeler
Forum forum.pardus.org.tr
Bilgi Bankası belge.pardus.org.tr
Topluluk gonullu.pardus.org.tr
Diğer etap.org.tr
Pardus, Debian GNU/Linux temelli Özgür ve Açık Kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilmekte ve kurulabilmektedir. Kişisel veya kurumsal kullanımlar için Pardus’un rekabet edebilir ve sürdürülebilir bir işletim sistemi haline getirilmesi için TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirme ve idame çalışmaları devam ettirilmektedir.
Pardus’un, kamu kurum ve kuruluşları ile KOBİ’lerde kolay yaygınlaştırılabilmesi için kurumsal ihtiyaçları karşılayan Açık Kaynak kodlu alt projeleri bulunmaktadır. Lider Ahenk Merkezi Yönetim Sistemi, Engerek Kimlik Yönetim Sistemi, Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi, Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi (ETAP) bunların başlıcalarıdır.
Pardus ekibi ülkemizde yaygınlaştırılması, destekleyici bir ekosistemin gelişmesi için çalışmalar yapmaktadır. Özgür Yazılımlar konusunda konferans, çalıştaylar ve eğitimler düzenlemekte; Mustafa Akgül Özgür Yazılım Yaz Kampı, Mustafa Akgül Özgür Yazılım Kış Kampı (Akademik Bilişim), Pardus ve Açık Kaynak Günleri gibi organizasyonlara destek vermekte; Teknofest, Özgür Yazılım ve Linux Günleri gibi organizasyonlara katılım sağlamaktadır. Ayrıca kamuoyunu bilgilendirmek için Açık Belge Biçimi (ODF) portalı, Özgür Yazılım faaliyetlerini özendirmek için Açık Kaynak Kod Platformu gibi projeleri başlatmıştır.
Özgürlük içn Pardus!
Pardus versiyonunuz hakkında bilgi almak için os-release dosyasını görüntüleyebilirsiniz.
cat /etc/*release
PRETTY_NAME=Pardus GNU/Linux 21 (yirmibir)
NAME=Pardus GNU/Linux
VERSION_ID=21.2
VERSION=21.2 (yirmibir)
VERSION_CODENAME=yirmibir
ID=pardus
HOME_URL=https://www.pardus.org.tr/
SUPPORT_URL=https://forum.pardus.org.tr/
BUG_REPORT_URL=https://talep.pardus.org.tr/
ID_LIKE=debian
PARDUS_CODENAME=yirmibir
Bu bilgileri veren screenfetch komutunu da deneyebilirsiniz.
screenfetch komutunu kurman için :
apt install screenfetch
screenfetch
Çıktı:
.smNdy+- `.:/osyyso+:.` -+ydmNs. senol@pardus
/Md- -/ymMdmNNdhso/::/oshdNNmdMmy/. :dM/ OS: Pardus 21.4 yirmibir
mN. oMdyy- -y `-dMo .Nm Kernel: x86_64 Linux 5.10.0-21-amd64
.mN+` sMy hN+ -: yMs `+Nm. Uptime: 5h 27m
`yMMddMs.dy `+` sMddMMy` Packages: Unknown
+MMMo .` . oMMM+ Shell: bash 5.1.4
`NM/ `````.` `.````` +MN` Resolution: 5760x1080
yM+ `.-:yhomy ymohy:-.` +My DE: Xfce
yM: yo oy :My WM: Xfwm4
+Ms .N` `N. +h sM+ WM Theme: pardus-default
`MN - -::::::- : :o:+`NM` GTK Theme: pardus [GTK2]
yM/ sh -dMMMMd- ho +y+My Icon Theme: pardus
.dNhsohMh-//: /mm/ ://-yMyoshNd` Font: Ubuntu 12
`-ommNMm+:/. oo ./:+mMNmmo:` Disk: 506G / 832G (65%)
`/o+.-somNh- :yy: -hNmos-.+o/` CPU: Intel Core i7-10750H @ 12x 5GHz [49.0°C]
./` .s/`s+sMdd+``+ddMs+s`/s. `/. GPU: Quadro P620
: -y. -hNmddmNy. .y- : RAM: 5396MiB / 31900MiB
-+ `..` +-
Sonraki >> Özgür Yazılım -freesoftware-
|
188 |
Pardus Yazılım Merkezi Web Sürümü İle Hizmetinizde!
|
En güncel Pardus uygulamalarını bulabileceğiniz Pardus Yazılım Merkezi web sürümü ile hizmetinizde.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-yazilim-merkezi-web-surumu-hizmetinizde/
|
En güncel Pardus uygulamalarını bulabileceğiniz Pardus Yazılım Merkezi web sürümü ile hizmetinizde.
Pardus kullanıcılarını çok mutlu edecek bir haberimiz var. Pardus Yazılım Merkezi içinde yer alan tüm uygulamaları artık web üzerinden inceleyebiliyorsunuz! Kullanıcı puan ve yorumları ile Pardus depolarındaki on binlerce paket içinden en popüler uygulamalara hızlıca erişebilir, Pardus’ta birkaç tıkla kurabileceğiniz çözümlere göz atabilirsiniz.
İçerisinde e-imza, e-beyanname gibi kurumsal uygulamalar, multimedya ve ofis uygulamaları, uzak masaüstü araçları ve geniş bir oyun yelpazesini barındıran Pardus Yazılım Merkezi’nin web sürümüne apps.pardus.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Grafik programlarından yazılım geliştirme araçlarına, sistem ihtiyaçlarından modelleme ve canlandırma programlarına kadar birçok konuda ihtiyaç duyabileceğiniz tüm yazılımlar burada!
Pardus Yazılım Merkezi web sürümü hizmetinizde
Uygulamaları ne kadar indirildiğine ve ortalama puanlarına göre sıralayarak size en çok gerekenleri tespit edebileceğiniz gibi, Pardus Yazılım Merkezi üzerinden yapılan işlemlerin çeşitli istatistiklerine de apps.pardus.org.tr üzerinden ulaşabilirsiniz. Mağazamızda eksik olduğunu düşündüğünüz bir uygulama varsa bu bağlantıdan önerinizi yapabilir, Pardus Yazılım Merkezi kütüphanesini zenginleştirebilirsiniz.
Pardus Çevrimiçi Yazılım Merkezi
Etiketler:
pardus
yazılım
yazılım merkezi
|
30 |
Klasik Linux Komutlarına Modern Alternatifler
|
Bu yazıda klasik Linux komutları için daha eğlenceli ve modern olan alternatiflerine değineceğiz. Bat: cat komutuna alternatif cat komutunu text dosyalarının içeriğini görüntülemek için kullanıldığını biliyoruz. Bat komutu ise cat komutundan ayrı olarak söz dizimi vurgulaması ve Git entegrasyonu gibi ek özellikleri mevcuttur. ncdu: du komutuna alternatif du komutu Linux da bir dizinin boyutunu öğrenmek […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/klasik-linux-komutlarina-modern-alternatifler/
|
Bu yazıda klasik Linux komutları için daha eğlenceli ve modern olan alternatiflerine değineceğiz.
Bat: cat komutuna alternatif
cat komutunu text dosyalarının içeriğini görüntülemek için kullanıldığını biliyoruz. Bat komutu ise cat komutundan ayrı olarak söz dizimi vurgulaması ve Git entegrasyonu gibi ek özellikleri mevcuttur.
batcat komutu örneği
ncdu: du komutuna alternatif
du komutu Linux da bir dizinin boyutunu öğrenmek için kullanıldığını biliyoruz. Çok anlaşılır bir komut değil ve varsayılan komut çıktısı da pek güzel gözükmüyor. Buna nazaran ncdu komutu ilk bakışta daha detaylı. güzel ve anlaşılır bir çıktı veriyor.
ncdu komutu örneği
htop: top komutuna alternatif
top komutu Linux terminalde görev yöneticisi gibi çalışmaktadır. Çalışan işlemlere ve kaynak harcamalarını izlemek için güzel bir araçtır. Fakat top komutunu anlamak ve kullanmak biraz karmaşık olabilir. Diğer taraftan htop komutu ise top komutuna göre renkli çıktıları olan ve daha anlaşılır bir arayüze sahiptir. htop ekran çıktısında görünen işlemleri direk olark htop üzerinden sonlandırabilirsiniz.
htop komutu örneği
fd: find komutuna alternatif
find komutu en çok kullanılan Linux komutlarından biridir. Bir sistem yöneticisinin find komutunu kullanmadan hayatta kalması neredeyse imkansızdır. fd komutu find komutunun daha hızlı ve iyi olan bir alternatifidir.
fd komutu örneği
exa: ls komutuna alternatif
exa cli aracı dizinin içeriklerini listelerken birkaç özellik eklemiştir. Varsayılan çıktısında metadata’ları ve dosya tiplerini ayırmak için farklı renkleri kullanmaktadır. Ayrıca dizin yapısını ağaç görüntüsü kullanarak görebilmektedir.
exa komutu örneği
tldr: man komutuna alternatif
Linux da en temel söylemlerden biri “man sayfalarının bir alternatifi yoktur”. Fakat man sayfaları bazen çok karmaşık olabilir.
ls man sayfası
Eğer man sayfalarını okumak çok zor geliyorsa, tldr size pratik komut örnekleriyle man sayfasını basitleştirir.
tldr ls man sayfası
Etiketler:
komut
komut satırı
linux
|
87 |
Pardus Sunucu 21 Üzerinde Cockpit Kurulumu
|
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucu-cockpit-kurulumu/
|
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
Cockpit nedir?
Cockpit, web bazlı olarak sunucu yapılandırması yapmak amacıyla kullanılan bir arayüz projesidir. CentOS, Fedora, Debian, Ubuntu, ArchLinux gibi pek çok kardeş dağımla beraber gelişi, hayli detaylı olan belgelendirmesi ve kullanım kolaylığı sayesinde sistem yöneticilerinin en çok tercih ettiği sistem yönetim paneli uygulamalarından biri olmuştur.
Tarayıcı tabanlı bir pano ve yönetim aracı olan Cockpit ile birden çok Linux bilgisayarını kolayca izleyebilir ve yönetebilirsiniz. Bağımsızdır, yapılandırması basit ve kullanımı son derece kolaydır. Komut satırı (terminal) ekranına gerek kalmadan birçok işi yapmamıza olanak sağlar.
Cockpit kurulumu
Öncelikle cockpit paketini kuralım:
sudo apt install cockpit
Cockpit’i çalıştırmak için cockpit servisini başlatmamız gerekiyor. Servis durumunu kontrol etmek için:
sudo systemctl status cockpit
Çıktı eğer şu şekilde görünüyorsa:
● cockpit.service - Cockpit Web Service
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/cockpit.service; static)
Active: inactive (dead)
TriggeredBy: ● cockpit.socket
Docs: man:cockpit-ws(8)
şu komutla cockpit sunucusunu başlatalım:
sudo systemctl start cockpit
Yeniden cockpit sunucusunun durumunu kontrol ettiğimizde çıktı şu şekilde görünmelidir:
● cockpit.service - Cockpit Web Service
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/cockpit.service; static)
Active: active (running) since Sun 2021-11-28 20:34:57 +03; 26s ago
TriggeredBy: ● cockpit.socket
Docs: man:cockpit-ws(8)
Main PID: 20019 (cockpit-tls)
Tasks: 1 (limit: 9499)
Memory: 664.0K
CPU: 27ms
CGroup: /system.slice/cockpit.service
└─20019 /usr/lib/cockpit/cockpit-tls
Kas 28 20:34:57 pardus systemd[1]: Starting Cockpit Web Service
Kas 28 20:34:57 pardus systemd[1]: Started Cockpit Web Service.
Böylece kurulumu tamamladık.
Cockpit arayüzüne erişim
Cockpit arayüzüne erişmek için https://SUNUCU_IP_ADRESI:9090 adresini kullanacağız. Bu adrese girdiğimiz zaman bizi şöyle bir arayüz karşılayacak:
Buraya kullanıcı adımız ve parolamızı girerek devam edelim. Oturum açmak için kullandığımız kullanıcı adı ve parola, Cockpit’e erişim için de kullanılmaktadır, çünkü Cockpit mevcut shadow oturum yönetimini kullanmaktadır. Bu da şu demektir, Cockpit’i başlatmak teknik açıdan bir masaüstü ortamı başlatmak gibidir.
Giriş yaptıktan sonra bizi ilk olarak bu ekran karşılamakta:
Bu arayüzü kullanarak sunucunuzu kolaylıkla yönetebilirsiniz. Gerek duyarsanız Cockpit’in terminal arayüzünden komut satırına erişebilir ve komutlar çalıştırabilirsiniz.
Not: Güvenlik duvarı yapılandırması
Eğer Pardus üzerinde güvenlik duvarı kullanıyorsanız, bu durumda 9090 numaralı porta izin vermemiz gerekmektedir. Pardus üzerinde iptables kullanıldığı için bu kısımı iptables kullanarak anlatacağım.
Öncelikle mevcut iptables kurallarını kontrol edelim:
Chain INPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain FORWARD (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain OUTPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Benim sunucum dışarıya kapalı olduğu için ek bir yapılandırma bulunmamakta. Bu gibi bir durumda yapmamız gereken şey aşağıdaki iki komutu işletmek:
sudo iptables -A INPUT -p tcp --dport 9090 -j ACCEPT
sudo iptables -A OUTPUT -p tcp --dport 9090 -j ACCEPT
Bunu işlettikten sonra çıktı şu şekilde görünecek:
Chain INPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain FORWARD (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain OUTPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
ACCEPT tcp -- anywhere anywhere tcp dpt:9090
Son satırda gördüğünüz üzere 9090 numaralı port için iletişim iki yönlü olarak (veri almak ve veri göndermek) etkinleştirilmiş oldu.
Dikkat: Bu iptables yapılandırması port üzerine herhangi bir kaynak üzerinden bağlantı için izin vermektedir. Bu sayfadaki bu bilginin amacı güvenlik duvarı kullanan kişiler için 9090 numaralı portu açmaları gerektiğini belirtmektir. Herhangi bir güvenlik açığına sebep olmamak için güvenlik duvarı yapılandırmanızı kaynak olarak sadece erişim yapmasına izin vereceğiniz IP adreslerini esas alarak yapınız.
Etiketler:
cockpit
pardus
pardus 21
sunucu
|
96 |
Pardus Sunucu OpenVPN Server Kurulumu
|
Bir Linux sistem yöneticisinin bilmesi gereken şeylerden biri de, şüphesiz ki OpenVPN Server kurulumu. Veri gizliliği ve güvenliğinin gün geçtikçe daha büyük önem arz ettiği günümüz şartlarında kendi VPN sunucusunu kurmak isteyenler için bu yazının bir rehber niteliğinde olacağı kanaatindeyim. Bu yazıda bütün OpenVPN ayarlamalarını teker teker elle yapmaktan bizi kurtaran, GitHub’taki angristan kullanıcısının yazdığı […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucu-openvpn-server-kurulumu/
|
Bir Linux sistem yöneticisinin bilmesi gereken şeylerden biri de, şüphesiz ki OpenVPN Server kurulumu. Veri gizliliği ve güvenliğinin gün geçtikçe daha büyük önem arz ettiği günümüz şartlarında kendi VPN sunucusunu kurmak isteyenler için bu yazının bir rehber niteliğinde olacağı kanaatindeyim.
