Unnamed: 0
int64 0
219
| Baslik
stringlengths 15
94
| Ozet
stringlengths 73
638
| Kategori
stringclasses 3
values | Link
stringlengths 34
109
| Icerik
stringlengths 207
16k
|
|---|---|---|---|---|---|
66 |
Terminalde sudo Parolasını Görüntülemek
|
sudo, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlar. Peki, terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile nasıl gösterebilirsiniz?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/terminalde-sudo-parolasini-goruntulemek/
|
sudo, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlar. Peki, terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile nasıl gösterebilirsiniz?
Hepimizin az veya çok terminalle haşır neşiriz. Söz konusu terminal olunca en çok çaylakların karşılaştığı ve bazen rahatsız olduğu durum, neden sudo ile komut işletirken terminalde parolaya dair en azından oturum açma ekranında olduğu gibi veya grafik arayüzde parola isteme arayüzü gibi bir belirteçin olmadığıdır.
Bu yazımızda hem bunun nedenini tartışacağız hem de sudo komutu özeline parolamızı yazarken terminalde parolanın elemanlarını yıldız (*) ile göstermeyi öğreneceğiz.
sudo nasıl çalışır?
sudo, root parolası bilinmeksizin, bir kullanıcıya kendi parolasıyla root kullanıcısı yetkisi verebilmeyi sağlayan bir komuttur. Parolayı mevcut terminal ortamından girdi olarak alır, ardından bu komutu gönderen kullanıcının /etc/sudoers dosyasında olup olmadığını kontrol eder. Eğer kullanıcı bulunuyorsa komutu işletirken, kullanıcı bulunmuyorsa bu durumu rapor eder. Bu raporlara /var/log/auth.log yolundaki günlük dosyasından erişilebilir.
sudoers dosyasında değişiklik yapmak
sudoers dosyası daha öncesinde söylediğim gibi sudo’nun kullanımı ve izinleri ile alakalı ayarlamaların yapıldığı dosyadır. Bu dosyayı direk nano ile açmayı denerseniz şöyle bir durumla karşılaşırsınız:
Bu durumu yaşamamak için visudo komutunu kullanarak sudoers dosyasını açacağız. visudo komutu öntanımlı terminal editörü (Pardus için nano) kullanarak sudoers dosyasını açacaktır. visudo komutunu işletelim:
sudo visudo
Dosya gördüğünüz gibi açıldı.
Şimdi Defaults env_reset yazan satıra inerek bu satırı Defaults env_reset. pwfeedback olarak değiştirelim.
Şimdi Ctrl-X yapalım. Çıkan soruyu E ile cevaplayalım. Şimdi başka bir terminal açınca parola girişinin değiştiğini göreceksiniz.
Güvenlik Uyarısı
2009’dan 2018’e kadar 9 senelik süreçte sudo komutunun içerisinde yer almış bir güvenlik açığı, 2018 yılında fark edildi. Bahsi geçen açık, 2009 yılında yayına alınan 1.8.26b1 sürümünden itibaren gözlenmesi sebebiyle 2009 olarak burada belirtiyorum. Bu hata, parolanın tutulduğu arabelleği doğrudan etkilemekte. Parola öncelikle bir yığında tutulur, ardından kontrol edilerek yetki verilir.
sudo’larda pwfeedback etkinleştirilirse, yığın taşması sorunu ayrıcalıksız kullanıcıların kök hesaba yükselmesine izin verebilir. Bütün kullanıcıların arabelleği aşmak için kullanılan veriler üzerinde tam kontrolü olduğundan, yüksek bir güvenlik riski olasılığı vardır.
Bu sebeple pwfeedback kullanmadan önce iki kere düşünün ve kritik sistemlerde kullanmamaya özen gösterin.
Açılış görseli: xkcd (CC by-nc 2.5)
Etiketler:
#nasıl
pardus
sudo
|
39 |
Pardus Hoşgeldiniz Uygulaması Nasıl Kullanılır?
|
Bu yazımızda güncel Pardus sürümünü yüklediğiniz anda sizi ilk karşılayan uygulamadan bahsedeceğiz. Pardus Hoşgeldiniz uygulaması bize Pardusumuzu nasıl özelleştireceğimizi yalın bir dille anlatıyor. Hoşgeldiniz ekranı bizi öncelikle karşılıyor, buradaki ileri butonuna tıklayarak, Pardusumuzu hazır hale getirebiliriz. Haydi başlayalım! Pardus’un oldukça estetik olan bir duvar kağıtlarını, bu seçme ekranından seçebilirsiniz. Bazı kullanıcılar Koyu temayı severken bazıları […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hosgeldiniz-uygulamasi-nasil-kullanilir/
|
Bu yazımızda güncel Pardus sürümünü yüklediğiniz anda sizi ilk karşılayan uygulamadan bahsedeceğiz. Pardus Hoşgeldiniz uygulaması bize Pardusumuzu nasıl özelleştireceğimizi yalın bir dille anlatıyor.
Hoşgeldiniz ekranı bizi öncelikle karşılıyor, buradaki ileri butonuna tıklayarak, Pardusumuzu hazır hale getirebiliriz. Haydi başlayalım!
Pardus’un oldukça estetik olan bir duvar kağıtlarını, bu seçme ekranından seçebilirsiniz.
Bazı kullanıcılar Koyu temayı severken bazıları da açık temayı kullanmayı yeğliyor.
Peki sizin tercihiniz ne?
Görüntü ölçeklemek özellikle çeşitli kısıtlılığa sahip bireylerin hayatlarını kolaylaştırmayı hedefliyor. Bu şekilde masaüstü ortamınızın ölçeklendirmesini oldukça kolay bir şekilde değiştirebilirsiniz.
Son ekranımızda ise tüm Pardus kısa yollarını öğrenebilir ve destek alabileceğiniz, çağrı merkezimiz, Forum, Topluluk, Discord ve Belgeler gibi alanlara kolaylıkla erişebilirsiniz.
Başka yazılarda görüşmek üzere
Etiketler:
güncelleme
kurulum
linux
pardus
pardus 21
sürüm
|
172 |
Docker Desktop’a Linux Desteği Geldi
|
Konteynerleştirme olarak da bilinen işletim sistemi seviyesinde sanallaştırma yapmayı sağlayan bir yazılım olan Docker’ın masaüstü arayüzü Docker Desktop, Linux sürümünü yayımladı!
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/docker-desktopa-linux-destegi-geldi/
|
Konteynerleştirme olarak da bilinen işletim sistemi seviyesinde sanallaştırma yapmayı sağlayan bir yazılım olan Docker’ın masaüstü arayüzü Docker Desktop, Linux sürümünü yayımladı!
Geliştirici ekipten Chris McLellan yaptığı duyuruda “Linux masaüstü ortamlarını kullanan geliştiricilere, şu anda macOS ve Windows’ta bulunan Docker Desktop deneyiminin tam olarak aynısını sağlayan Linux için Docker Desktop’ın genel kullanıma sunulduğunu duyurmaktan heyecan duyuyoruz.” diyerek Docker’ın Linux topluluğunda büyük bir heyecan oluşturdu.
Docker ortamı Linux masaüstüne iniyor
Yine McLellan, Linux geliştirici topluluğuna Docker Desktop’un Linux sürümünün geliştirilmesi süresince vermiş oldukları destekler için teşekkür etti.
Docker Desktop nedir?
Docker Desktop, konteynerleştirilmiş uygulamaların ve mikroservislerin oluşturulmasına ve paylaşılmasına olanak tanıyan, kurulumu son derece kolay bir uygulamadır. Kubernetes, Docker Compose, BuildKit ve güvenlik açığı taraması gibi konteyner araçlarıyla birlikte gelir.
Geliştiriciler, tüm konteyner kaynaklarını görsel bir arayüz üzerinden yönetmek için Docker Dashboard’u kullanabilir ve Desktop’ın öntanımlı olarak kaynak tüketimi için mantıklı ve güvenli ayarlar yaptığını bilmenin rahatlığını yaşayabilirler. Sadece bu da değil, Docker Desktop artık geliştiricilerin Docker ortakları, topluluk veya ekip arkadaşları tarafından oluşturulan ek geliştirici araçlarını entegre ederek üretkenliklerini artırmalarına olanak tanıyan Docker uzantılarını içeriyor!
Linux için Docker Desktop neler getiriyor?
McLellan bu soruyu şöyle açıklıyor:
Tüm büyük işletim sistemlerinde bütünleşik bir Docker deneyimi.
Geçmişte yalnızca Windows ve Mac için Docker Desktop’ta mevcut olan yeni özelliklere (Docker Uzantıları gibi) anında erişim.
Kusursuz Kubernetes entegrasyonu.
Birimleri, konteynerleri ve imajları yönetmeyi çok daha kolay hale getirmenin yanı sıra makinenizde yerel olarak çalışan Docker süreçleri hakkında bilgi sağlayan işlevsel arayüz.
Linux için Docker Desktop, Linux geliştiricilerinin mevcut CLI tabanlı iş akışlarından ödün vermek zorunda kalmadan Docker’da yerleşik olarak bulunan tüm heyecan verici yeni işlevlerden yararlanabilmelerini sağlar.
Nasıl edinilir?
Linux için Docker Desktop şu anda Debian ve Fedora tabanlı dağıtımlar için paket çıkarmış durumda. Pardus ve Debian tabanlı diğer dağıtımları kullanan kullanıcılar şu adresten DEB paketini indirerek sistemlerine kurabilirler. Yine Pardus ve Debian tabanlı diğer dağıtımları kullanan kullanıcılar şu adresten detaylı kurulum belgesine erişebilirler.
Gelecekte bizi neler bekliyor?
Linux için Docker Desktop’ın kurulum ve güncelleme süreçlerinin mümkün olduğunca sorunsuz hale getirilmesi için çalışmalar sürüyor. Ayrıca, Arch Linux ve Raspberry Pi OS’un 64 bit sürümleri için testler devam ediyor. Uyumluluk sorunları ile mücadele için Linux topluluğu ile işbirliği yapılacağı da özellikle belirtiliyor. Kullanıcıların geri bildirimleri bu süreçte fazlasıyla önemseniyor.
Etiketler:
docker
konteyner
linux
|
154 |
Yeni Sürüm AMD FSR 2.2’nin Açık Kaynak Kodu Yayınlandı!
|
Geçen yılın son zamanlarında AMD FidelityFX Super Resolution (FSR) 2.2’yi, kendilerinin geliştirdiği son versiyon olan açık kaynaklı DLSS alternatifi çözünürlük yükseltme (Upscaling) teknolojisi, duyurdu. Bir süre sonra da bu teknoloji bir kaç oyunda ortaya çıktı, bunların arasında Need For Speed Unbound ve F1 22 var, fakat AMD FSR 2.2’yi tüm geliştiricilerin kullanımına henüz açmamıştı. Bu […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/yeni-surum-amd-fsr-2-2nin-acik-kaynak-kodu-yayinlandi/
|
Geçen yılın son zamanlarında AMD FidelityFX Super Resolution (FSR) 2.2’yi, kendilerinin geliştirdiği son versiyon olan açık kaynaklı DLSS alternatifi çözünürlük yükseltme (Upscaling) teknolojisi, duyurdu. Bir süre sonra da bu teknoloji bir kaç oyunda ortaya çıktı, bunların arasında Need For Speed Unbound ve F1 22 var, fakat AMD FSR 2.2’yi tüm geliştiricilerin kullanımına henüz açmamıştı. Bu hafta AMD resmi olarak FSR 2.2’nin kaynak kodunu yayınladı, ki bu herkesin (bağımsız geliştiriciler, modcular vb) bu teknolojiyi kullanabilmesine olanak sağladı.
AMD FidelityFX Super Resolution 2 (FSR2) Teknolojisini Kullanan Güncel Oyunlar
AMD FSR 2.2 ‘nin resmi sürüm notundaki bilgiler ise şöyle:
“FidelityFX FSR2 v2.2.0 birçok durum için resim kalitesini önemli ölçüde artıran ve birçok genel bütünlük sorunlarına ve bütünlük doğrulamaya yardım eden API kontrolcüsü ile bu hataları önlemeyi kolaylaştıran ana bir güncellemedir.
Uygulama tarafında ise FSR2 API’si değişti, bu yüzden FSR 2.1.2 den 2.2 ye yükseltmek biraz iş yükü oluşturacaktır. Geliştiriciler, en iyi kalitede çözünürlük yükseltmede (Upscaling) maske oluşturma ile ilgili değişikliklere özellikle dikkat etmeli. Aynı zamanda kullanıcılar tarafından hem Github da hem de diğer yerlerden raporlanan birçok sorunu çözümledik. Github’a gönderilen tüm raporları çözümlememiz bitmedi fakat yaptığınız tüm bu değerli geridönüşlerinizi inceliyoruz ve beğeniyoruz. Bize daha iyi bir FSR2 oluşturmamızda yaptığınız tüm bu katkılar için teşekkür ediyoruz.”
Yapılan Değişiklikler
API kontrolcüsü hata ayıklayıcının tanıtımı,
“High Velocity Ghosting” durumlarında geliştirmeler,
Parlaklık hesaplamada ön-maruz kalma (pre-exposure) uygulamasında geliştirmeler yapılması.
Küçük hareket vektörleri önceki derinlik kestiriminde yok sayılması.
Geçiçi tepkiselliği kullanmak için akumülasyon yenilenmesi.
Ara sinyallerin ton eşlemesinin(Tonemapping) ve saklanmasının nasıl yapıldığı tekniğinin değişimi.
Parlaklık kararsızlığı mantığı iyileştirilmesi.
Daha fazla dinamik aralığı korumak için RCAS sırasında artık ton eşleşme(Tonemapping) uygulanmıyor.
AMD FidelityFX Super Resolution 2.2’nin kaynak kodunu Github adresi üzerinden elde edebilirsiniz.
Etiketler:
açık kaynak
AMD
|
70 |
LibreOffice Calc (Hesap Tablosu) Belgesi Nasıl Oluşturulur?
|
Pardus’ta LibreOffice Calc kullanarak nasıl hesap tablosu belgesi hazırlayabileceğinizi bu yazıda sizler için anlatıyoruz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-calc-belgesi-nasil-olusturulur/
|
Pardus’ta LibreOffice Calc kullanarak nasıl hesap tablosu belgesi hazırlayabileceğinizi bu yazıda sizler için anlatıyoruz.
Konuya girmeden önce, geçtiğimiz günlerde 7.3 sürümünü duyuran LibreOffice uygulamasının Calc yani hesap tablosu uygulamasından bahsedelim.
LibreOffice Calc, popüler Microsoft Excel yazılımının birebir muadili olan ve muadillerine göre çok daha işlevsel olan açık kaynak kodlu ofis yazılımı LibreOffice ailesinin hesap tablosu uygulamasıdır.
Yerel dosya biçimi olarak bir ISO/IEC standardı olan OpenDocument Format (ODF) biçimlerinden .ods biçimini kullanır. OpenDocument açık bir ISO standardı olduğundan, 20 yıl sonra da açabilmeniz güvence altında olan bir dosya biçimidir.
LibreOffice, Microsoft Excel’in yerel dosya biçimlerindeki (.xlsx , .xls) mevcut belgeleri açabilir, aynı biçimde kaydedebilir, sıfırdan bu biçimlerde belge üretebilir.
LibreOffice Calc ile hesap tablosu oluşturma
Pardus’ta bir Calc hesap tablosu oluşturmak için ilk olarak programı açmalısınız. Bunun için GNOME arayüzünde varsayılan olarak sol üst köşede, XFCE arayüzünde ise sol alt köşede bulunan uygulama menüsünü açın.
Ardından “Ofis” sekmesine tıklayarak LibreOffice programlarına ulaşın. LibreOffice Calc’e tıklayarak programı açabilirsiniz.
Boş bir sayfa üzerinde çalışmak istiyorsanız açılan sayfa üzerinde hemen çalışmaya başlayabilir veya arayüzün sol üst köşesinde bulunan Dosya > Yeni > Hesap Tablosu yolunu izleyerek yeni bir belge oluşturabilirsiniz.
İpucu: Yeni metin belgesi oluşturmak için CTRL+N kısayolunu kullanabilirsiniz.
Üst tarafta bulunan İşlev Sihirbazı düğmesine tıklayarak işlevleri inceleyebilir, hemen sağında bulunan formül çubuğuna dilediğiniz formülü yazabilirsiniz.
Çalışmanızı tamamladıktan sonra kaydetmeyi unutmayın! Oluşturduğunuz hesap tablosu dosyasını kaydetmek için Dosya > Kaydet yolunu izleyebilir veya klavyenizde CTRL+S kısayolunu kullanabilirsiniz.
Pardus tarafından finanse edilen, LibreOffice Belgelendirme Takımı’nın hazırladığı LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu’na buradan ulaşabilirsiniz.
Pardus ekibi tarafından hazırlanmış olan LibreOffice Calc (Hesap Tablosu) için detaylı kullanım kılavuzumuza buradan ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
calc
excel
hesap tablosu
libreoffice
ofis
|
116 |
Çekirdek -Kernel- ve Kabuk -Shell-
|
İşletim sisteminin merkezinde yer alan ve sistemde tam kontrole sahip olan yazılıma işletim sistemi çekirdeği diyebiliriz. Çekirdek -kernel- işletim sistemi kodunun her zaman bellekte bulunan bölümü olup sistemimizin bellek, CPU gibi üniteleri ve yazılımların çalışmasını yönetir. Çekirdek ve çekirdek türleri detayına bu belgelendirmede değinmeyeceğiz ancak sizler İnternet ’ten detaylı bilgilere erişebilirsiniz.Kabuk -shell- için ise kullanıcıdan […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/kernel-shell/
|
İşletim sisteminin merkezinde yer alan ve sistemde tam kontrole sahip olan yazılıma işletim sistemi çekirdeği diyebiliriz. Çekirdek -kernel- işletim sistemi kodunun her zaman bellekte bulunan bölümü olup sistemimizin bellek, CPU gibi üniteleri ve yazılımların çalışmasını yönetir.
Yukarıda bahsettiğimiz GNU, çekirdek olarak yaygın bir şekilde Linux çekirdeğini kullanır. Dolayısıyla Linux çekirdeği üzerindeki GNU araçlarıyla -yazılımlarıyla- bir işletim sistemini oluşturur ve bu sebeple adlandırırken GNU/Linux şeklinde belirtmemiz çok daha doğru olacaktır.
Çekirdek ve çekirdek türleri detayına bu belgelendirmede değinmeyeceğiz ancak sizler İnternet ’ten detaylı bilgilere erişebilirsiniz.
Kabuk -shell- için ise kullanıcıdan aldığı girdileri işletim sistemine ileten programdır diyebiliriz. Kabukları komut satırı arabirimi (CLI) ya da grafik kullanıcı arabirimi (GUI) olarak ayırabiliriz.
Bu eğitimde “bash” kabuğu üzerinde uygulamalar gerçekleştireceğiz.
“Bash”, “GNU/Linux” sitemlerde yaygın olarak kullanılan uçbirim/terminal. UNIX sistemlerde kullanılan Steve Bourne tarafından yazılan “sh” komut yorumlayıcısının ‑terminal- yerine yazılmıştır ve bu yüzden “sh” ın yazarına atfen BASH -Bourne Again SHell- olarak adlandırılmıştır.
Kullandığınız kabuğu aşağıdaki komutlar ile öğrenebilirsiniz.
echo $0
echo $SHELL
Çıktı:
/bin/bash
Yaygın kullanılan Unix ve GNU/Linux komut yorumlayıcıları:
Sh, – Bourne shell
Bash, – Bourne Again shell
Ksh, – Korn shell
Tcsh / Csh
Zsh
Fish
Araştırma konuları: UNIX, BSD
Sonraki >> Masaüstü Ortamları -GUI-
|
205 |
LibreOffice, Ekosistemi için Logo Yarışması Düzenliyor
|
The Document Foundation, LibreOffice ekosistemi için yeni bir logo tasarımına yönelik özgür yazılım camiasına çağrıda bulundu.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-ekosistemi-icin-logo-yarismasi-duzenliyor/
|
The Document Foundation, LibreOffice ekosistemi için yeni bir logo tasarımına yönelik özgür yazılım camiasına çağrıda bulundu.
The Document Foundation (TDF), LibreOffice stratejik pazarlama planı çerçevesinde 20’inci yıldönümü için topluluğa ekosistemi ve teknolojisi adına iki ayrı logo tasarım yarışması başlattığını duyurdu. Tasarımların özgür ve açık kaynaklı uygulamalar kullanılarak tasarlanması isteniyor. Seçilen logolar özellikle sanal etkinliklerde kullanılacak. Bu logolar sunum, etkinlik flamaları, çıkartma ve rozet gibi ticari ürünlerde de kullanılacağından, tasarımların küçük boyutlarda bile kolayca tanınıp okunması gerekiyor.
Çalışmalar 31 Ağustos 2021 günü saat 23:59 UTC tarihine kadar gönderilebilir. TDF ekibi, sonuçları 23 Eylül – 25 Eylül 2021 tarihleri arasında yapılacak olan LibreOffice Sanal Konferansı sırasında duyuracak.
Etiketler:
libreoffice
|
21 |
Pardus 21 Altında Farklı PHP Sürümleriyle Çalışmak
|
Merhaba, bu yazılmda Pardus 21 altında (Debian Bullseye dahil) nasıl farklı PHP sürümleriyle çalışabileceğimizi kendi tecrübelerime göre anlatacağım. Ubuntu altında PPA, Debian altında DPA kullanarak bu işin içinden çıkmak mümkün. Öncelikli olarak depomuzu tanımlıyoruz. Sonrasında şu komutu çalıştırıyoruz Depolarımızı güncelliyoruz. Komutları sırasıyla çalıştırdıktan sonra paket kurulumuna geçiyoruz. Temel paketleri kuruyoruz. PHP 8.2 sürümünü kullanacaksam şu […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-altinda-farkli-php-surumleriyle-calismak/
|
Merhaba, bu yazılmda Pardus 21 altında (Debian Bullseye dahil) nasıl farklı PHP sürümleriyle çalışabileceğimizi kendi tecrübelerime göre anlatacağım.
Ubuntu altında PPA, Debian altında DPA kullanarak bu işin içinden çıkmak mümkün.
Öncelikli olarak depomuzu tanımlıyoruz.
sudo apt install apt-transport-https lsb-release ca-certificates
sudo wget -O /etc/apt/trusted.gpg.d/php.gpg https://packages.sury.org/php/apt.gpg
Sonrasında şu komutu çalıştırıyoruz
sudo sh -c 'echo deb https://packages.sury.org/php/ bullseye main > /etc/apt/sources.list.d/php.list'
Depolarımızı güncelliyoruz.
sudo apt update
Komutları sırasıyla çalıştırdıktan sonra paket kurulumuna geçiyoruz. Temel paketleri kuruyoruz.
sudo apt install curl apache2
PHP 8.2 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum. Siz ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.2 php8.2-cli php8.2-common php8.2-opcache php8.2-readline php8.2-curl php8.2-gd php8.2-imagick php8.2-intl php8.2-mbstring php8.2-mysql php8.2-xdebug php8.2-xml
PHP 8.1 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.1 php8.1-cli php8.1-common php8.1-opcache php8.1-readline php8.1-curl php8.1-gd php8.1-imagick php8.1-intl php8.1-mbstring php8.1-mysql php8.1-xdebug php8.1-xml
PHP 8.0 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php8.0 php8.0-cli php8.0-common php8.0-opcache php8.0-readline php8.0-curl php8.0-gd php8.0-imagick php8.0-intl php8.0-mbstring php8.0-mysql php8.0-xdebug php8.0-xml
PHP 7.4 sürümünü kullanacaksam şu paketleri kuruyorum.
sudo apt install php-common libapache2-mod-php7.4 php7.4-cli php7.4-common php7.4-opcache php7.4-readline php7.4-curl php7.4-gd php7.4-imagick php7.4-intl php7.4-mbstring php7.4-mysql php7.4-xdebug php7.4-xml
Daha önceki sürümleri de aynı mantık altında kurabilirsiniz.
Paketler kurulunca ssl, rewrite gibi kimi özellikleri etkinleştirmek gerekiyor, etkinleştiriyorum.
sudo a2enmod ssl rewrite suexec include
Sonrasında hata gösterimini aktif etmek için editör ile (ben gedit kullanıyorum) ini dosyamızı açıyoruz.
PHP 8.2 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.2/apache2/php.ini
PHP 8.1 için ise ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.1/apache2/php.ini
PHP 8.0 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/8.0/apache2/php.ini
PHP 7.4 için ini dosyamızın yolu şöyle:
sudo gedit /etc/php/7.4/apache2/php.ini
İni dosyasını ihtiyacıma göre düzenledikten sonra, ayarların etki etmesi için apache’yi yeniden başlatıyoruz.
sudo service apache2 restart
http://localhost/ adresine tıkladığımızda dosyalarımız görünüyorsa apache kurulmuş demektir.
Şimdi bir test dosyası oluşturup phpinfo() bakabiliriz.
Peki iyi hoş da yukardaki PHP sürümülerini kurduktan sonra aralarında nasıl geçiş yapacağız?
Aşağıdaki komut ile PHP sürümünü ayarlayabilirsiniz.
sudo update-alternatives --config php
Tabii tüm işlemin sonunda sunucuyu yeniden başlatmak da gerekecektir.
sudo service apache2 restart
PHP sürümünü uçbirimden görmek için komut satırını da kullanabilirsiniz.
php -v
Kaynakça:
https://www.jesusamieiro.com/install-php-7-2-on-debian-9/
http://www.yakusha.net/ubuntu-22-04-altinda-apache-kurulumu-ve-veriyolu-degisimi/
Etiketler:
apache
lamp
mariadb
mysql
php
|
199 |
Pardus 21’i İncele, Öneride Bulun, Hatayı Bul, Ödülü Kap!
|
Teknofest kapsamında 9-13 Eylül 2021 tarihlerinde gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Ağustos – 8 Eylül arasında toplanacak.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21i-incele-oneride-bulun-hatayi-bul-odulu-kap/
|
Teknofest kapsamında 9-13 Eylül 2021 tarihlerinde gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Ağustos – 8 Eylül arasında toplanacak.
TÜBİTAK ULAKBİM PARDUS Projesi, Teknofest kapsamında, Pardus’un en yeni sürümü Pardus 21 için Hata Yakalama ve Öneri Yarışması düzenliyor. TÜBİTAK ULAKBİM ve Pardus Projesi’nin de kurucu üyelerinden olduğu Türkiye Açık Kaynak Platformu ve Bilişim Vadisi işbirliğiyle gerçekleştirilecek yarışmada ödüller, birinciye 10 bin TL, ikinciye 7 bin TL ve üçüncüye 5 bin TL* olarak belirlendi.
Pardus kullanımının yaygınlaştırılması, Pardus’un 21 Ağustos 2021’de yayımlanan en son sürümü Pardus 21’in tanıtımı, Pardus ekosisteminin güçlendirilmesine katkı sağlanması ve yeni sürüm Pardus 21 üzerinde hata yakalama ve öneri katkısı alınması hedefiyle gerçekleştirilen yarışma, açık kaynak kodlu yazılımlara ilgi duyan, Pardus 21’i merak eden ve Pardus’a katkı sağlamak isteyen tüm katılımcılara açık olacak.
Katılımcılar yarışma dahilinde; Fonksiyonel hatalar/öneriler, Performans hataları/önerileri, Kullanılabilirlik hataları/önerileri, Güvenlik Zafiyetleri ile Yerelleştirme hata/önerileri kategorilerinde başvurularını gerçekleştirebilecekleri gibi kendi farklı önerilerini de sunabilecek.
Daha çok hata/öneri girişi yap, daha çok puan topla!
Katılımcılar https://teknofest.org adresine girerek 8 Eylül 2021’e kadar başvurularını tamamlamak zorunda. Yarışmaya katılım bireysel olarak gerçekleştiriliyor. Yarışmaya Pardus Destek Merkezi adresinden girilecek hata, iyileştirme bildirim talepleri ile katılmak gerekiyor. Hata bildirim/düzeltme taleplerinin belgelendirmesi için; hatanın eksiksiz tanımı, ekran görüntüsü olarak sunumu, çözümü ya da çözüm önerisi mutlaka belirtilmeli.
Yarışmacıların hata/öneri talep girişleri, hata ve/ya önerinin türüne, önem derecesine ve hata/öneriyle beraber çözümünün de iyi tanımlanmış olup olmadığına bakarak değerlendirilecek. Yarışmacılar önerdikleri çözüm için gerekli yama’yı geliştirerek Pardus ekibiyle paylaşmaları halinde artı puan alabilecek. Bunun yanı sıra raporlanan hata/öneri sayısı da yarışmacılara puan kazandıracak. Başvuru süreci tamamlandıktan sonra yarışmacılar, buldukları hataları veya geliştirdikleri önerileri 9 Eylül – 13 Eylül 2021 tarihleri arasında Pardus Destek Merkezi’ nden giriş yaparak katılım gerçekleştirebilecek.
Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması sonuçları 21 Eylül – 26 Eylül 2021 tarihleri arasında düzenlenen Teknofest’te duyurularak, dereceye girenlere ödülleri verilecek.
* Derecelerin birden fazla katılımcı tarafından paylaşılması durumunda para ödülü katılımcılar arasında eşit dağıtılacaktır.
Etiketler:
pardus
pardus 21
teknofest
teknofest2021
yarışma
|
20 |
Pardus Hakkında
|
Pardus Hakkında Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana- Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı. Başlangıç 2003 İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo ) Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi ) Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19,21 Çekirdek Linux Paket […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hakkinda/
|
Pardus Hakkında
Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana-
Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı.
Başlangıç 2003
İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo )
Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi )
Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19. 21
Çekirdek Linux
Paket Sistemi Debian
Grafik Arayüz Xfce, GNOME, KDE
Lisans GPLv3 -Genel Kamu Lisansı-
Lisans Bedeli Ücretsiz
Pardus Projeleri
ETAP Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi
LiderAhenk Merkezi Yönetim Sistemi
Ahtapot Tümleşik Siber Güvenlik Sistemi
Engerek Kimlik Yönetim Sistemi
İndirme pardus.org.tr
Belgeler pardus.org.tr/belgeler
Forum forum.pardus.org.tr
Bilgi Bankası belge.pardus.org.tr
Topluluk gonullu.pardus.org.tr
Diğer etap.org.tr
Pardus, Debian GNU/Linux temelli Özgür ve Açık Kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilmekte ve kurulabilmektedir. Kişisel veya kurumsal kullanımlar için Pardus’un rekabet edebilir ve sürdürülebilir bir işletim sistemi haline getirilmesi için TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirme ve idame çalışmaları devam ettirilmektedir.
Pardus’un, kamu kurum ve kuruluşları ile KOBİ’lerde kolay yaygınlaştırılabilmesi için kurumsal ihtiyaçları karşılayan Açık Kaynak kodlu alt projeleri bulunmaktadır. Lider Ahenk Merkezi Yönetim Sistemi, Engerek Kimlik Yönetim Sistemi, Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi, Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi (ETAP) bunların başlıcalarıdır.
Pardus ekibi ülkemizde yaygınlaştırılması, destekleyici bir ekosistemin gelişmesi için çalışmalar yapmaktadır. Özgür Yazılımlar konusunda konferans, çalıştaylar ve eğitimler düzenlemekte; Mustafa Akgül Özgür Yazılım Yaz Kampı, Mustafa Akgül Özgür Yazılım Kış Kampı (Akademik Bilişim), Pardus ve Açık Kaynak Günleri gibi organizasyonlara destek vermekte; Teknofest, Özgür Yazılım ve Linux Günleri gibi organizasyonlara katılım sağlamaktadır. Ayrıca kamuoyunu bilgilendirmek için Açık Belge Biçimi (ODF) portalı, Özgür Yazılım faaliyetlerini özendirmek için Açık Kaynak Kod Platformu gibi projeleri başlatmıştır.
Özgürlük içn Pardus!
Pardus versiyonunuz hakkında bilgi almak için os-release dosyasını görüntüleyebilirsiniz.
cat /etc/*release
PRETTY_NAME=Pardus GNU/Linux 21 (yirmibir)
NAME=Pardus GNU/Linux
VERSION_ID=21.2
VERSION=21.2 (yirmibir)
VERSION_CODENAME=yirmibir
ID=pardus
HOME_URL=https://www.pardus.org.tr/
SUPPORT_URL=https://forum.pardus.org.tr/
BUG_REPORT_URL=https://talep.pardus.org.tr/
ID_LIKE=debian
PARDUS_CODENAME=yirmibir
Bu bilgileri veren screenfetch komutunu da deneyebilirsiniz.
screenfetch komutunu kurman için :
apt install screenfetch
screenfetch
Çıktı:
.smNdy+- `.:/osyyso+:.` -+ydmNs. senol@pardus
/Md- -/ymMdmNNdhso/::/oshdNNmdMmy/. :dM/ OS: Pardus 21.4 yirmibir
mN. oMdyy- -y `-dMo .Nm Kernel: x86_64 Linux 5.10.0-21-amd64
.mN+` sMy hN+ -: yMs `+Nm. Uptime: 5h 27m
`yMMddMs.dy `+` sMddMMy` Packages: Unknown
+MMMo .` . oMMM+ Shell: bash 5.1.4
`NM/ `````.` `.````` +MN` Resolution: 5760x1080
yM+ `.-:yhomy ymohy:-.` +My DE: Xfce
yM: yo oy :My WM: Xfwm4
+Ms .N` `N. +h sM+ WM Theme: pardus-default
`MN - -::::::- : :o:+`NM` GTK Theme: pardus [GTK2]
yM/ sh -dMMMMd- ho +y+My Icon Theme: pardus
.dNhsohMh-//: /mm/ ://-yMyoshNd` Font: Ubuntu 12
`-ommNMm+:/. oo ./:+mMNmmo:` Disk: 506G / 832G (65%)
`/o+.-somNh- :yy: -hNmos-.+o/` CPU: Intel Core i7-10750H @ 12x 5GHz [49.0°C]
./` .s/`s+sMdd+``+ddMs+s`/s. `/. GPU: Quadro P620
: -y. -hNmddmNy. .y- : RAM: 5396MiB / 31900MiB
-+ `..` +-
Sonraki >> Özgür Yazılım -freesoftware-
|
14 |
Kodunuzda GNU Lisanslarını Kullanmak
|
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org- Örnek GPLv3 : Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir. Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL): Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnu-gpl-lisanslarini-kullanmak/
|
İşveren veya okulunuzdan telif hakkı feragatnamesi edinin.
Her bir dosyaya uygun telif hakkı bildirimlerini koyun.
Kullanıcıların hangi lisans sürümlerini kullanabileceğini açıkça belirttiğinizden emin olun.
GNU GPL veya GNU AGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING dosyası ekleyin.
Eğer kullanıyorsanız GNU LGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING.LESSER dosyası ekleyin.
Her dosyaya bir lisans bildirimi koyun.
(İsteğe bağlı olarak) programın bir başlangıç bildirimi göstermesini sağlayın.
(AGPL kullanıyorsanız) programın kaynak kodu kopyalarını önermesini sağlayın.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Örnek GPLv3 :
Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir.
<one line to give the program's name and a brief idea of what it does.>
Copyright (C) <year> <name of author>
Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL):
This program is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part of NAME” [Bu dosya NAME bir parçasıdır] satırıyla başlamak iyi olacaktır.
Örneğin,
This file is part of Foobar.
Foobar is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
Foobar is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with Foobar. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Bu beyan her kaynak dosyasının başında, telif hakkı bildirimlerine yakın bir şekilde yer almalıdır.
Kısıtlı GPL kullanırken, “Lesser” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun. GNU AGPL kullanırken, Affero” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun.
Yazdığınız program konsoldan kullanıcıyla etkileşime giriyorsa ilk çalıştırıldığında aşağıdaki gibi bir uyarı mesajı vermesi daha uygun olacaktır:
–Başlangıç Bildirimi–
<program> Copyright (C) <year> <name of author>
This program comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'.
This is free software, and you are welcome to redistribute it
under certain conditions; type `show c' for details.
Buradaki “show w” ve “show c” ifadeleri programınızda GPL in uygun/gerekli kısımlarını gösteren komutlarınız olmalıdır.
Eğer programınız bir grafik arayüze sahipse bu bilgileri Hakkında bölümünde görüntülemelisiniz.
–Affero bildirimi–
Eğer programı GNU AGPL altında yayınlıyorsanız ve kullanıcılarla bir ağ aracılığıyla etkileşim kuruyorsa, program bu kullanıcılara kaynak kodunu da aynı şekilde sağlamalıdır.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Sonraki >> /Çekirdek ve Kabuk -kernel&shell-
|
102 |
Pardus Üzerine TigerVNC Nasıl Kurulur?
|
Bu yazıda “Pardus üzerine bir VNC sunucusu nasıl kurulur ve yapılandırılır?” sorusunun cevapları yatıyor. Bu soruların cevaplarını henüz bilmiyorsanız doğru yerdesiniz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-uzerine-tigervnc-nasil-kurulur/
|
Bu yazıda “Pardus üzerine bir VNC sunucusu nasıl kurulur ve yapılandırılır?” sorusunun cevapları yatıyor. Bu soruların cevaplarını henüz bilmiyorsanız doğru yerdesiniz.
VNC nedir?
VNC (Virtual Network Computing), kullanmakta olduğunuz bilgisayar üzerinden başka bir bilgisayarı uzaktan kontrol etmeye yarayan bir grafik masaüstü paylaşım sistemidir. Kısacası bir uzak masaüstü bağlantı protokolü de diyebiliriz.
Öncelikle yapmanız gerekenler
VNC sunucu kurmadan önce yapmanız gereken ilk şey, eğer kurulu değilse sunucu bilgisayara bir masaüstü ortamı kurmak. Bu açıdan önerim hızlı, kararlı ve hafif bir masaüstü ortamı olan XFCE olacaktır. Pardus’ta XFCE masaüstü ortamını kurmak için uçbirime şu komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo apt-get install pardus-xfce-desktop
İnternet bağlantınızın hızına ve donanımınızın özelliklerine bağlı olarak bu süreç biraz uzun sürebilir.
Masaüstü ortamını kurduysanız veya zaten kuruluysa, VNC sunucu kurulumuna geçebilirsiniz. Bu yazıda TigerVNC’yi tercih edeceğiz.
TigerVNC’yi kurmak için uçbirime aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo apt install tigervnc-standalone-server tigervnc-common tigervnc-viewer
Kurulumu gerçekleştirdikten sonra uçbirime vncserver komutunu girerek ilk yapılandırmanızı oluşturun. Çıktılar yaklaşık aşağıdaki gibi olmalı.
You will require a password to access your desktops.
Password:
Verify:
Would you like to enter a view-only password (y/n)? n
New 'pardus:1 (prdsmehmetstc)' desktop at :1 on machine pardus
Starting applications specified in /etc/X11/Xvnc-session
Log file is /home/prdsmehmetstc/.vnc/pardus:1.log
Use xtigervncviewer -SecurityTypes VncAuth -passwd /home/prdsmehmetstc/.vnc/passwd :1 to connect to the VNC server.
Yukarıdaki çıktıda sunucu adından (yukarıdaki çıktıda “pardus” olarak geçiyor) sonra gelen :1 ifadesi VNC sunucusunun çalıştığı TCP bağlantı noktasını gösterir. VNC sunucularındaki port numarası ise :1 ifadesine x dersek 5900 + x şeklindedir. Bir başka deyişle, şu anda VNC sunucusu 5901 portu üzerinden yayın yapmakta. Bir tane daha VNC sunucusu çalıştırırsak o da 5902 portu üzerinden yayın yapacak.
vncserver komutunu çalıştırdıktan sonra VNC ile alakalı ayarlar ve bilgiler ~/.vnc dizininde yer alacak.
VNC sunucusunu kapatmak için ise vncserver -kill :x komutunu girmeniz yeterli olacaktır. x yerine kapatmak istediğiniz bağlantı noktasını (1. 2 gibi) girmeniz gerekmekte.
Bir sonraki adıma geçmeden önce çalışan sunucuları kapatmalıyız. Bunun için gireceğim komut şu olacak:
vncserver -kill :1
Bu komutun çıktısı ise yaklaşık şöyle olmalı:
Killing Xtigervnc process ID 6189 success!
VNC sunucusunu yapılandıralım
Önceki aşamadaki her şeyi eksiksiz ve hatasız yaptıysanız artık yapılandırma kısmına geçmeye hak kazandınız demektir. Şimdi yapacağımız şey TigerVNC’nin açıldığı zaman kullanacağı masaüstünü belirlemek olacak. Önceki aşamada XFCE masaüstünü örnek olarak kurduğumuz için şimdi XFCE’yi öntanımlı masaüstü olarak tanımlayacağız. Bunun için uçbirime şu komutu girelim.
nano ~/.vnc/xstartup
Tam burada Vim’cilerin seslerini duyar gibi oldum. nano yerine vim de kullanabilirsiniz tabii Eğer bu dosyayı daha önce oluşturmadıysanız, ki sanmıyorum, karşınıza bomboş bir sayfa gelecektir. Eğer daha önce oluşturduysanız, daha önce yapılan ayarları korumak için mv ~/.vnc/xstartup ~/.vnc/xstartup.bak komutunu girerek ayarları yedeklemenizi öneririm. Yedekledikten sonra yukarıdaki komutu tekrar girerek dosyayı yeniden oluşturmanız gerekmekte.
Şimdi açılan boş sayfaya şunları yazalım:
#!/bin/bash
xrdb $HOME/.Xresources
startxfce4 &
İlk satırda yer alan xrdb $HOME/.Xresources komutu, VNC’nin GUI framework’üne kullanıcının X sunucusu ayarlarını okumasını söyler. İkinci komut ise XFCE masaüstü ortamını başlatır.
Dosyayı kaydedip kapattıktan sonra ise dosyayı çalıştırılabilir yapmamız gerekiyor. Bunu yapmak için ise şu komutu girelim:
sudo chmod u+x ~/.vnc/xstartup
Artık bağlantı kurmaya hazırsınız. Son olarak bir aşama daha var, VNC sunucusunu systemd servisleri arasına eklemek istiyorsanız bu son aşamayı da okumadan geçmemenizi öneririm.
Systemd birim dosyası oluşturma
Systemd birim dosyası oluşturarak VNC sunucusunu Systemd servisleri arasına ekleyeceğiz. Bu sayede bu servisi gerektiğinde kolayca başlatıp durdurabileceğiz.
Öncelikle yapmanız gereken, şu komutu uçbirime girerek ilgili dosyayı oluşturmak.
sudo nano /etc/systemd/system/[email protected]
Komutu girdikten sonra şu satırları oraya yazalım.
[Unit]
Description=Remote desktop service (VNC)
After=syslog.target network.target
[Service]
Type=simple
User=kullanici-adiniz
PAMName=login
PIDFile=/home/%u/.vnc/%H%i.pid
ExecStartPre=/bin/sh -c '/usr/bin/vncserver -kill :%i > /dev/null 2>&1 || :'
ExecStart=/usr/bin/vncserver :%i -geometry 1280x720 -alwaysshared -fg
ExecStop=/usr/bin/vncserver -kill :%i
[Install]
WantedBy=multi-user.target
Önemli Not: Yukarıda işaretlenmiş olan kısımları kendinize göre değiştirmeyi unutmayın!
Dosyada gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra kaydedip kapatın. Ardından şu komutu girerek Systemd’nin oluşturduğumuz bu dosyayı servis olarak tanımasını sağlayalım.
sudo systemctl daemon-reload
Ardından oluşturduğumuz servisi etkinleştirelim.
sudo systemctl enable [email protected]
Yukarıdaki komutta @ işaretinden sonra gelen “1”, daha önce bahsetmiş olduğumuz port numarasını belirlemek için yazıldı. Bu servisi çalıştırdığımızda VNC, 5901 portundan yayına geçecek.
Servisi çalıştırmak için ise şu komutu girelim:
sudo systemctl start [email protected]
Servisin durumunu öğrenmek için ise şu komutu girebilirsiniz.
sudo systemctl status [email protected]
Eğer servisi çalıştırdıysanız yukarıdaki komutun çıktısı yaklaşık olarak şöyle olmalı:
prdsmehmetstc@pardus ~> sudo systemctl status [email protected]
● [email protected] - Remote desktop service (VNC)
Loaded: loaded (/etc/systemd/system/[email protected]; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Sat 2021-05-29 14:33:19 +03; 2s ago
Process: 8096 ExecStartPre=/bin/sh -c /usr/bin/vncserver -kill :1 > /dev/null 2>&1 || : (code=exited, status=0/SUCCESS)
Process: 8103 ExecStart=/usr/bin/vncserver :1 -geometry 1440x900 -alwaysshared -fg (code=exited, status=0/SUCCESS)
Process: 8134 ExecStop=/usr/bin/vncserver -kill :1 (code=exited, status=0/SUCCESS)
Main PID: 8103 (code=exited, status=0/SUCCESS)
May 29 14:33:18 pardus systemd[1]: Starting Remote desktop service (VNC)
May 29 14:33:18 pardus systemd[8096]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:18 pardus systemd[1]: Started Remote desktop service (VNC).
May 29 14:33:18 pardus systemd[8103]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:19 pardus systemd[8134]: pam_unix(login:session): session opened for user prdsmehmetstc by (uid=0)
May 29 14:33:19 pardus systemd[1]: [email protected]: Succeeded.
Tebrikler! Bilgisayarınıza uzaktan bağlanmanın keyfini çıkarın.
Etiketler:
tigervnc
vnc
|
132 |
GNOME Masaüstü Uygulamaları Nasıl Çevrilir?
|
Özgür yazılımın güzel yanlarından birisi de pek çok şekilde katkı vermenin mümkün olması. Bu yazımda GNOME masaüstü ortamında çeviri macerasını sizinle paylaşmaya çalışacağım.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnome-masaustu-uygulamalari-nasil-cevrilir/
|
Özgür yazılımın güzel yanlarından birisi de pek çok şekilde katkı vermenin mümkün olması. Bu yazımda GNOME masaüstü ortamında çeviri macerasını sizinle paylaşmaya çalışacağım.
Gnome çevirileri nerede?
GNOME masaüstü ortamının ana çeviri deposu l10n.gnome.org sitesi olup, çeviriler bu site üstünden ilgili uygulamaların depolarına aktarılmaktadır.
Siteye girdiğimizde sade bir arayüz bizi karşılıyor. Logonun yanında Takımlar, Diller, Sürüm takımları, Modüller linkleri, sağ üst köşede ise Giriş yap bağlantısı bulunuyor.
Takımlar: Çeviri yapılan diller ve koordinatörleri, ayrıca ilgili çeviri ekibinin profil sayfasına giden bağlantıları bulundurur.
Diller: RSS ile son çeviri değişikliklerini takip etmeye yarayan bağlantıları içerir.
Sürüm takımları: GNOME sürümleri ve çeviri durumlarıyla ilgili kimi bilgilere erişebilirsiniz.
Modüller: Çevirisi yapılan uygulama ve kütüphanelerin adlarını ve bağlantılarını listeler.
Takımlar sayfasından Türkçe sayfasına tıklıyoruz.
Gnome Türkçe çeviri takımı
Gnome Türkiye Twitter hesabı: Çevirilerin son durumunu ve yeni sürüm duyuruları gibi paylaşımların yapıldığı sosyal medya hesabıdır.
Telegram Kanalı: GNOME üstüne yardım almak, çeviriye katkı bulunmak gibi konularda soru sorup hızlıca cevap bulabileceğiniz Telegram kanalıdır.
E-posta Listesi: Kamuya açık olarak yazışmaların arşivlendiği bir mesaj grubudur. Telegram kanalı ile aynı işlevi görür ve Telegram kanalından daha hızlı sonuç alabilirsiniz ve kamuya açık olarak da arşivlenmez.
Ayrıntılar altında görünen bağlantılara gelirsek:
Çeviride Hata Kaydı Bildir bağlantısını kullanarak GNOME çeviri sitesinde çevrilen uygulamalarla ilgili hata raporlamak mümkündür.
Var Olan Hataları Göster bağlantısından açılmış hata raporlarına bakabilirsiniz.
Koordinatör kısmında GNOME çevirilerine uzun süre katkı vermiş Muhammet Kara Bey’in ismini görebilirsiniz.
Gnome sürümleri ve çeviri süreçleri
Ortada yer alan sol kısımda yazanlar sizin de dikkatinizi çekmiş olmalı. Açıklamaya çalışayım:
GNOME 42/43 (stable/development): Güncel ve GNOME çevirilerine katkı verebileceğiniz temel uygulamalar en üstte yer alan ve numarası en büyük olan sürümdür. Bu sürümün yanında çoğu zaman development, arada stable yazmaktadır. GNOME 43 ile ilgili sürüm takvimi işlemeye başlamış olup, şuradan görebilirsiniz.
GNOME 41 (old stable) / GNOME 40 (eski kararlı): Yanında old stable veya eski kararlı yazan bu sürüm takımları artık çeviri kabul etmeyen GNOME sürümlerini ifade eder. GNOME resmi uygulamalarına ait çevirilerde bulduğunuz hataları stable sürüme raporlamanız gerekir.
GNOME Circle görece yeni bir oluşum olup, GNOME ekosistemine yeni uygulama ve kütüphaneler kazandırmayı amaçlar. Şimdilik 40 uygulama ve 5 kütüphane bu ekosisteme dâhildir. Bu uygulamaların 14 tanesinin çevirileri l10n (localization) altında yapılmaktadır. Kimi uygulamalar çevrimiçi çeviri platformlarını kullanmaktadır. Circle uygulamalarının l10n üstünde tutulması zorunluluğu bulunmamaktadır.
GNOME Altyapı altında l10n.gnome.org sitesi gibi altyapıların çevirileri bulunur. Bu alanda katkı vermek için GNOME uygulamalarını iyi tanımakta yarar var. Ayrıca jhbuild ile lGNOME Library (help.gnome.org) gibi kimi sayfalar ve uygulamalara dair çeviriler de burada bulunur. Bu ikisine çeviri desteği vermek öncelikli yapılacaklar listesinde bulunmuyor.
GIMP ve Arkadaşları kısmında GIMP uygulamasının kararlı sürümüne ait çeviriler ile birlikte uzun süredir beklenen Geliştirme sürümüne ait çeviriler burada bulunur.
GIMP çevirilerine katkı vermek için bu uygulamanın uzun zamandır çevirilerini yapmakta olan Emin Tufan Çetin ve Sabri Ünal ile iletişime geçmekte yarar var.
Ekstra GNOME Uygulamaları (kararlı) kısmı arşiv amaçlıdır ve çeviriler bir altında bulunan Ekstra GNOME Uygulamaları dalında yapılmaktadır.
Ekstra GNOME Uygulamaları kısmına çeviri desteği vermek, GNOME ana uygulamalarına çeviri vermekten çok daha kolaydır. Bu kısımdaki uygulamaların bazıları eski GNOME sürümlerinde ana dağıtımın bir parçası da olabilir. Örneğin Gedit uygulaması bu kısma yeni taşınmıştır. Artık GNOME text editor uygulaması Gedit’in yerine tercih edilmektedir.
Ekstra kısmında bulunan uygulamalar GNOME sürüm takvimini takip etmek zorunda değillerdir. GNOME çevirilerine katkı vermek için Circle uygulamaları ile birlikte en isabetli başlangıç noktası burasıdır.
Librem 5 – Purism kısmında bulunan çeviriler güvenlik ve gizlilik öncelikli bir telefon projesi olan Librem 5 Projesi‘ne aittir. Librem 5 çevirileri Emin Tufan Çetin tarafından yapılmıştır. Katkı vermek için kendisiyle iletişime geçmekte yarar var.
freedesktop.org (GNOME olmayan) kısmında yer alan çeviriler sadece yansı olarak burada tutulmaktadır. Katkı vermek için her projenin kendi sitesindeki talimatları izlemek gerekmektedir.
Görselde görülmeyen Takım üyeliği kısmında geçerli Depo yetkilileri, denetmenler ve çevirmenlere ait bağlantılar bulunmaktadır.
Türkçe özelinde, depo yetkilisi Emin Tufan Çetin olup, denetim ve son okuma işlemini de yapmaktadır. Ayrıca en aktif GNOME çevirmenlerindendir.
Artık çeviriye geçsek mi?
Kayıt Olmak
Çevirilere katkı vermek için önce kayıt olmak gerekiyor. Giriş yap düğmesine gizlenmiş kayıt sayfasına geliyoruz. Formu doldurup, maile gelen bağlantıya tıklayıp hesabı etkinleştiriyoruz. Sonrasında siteye giriş yapıp profilimizi tamamlıyoruz (Ad Soyad eklemek önemli). Sonrasında katılmak istediğimiz çeviri takımını seçip Türkçe sayfasına geri dönebiliriz.
Çevirilecek Uygulama/Modül Bulmak
Circle uygulamaları görece az çevirilecek değer içermesi sebebiyle çeviriye buradan başlamak daha kolay olacaktır. Giriyoruz ve karşımıza şöyle bir ekran çıkıyor.
Ekrana sığsın diye tamamlanan modülleri sağdaki bağlantıdan gizledim. Çeviri katkısı verebileceğimiz çeşitli uygulamalar görülüyor.
İstatistik sütunundaki yüzde işareti çevirinin tamamlanma yüzdesini, yeşil rakamlar kaç dizgenin çevrildiğini, sarı rakamlar kaç dizgenin çevirisinin bulanık/fuzzy (yani gözden geçirilmesi gerekiyor) olduğunu, kırmızı rakamlar ise kaç dizgenin hiç çevrilmediğini gösteriyor. Durum ve Tarih kısmında ise ek bilgiler yer alıyor.
Yeni bir çeviri başlamaktansa eksik çeviriye tamamlamak daha kolay olacaktır. Secrets uygulaması çevrilebilir gibi görünüyor. Uygulamanın üstüne tıklayıp detaylarına geliyoruz.
Uygulama adı, hangi dal olduğu ve dil bilgisi yer alan üst çubuğun altında iki tane indirme simgesi alt alta yer alıyor. Onun altında Dizge ve sözcüklere dair istatistikler yer alıyor.
Eylem kısmından “Çeviriyi üzerine al” seçiyoruz ve yeni dosya eklemeden, isterseniz yorum kısmına kısa bir yorum bırakıp gönder tuşuna basıyoruz. Artık çeviriye başlayabiliriz.
Önemli Uyarı:
Çeviriyi üzerinize aldıktan sonra yaptığınız çeviriyi yükleyene veya üzerinizdeki eylemi geri alana dek başka biri bu modülde işlem yapamaz. Bu sebeple üzerinize aldığınız çeviriyi tamamen bitmemiş olsa bile bittiği kadarıyla günün sonunda siteye yüklemeyi tavsiye ederim.
Po dosyaları nasıl çevrilir?
İkinci indirme düğmesine tıklayıp açılan po uzantılı dosyayı bilgisayara kaydediyoruz. Po uzantılı dosyalarını düzenlemek için yaygın olarak kullanılan uygulamalar arasında Poedit çoklu platform desteği sunması ile öne çıkmaktadır. Ayrıca Gtranslator (GNOME) ve Lokalize (KDE) uygulamaları da bulunmaktadır. Üç uygulamanın son sürümlerini Flathub.org üstünden flatpak olarak indirip kurmak mümkündür. Şahsen Poedit kullanıyorum ve size de tavsiye ederim.
Uygulamayı kurduktan sonra .po dosyasını Poedit ile açıyoruz. İlk iş olarak menüden Düzen > Tercihler > Genel altındaki çevirmen hakkında bilgi kısmına adımızı/soyadımızı ve iletişim için kullanılacak e-posta adresimizi giriyoruz. Bu bilgiler bir nevi bizim imzamız yerine geçecekler. “Kaydederken MO dosyasını otomatik olarak derle” seçeneğini kapatıyoruz. MO dosyaları ile işimiz olmayacak.
Sonrasında yine menüden Görünüm > Çevrilmemiş Dizgeler En Üstte seçeneğini etkinleştiriyoruz. Böylece çevirisi eksik dizgeleri bulmak daha kolay olacak.
Mavi ile işaretlenmiş satır, hangi satırda olduğumuzu işaret ediyor. Kaynak metin kısmında çevirisi yapılması gereken metin, çeviri kısmında varsa bulanık olarak işaretlenmiş önceki çeviri yer alıyor. Sağ tarafta alt sütunda önceki kaynak metin yer alıyor.
Karşılaştırınca sadece bir kelimenin büyük harfken küçük harfe dönüştürüldüğünü görebilirsiniz. Çeviride Büyük/Küçük harf düzenine kadar korumak gerekiyor. Yorum ekle düğmesini kullanarak gelecek çevirilere not bırakmak mümkündür. Gerekli çeviri değişikliğini yaptığımızda örneğimizdeki çalışma gerekli düğmesi sarı işaretli olmaktan çıkıp normal düğme haline gelecektir.
Çalışma Gerekli düğmesi çeviriyi fuzzy/bulanık olarak işaretlemek için kullanılır. Çevirisi bitmemiş dizgeler programlar tarafından çevrilmiş olarak görüntülenmez.
Kesinlikle Unutulmamalı:
Kalitesiz veya eksik bir çeviri yapmaktansa programların hiç çevrilmemesi veya fuzzy/bulanık kalması daha uygundur. Kötü çevrilmiş bir dizgenin fark edilmesi uzun yıllar sürebilir. Programı kendi dilinde kullanacak kişi, kötü çeviriler yüzünden dil tercihini değiştirmek zorunda kalabilir.