Bu yazıda bütün OpenVPN ayarlamalarını teker teker elle yapmaktan bizi kurtaran, GitHub’taki angristan kullanıcısının yazdığı openvpn-install adlı betiği (script) kullanarak bir anlatım yapılacaktır.
İlk olarak yapmanız gereken şey, elbette depoları güncellemek ve varsa güncellemeleri yapmak.
sudo apt update && sudo apt upgrade -yq
Şimdi sunucunun IP adresini öğrenmek ve her ihtimale karşı bir kenara not almak için şu komutu yazın.
ip a
ip a show eth0 #Yalnızca ethernet portuna atanmış adresleri gösterir.
Örnek çıktı aşağıdaki gibi olmalı. Ben sunucumu sanal makinede çalıştırdığım için eth0 yerine enp0s3 olarak gözüküyor.
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ ip a
1: lo: <LOOPBACK. UP. LOWER_UP> mtu 65536 qdisc noqueue state UNKNOWN group default qlen 1000
link/loopback 00:00:00:00:00:00 brd 00:00:00:00:00:00
inet 127.0.0.1/8 scope host lo
valid_lft forever preferred_lft forever
2: enp0s3: <BROADCAST. MULTICAST. UP. LOWER_UP> mtu 1500 qdisc pfifo_fast state UP group default qlen 1000
link/ether 08:00:27:d9:43:f7 brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
inet 192.168.1.12/24 brd 192.168.1.255 scope global dynamic enp0s3
valid_lft 86301sec preferred_lft 86301sec
Sunucunun IP adresi yukarıda kalın olarak işaretlenmiş olan adres. Sizin sunucunuzun IP adresi daha farklı olabilir ancak bulunduğu yer yaklaşık aynı olmalı.
Sunucunuzun özel (private) IP’si ile genel (public) IP’si farklı olabilir. Sunucunun dışarıya açılan genel IP adresini öğrenmek için aşağıdaki komutu girebilirsiniz:
dig +short myip.opendns.com @resolver1.opendns.com
Şimdi betiği indirip OpenVPN Server kurulum aşamasına geçebiliriz. Betiği indirmek için aşağıdaki komutu yazın.
wget https://raw.githubusercontent.com/Angristan/openvpn-install/master/openvpn-install.sh
Ardından indirdiğiniz betiği çalışabilir hale getirmek için şu komutu girin:
chmod +x openvpn-install.sh
Betiği çalıştırmak için aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo ./openvpn-install.sh
Betiği çalıştırdığınızda sizden bazı parametreler girmenizi isteyecektir. Örnek olarak uyguladığım değerleri aşağıda görebilirsiniz:
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ sudo ./openvpn-install.sh
Welcome to the OpenVPN installer!
The git repository is available at: https://github.com/angristan/openvpn-install
I need to ask you a few questions before starting the setup.
You can leave the default options and just press enter if you are ok with them.
I need to know the IPv4 address of the network interface you want OpenVPN listening to.
Unless your server is behind NAT, it should be your public IPv4 address.
IP address: 192.168.1.12
Sunucunuz direkt olarak kendisine atanmış bir sabit IP’ye sahip değil ve bu örnekteki gibi bir aracı vasıtasıyla internete çıkıyorsa betiğimiz bunu algılıyor, IP adreslerini buluyor ve otomatik olarak boşlukları dolduruyor. Size yalnızca enter tuşuna basmak kalıyor.
It seems this server is behind NAT. What is its public IPv4 address or hostname?
We need it for the clients to connect to the server.
Public IPv4 address or hostname: 85.99.177.72
Checking for IPv6 connectivity
Your host does not appear to have IPv6 connectivity.
Do you want to enable IPv6 support (NAT)? [y/n]: n
Sunucunuzda ve ağınızda IPv6 desteği yoksa “n” parametresini girmelisiniz.
What port do you want OpenVPN to listen to?
1) Default: 1194
2) Custom
3) Random [49152-65535]
Port choice [1-3]: 1
OpenVPN’in çalışacağı portu buradan seçebilirsiniz. 1 seçeneğinde varsayılan olan 1194 portunu kullanabilirsiniz. Eğer 1194 portu istemci tarafında erişilemiyorsa ve web sunucusu çalıştırmıyorsanız, 2 seçeneğini seçip 443 portundan çalışmasını sağlayabilirsiniz.
What protocol do you want OpenVPN to use?
UDP is faster. Unless it is not available, you shouldn't use TCP.
1) UDP
2) TCP
Protocol [1-2]: 1
Varsayılan olarak UDP protokolünü kullanmanız önerilir fakat UDP bir şekilde çalışmıyorsa buradan TCP’yi tercih edebilirsiniz.
What DNS resolvers do you want to use with the VPN?
1) Current system resolvers (from /etc/resolv.conf)
2) Self-hosted DNS Resolver (Unbound)
3) Cloudflare (Anycast: worldwide)
4) Quad9 (Anycast: worldwide)
5) Quad9 uncensored (Anycast: worldwide)
6) FDN (France)
7) DNS.WATCH (Germany)
8) OpenDNS (Anycast: worldwide)
9) Google (Anycast: worldwide)
10) Yandex Basic (Russia)
11) AdGuard DNS (Anycast: worldwide)
12) NextDNS (Anycast: worldwide)
13) Custom
DNS [1-12]: 9
Betikte varsayılan değer olarak 11 yani AdGuard DNS verilmiş. Google (9) ve CloudFlare (3) DNS’leri diğerlerine göre daha hızlıdır, onları tercih etmenizi öneririm. Özel bir DNS tercihiniz varsa 13 seçeneğini seçerek girebilirsiniz.
Do you want to use compression? It is not recommended since the VORACLE attack make use of it.
Enable compression? [y/n]: n
Sıkıştırmayı açmamanız önerilir. Çünkü bir güvenlik açığı olan VORACLE saldırısı sıkıştırmayı kullanır.
Do you want to customize encryption settings?
Unless you know what you're doing, you should stick with the default parameters provided by the script.
Note that whatever you choose, all the choices presented in the script are safe. (Unlike OpenVPN's defaults)
See https://github.com/angristan/openvpn-install#security-and-encryption to learn more.
Customize encryption settings? [y/n]: n
Eğer şifreleme ayarlarını değiştirmek istiyorsanız, bu aşamada “y” demelisiniz. Genel olarak öntanımlı değerler güvenliğinizi sağlamak için yeterli olmakla birlikte, ne yaptığınızı biliyorsanız değiştirmenizde bir sakınca yok.
Okay, that was all I needed. We are ready to setup your OpenVPN server now.
You will be able to generate a client at the end of the installation.
Press any key to continue
OpenVPN Server kurulumu bitti, şimdi betiğimiz size istemci tarafından bağlanabilmeniz için dosyalar oluşturacak.
Tell me a name for the client.
The name must consist of alphanumeric character. It may also include an underscore or a dash.
Client name: Pardus21OpenVPNServerDeneme
İstemci yani client adını girin. İsim “alfanümerik” yani harf ve rakamlardan oluşmalıdır. Ek olarak alt çizgi ve tire de içerebilir. Kalın olan yazı benim istemcime verdiğim isim.
Do you want to protect the configuration file with a password?
(e.g. encrypt the private key with a password)
1) Add a passwordless client
2) Use a password for the client
Select an option [1-2]: 1
Eğer istemciye bir parola tanımlamak istiyorsanız, “2” seçeneğini seçmelisiniz.
Note: using Easy-RSA configuration from: /etc/openvpn/easy-rsa/vars
Using SSL: openssl OpenSSL 1.1.1k 25 Mar 2021
Generating an EC private key
writing new private key to '/etc/openvpn/easy-rsa/pki/easy-rsa-2034.XkDzhL/tmp.pOGFHy'
-----
Using configuration from /etc/openvpn/easy-rsa/pki/easy-rsa-2034.XkDzhL/tmp.mUo4M7
Check that the request matches the signature
Signature ok
The Subject's Distinguished Name is as follows
commonName :ASN.1 12:'Pardus21OpenVPNServerDeneme'
Certificate is to be certified until Jan 15 08:49:38 2024 GMT (825 days)
Write out database with 1 new entries
Data Base Updated
Client Pardus21OpenVPNServerDeneme added.
The configuration file has been written to /home/prdsmehmetstc/Pardus21OpenVPNServerDeneme.ovpn.
Download the .ovpn file and import it in your OpenVPN client.
OpenVPN Server kurulumu ve istemci ayar dosyası alma işlemi tamamlandı, artık güvenle internette dolaşabilirsiniz. Eğer birden fazla istemci eklemek istiyorsanız, betiği tekrar çalıştırmanız yeterli olacaktır.
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ sudo ./openvpn-install.sh
[sudo] password for prdsmehmetstc:
Welcome to OpenVPN-install!
The git repository is available at: https://github.com/angristan/openvpn-install
It looks like OpenVPN is already installed.
What do you want to do?
1) Add a new user
2) Revoke existing user
3) Remove OpenVPN
4) Exit
Select an option [1-4]:
1’i seçerek yeni istemci ayar dosyası oluşturabilir, 2’yi seçerek daha önce oluşturulmuş olan istemci kaldırılabilir, 3’ü seçerek OpenVPN Server kurulumu kaldırılabilir ve 4’ü seçerek betikten çıkılabilir.
Eğer UFW veya IPTABLES gibi bir güvenlik duvarı (firewall) kullanıyorsanız ilk başta belirlediğiniz OpenVPN portuna izin vermelisiniz. Aşağıda verilen örnekler öntanımlı 1194 portu içindir.
UFW için
sudo ufw allow 1194
IPTABLES için (TCP protokolünü kullanan)
sudo iptables -I INPUT -p tcp -m tcp --dport 1194 -j ACCEPT
veya
sudo iptables -A INPUT -p tcp -m tcp --dport 1194 -j ACCEPT
IPTABLES için (UDP protokolünü kullanan)
sudo iptables -I INPUT -p udp -m udp --dport 1194 -j ACCEPT
veya
sudo iptables -A INPUT -p udp -m udp --dport 1194 -j ACCEPT
OpenVPN Server’ı durdurmak/başlatmak/yeniden başlatmak/durumunu kontrol etmek için gerekli olan komutlar da şöyle sıralanıyor:
sudo systemctl stop openvpn@server
sudo systemctl start openvpn@server
sudo systemctl restart openvpn@server
sudo systemctl status openvpn@server
İstemci bağlantısının nasıl yapılacağı hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bu yazıyı okuyabilirsiniz.
Etiketler:
ağ
openvpn
openvpn server
openvpn sunucu
pardus
sanal ağ
server
sunucu
vpn
|
149 |
Pardus 21 İncelemesi
|
Merhaba, bugün sizlerle Pardus 21 İncelemesi yapacağız. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, yeni Pardus Debian çekirdeğinde yükselmeye devam ediyor ve bence gelişmeleri gayet güzel.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-incelemesi/
|
Merhaba, bugün sizlerle Pardus 21 İncelemesi yapacağız. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, yeni Pardus Debian çekirdeğinde yükselmeye devam ediyor ve bence gelişmeleri gayet güzel.
Özellikle Pardus ekibinin container teknolojisine yönelmesi ve sanallaştırma teknolojilerini kullanmaları benim gerçekten hoşuma gitti. Şimdi öncelikle Pardus 21’in özelliklerine bir bakalım;
Xfce 4.16 masaüstü ortamı
Gnome 3.38 masaüstü ortamı
Sürücüsüz yazıcı/tarayıcı (AirPrint/AirScan) desteği
exFAT dosya sistemi desteği
Parmak izi okuyucu desteği
Güncellenen simge seti ve renk paletleri
Ebeveyn içerik kontrolü aracı (Gnome)
Kolaylaştırılmış internet paylaşımı (Gnome)
Farklı tarama hızı kullanan monitörleri bir arada kullanabilme desteği (Gnome)
Pardus Mağaza yerini daha işlevsel olan Pardus Yazılım Merkezi’ne bırakıyor.
Pardus Güç Yöneticisi ile tasarruf ve yüksek performans modları
İlk kurulum sonrası açılan “Hoş geldiniz” aracı, ilk ayarları yapmaya yardımcı oluyor.
LibreOffice 7.0
Gimp 2.10.22
Inkscape 1.02
Calligra ofis yazılımları seti 3.2
OpenJDK 17
Sistem Gereksinimleri
İşlemci (64bit mimari) -> En az: 1.0 Ghz, Tavsiye edilen: 1.6 Ghz+
RAM en az: 1024 MB, Tavsiye edilen: 2 GB+
Gerekli disk alanı en az: 8GB, Tavsiye edilen: 10GB+
En az 1024×768 çözünürlüğü destekleyebilen grafik işlemci
1- Tasarım
Pardus’un yenilenen görünümü ve simge paketi aslında diğer Pardus sürümlerine göre son derece minimal ve sade duruyor. Özellikle kurumsal uygulamalara yönelik bir işletim sisteminin tema konusundaki yapılanması benim şahsen hoşuma gitti. Çünkü bu temanın kurumlarda ve kuruluşlarda kullanacağını düşünecek olursak son derece yerinde bir tasarım olmuştur.
2- Hız & Kararlılık
Pardus’un yeni Linux çekirdeği 5.10 LTS sürümü, eski çekirdeklere nazaran çok daha hızlı ve stabil duruyor. Ham Debian üzerinde de test ettiğim bu çekirdek donanım konusunda da cüretkar ve eski donanımlar, özellikle de yazıcı konusunda tanımama sorununu çözmüş gibi görünüyor.
Pardus’un açılış hızı da benim kullandığım cihazda ( Macbook Pro 2012 ) 2GB RAM üzerinde ve normal HDD üzerinde gayet hızlı. Ortalama 21 saniyelik yükleme süresi normal HDD olmasına rağmen gayet hızlı olarak görünüyor. Yeni Pardus’un RAM politikası da diğer sürümlere göre, özellikle xfce4 masaüstü ortamında gayet makul görünüyor. 2GB RAM üzerinde test ettiğim sistemde anlık RAM tüketimi 940-950 MB bandında görünüyor.
3- Uygulamalar ve Xfce4 Yapıları
Padus’un öntanımlı gelen uygulamaları kişisel bir kullanıcının istediği tüm ihtiyaçları karşılar nitelikte gerek internet tarayıcısı gerek ofis paketi ile Pardus’u kurduğunuzda direkt olarak işlerinize odaklanabilirsiniz. Pardus xfce sürümünde minimal halde kullanılan ayarlar ve ayar yöneticisi diğer işletim sistemlerinden geçen kullanıcılar için zor görünmüyor.
4- Sürücüler
Sürücüler konusunda malesef detaylı yazamayacağım ama şunu söylemeliyim ki eski Macbook Pro’nun bütün sürücüleri otomatik olarak çalışıyor. Yazıcı konusunda web sayfasında yazan universal printer driver ile bütün eski yazıcıların çalıştığından bahsedilmiş ancak yine söylemeliyim ki sadece 1 cihazda test etme şansı bulabiliyorum.
5- Güvenlik
Pardus’un güvenliği konusunda Debian’dan gelen ve Linux’un doğası gereği virüs veya zararlı yazılımlardan izole edilmiş olarak görünüyor. Tabii ki Linux’a virüs yoktur diyemeyiz. Ancak yine de diğer platformlara göre çok daha az bulunmaktadır. Yine de unutulmamalıdır ki insanlar kötü düşüncelerine yenildiklerinde bunu kullanacaklardır. Yani hiç bir duvar aşılamaz değildir .
6- Destek
Destek konusunda Pardus forumları bulunmaktadır. Özellikle kurumsal uygulamalara yönelik çağrı merkezi uygulaması son derece yerinde görünüyor. Pardus şu an üzerinde çalışılan ve devlet finansmanı sağlanan bir proje olduğu için hem kurum içi hem de yüklenicilerle beraber yardım konusunda diğer dağıtımlardan ileride diyebiliriz.
7- Pardus 21 İncelemesi ve son görüşler
Pardus kullanmak isteyen kullanıcılara tavsiyem, öncelikle Pardus yükleme kılavuzunu detaylıca okumalısınız. Daha sonradan geçmek istediğiniz platformdaki ihtiyaçlarınızı iyice belirlemelisiniz. Çünkü Pardus’ta bazı Windows uygulamaları ve Mac OS uygulamaları çalışmayacak. Onun yerine Linux alternatiflerini veya diğer ücretsiz programları bulmanız gerekecek. O yüzden araştırma yapmadan geçmemenizi öneriyorum.
Pardus 21 İncelemesi yazıma dair görüş ve sorularınızı benimle yorumlardan paylaşabilirsiniz. Şimdilik bu kadar…
Not: Bu yazının özgün hali Sezgin Güler’in 30 Eylül 2021 tarihinde yazmış olduğu blog yazısından alınmıştır.
Etiketler:
inceleme
pardus
pardus 21
|
4 |
Rust + GTK4 + Relm4 ile Linux’a Uygulama Geliştirme
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus 23 işletim sisteminde GTK4’ü Elm mimarisi(Model, View, Update) ile birlikte kullanmamızı sağlayan Relm4 kütüphanesiyle Rust dilinde bir masaüstü uygulaması geliştireceğiz. Programımızın nihai görüntüsü. Kurulum Geliştirmeye başlamadan önce gerekli kütüphaneleri ve Rust dilinin kurulumunu gerçekleştirelim. GTK4 GTK4 kütüphanesiyle geliştirme yapabilmek için -dev paketini sistemimize kuralım: Rust Rust dilini sisteminize kurmak için önerilen […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/rust-gtk4-relm4-ile-linuxa-uygulama-gelistirme/
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus 23 işletim sisteminde GTK4’ü Elm mimarisi(Model, View, Update) ile birlikte kullanmamızı sağlayan Relm4 kütüphanesiyle Rust dilinde bir masaüstü uygulaması geliştireceğiz.
Programımızın nihai görüntüsü.
Kurulum
Geliştirmeye başlamadan önce gerekli kütüphaneleri ve Rust dilinin kurulumunu gerçekleştirelim.
GTK4
GTK4 kütüphanesiyle geliştirme yapabilmek için -dev paketini sistemimize kuralım:
sudo apt install libgtk-4-dev
Rust
Rust dilini sisteminize kurmak için önerilen resmi sitesinden indirmenizdir: https://www.rust-lang.org/tools/install
Hazırız! Projeyi oluşturalım
Öncelikle cargo ile yeni bir Rust projesi oluşturalım:
cargo new relm4-dersi
Daha sonra projemizin bağımlılıklarına relm4’ü ekleyelim (relm4, gtk4’e bağımlıdır, tekrar yazmaya gerek yok).
Örnek bir Cargo.toml dosyası:
[package]
name = relm4-dersi
version = 0.1.0
edition = 2021
# See more keys and their definitions at https://doc.rust-lang.org/cargo/reference/manifest.html
[dependencies]
relm4 = 0.6
# Yakında relm4 0.7 sürümü çıkacak, şuan 0.7.0-beta.2.
Projemizin bağımlılıklarını da ayarladıktan sonra içeriğini düzenlemeye başlayabiliriz.
Relm4 Uygulaması
Bir GTK4 + Relm4 uygulaması oluşturmak için src/main.rs dosyamızı aşağıdaki şekilde yapalım:
fn main() {
let app = RelmApp::new(tr.org.pardus.relm4-dersi);
app.run::<AppModel>(0);
}
AppModel bizim bir alt bölümde oluşturacağımız Model’imizin ismi ve parametredeki 0 değeri Relm uygulamasına vermek istediğimiz başlangıç parametresi. Bu parametre aşağıda tanımlayacağımız Component’in Init tipinden verilir.
App içinde kullanmak istediğimiz ve app’i koşturmaya başlatmadan önce elde ettiğimiz değerleri başlangıç parametresi vererek app’in içine aktarabiliriz.
::<AppModel> bir turbofish syntax örneğidir. Generic tip kullanan fonksiyonlarda bazen tipin ne olduğunu belirtmek için bu şekilde kullanılır(bir başka örnek: 42.parse::<i32>()).
app.run ile uygulamamızı çalıştırdık ve modelimizin AppModel tipinde olduğunu belirttik.
Elm mimarisi
Model
İlk olarak uygulamamızda dinamik olarak değiştireceğimiz değerleri Model olarak tutacağımız struct’ımızı tanımlayalım.
Basit bir sayaç uygulaması yapacağımız için kullanıcı butona bastığında artacak/azalacak sayacın miktarını bir değişkende tutalım:
struct AppModel {
counter: u8,
}
Message
Program çalışma esnasında modeldeki değerleri değiştirmek için view’den gelen Message’ları Update kısmında ele alıyoruz.
Model, Update ve View kısımları birbirinden tamamen bağımsızdır. Aralarında Message’lar ile haberleşirler.
Örneğin bir butona basıldığında Model’i güncellemek için buton bir Message gönderir. Bu farklı farklı manalar barındıran mesajların hepsini tek bir enumda tanımlayabiliriz:
enum Message {
Increment, // Sayacı bir artır mesajı
Decrement, // Sayacı bir azalt mesajı
}
Component
Component’ler Relm4’ün “building block”ları diyebiliriz. Bir widget listesi, mesaj ve model tipi, input output tipi gibi tüm bunların tanımlı olduğu nesneler Component’lerdir. Bir Relm4 componenti custom tanımlanabilen şu tipleri tutar:
Input: Component’lere gelen mesajların tipini belirtir. Örneğin bir buton basıldığında componente mesaj gelir ve component de update() fonksiyonunda buna göre bir işlem gerçekleştirir.
Output: Component’lerden diğer Component’lere mesaj göndermek için kullanılan tipi belirtir. Mesela iki component birbiriyle mesajlar ile haberleşmek istediğinde birinin Input tipine öbürünün Output tipi yazılmalıdır.
Init: Component oluşturulurken bir başlangıç değeri aktarmak istersek hangi tipte bir değer aktarmak istediğimizi belirtir.
Root: Component’in root(kök) GTK widgetinin tipini belirtir.
Widgets: Component’e ait ve update kısmında güncellemek istediğimiz widgetlerin tutulduğu struct’ın tipini belirtir.
Biz uygulamamız için bir tane Component kullanacağız, dolayısıyla sadece Input tipi bizim Message enum’ımız olacak ve Output tipi boş yani unit type () olacak.
Component Macrosu
Normalde yukarıda yazdığım değerleri Component traitini implement eden bir struct’a kendimiz elle tanımlamalıyız ancak bu işlemi bizim için kolaylaştıran bir macro var ve ben direkt olarak kod örneğini buradan vermek istiyorum. Detaylı bilgi için relm4 kitabına bakabilirsiniz.
AppModel modelimiz için Componentimiz:
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
// View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self>; {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
// Update
fn update(&mut self, msg: Self::Input, sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter = self.counter.wrapping_add(1);
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
}
Şimdi iyice anlamak için Component kodumuzu parça parça inceleyelim.
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
Sadece Init, Input ve Output tiplerini implement etmemizi isteyen, Root ve Widgets’i view! macrosunda kendi oluşturup atayan SimpleComponent traitini implement ediyoruz. Eğer impl Component for AppModel tercih etseydik Root ve Widgets‘i de kendimiz yazmalıydık.
View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
300×100 boyutunda bir gtk::Window‘u oluşturduk ve içine main child olarak gtk::Box ekledik.
gtk::Box bir container ve içine birden fazla widget alıp onları ya alt alta veya yan yana dizer. Diğer dillerdeki HLayout veya VLayout yapılarına benzer.
gtk::Button bir buton ve üzerine tıklandığında connect_clicked ile atanmış fonksiyonu çalıştırır. Burada ise bir fonksiyon yerine direkt olarak Update aşamasına göndereceği mesajın ne olduğunu yazdık, bu yazım kolaylığını bize view! macrosu sağlıyor, yoksa açıkça yazmak istesek şöyle yazacaktık:
connect_clicked => move |_btn| { sender.input(Message::Increment); }
gtk::Label ise bir metin alanı widgeti. set_label fonksiyonunda label’in içeriğinde gözükecek yazıyı vermiş olduk.
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
Yalnız bir fark var, üzerine koyduğumuz #[watch] etiketiyle set_label fonksiyonu model her değiştiğinde çağırılacak. Böylece model her değiştiğinde labelimiz otomatik olarak counter’ın değerini gösterecek.
Şimdi init() fonksiyonuna bir bakalım:
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self> {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
Component ilk defa oluşturulduğunda bu fonksiyon bir kere çalışır. Self::Init tipi bizim yukarıda tanımladığımız type Init = u8‘i gösteriyor. yani counter: u8 oluyor.
sender ise Component’imiz ile mesaj göndermek için kullandığımız şey diyebiliriz.
Burada model ve widgets’i oluşturduktan sonra ComponentParts struct’ı şeklinde oluşturduğumuz model ve widgetleri return ile geri döndürüyoruz.
Rust’da bir değeri return etmek için o değeri fonksiyonun son satırına noktalı virgülsüz şekilde yazabiliriz, daha önce return etmek için ise return degisken; şeklinde kullanmalıyız
widgets’i bizim için view_output!() macrosu view! macrosu içerisinde tanımladığımız ve bir isim atadığımız widgetler ile oluşturuyor(şuan label üzerinde program çalışırken değişiklik yapılacağı için sadece label var). Elle tanımlamak isteseydik şu şekilde yazabilirdik:
// Örnek el ile tanımlama
struct AppWidgets {
label: gtk::Label,
}
///
fn init() {
let label = gtk::Label::new(Some(&format!(Counter: {}, model.counter)));
///..
let widgets = AppWidgets { label };
ComponentParts { model, widgets }
}
Programınızı macrosuz el ile yönetmek ve widgetleri el ile eklemek isterseniz Relm4 kitabındaki şu sayfaya bakabilirsiniz: https://relm4.org/book/stable/first_app.html
Programımızın Model, View, Update bölümlerindeki View kısmını bu fonksiyonda oluşturmuş olduk.
Update
Programımızın Model, View, Update bölümlerindeki Update kısmı işte burada gerçekleşiyor.
fn update(&mut self, msg: Self::Input, sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter = self.counter.wrapping_add(1);
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
update(), sender bir input mesajı gönderdiğinde çalışacak kodları içerir. Hangi mesajın geldiğini 2. parametrede msg değişkeniyle tutuyoruz. Mesajın tipi bizim type Input = Message; ile tanımladığımız tip, yani Message enum’ı. Yani msg: Message şeklinde tanımlı diyebiliriz.
Eğer Increment mesajı gelirse self.counter‘ı (yani AppModel struct’ından oluşturduğumuz bir nesnenin counter: u8 değişkenini) bir artırıyoruz. Bu kısım self.counter += 1 şeklinde de yazılabilirdi, fakat wrapping_add(1) ile eğer u8’in limiti yani 0 veya 255’ten taşarsa tekrar başa dönmesi sağlanıyor.
Eğer wrapping_add kullanılmazsa 255’e 1 eklendiğinde değer overflow olup program panic olur ve kapanır. Rust bunun gibi belirsizliklere yol açacak davranışların açıkça handle edilmesini istiyor. Bu yüzden += ile toplama işlemi varsayılan olarak wrapping değil.
Derleme ve Çalıştırma
Programımızı sadece derlemek için cargo build komutunu kullanabiliriz. Eğer programımızı debug bilgilerinden arınmış ve herkesle paylaşmak üzere derliyorsak cargo build --release şeklinde kullanmalıyız.
Programımızın tek dosyada bulunan tüm main.rs içeriği aşağıdaki gibidir:
use gtk::prelude::*;
use relm4::prelude::*;
// Model
struct AppModel {
counter: u8,
}
#[derive(Debug)]
enum Message {
Increment,
Decrement,
}
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
// View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self> {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
// Update
fn update(&mut self, msg: Self::Input, _sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter += 1;
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
}
fn main() {
let app = RelmApp::new(tr.org.pardus.relm4-dersi);
app.run::<AppModel>(0);
}
Not: Program modüllere ayırmak ve arayüzü ayrı bir modülde ve ayrı bir dosyada tutmak, program büyüdükçe proje yönetmeyi daha da kolaylaştırır.
Programımızı derlemek ve çalışır halini görmek için:
cargo run
# veya
cargo run --release # Yayınlamak için, debug kodlarını içermez, düşük boyutlu ve daha hızlıdır.
Derlenmiş program çıktısını ./target/release/relm4-dersi yolunda bulabilirsiniz.
Programımızın nihai görüntüsü.
Programımızın çalışma videosu.
İşte bu kadardı!
Herhangi bir sorunuz olursa yazmaktan çekinmeyin. Yardım almak veya katkı sağlamak için Discord kanalımıza katılmayı unutmayın!
Detaylı bilgi için kaynaklar:
Relm4 resmi kitabı: https://relm4.org/book/stable/
Relm4 resmi sitesi: https://relm4.org/
Relm4 resmi örnekleri: https://github.com/Relm4/Relm4/blob/main/examples/simple.rs
Relm4 dokümantasyonu: https://docs.rs/relm4/latest/relm4/
gtk4: https://gtk.org/
Elm mimarisi: https://guide.elm-lang.org/architecture/
Etiketler:
gtk4
linux
pardus
pardus 23
relm4
rust
yazılım geliştirme
|
18 |
Açık Kaynak -Open Source-
|
Açık Kaynak -Open Source-, tıpkı özgür yazılımlar gibi kullanıcıya yazılımı kullanma, anlama, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri sunan yazılımdır. Bu topluluk hareketi ise 3 Şubat 1998’de California’da düzenlenen bir strateji oturumunda doğmuştur. Açık Kaynak tanımı Debian1 Özgür Yazılım Yönergeleri revize edilerek türetilmiştir. Dolayısıyla Özgür Yazılım ve Açık Kaynak birbirinin neredeyse aynısıdır diyebiliriz. Açık kaynak, el birliği […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/open-source/
|
Açık Kaynak -Open Source-, tıpkı özgür yazılımlar gibi kullanıcıya yazılımı kullanma, anlama, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri sunan yazılımdır. Bu topluluk hareketi ise 3 Şubat 1998’de California’da düzenlenen bir strateji oturumunda doğmuştur. Açık Kaynak tanımı Debian1 Özgür Yazılım Yönergeleri revize edilerek türetilmiştir. Dolayısıyla Özgür Yazılım ve Açık Kaynak birbirinin neredeyse aynısıdır diyebiliriz. Açık kaynak, el birliği ile yazılımı geliştirme metodolojisini iyileştirmeye odaklanırken Özgür Yazılım ortaya çıktığı dönemin teknolojisi ve gereği olarak felsefesini ön planda tutar.