Sağ sütunda Öneriler kısmının boş olduğunu görebilirsiniz. Poedit Çeviri Belleği desteği sunmaktadır. Çeviri destekleri daha önceden çevrilmiş çevirilerden yararlanarak size kısmen veya tamamen çevirileri öneri olarak getirir.
Görselde en üstte görünen translator-credits değerinin karşısında isim ve e-posta adreslerinin bulunduğunu görebilirsiniz. Bu bilgiler uygulamanın çevirmenlerinin listelenmesi için kullanılır. GNOME Türkiye ekibi olarak bu alana bilgilerin çeviriye yüksek oranda katkıda bulunmuş kişilere ait olmasına önem gösteriyoruz.
Çeviri yaparken dikkat edilmesi gereken bir nokta da hızlandırıcılardır. Hızlandırıcılar alt çizgi ile başlayan harfler olup, klavyede bulunan alt tuşuna basınca görünür olurlar. Menülere veya ilgili öğeye ulaşmayı kolaylaştırırlar. Çeviride hızlandırıcı varsa uygun bir harfe atanmaya çalışılmalıdır. Türkçe’ye özgü harflerden veya ı, i, l gibi çok ince harflere atanmamaya çalışılmalı ve mümkünse cümlenin başındaki harflere atanmaya çalışılmalıdır.
Çeviri yaparken kelimenin daha önce aynı uygulama içinde nasıl kullanıldığına dikkat etmek gerekir. Bazen çok yaygın bir kelime bile özel bir anlamda veya daha yaygın olmayan bir başka çevirisiyle kullanılmış olabilir. Bu konuda dosya içinde arama yapmakta yarar vardır. Arama yapmak için çeviri alanına tıkladıktan sonra ctrl+f tuşuna basarak açılan pencereden yardım alınabilir.
Çevirisi yapılmış değerlere önceki çevirmenlere danışılmadan değişiklik yapılmamalıdır. Bariz hata olmadıkça bu tür değişiklikler gereksiz karşılanır. Oturmuş çeviriyi değiştirmek bazen yardım dosyalarının çevirilerinin de güncellenmesini gerektirebilir.
Çeviri işlemi bitince Doğrula düğmesine tıklanıp çeviri doğrulanmalıdır. Bir hata olması durumunda Poedit hata verecektir. Menüden Görünüm > Hataları Olan Dizgeler En Üstte seçeneğini etkinleştirirseniz hatalı olabilecek dizgeler en üstte listelenir. Poedit her zaman doğru sonucu vermeyebilir. Kimi uyarılar önemsiz olabilir. Duruma göre karar vermek gerekecektir.
Son olarak dosyamızı kaydedebiliriz. Çevirileri incelenmek üzere göndermeye neredeyse hazırız.
Po dosyasını bu sefer UTF-8 destekli bir metin editörüyle açıyoruz ve başlık/header bölümündeki çevirmenler listesinin en altına adımızı ekliyoruz. Adımız zaten listedeyse en alta alıp, sonuna çevirinin yapıldığı yılı ekliyoruz. Listede görünen diğer isimler ve e-posta adresleri üstünde değişiklik sakın yapmayın, bunlar çevirmenlerin imzalarıdır.
l10n.gnome.org sitesine geri geliyoruz ve eylem kısmından “Yeni çeviriyi karşıya yükle” seçeneğini seçip dilersek gerekli yorumu yazıp, dosyayı seçiyor ve gönder düğmesine basıp gönderiyoruz.
Yeni ekran görüntümüz yukarıdaki şekilde oluşacaktır.
Eylemler (Önceki eylem geçmişi) kısmından gerçekleşmiş eylemleri takip edebilirsiniz. Genelde çeviriler direk olarak onaylanmaz ve düzeltme için sizden yapmanız istenen iyileştirmeler olacaktır. Bu durumda size e-posta ile bildirim ulaşır.
Yazdığımız yorumun yanında açıklanmaya değer iki indirme dosyası ve yine klasik yeşil, sarı ve kırmızı sayılar bulunmaktadır. İlk dosya sizin gönderdiğiniz dosyadır, ikinci dosya ise zamanla uygulamada yaşanan çeviri değişikliklerinin uygulandığı dosyadır. Sayılar bu duruma göre farklılık gösterecektir. Fark kelimesinin yanındaki sayı ise yapılan değişikliklerin farklarını görmenize izin verir. Çeviriniz onaylandıktan sonra bu farkları kullanarak çeviri üstünde yapılmış değişiklikleri inceleyebilir ve gelecek çevirilerde bu konularda daha dikkatli olabilirsiniz.
İleri işlemler: çeviri belleği ve çeviri dosyası doğrulama
Poedit için çeviri belleği oluşturmak mümkündür. GNOME kararlı sürüm sayfasına gelip en altta bulunan “Tüm po dosyalarını indir” bağlantısına tıklıyoruz. İnen dosyaları sıkıştırılmış formattan normal klasör haline çıkartıyoruz. Sonra Poedit programında bir tane .po dosyası açıp Menü > Düzen > Tercihler > ÇBelliği > Çeviri belleği kullan seçeneğini etkinleştiriyoruz. Yönet düğmesine basıp “Çeviri Dosyalarını İçe Aktar” yoluyla açılan pencereden GNOME .po dosyalarının hepsini seçiyoruz. Çeviriler içeri aktarılacaktır. Aktarma işlemi sırasında hata almak da mümkündür.
Translate House tarafından sağlanan pofilter uygulaması .po dosyaları üstünde çeşitli testler yapmaya izin verir. Pardus depolarında bulunmaktadır ve Synaptic veya uygulama mağazasında depolarda aranarak kurulabilir. Terminalden sadece şu komutu girmeniz yeterlidir.
sudo apt-get install translate-toolkit
Sonrasında ev klasörümüz altında bulunan .bashrc dosyasının sonuna şu aliasları ekliyoruz ve kaydedip kapatıyoruz.
alias potestgnome=pofilter --gnome -t accelerators $1 --output result.txt.po
alias potestgnomebig=pofilter --gnome $1 --output result_big.txt.po
Bu iki alias sayesinde nasıl kullanılıyordu diye şüpheye düşmeden .po dosyalarımızı test edebiliriz. Po dosyasının bulunduğu dizine gelip uçbirim açıyoruz ve komutlarımızı veriyoruz.
potestgnome dosyaadi.po
potestgnomebig dosyaadi.po
Komutların çalıştığı dizinde iki yeni dosya oluşacaktır. Dosyalar po uzantısına sahip olmasına rağmen metin editörüyle açmayı tercih ediyoruz.
result.txt.po dosyasında hızlandırıcılarla ilgili şikayetleri görüyoruz.
# (pofilter) accelerators: Accelerator '_' appears before an invalid accelerator character 'Ö'
#: data/gtk/settings_dialog.ui:155
msgid _Special Characters
msgstr _Özel Karakterler
Bu örnekte hızlandırıcı için Ö harfinin kullanıldığını görüyoruz. Bu hata kendi çevirdiğimiz kısımda yer alıyorsa Ö harfinden sonra gelen z harfine hızlandırıcı atayarak bu sorunu çözebiliriz.
result_big.txt.po dosyası hızlandırıcılarla ilgili şikayetlerin yanında diğer uyarıları da içeriyor. Bu uyarılar her zaman uyulması gereken kesin doğrular olmayabiliyor.
# (pofilter) simplecaps: Different capitalization
#: data/gtk/create_database.ui:57
msgid _Keyfile
msgstr _Anahtar Dosyası
Mesela bu örnekte orijinal dizge tek kelimeden oluşurken çeviri çift kelimeden oluşuyor. Hızlandırıcı kullanılmasından bunun bir menü cümlesi olduğunu veya olabileceğini biliyoruz ve çoğu zaman menülerdeki cümlelerin çevirisinde Başlık Düzeni tercih ediliyor. Bir başka deyişle, bu uyarı çok önemli bir hataya işaret etmiyor.
Aynı şekilde dosyada “Different capitalization” şeklinde uyarılar da görebiliyoruz. Bunlar da duruma göre çoğu zaman önemli olmayabiliyor. “Different spacing around punctuation” çoğu zaman bir anlam ifade etmiyor. “unchanged: Consider translating” uyarısı isimleri, standartları çevirmemiz konusunda bize hatalı uyarılar verebiliyor, önemli değil. Önemli olabilecek uyarılar arasında cümle içinde çift hızlandırıcı kullanılmış olması veya gereksiz yere hızlandırıcı kullanılması veya kullanılmamış olması sayılabilir.
Sonuç
Yazılım çevirisi eğlenceli olduğu kadar dikkat gerektiren bir sanat. Bu yazımızda GNOME çevirilerine nasıl katkı verebileceğinizi elimden geldiğince anlatmaya çalıştım. Çeviriler konusunda aklınıza takılan sorular olursa GNOME Türkiye telegram kanalından sormaktan çekinmeyin.
Etiketler:
çeviri
gnome
poedit
u18a
yerelleştirme
|
166 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Sabri ÜNAL
|
Söyleşi konuğumuz Sabri ÜNAL, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ne-dusunuyor-sabri-unal/
|
Söyleşi konuğumuz Sabri ÜNAL, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
Pardus ve açık kaynak yazılım dünyasına katkıda bulunan deneyimli Pardus Gönüllüleri neler yaptı/yapıyor? Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin bu bölümünde GNOME, MyPaint ve GIMP çevirmenlerinden ve topluluk portalımıza da yazılarıyla destek veren Sabri Ünal ile yaptık:
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
1982 doğumluyum. Bilgisayarla tanışmam lise yıllarıma denk gelir. İlk bilgisayarıma 2002 yılında 20 yaşında sahip oldum. 20 yıldır bilgisayarsız çok az günüm geçmiştir. Ağırlıklı olarak kitapla ilgili işlerde 10 yıl çalıştım. 2012’den sonra freelancer olarak çalışmaya başladım. 2013’te Malezya’da 6 ay güzel günler geçirdim. Dil kursu için 2017’de 1 yıldan uzun süre Malta’da bulundum.
Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
Muhtemelen LINUXnet dergisinin 2. sayısı ile birlikte Linux ile tanıştım. Derginin yanında 6 CD’de hediye geliyordu ve CD’ler içinde MandrakeLinux 10.1 Community sürümü de vardı. Kurmayı başardığımı çok iyi hatırlıyorum. Maalesef bu kısa tanışma çok uzun sürmedi. Yine de güzel bir intiba bıraktı. Önceleri Windows altında özgür yazılım araçları kullanıyordum. Kullandığım şirket ağından bilgisayarıma virüs bulaşmasından bıktığım bir gün Linux’a kesin geçiş yapmaya karar verdim. Haziran, 2010.
Sabri Ünal
Katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Öğrencilerle birlikte çıkardığımız bir dergi için forum’a ihtiyacımız vardı ve 2005 yılında phpBB ile tanıştım. O dönemde, phpBB için çeşitli modlar hazırladım, varolan modların ve phpBB yeni sürümlerinin çevirilerine katkıda bulundum ve 2006 yılında kendi yakushaBB “premod”umu dağıtmaya başladım. Çok geçmeden phpBB projesinin 3.X serisine başlaması ve phpBB 2.X serisine desteğini kesmesi sonrası 2007 mart ayında projeye destek vermeyi kestim. phpBB 3.X serisinin çevirilerine de katkıda bulunmaya devam ediyordum. 2008 yılında acikkaynaktv.com sitesi adında Windows işletim sistemine özel özgür yazılımlar için dosya indirme sitesi kurdum. 2010 yılında siteyi kendim yeniden yazdım fakat katkı veren olmayınca 2010 sonunda yayın hayatını sonlandırdım. Kendim de zaten Linux’a kesin geçiş yapmıştım. Eylül 2011 yılında linuxhaber.com diye kısa Linux haberleri yayınlayan bir site kurdum. Twitter mantığından fazlasıyla esinlenmiştim fakat okuyucu yokluğundan siteyi devam ettirmedim ve aynı yıl yayın hayatına son verdim.
Özgür yazılımlara ne tür bir katkı veriyorsunuz?
Çoğunlukla çeviri katkısı veriyorum. En çok katkı verdiğim yazılımlar GIMP ve MyPaint’dir. Onun dışında da GNOME çerçevesi içinde çevirdiğimiz küçük çeviriler veya tamamlama çevirileri bulunmaktadır. Hata bildirimi konusunda da aslında iyiyimdir. Ben hatayı bulmam, hata beni bulur derim. Maalesef kod katkısında bulunduğum yazılımlar çok az ve yine çoğu çeviri ile ilgili küçük düzeltmeler.
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Şimdiye kadar hiçbir katkımdan dolayı bir karşılık almadım. Daha çok tecrübe kazandım diyebilirim. İlerde bu tecrübeleri yazılım hayatımda dikkate almaya çalıştığım olmuştur.
Hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
İşyerinde Linux yüklü makineler olsa da onlarla bir ilgim bulunmuyor. Uzun zamandır sadece kendi sitelerim için kodlama yapıyorum. Firefox, Thunderbird, GIMP, FileZilla, Kate, Apache, PHP, MariaDB, phpMyAdmin ve Git sürüm takip sistemini kullanıyorum. GNOME masaüstü ortamını tercih ediyorum ve VLC medya oynatıcısını bilerek tercih ediyorum. CollaboraOffice (LibreOffice türevi), qBittorrent ve Gitg de işimi kolaylaştıran araçlar.
Açık kaynak yazılım topluluklarının sizin için anlamı nedir? Bu topluluklar ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
GNOME ve GIMP geliştirme ve çeviri ekiplerini seviyorum. Çok gürültü yapmadan en iyisini ortaya koymaya çalışıyorlar. Topluluklar tecrübe paylaşımında ve farkındalık oluşturmakta önemli roller üstlenebiliyor. Topluluklarda genelde insanlar geçici olsa da paylaşımları daha kalıcı olabiliyor.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Gördüğünüz hatayı bildirin. Küçük bir çeviri hatası veya önerisi bile olsa hata bildirmekten çekinmeyin.
Programlama beceriniz varsa kaynak kodlarına katkıda bulunmaya çalışın.
Çevirisi eksik yazılımları ilgili ekiplerle iletişime geçip çevirmeye çalışın.
Birbirinizin sorunlarını çözmeye çalışın.
Yapıcı olmaya çalışın.
Paylaşmaktan çekinmeyin.
Etiketler:
sabri ünal
söyleşiler
|
126 |
Sevdiğiniz Uygulamalar Pardus yazılım merkezinde var mı?
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu. Peki sevdiğimiz uygulamaları […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/sevdiginiz-uygulamalar-pardus-yazilim-merkezinde-var-mi/
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu.
Peki sevdiğimiz uygulamaları Pardus yazılım merkezinde bulamazsak, nasıl bir yol izlemeliyiz.
Öncelikle Pardus ile beraber gelen yazılım merkezi uygulamamızı tanıyalım. Başlat menüsünden rahatlıkla ulaşabileceğiniz bu uygulamada kullanmak istediğiniz tüm uygulamaları bulabilirsiniz. Diğer dağıtımlarda olmayan ama kamu kurum ve kuruluşlarının sıklıkla kullandığı, Akis, E-beyanname gibi uygulamaları da bulabileceğiniz Pardus yazılım merkezinde, uygulamalar çoğunlukla Türkçe desteklidir.
Yazılım Merkezi Genel Görünüm
Yazılım merkezimizdeki arama butonunun yanında yer alan açılır menünün içinden “Uygulama Öner” bölümündeki formu doldurarak siz de sevdiğiniz uygulamaların Pardus yazılım merkezinde yer almasını sağlayabilirsiniz.
Tüm soru ve önerilerinizi yorum olarak bekliyoruz.
|
164 |
FreeCAD 0.20 Sürümü Yayınlandı
|
Özellikle makine mühendislerinin ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen FreeCAD yazılımı, güncellenen 0.20 sürümünü duyurdu.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/freecad-0-20-surumu-yayinlandi/
|
Özellikle makine mühendislerinin ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen FreeCAD yazılımı, güncellenen 0.20 sürümünü duyurdu.
GNU/Linux dünyasında işinizi görecek pek çok CAD/CAM yazılımı mevcut. LibreCAD, QCAD, OpenCascade, BricsCAD ve hatta Lego yapı taşlarıyla 3 boyutlu şatolar tasarlamanızı sağlayan LeoCAD gibi farklı amaçlara yönelik pek çok yazılım mevcut. Bu yazılımlardan biri olan ve Pardus depolarında da bulabileceğiniz FreeCAD, bir mühendislik öğrencisinin tüm temel ihtiyaçlarını herhangi bir lisans ücreti ödemeksizin görebilecek yetenekte bir yazılım.
Konuya hâkim mühendislerin diliyle söylemek gerekirse FreeCAD, özgür ve açık kaynaklı bir parametrik 3B bilgisayar destekli tasarım (CAD) modelleyici ve sonlu elemanlar yöntemi (FEM) destekli bir yapı bilgi modelleme (BIM) yazılımıdır.
Ağırlıklı olarak makine mühendisliği için tasarlanan FreeCAD, aynı zamanda mimari veya elektrik mühendisliği alanlarını da kapsayan geniş bir kullanım yelpazesini kapsar. Yazılımın özgür doğası nedeniyle kullanıcılar yazılımın işlevselliği Python programlama dili kullanarak gönüllüler ve kullanıcılar tarafından genişletilebilir.
FreeCAD 0.20 sürüm yenilikleri
FreeCAD 0.20, programın gezinme küpü için bir yeni bir arayüz sağlıyor. Yeni sürümde 3B görünümü 45° döndürmek için kenar yüzleri var. En yakına döndür şeklinde yeni bir tercih tanıtıldı. Bu seçildiğinde küp yüzüne tıklandığında 3B görünüm, küpün geçerli yönüne bağlı olarak en yakın mantıksal konuma döndürülüyor. Küp boyutu da artık küp boyutu tercihi ile ayarlanabiliyor.
Yeni gezinme küpü arayüzü
FreeCAD 0.20 sürümünde komut adları artık UI araç ipuçlarının (tooltip) bir parçası olarak dahil ediliyor. Kullanılan dile göre matematiksel ifadelerin yazım şekilleri (ondalık ayırıcılar mesela) kullandığınız arayüz diline göre ayarlanabiliyor.
Yeni sürümdeki ilginç yenilikler arasında, fare davranış biçimini OpenSCAD ya da TinkerCAD‘deki alışkanlıklarınıza göre ayarlayabilmek de var. Bu yenilik, 3B yazıcısı olan kullanıcıları özellikle mutlu edeceğe benziyor.
Parçaların ve montajların içi boş olmayan ve kalıcı kesimleri için yeni bir kesit alma aracı da bu sürüme eklenen yenilikler arasında. Aşağıda gördüğünüz GIF animasyonun kareleri örneğin, bir FreeCAD makrosu olan Screen Wiki ile alındı, bu kesit görüntüler sonrasında Gimp üzerinde birleştirilerek GIF animasyonuna dönüştürüldü.
FreeCAD fırçalı elektrik motoru kesiti
Etiketler:
cad
freecad
modelleme
|
82 |
Faz3 Akıllı Tahtada Mikrofon Kullanımı
|
Bu yazıda Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz Arçelik marka akıllı tahtalarda nasıl mikrofon kullanabileceğinizi anlatıyoruz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/faz3-akilli-tahtada-mikrofon-kullanimi/
|
Bu yazıda Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz Arçelik marka akıllı tahtalarda nasıl mikrofon kullanabileceğinizi anlatıyoruz.
Fatih Projesi kapsamında okullara kurulumu yapılan 3. faz akıllı tahtalar, Pardus ETAP yüklü olarak geliyor. Bu akıllı tahta üzerindeki kulaklık girişini mikrofon olarak kullanmak, elbette mümkün.
Daha önce dağıtımı yapılan 1. ve 2. nesil tahtalarla kıyaslandığında, çok daha gelişkin özellikleri olan ve çok daha kullanışlı bir ürün olarak karşımıza çıkıyor bu tahtalar.
Tahtanın ön plana çıkan en önemli özelliği; kalibrasyon gerektirmeyen, köşelerdeki kameralar ile çalışan dokunmatik özelliğin yerine ön paneldeki entegre reflektörler ile dokunmatik özelliğin tahtaya kazandırılmış olması. Bu sayede dokunmatik ekran çok daha sağlıklı bir şekilde çalışabiliyor. Bunun yanında i7 işlemcili, 16 GB RAM (32 GB desteği de mevcut) bellek ve 512 GB SSD depolama kapasitesi de daha uzun ömürlü kullanılabilmesini sağlıyor.
Faz3 akıllı tahtaya mikrofon kurulumu
Akıllı tahta kulaklık girişine, mikrofon veya kulaklıklı mikrofon takılabilir.
DEB paket biçimindeki yazılımı indirmek için buraya tıklayınız;
Kurulum için:
Kurulum dosyası bu sayfadan indirilir.
Pardus yetkili bir kullanıcı ile oturum açılır (önerilen kullanıcı: etapadmin).
Dosya RAR’dan çıkarılır.
Başka bilgisayarda çıkartırsanız sorun yaşarsınız.
Çıkarılan dosyalardan kur dosyası çalıştırılır.
Oturum açtığınız kullanıcı parolası yazılır.
Kur düğmesine basılarak kurulum yapılır.
Sistem yeniden başlatılır.
Bu işlemlerden sonra aşağıdaki adımları gözden geçiriniz..
Akıllı tahta ile mikrofon kullanımı
Jack’ı kulaklık girişine taktığınızda otomatik bir menü açılacaktır. Açılan menüden daha detaylı ses ayarı yapmak için Ses Ayarları seçeneği seçilir. Detaylı ses ayarı yapılmak istenmez ise kendinize uygun Ses aygıtını seçebilirsiniz.
Not: Jack’ı çıkarıp/taktığınızda her defasında Ses Aygıtı Seç menüsü ekrana gelecektir. Uygun olan ses aygıtınızı seçiniz.
Ses ayarları menüsünden, Çıktı başlığının altında yer alan seçeneklerden ses çıkışını E-Tahta hoparlörlerinden almak yerine kulaklıktan almak istenirse Kulaklıklar seçeneği seçilmelidir.
Uyarı: Kulaklıklar seçeneği seçildiğinde E-Tahta üzerinde bulunan hoparlörler devre dışı kalacak, ses sadece kulaklıktan gelecektir.
E-Tahta hoparlörlerinden ses gelmesi istenirse ses çıktısı HDMI/DisplayPort 2 olarak seçilmelidir. HDMI/DisplayPort 2 seçimi sesin E-Tahta hoparlörlerinden gelmesini sağlayacaktır.
Girdi başlığı altında mikrofon ayarlarına ulaşabilirsiniz. Mikrofon ya da kulaklıklı mikrofon seçeneklerinden hangisini kullanıyorsanız o seçeneği seçmeniz gerekir.
Mikrofon akıllı tahta ile kullanıma hazır! Hayırlı olsun…
Etiketler:
akıllı tahta
etap
mikrofon
|
113 |
Kodunuzda GNU Lisanslarını Kullanmak
|
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org- Örnek GPLv3 : Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir. Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL): Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnu-gpl-lisanslarini-kullanmak/
|
İşveren veya okulunuzdan telif hakkı feragatnamesi edinin.
Her bir dosyaya uygun telif hakkı bildirimlerini koyun.
Kullanıcıların hangi lisans sürümlerini kullanabileceğini açıkça belirttiğinizden emin olun.
GNU GPL veya GNU AGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING dosyası ekleyin.
Eğer kullanıyorsanız GNU LGPL’nin kopyasını içeren bir COPYING.LESSER dosyası ekleyin.
Her dosyaya bir lisans bildirimi koyun.
(İsteğe bağlı olarak) programın bir başlangıç bildirimi göstermesini sağlayın.
(AGPL kullanıyorsanız) programın kaynak kodu kopyalarını önermesini sağlayın.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Örnek GPLv3 :
Her bir dosyanın kopyalama izin beyanı (lisans bildirimi) telif hakkı bildiriminden sonra gelmelidir.
<one line to give the program's name and a brief idea of what it does.>
Copyright (C) <year> <name of author>
Tek dosyalı bir program için, GPL v3 ve sonrasını kullanmaya yönelik kopyalama izin beyanı (GPL):
This program is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with this program. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Birden fazla dosya içeren programlar için, “this program” [bu program] ifadesini programın ismiyle değiştirmek ve beyana “This file is part of NAME” [Bu dosya NAME bir parçasıdır] satırıyla başlamak iyi olacaktır.
Örneğin,
This file is part of Foobar.
Foobar is free software: you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or (at your option) any later version.
Foobar is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.
You should have received a copy of the GNU General Public License along with Foobar. If not, see <https://www.gnu.org/licenses/>.
Bu beyan her kaynak dosyasının başında, telif hakkı bildirimlerine yakın bir şekilde yer almalıdır.
Kısıtlı GPL kullanırken, “Lesser” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun. GNU AGPL kullanırken, Affero” kelimesini tüm üç yerdeki “General” kelimesinin önüne koyun.
Yazdığınız program konsoldan kullanıcıyla etkileşime giriyorsa ilk çalıştırıldığında aşağıdaki gibi bir uyarı mesajı vermesi daha uygun olacaktır:
–Başlangıç Bildirimi–
<program> Copyright (C) <year> <name of author>
This program comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'.
This is free software, and you are welcome to redistribute it
under certain conditions; type `show c' for details.
Buradaki “show w” ve “show c” ifadeleri programınızda GPL in uygun/gerekli kısımlarını gösteren komutlarınız olmalıdır.
Eğer programınız bir grafik arayüze sahipse bu bilgileri Hakkında bölümünde görüntülemelisiniz.
–Affero bildirimi–
Eğer programı GNU AGPL altında yayınlıyorsanız ve kullanıcılarla bir ağ aracılığıyla etkileşim kuruyorsa, program bu kullanıcılara kaynak kodunu da aynı şekilde sağlamalıdır.
GNU lisanslarını kullanmak -gnu.org-
Sonraki >> /Çekirdek ve Kabuk -kernel&shell-
|
119 |
Pardus Hakkında
|
Pardus Hakkında Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana- Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı. Başlangıç 2003 İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo ) Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi ) Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19,21 Çekirdek Linux Paket […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-hakkinda/
|
Pardus Hakkında
Anadolu Parsı -Panthera Pardus Tulliana-
Tanım Açık Kaynak kodlu GNU/Linux işletim sistemi dağıtımı.
Başlangıç 2003
İlk sürüm 04.02.2005 ( Pardus Live CD 1.0 -Gentoo )
Kurulabilir Sürüm 27.12.2005 ( Pardus Linux 1.0 -PiSi )
Diğer Versiyonlar PiSi: 2007, 2008, 2009, 2011 Debian: Pardus 2013, Pardus K. 5, Pardus 17, 19. 21
Çekirdek Linux
Paket Sistemi Debian
Grafik Arayüz Xfce, GNOME, KDE
Lisans GPLv3 -Genel Kamu Lisansı-
Lisans Bedeli Ücretsiz
Pardus Projeleri
ETAP Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi
LiderAhenk Merkezi Yönetim Sistemi
Ahtapot Tümleşik Siber Güvenlik Sistemi
Engerek Kimlik Yönetim Sistemi
İndirme pardus.org.tr
Belgeler pardus.org.tr/belgeler
Forum forum.pardus.org.tr
Bilgi Bankası belge.pardus.org.tr
Topluluk gonullu.pardus.org.tr
Diğer etap.org.tr
Pardus, Debian GNU/Linux temelli Özgür ve Açık Kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilmekte ve kurulabilmektedir. Kişisel veya kurumsal kullanımlar için Pardus’un rekabet edebilir ve sürdürülebilir bir işletim sistemi haline getirilmesi için TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirme ve idame çalışmaları devam ettirilmektedir.
Pardus’un, kamu kurum ve kuruluşları ile KOBİ’lerde kolay yaygınlaştırılabilmesi için kurumsal ihtiyaçları karşılayan Açık Kaynak kodlu alt projeleri bulunmaktadır. Lider Ahenk Merkezi Yönetim Sistemi, Engerek Kimlik Yönetim Sistemi, Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi, Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi (ETAP) bunların başlıcalarıdır.
Pardus ekibi ülkemizde yaygınlaştırılması, destekleyici bir ekosistemin gelişmesi için çalışmalar yapmaktadır. Özgür Yazılımlar konusunda konferans, çalıştaylar ve eğitimler düzenlemekte; Mustafa Akgül Özgür Yazılım Yaz Kampı, Mustafa Akgül Özgür Yazılım Kış Kampı (Akademik Bilişim), Pardus ve Açık Kaynak Günleri gibi organizasyonlara destek vermekte; Teknofest, Özgür Yazılım ve Linux Günleri gibi organizasyonlara katılım sağlamaktadır. Ayrıca kamuoyunu bilgilendirmek için Açık Belge Biçimi (ODF) portalı, Özgür Yazılım faaliyetlerini özendirmek için Açık Kaynak Kod Platformu gibi projeleri başlatmıştır.