Yazılımların dağıtım koşulları aşağıdaki kriterlere uygun olmalıdır:
1. Ücretsiz Yeniden Dağıtım
Açık kaynak yazılım lisansı, birkaç farklı kaynaktan gelen programları içeren toplu bir yazılım dağıtımının bir bileşeni olarak yazılımın satışı veya dağıtımı için telif hakkı veya başka bir ücret gerektirmez.
2. Kaynak Kodu Açık
Yazılım açık kaynak olarak dağıtılmalı, eğer derlenmiş haliyle dağıtılıyor ise kaynak kodunu da beraberinde içermeli ya da kaynak koduna kolay ve ücretsiz erişime imkan vermelidir. Bu kaynak kod yazılımcının anlayıp değiştirebileceği biçimde olmalı, bilinçli olarak anlaşılırlığı engellenmemelidir.
3. Türetilen İşler
Lisans, değişikliklere ve türetilmiş çalışmalara izin vermeli ve bunların orijinal yazılımın lisansıyla aynı koşullar altında dağıtılmasına izin vermelidir.
4. Yazarın Kaynak Kodunun Bütünlüğü
Lisans, kaynak kodun değiştirilmiş biçimde dağıtılmasını kısıtlayabilir, ancak aynı zamanda değiştirilmiş kaynak kodundan oluşturulan yazılımın dağıtımına açıkça izin vermelidir.
5. Kişi veya Gruplara Yönelik Ayrımcılık Yapılamaz
Açık kaynak olarak lisanslanan yazılımın lisansında herhangi bir kişi ya da gruba karşı ayrımcılık yapılamaz.
6. Çalışma Alanına Yönelik Ayrımcılık Yapılamaz.
Herhangi bir amaç için yazılımın kullanılması engellenemez.
7. Lisansın Dağıtımı
Programa eklenen haklar, söz konusu taraflarca ek bir lisans uygulamasına gerek kalmadan programın yeniden dağıtıldığı herkes için geçerli olmalıdır.
8. Lisans Bir Ürüne Özgü Olmamalıdır.
Yazılıma eklenen haklar, programın belirli bir yazılım dağıtımının parçası olmasına bağlı olmamalıdır.
9. Lisans Diğer Yazılımları Kısıtlamamalıdır.
Lisans, lisanslı yazılımla birlikte dağıtılan diğer yazılıma kısıtlamalar getirmemelidir. Örneğin, lisans aynı ortamda dağıtılan diğer tüm programların açık kaynaklı yazılım olması konusunda ısrar etmemelidir.
10. Lisans Teknolojiden Bağımsız Olmalıdır.
Lisans maddeleri bir teknoloji ya da arayüz dayatması yapamaz.
Neden Özgür Yazılım?
Bilimin gelişmesi elbette bilgininin paylaşılmasıyla mutlak hızına ulaşabilir. İletişimde sembollerin -yazı- kullanılmaya başlaması bilginin gelecek nesillere aktarımını sağlamış ve bilgi birikimi bizi bugünlere taşımıştır. Bilgiyi kapatmadan ‑tekelleştirmeden- insanlığın yararına paylaşmak bizleri geleceğe daha hızlı taşıyacaktır. Bilgiyi açık bir şekilde paylaşmak özgür/açık kaynak yazılım, özgür/açık belge, özgür teknoloji lisansları ile mümkündür. Özgür ve açık kaynak yazılım lisansları, kapalı kaynak -sahipli- yazılım lisanslarının aksine kullanıcıların haklarını korur ve bu lisanslara sahip yazılımlar birlikte üretmeye ‑geliştirmeye- daima açıktır.
“Özgür” ve “Açık Kaynak” yazılımlara ileriki senaryolarda değineceğiz ancak daha kapsamlı bilgi için gnu.org ve opensource.org adreslerini ziyaret edebilirsiniz.
Sonraki >> Özgür Yazılım Lisansları
|
89 |
Linux Komutlarına Giriş
|
Bazı kurulum belgelerinde çeşitli Linux komutları görüyor, ancak tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyor musunuz?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/linux-komutlari-giris/
|
Bazı kurulum belgelerinde çeşitli Linux komutları görüyor, ancak tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyor musunuz?
Linux komutları konusunda uzmanlaşmak mı istiyorsunuz? Yoksa sadece meraklı bir Linux kullanıcısı mısınız? O halde bu yazıyı dikkatle okumanızı tavsiye ediyorum!
Komut satırı arayüzü (CLI – Command Line Interface), genel olarak yeni başlayanlar veya ev kullanıcıları tarafından pek tercih edilmez. Öte yandan komut satırı arayüzü, grafik arayüze göre çok daha güçlü, işlevsel ve hızlıdır. Bu konunun bir Linux kullanıcısının mutlaka öğrenmesi gereken konular arasında ilk sırada yer aldığını düşünen biriyim. Bu sebeple Linux sistemlerde komut satırı arayüzü kullanımı için temel olarak bilinmesi gereken noktaları içerdiğini düşündüğüm bu yazıyı sizler için hazırladım.
Temel Linux komutlarını öğrenmeden önce dikkat edilmesi gereken ilk konu, Linux komutlarının dizilimi olmalıdır. Böylelikle Linux komutları daha rahat anlaşılabilir.
Linux komutlarının dizilimi
Linux komutları genel olarak aşağıdaki dizimi kullanır.
<komut> <-seçenek(ler)> <(varsa) parametre>
Seçenekler, genel olarak tek harf olarak tanımlanmıştır ancak uzun halleri de bulunabilir. Linux komutlarında seçenek yazılırken - (tire) işareti kullanılır. Şayet uzun biçimde yazılacaksa -- (iki tire) kullanılır.
Örneklerle devam edelim.
<komut> --help
Bir komut hakkında bilgi almak için --help seçeneği kullanılır. Hemen örneklerle inceleyelim:
ls --help komutunu yazdığınızda, ekranda ls komutunun alabileceği parametreleri listeleyen ve onları kısaca açıklayan bir çıktı göreceksiniz. Burada ls komut, --help seçenektir.
cd / komutunu yazdığınızda ise çalışma dizini / (kök) dizini olacaktır. Burada cd komut, / parametredir.
Bütün komutlarda aynı anda seçenek ve parametre kullanmak zorunda değilsiniz. Bazı komutlar seçenek ve parametre girmeden de çalışabilir. “Temel Komutlar” kısmında örnekleri göreceksiniz.
Linux komut yapısından temel olarak bahsettik, artık temel komutlara geçelim.
Temel Linux komutları
ls – list directory
Dizin ve dosyaları listelemek için kullanılır. Listeleme sırasında, dizin ve dosyalar çeşitli renklerle ifade edilir.
ls
Mevcut dizindeki dosyalar ve dizinleri listeler.
ls -a
Gizli dizin ve dosyaları da kapsayarak listeler.
ls -l
Dizin ve dosyaları detaylı olarak listeler. ls -lh komutu ile daha okunabilir biçimde yazdırabilirsiniz.
ls <dizin-yolu>
Verilen dizini listeler.
Ayrıca dosyaları ada ve boyuta göre sıralama gibi seçenekleri vardır. Daha detaylı bilgi için man ls komutunu girebilir, komutun kullanımını ve tüm parametrelerini öğrenebilirsiniz.
cd – change directory
Dizinler arası geçiş yapmak için kullanılır.
cd /
Kök dizine gider.
cd
Yalnızca komut yazılırsa kullanıcı ev dizinine gider.
cd ..
Bir üst dizine gider.
Komut parametresi kök dizinden, yani / işaretiyle başlarsa buna tam yol kullanımı denir.
cd /home
/home dizinine gider. /home dizini kök dizinin altında bir dizindir.
Aşağıdaki gibi bir kullanımda ise göreceli yol kullanımı denir. Yine kök dizini referans alır.
cd ../..
cp – copy
Dosya kopyalamak için kullanılır.
cp <kaynak> <hedef>
Bir dizin ve onun içindekileri kopyalamak için -r parametresini kullanmanız gerekir.
cp -r <kaynak> <hedef>
Birden fazla dosya ve/veya dizini kopyalamak için, kaynak kısmına kopyalanacak dosya ve dizinleri sırayla yazabilirsiniz.
cp -r <kaynak> <kaynak1> <hedef>
mv – move
Dosya veya dizin taşımak için kullanılır. Bir başka işlevi ise dosya veya dizinlerin adının değiştirilmesidir.
mv <kaynak> <hedef>
mv <dizin> <yeni_dizin_adi>
İşlem sonucuyla ilgili bilgi almak için -v parametresini kullanabilirsiniz.
rm – remove
Dosya silmek için kullanılır. Normal şartlarda rm, dizin silmez. Bunun için -r (--recursive) parametresini kullanmanız gerekir. Eğer silerken soru sormasın, ne var ne yok silsin istiyorsanız -f (--force) parametresini kullanmanız gerekir. Bu iki parametrenin birlikte kullanımı ise epey tehlikelidir. Kullanırken dikkatli olmanızda fayda var.
rm </dizin_adi/dosya_adi.uzanti>
rm -rf <dizin_adi>
mkdir – make directory
Yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır.
mkdir <dizin_adi>
Aynı anda birden fazla dizin oluşturmak için dizin adları arasında boşluk bırakmanız yeterli.
mkdir <dizin_adi> <dizin_adi1> <dizin_adi2>
İç içe dizinler oluşturmak istiyorsanız, -p parametresini kullanabilirsiniz.
mkdir -p <dizin_adi/dizin_adi1/dizin_adi2>
İşlem sonucunu yazdırmak için -v parametresini kullanabilirsiniz.
mkdir -pv <dizin_adi/dizin_adi1/dizin_adi2>
rmdir – remove directory
Boş dizinleri silmeye yarar.
rmdir <dizin_adi>
pwd – print work directory
Bulunulan dizin yolunu kök dizinden itibaren tam yol olarak verir.
pwd
whereis
Bir dosyanın nerede veya nerelerde bulunduğunu gösterir.
whereis <komut>
whatis
Komutlarla ilgili kısa bilgi almak için kullanılır.
whatis <komut>
man
Komutlarla ilgili detaylı bilgi almak için kullanılır. Man dosyaları hakkında daha fazla bilgi için buraya bakabilirsiniz.
man <komut>
clear
En sık kullanılan komutlardandır. Komut satırı arayüzünü temizlemeye yarar.
Bu yazının son komutu olan clear komutunu da öğrendiğinize göre artık komut satırı arayüzünde temiz bir sayfa açabilir, öğrendiklerinizi uygulayarak Linux komut satırı arayüzünü keşfe çıkabilirsiniz.
Etiketler:
cli
console
komut
komut satırı
konsol
linux
terminal
|
171 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Mehmet D. İNCE
|
Söyleşi konuğumuz Mehmet D. İnce, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ne-dusunuyor-mehmet-ince/
|
Söyleşi konuğumuz Mehmet D. İnce, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
Pardus ve açık kaynak yazılım dünyasına katkıda bulunan deneyimli Pardus Gönüllüleri neler yaptı/yapıyor? Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin ilkini, açık kaynak dünyasının tanınan isimlerinden ve Pardus camiasının 15 yılı aşkın süredir üyesi olan Mehmet İnce ile yaptık:
Mehmet İnce kimdir? Ne yapar?
2003-2004 yılından beri, siber güvenlik alanında özellikle güvenlik zafiyeti araştırmacılığı üzerine yoğunlaşmış birisiyim. Tüm bu süre içerisinde özellikle, açık kaynak kodlu uygulamalar üzerinde güvenlik araştırmaları yaptım. Ayrıca birçok açık kaynak kodlu projede güvenlik danışmanı olarak bulunma fırsatım oldu. Tahminim odur ki, bugüne kadar çoğunluğu açık kaynak projeler olmak üzere 300’den fazla güvenlik açığı tespit edip, bu zafiyetlerin giderilmesi için katkıda bulundum.
Hali hazırda siber istihbarat ve ileri düzey siber güvenlik hizmetleri alanında ürün geliştiren PRODAFT firmasının kurucu ortağı olarak iş hayatıma devam ediyorum.
Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
2002-2003 yıllarında kendimi siber güvenlik alanında meraklı bir genç olarak buldum. Bu alana büyük merakı olup, Linux ve özgür yazılım ekosistemiyle tanışmayan bir insan henüz tanımadım. Benim de tanışma hikâyem olarak böyle oldu. Açıkçası biraz uzun zaman önce olduğu için detaylarını çok iyi hatırlayamasam da, kendimi Linux alanında geliştirmekten çok keyif aldığımı hatırlıyorum. Neden sorusuna verilebilecek en güzel cevap benim için bu; keyifli ve çok öğretici. Güvenlik, geliştirilebilirlik, kontrol sahibi olabilmek vb. çok klasik nedenlerden öte insanın hobi olarak görüp keyif aldığı bir şeye odaklanması çok çok daha kolay.
Özgür yazılımlara ne tür bir katkı veriyorsunuz? Katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Özgür yazılımlara benim kendi uzmanlık ve hobi alanım olan siber güvenlik alanında katkı vermekten çok mutluyum. Yüz binlerce insanın her gün kullandığı sistemler/yazılımlar elbette kötü niyetli kişilerin birincil öncelikleri. Benim için en büyük motivasyon, saldırganların fark edip kendi kötü niyetli çalışmaları için kullanabilecekleri güvenlik açıklarını herkes önce tespit etmek diyebilirim. Bu zafiyetlerin giderilmesi için hem geliştiricilik -yama hazırlama- hem de analiz etme gibi çalışmalar yaparak, özgür yazılım ve açık kaynak projelere uzun zamandır katkı vermekteyim.
Bu benim hayatımın ilk yıllarından beri yaptığım bir şey. Bugüne kadar milyonlarca insanın kullandığı onlarca yazılım projesinde çok kritik güvenlik açıkları tespit ettim. Bu alanda yaptığım çalışmalarımı hem halka açık kaynaklarda (zafiyet veritabanları, blog yazıları, YouTube videoları, vb.) yayınlayarak tüm bilgi birikimi ve tecrübemi herkese paylaşmak istedim. Zira bir yerde tüm mevzu rakamlarla ilgili. Tek başınıza dünyayı kurtaramazsınız. Ne kadar çok insan bu alanda yetiştirebilir, yönlendirebilir ve hatta belki de ilham kaynağı olabilirsem; gelecekte o kadar güvenlik bir internete sahip olabileceğimizi düşünüyorum.