Özgürlük içn Pardus!
Pardus versiyonunuz hakkında bilgi almak için os-release dosyasını görüntüleyebilirsiniz.
cat /etc/*release
PRETTY_NAME=Pardus GNU/Linux 21 (yirmibir)
NAME=Pardus GNU/Linux
VERSION_ID=21.2
VERSION=21.2 (yirmibir)
VERSION_CODENAME=yirmibir
ID=pardus
HOME_URL=https://www.pardus.org.tr/
SUPPORT_URL=https://forum.pardus.org.tr/
BUG_REPORT_URL=https://talep.pardus.org.tr/
ID_LIKE=debian
PARDUS_CODENAME=yirmibir
Bu bilgileri veren screenfetch komutunu da deneyebilirsiniz.
screenfetch komutunu kurman için :
apt install screenfetch
screenfetch
Çıktı:
.smNdy+- `.:/osyyso+:.` -+ydmNs. senol@pardus
/Md- -/ymMdmNNdhso/::/oshdNNmdMmy/. :dM/ OS: Pardus 21.4 yirmibir
mN. oMdyy- -y `-dMo .Nm Kernel: x86_64 Linux 5.10.0-21-amd64
.mN+` sMy hN+ -: yMs `+Nm. Uptime: 5h 27m
`yMMddMs.dy `+` sMddMMy` Packages: Unknown
+MMMo .` . oMMM+ Shell: bash 5.1.4
`NM/ `````.` `.````` +MN` Resolution: 5760x1080
yM+ `.-:yhomy ymohy:-.` +My DE: Xfce
yM: yo oy :My WM: Xfwm4
+Ms .N` `N. +h sM+ WM Theme: pardus-default
`MN - -::::::- : :o:+`NM` GTK Theme: pardus [GTK2]
yM/ sh -dMMMMd- ho +y+My Icon Theme: pardus
.dNhsohMh-//: /mm/ ://-yMyoshNd` Font: Ubuntu 12
`-ommNMm+:/. oo ./:+mMNmmo:` Disk: 506G / 832G (65%)
`/o+.-somNh- :yy: -hNmos-.+o/` CPU: Intel Core i7-10750H @ 12x 5GHz [49.0°C]
./` .s/`s+sMdd+``+ddMs+s`/s. `/. GPU: Quadro P620
: -y. -hNmddmNy. .y- : RAM: 5396MiB / 31900MiB
-+ `..` +-
Sonraki >> Özgür Yazılım -freesoftware-
|
188 |
Pardus Yazılım Merkezi Web Sürümü İle Hizmetinizde!
|
En güncel Pardus uygulamalarını bulabileceğiniz Pardus Yazılım Merkezi web sürümü ile hizmetinizde.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-yazilim-merkezi-web-surumu-hizmetinizde/
|
En güncel Pardus uygulamalarını bulabileceğiniz Pardus Yazılım Merkezi web sürümü ile hizmetinizde.
Pardus kullanıcılarını çok mutlu edecek bir haberimiz var. Pardus Yazılım Merkezi içinde yer alan tüm uygulamaları artık web üzerinden inceleyebiliyorsunuz! Kullanıcı puan ve yorumları ile Pardus depolarındaki on binlerce paket içinden en popüler uygulamalara hızlıca erişebilir, Pardus’ta birkaç tıkla kurabileceğiniz çözümlere göz atabilirsiniz.
İçerisinde e-imza, e-beyanname gibi kurumsal uygulamalar, multimedya ve ofis uygulamaları, uzak masaüstü araçları ve geniş bir oyun yelpazesini barındıran Pardus Yazılım Merkezi’nin web sürümüne apps.pardus.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz. Grafik programlarından yazılım geliştirme araçlarına, sistem ihtiyaçlarından modelleme ve canlandırma programlarına kadar birçok konuda ihtiyaç duyabileceğiniz tüm yazılımlar burada!
Pardus Yazılım Merkezi web sürümü hizmetinizde
Uygulamaları ne kadar indirildiğine ve ortalama puanlarına göre sıralayarak size en çok gerekenleri tespit edebileceğiniz gibi, Pardus Yazılım Merkezi üzerinden yapılan işlemlerin çeşitli istatistiklerine de apps.pardus.org.tr üzerinden ulaşabilirsiniz. Mağazamızda eksik olduğunu düşündüğünüz bir uygulama varsa bu bağlantıdan önerinizi yapabilir, Pardus Yazılım Merkezi kütüphanesini zenginleştirebilirsiniz.
Pardus Çevrimiçi Yazılım Merkezi
Etiketler:
pardus
yazılım
yazılım merkezi
|
30 |
Klasik Linux Komutlarına Modern Alternatifler
|
Bu yazıda klasik Linux komutları için daha eğlenceli ve modern olan alternatiflerine değineceğiz. Bat: cat komutuna alternatif cat komutunu text dosyalarının içeriğini görüntülemek için kullanıldığını biliyoruz. Bat komutu ise cat komutundan ayrı olarak söz dizimi vurgulaması ve Git entegrasyonu gibi ek özellikleri mevcuttur. ncdu: du komutuna alternatif du komutu Linux da bir dizinin boyutunu öğrenmek […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/klasik-linux-komutlarina-modern-alternatifler/
|
Bu yazıda klasik Linux komutları için daha eğlenceli ve modern olan alternatiflerine değineceğiz.
Bat: cat komutuna alternatif
cat komutunu text dosyalarının içeriğini görüntülemek için kullanıldığını biliyoruz. Bat komutu ise cat komutundan ayrı olarak söz dizimi vurgulaması ve Git entegrasyonu gibi ek özellikleri mevcuttur.
batcat komutu örneği
ncdu: du komutuna alternatif
du komutu Linux da bir dizinin boyutunu öğrenmek için kullanıldığını biliyoruz. Çok anlaşılır bir komut değil ve varsayılan komut çıktısı da pek güzel gözükmüyor. Buna nazaran ncdu komutu ilk bakışta daha detaylı. güzel ve anlaşılır bir çıktı veriyor.
ncdu komutu örneği
htop: top komutuna alternatif
top komutu Linux terminalde görev yöneticisi gibi çalışmaktadır. Çalışan işlemlere ve kaynak harcamalarını izlemek için güzel bir araçtır. Fakat top komutunu anlamak ve kullanmak biraz karmaşık olabilir. Diğer taraftan htop komutu ise top komutuna göre renkli çıktıları olan ve daha anlaşılır bir arayüze sahiptir. htop ekran çıktısında görünen işlemleri direk olark htop üzerinden sonlandırabilirsiniz.
htop komutu örneği
fd: find komutuna alternatif
find komutu en çok kullanılan Linux komutlarından biridir. Bir sistem yöneticisinin find komutunu kullanmadan hayatta kalması neredeyse imkansızdır. fd komutu find komutunun daha hızlı ve iyi olan bir alternatifidir.
fd komutu örneği
exa: ls komutuna alternatif
exa cli aracı dizinin içeriklerini listelerken birkaç özellik eklemiştir. Varsayılan çıktısında metadata’ları ve dosya tiplerini ayırmak için farklı renkleri kullanmaktadır. Ayrıca dizin yapısını ağaç görüntüsü kullanarak görebilmektedir.
exa komutu örneği
tldr: man komutuna alternatif
Linux da en temel söylemlerden biri “man sayfalarının bir alternatifi yoktur”. Fakat man sayfaları bazen çok karmaşık olabilir.
ls man sayfası
Eğer man sayfalarını okumak çok zor geliyorsa, tldr size pratik komut örnekleriyle man sayfasını basitleştirir.
tldr ls man sayfası
Etiketler:
komut
komut satırı
linux
|
87 |
Pardus Sunucu 21 Üzerinde Cockpit Kurulumu
|
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucu-cockpit-kurulumu/
|
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
Bu yazımda Pardus Sunucu 21 üzerinde, gerçek zamanlı sunucu yönetim paneli Cockpit yazılımının kurulum ve yapılandırmasını anlatacağım.
Cockpit nedir?
Cockpit, web bazlı olarak sunucu yapılandırması yapmak amacıyla kullanılan bir arayüz projesidir. CentOS, Fedora, Debian, Ubuntu, ArchLinux gibi pek çok kardeş dağımla beraber gelişi, hayli detaylı olan belgelendirmesi ve kullanım kolaylığı sayesinde sistem yöneticilerinin en çok tercih ettiği sistem yönetim paneli uygulamalarından biri olmuştur.
Tarayıcı tabanlı bir pano ve yönetim aracı olan Cockpit ile birden çok Linux bilgisayarını kolayca izleyebilir ve yönetebilirsiniz. Bağımsızdır, yapılandırması basit ve kullanımı son derece kolaydır. Komut satırı (terminal) ekranına gerek kalmadan birçok işi yapmamıza olanak sağlar.
Cockpit kurulumu
Öncelikle cockpit paketini kuralım:
sudo apt install cockpit
Cockpit’i çalıştırmak için cockpit servisini başlatmamız gerekiyor. Servis durumunu kontrol etmek için:
sudo systemctl status cockpit
Çıktı eğer şu şekilde görünüyorsa:
● cockpit.service - Cockpit Web Service
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/cockpit.service; static)
Active: inactive (dead)
TriggeredBy: ● cockpit.socket
Docs: man:cockpit-ws(8)
şu komutla cockpit sunucusunu başlatalım:
sudo systemctl start cockpit
Yeniden cockpit sunucusunun durumunu kontrol ettiğimizde çıktı şu şekilde görünmelidir:
● cockpit.service - Cockpit Web Service
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/cockpit.service; static)
Active: active (running) since Sun 2021-11-28 20:34:57 +03; 26s ago
TriggeredBy: ● cockpit.socket
Docs: man:cockpit-ws(8)
Main PID: 20019 (cockpit-tls)
Tasks: 1 (limit: 9499)
Memory: 664.0K
CPU: 27ms
CGroup: /system.slice/cockpit.service
└─20019 /usr/lib/cockpit/cockpit-tls
Kas 28 20:34:57 pardus systemd[1]: Starting Cockpit Web Service
Kas 28 20:34:57 pardus systemd[1]: Started Cockpit Web Service.
Böylece kurulumu tamamladık.
Cockpit arayüzüne erişim
Cockpit arayüzüne erişmek için https://SUNUCU_IP_ADRESI:9090 adresini kullanacağız. Bu adrese girdiğimiz zaman bizi şöyle bir arayüz karşılayacak:
Buraya kullanıcı adımız ve parolamızı girerek devam edelim. Oturum açmak için kullandığımız kullanıcı adı ve parola, Cockpit’e erişim için de kullanılmaktadır, çünkü Cockpit mevcut shadow oturum yönetimini kullanmaktadır. Bu da şu demektir, Cockpit’i başlatmak teknik açıdan bir masaüstü ortamı başlatmak gibidir.
Giriş yaptıktan sonra bizi ilk olarak bu ekran karşılamakta:
Bu arayüzü kullanarak sunucunuzu kolaylıkla yönetebilirsiniz. Gerek duyarsanız Cockpit’in terminal arayüzünden komut satırına erişebilir ve komutlar çalıştırabilirsiniz.
Not: Güvenlik duvarı yapılandırması
Eğer Pardus üzerinde güvenlik duvarı kullanıyorsanız, bu durumda 9090 numaralı porta izin vermemiz gerekmektedir. Pardus üzerinde iptables kullanıldığı için bu kısımı iptables kullanarak anlatacağım.
Öncelikle mevcut iptables kurallarını kontrol edelim:
Chain INPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain FORWARD (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain OUTPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Benim sunucum dışarıya kapalı olduğu için ek bir yapılandırma bulunmamakta. Bu gibi bir durumda yapmamız gereken şey aşağıdaki iki komutu işletmek:
sudo iptables -A INPUT -p tcp --dport 9090 -j ACCEPT
sudo iptables -A OUTPUT -p tcp --dport 9090 -j ACCEPT
Bunu işlettikten sonra çıktı şu şekilde görünecek:
Chain INPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain FORWARD (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
Chain OUTPUT (policy ACCEPT)
target prot opt source destination
ACCEPT tcp -- anywhere anywhere tcp dpt:9090
Son satırda gördüğünüz üzere 9090 numaralı port için iletişim iki yönlü olarak (veri almak ve veri göndermek) etkinleştirilmiş oldu.
Dikkat: Bu iptables yapılandırması port üzerine herhangi bir kaynak üzerinden bağlantı için izin vermektedir. Bu sayfadaki bu bilginin amacı güvenlik duvarı kullanan kişiler için 9090 numaralı portu açmaları gerektiğini belirtmektir. Herhangi bir güvenlik açığına sebep olmamak için güvenlik duvarı yapılandırmanızı kaynak olarak sadece erişim yapmasına izin vereceğiniz IP adreslerini esas alarak yapınız.
Etiketler:
cockpit
pardus
pardus 21
sunucu
|
96 |
Pardus Sunucu OpenVPN Server Kurulumu
|
Bir Linux sistem yöneticisinin bilmesi gereken şeylerden biri de, şüphesiz ki OpenVPN Server kurulumu. Veri gizliliği ve güvenliğinin gün geçtikçe daha büyük önem arz ettiği günümüz şartlarında kendi VPN sunucusunu kurmak isteyenler için bu yazının bir rehber niteliğinde olacağı kanaatindeyim. Bu yazıda bütün OpenVPN ayarlamalarını teker teker elle yapmaktan bizi kurtaran, GitHub’taki angristan kullanıcısının yazdığı […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucu-openvpn-server-kurulumu/
|
Bir Linux sistem yöneticisinin bilmesi gereken şeylerden biri de, şüphesiz ki OpenVPN Server kurulumu. Veri gizliliği ve güvenliğinin gün geçtikçe daha büyük önem arz ettiği günümüz şartlarında kendi VPN sunucusunu kurmak isteyenler için bu yazının bir rehber niteliğinde olacağı kanaatindeyim.
Bu yazıda bütün OpenVPN ayarlamalarını teker teker elle yapmaktan bizi kurtaran, GitHub’taki angristan kullanıcısının yazdığı openvpn-install adlı betiği (script) kullanarak bir anlatım yapılacaktır.
İlk olarak yapmanız gereken şey, elbette depoları güncellemek ve varsa güncellemeleri yapmak.
sudo apt update && sudo apt upgrade -yq
Şimdi sunucunun IP adresini öğrenmek ve her ihtimale karşı bir kenara not almak için şu komutu yazın.
ip a
ip a show eth0 #Yalnızca ethernet portuna atanmış adresleri gösterir.
Örnek çıktı aşağıdaki gibi olmalı. Ben sunucumu sanal makinede çalıştırdığım için eth0 yerine enp0s3 olarak gözüküyor.
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ ip a
1: lo: <LOOPBACK. UP. LOWER_UP> mtu 65536 qdisc noqueue state UNKNOWN group default qlen 1000
link/loopback 00:00:00:00:00:00 brd 00:00:00:00:00:00
inet 127.0.0.1/8 scope host lo
valid_lft forever preferred_lft forever
2: enp0s3: <BROADCAST. MULTICAST. UP. LOWER_UP> mtu 1500 qdisc pfifo_fast state UP group default qlen 1000
link/ether 08:00:27:d9:43:f7 brd ff:ff:ff:ff:ff:ff
inet 192.168.1.12/24 brd 192.168.1.255 scope global dynamic enp0s3
valid_lft 86301sec preferred_lft 86301sec
Sunucunun IP adresi yukarıda kalın olarak işaretlenmiş olan adres. Sizin sunucunuzun IP adresi daha farklı olabilir ancak bulunduğu yer yaklaşık aynı olmalı.
Sunucunuzun özel (private) IP’si ile genel (public) IP’si farklı olabilir. Sunucunun dışarıya açılan genel IP adresini öğrenmek için aşağıdaki komutu girebilirsiniz:
dig +short myip.opendns.com @resolver1.opendns.com
Şimdi betiği indirip OpenVPN Server kurulum aşamasına geçebiliriz. Betiği indirmek için aşağıdaki komutu yazın.
wget https://raw.githubusercontent.com/Angristan/openvpn-install/master/openvpn-install.sh
Ardından indirdiğiniz betiği çalışabilir hale getirmek için şu komutu girin:
chmod +x openvpn-install.sh
Betiği çalıştırmak için aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
sudo ./openvpn-install.sh
Betiği çalıştırdığınızda sizden bazı parametreler girmenizi isteyecektir. Örnek olarak uyguladığım değerleri aşağıda görebilirsiniz:
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ sudo ./openvpn-install.sh
Welcome to the OpenVPN installer!
The git repository is available at: https://github.com/angristan/openvpn-install
I need to ask you a few questions before starting the setup.
You can leave the default options and just press enter if you are ok with them.
I need to know the IPv4 address of the network interface you want OpenVPN listening to.
Unless your server is behind NAT, it should be your public IPv4 address.
IP address: 192.168.1.12
Sunucunuz direkt olarak kendisine atanmış bir sabit IP’ye sahip değil ve bu örnekteki gibi bir aracı vasıtasıyla internete çıkıyorsa betiğimiz bunu algılıyor, IP adreslerini buluyor ve otomatik olarak boşlukları dolduruyor. Size yalnızca enter tuşuna basmak kalıyor.
It seems this server is behind NAT. What is its public IPv4 address or hostname?
We need it for the clients to connect to the server.
Public IPv4 address or hostname: 85.99.177.72
Checking for IPv6 connectivity
Your host does not appear to have IPv6 connectivity.
Do you want to enable IPv6 support (NAT)? [y/n]: n
Sunucunuzda ve ağınızda IPv6 desteği yoksa “n” parametresini girmelisiniz.
What port do you want OpenVPN to listen to?
1) Default: 1194
2) Custom
3) Random [49152-65535]
Port choice [1-3]: 1
OpenVPN’in çalışacağı portu buradan seçebilirsiniz. 1 seçeneğinde varsayılan olan 1194 portunu kullanabilirsiniz. Eğer 1194 portu istemci tarafında erişilemiyorsa ve web sunucusu çalıştırmıyorsanız, 2 seçeneğini seçip 443 portundan çalışmasını sağlayabilirsiniz.
What protocol do you want OpenVPN to use?
UDP is faster. Unless it is not available, you shouldn't use TCP.
1) UDP
2) TCP
Protocol [1-2]: 1
Varsayılan olarak UDP protokolünü kullanmanız önerilir fakat UDP bir şekilde çalışmıyorsa buradan TCP’yi tercih edebilirsiniz.
What DNS resolvers do you want to use with the VPN?
1) Current system resolvers (from /etc/resolv.conf)
2) Self-hosted DNS Resolver (Unbound)
3) Cloudflare (Anycast: worldwide)
4) Quad9 (Anycast: worldwide)
5) Quad9 uncensored (Anycast: worldwide)
6) FDN (France)
7) DNS.WATCH (Germany)
8) OpenDNS (Anycast: worldwide)
9) Google (Anycast: worldwide)
10) Yandex Basic (Russia)
11) AdGuard DNS (Anycast: worldwide)
12) NextDNS (Anycast: worldwide)
13) Custom
DNS [1-12]: 9
Betikte varsayılan değer olarak 11 yani AdGuard DNS verilmiş. Google (9) ve CloudFlare (3) DNS’leri diğerlerine göre daha hızlıdır, onları tercih etmenizi öneririm. Özel bir DNS tercihiniz varsa 13 seçeneğini seçerek girebilirsiniz.
Do you want to use compression? It is not recommended since the VORACLE attack make use of it.
Enable compression? [y/n]: n
Sıkıştırmayı açmamanız önerilir. Çünkü bir güvenlik açığı olan VORACLE saldırısı sıkıştırmayı kullanır.
Do you want to customize encryption settings?
Unless you know what you're doing, you should stick with the default parameters provided by the script.
Note that whatever you choose, all the choices presented in the script are safe. (Unlike OpenVPN's defaults)
See https://github.com/angristan/openvpn-install#security-and-encryption to learn more.
Customize encryption settings? [y/n]: n
Eğer şifreleme ayarlarını değiştirmek istiyorsanız, bu aşamada “y” demelisiniz. Genel olarak öntanımlı değerler güvenliğinizi sağlamak için yeterli olmakla birlikte, ne yaptığınızı biliyorsanız değiştirmenizde bir sakınca yok.
Okay, that was all I needed. We are ready to setup your OpenVPN server now.
You will be able to generate a client at the end of the installation.
Press any key to continue
OpenVPN Server kurulumu bitti, şimdi betiğimiz size istemci tarafından bağlanabilmeniz için dosyalar oluşturacak.
Tell me a name for the client.
The name must consist of alphanumeric character. It may also include an underscore or a dash.
Client name: Pardus21OpenVPNServerDeneme
İstemci yani client adını girin. İsim “alfanümerik” yani harf ve rakamlardan oluşmalıdır. Ek olarak alt çizgi ve tire de içerebilir. Kalın olan yazı benim istemcime verdiğim isim.
Do you want to protect the configuration file with a password?
(e.g. encrypt the private key with a password)
1) Add a passwordless client
2) Use a password for the client
Select an option [1-2]: 1
Eğer istemciye bir parola tanımlamak istiyorsanız, “2” seçeneğini seçmelisiniz.
Note: using Easy-RSA configuration from: /etc/openvpn/easy-rsa/vars
Using SSL: openssl OpenSSL 1.1.1k 25 Mar 2021
Generating an EC private key
writing new private key to '/etc/openvpn/easy-rsa/pki/easy-rsa-2034.XkDzhL/tmp.pOGFHy'
-----
Using configuration from /etc/openvpn/easy-rsa/pki/easy-rsa-2034.XkDzhL/tmp.mUo4M7
Check that the request matches the signature
Signature ok
The Subject's Distinguished Name is as follows
commonName :ASN.1 12:'Pardus21OpenVPNServerDeneme'
Certificate is to be certified until Jan 15 08:49:38 2024 GMT (825 days)
Write out database with 1 new entries
Data Base Updated
Client Pardus21OpenVPNServerDeneme added.
The configuration file has been written to /home/prdsmehmetstc/Pardus21OpenVPNServerDeneme.ovpn.
Download the .ovpn file and import it in your OpenVPN client.
OpenVPN Server kurulumu ve istemci ayar dosyası alma işlemi tamamlandı, artık güvenle internette dolaşabilirsiniz. Eğer birden fazla istemci eklemek istiyorsanız, betiği tekrar çalıştırmanız yeterli olacaktır.
prdsmehmetstc@pardus21sunucu:~$ sudo ./openvpn-install.sh
[sudo] password for prdsmehmetstc:
Welcome to OpenVPN-install!
The git repository is available at: https://github.com/angristan/openvpn-install
It looks like OpenVPN is already installed.
What do you want to do?
1) Add a new user
2) Revoke existing user
3) Remove OpenVPN
4) Exit
Select an option [1-4]:
1’i seçerek yeni istemci ayar dosyası oluşturabilir, 2’yi seçerek daha önce oluşturulmuş olan istemci kaldırılabilir, 3’ü seçerek OpenVPN Server kurulumu kaldırılabilir ve 4’ü seçerek betikten çıkılabilir.
Eğer UFW veya IPTABLES gibi bir güvenlik duvarı (firewall) kullanıyorsanız ilk başta belirlediğiniz OpenVPN portuna izin vermelisiniz. Aşağıda verilen örnekler öntanımlı 1194 portu içindir.
UFW için
sudo ufw allow 1194
IPTABLES için (TCP protokolünü kullanan)
sudo iptables -I INPUT -p tcp -m tcp --dport 1194 -j ACCEPT
veya
sudo iptables -A INPUT -p tcp -m tcp --dport 1194 -j ACCEPT
IPTABLES için (UDP protokolünü kullanan)
sudo iptables -I INPUT -p udp -m udp --dport 1194 -j ACCEPT
veya
sudo iptables -A INPUT -p udp -m udp --dport 1194 -j ACCEPT
OpenVPN Server’ı durdurmak/başlatmak/yeniden başlatmak/durumunu kontrol etmek için gerekli olan komutlar da şöyle sıralanıyor:
sudo systemctl stop openvpn@server
sudo systemctl start openvpn@server
sudo systemctl restart openvpn@server
sudo systemctl status openvpn@server
İstemci bağlantısının nasıl yapılacağı hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bu yazıyı okuyabilirsiniz.
Etiketler:
ağ
openvpn
openvpn server
openvpn sunucu
pardus
sanal ağ
server
sunucu
vpn
|
149 |
Pardus 21 İncelemesi
|
Merhaba, bugün sizlerle Pardus 21 İncelemesi yapacağız. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, yeni Pardus Debian çekirdeğinde yükselmeye devam ediyor ve bence gelişmeleri gayet güzel.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-incelemesi/
|
Merhaba, bugün sizlerle Pardus 21 İncelemesi yapacağız. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki, yeni Pardus Debian çekirdeğinde yükselmeye devam ediyor ve bence gelişmeleri gayet güzel.
Özellikle Pardus ekibinin container teknolojisine yönelmesi ve sanallaştırma teknolojilerini kullanmaları benim gerçekten hoşuma gitti. Şimdi öncelikle Pardus 21’in özelliklerine bir bakalım;
Xfce 4.16 masaüstü ortamı
Gnome 3.38 masaüstü ortamı
Sürücüsüz yazıcı/tarayıcı (AirPrint/AirScan) desteği
exFAT dosya sistemi desteği
Parmak izi okuyucu desteği
Güncellenen simge seti ve renk paletleri
Ebeveyn içerik kontrolü aracı (Gnome)
Kolaylaştırılmış internet paylaşımı (Gnome)
Farklı tarama hızı kullanan monitörleri bir arada kullanabilme desteği (Gnome)
Pardus Mağaza yerini daha işlevsel olan Pardus Yazılım Merkezi’ne bırakıyor.
Pardus Güç Yöneticisi ile tasarruf ve yüksek performans modları
İlk kurulum sonrası açılan “Hoş geldiniz” aracı, ilk ayarları yapmaya yardımcı oluyor.
LibreOffice 7.0
Gimp 2.10.22
Inkscape 1.02
Calligra ofis yazılımları seti 3.2
OpenJDK 17
Sistem Gereksinimleri
İşlemci (64bit mimari) -> En az: 1.0 Ghz, Tavsiye edilen: 1.6 Ghz+
RAM en az: 1024 MB, Tavsiye edilen: 2 GB+
Gerekli disk alanı en az: 8GB, Tavsiye edilen: 10GB+
En az 1024×768 çözünürlüğü destekleyebilen grafik işlemci
1- Tasarım
Pardus’un yenilenen görünümü ve simge paketi aslında diğer Pardus sürümlerine göre son derece minimal ve sade duruyor. Özellikle kurumsal uygulamalara yönelik bir işletim sisteminin tema konusundaki yapılanması benim şahsen hoşuma gitti. Çünkü bu temanın kurumlarda ve kuruluşlarda kullanacağını düşünecek olursak son derece yerinde bir tasarım olmuştur.
2- Hız & Kararlılık
Pardus’un yeni Linux çekirdeği 5.10 LTS sürümü, eski çekirdeklere nazaran çok daha hızlı ve stabil duruyor. Ham Debian üzerinde de test ettiğim bu çekirdek donanım konusunda da cüretkar ve eski donanımlar, özellikle de yazıcı konusunda tanımama sorununu çözmüş gibi görünüyor.
Pardus’un açılış hızı da benim kullandığım cihazda ( Macbook Pro 2012 ) 2GB RAM üzerinde ve normal HDD üzerinde gayet hızlı. Ortalama 21 saniyelik yükleme süresi normal HDD olmasına rağmen gayet hızlı olarak görünüyor. Yeni Pardus’un RAM politikası da diğer sürümlere göre, özellikle xfce4 masaüstü ortamında gayet makul görünüyor. 2GB RAM üzerinde test ettiğim sistemde anlık RAM tüketimi 940-950 MB bandında görünüyor.
3- Uygulamalar ve Xfce4 Yapıları
Padus’un öntanımlı gelen uygulamaları kişisel bir kullanıcının istediği tüm ihtiyaçları karşılar nitelikte gerek internet tarayıcısı gerek ofis paketi ile Pardus’u kurduğunuzda direkt olarak işlerinize odaklanabilirsiniz. Pardus xfce sürümünde minimal halde kullanılan ayarlar ve ayar yöneticisi diğer işletim sistemlerinden geçen kullanıcılar için zor görünmüyor.
4- Sürücüler
Sürücüler konusunda malesef detaylı yazamayacağım ama şunu söylemeliyim ki eski Macbook Pro’nun bütün sürücüleri otomatik olarak çalışıyor. Yazıcı konusunda web sayfasında yazan universal printer driver ile bütün eski yazıcıların çalıştığından bahsedilmiş ancak yine söylemeliyim ki sadece 1 cihazda test etme şansı bulabiliyorum.