Mehmet İnce
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Çok güzel bir soru. Samimi ve içten net cevap vermek istiyorum; Özgür yazılım ve açık kaynak dünyasına hem ülke içi hem de global anlamda, 300’den fazla güvenlik zafiyetini tespit edip yama yayınlamış, onlarca blog yazısı yazmış, teknik içerik üretmiş ve gönüllü eğitmenlik yapmış biri olarak bugüne kadar karşılığında hiçbir maddi ödül (plaket dâhil ) almadım.
Lakin tüm bu serüvende kendime kattığım bilgi birikimi ve tecrübenin para ile satın alınamayacak kadar kıymetli olduğunu açık ve net söyleyebilirim. Bu bilgi birikimimle de şu anda 3 farklı ülkede 60 kişiden oluşan bir mühendislik takımına sahip PRODAFT firmasının temellerini attım. Demem o ki, manevi
tatmin ve insanlığa katkı sağlama hisleriyle de birlikte, sağladığım katkıların karşılığını her anlamda ziyadesiyle gördüğümü düşünüyorum.
Öte yandan; özellikle günümüzde zafiyet avcılığı adıyla gelişen yeni bir yaklaşım var. Güvenlik araştırmacıları buldukları zafiyetler karşılığında maddi ödül almaktalar. Lakin bu genellikle kapalı kaynak kod sistemlere sahip firmalarda tespit edilen güvenlik açıklarıyla ilgili olmakta. X firmasında bulduğunuz kritik bir güvenlik açığı için firmanın size ödül vermesi, günümüzde mantıklı bulduğum bir yaklaşım.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Özellikle genç arkadaşlarımızın günümüzde çok hedef sorguladığını düşünüyorum. “Bunu yapıp ne olucam ?” vb gibi. Bence mühim olan şey bazen yol değil, yolculuktur. Keyif alarak katkı vermeye çalışmak çok mühim diye düşünüyorum. Size nereye götürebileceğini tahmin edemezsiniz. Ama iyi bir yere götüreceğini ben size garanti edebilirim.
Profesyonel ya da günlük hayatınızda hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
Saymakla bitmez ki… Profesyonel hayatta, CTO görevinde bulunduğum firmamızda geliştirdiğimiz bulut tabanlı güvenlik istihbaratı ürünümüz %90 oranında özgür yazılım, %10 oranında da açık kaynak yazılım ve bileşenlerini kullanmakta. Bu ürün ülkemizin tüm finans, havacılık, askeriye ve e-ticaret sektörünün güvenliğinde en aktif rol alan bileşen. Özgür yazılım ekosistemi olmasaydı, bu başarıyı teknik anlamda göstermek bence imkânsız olurdu.
Açık kaynak yazılım topluluklarının sizin için anlamı nedir? Bugüne kadar bu topluluklar ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
Öykünmek en güzel motivasyon sebeplerinden biri. Topluluklarda öyküneceğiniz insanları görürsünüz. Hayal kurmanızı ve bu hayale ilerlerken yoldaşlara sahip olmanızı sağlar topluluklar.
Etiketler:
mehmet ince
söyleşiler
|
193 |
Pardus 21.1 Sürümü Yayımlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.1 sürümü yayımlandı. Yeni sürüm pek çok yenilik ve iyileştirmeyi getiriyor.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-1-surumu-yayimlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.1 sürümü yayımlandı. Yeni sürüm pek çok yenilik ve iyileştirmeyi getiriyor.
En yeni Pardus’u hemen şimdi indirebilir, Pardus 21.1 sürümü hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Pardus 21.1 sürümündeki başlıca değişiklikler
Pardus 21.1 Yazılım Merkezi uygulamasında görsel ve işlevsel geliştirmeler yapıldı.
Pardus Yazılım Merkezi ile entegre çalışan https://apps.pardus.org.tr web sayfası hazırlanıp yayına alındı.
Başlangıç onarma uygulamasına arayüzle beraber daha fazla yetenek eklendi.
Pardus Canlı Kurulum aracında görsel ve işlevsel iyileştirmeler yapıldı.
Pardus Paket Kurucu uygulamasında görsel ve işlevsel geliştirmeler yapıldı.
Pardus Güç Yöneticisi uygulaması görsel ve işlevsel olarak geliştirildi.
Pardus Kalem uygulamasına ekran görüntüsü alma yeteneği eklendi.
Xfce ve Gnome masaüstü ortamlarında kullanılan öntanımlı Pardus arayüz temasında iyileştirmeler yapıldı.
Xfce masaüstü ortamında sağ tık menüsüne “Dosya(ları) Yazdır” seçeneği eklendi.
Xfce ve Gnome masaüstü ortamlarında kullanılan öntanımlı Pardus simge temasına düzenleme ve eklemeler yapıldı.
Gnome ayarlar uygulamasına Pardus Yazılım Merkezi entegrasyonu yapıldı.
Evolution uygulamasının yeni sürümünde ortaya çıkan e-postayı dosya olarak yazdırma sorunu yama yapılarak düzeltildi.
NetworkManager uygulamasının yeni sürümünde arayüzde oluşan 802.1x sorunu yama yapılarak düzeltildi.
Pardus açılış animasyonu yüksek çözünürlüklü ekranlarla daha uyumlu çalışması sağlandı.
Türkçe sistemlerde bazı uygulamalarda ortaya çıkan karakter sorunları çözen pardus-locales paketi hazırlanıp sisteme dahil edildi.
Çizim uygulamasında kafa karışıklığına neden olan silgi yetenekleri yama yapılarak daha kullanışlı hale getirildi.
Depoya Notlar (xfce4-notes) uygulaması eklendi.
Depoya yeni harici üçüncü parti uygulamalar (SQLiteStudio, Ventoy, RealVNC, pgAdmin4, Pinta, Robo 3, Signal Desktop, AppImageLauncher, FreeOffice …) eklendi
Depoda bulunan harici üçüncü parti paketler (Android Studio, PyCharm, Google Chrome, Discord, AnyDesk, TeamViewer, Steam, VS Code …) güncellendi.
Backports deposu Pardus 21 için de yayına alındı.
Depoya EBA ile ilgili paketler eklendi.
LibreOffice uygulamasının güncel (kararlı olmayan) sürümü depoya eklendi.
E-Beyanname ve UYAP Editör uygulamasının son sürümü depoya eklendi.
Öntanımlı internet tarayıcısı Firefox ESR sürümü 91.4’e yükseltildi.
Pardus 21.1 ile Linux çekirdek sürümü 5.10.0-10’a yükseltildi.
Kurulu sisteme 150’nin üzerinde paket ve yama içeren güncelleştirmeler getirildi.
Depoda 1500’ün üzerinde paket güncellendi.
Güncellenen bazı paketlerin listesi
Etiketler:
güncelleme
pardus
pardus 21
pardus 21.1
|
137 |
Ortaya Karışık PHP Düşleri
|
Bu son yazıda Nasıl Kıdemli / Senior Geliştirici Nasıl Olunur konusu etrafında çeşitli okuma önerileri sunmaya ve birkaç küçük hayat tavsiyesinde bulunmaya çalışacağım.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/ortaya-karisik-php-dusleri/
|
Bu son yazıda Nasıl Kıdemli / Senior Geliştirici Nasıl Olunur konusu etrafında çeşitli okuma önerileri sunmaya ve birkaç küçük hayat tavsiyesinde bulunmaya çalışacağım.
Senior geliştirici olmanın basamakları
Elbette bu konuda bir standart olduğunu söylenemez lakin şuradaki sınırlandırmayı esas alırsak geliştirici olmanın basamakları Trainee/Stajyer, Junior/Çırak, Mid-level/Orta Seviye, Senior / Kıdemli, Leader/Lider şeklinde sınıflandırılabilir. Stajyer seviyesi ile Junior seviyesi bazen aynı veya yakın anlamda da kullanılabilir. Junior seviyesinde çok bir sorumluluk yüklenmediğiniz ve görece küçük görevleri hallettiniz ve tamamladığınız her görevin dikkatli gözlerce izlendiği dönemdir. Belli bir konuda uzman olmanız doğal olarak beklenmez.
Mid-level ilgili makalede 2-3 yıl deneyimli geliştirici olarak tanımlanmış. Bunun pratik karşılığı kısıtlı yönlendirme altında bir projeyi bitirebilecek seviyede olan geliştiricidir. Senior ise “hataları analiz edebilen ve onlardan ders alabilen kişidir”. Bu seviyeye erişmek için 5 yıl (10.000 saat) emek vererek çalışmanın yanında, kullandığı tüm teknolojilere hakimiyet de gerekir. Liderlik ise artık kod yazmak yerine sonu gelmez mitinglere girip kararlar aldığınız ve koda değil ürüne odaklandığınız dönemdir. Bu dönemde çoğu geliştiricinin danışmanlık yapmaya yöneldiği de görülmektedir.
Mid-level ile Senior arasında bir ayrım yapmak gerekirse; Senior geliştirici sadece kendisinin değil takım arkadaşlarının da okuyacağını gözeterek kod yazan, kodunun unit testlerini yazan, kodunu belgelendiren ve agile yazılım döngüsüne hâkim olan kişi olduğunu vurgulamak gerek.
NOT:
Lütfen yazıda referans gösterilen bağlantıları da okuyun! Yazıyı uzatmamak için referans bağlantılar eklemeyi tercih ettim. Bol bol belge okumak, Senior geliştirici olmanın “olmazsa olmaz”ıdır.
Nasıl senior (kıdemli) geliştirici olunur?
Çalışmadan, yeni teknolojiler ve teknikler öğrenmeden, sadece zamana bırakarak kıdemli geliştirici olmak tamamen hayaldir. İhtiyaç gerektiği için, ihtiyaç kadar öğrenerek yazılım konusunda uzmanlaşmak mümkün değildir.
Senior geliştirici olmak için neler öğrenmek lazım?
Bu yazıyı hazırlarken PHP ile ilgili çok sayıda kaynağı tarama fırsatım oldu. Çok fazla yeni teknoloji var ve nereden başlarsanız başlayın, hata yapmış sayılmazsınız.
Öncelikle patika.dev sitesindeki Orta Seviye PHP patikasına bir şans verin. SQL dersinin PostgreSQL üstünden verilmiş olması dikkat çekici, genelde MySQL tercih edilir. Deployment eğitimi Docker, Kubernetes ve Heroku konularını içeriyor. Yazılım Dünyasındaki Kariyer Basamakları temel olarak iş hayatınıza yol verecek tavsiyeler barındırıyor. Patika içinde yer almayan Freelance ve Remote Çalışma İş Süreçleri eğitimi ise Freelance veya Remote çalışmayı planlıyorsanız mutlaka bakılması gereken bir eğitim.
İleri Seviye PHP patikası aynı şekilde REST API, NoSQL, Design Pattern/Tasarım Desenleri, Mikro Servisler konularını işliyor. Mikro servisler giderek yaygınlık kazanıyor. Çoğu büyük projede verim açısından mikro servis mimarisinin kullanıldığı görülüyor.
Not: Patika.dev sitesinde Java, Python, Swift, JavaScript, React, Node.js, GO, .Net Core gibi daha pek çok ücretsiz eğitim bulunuyor. Kendinizi PHP ile sınırlamadan bu konularda da kendinizi geliştirebilirsiniz.
İleri Seviye Yazılım Geliştirme yazısına mutlaka bakmanızı öneririm, İleri Seviye Yazılım Geliştirme süreçlerine aşina olmadan senior (kıdemli) geliştirici olmak elbette imkansız.
Frameworklerin kişileri tembelleştirdiği iddia edilmektedir. Laravel sadece bir Framework olmaktan kendi başına aranan bir özellik haline gelmiştir. Laravel öğrenmek ileriye dönük olarak iş bulmanızı kolaylaştıracaktır. Laravel sürekli geliştirilen bir framework ve 9. sürümü bu yazı hazırlanırken (8 Şubat 2022) yayınlandı. Laravel 9 için özel ve ücretsiz bir eğitim şimdilik bulunmuyor. Udemy sitesi üstünden Laravel ile Sıfırdan Eticaret Projesi Eğitimi, Sıfırdan İleri Seviye Laravel Eğitimi ve Sıfırdan Laravel 8 Öğreniyorum 2021 eğitimlerine denk geldim. Türkçe olmaları sebebiyle bu eğitimleri göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz.
PHP geliştirirken uygulanabilecek kimi pratik yaklaşımlar var. Bunlarla ilgili 30+ PHP Best Practices for Beginners veya 20+ PHP Best Practices That You Must Follow yazılarına bakabilirsiniz. İlaveten Arka Uç Örnek Yöntemler yazısı da genel olarak faydalıdır.
PHP ve OOP (Nesne Yönelimli Programlama) ile ilgili pek çok Türkçe kaynak bulunuyor. Yusuf Sezer’in PHP Dersleri güzeldir ve konuya pratik açıdan yaklaşır. Awesome PHP; PHP ile yazılmış temel çatıları, içerik yönetim sistemlerini, mikro çatıları, yönlendiricileri, e-posta gönderim kütüphanelerini, resim işleme kütüphanelerini ve daha pek çok aracı içeren bir listedir.
PHP ve Tasarım Desenleri için şu siteden faydalanabilirsiniz. PHP ile Temiz Kod yazmak üstüne hazırlanmış Clean Code PHP sayfası da erkenden özümsenmesi gereken bir kaynaktır.
PHP için güncel eğitim kitapları
PHP 5.X serisinin desteği resmi olarak 2018 yılı Aralık ayında son buldu. PHP 7.X serisinin desteğinin Kasım 2022 itibariye sona ermesi planlanıyor. PHP 8 öğrenmek bu aşamada kaçınılmaz gibi görünüyor. PHP 7 ve PHP 8 ile ilgili şu kaynakları bulabildim. Çok muhtemel çeşitli çevrimiçi kütüphanelerde bu kitapları bulabilirsiniz:
Programming PHP, 4th Edition
Kevin Tatroe ve Peter MacIntyre tarafından 2020 Mart ayında O’Reilly etiketiyle 4. baskısı yayınlanmış olan bu kitap en son PHP 7.4 için güncellenmiş. Kitabın özellikle Security kısmını okumanızı tavsiye ederim.
The Art of Modern PHP 8
Joseph Edmonds tarafından hazırlanmış olan kitap OOP, MVC, Composer, Tasarım Desenleri, Temiz Kod ve Dependency Injection gibi konuları işlerken PHP 8.0 ve PHP 8.1 ile gelen Union konularını da ele alıyor. Tamamen güncel bir kitap ve OOP temellerini de ele alıyor.
PHP 8 Objects, Patterns, and Practice
Matt Zandstra tarafından hazırlanmış bu kitap Nesneler, Tasarım Desenleri ve En İyi Pratikler konularına odaklanıyor. Kitabın III. Bölümü PHP Standartları, Composer, Sürüm Takibi ve Git, PHPUnit ile unit test yazma ve Vagrant konularını içeriyor.