5- Güvenlik
Pardus’un güvenliği konusunda Debian’dan gelen ve Linux’un doğası gereği virüs veya zararlı yazılımlardan izole edilmiş olarak görünüyor. Tabii ki Linux’a virüs yoktur diyemeyiz. Ancak yine de diğer platformlara göre çok daha az bulunmaktadır. Yine de unutulmamalıdır ki insanlar kötü düşüncelerine yenildiklerinde bunu kullanacaklardır. Yani hiç bir duvar aşılamaz değildir .
6- Destek
Destek konusunda Pardus forumları bulunmaktadır. Özellikle kurumsal uygulamalara yönelik çağrı merkezi uygulaması son derece yerinde görünüyor. Pardus şu an üzerinde çalışılan ve devlet finansmanı sağlanan bir proje olduğu için hem kurum içi hem de yüklenicilerle beraber yardım konusunda diğer dağıtımlardan ileride diyebiliriz.
7- Pardus 21 İncelemesi ve son görüşler
Pardus kullanmak isteyen kullanıcılara tavsiyem, öncelikle Pardus yükleme kılavuzunu detaylıca okumalısınız. Daha sonradan geçmek istediğiniz platformdaki ihtiyaçlarınızı iyice belirlemelisiniz. Çünkü Pardus’ta bazı Windows uygulamaları ve Mac OS uygulamaları çalışmayacak. Onun yerine Linux alternatiflerini veya diğer ücretsiz programları bulmanız gerekecek. O yüzden araştırma yapmadan geçmemenizi öneriyorum.
Pardus 21 İncelemesi yazıma dair görüş ve sorularınızı benimle yorumlardan paylaşabilirsiniz. Şimdilik bu kadar…
Not: Bu yazının özgün hali Sezgin Güler’in 30 Eylül 2021 tarihinde yazmış olduğu blog yazısından alınmıştır.
Etiketler:
inceleme
pardus
pardus 21
|
4 |
Rust + GTK4 + Relm4 ile Linux’a Uygulama Geliştirme
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus 23 işletim sisteminde GTK4’ü Elm mimarisi(Model, View, Update) ile birlikte kullanmamızı sağlayan Relm4 kütüphanesiyle Rust dilinde bir masaüstü uygulaması geliştireceğiz. Programımızın nihai görüntüsü. Kurulum Geliştirmeye başlamadan önce gerekli kütüphaneleri ve Rust dilinin kurulumunu gerçekleştirelim. GTK4 GTK4 kütüphanesiyle geliştirme yapabilmek için -dev paketini sistemimize kuralım: Rust Rust dilini sisteminize kurmak için önerilen […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/rust-gtk4-relm4-ile-linuxa-uygulama-gelistirme/
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus 23 işletim sisteminde GTK4’ü Elm mimarisi(Model, View, Update) ile birlikte kullanmamızı sağlayan Relm4 kütüphanesiyle Rust dilinde bir masaüstü uygulaması geliştireceğiz.
Programımızın nihai görüntüsü.
Kurulum
Geliştirmeye başlamadan önce gerekli kütüphaneleri ve Rust dilinin kurulumunu gerçekleştirelim.
GTK4
GTK4 kütüphanesiyle geliştirme yapabilmek için -dev paketini sistemimize kuralım:
sudo apt install libgtk-4-dev
Rust
Rust dilini sisteminize kurmak için önerilen resmi sitesinden indirmenizdir: https://www.rust-lang.org/tools/install
Hazırız! Projeyi oluşturalım
Öncelikle cargo ile yeni bir Rust projesi oluşturalım:
cargo new relm4-dersi
Daha sonra projemizin bağımlılıklarına relm4’ü ekleyelim (relm4, gtk4’e bağımlıdır, tekrar yazmaya gerek yok).
Örnek bir Cargo.toml dosyası:
[package]
name = relm4-dersi
version = 0.1.0
edition = 2021
# See more keys and their definitions at https://doc.rust-lang.org/cargo/reference/manifest.html
[dependencies]
relm4 = 0.6
# Yakında relm4 0.7 sürümü çıkacak, şuan 0.7.0-beta.2.
Projemizin bağımlılıklarını da ayarladıktan sonra içeriğini düzenlemeye başlayabiliriz.
Relm4 Uygulaması
Bir GTK4 + Relm4 uygulaması oluşturmak için src/main.rs dosyamızı aşağıdaki şekilde yapalım:
fn main() {
let app = RelmApp::new(tr.org.pardus.relm4-dersi);
app.run::<AppModel>(0);
}
AppModel bizim bir alt bölümde oluşturacağımız Model’imizin ismi ve parametredeki 0 değeri Relm uygulamasına vermek istediğimiz başlangıç parametresi. Bu parametre aşağıda tanımlayacağımız Component’in Init tipinden verilir.
App içinde kullanmak istediğimiz ve app’i koşturmaya başlatmadan önce elde ettiğimiz değerleri başlangıç parametresi vererek app’in içine aktarabiliriz.
::<AppModel> bir turbofish syntax örneğidir. Generic tip kullanan fonksiyonlarda bazen tipin ne olduğunu belirtmek için bu şekilde kullanılır(bir başka örnek: 42.parse::<i32>()).
app.run ile uygulamamızı çalıştırdık ve modelimizin AppModel tipinde olduğunu belirttik.
Elm mimarisi
Model
İlk olarak uygulamamızda dinamik olarak değiştireceğimiz değerleri Model olarak tutacağımız struct’ımızı tanımlayalım.
Basit bir sayaç uygulaması yapacağımız için kullanıcı butona bastığında artacak/azalacak sayacın miktarını bir değişkende tutalım:
struct AppModel {
counter: u8,
}
Message
Program çalışma esnasında modeldeki değerleri değiştirmek için view’den gelen Message’ları Update kısmında ele alıyoruz.
Model, Update ve View kısımları birbirinden tamamen bağımsızdır. Aralarında Message’lar ile haberleşirler.
Örneğin bir butona basıldığında Model’i güncellemek için buton bir Message gönderir. Bu farklı farklı manalar barındıran mesajların hepsini tek bir enumda tanımlayabiliriz:
enum Message {
Increment, // Sayacı bir artır mesajı
Decrement, // Sayacı bir azalt mesajı
}
Component
Component’ler Relm4’ün “building block”ları diyebiliriz. Bir widget listesi, mesaj ve model tipi, input output tipi gibi tüm bunların tanımlı olduğu nesneler Component’lerdir. Bir Relm4 componenti custom tanımlanabilen şu tipleri tutar:
Input: Component’lere gelen mesajların tipini belirtir. Örneğin bir buton basıldığında componente mesaj gelir ve component de update() fonksiyonunda buna göre bir işlem gerçekleştirir.
Output: Component’lerden diğer Component’lere mesaj göndermek için kullanılan tipi belirtir. Mesela iki component birbiriyle mesajlar ile haberleşmek istediğinde birinin Input tipine öbürünün Output tipi yazılmalıdır.
Init: Component oluşturulurken bir başlangıç değeri aktarmak istersek hangi tipte bir değer aktarmak istediğimizi belirtir.
Root: Component’in root(kök) GTK widgetinin tipini belirtir.
Widgets: Component’e ait ve update kısmında güncellemek istediğimiz widgetlerin tutulduğu struct’ın tipini belirtir.
Biz uygulamamız için bir tane Component kullanacağız, dolayısıyla sadece Input tipi bizim Message enum’ımız olacak ve Output tipi boş yani unit type () olacak.
Component Macrosu
Normalde yukarıda yazdığım değerleri Component traitini implement eden bir struct’a kendimiz elle tanımlamalıyız ancak bu işlemi bizim için kolaylaştıran bir macro var ve ben direkt olarak kod örneğini buradan vermek istiyorum. Detaylı bilgi için relm4 kitabına bakabilirsiniz.
AppModel modelimiz için Componentimiz:
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
// View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self>; {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
// Update
fn update(&mut self, msg: Self::Input, sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter = self.counter.wrapping_add(1);
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
}
Şimdi iyice anlamak için Component kodumuzu parça parça inceleyelim.
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
Sadece Init, Input ve Output tiplerini implement etmemizi isteyen, Root ve Widgets’i view! macrosunda kendi oluşturup atayan SimpleComponent traitini implement ediyoruz. Eğer impl Component for AppModel tercih etseydik Root ve Widgets‘i de kendimiz yazmalıydık.
View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
300×100 boyutunda bir gtk::Window‘u oluşturduk ve içine main child olarak gtk::Box ekledik.
gtk::Box bir container ve içine birden fazla widget alıp onları ya alt alta veya yan yana dizer. Diğer dillerdeki HLayout veya VLayout yapılarına benzer.
gtk::Button bir buton ve üzerine tıklandığında connect_clicked ile atanmış fonksiyonu çalıştırır. Burada ise bir fonksiyon yerine direkt olarak Update aşamasına göndereceği mesajın ne olduğunu yazdık, bu yazım kolaylığını bize view! macrosu sağlıyor, yoksa açıkça yazmak istesek şöyle yazacaktık:
connect_clicked => move |_btn| { sender.input(Message::Increment); }
gtk::Label ise bir metin alanı widgeti. set_label fonksiyonunda label’in içeriğinde gözükecek yazıyı vermiş olduk.
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
Yalnız bir fark var, üzerine koyduğumuz #[watch] etiketiyle set_label fonksiyonu model her değiştiğinde çağırılacak. Böylece model her değiştiğinde labelimiz otomatik olarak counter’ın değerini gösterecek.
Şimdi init() fonksiyonuna bir bakalım:
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self> {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
Component ilk defa oluşturulduğunda bu fonksiyon bir kere çalışır. Self::Init tipi bizim yukarıda tanımladığımız type Init = u8‘i gösteriyor. yani counter: u8 oluyor.
sender ise Component’imiz ile mesaj göndermek için kullandığımız şey diyebiliriz.
Burada model ve widgets’i oluşturduktan sonra ComponentParts struct’ı şeklinde oluşturduğumuz model ve widgetleri return ile geri döndürüyoruz.
Rust’da bir değeri return etmek için o değeri fonksiyonun son satırına noktalı virgülsüz şekilde yazabiliriz, daha önce return etmek için ise return degisken; şeklinde kullanmalıyız
widgets’i bizim için view_output!() macrosu view! macrosu içerisinde tanımladığımız ve bir isim atadığımız widgetler ile oluşturuyor(şuan label üzerinde program çalışırken değişiklik yapılacağı için sadece label var). Elle tanımlamak isteseydik şu şekilde yazabilirdik:
// Örnek el ile tanımlama
struct AppWidgets {
label: gtk::Label,
}
///
fn init() {
let label = gtk::Label::new(Some(&format!(Counter: {}, model.counter)));
///..
let widgets = AppWidgets { label };
ComponentParts { model, widgets }
}
Programınızı macrosuz el ile yönetmek ve widgetleri el ile eklemek isterseniz Relm4 kitabındaki şu sayfaya bakabilirsiniz: https://relm4.org/book/stable/first_app.html
Programımızın Model, View, Update bölümlerindeki View kısmını bu fonksiyonda oluşturmuş olduk.
Update
Programımızın Model, View, Update bölümlerindeki Update kısmı işte burada gerçekleşiyor.
fn update(&mut self, msg: Self::Input, sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter = self.counter.wrapping_add(1);
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
update(), sender bir input mesajı gönderdiğinde çalışacak kodları içerir. Hangi mesajın geldiğini 2. parametrede msg değişkeniyle tutuyoruz. Mesajın tipi bizim type Input = Message; ile tanımladığımız tip, yani Message enum’ı. Yani msg: Message şeklinde tanımlı diyebiliriz.
Eğer Increment mesajı gelirse self.counter‘ı (yani AppModel struct’ından oluşturduğumuz bir nesnenin counter: u8 değişkenini) bir artırıyoruz. Bu kısım self.counter += 1 şeklinde de yazılabilirdi, fakat wrapping_add(1) ile eğer u8’in limiti yani 0 veya 255’ten taşarsa tekrar başa dönmesi sağlanıyor.
Eğer wrapping_add kullanılmazsa 255’e 1 eklendiğinde değer overflow olup program panic olur ve kapanır. Rust bunun gibi belirsizliklere yol açacak davranışların açıkça handle edilmesini istiyor. Bu yüzden += ile toplama işlemi varsayılan olarak wrapping değil.
Derleme ve Çalıştırma
Programımızı sadece derlemek için cargo build komutunu kullanabiliriz. Eğer programımızı debug bilgilerinden arınmış ve herkesle paylaşmak üzere derliyorsak cargo build --release şeklinde kullanmalıyız.
Programımızın tek dosyada bulunan tüm main.rs içeriği aşağıdaki gibidir:
use gtk::prelude::*;
use relm4::prelude::*;
// Model
struct AppModel {
counter: u8,
}
#[derive(Debug)]
enum Message {
Increment,
Decrement,
}
#[relm4::component]
impl SimpleComponent for AppModel {
type Init = u8;
type Input = Message;
type Output = ();
// View
view! {
gtk::Window {
set_title: Some(Simple app),
set_default_size: (300, 100),
gtk::Box {
set_orientation: gtk::Orientation::Vertical,
set_spacing: 5,
set_margin_all: 5,
gtk::Button {
set_label: Increment,
connect_clicked => Message::Increment,
},
gtk::Button {
set_label: Decrement,
connect_clicked => Message::Decrement,
},
gtk::Label {
#[watch]
set_label: &format!(Counter: {}, model.counter),
set_margin_all: 5,
}
}
}
}
// Initialize the component.
fn init(
counter: Self::Init,
root: &Self::Root,
sender: ComponentSender<Self>,
) -> ComponentParts<Self> {
let model = AppModel { counter };
// Insert the code generation of the view! macro here
let widgets = view_output!();
ComponentParts { model, widgets }
}
// Update
fn update(&mut self, msg: Self::Input, _sender: ComponentSender<Self>) {
match msg {
Message::Increment => {
self.counter += 1;
}
Message::Decrement => {
self.counter = self.counter.wrapping_sub(1);
}
}
}
}
fn main() {
let app = RelmApp::new(tr.org.pardus.relm4-dersi);
app.run::<AppModel>(0);
}
Not: Program modüllere ayırmak ve arayüzü ayrı bir modülde ve ayrı bir dosyada tutmak, program büyüdükçe proje yönetmeyi daha da kolaylaştırır.
Programımızı derlemek ve çalışır halini görmek için:
cargo run
# veya
cargo run --release # Yayınlamak için, debug kodlarını içermez, düşük boyutlu ve daha hızlıdır.
Derlenmiş program çıktısını ./target/release/relm4-dersi yolunda bulabilirsiniz.
Programımızın nihai görüntüsü.
Programımızın çalışma videosu.
İşte bu kadardı!
Herhangi bir sorunuz olursa yazmaktan çekinmeyin. Yardım almak veya katkı sağlamak için Discord kanalımıza katılmayı unutmayın!
Detaylı bilgi için kaynaklar:
Relm4 resmi kitabı: https://relm4.org/book/stable/
Relm4 resmi sitesi: https://relm4.org/
Relm4 resmi örnekleri: https://github.com/Relm4/Relm4/blob/main/examples/simple.rs
Relm4 dokümantasyonu: https://docs.rs/relm4/latest/relm4/
gtk4: https://gtk.org/
Elm mimarisi: https://guide.elm-lang.org/architecture/
Etiketler:
gtk4
linux
pardus
pardus 23
relm4
rust
yazılım geliştirme
|
18 |
Açık Kaynak -Open Source-
|
Açık Kaynak -Open Source-, tıpkı özgür yazılımlar gibi kullanıcıya yazılımı kullanma, anlama, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri sunan yazılımdır. Bu topluluk hareketi ise 3 Şubat 1998’de California’da düzenlenen bir strateji oturumunda doğmuştur. Açık Kaynak tanımı Debian1 Özgür Yazılım Yönergeleri revize edilerek türetilmiştir. Dolayısıyla Özgür Yazılım ve Açık Kaynak birbirinin neredeyse aynısıdır diyebiliriz. Açık kaynak, el birliği […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/open-source/
|
Açık Kaynak -Open Source-, tıpkı özgür yazılımlar gibi kullanıcıya yazılımı kullanma, anlama, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri sunan yazılımdır. Bu topluluk hareketi ise 3 Şubat 1998’de California’da düzenlenen bir strateji oturumunda doğmuştur. Açık Kaynak tanımı Debian1 Özgür Yazılım Yönergeleri revize edilerek türetilmiştir. Dolayısıyla Özgür Yazılım ve Açık Kaynak birbirinin neredeyse aynısıdır diyebiliriz. Açık kaynak, el birliği ile yazılımı geliştirme metodolojisini iyileştirmeye odaklanırken Özgür Yazılım ortaya çıktığı dönemin teknolojisi ve gereği olarak felsefesini ön planda tutar.
Yazılımların dağıtım koşulları aşağıdaki kriterlere uygun olmalıdır:
1. Ücretsiz Yeniden Dağıtım
Açık kaynak yazılım lisansı, birkaç farklı kaynaktan gelen programları içeren toplu bir yazılım dağıtımının bir bileşeni olarak yazılımın satışı veya dağıtımı için telif hakkı veya başka bir ücret gerektirmez.
2. Kaynak Kodu Açık
Yazılım açık kaynak olarak dağıtılmalı, eğer derlenmiş haliyle dağıtılıyor ise kaynak kodunu da beraberinde içermeli ya da kaynak koduna kolay ve ücretsiz erişime imkan vermelidir. Bu kaynak kod yazılımcının anlayıp değiştirebileceği biçimde olmalı, bilinçli olarak anlaşılırlığı engellenmemelidir.
3. Türetilen İşler
Lisans, değişikliklere ve türetilmiş çalışmalara izin vermeli ve bunların orijinal yazılımın lisansıyla aynı koşullar altında dağıtılmasına izin vermelidir.
4. Yazarın Kaynak Kodunun Bütünlüğü
Lisans, kaynak kodun değiştirilmiş biçimde dağıtılmasını kısıtlayabilir, ancak aynı zamanda değiştirilmiş kaynak kodundan oluşturulan yazılımın dağıtımına açıkça izin vermelidir.
5. Kişi veya Gruplara Yönelik Ayrımcılık Yapılamaz
Açık kaynak olarak lisanslanan yazılımın lisansında herhangi bir kişi ya da gruba karşı ayrımcılık yapılamaz.
6. Çalışma Alanına Yönelik Ayrımcılık Yapılamaz.
Herhangi bir amaç için yazılımın kullanılması engellenemez.
7. Lisansın Dağıtımı
Programa eklenen haklar, söz konusu taraflarca ek bir lisans uygulamasına gerek kalmadan programın yeniden dağıtıldığı herkes için geçerli olmalıdır.
8. Lisans Bir Ürüne Özgü Olmamalıdır.
Yazılıma eklenen haklar, programın belirli bir yazılım dağıtımının parçası olmasına bağlı olmamalıdır.
9. Lisans Diğer Yazılımları Kısıtlamamalıdır.
Lisans, lisanslı yazılımla birlikte dağıtılan diğer yazılıma kısıtlamalar getirmemelidir. Örneğin, lisans aynı ortamda dağıtılan diğer tüm programların açık kaynaklı yazılım olması konusunda ısrar etmemelidir.
10. Lisans Teknolojiden Bağımsız Olmalıdır.
Lisans maddeleri bir teknoloji ya da arayüz dayatması yapamaz.
Neden Özgür Yazılım?
Bilimin gelişmesi elbette bilgininin paylaşılmasıyla mutlak hızına ulaşabilir. İletişimde sembollerin -yazı- kullanılmaya başlaması bilginin gelecek nesillere aktarımını sağlamış ve bilgi birikimi bizi bugünlere taşımıştır. Bilgiyi kapatmadan ‑tekelleştirmeden- insanlığın yararına paylaşmak bizleri geleceğe daha hızlı taşıyacaktır. Bilgiyi açık bir şekilde paylaşmak özgür/açık kaynak yazılım, özgür/açık belge, özgür teknoloji lisansları ile mümkündür. Özgür ve açık kaynak yazılım lisansları, kapalı kaynak -sahipli- yazılım lisanslarının aksine kullanıcıların haklarını korur ve bu lisanslara sahip yazılımlar birlikte üretmeye ‑geliştirmeye- daima açıktır.
“Özgür” ve “Açık Kaynak” yazılımlara ileriki senaryolarda değineceğiz ancak daha kapsamlı bilgi için gnu.org ve opensource.org adreslerini ziyaret edebilirsiniz.
Sonraki >> Özgür Yazılım Lisansları
|
89 |
Linux Komutlarına Giriş
|
Bazı kurulum belgelerinde çeşitli Linux komutları görüyor, ancak tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyor musunuz?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/linux-komutlari-giris/
|
Bazı kurulum belgelerinde çeşitli Linux komutları görüyor, ancak tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyor musunuz?
Linux komutları konusunda uzmanlaşmak mı istiyorsunuz? Yoksa sadece meraklı bir Linux kullanıcısı mısınız? O halde bu yazıyı dikkatle okumanızı tavsiye ediyorum!
Komut satırı arayüzü (CLI – Command Line Interface), genel olarak yeni başlayanlar veya ev kullanıcıları tarafından pek tercih edilmez. Öte yandan komut satırı arayüzü, grafik arayüze göre çok daha güçlü, işlevsel ve hızlıdır. Bu konunun bir Linux kullanıcısının mutlaka öğrenmesi gereken konular arasında ilk sırada yer aldığını düşünen biriyim. Bu sebeple Linux sistemlerde komut satırı arayüzü kullanımı için temel olarak bilinmesi gereken noktaları içerdiğini düşündüğüm bu yazıyı sizler için hazırladım.
Temel Linux komutlarını öğrenmeden önce dikkat edilmesi gereken ilk konu, Linux komutlarının dizilimi olmalıdır. Böylelikle Linux komutları daha rahat anlaşılabilir.
Linux komutlarının dizilimi
Linux komutları genel olarak aşağıdaki dizimi kullanır.
<komut> <-seçenek(ler)> <(varsa) parametre>
Seçenekler, genel olarak tek harf olarak tanımlanmıştır ancak uzun halleri de bulunabilir. Linux komutlarında seçenek yazılırken - (tire) işareti kullanılır. Şayet uzun biçimde yazılacaksa -- (iki tire) kullanılır.
Örneklerle devam edelim.
<komut> --help
Bir komut hakkında bilgi almak için --help seçeneği kullanılır. Hemen örneklerle inceleyelim:
ls --help komutunu yazdığınızda, ekranda ls komutunun alabileceği parametreleri listeleyen ve onları kısaca açıklayan bir çıktı göreceksiniz. Burada ls komut, --help seçenektir.
cd / komutunu yazdığınızda ise çalışma dizini / (kök) dizini olacaktır. Burada cd komut, / parametredir.
Bütün komutlarda aynı anda seçenek ve parametre kullanmak zorunda değilsiniz. Bazı komutlar seçenek ve parametre girmeden de çalışabilir. “Temel Komutlar” kısmında örnekleri göreceksiniz.
Linux komut yapısından temel olarak bahsettik, artık temel komutlara geçelim.
Temel Linux komutları
ls – list directory
Dizin ve dosyaları listelemek için kullanılır. Listeleme sırasında, dizin ve dosyalar çeşitli renklerle ifade edilir.
ls
Mevcut dizindeki dosyalar ve dizinleri listeler.
ls -a
Gizli dizin ve dosyaları da kapsayarak listeler.
ls -l
Dizin ve dosyaları detaylı olarak listeler. ls -lh komutu ile daha okunabilir biçimde yazdırabilirsiniz.
ls <dizin-yolu>
Verilen dizini listeler.
Ayrıca dosyaları ada ve boyuta göre sıralama gibi seçenekleri vardır. Daha detaylı bilgi için man ls komutunu girebilir, komutun kullanımını ve tüm parametrelerini öğrenebilirsiniz.
cd – change directory
Dizinler arası geçiş yapmak için kullanılır.
cd /
Kök dizine gider.
cd
Yalnızca komut yazılırsa kullanıcı ev dizinine gider.
cd ..
Bir üst dizine gider.
Komut parametresi kök dizinden, yani / işaretiyle başlarsa buna tam yol kullanımı denir.
cd /home
/home dizinine gider. /home dizini kök dizinin altında bir dizindir.
Aşağıdaki gibi bir kullanımda ise göreceli yol kullanımı denir. Yine kök dizini referans alır.
cd ../..
cp – copy
Dosya kopyalamak için kullanılır.
cp <kaynak> <hedef>
Bir dizin ve onun içindekileri kopyalamak için -r parametresini kullanmanız gerekir.
cp -r <kaynak> <hedef>
Birden fazla dosya ve/veya dizini kopyalamak için, kaynak kısmına kopyalanacak dosya ve dizinleri sırayla yazabilirsiniz.
cp -r <kaynak> <kaynak1> <hedef>
mv – move
Dosya veya dizin taşımak için kullanılır. Bir başka işlevi ise dosya veya dizinlerin adının değiştirilmesidir.
mv <kaynak> <hedef>
mv <dizin> <yeni_dizin_adi>
İşlem sonucuyla ilgili bilgi almak için -v parametresini kullanabilirsiniz.
rm – remove
Dosya silmek için kullanılır. Normal şartlarda rm, dizin silmez. Bunun için -r (--recursive) parametresini kullanmanız gerekir. Eğer silerken soru sormasın, ne var ne yok silsin istiyorsanız -f (--force) parametresini kullanmanız gerekir. Bu iki parametrenin birlikte kullanımı ise epey tehlikelidir. Kullanırken dikkatli olmanızda fayda var.
rm </dizin_adi/dosya_adi.uzanti>
rm -rf <dizin_adi>
mkdir – make directory
Yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır.
mkdir <dizin_adi>
Aynı anda birden fazla dizin oluşturmak için dizin adları arasında boşluk bırakmanız yeterli.
mkdir <dizin_adi> <dizin_adi1> <dizin_adi2>
İç içe dizinler oluşturmak istiyorsanız, -p parametresini kullanabilirsiniz.
mkdir -p <dizin_adi/dizin_adi1/dizin_adi2>
İşlem sonucunu yazdırmak için -v parametresini kullanabilirsiniz.
mkdir -pv <dizin_adi/dizin_adi1/dizin_adi2>
rmdir – remove directory
Boş dizinleri silmeye yarar.
rmdir <dizin_adi>
pwd – print work directory
Bulunulan dizin yolunu kök dizinden itibaren tam yol olarak verir.
pwd
whereis
Bir dosyanın nerede veya nerelerde bulunduğunu gösterir.
whereis <komut>
whatis
Komutlarla ilgili kısa bilgi almak için kullanılır.
whatis <komut>
man
Komutlarla ilgili detaylı bilgi almak için kullanılır. Man dosyaları hakkında daha fazla bilgi için buraya bakabilirsiniz.
man <komut>
clear
En sık kullanılan komutlardandır. Komut satırı arayüzünü temizlemeye yarar.
Bu yazının son komutu olan clear komutunu da öğrendiğinize göre artık komut satırı arayüzünde temiz bir sayfa açabilir, öğrendiklerinizi uygulayarak Linux komut satırı arayüzünü keşfe çıkabilirsiniz.
Etiketler:
cli
console
komut
komut satırı
konsol
linux
terminal
|
171 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Mehmet D. İNCE
|
Söyleşi konuğumuz Mehmet D. İnce, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ne-dusunuyor-mehmet-ince/
|
Söyleşi konuğumuz Mehmet D. İnce, açık kaynağı tercih sebeplerini ve Pardus’a verdiği desteği anlattı.
Pardus ve açık kaynak yazılım dünyasına katkıda bulunan deneyimli Pardus Gönüllüleri neler yaptı/yapıyor? Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin ilkini, açık kaynak dünyasının tanınan isimlerinden ve Pardus camiasının 15 yılı aşkın süredir üyesi olan Mehmet İnce ile yaptık:
Mehmet İnce kimdir? Ne yapar?
2003-2004 yılından beri, siber güvenlik alanında özellikle güvenlik zafiyeti araştırmacılığı üzerine yoğunlaşmış birisiyim. Tüm bu süre içerisinde özellikle, açık kaynak kodlu uygulamalar üzerinde güvenlik araştırmaları yaptım. Ayrıca birçok açık kaynak kodlu projede güvenlik danışmanı olarak bulunma fırsatım oldu. Tahminim odur ki, bugüne kadar çoğunluğu açık kaynak projeler olmak üzere 300’den fazla güvenlik açığı tespit edip, bu zafiyetlerin giderilmesi için katkıda bulundum.
Hali hazırda siber istihbarat ve ileri düzey siber güvenlik hizmetleri alanında ürün geliştiren PRODAFT firmasının kurucu ortağı olarak iş hayatıma devam ediyorum.
Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
2002-2003 yıllarında kendimi siber güvenlik alanında meraklı bir genç olarak buldum. Bu alana büyük merakı olup, Linux ve özgür yazılım ekosistemiyle tanışmayan bir insan henüz tanımadım. Benim de tanışma hikâyem olarak böyle oldu. Açıkçası biraz uzun zaman önce olduğu için detaylarını çok iyi hatırlayamasam da, kendimi Linux alanında geliştirmekten çok keyif aldığımı hatırlıyorum. Neden sorusuna verilebilecek en güzel cevap benim için bu; keyifli ve çok öğretici. Güvenlik, geliştirilebilirlik, kontrol sahibi olabilmek vb. çok klasik nedenlerden öte insanın hobi olarak görüp keyif aldığı bir şeye odaklanması çok çok daha kolay.
Özgür yazılımlara ne tür bir katkı veriyorsunuz? Katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Özgür yazılımlara benim kendi uzmanlık ve hobi alanım olan siber güvenlik alanında katkı vermekten çok mutluyum. Yüz binlerce insanın her gün kullandığı sistemler/yazılımlar elbette kötü niyetli kişilerin birincil öncelikleri. Benim için en büyük motivasyon, saldırganların fark edip kendi kötü niyetli çalışmaları için kullanabilecekleri güvenlik açıklarını herkes önce tespit etmek diyebilirim. Bu zafiyetlerin giderilmesi için hem geliştiricilik -yama hazırlama- hem de analiz etme gibi çalışmalar yaparak, özgür yazılım ve açık kaynak projelere uzun zamandır katkı vermekteyim.
Bu benim hayatımın ilk yıllarından beri yaptığım bir şey. Bugüne kadar milyonlarca insanın kullandığı onlarca yazılım projesinde çok kritik güvenlik açıkları tespit ettim. Bu alanda yaptığım çalışmalarımı hem halka açık kaynaklarda (zafiyet veritabanları, blog yazıları, YouTube videoları, vb.) yayınlayarak tüm bilgi birikimi ve tecrübemi herkese paylaşmak istedim. Zira bir yerde tüm mevzu rakamlarla ilgili. Tek başınıza dünyayı kurtaramazsınız. Ne kadar çok insan bu alanda yetiştirebilir, yönlendirebilir ve hatta belki de ilham kaynağı olabilirsem; gelecekte o kadar güvenlik bir internete sahip olabileceğimizi düşünüyorum.
Mehmet İnce
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Çok güzel bir soru. Samimi ve içten net cevap vermek istiyorum; Özgür yazılım ve açık kaynak dünyasına hem ülke içi hem de global anlamda, 300’den fazla güvenlik zafiyetini tespit edip yama yayınlamış, onlarca blog yazısı yazmış, teknik içerik üretmiş ve gönüllü eğitmenlik yapmış biri olarak bugüne kadar karşılığında hiçbir maddi ödül (plaket dâhil ) almadım.
Lakin tüm bu serüvende kendime kattığım bilgi birikimi ve tecrübenin para ile satın alınamayacak kadar kıymetli olduğunu açık ve net söyleyebilirim. Bu bilgi birikimimle de şu anda 3 farklı ülkede 60 kişiden oluşan bir mühendislik takımına sahip PRODAFT firmasının temellerini attım. Demem o ki, manevi
tatmin ve insanlığa katkı sağlama hisleriyle de birlikte, sağladığım katkıların karşılığını her anlamda ziyadesiyle gördüğümü düşünüyorum.
Öte yandan; özellikle günümüzde zafiyet avcılığı adıyla gelişen yeni bir yaklaşım var. Güvenlik araştırmacıları buldukları zafiyetler karşılığında maddi ödül almaktalar. Lakin bu genellikle kapalı kaynak kod sistemlere sahip firmalarda tespit edilen güvenlik açıklarıyla ilgili olmakta. X firmasında bulduğunuz kritik bir güvenlik açığı için firmanın size ödül vermesi, günümüzde mantıklı bulduğum bir yaklaşım.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Özellikle genç arkadaşlarımızın günümüzde çok hedef sorguladığını düşünüyorum. “Bunu yapıp ne olucam ?” vb gibi. Bence mühim olan şey bazen yol değil, yolculuktur. Keyif alarak katkı vermeye çalışmak çok mühim diye düşünüyorum. Size nereye götürebileceğini tahmin edemezsiniz. Ama iyi bir yere götüreceğini ben size garanti edebilirim.
Profesyonel ya da günlük hayatınızda hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
Saymakla bitmez ki… Profesyonel hayatta, CTO görevinde bulunduğum firmamızda geliştirdiğimiz bulut tabanlı güvenlik istihbaratı ürünümüz %90 oranında özgür yazılım, %10 oranında da açık kaynak yazılım ve bileşenlerini kullanmakta. Bu ürün ülkemizin tüm finans, havacılık, askeriye ve e-ticaret sektörünün güvenliğinde en aktif rol alan bileşen. Özgür yazılım ekosistemi olmasaydı, bu başarıyı teknik anlamda göstermek bence imkânsız olurdu.
Açık kaynak yazılım topluluklarının sizin için anlamı nedir? Bugüne kadar bu topluluklar ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
Öykünmek en güzel motivasyon sebeplerinden biri. Topluluklarda öyküneceğiniz insanları görürsünüz. Hayal kurmanızı ve bu hayale ilerlerken yoldaşlara sahip olmanızı sağlar topluluklar.
Etiketler:
mehmet ince
söyleşiler
|
193 |
Pardus 21.1 Sürümü Yayımlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.1 sürümü yayımlandı. Yeni sürüm pek çok yenilik ve iyileştirmeyi getiriyor.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-1-surumu-yayimlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.1 sürümü yayımlandı. Yeni sürüm pek çok yenilik ve iyileştirmeyi getiriyor.
En yeni Pardus’u hemen şimdi indirebilir, Pardus 21.1 sürümü hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Pardus 21.1 sürümündeki başlıca değişiklikler
Pardus 21.1 Yazılım Merkezi uygulamasında görsel ve işlevsel geliştirmeler yapıldı.
Pardus Yazılım Merkezi ile entegre çalışan https://apps.pardus.org.tr web sayfası hazırlanıp yayına alındı.
Başlangıç onarma uygulamasına arayüzle beraber daha fazla yetenek eklendi.
Pardus Canlı Kurulum aracında görsel ve işlevsel iyileştirmeler yapıldı.
Pardus Paket Kurucu uygulamasında görsel ve işlevsel geliştirmeler yapıldı.
Pardus Güç Yöneticisi uygulaması görsel ve işlevsel olarak geliştirildi.
Pardus Kalem uygulamasına ekran görüntüsü alma yeteneği eklendi.
Xfce ve Gnome masaüstü ortamlarında kullanılan öntanımlı Pardus arayüz temasında iyileştirmeler yapıldı.
Xfce masaüstü ortamında sağ tık menüsüne “Dosya(ları) Yazdır” seçeneği eklendi.
Xfce ve Gnome masaüstü ortamlarında kullanılan öntanımlı Pardus simge temasına düzenleme ve eklemeler yapıldı.
Gnome ayarlar uygulamasına Pardus Yazılım Merkezi entegrasyonu yapıldı.
Evolution uygulamasının yeni sürümünde ortaya çıkan e-postayı dosya olarak yazdırma sorunu yama yapılarak düzeltildi.
NetworkManager uygulamasının yeni sürümünde arayüzde oluşan 802.1x sorunu yama yapılarak düzeltildi.
Pardus açılış animasyonu yüksek çözünürlüklü ekranlarla daha uyumlu çalışması sağlandı.
Türkçe sistemlerde bazı uygulamalarda ortaya çıkan karakter sorunları çözen pardus-locales paketi hazırlanıp sisteme dahil edildi.
Çizim uygulamasında kafa karışıklığına neden olan silgi yetenekleri yama yapılarak daha kullanışlı hale getirildi.
Depoya Notlar (xfce4-notes) uygulaması eklendi.
Depoya yeni harici üçüncü parti uygulamalar (SQLiteStudio, Ventoy, RealVNC, pgAdmin4, Pinta, Robo 3, Signal Desktop, AppImageLauncher, FreeOffice …) eklendi
Depoda bulunan harici üçüncü parti paketler (Android Studio, PyCharm, Google Chrome, Discord, AnyDesk, TeamViewer, Steam, VS Code …) güncellendi.
Backports deposu Pardus 21 için de yayına alındı.
Depoya EBA ile ilgili paketler eklendi.
LibreOffice uygulamasının güncel (kararlı olmayan) sürümü depoya eklendi.
E-Beyanname ve UYAP Editör uygulamasının son sürümü depoya eklendi.
Öntanımlı internet tarayıcısı Firefox ESR sürümü 91.4’e yükseltildi.
Pardus 21.1 ile Linux çekirdek sürümü 5.10.0-10’a yükseltildi.
Kurulu sisteme 150’nin üzerinde paket ve yama içeren güncelleştirmeler getirildi.
Depoda 1500’ün üzerinde paket güncellendi.
Güncellenen bazı paketlerin listesi
Etiketler:
güncelleme
pardus
pardus 21
pardus 21.1
|
137 |
Ortaya Karışık PHP Düşleri
|
Bu son yazıda Nasıl Kıdemli / Senior Geliştirici Nasıl Olunur konusu etrafında çeşitli okuma önerileri sunmaya ve birkaç küçük hayat tavsiyesinde bulunmaya çalışacağım.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/ortaya-karisik-php-dusleri/
|
Bu son yazıda Nasıl Kıdemli / Senior Geliştirici Nasıl Olunur konusu etrafında çeşitli okuma önerileri sunmaya ve birkaç küçük hayat tavsiyesinde bulunmaya çalışacağım.
Senior geliştirici olmanın basamakları
Elbette bu konuda bir standart olduğunu söylenemez lakin şuradaki sınırlandırmayı esas alırsak geliştirici olmanın basamakları Trainee/Stajyer, Junior/Çırak, Mid-level/Orta Seviye, Senior / Kıdemli, Leader/Lider şeklinde sınıflandırılabilir. Stajyer seviyesi ile Junior seviyesi bazen aynı veya yakın anlamda da kullanılabilir. Junior seviyesinde çok bir sorumluluk yüklenmediğiniz ve görece küçük görevleri hallettiniz ve tamamladığınız her görevin dikkatli gözlerce izlendiği dönemdir. Belli bir konuda uzman olmanız doğal olarak beklenmez.
Mid-level ilgili makalede 2-3 yıl deneyimli geliştirici olarak tanımlanmış. Bunun pratik karşılığı kısıtlı yönlendirme altında bir projeyi bitirebilecek seviyede olan geliştiricidir. Senior ise “hataları analiz edebilen ve onlardan ders alabilen kişidir”. Bu seviyeye erişmek için 5 yıl (10.000 saat) emek vererek çalışmanın yanında, kullandığı tüm teknolojilere hakimiyet de gerekir. Liderlik ise artık kod yazmak yerine sonu gelmez mitinglere girip kararlar aldığınız ve koda değil ürüne odaklandığınız dönemdir. Bu dönemde çoğu geliştiricinin danışmanlık yapmaya yöneldiği de görülmektedir.
Mid-level ile Senior arasında bir ayrım yapmak gerekirse; Senior geliştirici sadece kendisinin değil takım arkadaşlarının da okuyacağını gözeterek kod yazan, kodunun unit testlerini yazan, kodunu belgelendiren ve agile yazılım döngüsüne hâkim olan kişi olduğunu vurgulamak gerek.
NOT:
Lütfen yazıda referans gösterilen bağlantıları da okuyun! Yazıyı uzatmamak için referans bağlantılar eklemeyi tercih ettim. Bol bol belge okumak, Senior geliştirici olmanın “olmazsa olmaz”ıdır.
Nasıl senior (kıdemli) geliştirici olunur?
Çalışmadan, yeni teknolojiler ve teknikler öğrenmeden, sadece zamana bırakarak kıdemli geliştirici olmak tamamen hayaldir. İhtiyaç gerektiği için, ihtiyaç kadar öğrenerek yazılım konusunda uzmanlaşmak mümkün değildir.
Senior geliştirici olmak için neler öğrenmek lazım?
Bu yazıyı hazırlarken PHP ile ilgili çok sayıda kaynağı tarama fırsatım oldu. Çok fazla yeni teknoloji var ve nereden başlarsanız başlayın, hata yapmış sayılmazsınız.
Öncelikle patika.dev sitesindeki Orta Seviye PHP patikasına bir şans verin. SQL dersinin PostgreSQL üstünden verilmiş olması dikkat çekici, genelde MySQL tercih edilir. Deployment eğitimi Docker, Kubernetes ve Heroku konularını içeriyor. Yazılım Dünyasındaki Kariyer Basamakları temel olarak iş hayatınıza yol verecek tavsiyeler barındırıyor. Patika içinde yer almayan Freelance ve Remote Çalışma İş Süreçleri eğitimi ise Freelance veya Remote çalışmayı planlıyorsanız mutlaka bakılması gereken bir eğitim.
İleri Seviye PHP patikası aynı şekilde REST API, NoSQL, Design Pattern/Tasarım Desenleri, Mikro Servisler konularını işliyor. Mikro servisler giderek yaygınlık kazanıyor. Çoğu büyük projede verim açısından mikro servis mimarisinin kullanıldığı görülüyor.
Not: Patika.dev sitesinde Java, Python, Swift, JavaScript, React, Node.js, GO, .Net Core gibi daha pek çok ücretsiz eğitim bulunuyor. Kendinizi PHP ile sınırlamadan bu konularda da kendinizi geliştirebilirsiniz.
İleri Seviye Yazılım Geliştirme yazısına mutlaka bakmanızı öneririm, İleri Seviye Yazılım Geliştirme süreçlerine aşina olmadan senior (kıdemli) geliştirici olmak elbette imkansız.
Frameworklerin kişileri tembelleştirdiği iddia edilmektedir. Laravel sadece bir Framework olmaktan kendi başına aranan bir özellik haline gelmiştir. Laravel öğrenmek ileriye dönük olarak iş bulmanızı kolaylaştıracaktır. Laravel sürekli geliştirilen bir framework ve 9. sürümü bu yazı hazırlanırken (8 Şubat 2022) yayınlandı. Laravel 9 için özel ve ücretsiz bir eğitim şimdilik bulunmuyor. Udemy sitesi üstünden Laravel ile Sıfırdan Eticaret Projesi Eğitimi, Sıfırdan İleri Seviye Laravel Eğitimi ve Sıfırdan Laravel 8 Öğreniyorum 2021 eğitimlerine denk geldim. Türkçe olmaları sebebiyle bu eğitimleri göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz.
PHP geliştirirken uygulanabilecek kimi pratik yaklaşımlar var. Bunlarla ilgili 30+ PHP Best Practices for Beginners veya 20+ PHP Best Practices That You Must Follow yazılarına bakabilirsiniz. İlaveten Arka Uç Örnek Yöntemler yazısı da genel olarak faydalıdır.
PHP ve OOP (Nesne Yönelimli Programlama) ile ilgili pek çok Türkçe kaynak bulunuyor. Yusuf Sezer’in PHP Dersleri güzeldir ve konuya pratik açıdan yaklaşır. Awesome PHP; PHP ile yazılmış temel çatıları, içerik yönetim sistemlerini, mikro çatıları, yönlendiricileri, e-posta gönderim kütüphanelerini, resim işleme kütüphanelerini ve daha pek çok aracı içeren bir listedir.
PHP ve Tasarım Desenleri için şu siteden faydalanabilirsiniz. PHP ile Temiz Kod yazmak üstüne hazırlanmış Clean Code PHP sayfası da erkenden özümsenmesi gereken bir kaynaktır.
PHP için güncel eğitim kitapları
PHP 5.X serisinin desteği resmi olarak 2018 yılı Aralık ayında son buldu. PHP 7.X serisinin desteğinin Kasım 2022 itibariye sona ermesi planlanıyor. PHP 8 öğrenmek bu aşamada kaçınılmaz gibi görünüyor. PHP 7 ve PHP 8 ile ilgili şu kaynakları bulabildim. Çok muhtemel çeşitli çevrimiçi kütüphanelerde bu kitapları bulabilirsiniz:
Programming PHP, 4th Edition
Kevin Tatroe ve Peter MacIntyre tarafından 2020 Mart ayında O’Reilly etiketiyle 4. baskısı yayınlanmış olan bu kitap en son PHP 7.4 için güncellenmiş. Kitabın özellikle Security kısmını okumanızı tavsiye ederim.
The Art of Modern PHP 8
Joseph Edmonds tarafından hazırlanmış olan kitap OOP, MVC, Composer, Tasarım Desenleri, Temiz Kod ve Dependency Injection gibi konuları işlerken PHP 8.0 ve PHP 8.1 ile gelen Union konularını da ele alıyor. Tamamen güncel bir kitap ve OOP temellerini de ele alıyor.
PHP 8 Objects, Patterns, and Practice
Matt Zandstra tarafından hazırlanmış bu kitap Nesneler, Tasarım Desenleri ve En İyi Pratikler konularına odaklanıyor. Kitabın III. Bölümü PHP Standartları, Composer, Sürüm Takibi ve Git, PHPUnit ile unit test yazma ve Vagrant konularını içeriyor.
Pro PHP 8 MVC
Christopher Pitt tarafından hazırlanmış kitap tamamen MVC konusuna odaklanıyor. Framework konusunun temellerine iniyor ve Router, Template Engine, Validator, Veritabanı Kütüphanesi, ORM, Dependency Injection konularını işliyor.
Günceli takip edin
PHP dünyasında gerçekleşen güncel gelişmeleri takip etmek için PHP Weekly sitesini takip etmenizde yarar var. Haftalık bültenler şeklinde son gelişmelerden haberdar olmak daima faydalıdır. Muhammed Hilmi Koca tarafından hazırlanan ve 74 sayıya ulaşmış olan Yazılımcılar İçin Hafta Sonu Okumaları ise sadece PHP değil, yazılımla ve DevOps ile ilgili güncel trendleri takip etmenizde yardımcı oluyor.
Geliştiriciler için hayat tavsiyeleri
Projenizi koruyun!
Fikrinizin çalınması bilgisayarınızın çalınması kadar kötü bir tecrübe. Proje sunduğunuz kurumların önerdiğiniz projeye hayır deyip, fikrinizin üsten konmaya çalışması veya konması çok acı bir tecrübe. Fikrinizi korumayı ihmal etmeyin ve yabancı kişilere projenizi anlatırken iki kere düşünün!
Çok fazla projeye girişmeyin!
Üstünden kalkamayacağınız kadar çok projeye girişmek yazılım konusunda derinleşmeyi zorlaştırır ve çok kısa zamanda sizi tükenmişlik sendromuna sürükler. Yazılım harici projeleriniz sizi yazılım dünyasından koparacak kadar vaktinizi almasın.
Projenizi hayata geçirin ve yükü paylaşın!
Projeyi kodlamak kadar onu ayakta tutmak da önemli. Teknoloji üstüne bir haber sitesi hazırladığınızı varsayalım. Yazarlardan gelen haberleri tek tek okuduğunuzu, düzenlediğinizi, siteye girdiğinizi, yorumları tek tek onayladığınızı, gerekli olduğu kadar cevap yazdığınızı varsayalım. Tüm işlemleri sizin tek başına yapmanız yazılım ile aranıza mesafe koymanıza neden olacaktır. Bunun yerine yükü paylaşacak arkadaşlar edinmeniz çok daha doğrudur.
Yeni ufuklara açılın!
Çoğu şirket işe alırken gösterdiği eli açık tutumu zam vakti gelince korumakta zorlanıyor. Üstüne bir de enflasyon oranın bile altında zam aldıysanız moralinizin bozulmaması içten bile değil. İki yıldan sonra artık işler monotonlaşmaya başlamışsa ve size katacağı çok bir şey yoksa yeni ufuklara açılmaktan çekinmeyin. Daima daha fazlasını öğrenebileceğiniz daha büyük şirketleri hedefleyin. Çoğu zaman bunun maaşınıza da olumlu etkisi olacaktır.
Yeni diller, yeni teknolojiler öğrenin!
Yazılım dünyası PHP’den ibaret değil! Yeni diller ve teknolojileri öğrenmekten çekinmeyin.
Açılış görseli: pikepicture
Etiketler:
geliştirici
junior
php
senior
|
157 |
Google’dan açık kaynak dünyasına bir katkı!
|
Google bu hafta başında yeni ücretsiz bir araç yayınladı. Bu araç sayesinde açık kaynak geliştiricileri projeleri ile ilgili güvenlik açığı bilgilerine kolaylıkla erişebilecekler. OSV Scanner olarak adlandırılan Go temelli bu araç geliştiricinin kodunu ve bağımlılıklarını bilinen güvenlik açıkları listeleriyle eşleştirip, yamalar veya güncellemeler gerekirse otomatik geri dönüş sağlayan bir mekanizmaya sahip. Yazılım projeleri genellikle birden […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/googledan-acik-kaynak-dunyasina-bir-katki/
|
Google bu hafta başında yeni ücretsiz bir araç yayınladı. Bu araç sayesinde açık kaynak geliştiricileri projeleri ile ilgili güvenlik açığı bilgilerine kolaylıkla erişebilecekler.
OSV Scanner olarak adlandırılan Go temelli bu araç geliştiricinin kodunu ve bağımlılıklarını bilinen güvenlik açıkları listeleriyle eşleştirip, yamalar veya güncellemeler gerekirse otomatik geri dönüş sağlayan bir mekanizmaya sahip.
Yazılım projeleri genellikle birden fazla bağımlılığa sahiptir. Bununla birlikte açık kaynak paketleri diğer kütüphalerden çekilmiş çoğunlukla dökümante edilmemiş kod parçaları mevcuttur. Bu uygulama yazılımda geçişli bağımlılık(transitive dependencies) dediğimiz durumu oluşturur. Bu da manuel olarak izlemesi zor olan çok katmanlı güvenlik açığı içerebileceği anlamına gelir.
Geliştiriciler projelerinde OSV-Scanner’ı çalıştırdığında manifest’leri, SBOM’ları analiz ederek ve hashlerei işleyerek geçişli bağımlılıklarını bulmaya başlayacak. Ardından ilgili güvenlik açıklarını görüntülemek için Açık Kaynak Güvenlik Açığı (OSV) veritabanına bağlanacaktır.
OSV-Scanner’ı şimdi deneyebilirsiniz!
OSV-Scanner’ı isterseniz yeni web sitesinden osv.dev talimatları takip ederek projelerinizde deneyebilirsiniz. Yada alternatif olarak, Github projenizde OSV-Scanner’ı otomatik bir şekilde çalıştırmak için, Scorecard‘ı kullanabilirsiniz.
Detaylı bilgiye security.googleblog.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Projenin Github adresine github.com/google/osv-scanner üzerinden ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
açık kaynak
güvenlik
linux
|
90 |
Pardus Üzerinde WordPress Sunucusu Oluşturmak
|
WordPress, çok amaçlı bir site oluşturma altyapısıdır. WordPress ile bloglardan tutun video paylaşım sitelerine kadar pek çok farklı site oluşturabilirsiniz. Belki size şaşırtıcı gelecek ama dünyadaki internet sitelerinin %60’ı WordPress kullanmaktadır.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-uzerinde-wordpress-sunucusu-olusturmak/
|
WordPress, çok amaçlı bir site oluşturma altyapısıdır. WordPress ile bloglardan tutun video paylaşım sitelerine kadar pek çok farklı site oluşturabilirsiniz. Belki size şaşırtıcı gelecek ama dünyadaki internet sitelerinin %60’ı WordPress kullanmaktadır.
Bu yazımda Pardus 21 Server üzerinde WordPress sunucusu oluşturmayı anlatacağım. WordPress’i Pardus kullanan bulut sunucunuza kurmak için geliştiricilerinin Debian için önerdiği temel “5 dakikalık kurulum” kılavuzunu takip edeceğiz. WordPress’i kendi özel bulut sunucumuza kurulacağımız için, birkaç ek sunucu tarafı yazılım uygulaması yüklemeniz gerekecektir. Temelde, şu adımları takip edeceğiz:
Veritabanı sunucusunun kurulması
PHP dili ve sunucu çatısının kurulması
WordPress’in kurulması
Veritabanı yapılandırması
Apache kurulumu
Temelde Apache ile kuruluma başlamakta yarar vardır çünkü WordPress siteleri genelde Apache sunucu kullanılarak yayınlanır. Bu konuda dilerseniz, şöyle bir daha ayrıntılı Apache kurulum belgemiz de mevcut.
Öncelikle sistemimizin güncel olup olmadığını kontrol edelim:
sudo apt update
sudo apt upgrade
Ardından apache2 paketini kurarak Apache sunucunu kuralım:
sudo apt install apache2
Şimdi sunucuyu kontrol edelim:
sudo systemctl status apache2
Çıktı şuna benzemelidir:
● apache2.service - The Apache HTTP Server
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/apache2.service; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Sun 2021-11-28 20:19:05 +03; 24s ago
Docs: https://httpd.apache.org/docs/2.4/
Main PID: 16263 (apache2)
Tasks: 55 (limit: 9499)
Memory: 20.9M
CPU: 44ms
CGroup: /system.slice/apache2.service
├─16263 /usr/sbin/apache2 -k start
├─16264 /usr/sbin/apache2 -k start
└─16265 /usr/sbin/apache2 -k start
Kas 28 20:19:05 pardus systemd[1]: Starting The Apache HTTP Server
Kas 28 20:19:05 pardus apachectl[16262]: AH00558: apache2: Could not reliably determine the server's fully qualified domain name, using 127.0.1.1. Set the 'ServerName' directive globally to suppress this message
Kas 28 20:19:05 pardus systemd[1]: Started The Apache HTTP Server.
Mariadb kurulumu
MariaDB’yi WordPress tarafından veritabanı depolama yazılımı olarak kullanılmaktadır. Kurulum için başta paketlerini kuracağız:
sudo apt install mariadb-server
Şimdi de mariadb sunucusunun parola yöneticisini açarak ayarlamalarda bulunalım:
sudo mysql_secure_installation
Bu aşamada program bizden database için yapacağımız kurulumda parola oluşturmamızı isteyecektir.
VALIDATE PASSWORD PLUGIN can be used to test passwords
and improve security. It checks the strength of password
and allows the users to set only those passwords which are
secure enough. Would you like to setup VALIDATE PASSWORD plugin?
Press y|Y for Yes, any other key for No
Eğer yeni bir parola oluşturacaksanız buna evet manasında Y’ye tıklayın.
There are three levels of password validation policy:
LOW Length >= 8
MEDIUM Length >= 8, numeric, mixed case, and special characters
STRONG Length >= 8, numeric, mixed case, special characters and dictionary file
Please enter 0 = LOW, 1 = MEDIUM and 2 = STRONG:
Bu aşamada orta uzunlukta bir parola oluşturalım, bu yüzden 1’e tıklayalım.
Using existing password for root.
Estimated strength of the password: 100
Change the password for root ? ((Press y|Y for Yes, any other key for No) :
buna da n diyelim. Böylece kurulum tamamlanmış oldu.
Şimdi MySQL kullanıcılarını listeleyelim:
sudo mysql
Bu bizim için bir SQL kabuk ortamı oluşturacaktır. Şimdi şunları yazalım:
MariaDB [(none)]> SELECT user. authentication_string. plugin. host FROM mysql.user;
Çıktısı şu şekilde görünecektir:
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| user | authentication_string | plugin | host |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| root | | auth_socket | localhost |
| mysql.session | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| mysql.sys | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| debian-sys-maint | *FA769377A401A7D25BE1CA89AFF17BF607F876FF | mysql_native_password | localhost |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
4 rows in set (0.00 sec)
Burada göründüğü üzere auth_socket parolası verelim. Burada ‘password’ bizim belirleyeceğimiz parola olacak. Öntanımlı olarak ben password olarak belirledim.
MariaDB [(none)]> ALTER USER 'root'@'localhost' IDENTIFIED WITH mysql_native_password BY 'password';
Bu değişikliğin okunması için tablomuzu güncelleyelim:
MariaDB [(none)]> FLUSH PRIVILEGES;
Ve yeniden tablomuzu kontrol edelim.
MariaDB [(none)]> SELECT user. authentication_string. plugin. host FROM mysql.user;
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| user | authentication_string | plugin | host |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
| root | *3636DACC8616D997782ADD0839F92C1571D6D78F | auth_socket | localhost |
| mysql.session | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| mysql.sys | *THISISNOTAVALIDPASSWORDTHATCANBEUSEDHERE | mysql_native_password | localhost |
| debian-sys-maint | *FA769377A401A7D25BE1CA89AFF17BF607F876FF | mysql_native_password | localhost |
+------------------+-------------------------------------------+-----------------------+-----------+
4 rows in set (0.00 sec)
Ctrl-D‘ye basarak mariadb sql konsolundan çıkabilirsiniz
Kurulumunuzu güvenceye almak için yukarıdaki komutları izleyin.