Pro PHP 8 MVC
Christopher Pitt tarafından hazırlanmış kitap tamamen MVC konusuna odaklanıyor. Framework konusunun temellerine iniyor ve Router, Template Engine, Validator, Veritabanı Kütüphanesi, ORM, Dependency Injection konularını işliyor.
Günceli takip edin
PHP dünyasında gerçekleşen güncel gelişmeleri takip etmek için PHP Weekly sitesini takip etmenizde yarar var. Haftalık bültenler şeklinde son gelişmelerden haberdar olmak daima faydalıdır. Muhammed Hilmi Koca tarafından hazırlanan ve 74 sayıya ulaşmış olan Yazılımcılar İçin Hafta Sonu Okumaları ise sadece PHP değil, yazılımla ve DevOps ile ilgili güncel trendleri takip etmenizde yardımcı oluyor.
Geliştiriciler için hayat tavsiyeleri
Projenizi koruyun!
Fikrinizin çalınması bilgisayarınızın çalınması kadar kötü bir tecrübe. Proje sunduğunuz kurumların önerdiğiniz projeye hayır deyip, fikrinizin üsten konmaya çalışması veya konması çok acı bir tecrübe. Fikrinizi korumayı ihmal etmeyin ve yabancı kişilere projenizi anlatırken iki kere düşünün!
Çok fazla projeye girişmeyin!
Üstünden kalkamayacağınız kadar çok projeye girişmek yazılım konusunda derinleşmeyi zorlaştırır ve çok kısa zamanda sizi tükenmişlik sendromuna sürükler. Yazılım harici projeleriniz sizi yazılım dünyasından koparacak kadar vaktinizi almasın.
Projenizi hayata geçirin ve yükü paylaşın!
Projeyi kodlamak kadar onu ayakta tutmak da önemli. Teknoloji üstüne bir haber sitesi hazırladığınızı varsayalım. Yazarlardan gelen haberleri tek tek okuduğunuzu, düzenlediğinizi, siteye girdiğinizi, yorumları tek tek onayladığınızı, gerekli olduğu kadar cevap yazdığınızı varsayalım. Tüm işlemleri sizin tek başına yapmanız yazılım ile aranıza mesafe koymanıza neden olacaktır. Bunun yerine yükü paylaşacak arkadaşlar edinmeniz çok daha doğrudur.
Yeni ufuklara açılın!
Çoğu şirket işe alırken gösterdiği eli açık tutumu zam vakti gelince korumakta zorlanıyor. Üstüne bir de enflasyon oranın bile altında zam aldıysanız moralinizin bozulmaması içten bile değil. İki yıldan sonra artık işler monotonlaşmaya başlamışsa ve size katacağı çok bir şey yoksa yeni ufuklara açılmaktan çekinmeyin. Daima daha fazlasını öğrenebileceğiniz daha büyük şirketleri hedefleyin. Çoğu zaman bunun maaşınıza da olumlu etkisi olacaktır.
Yeni diller, yeni teknolojiler öğrenin!
Yazılım dünyası PHP’den ibaret değil! Yeni diller ve teknolojileri öğrenmekten çekinmeyin.
Açılış görseli: pikepicture
Etiketler:
geliştirici
junior
php
senior
|
157 |
Google’dan açık kaynak dünyasına bir katkı!
|
Google bu hafta başında yeni ücretsiz bir araç yayınladı. Bu araç sayesinde açık kaynak geliştiricileri projeleri ile ilgili güvenlik açığı bilgilerine kolaylıkla erişebilecekler. OSV Scanner olarak adlandırılan Go temelli bu araç geliştiricinin kodunu ve bağımlılıklarını bilinen güvenlik açıkları listeleriyle eşleştirip, yamalar veya güncellemeler gerekirse otomatik geri dönüş sağlayan bir mekanizmaya sahip. Yazılım projeleri genellikle birden […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/googledan-acik-kaynak-dunyasina-bir-katki/
|
Google bu hafta başında yeni ücretsiz bir araç yayınladı. Bu araç sayesinde açık kaynak geliştiricileri projeleri ile ilgili güvenlik açığı bilgilerine kolaylıkla erişebilecekler.
OSV Scanner olarak adlandırılan Go temelli bu araç geliştiricinin kodunu ve bağımlılıklarını bilinen güvenlik açıkları listeleriyle eşleştirip, yamalar veya güncellemeler gerekirse otomatik geri dönüş sağlayan bir mekanizmaya sahip.
Yazılım projeleri genellikle birden fazla bağımlılığa sahiptir. Bununla birlikte açık kaynak paketleri diğer kütüphalerden çekilmiş çoğunlukla dökümante edilmemiş kod parçaları mevcuttur. Bu uygulama yazılımda geçişli bağımlılık(transitive dependencies) dediğimiz durumu oluşturur. Bu da manuel olarak izlemesi zor olan çok katmanlı güvenlik açığı içerebileceği anlamına gelir.
Geliştiriciler projelerinde OSV-Scanner’ı çalıştırdığında manifest’leri, SBOM’ları analiz ederek ve hashlerei işleyerek geçişli bağımlılıklarını bulmaya başlayacak. Ardından ilgili güvenlik açıklarını görüntülemek için Açık Kaynak Güvenlik Açığı (OSV) veritabanına bağlanacaktır.
OSV-Scanner’ı şimdi deneyebilirsiniz!
OSV-Scanner’ı isterseniz yeni web sitesinden osv.dev talimatları takip ederek projelerinizde deneyebilirsiniz. Yada alternatif olarak, Github projenizde OSV-Scanner’ı otomatik bir şekilde çalıştırmak için, Scorecard‘ı kullanabilirsiniz.
Detaylı bilgiye security.googleblog.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Projenin Github adresine github.com/google/osv-scanner üzerinden ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
açık kaynak
güvenlik
linux
|
90 |
Pardus Üzerinde WordPress Sunucusu Oluşturmak
|
WordPress, çok amaçlı bir site oluşturma altyapısıdır. WordPress ile bloglardan tutun video paylaşım sitelerine kadar pek çok farklı site oluşturabilirsiniz. Belki size şaşırtıcı gelecek ama dünyadaki internet sitelerinin %60’ı WordPress kullanmaktadır.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-uzerinde-wordpress-sunucusu-olusturmak/
|
WordPress, çok amaçlı bir site oluşturma altyapısıdır. WordPress ile bloglardan tutun video paylaşım sitelerine kadar pek çok farklı site oluşturabilirsiniz. Belki size şaşırtıcı gelecek ama dünyadaki internet sitelerinin %60’ı WordPress kullanmaktadır.
Bu yazımda Pardus 21 Server üzerinde WordPress sunucusu oluşturmayı anlatacağım. WordPress’i Pardus kullanan bulut sunucunuza kurmak için geliştiricilerinin Debian için önerdiği temel “5 dakikalık kurulum” kılavuzunu takip edeceğiz. WordPress’i kendi özel bulut sunucumuza kurulacağımız için, birkaç ek sunucu tarafı yazılım uygulaması yüklemeniz gerekecektir. Temelde, şu adımları takip edeceğiz:
Veritabanı sunucusunun kurulması
PHP dili ve sunucu çatısının kurulması
WordPress’in kurulması
Veritabanı yapılandırması
Apache kurulumu
Temelde Apache ile kuruluma başlamakta yarar vardır çünkü WordPress siteleri genelde Apache sunucu kullanılarak yayınlanır. Bu konuda dilerseniz, şöyle bir daha ayrıntılı Apache kurulum belgemiz de mevcut.
Öncelikle sistemimizin güncel olup olmadığını kontrol edelim:
sudo apt update
sudo apt upgrade
Ardından apache2 paketini kurarak Apache sunucunu kuralım:
sudo apt install apache2
Şimdi sunucuyu kontrol edelim:
sudo systemctl status apache2
Çıktı şuna benzemelidir:
● apache2.service - The Apache HTTP Server
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/apache2.service; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Sun 2021-11-28 20:19:05 +03; 24s ago
Docs: https://httpd.apache.org/docs/2.4/
Main PID: 16263 (apache2)
Tasks: 55 (limit: 9499)
Memory: 20.9M
CPU: 44ms
CGroup: /system.slice/apache2.service
├─16263 /usr/sbin/apache2 -k start
├─16264 /usr/sbin/apache2 -k start
└─16265 /usr/sbin/apache2 -k start
Kas 28 20:19:05 pardus systemd[1]: Starting The Apache HTTP Server
Kas 28 20:19:05 pardus apachectl[16262]: AH00558: apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1. Set the 'ServerName' directive globally to suppress this message
Kas 28 20:19:05 pardus systemd[1]: Started The Apache HTTP Server.
Mariadb kurulumu
MariaDB’yi WordPress tarafından veritabanı depolama yazılımı olarak kullanılmaktadır. Kurulum için başta paketlerini kuracağız:
sudo apt install mariadb-server
Şimdi de mariadb sunucusunun parola yöneticisini açarak ayarlamalarda bulunalım:
sudo mysql_secure_installation
Bu aşamada program bizden database için yapacağımız kurulumda parola oluşturmamızı isteyecektir.
VALIDATE PASSWORD PLUGIN can be used to test passwords
and improve security. It checks the strength of password
and allows the users to set only those passwords which are
secure enough. Would you like to setup VALIDATE PASSWORD plugin?
Press y|Y for Yes, any other key for No
Eğer yeni bir parola oluşturacaksanız buna evet manasında Y’ye tıklayın.
There are three levels of password validation policy:
LOW Length >= 8
MEDIUM Length >= 8, numeric, mixed case, and special characters
STRONG Length >= 8, numeric, mixed case, special characters and dictionary file
Please enter 0 = LOW, 1 = MEDIUM and 2 = STRONG:
Bu aşamada orta uzunlukta bir parola oluşturalım, bu yüzden 1’e tıklayalım.
Using existing password for root.
Estimated strength of the password: 100
Change the password for root ? ((Press y|Y for Yes, any other key for No) :
buna da n diyelim. Böylece kurulum tamamlanmış oldu.
Şimdi MySQL kullanıcılarını listeleyelim:
sudo mysql
Bu bizim için bir SQL kabuk ortamı oluşturacaktır. Şimdi şunları yazalım:
MariaDB [(none)]> SELECT user. authentication_string. plugin. host FROM mysql.user;
Çıktısı şu şekilde görünecektir:
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| user | authentication_string | plugin | host |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| root | | auth_socket | localhost |
| mysql.session | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| mysql.sys | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| debian-sys-maint | *FA769377A401A7D25BE1CA89AFF17BF607F876FF | mysql_native_password | localhost |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
4 rows in set (0.00 sec)
Burada göründüğü üzere auth_socket parolası verelim. Burada ‘password’ bizim belirleyeceğimiz parola olacak. Öntanımlı olarak ben password olarak belirledim.
MariaDB [(none)]> ALTER USER 'root'@'localhost' IDENTIFIED WITH mysql_native_password BY 'password';
Bu değişikliğin okunması için tablomuzu güncelleyelim:
MariaDB [(none)]> FLUSH PRIVILEGES;
Ve yeniden tablomuzu kontrol edelim.
MariaDB [(none)]> SELECT user. authentication_string. plugin. host FROM mysql.user;
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| user | authentication_string | plugin | host |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| root | *3636DACC8616D997782ADD0839F92C1571D6D78F | auth_socket | localhost |
| mysql.session | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| mysql.sys | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| debian-sys-maint | *FA769377A401A7D25BE1CA89AFF17BF607F876FF | mysql_native_password | localhost |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
4 rows in set (0.00 sec)
Ctrl-D‘ye basarak mariadb sql konsolundan çıkabilirsiniz
Kurulumunuzu güvenceye almak için yukarıdaki komutları izleyin.
Not: Veritabanlarınızın güvenliğini sağlamak ve herhangi bir harici erişime izin vermemek büyük önem taşımaktadır.
MariaDB sunucusunun çalıştığından emin olmak ve kontrol etmek için şu komutu kullanabilirsiniz:
sudo systemctl status mariadb
PHP kurulumu
Şimdi PHP betik dilini kurmanın zamanı geldi. Bu dil, WordPress’in yazıldığı dildir. Bu sebeple hâlâ komut satırındayken, devam edelim, PHP’yi ve gerekli modülleri kuralım:
sudo apt install php libapache2-mod-php php-mysql
Kurulumun tamamlanması ile beraber PHP’ye ve WordPress için gerekli modüllere sahip olmalısınız. PHP kurulum sürümünüzü kontrol etmek için isteğe bağlı olarak şu komutu çalıştırabilirsiniz:
php -v
PHP kurulduktan sonra Apache2 PHP modüllerinin yüklenmesi için, Apache2 servisinin durdurulup yeniden başlatılması gerekebilir. Bunun için:
sudo systemctl restart apache2
NOT: Eğer ilerleyen adımlarda PHP modülü yüklenmediği için WordPress sunucunuz çalışmazsa PHP modülünü elle etkinleştirmeyi denemeniz önerilir. Bunun için aşağıdaki komutu çalıştırın:
sudo a2enmod php7.4
Veritabanı yapılandırması
Apache, MariaDB ve PHP kurulumunun ardından WordPress için bir veritabanı (database) oluşturmamız gerekecek. Öncelikle mariadb içerisine girelim.
mysql -u root -p
Bizden parola isteyecek ki, hatırlarsanız bu parolayı yukarıda tanımlamıştık. Onu girelim. Şimdi ise mariadb veritabanı açmak için SQL konsolunda şu işlemi yapalım:
MariaDB [(none)]> CREATE DATABASE wordpress_database;
Benim özelimde WordPress tarafından kullanılan veritabanı ismi “wordpress_database” olacak. Şimdi bu veritabanını yönetecek kullanıcıyı oluşturalım. Benim özelimde bu kullanıcının adı “slmn”, parolası ise “password” olacak:
MariaDB [(none)]> CREATE USER 'slmn'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
Şimdi bu kullanıcıya veritabanına erişim izni verelim:
MariaDB [(none)]> GRANT ALL PRIVILEGES ON `wordpress_database`.* TO 'slmn'@'localhost';
Ve tüm yetkileri sunucuda uygulayalım
MariaDB [(none)]> FLUSH PRIVILEGES;
Sunucuları yeniden başlatmak
Şimdi mariadb ve apache sunucularını yeniden başlatalım:
sudo systemctl restart apache2
sudo systemctl restart mariadb
WordPress kurulumu
Yükleme işleminin bu son aşamasında, WordPress kaynak dosyalarının yeni bir kopyasını indirecek, bunları veritabanınıza bağlayacak ve yepyeni bir web sitesi oluşturmaya başlayacağız.
Her web sitesinin bir “belge kökü” olduğunu, temel olarak, genel web sitesi dosyalarının bulunduğu Apache web sunucusuna işaret eden bir dosya yolunun olduğunu unutmayın. Bu adımda Apache ile birlikte gelen varsayılan dizini kullanacağız: /var/www/html/.
cd /var/www/html
Şimdi super kullanıcı (root) yetkisi alalım:
sudo su
Ve WordPress kaynak kodunu çekelim:
wget http://wordpress.org/latest.tar.gz
Ve içeriği çıkartalım:
tar xfz latest.tar.gz
Bu işlem sonucunda, arşiv dosyasının içindeki tüm kaynak dosyaları “wordpress/” dizini altında çıkarılır. Ancak Apache’ye ekstra bir ayar yapmadığımız için bu dosyaları /var/www/html/ dizinde istiyoruz. Bu yüzden şu komutu kullanıyoruz:
mv wordpress/* .