Not: Veritabanlarınızın güvenliğini sağlamak ve herhangi bir harici erişime izin vermemek büyük önem taşımaktadır.
MariaDB sunucusunun çalıştığından emin olmak ve kontrol etmek için şu komutu kullanabilirsiniz:
sudo systemctl status mariadb
PHP kurulumu
Şimdi PHP betik dilini kurmanın zamanı geldi. Bu dil, WordPress’in yazıldığı dildir. Bu sebeple hâlâ komut satırındayken, devam edelim, PHP’yi ve gerekli modülleri kuralım:
sudo apt install php libapache2-mod-php php-mysql
Kurulumun tamamlanması ile beraber PHP’ye ve WordPress için gerekli modüllere sahip olmalısınız. PHP kurulum sürümünüzü kontrol etmek için isteğe bağlı olarak şu komutu çalıştırabilirsiniz:
php -v
PHP kurulduktan sonra Apache2 PHP modüllerinin yüklenmesi için, Apache2 servisinin durdurulup yeniden başlatılması gerekebilir. Bunun için:
sudo systemctl restart apache2
NOT: Eğer ilerleyen adımlarda PHP modülü yüklenmediği için WordPress sunucunuz çalışmazsa PHP modülünü elle etkinleştirmeyi denemeniz önerilir. Bunun için aşağıdaki komutu çalıştırın:
sudo a2enmod php7.4
Veritabanı yapılandırması
Apache, MariaDB ve PHP kurulumunun ardından WordPress için bir veritabanı (database) oluşturmamız gerekecek. Öncelikle mariadb içerisine girelim.
mysql -u root -p
Bizden parola isteyecek ki, hatırlarsanız bu parolayı yukarıda tanımlamıştık. Onu girelim. Şimdi ise mariadb veritabanı açmak için SQL konsolunda şu işlemi yapalım:
MariaDB [(none)]> CREATE DATABASE wordpress_database;
Benim özelimde WordPress tarafından kullanılan veritabanı ismi “wordpress_database” olacak. Şimdi bu veritabanını yönetecek kullanıcıyı oluşturalım. Benim özelimde bu kullanıcının adı “slmn”, parolası ise “password” olacak:
MariaDB [(none)]> CREATE USER 'slmn'@'localhost' IDENTIFIED BY 'password';
Şimdi bu kullanıcıya veritabanına erişim izni verelim:
MariaDB [(none)]> GRANT ALL PRIVILEGES ON `wordpress_database`.* TO 'slmn'@'localhost';
Ve tüm yetkileri sunucuda uygulayalım
MariaDB [(none)]> FLUSH PRIVILEGES;
Sunucuları yeniden başlatmak
Şimdi mariadb ve apache sunucularını yeniden başlatalım:
sudo systemctl restart apache2
sudo systemctl restart mariadb
WordPress kurulumu
Yükleme işleminin bu son aşamasında, WordPress kaynak dosyalarının yeni bir kopyasını indirecek, bunları veritabanınıza bağlayacak ve yepyeni bir web sitesi oluşturmaya başlayacağız.
Her web sitesinin bir “belge kökü” olduğunu, temel olarak, genel web sitesi dosyalarının bulunduğu Apache web sunucusuna işaret eden bir dosya yolunun olduğunu unutmayın. Bu adımda Apache ile birlikte gelen varsayılan dizini kullanacağız: /var/www/html/.
cd /var/www/html
Şimdi super kullanıcı (root) yetkisi alalım:
sudo su
Ve WordPress kaynak kodunu çekelim:
wget http://wordpress.org/latest.tar.gz
Ve içeriği çıkartalım:
tar xfz latest.tar.gz
Bu işlem sonucunda, arşiv dosyasının içindeki tüm kaynak dosyaları “wordpress/” dizini altında çıkarılır. Ancak Apache’ye ekstra bir ayar yapmadığımız için bu dosyaları /var/www/html/ dizinde istiyoruz. Bu yüzden şu komutu kullanıyoruz:
mv wordpress/* .
Ve boş WordPress dizinini silelim:
rmdir wordpress/
Ayrıca öntanımlı Apache index dosyasını da silelim:
rm index.html
Eğer bundan sonra gerek duymayacağınıza inanıyorsanız kaynak kodunu da silelim:
rm latest.tar.gz
WordPress yapılandırması
Şimdi, wp-config.php veritabanı bağlantı bilgilerini içeren çekirdek dosyasını düzenlememiz gerekecek.
WordPress, veritabanına bağlanmak ve değişiklik yapmak için uygun kimlik bilgilerine ihtiyaç duyar. Bu aşamada yukarıda oluşturduğumuz kullanıcı adı ve parolaları kullanacağız ancak öncelikle bu dosyanın örnek dosyasını alalım ve wp-config.php adıyla kopyalayalım:
cp wp-config-sample.php wp-config.php
Ardından wp-config’i açıp düzenleyelim:
nano wp-config.php
Dosyada aşağıdaki kısımları bulalım:
define( 'DB_NAME', 'database_name_here' );
/** MySQL database username */
define( 'DB_USER', 'username_here' );
/** MySQL database password */
define( 'DB_PASSWORD','password_here' );
Ve kendi kullanıcı bilgilerimizle değiştirelim
define( 'DB_NAME', 'wordpress_database' );
/** MySQL database username */
define( 'DB_USER', 'slmn' );
/** MySQL database password */
define( 'DB_PASSWORD','password' );
WordPress site kurulumu
Kurulum komut dosyasını başlatmak için bir web tarayıcısı kullanacağız. WordPress kurulumunu yapmak için şu adresi ziyaret etmelisiniz: http://SUNUCU_IP_ADRESI/wp-admin/install.php
Kurulum sonrası ilk açılış
Artık kurulumu tamamladık. İyi çalışmalar…
Etiketler:
wordpress
|
197 |
TEKNOFEST 2021’de TÜBİTAK ULAKBİM Pardus Standında Neler Oldu?
|
Tüm Türkiye’nin büyük bir heyecanla beklediği ve aynı coşkuyla katılım gösterdiği başarılı bir TEKNOFEST’i daha tamamladık. İşte Pardus standından deneyimlerimiz:
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/teknofest-2021de-tubitak-ulakbim-pardus-standinda-neler-oldu/
|
Tüm Türkiye’nin büyük bir heyecanla beklediği ve aynı coşkuyla katılım gösterdiği başarılı bir TEKNOFEST’i daha tamamladık. İşte Pardus standından deneyimlerimiz:
TEKNOFEST çatısı altında gerçekleştirilen birbirinden değerli proje ve yarışmalar arasında yerimizi almak bu yıl bizleri çok mutlu etti. TEKNOFEST yarışmalarının 3’te 1’ini düzenleyen TÜBİTAK’ın bir yarışması da Türkiye Açık Kaynak Platformu ve Bilişim Vadisi desteğiyle gerçekleştirdiğimiz Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması oldu.
Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması’nda dereceye girenler
Yarışmamıza ilgi gösteren, buldukları hatalar ve/ya getirdikleri öneriler ile Pardus’un gelişmesine destek olan tüm Pardus gönüllülerine teşekkür ediyoruz. Yarışmamızda en kritik hataları bularak dereceye girmeye hak kazanan 1. Fatma Hatipoğlu, 2. Süleyman Poyraz ve 3. Muhammed Emin Tombak TEKNOFEST’te ödüllerini aldı. Birinci olan Fatma Hatipoğlu Ankara’dan gelerek eşi Tuğrul Hatipoğlu ve oğulları minik Adem Kaan ile standımızı ziyaret etti ve Cumhurbaşkanımızın elinden ödülünü aldı.
İkinci olan Süleyman Poyraz arkadaşımız Sivas’tan gelerek Pardus standında bizlerle oldu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanımızdan ödülünü aldı. Yarışmamızın üçüncüsü Muhammed Emin Tombak’a ise TEKNOFEST sonrası görev yaptığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nde ziyarette bulunarak ödülünü teslim ettik. Kendisine Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürü Dr. Osman Kan ile Özel Kalem Müdürü ve Bilgi İşlemden Sorumlu Mehmet Cevat Güneş de eşlik etti. Yarışmamızın gördüğü ilgi Pardus gönüllüleri ile dostluğumuzu pekiştirdi ve Pardus topluluğumuzla birlikte daha birçok proje düzenleme yönünde bizleri yüreklendirdi.
TÜBİTAK standında Pardus alanındaydık
TÜBİTAK’a ait dev standın ULAKBİM Pardus’a ayrılan alanında Pardus etkinlikleri ile göz doldurduk. “Pardus’un gücünü göstermek istiyoruz.” dediğimizde “O zaman biz de size deneme aşamasındaki en güçlü oyun bilgisayarımızı veriyoruz” diyen Casper bilgisayardaki Pardus severlere de teşekkür ederek TEKNOFEST boyunca hiç boş kalmayan Gamer’lar Buraya! etkinliğimizden bahsetmek istiyoruz. İki farklı ekranda oynattığımız güçlü oyunlarımız büyük ilgi görerek her yaştan oyuncuyu standımızda misafir etmemizi sağladı.
Hatta Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank ve Bakan Yardımcımız Sayın M. Fatih Kacır standımızı ziyaretinde Pardus 21’de oyun oynadı. Böylece hafta boyunca en çok ilgi gören etkinliklerimizden biri Gamer’lar Buraya! oldu.
Ödüllü Pardus Bilgi Yarışması ile hem eğlendik hem öğrendik hem de hediyeler kazandırdık
TEKNOFEST ziyaretçilerine her gün, etkinlik programımız çerçevesinde takvimler sunduk ve istedikleri yarışmaya katılmaları için destek olduk. Ödüllü Pardus Bilgi Yarışması saatlerinde nefesler tutuldu ve sorular 10 saniyede cevaplanmaya çalışıldı. Gençler birbiriyle yarışırken en doğru ve hızlı yanıt veren yarışmacılar 32 GB’lık Pardus harici bellekten Pardus logolu defter, kalem, çanta, kupa, şapkaya kadar birbirinden güzel hediyeler kazandı. TÜBİTAK standı sunuculuğunu üstlenen Levent Kol’un yarışmalarımız sırasında bizlere verdiği destek sayesinde daha çok yarışmacımızı mutlu edebildik.
Pardus Parkur Yarışması herkesi terletti
Pardus işletim sisteminin en güncel sürümü Pardus 21 üzerinde verilen görevleri gerçekleştirerek ödüllerin kazanıldığı yarışmamız Pardus Parkur katılımcıları terletti. Teknik ekibimizin ufak destekleri sayesinde hem öğrenen hem de kazanan yarışmacılar, Pardus hatıralarını almanın yanı sıra Pardus gönüllülerimiz arasına da katılmış oldular.
Minik Pardus severler ise Pardus yüklü ETAP etkileşimli tahtalarda Pardus logosu çizerek yeteneklerini sergileme şansı buldu. En çok Pardus balonlarına rağbet eden çocuklar, TEKNOFEST alanında Pardus balonları ile dolaşırken minik gönüllü elçilerimize dönüştü.
İşbirlikleri için yeni fırsatlar konuşuldu
Kendisi de Pardus gönüllüsü olan ve kısa süre önce Pardus21 ve LiderAhenk’te güvenlik açığı bularak Pardus’a katkıda bulunan Mehmet İnce ile standımızda görüştük, tanıştık. Teknoloji ile ilgilenen gençler projelerinde Pardus kullanmak üzere teknik ekibimizden bilgiler aldı. Pardus göçünü gerçekleştirmiş kurumlardan ziyaretçilerimiz memnuniyetlerini ve ihtiyaçlarını aktardı.
Servis elemanından, topluluk ajansına, yöneticilerimizden, teknik ekibimize, TEKNOFEST koordinasyon ekibinden TÜBİTAK iletişim bölümüne herkesin uyum ve hevesle birlikte çalıştığı festivalde, TÜBİTAK ULAKBİM Enstitü Müdürümüz M. Mirat Satoğlu ve Pardus Proje Yürütücümüz Dr. Cengiz Çelik’in varlıkları ile bizlere verdiği destek ise birlikte daha çok işler başaracağımızın habercisiydi.
Emeği geçen herkese teşekkür ediyor; gelecek TEKNOFEST’te buluşmak üzere teknolojiyle kalın, Pardus kullanın diyoruz.
Etiketler:
pardus
teknofest
teknofest2021
tübitak
ulakbim
|
40 |
Pardus’ta rahatlıkla kullanılanılabilecek, öğrenme dostu eğitim uygulamaları
|
Bu yazıda 6 kullanışlı uygulamadan söz edeceğiz. Eğer siz de eğlenceli ve eğitici uygulamalar geliştiren bir yazılım geliştiricisiyseniz, siz de uygulamanızın Pardus Yazılım Merkezinde yer almasını isteyebilirsiiniz. Bunun için ilgili yazımızı okuyabilir ve bize ulaşabilirsiniz. KBruch KBruch, kesirlerle nasıl hesaplanacağını öğrenmek için bir yardımcıdır. Oldukça eğlenceli olan bu uygulama sayesinde, siz ve öğrencileriniz kesirleri öğreneceği […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/egitim-uygulamalari/
|
Bu yazıda 6 kullanışlı uygulamadan söz edeceğiz. Eğer siz de eğlenceli ve eğitici uygulamalar geliştiren bir yazılım geliştiricisiyseniz, siz de uygulamanızın Pardus Yazılım Merkezinde yer almasını isteyebilirsiiniz. Bunun için ilgili yazımızı okuyabilir ve bize ulaşabilirsiniz.
KBruch KBruch, kesirlerle nasıl hesaplanacağını öğrenmek için bir yardımcıdır. Oldukça eğlenceli olan bu uygulama sayesinde, siz ve öğrencileriniz kesirleri öğreneceği gibi aldıkları hızlı dönütleriyle gelişimi kolaylaştırır.
Stellarium
Stellarium, özgür bir astronomi benzetimi yazılımıdır. Çıplak gözle, dürbünle veya küçük bir teleskopla gözlemlenemeyecek gökcisimlerini inceleme imkânı sunar. Girilen koordinatlara göre gökyüzündeki yıldızları, gezegenleri ve galaksileri oluşturur.
Stellarium, ilk kurulumuyla birlikte 600.000 kadar yıldızı incelemenizi sağlar. Yıldız kataloglarının büyük çoğunluğu (yaklaşık %99) NOMAD (Naval Observatory Merged Astrometric Dataset) kütüphanelerinden sağlanır. Bu yıldız katalogları; yıldızların kadir, yüzey ısısı, ıraklık açısı ve ışık yılı cinsinden uzaklığı gibi bilgileri gerçek zamanlı ve anlık değerleriyle sunar.
Gbrainy gbrainy hafıza, aritmetik ve mantıksal yetenekleri farklı zorluk seviyelerinde farklı alıştırmalarla eğitmek için bir platformdur. Her yaş ve amaç için bir şeye sahip olmalı: ebeveynleri yeteneklerini geliştirmek isteyen çocuklar, zihnini formda tutmak ya da sadece eğlence için denemek isteyen yetişkinler için faydalı bir zaman geçirme aktivitesidir.
Kalzium, Periyodik cetvel uygulamasıdır. Kalzium, elementler hakkında detaylı bilgiler verir. Yanı sıra kimyasal denklem çözücü, molekül düzenleyici, terimler sözlüğü gibi kapsamlı özelliklere sahiptir. Daha açmak gerekirse, atomların birer resmi, keşifleriyle ilgili bilgileri, kimyasal verileri, eneji verilerini ve atomların modellerini kapsar. Periyodik tablonun kendisi numara sırasına göre, atomun bulunduğu hale göre yapılandırılabilir. Buna ek olarak, herhangi bir yılda bulunmuş elementlerin listelenebilmesine izin veren bir veri indeksi de var.
KGeography, siyasi coğrafyada öğrenmeyi destekleyen ücretsiz ve açık kaynaklı bir eğitim yazılım oyunudur. Ayrıca ülkeleri ve kentleri tanırken aynı zamanda dünya haritasına hakimiyeti arttırır.
KStars, bir gözlemevi uygulamasıdır. Dünyanın herhangi bir yerinden, herhangi bir zamanda gökyüzünün derinliklerine doğru baktığınızda göreceğiniz görüntünün tam bir benzetimini sunar. Bu keyifli tecrübe sizi ve öğrencilerinizi eğlendirdiği kadar da evrene ve gökyüzüne dair bilgilerini pekiştirecektir. Astronomi okur yazarlığı günümüzde değerini kaybetmeyecek kadar hayatımıza dahil olmuş bir kavramdır.
Bunlar ve benzeri yararlı uygulamalara apps.pardus.org.tr/cat/education adresinden ulaşabilirsiniz.
Sizin de çocuklarınız ya da öğrencileriniz için kullandığınız, keyifli özgür yazılımlar varsa, yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
|
219 |
Pardus 19.2 Sürümü Yayınlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.2 sürümü yayınlandı. Pardus 19.2, Pardus 19 ailesinin ikinci ara sürümüdür. En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-19-2-surumu-yayinlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.2 sürümü yayınlandı. Pardus 19.2, Pardus 19 ailesinin ikinci ara sürümüdür.
En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Etiketler:
19
19.2
güncelleme
pardus
pardus 19
pardus 19.2
sürüm
|
29 |
Pardus Nasıl Katkı Sağlarsınız?
|
Bu yazımızda sizlere Pardus’a katkı sağlamak istiyorsanız bunu nasıl yapmanız gerekiyor bunlardan bahsedeceğiz ve ufak bir örnek vererek açıklayacağız. Bunun için ilk olarak GitHub’taki Fork ve Pull Request mantığından bahsetmemiz gerekir. Git ile ilgili önceki yazımızı okumamışsanız eğer buradan okuyabilirsiniz. Fork Nedir? İlk olarak Fork nedir bunu açıklayarak ilerleyelim. Fork, katkı yapmak istediğiniz projenin birebir […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-nasil-katki-saglarsiniz/
|
Bu yazımızda sizlere Pardus’a katkı sağlamak istiyorsanız bunu nasıl yapmanız gerekiyor bunlardan bahsedeceğiz ve ufak bir örnek vererek açıklayacağız. Bunun için ilk olarak GitHub’taki Fork ve Pull Request mantığından bahsetmemiz gerekir. Git ile ilgili önceki yazımızı okumamışsanız eğer buradan okuyabilirsiniz.
Fork Nedir?
İlk olarak Fork nedir bunu açıklayarak ilerleyelim. Fork, katkı yapmak istediğiniz projenin birebir kopyasını sizin GitHub adresinize (hesabınıza) dahil etmeye yarar. Yapacağınız tüm geliştirmeleri bu Fork repo üzerinde yaparsınız, yani asıl repo üzerinde değişiklik yapmazsınız.
Pull Request Nedir?
Pull Request ise bir projenin koduna eklemek veya değiştirmek istediğiniz değişiklikleri diğer proje katılımcılarına sunmak için kullanılan bir yöntemdir. Pull Request ile yaptığınız değişiklikler, projenin sahibi veya diğer katılımcılar tarafından incelenir, yorumlar yapılır ve uygun görüldüğü takdirde projenin koduna dahil edilir.
Bunları nasıl kullanacağız?
Öncelikle Pardus’un kaynak kodlarının olduğu yere, github.com/pardus adresine gidelim. İlk kez Pull Request’i deneyimlemek isteyenler için oluşturduğumuz, pardus-was-here projesini seçelim. Seçtiğimiz bu projede siz de aşağıda uygulayacağımız adımları tekrarlayarak katkı sağlayabilirsiniz.
Projede yapacağımız değişiklikleri gerçekleştirmek için aşağıdaki adımları tek tek göreceğiz:
İlk olarak seçtiğimiz projeyi kendi hesabımıza kopyasını (fork) alıyoruz. Bunun için projeyi görüntülediğimiz sayfada, “Fork” butonuna tıklıyoruz.
Sonra kopyaladığımız projeyi bilgisayarımıza “git clone” komutunu kullanarak klonluyoruz. Bu bölümde klonlama işlemini HTTPS kullanılarak yaptık.
Projelerde çoğunlukla yer alan README.md dosyaları bir projeye katkı vermek istediğinizde oldukça önem taşır. “Nelere dikkat etmelisiniz? Geliştirdiğiniz ve projeye eklenmesini istediğiniz kodlar ve dokümanlar için kod yazım standartları nelerdir? Yazdığınız kodun açıklamalarını ne şekilde yazmalısınız?” gibi konularda belirlenmiş olan standartlar bu dosyada yer alır. pardus-was-here projesinin README.md dosyasını incelediğimizde bizi memorybook klasörünün içinde “YYYY-AA-GG-ad-soyad” formatında bir dosya oluşturmamız gerektiği yönünde yönlendiriyor ve dosyanın içeriğinin nasıl olması gerektiğini de detaylı şekilde gösteriyor.
Şimdi belirtildiği gibi klonladığımız dizine girip ve memorybook klasörünün içinde “YYYY-AA-GG-ad-soyad” formatında bir dosya oluşturuyoruz. Bunu komut satırından nano kullanarak aşağıdaki gibi yapabiliriz.
nano YYY-AA-GG-ad-soyad
Oluşturduğumuz dosyanın içine bilgilerimizi README.md dosyasında bize belirtildiği gibi aşağıdaki düzene göre yazıyoruz.
Name Surname Date City/Organization - Operating System
Optional Message
“git add” ve “git commit” komutlarını kullanarak değişiklikleri kaydediyoruz. Commit mesajı “Name Surname was here” formatında olmalıdır.
git add .
git commit -m <commit mesajınız>
“git push” komutunu kullanmadan önce kimlik doğulama için token almalıyız. Bunun için Settings bölümünden Developer settings‘e tıklıyoruz. Personal access tokens‘ın altındaki Tokens (classic)‘i seçiyoruz.
Generate new token (classic) ‘i seçip token’ımızı oluşturuyoruz. Sonra “git push” komutunu kullanıp şifre yerine oluşturduğumuz token’ı yazıyoruz. Son aşama olarak da GitHub web arayüzünde kendi hesabımızdaki pardus-was-here projesine gidiyoruz. “Pull Request” butonuna tıklıyoruz. Daha sonra çıkan sayfada create pull request’e tıklayıp pull requestimizi oluşturuyoruz. Yaptığımız pull request’imizi takip ederek geri bildirim alabilir ve hata düzeltmeleri yapabiliriz.
Eğer yukarıdaki aşamaları doğru bir şekilde yaptıysanız, Pardus GitHub hesabı moderatörleri sizin Pull Request talebinizi yukarıda görülen ekranda görüntüleyebilir. Eğer yukarıdaki adımlara uygun olarak ilerlediyseniz, kısa zaman içerisinde Pull Request’iniz kabul edilir ve yaptığınız değişiklikler projeye dahil edilir. Proje sayfasında bu değişikleri görüntüleyebilirsiniz.
Tüm bu süreçlerden sonra, artık siz de bir gönüllü Pardus geliştiricisisiniz, aramıza hoş geldiniz.
|
160 |
Pardus Destekçileri Ne Düşünüyor? – Ayhan YALÇINSOY
|
Söyleşi konuğumuz Ayhan YALÇINSOY, açık kaynağı tercih sebeplerini, Pardus ve açık kaynak dünyasına verdiği desteği anlattı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-destekcileri-ayhan-yalcinsoy/
|
Söyleşi konuğumuz Ayhan YALÇINSOY, açık kaynağı tercih sebeplerini, Pardus ve açık kaynak dünyasına verdiği desteği anlattı.
Açık kaynak dünyasında söz sahibi kişilerin deneyim ve görüşlerini bizlerle paylaştığı söyleşilerimizi bu bölümde sizlerle buluşturuyoruz. Söyleşilerimizin bu bölümünde The Document Foundation (TDF) İcra Kurulu üyesi, Pardus topluluğunun eskilerinden ve Pisi GNU/Linux dağıtımının geliştiricilerinden Ayhan YALÇINSOY dostumuzu ağırladık:
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
1978 yılında Kahramanmaraş doğumluyum. Bir kamu kurumunda devlet memuru olarak çalışmaktayım. 1998 yılında aldığım ilk bilgisayarımla birlikte bilgisayar teknolojisi ile ilgilenmeye başladım. Bir zamanlar son kullanıcı olarak girdiğim bu yolda açık kaynak yazılımlara destek veren bir konumda olmaktan onur duyuyorum.
GNU/Linux ve özgür yazılımlar ile nasıl tanıştınız? Neden Linux?
2000 yılında almış olduğum bir bilgisayar dergisindeki Gelecek 1.0 işletim sistemi CD’si ile Linux ve açık kaynak teknolojilerinden haberdar oldum. Aynı dergide ULUDAĞ (Ulusal Dağıtım) Projesi’nden bahsediyordu. O günden sonra beklemeye başladım ve 26 Aralık 2005 günü PARDUS 1.0 duyurulduğunda, ilk işim bilgisayarıma kurmak oldu. O günden sonra sahipli yazılımları zorunlu olmadıkça kullanmadım.
Linux diyorum çünkü kullanıcıyı olabildiğince özgür kılıyor. Kullandığınız yazılıma destek verebiliyorsunuz. İhtiyacınıza göre öneride bulunup gelişmesine katkıda bulunabiliyorsunuz.
Özgür yazılımlara katkı vermeye nasıl ve ne zaman başladınız?
Son PISI tabanlı Pardus çatalı olan Pisi GNU/Linux projesine geliştirici olarak katkı veriyorum. Bunun dışında LibreOffice ve Collabora Office paketlerine arayüz, yardım metni, Wikimedia içeriği çevirisi (2010-devam), temel düzeyde kod hatası (easyhack) giderme (2019-devam) ve kullanma kılavuzu çevirisi (2021-devam) gibi konularda katkı vermeye çalışıyorum. İlk katkılarımı PiSi tabanlı Pardus için KDE arayüz çevirisi ve Pardus hakkında uluslararası medyada çıkan haberleri Pardus’un o dönemdeki topluluk portalı olan ozgurlukicin.com sitesi için çevirerek yaptım.
Özgürlükİçin E-Dergi 28. Sayı
Ayhan YALÇINSOY ile yapılan söyleşimiz
Katkılarınız karşılığında ne alıyorsunuz?
Katkılarım karşılığında maddi bir kazancım yok ancak bu katkıların birilerinin işini kolaylaştırdığını bilmek yeterli. Kullandığım yazılıma emeği geçen onca insana destek olarak onların emeklerinin karşılığını bir nebze ödemiş olduğumu düşünüyorum. Ayrıca özgür yazılımların bana verdiği özgürlük, aldığım en büyük karşılık olsa gerek.
Pardus topluluğu katkıcı adaylarına tavsiyeleriniz neler?
Her ne kadar Pardus, TÜBİTAK tarafından geliştirilen PİSİ tabanından vazgeçip Debian tabanını kullanıyor olsa da özgür bir işletim sistemi olması onu kullanmak ve destek olmak için yeterli. Ben şöyle düşünüyorum; son teknoloji kullanan bir araç/aygıt geliştirseniz bile eğer içindeki yazılımı dışarıdan alıyorsanız, o ürün sizin kontrolünüzde değildir. Bu yüzden açık kaynak ve kendi geliştirdiğimiz yazılımlara destek vermeliyiz. Açık kaynak yazılımlara destek vermek için kodlama biliyor olmanız gerekmiyor.
Kullanabilirsiniz, tanıtımını yapabilirsiniz, dil biliyorsanız farklı dillere çevirebilirsiniz, kullanıcı deneyiminizle yeni kullanıcılara destek olabilirsiniz ve daha birçok şekilde destek olabilirsiniz. Pardus ve diğer açık kaynak yazılımlara her türlü desteği sağlamak bizi birçok alanda dışa bağımlılıktan kurtarır.
Profesyonel ya da günlük hayatınızda hangi özgür yazılım uygulama ve bileşenlerini sık kullanıyorsunuz?
Az önce bahsettiğim gibi 2005’ten bu yana sahipli yazılımları zorunlu kalmadıkça kullanmıyorum. Pardus (2005-2013), Pisi GNU/Linux (2013 ve sonrası), LibreOffice (2010 ve sonrası), PSPP istatistik analiz uygulaması (2013 ve sonrası), masaüstü ortamı olarak GNOME, LXQT, MATE; ağ tarayıcı olarak Firefox,…
Aslında özgür bir işletim sistemi kullandığım için, kullandığım tüm yazılımlar da özgür yazılım. Örneğin Yüksek Lisans ve Doktora tezlerimi LibreOffice ile yazdım. Tezlerdeki istatistiksel analizleri ise PSPP ile yaptım.
Bugüne kadar açık kaynak toplulukları ve yaptıkları işlerden nasıl yararlandınız?