Ve boş WordPress dizinini silelim:
rmdir wordpress/
Ayrıca öntanımlı Apache index dosyasını da silelim:
rm index.html
Eğer bundan sonra gerek duymayacağınıza inanıyorsanız kaynak kodunu da silelim:
rm latest.tar.gz
WordPress yapılandırması
Şimdi, wp-config.php veritabanı bağlantı bilgilerini içeren çekirdek dosyasını düzenlememiz gerekecek.
WordPress, veritabanına bağlanmak ve değişiklik yapmak için uygun kimlik bilgilerine ihtiyaç duyar. Bu aşamada yukarıda oluşturduğumuz kullanıcı adı ve parolaları kullanacağız ancak öncelikle bu dosyanın örnek dosyasını alalım ve wp-config.php adıyla kopyalayalım:
cp wp-config-sample.php wp-config.php
Ardından wp-config’i açıp düzenleyelim:
nano wp-config.php
Dosyada aşağıdaki kısımları bulalım:
define( 'DB_NAME', 'database_name_here' );
/** MySQL database username */
define( 'DB_USER', 'username_here' );
/** MySQL database password */
define( 'DB_PASSWORD','password_here' );
Ve kendi kullanıcı bilgilerimizle değiştirelim
define( 'DB_NAME', 'wordpress_database' );
/** MySQL database username */
define( 'DB_USER', 'slmn' );
/** MySQL database password */
define( 'DB_PASSWORD','password' );
WordPress site kurulumu
Kurulum komut dosyasını başlatmak için bir web tarayıcısı kullanacağız. WordPress kurulumunu yapmak için şu adresi ziyaret etmelisiniz: http://SUNUCU_IP_ADRESI/wp-admin/install.php
Kurulum sonrası ilk açılış
Artık kurulumu tamamladık. İyi çalışmalar…
Etiketler:
wordpress
|
197 |
TEKNOFEST 2021’de TÜBİTAK ULAKBİM Pardus Standında Neler Oldu?
|
Tüm Türkiye’nin büyük bir heyecanla beklediği ve aynı coşkuyla katılım gösterdiği başarılı bir TEKNOFEST’i daha tamamladık. İşte Pardus standından deneyimlerimiz:
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/teknofest-2021de-tubitak-ulakbim-pardus-standinda-neler-oldu/
|
Tüm Türkiye’nin büyük bir heyecanla beklediği ve aynı coşkuyla katılım gösterdiği başarılı bir TEKNOFEST’i daha tamamladık. İşte Pardus standından deneyimlerimiz:
TEKNOFEST çatısı altında gerçekleştirilen birbirinden değerli proje ve yarışmalar arasında yerimizi almak bu yıl bizleri çok mutlu etti. TEKNOFEST yarışmalarının 3’te 1’ini düzenleyen TÜBİTAK’ın bir yarışması da Türkiye Açık Kaynak Platformu ve Bilişim Vadisi desteğiyle gerçekleştirdiğimiz Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması oldu.
Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması’nda dereceye girenler
Yarışmamıza ilgi gösteren, buldukları hatalar ve/ya getirdikleri öneriler ile Pardus’un gelişmesine destek olan tüm Pardus gönüllülerine teşekkür ediyoruz. Yarışmamızda en kritik hataları bularak dereceye girmeye hak kazanan 1. Fatma Hatipoğlu, 2. Süleyman Poyraz ve 3. Muhammed Emin Tombak TEKNOFEST’te ödüllerini aldı. Birinci olan Fatma Hatipoğlu Ankara’dan gelerek eşi Tuğrul Hatipoğlu ve oğulları minik Adem Kaan ile standımızı ziyaret etti ve Cumhurbaşkanımızın elinden ödülünü aldı.
İkinci olan Süleyman Poyraz arkadaşımız Sivas’tan gelerek Pardus standında bizlerle oldu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanımızdan ödülünü aldı. Yarışmamızın üçüncüsü Muhammed Emin Tombak’a ise TEKNOFEST sonrası görev yaptığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nde ziyarette bulunarak ödülünü teslim ettik. Kendisine Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürü Dr. Osman Kan ile Özel Kalem Müdürü ve Bilgi İşlemden Sorumlu Mehmet Cevat Güneş de eşlik etti. Yarışmamızın gördüğü ilgi Pardus gönüllüleri ile dostluğumuzu pekiştirdi ve Pardus topluluğumuzla birlikte daha birçok proje düzenleme yönünde bizleri yüreklendirdi.
TÜBİTAK standında Pardus alanındaydık
TÜBİTAK’a ait dev standın ULAKBİM Pardus’a ayrılan alanında Pardus etkinlikleri ile göz doldurduk. “Pardus’un gücünü göstermek istiyoruz.” dediğimizde “O zaman biz de size deneme aşamasındaki en güçlü oyun bilgisayarımızı veriyoruz” diyen Casper bilgisayardaki Pardus severlere de teşekkür ederek TEKNOFEST boyunca hiç boş kalmayan Gamer’lar Buraya! etkinliğimizden bahsetmek istiyoruz. İki farklı ekranda oynattığımız güçlü oyunlarımız büyük ilgi görerek her yaştan oyuncuyu standımızda misafir etmemizi sağladı.
Hatta Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank ve Bakan Yardımcımız Sayın M. Fatih Kacır standımızı ziyaretinde Pardus 21’de oyun oynadı. Böylece hafta boyunca en çok ilgi gören etkinliklerimizden biri Gamer’lar Buraya! oldu.
Ödüllü Pardus Bilgi Yarışması ile hem eğlendik hem öğrendik hem de hediyeler kazandırdık
TEKNOFEST ziyaretçilerine her gün, etkinlik programımız çerçevesinde takvimler sunduk ve istedikleri yarışmaya katılmaları için destek olduk. Ödüllü Pardus Bilgi Yarışması saatlerinde nefesler tutuldu ve sorular 10 saniyede cevaplanmaya çalışıldı. Gençler birbiriyle yarışırken en doğru ve hızlı yanıt veren yarışmacılar 32 GB’lık Pardus harici bellekten Pardus logolu defter, kalem, çanta, kupa, şapkaya kadar birbirinden güzel hediyeler kazandı. TÜBİTAK standı sunuculuğunu üstlenen Levent Kol’un yarışmalarımız sırasında bizlere verdiği destek sayesinde daha çok yarışmacımızı mutlu edebildik.
Pardus Parkur Yarışması herkesi terletti
Pardus işletim sisteminin en güncel sürümü Pardus 21 üzerinde verilen görevleri gerçekleştirerek ödüllerin kazanıldığı yarışmamız Pardus Parkur katılımcıları terletti. Teknik ekibimizin ufak destekleri sayesinde hem öğrenen hem de kazanan yarışmacılar, Pardus hatıralarını almanın yanı sıra Pardus gönüllülerimiz arasına da katılmış oldular.
Minik Pardus severler ise Pardus yüklü ETAP etkileşimli tahtalarda Pardus logosu çizerek yeteneklerini sergileme şansı buldu. En çok Pardus balonlarına rağbet eden çocuklar, TEKNOFEST alanında Pardus balonları ile dolaşırken minik gönüllü elçilerimize dönüştü.
İşbirlikleri için yeni fırsatlar konuşuldu
Kendisi de Pardus gönüllüsü olan ve kısa süre önce Pardus21 ve LiderAhenk’te güvenlik açığı bularak Pardus’a katkıda bulunan Mehmet İnce ile standımızda görüştük, tanıştık. Teknoloji ile ilgilenen gençler projelerinde Pardus kullanmak üzere teknik ekibimizden bilgiler aldı. Pardus göçünü gerçekleştirmiş kurumlardan ziyaretçilerimiz memnuniyetlerini ve ihtiyaçlarını aktardı.
Servis elemanından, topluluk ajansına, yöneticilerimizden, teknik ekibimize, TEKNOFEST koordinasyon ekibinden TÜBİTAK iletişim bölümüne herkesin uyum ve hevesle birlikte çalıştığı festivalde, TÜBİTAK ULAKBİM Enstitü Müdürümüz M. Mirat Satoğlu ve Pardus Proje Yürütücümüz Dr. Cengiz Çelik’in varlıkları ile bizlere verdiği destek ise birlikte daha çok işler başaracağımızın habercisiydi.
Emeği geçen herkese teşekkür ediyor; gelecek TEKNOFEST’te buluşmak üzere teknolojiyle kalın, Pardus kullanın diyoruz.
Etiketler:
pardus
teknofest
teknofest2021
tübitak
ulakbim
|
40 |
Pardus’ta rahatlıkla kullanılanılabilecek, öğrenme dostu eğitim uygulamaları
|
Bu yazıda 6 kullanışlı uygulamadan söz edeceğiz. Eğer siz de eğlenceli ve eğitici uygulamalar geliştiren bir yazılım geliştiricisiyseniz, siz de uygulamanızın Pardus Yazılım Merkezinde yer almasını isteyebilirsiiniz. Bunun için ilgili yazımızı okuyabilir ve bize ulaşabilirsiniz. KBruch KBruch, kesirlerle nasıl hesaplanacağını öğrenmek için bir yardımcıdır. Oldukça eğlenceli olan bu uygulama sayesinde, siz ve öğrencileriniz kesirleri öğreneceği […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/egitim-uygulamalari/
|
Bu yazıda 6 kullanışlı uygulamadan söz edeceğiz. Eğer siz de eğlenceli ve eğitici uygulamalar geliştiren bir yazılım geliştiricisiyseniz, siz de uygulamanızın Pardus Yazılım Merkezinde yer almasını isteyebilirsiiniz. Bunun için ilgili yazımızı okuyabilir ve bize ulaşabilirsiniz.
KBruch KBruch, kesirlerle nasıl hesaplanacağını öğrenmek için bir yardımcıdır. Oldukça eğlenceli olan bu uygulama sayesinde, siz ve öğrencileriniz kesirleri öğreneceği gibi aldıkları hızlı dönütleriyle gelişimi kolaylaştırır.
Stellarium
Stellarium, özgür bir astronomi benzetimi yazılımıdır. Çıplak gözle, dürbünle veya küçük bir teleskopla gözlemlenemeyecek gökcisimlerini inceleme imkânı sunar. Girilen koordinatlara göre gökyüzündeki yıldızları, gezegenleri ve galaksileri oluşturur.
Stellarium, ilk kurulumuyla birlikte 600.000 kadar yıldızı incelemenizi sağlar. Yıldız kataloglarının büyük çoğunluğu (yaklaşık %99) NOMAD (Naval Observatory Merged Astrometric Dataset) kütüphanelerinden sağlanır. Bu yıldız katalogları; yıldızların kadir, yüzey ısısı, ıraklık açısı ve ışık yılı cinsinden uzaklığı gibi bilgileri gerçek zamanlı ve anlık değerleriyle sunar.
Gbrainy gbrainy hafıza, aritmetik ve mantıksal yetenekleri farklı zorluk seviyelerinde farklı alıştırmalarla eğitmek için bir platformdur. Her yaş ve amaç için bir şeye sahip olmalı: ebeveynleri yeteneklerini geliştirmek isteyen çocuklar, zihnini formda tutmak ya da sadece eğlence için denemek isteyen yetişkinler için faydalı bir zaman geçirme aktivitesidir.
Kalzium, Periyodik cetvel uygulamasıdır. Kalzium, elementler hakkında detaylı bilgiler verir. Yanı sıra kimyasal denklem çözücü, molekül düzenleyici, terimler sözlüğü gibi kapsamlı özelliklere sahiptir. Daha açmak gerekirse, atomların birer resmi, keşifleriyle ilgili bilgileri, kimyasal verileri, eneji verilerini ve atomların modellerini kapsar. Periyodik tablonun kendisi numara sırasına göre, atomun bulunduğu hale göre yapılandırılabilir. Buna ek olarak, herhangi bir yılda bulunmuş elementlerin listelenebilmesine izin veren bir veri indeksi de var.
KGeography, siyasi coğrafyada öğrenmeyi destekleyen ücretsiz ve açık kaynaklı bir eğitim yazılım oyunudur. Ayrıca ülkeleri ve kentleri tanırken aynı zamanda dünya haritasına hakimiyeti arttırır.
KStars, bir gözlemevi uygulamasıdır. Dünyanın herhangi bir yerinden, herhangi bir zamanda gökyüzünün derinliklerine doğru baktığınızda göreceğiniz görüntünün tam bir benzetimini sunar. Bu keyifli tecrübe sizi ve öğrencilerinizi eğlendirdiği kadar da evrene ve gökyüzüne dair bilgilerini pekiştirecektir. Astronomi okur yazarlığı günümüzde değerini kaybetmeyecek kadar hayatımıza dahil olmuş bir kavramdır.
Bunlar ve benzeri yararlı uygulamalara apps.pardus.org.tr/cat/education adresinden ulaşabilirsiniz.
Sizin de çocuklarınız ya da öğrencileriniz için kullandığınız, keyifli özgür yazılımlar varsa, yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
|
219 |
Pardus 19.2 Sürümü Yayınlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.2 sürümü yayınlandı. Pardus 19.2, Pardus 19 ailesinin ikinci ara sürümüdür. En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-19-2-surumu-yayinlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.2 sürümü yayınlandı. Pardus 19.2, Pardus 19 ailesinin ikinci ara sürümüdür.
En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Etiketler:
19
19.2
güncelleme
pardus
pardus 19
pardus 19.2
sürüm
|
29 |
Pardus Nasıl Katkı Sağlarsınız?
|
Bu yazımızda sizlere Pardus’a katkı sağlamak istiyorsanız bunu nasıl yapmanız gerekiyor bunlardan bahsedeceğiz ve ufak bir örnek vererek açıklayacağız. Bunun için ilk olarak GitHub’taki Fork ve Pull Request mantığından bahsetmemiz gerekir. Git ile ilgili önceki yazımızı okumamışsanız eğer buradan okuyabilirsiniz. Fork Nedir? İlk olarak Fork nedir bunu açıklayarak ilerleyelim. Fork, katkı yapmak istediğiniz projenin birebir […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-nasil-katki-saglarsiniz/
|
Bu yazımızda sizlere Pardus’a katkı sağlamak istiyorsanız bunu nasıl yapmanız gerekiyor bunlardan bahsedeceğiz ve ufak bir örnek vererek açıklayacağız. Bunun için ilk olarak GitHub’taki Fork ve Pull Request mantığından bahsetmemiz gerekir. Git ile ilgili önceki yazımızı okumamışsanız eğer buradan okuyabilirsiniz.
Fork Nedir?
İlk olarak Fork nedir bunu açıklayarak ilerleyelim. Fork, katkı yapmak istediğiniz projenin birebir kopyasını sizin GitHub adresinize (hesabınıza) dahil etmeye yarar. Yapacağınız tüm geliştirmeleri bu Fork repo üzerinde yaparsınız, yani asıl repo üzerinde değişiklik yapmazsınız.
Pull Request Nedir?
Pull Request ise bir projenin koduna eklemek veya değiştirmek istediğiniz değişiklikleri diğer proje katılımcılarına sunmak için kullanılan bir yöntemdir. Pull Request ile yaptığınız değişiklikler, projenin sahibi veya diğer katılımcılar tarafından incelenir, yorumlar yapılır ve uygun görüldüğü takdirde projenin koduna dahil edilir.
Bunları nasıl kullanacağız?
Öncelikle Pardus’un kaynak kodlarının olduğu yere, github.com/pardus adresine gidelim. İlk kez Pull Request’i deneyimlemek isteyenler için oluşturduğumuz, pardus-was-here projesini seçelim. Seçtiğimiz bu projede siz de aşağıda uygulayacağımız adımları tekrarlayarak katkı sağlayabilirsiniz.
Projede yapacağımız değişiklikleri gerçekleştirmek için aşağıdaki adımları tek tek göreceğiz:
İlk olarak seçtiğimiz projeyi kendi hesabımıza kopyasını (fork) alıyoruz. Bunun için projeyi görüntülediğimiz sayfada, “Fork” butonuna tıklıyoruz.
Sonra kopyaladığımız projeyi bilgisayarımıza “git clone” komutunu kullanarak klonluyoruz. Bu bölümde klonlama işlemini HTTPS kullanılarak yaptık.
Projelerde çoğunlukla yer alan README.md dosyaları bir projeye katkı vermek istediğinizde oldukça önem taşır. “Nelere dikkat etmelisiniz? Geliştirdiğiniz ve projeye eklenmesini istediğiniz kodlar ve dokümanlar için kod yazım standartları nelerdir? Yazdığınız kodun açıklamalarını ne şekilde yazmalısınız?” gibi konularda belirlenmiş olan standartlar bu dosyada yer alır. pardus-was-here projesinin README.md dosyasını incelediğimizde bizi memorybook klasörünün içinde “YYYY-AA-GG-ad-soyad” formatında bir dosya oluşturmamız gerektiği yönünde yönlendiriyor ve dosyanın içeriğinin nasıl olması gerektiğini de detaylı şekilde gösteriyor.
Şimdi belirtildiği gibi klonladığımız dizine girip ve memorybook klasörünün içinde “YYYY-AA-GG-ad-soyad” formatında bir dosya oluşturuyoruz. Bunu komut satırından nano kullanarak aşağıdaki gibi yapabiliriz.
nano YYY-AA-GG-ad-soyad
Oluşturduğumuz dosyanın içine bilgilerimizi README.md dosyasında bize belirtildiği gibi aşağıdaki düzene göre yazıyoruz.
Name Surname Date City/Organization - Operating System
Optional Message
“git add” ve “git commit” komutlarını kullanarak değişiklikleri kaydediyoruz. Commit mesajı “Name Surname was here” formatında olmalıdır.
git add .
git commit -m <commit mesajınız>
“git push” komutunu kullanmadan önce kimlik doğulama için token almalıyız. Bunun için Settings bölümünden Developer settings‘e tıklıyoruz. Personal access tokens‘ın altındaki Tokens (classic)‘i seçiyoruz.
Generate new token (classic) ‘i seçip token’ımızı oluşturuyoruz. Sonra “git push” komutunu kullanıp şifre yerine oluşturduğumuz token’ı yazıyoruz. Son aşama olarak da GitHub web arayüzünde kendi hesabımızdaki pardus-was-here projesine gidiyoruz. “Pull Request” butonuna tıklıyoruz. Daha sonra çıkan sayfada create pull request’e tıklayıp pull requestimizi oluşturuyoruz. Yaptığımız pull request’imizi takip ederek geri bildirim alabilir ve hata düzeltmeleri yapabiliriz.
Eğer yukarıdaki aşamaları doğru bir şekilde yaptıysanız, Pardus GitHub hesabı moderatörleri sizin Pull Request talebinizi yukarıda görülen ekranda görüntüleyebilir. Eğer yukarıdaki adımlara uygun olarak ilerlediyseniz, kısa zaman içerisinde Pull Request’iniz kabul edilir ve yaptığınız değişiklikler projeye dahil edilir. Proje sayfasında bu değişikleri görüntüleyebilirsiniz.
Tüm bu süreçlerden sonra, artık siz de bir gönüllü Pardus geliştiricisisiniz, aramıza hoş geldiniz.
|
160 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Ayhan YALÇINSOY
|
Söyleşi konuğumuz Ayhan YALÇINSOY, açık kaynağı tercih sebeplerini, Pardus ve açık kaynak dünyasına verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ayhan-yalcinsoy/
|
Söyleşi konuğumuz Ayhan YALÇINSOY, açık kaynağı tercih sebeplerini, Pardus ve açık kaynak dünyasına verdiği desteği anlattı.
Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin bu bölümünde The Document Foundation (TDF) İcra Kurulu üyesi, Pardus topluluğunun eskilerinden ve Pisi GNU/Linux dağıtımının geliştiricilerinden Ayhan YALÇINSOY dostumuzu ağırladık:
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
1978 yılında Kahramanmaraş doğumluyum. Bir kamu kurumunda devlet memuru olarak çalışmaktayım. 1998 yılında aldığım ilk bilgisayarımla birlikte bilgisayar teknolojisi ile ilgilenmeye başladım. Bir zamanlar son kullanıcı olarak girdiğim bu yolda açık kaynak yazılımlara destek veren bir konumda olmaktan onur duyuyorum.
GNU/Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
2000 yılında almış olduğum bir bilgisayar dergisindeki Gelecek 1.0 işletim sistemi CD’si ile Linux ve açık kaynak teknolojilerinden haberdar oldum. Aynı dergide ULUDAĞ (Ulusal Dağıtım) Projesi’nden bahsediyordu. O günden sonra beklemeye başladım ve 26 Aralık 2005 günü PARDUS 1.0 duyurulduğunda, ilk işim bilgisayarıma kurmak oldu. O günden sonra sahipli yazılımları zorunlu olmadıkça kullanmadım.
Linux diyorum çünkü kullanıcıyı olabildiğince özgür kılıyor. Kullandığınız yazılıma destek verebiliyorsunuz. İhtiyacınıza göre öneride bulunup gelişmesine katkıda bulunabiliyorsunuz.
Özgür yazılımlara katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Son PISI tabanlı Pardus çatalı olan Pisi GNU/Linux projesine geliştirici olarak katkı veriyorum. Bunun dışında LibreOffice ve Collabora Office paketlerine arayüz, yardım metni, Wikimedia içeriği çevirisi (2010-devam), temel düzeyde kod hatası (easyhack) giderme (2019-devam) ve kullanma kılavuzu çevirisi (2021-devam) gibi konularda katkı vermeye çalışıyorum. İlk katkılarımı PiSi tabanlı Pardus için KDE arayüz çevirisi ve Pardus hakkında uluslararası medyada çıkan haberleri Pardus’un o dönemdeki topluluk portalı olan ozgurlukicin.com sitesi için çevirerek yaptım.
Özgürlükİçin E-Dergi 28. Sayı
Ayhan YALÇINSOY ile yapılan söyleşimiz
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Katkılarım karşılığında maddi bir kazancım yok ancak bu katkıların birilerinin işini kolaylaştırdığını bilmek yeterli. Kullandığım yazılıma emeği geçen onca insana destek olarak onların emeklerinin karşılığını bir nebze ödemiş olduğumu düşünüyorum. Ayrıca özgür yazılımların bana verdiği özgürlük, aldığım en büyük karşılık olsa gerek.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Her ne kadar Pardus, TÜBİTAK tarafından geliştirilen PİSİ tabanından vazgeçip Debian tabanını kullanıyor olsa da özgür bir işletim sistemi olması onu kullanmak ve destek olmak için yeterli. Ben şöyle düşünüyorum; son teknoloji kullanan bir araç/aygıt geliştirseniz bile eğer içindeki yazılımı dışarıdan alıyorsanız, o ürün sizin kontrolünüzde değildir. Bu yüzden açık kaynak ve kendi geliştirdiğimiz yazılımlara destek vermeliyiz. Açık kaynak yazılımlara destek vermek için kodlama biliyor olmanız gerekmiyor.
Kullanabilirsiniz, tanıtımını yapabilirsiniz, dil biliyorsanız farklı dillere çevirebilirsiniz, kullanıcı deneyiminizle yeni kullanıcılara destek olabilirsiniz ve daha birçok şekilde destek olabilirsiniz. Pardus ve diğer açık kaynak yazılımlara her türlü desteği sağlamak bizi birçok alanda dışa bağımlılıktan kurtarır.
Profesyonel ya da günlük hayatınızda hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
Az önce bahsettiğim gibi 2005’ten bu yana sahipli yazılımları zorunlu kalmadıkça kullanmıyorum. Pardus (2005-2013), Pisi GNU/Linux (2013 ve sonrası), LibreOffice (2010 ve sonrası), PSPP istatistik analiz uygulaması (2013 ve sonrası), masaüstü ortamı olarak GNOME, LXQT, MATE; ağ tarayıcı olarak Firefox,…
Aslında özgür bir işletim sistemi kullandığım için, kullandığım tüm yazılımlar da özgür yazılım. Örneğin Yüksek Lisans ve Doktora tezlerimi LibreOffice ile yazdım. Tezlerdeki istatistiksel analizleri ise PSPP ile yaptım.
Bugüne kadar açık kaynak toplulukları ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
Açık kaynak toplulukları açık kaynak yazılımların beslenme kaynağıdır. Bu topluluklar açık kaynak projelerin yaşam döngüsü üzerinde çok etkilidirler. Bu nedenle açık kaynak topluluklarına üye olmak kullandığınız yazılıma destek vermenin en iyi yollarından biridir. Yıllar önce Pardus Projesi’nin sonlandırıldığı haberleri yayıldığında topluluk olarak ilgili yerlere yaptığımız başvurular sonucunda projenin devam edeceği ancak bazı altyapı çalışmalarının yapılması gerektiği yönde açıklamalar gelmişti. Yine 2010 yılında OpenOffice.org projesinin kaynak kodunun kapatılacağına dair haberler neticesinde The Document Foundation (TDF) kurulmuş ve kodu çatallayarak LibreOffice’i duyurmuştu. O dönem Pardus gönüllüleri olarak kaynak kodu kapatılma tehlikesi altında olan OpenOffice.org’u bırakıp LibreOffice kullanma kararı almıştık ve halen LibreOffice kullanılıyor. Bu olaylar bize açık kaynak topluluklarının gücünü göstermiştir.
Bir açık kaynak topluluğuna üye olun ve kullandığınız yazılımlara destek verin. Sizi mutlu edecektir. Uzun süredir TDF üyesiyim ve geçtiğimiz yıl sonunda yapılan seçimler sonucunda 2022-2024 dönemi TDF Yönetim Kurulu Yedek üyeliğine seçildim. Böyle büyük bir projenin bugünü ve yarını hakkında söz sahibi olmak harika bir duygu.
Son olarak özgür yazılımlar hemen hemen tüm ihtiyaçlarınızı karşılar ve sizden hiçbir bedel istemez.
Etiketler:
ayhan yalçınsoy
söyleşiler
|
99 |
Pardus Sunucu’da Nginx Nasıl Kurulur?
|
Pardus üzerine Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumalısınız.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucuda-nginx-nasil-kurulur/
|
Pardus üzerine Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumalısınız.
Pardus Sunucu’da Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde Ngnix hakkındaki bu yazıyı pür dikkat okumanızı tavsiye ederim.
Yapmanız gereken ilk şey, temel bir sistem güncellemesi olmalı. Aksi halde çeşitli hatalarla ve güvenlik zafiyetleri ile karşılaşma olasılığınız epey yüksek. Yazmanız gereken ilk komut şu:
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
Güncelleme işlemleri tamamlandıktan sonra aşağıdaki komutu girerek Nginx’i kuruyoruz.
sudo apt install nginx
Kurulumun sonunda Pardus, otomatik olarak Nginx’i çalıştıracak. Aşağıdaki komut ile Nginx’in son durumunu öğrenebilirsiniz.
sudo systemctl status nginx
Eğer her şeyi doğru yaptıysanız çıktısı aşağıdaki gibi olmalı.
prdsmehmetstc@pardus19sunucu:~$ sudo systemctl status nginx
● nginx.service - A high performance web server and a reverse proxy server
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/nginx.service; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Mon 2021-07-12 11:43:19 +03; 4min 6s ago
Docs: man:nginx(8)
Main PID: 1737 (nginx)
Tasks: 3 (limit: 2307)
Memory: 4.6M
CGroup: /system.slice/nginx.service
├─1737 nginx: master process /usr/sbin/nginx -g daemon on; master_process on;
├─1738 nginx: worker process
└─1739 nginx: worker process
Tem 12 11:43:19 pardus19sunucu systemd[1]: Starting A high performance web server and a reverse proxy server
Tem 12 11:43:19 pardus19sunucu systemd[1]: Started A high performance web server and a reverse proxy server.
Nginx kurulumunun testi
Şu ana kadar her şey normal gözüküyor. Ama yaptığınız her şeyi mutlaka test etmelisiniz. Haydi, yeni kurduğumuz Nginx düzgün çalışıyor mu deneyelim.
Bunun için ilk olarak sunucunun IP adresini öğrenmelisiniz (tabii daha önceden bilmiyorsanız). Öğrenmek için aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
hostname -I
Şimdi ise internet tarayıcınızı açın -ki bu yazıyı okuyorsanız zaten açık olmalı- ve adres çubuğuna sunucunuzun IP adresini yazın.
http://ip_adresi
Eğer karşınıza aşağıdaki gibi bir sayfa çıktıysa tebrikler! Nginx Web Sunucunuz hizmetinize amade.
Kurulumu başarıyla tamamladığımıza göre birkaç basit yönetim komutlarına göz atalım.
sudo systemctl stop nginx # Nginx’i kapatmanızı sağlar.
sudo systemctl start nginx # Nginx eğer durdurulmuşsa başlatmanızı sağlar.
sudo systemctl restart nginx # Nginx’i kapatıp açmanızı sağlar. Eğer konfigürasyon dosyalarında köklü bir değişiklik yaptıysanız bunu kullanın. Ancak bağlantıları koparacaktır.
sudo systemctl reload nginx # Nginx’i yeniden yüklemenizi sağlar. Bu komut var olan bağlantıları koparmadan konfigürasyon dosyalarını yeniden yükler.
sudo systemctl disable nginx # Nginx, kurulum sonrası varsayılan olarak sistem başlangıcında açılmak üzere ayarlanır. Eğer bunu istemiyorsanız bu komutu kullanın.
sudo systemctl enable nginx # Nginx’in tekrar sistem başlangıcında açılmasını istiyorsanız bu komutu kullanın.
Etiketler:
nginx
sunucu
web
web server
web sunucu
|
End of preview. Expand
in Data Studio
README.md exists but content is empty.
- Downloads last month
- 18