Açık kaynak toplulukları açık kaynak yazılımların beslenme kaynağıdır. Bu topluluklar açık kaynak projelerin yaşam döngüsü üzerinde çok etkilidirler. Bu nedenle açık kaynak topluluklarına üye olmak kullandığınız yazılıma destek vermenin en iyi yollarından biridir. Yıllar önce Pardus Projesi’nin sonlandırıldığı haberleri yayıldığında topluluk olarak ilgili yerlere yaptığımız başvurular sonucunda projenin devam edeceği ancak bazı altyapı çalışmalarının yapılması gerektiği yönde açıklamalar gelmişti. Yine 2010 yılında OpenOffice.org projesinin kaynak kodunun kapatılacağına dair haberler neticesinde The Document Foundation (TDF) kurulmuş ve kodu çatallayarak LibreOffice’i duyurmuştu. O dönem Pardus gönüllüleri olarak kaynak kodu kapatılma tehlikesi altında olan OpenOffice.org’u bırakıp LibreOffice kullanma kararı almıştık ve halen LibreOffice kullanılıyor. Bu olaylar bize açık kaynak topluluklarının gücünü göstermiştir.
Bir açık kaynak topluluğuna üye olun ve kullandığınız yazılımlara destek verin. Sizi mutlu edecektir. Uzun süredir TDF üyesiyim ve geçtiğimiz yıl sonunda yapılan seçimler sonucunda 2022-2024 dönemi TDF Yönetim Kurulu Yedek üyeliğine seçildim. Böyle büyük bir projenin bugünü ve yarını hakkında söz sahibi olmak harika bir duygu.
Son olarak özgür yazılımlar hemen hemen tüm ihtiyaçlarınızı karşılar ve sizden hiçbir bedel istemez.
Etiketler:
ayhan yalçınsoy
söyleşiler
|
99 |
Pardus Sunucu’da Nginx Nasıl Kurulur?
|
Pardus üzerine Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumalısınız.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucuda-nginx-nasil-kurulur/
|
Pardus üzerine Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumalısınız.
Pardus Sunucu’da Nginx Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde Ngnix hakkındaki bu yazıyı pür dikkat okumanızı tavsiye ederim.
Yapmanız gereken ilk şey, temel bir sistem güncellemesi olmalı. Aksi halde çeşitli hatalarla ve güvenlik zafiyetleri ile karşılaşma olasılığınız epey yüksek. Yazmanız gereken ilk komut şu:
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
Güncelleme işlemleri tamamlandıktan sonra aşağıdaki komutu girerek Nginx’i kuruyoruz.
sudo apt install nginx
Kurulumun sonunda Pardus, otomatik olarak Nginx’i çalıştıracak. Aşağıdaki komut ile Nginx’in son durumunu öğrenebilirsiniz.
sudo systemctl status nginx
Eğer her şeyi doğru yaptıysanız çıktısı aşağıdaki gibi olmalı.
prdsmehmetstc@pardus19sunucu:~$ sudo systemctl status nginx
● nginx.service - A high performance web server and a reverse proxy server
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/nginx.service; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Mon 2021-07-12 11:43:19 +03; 4min 6s ago
Docs: man:nginx(8)
Main PID: 1737 (nginx)
Tasks: 3 (limit: 2307)
Memory: 4.6M
CGroup: /system.slice/nginx.service
├─1737 nginx: master process /usr/sbin/nginx -g daemon on; master_process on;
├─1738 nginx: worker process
└─1739 nginx: worker process
Tem 12 11:43:19 pardus19sunucu systemd[1]: Starting A high performance web server and a reverse proxy server
Tem 12 11:43:19 pardus19sunucu systemd[1]: Started A high performance web server and a reverse proxy server.
Nginx kurulumunun testi
Şu ana kadar her şey normal gözüküyor. Ama yaptığınız her şeyi mutlaka test etmelisiniz. Haydi, yeni kurduğumuz Nginx düzgün çalışıyor mu deneyelim.
Bunun için ilk olarak sunucunun IP adresini öğrenmelisiniz (tabii daha önceden bilmiyorsanız). Öğrenmek için aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
hostname -I
Şimdi ise internet tarayıcınızı açın -ki bu yazıyı okuyorsanız zaten açık olmalı- ve adres çubuğuna sunucunuzun IP adresini yazın.
http://ip_adresi
Eğer karşınıza aşağıdaki gibi bir sayfa çıktıysa tebrikler! Nginx Web Sunucunuz hizmetinize amade.
Kurulumu başarıyla tamamladığımıza göre birkaç basit yönetim komutlarına göz atalım.
sudo systemctl stop nginx # Nginx’i kapatmanızı sağlar.
sudo systemctl start nginx # Nginx eğer durdurulmuşsa başlatmanızı sağlar.
sudo systemctl restart nginx # Nginx’i kapatıp açmanızı sağlar. Eğer konfigürasyon dosyalarında köklü bir değişiklik yaptıysanız bunu kullanın. Ancak bağlantıları koparacaktır.
sudo systemctl reload nginx # Nginx’i yeniden yüklemenizi sağlar. Bu komut var olan bağlantıları koparmadan konfigürasyon dosyalarını yeniden yükler.
sudo systemctl disable nginx # Nginx, kurulum sonrası varsayılan olarak sistem başlangıcında açılmak üzere ayarlanır. Eğer bunu istemiyorsanız bu komutu kullanın.
sudo systemctl enable nginx # Nginx’in tekrar sistem başlangıcında açılmasını istiyorsanız bu komutu kullanın.
Etiketler:
nginx
sunucu
web
web server
web sunucu
|
63 |
TensorFlow Makine Öğrenmesi Yazılım Kütüphanesi Kurulumu
|
TensorFlow, Google tarafından geliştirilen ve Pardus üzerine kurabileceğiniz açık kaynaklı bir Makine Öğrenmesi yazılım kütüphanesidir.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/tensorflow-makine-ogrenmesi-yazilim-kutuphanesi-kurulumu/
|
TensorFlow, Google tarafından geliştirilen ve Pardus üzerine kurabileceğiniz açık kaynaklı bir Makine Öğrenmesi yazılım kütüphanesidir.
TensorFlow kütüphanesini projelerinizde kullanarak Makine Öğrenmesi yapabilirsiniz. Bunun için en azından python dilini iyi biliyor olduğunuzu varsayıyorum.
TensorFlow, sistem genelinde, Python sanal ortamında, Docker konteyneri olarak veya Anaconda ile kurulabilir/çalıştırılabilir. Anaconda için portalımızda sevgili Enes Kâmil Boğaz‘ın yazdığı eğitici güzel bir yazı mevcut.
Bu yazıda size TensorFlow’u Pardus’a nasıl yükleyeceğinizi anlatacağım.
Her zamanki gibi yeni/temiz bir Pardus Sunucu 21.0 kuruyoruz. Elbette sunucu olmak zorunda değil, siz Pardus Desktop kurup, onun üzerinde de aynı kurulumu yapabilirsiniz. Ben tercih olarak sunucu sürümü tercih ettim. Yeni bir kurulum yaptıktan sonra sunucumuzu sudo apt update ve sudo apt upgrade ile güncelliyoruz. Son olarak sunucumuza bir IP adresi veriyoruz ki her defasında IP adresi değişmesin. Ben örneklerimde 192.168.120.120 IP adresini, /16 (255.255.0.0) Alt Ağ Maskesini ve 192.168.0.1 Ağ Geçidini kullanacağım. sudo nano /etc/network/interfaces komutunu girerek dosyayı aşağıdaki şekilde düzenliyoruz.
Artık sudo reboot yaparak sistemi yeniden başlatalım ve tüm yaptığımız ayarları etkin hale getirelim.
Şimdi sıra geldi TensorFlow’un kurulumu için ihtiyacımız olan sanal Python ortamını yüklemeye.
TensorFlow için sisteminizde Python 3.x kurulu olmalıdır. Siz de sisteminizde Python 3.x kurulumu denetlemek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz.
python3 -V
Eğer sisteminizde kurulu ise şöyle bir çıktı verecektir:
Eğer sistemde python3 kurulu değilse sudo apt install python3 komutu ile kurabilirsiniz.
Şimdi Sanal Python ortamı için gerekli paketleri sisteme yükleyelim.
sudo apt install python3-venv python3-dev
Şimdi TensorFlow için yeni bir klasör oluşturalım ve bu klasöre girelim.
mkdir TensorFlow
cd TensorFlow
Sanal Python ortamı için aşağıdaki komutu girelim.
python3 -m venv venv
Bu komut TensorFlow klasörü içerisine sanal python3 ortamı için ihtiyaç olan tüm dosyaları kopyalayacaktır ve hepsini venv adında bir klasöre yerleştirecektir.
Etkinleştirmek için aşağıdaki komutu girelim.
source venv/bin/activate
Bu komuttan sonra mevcut prompt, (venv) hamurcu@pardus:~/TensorFlow$ şeklinde değişecektir. Bunun anlamı Python sanal ortamı çalıştı ve artık Python sanal ortamına ait komutları girebilirsiniz demektir. Bundan sonraki tüm komutları buradan gireceğiz.
Artık sanal Python ortamımız çalışıyor. Şimdi pip komutu ile yine pip’in kendisini güncelleyelim.
pip install --upgrade pip
Sanal ortamımız içerisine TensorFlow’u yükleyelim.
pip install --upgrade tensorflow
Hepsi bu kadar, tebrikler!…
TensorFlow artık sisteminizde (Sanal Python ortamınızda) kurulu ve kullanılmaya hazır.
Kurulumun doğru yapılıp yapılmadığını aşağıdaki komutla test edebilirsiniz.
python -c 'import tensorflow as tf; print(tf.__version__)'
Bu yazı yayına hazırlandığı sırada TensorFlow sürümü 2.8.0 idi. Siz bu kurulumu ilerleyen zamanlarda yaparsanız, sürüm numarası farklılık gösterecektir.
Artık Makine Öğrenmesi ile ilgileniyorsanız kodlarınızı yazmaya başlayabilirsiniz. Elbette detaylar için TensorFlow belgelendirmesine bakmanızı tavsiye ederim.
Kalın sağlıcakla.
Etiketler:
pip
python
python3
TensorFlow
|
36 |
ETA Kalem ile derslerinizi daha dikkat çekici hale getirin
|
Şuan artık eski moda olan üstüne tebeşirle yazılan kara tahtaların, zamanı için öğretimde ne büyük bir devrim yaptıklarını biliyor musunuz? 11. yüzyılda ilk kullanıldığı düşünülen bu araç, öğrenen sayısını aynı anda sadece 1 kişiden 30-40 kişiye yükseltmiştir. Belki de daha fazla. Renkli tebeşir ise 1814’de icat edilmişti. Bu kadim araç hala güncelliğini korumakta ve gerçekten […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/eta-kalem/
|
Şuan artık eski moda olan üstüne tebeşirle yazılan kara tahtaların, zamanı için öğretimde ne büyük bir devrim yaptıklarını biliyor musunuz? 11. yüzyılda ilk kullanıldığı düşünülen bu araç, öğrenen sayısını aynı anda sadece 1 kişiden 30-40 kişiye yükseltmiştir. Belki de daha fazla. Renkli tebeşir ise 1814’de icat edilmişti.
Bu kadim araç hala güncelliğini korumakta ve gerçekten doğa dostudur. Şarj etmenize ya da internet bağlantısına gerek duymaz, üstelik ekran parlaklığını da ayarlamanız gerekmez.
Şaka bir yana dünya hızla değişiyor, kadim araçları kullanmak, değiştirmek ve dönüştürmek bizi daha ileriye götüreceği gerçeği yadsınamaz.
Küçük bir çocukken ders sonunda tahtaya yazılan ödevleri defterime geçirmek, külfet gibi geliyordu, yavaş yazdığım için de bu süre gittikçe uzuyordu. Hatta bir gün şu tahtanın resmini çeksek ödevleri evde defterime yazsam diye düşünmüştüm. Bu hayalim, üniversiteye gelinceye kadar gerçek olmadı.
ETAP Etkileşimli Tahta ile daha ilgi çekici dersler
Ama artık 2022 yılının sonundayız ve ETAP Etkileşimli Tahtalar hayatımızda, artık tüm soruyu tahtaya yazmak için gönüllü öğrencilere ihtiyacımız yok ya da soru yazmak için arkamızı döndüğümüz an kaynatmaya başlayan öğrenciler tenefüsü beklemek zorunda. Dünyanın heryerindeki materyallere ETAP’ın internet bağlantısı sayesinde sorunsuz ulaşıp, öğrencilere daha ufuk açıcı örnekler sunarken, aynı zamanda ekranın belli bir bölgesini ya da tamamını karartarak ilgiyi öğretene çekebilirsiniz.
ETAP’ın galiba benim en sevdiğim uygulaması galiba ETA Kalem. Basit arayüzü sayesinde, sizi strese sokmadan ders konsantrasyonunu dağıtmadan, kullanmanızı sağlıyor. Sadece tek parmağınızla yapacağınız seçimlerle, kalem rengi ve kalınlığı değişebilirken aynı zamanda
Sayfalar üzerinde istediğimiz işaretlemeleri yapabiliriz
Siz bir Matematik öğretmeniyseniz ve öğrencilerinizle bir soruyu ekranda açarak üzerinde işlem yaparak çözebilirsiniz, hatta bunu kaydetip onlara gönderebilirsiniz de .
Oldukça kolay bir arayüzü var, ekranın sağ tarafında bulunan panel ile ekranı çizime kitleyip açabilir, bir web sitesi ya da klasör ekranında ekran üzerinde işaretlemeler yapabilirsiniz.
Kolay kullanım sayesinde dersin akışı kesilmez
ETA Kalem’in en ilgi çekici özelliklerinden biri de ekranda yazılan yazılarla beraber ekran görüntüsü alabilmesi, bu sadece öğrencinin sürekli defterine dönüp not almasını bu yüzden de, odağının kaymasını engelliyor. Not alma zorunluluğu ortadan kalktığı için de çoklu zeka kuramından aşina olduğumuz diğer zeka türlerini kapsayan bir yapıya sahip. Görseller de rahatlıkla görebileceğiniz üzere oldukça basit ve görsel ağırlıklı bir arayüze sahip bu sayede de okuma yazma öncesi öğretim süreçlerinde de rahatlıkla kullanılabilir.
ETA Kalem oldukça esnek vee geniş kullanıma uygun bir araç bu sayede derslerinizi, dileğiniz gibi tasarlayabilir, ders içindeki dikkat dağıtıcı tüm “modası geçmiş” uygulamalardan arındırabilirsiniz.
ETA Kalemle ilgili, tecrübe ve görüşlerinizi, yorumlara bekliyoruz.
ETAP Etkileşimli Tahtalarda rahatlıkla kullanabileceğiniz, eğitim uygulamaları için bu yazımızı da okuyabilirsiniz. https://gonullu.pardus.org.tr/egitim-uygulamalari/
Etiketler:
eta kalem
etap
linux
pardus
pardus 21
|
24 |
Kendi dağıtımınızı oluşturmak: Bölüm 2
|
Birinci bölümde busybox ve linux çekirdeğini derlemiştik. Bu bölümde ise initramfs imajını oluşturacağız. Initramfs oluşturma Initramfs sistem açılırken belleğe ilk önce yüklenen dosyadır. Bu dosyanın içerisinde bulunan /init dosyası çekirdeğimiz tarafından çalıştırılarak açılış işlemi başlatılır. Bir önceki örnekte static olarak derlemiş olduğumuz busybox dosyasını kullanarak bir initramfs imajı oluşturalım. Bunun için yeni bir dizin açarak […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/kendi-dagitiminizi-olusturmak-bolum-2/
|
Birinci bölümde busybox ve linux çekirdeğini derlemiştik. Bu bölümde ise initramfs imajını oluşturacağız.
Initramfs oluşturma
Initramfs sistem açılırken belleğe ilk önce yüklenen dosyadır. Bu dosyanın içerisinde bulunan /init dosyası çekirdeğimiz tarafından çalıştırılarak açılış işlemi başlatılır. Bir önceki örnekte static olarak derlemiş olduğumuz busybox dosyasını kullanarak bir initramfs imajı oluşturalım.
Bunun için yeni bir dizin açarak içerisine busybox dosyamızı kopyalayalım. ardından init dosyamızı aşağıdaki gibi yazalım.
#!/busybox ash
/busybox mkdir -p /bin
/busybox --install -s /bin
export PATH=/bin
exec /bin/ash
Burada ilk satır shebang satırıdır ve dosyanın ne ile çalıştırılması gerektiğini belirtir.
İkinci satır /bin dizini oluşturmak için kullanılır.
Üçüncü satır busybox dosyasını /bin içerisine sembolik bağ atarak kurmak için kullanılır.
Dördüncü satırda PATH çevresel değişkeni ayarlanır. Bu sayede busybox komutlarını nerede arayacağını belirtmiş oluruz.
Son satırda mevcut süreci yeni bir ash kabuğu ile değiştirmek için yazdık.
Initramfs paketleme
init dosyamızı çalıştırılabilir hale getirelim ve aşağıdaki komut ile initramfs imajımızı üretelim.
find ./ | cpio -H newc -o > ../initrd.img
Eğer istersek initramfs imajımızın boyutunu düşürmek için sıkıştırabiliriz.
gzip -9 initrd.img
Initramfs ve çekirdeğin test edilmesi
Çekirdeğimiz ve initramfs imajımızı qemu kullanarak aşağıdaki komutla test edebiliriz.
qemu-system-x86_64 --enable-kvm -kernel bzImage -initrd initrd.img -append quiet -m 1024
Eğer herhangi bir sorun yoksa karşınıza terminal ekranı çıkacaktır ve busybox komutlarını kullanabilirsiniz.
Minimal dağıtımın test edilmesi
Bir sonraki bölümde basit C kodundan kendi minimal rootfs sistemimizi oluşturma anlatılacaktır.
Etiketler:
dağıtım
linux
|
31 |
Pardus BTRFS kurulum – Bölüm 2
|
Grub Kurulumu Giriş Bu yazıda btrfs dosya sistemi ile kurulum yapılan Pardus işletim sistemi kurulu bilgisayarlarda grub önyükleyici kurulumunun nasıl yapılacağı anlatılacaktır. Yazının 1. bölümü olarak bahsedilen Pardus btrfs kurulumu yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca btrfs sistemde timeshift kullanımına örnek verilecektir. Kurulum Aşamaları Pardus Çalışan ile canlı masaüstüne giriş yapalım. Ardından uçbirim açıp şu kodlarla devam […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-btrfs-kurulum-bolum-2/
|
Grub Kurulumu
Giriş
Bu yazıda btrfs dosya sistemi ile kurulum yapılan Pardus işletim sistemi kurulu bilgisayarlarda grub önyükleyici kurulumunun nasıl yapılacağı anlatılacaktır. Yazının 1. bölümü olarak bahsedilen Pardus btrfs kurulumu yazısına buradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca btrfs sistemde timeshift kullanımına örnek verilecektir.
Bilgi
Grand Unified Bootloader (Büyük Birleşik Önyükleyici) ya da GNU GRUB (kısaca GRUB), bilgisayar açılışında işletim sistemlerini yüklemeye yarayan özgür bir önyükleme yazılımıdır. GNU Tasarısı‘nın bir parçasıdır. GRUB, işletim sisteminin yüklenerek açılmasını sağlar. Birden fazla sayıda işletim sisteminin yüklü olduğu bilgisayarlarda (örneğin Windows ve Pardus gibi) bilgisayar açılışında bir menü ekrana getirerek kullanıcının bu işletim sistemleri arasında geçiş yapabilmesini sağlar.
Pardus işletim sistemi Debian stable taban üzerine geliştirilen bir sistem ve standart kurulumda ext4 dosya sistemi ile geliyor. Aslında Pardus geliştiricileri tarafından Pardus Başlangıç Onarma adında grub kurma, chroot gibi bir çok faydalı özelliği bir arada getiren harika bir uygulama yapıldı. Ama şimdilik btrfs sistem desteği yok. Bu desteğin de en kısa sürede gelmesi dileğimizle, geliştiricilere teşekkür ediyoruz. Çalışmalarında kolaylıklar ve başarılarının devamını diliyoruz.
Kurulum Aşamaları
Pardus Çalışan ile canlı masaüstüne giriş yapalım. Ardından uçbirim açıp şu kodlarla devam edelim.
sudo su -
apt update
apt install btrfs-progs os-prober
Önyükleme bölümünün ve sistemin kurulu olduğu disk bölümünün üzerilerinde işlem yapabilmek için uygun bir bağlama noktası altında alt dizin oluşturalım ve aşağıdaki komutlarla btrfs sistemin root dizini olan @ bölümünü bu alt dizine bağlayalım.
mkdir /mnt/pardus
mount -t btrfs -o subvol=@ /dev/vda3 /mnt/pardus
Hatırlatma
Sistemde diskimiz vda olarak listeleniyor. Sizde sda ya da nvme0n1 olarak listelenebilir. Komutu buna göre düzenleyin.
Şimdi efi bölümünü bağlayıp chroot geçiş için gerekli kodları düzenleyelim. chroot ile btrfs sisteme giriş yapıp efi bölümü kontrol ettirelim.
mount /dev/vda1 /mnt/pardus/boot/efi
modprobe efivarfs
for i in dev dev/pts sys proc run; do mount --bind /$i /mnt/pardus/$i; done
chroot /mnt/pardus/
mount -t efivarfs efivarfs /sys/firmware/efi/efivars
efibootmgr -v
Şimdi sıra fstab dosyasını düzenlemeye geldi.
Bilgi
fstab Unix ve Unix benzeri bilgisayar sistemlerinde /etc dizininde yaygın olarak bulunan bir sistem dosyasıdır. Linux’ta, util-linux paketinin bir parçasıdır. fstab dosyası tipik olarak tüm kullanılabilir disk bölümlerini ve diğer dosya sistemi türlerini ve disk tabanlı olması gerekmeyen veri kaynaklarını listeler ve bunların nasıl başlatılacağını veya daha büyük dosya sistemi yapısına nasıl entegre edileceğini gösterir. fstab dosyası, genel dosya sistemi yapısını belirlemek için önyükleme sırasında otomatik olarak gerçekleşen mount komutu tarafından okunur.
nano /etc/fstab
/etc/fstab
btrfs sisteme göre düzenlenmiş fstab örneği
# /etc/fstab: static file system information.
#
# Use 'blkid' to print the universally unique identifier for a
# device; this may be used with UUID= as a more robust way to name devices
# that works even if disks are added and removed. See fstab(5).
#
# systemd generates mount units based on this file, see systemd.mount(5).
# Please run 'systemctl daemon-reload' after making changes here.
#
# <file system> <mount point> <type> <options> <dump> <pass>
# / was on /dev/sda2 during installation
UUID=2ed97873-259d-4973-8b70-0601cf6693f1 / btrfs noatime. space_cache. compress=zstd. ssd. discard=async. subvol=@ 0 0
UUID=2ed97873-259d-4973-8b70-0601cf6693f1 /home btrfs noatime. space_cache. compress=zstd. ssd. discard=async. subvol=@home 0 0
# /boot/efi was on /dev/sda1 during installation
UUID=4EC5-446B /boot/efi vfat umask=0077 0 1
Dikkat
Bu aşamada kendi disk bölüm uuidlerini ilgili satırlarda düzeltmeniz çok önemli. Aksi takdirde siyah ekranlarda dönüp durursunuz.
UUID
Disk bölüm uuidsini hem Diskler (gnome-disks) uygulaması ile hem de komut satırından öğrenebiliriz. Örnek resimdeki gibi.
fstab dosyasında gerekli düzenlemeyi bitirdikten sonra Ctrl +X klavye tuş kombinasyonu ardından E tuşuna basarak dosyayı kaydedip çıkıyoruz.
Şimdi grub kurma ve ardından grub güncelleme komutlarını yazıyoruz.
grub-install /dev/vda
update-grub
Grub kurma işlemi tamamlandığına göre bağladığımız bölümleri ayıralım. İlk olarak chroottan çıkalım sırasıyla efi ve diğer sistem bölümlerinin bağlantılarını kaldıralım.
exit
umount /mnt/pardus/boot/efi
for i in run proc sys dev/pts dev; do umount -lf /mnt/pardus/$i; done
umount /mnt/pardus
exit
Artık sistemi yeniden başlatabilirsiniz. Pardus açılış ekranı sizi karşılayacak.
Btrfs Timeshift ile kullanım
Kullanıcı girişi yaptınız ve artık sistemi kullanmaya başlayacaksınız. Ama bir dakika niye btrfs sistem kurmak için bunca zahmete katlandığımızı hatırlatacağım size : )
Hemen uçbirim açıp kodları yazmaya başlayalım.
Hatırlatma
Hem btrfs-progs hem de timeshift yüklü gelmiyor. İlk iş olarak bu paketleri yükleyeceğiz.
sudo apt update
sudo apt install btrfs-progs timeshift
Şimdi disk bölümlerini ardından btrfs alt bölümleri listeleyelim ve duruma bir göz atalım.
lsblk
sudo btrfs subvolume list .
Timeshift uygulamasını ister Uygulamalar menüsünden ister komut satırından çalıştıralım. Uygulama ilk çalıştırıldığında Ayar Sihirbazı bizi karşılıyor ve yönlendiriyor. BTRFS sistemi algıladı ve ona göre seçimi otomatik olarak gerçekleştirdi.
Timeshift
Ayar sihirbazı ile yedeklemelerin yapılacağı konumu, yedekleme planını, kullanıcı dizinlerinin yedeğe dahil edilip edilmeyeceğini belirleyebilirsiniz.
Timeshift
Oluştur butonu artık sistem yediğinizi alabilirsiniz ve bu işlem donanım hızına bağlı olarak çok kısa bir sürede tamamlanacaktır.
Şimdi tekrar btrfs alt bölümlerle birlikte timeshift yedeklerine uçbirimde göz atalım.
sudo btrfs subvolume list .
sudo timeshift --list
Bir de sistemi güncelleyip ardından güncelleme öncesine dönüş senaryosu uygulayalım. Güncellemeden önce timeshift ile bir yedek oluşturulmuştu.
Timeshift
Sisteme kernel güncellemesi dahil bazı paket güncellemelerin geldiği görülüyor.
Timeshift
Güncelleme işlemini yaptık, bilgisayarı yeniden başlattık , kontrol ettiğimizde yeni kernel dahil güncellemelerin uygulandığı görülüyor.
Timeshift
Güncelleme uygulanmış sistemin tekrar yedeği oluşturuldu.
Timeshift
Ardından güncelleme öncesi yedeğe geri dönüldü.
Timeshift
Yeniden başlatmanın ardından güncelleme kontrolü yapıldığında güncelleme paketlerinin tekrar listelendiği görüldü. Aynı zamanda timeshift uygulanan işlemi geri alma ihtimali ile bir yedek daha oluşturdu. En güzeli bunca işlem saniyeler içerisinde tamamlandı : )
Faydalı olması dileğiyle , başka yazılarda görüşmek üzere…
Etiketler:
17g
bash
boot
boot repair
bootable
btrfs
bullseye
debian
efi
grub
iso
kurulum
linux
live
pardus
pardus 21
Pardus Başlangıç Onarma
terminal
timeshift
uçbirim
|
191 |
Popüler Çokluortam Kütüphanesi FFmpeg’in 5.0 Sürümü Yayımlandı
|
Çokluortam dosyalarını yönetmek üzere program ve kütüphaneler üreten özgür yazılım projesi FFmpeg yazılımının 5.0 sürümü 17 Ocak 2022 tarihinde yayımlandı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/populer-cokluortam-kutuphanesi-ffmpeg-5-surumu-yayimlandi/
|
Çokluortam dosyalarını yönetmek üzere program ve kütüphaneler üreten özgür yazılım projesi FFmpeg yazılımının 5.0 sürümü 17 Ocak 2022 tarihinde yayımlandı.
Lorentz kod adlı FFmpeg 5.0 sürümü, çok sayıda uygulama programlama arayüzü değişikliği ve çeşitli yeni özelliklerle birlikte geliyor. Ayrıca bu sürümü özel yapan bir diğer konu da uzun süreli destek sürümü olması.
FFmpeg 5.0 özellikleri
FFmpeg 4.4 sürümünün üzerinden daha dokuz ay geçmesine rağmen FFmpeg 5.0 sürümünde dikkat çekici birçok şey var. FFmpeg 5.0’ın öne çıkan özelliklerinden bazıları şunlar:
Video yatay/dikey çevirme için yeni Vulkan destekli filtreler.
Yeni bir Apple Graphics SMC kodlayıcı.
Speex kod çözücü.
Argonaut Games CVG ve deneysel bir IMF demuxer’ı gibi çeşitli yeni muxer’lar/demuxer’lar.
Bir AV1 düşük yüklü bitstream biçim çoklayıcı.
Swscale dilimleme için iş parçacığı desteği.
Yeni ses ve video filtreleri.
LoongArch CPU mimarisi desteği.
Vulkan desteğinde ve özellikle Vulkan filtrelerinde iyileştirmeler.
Sıkıştırılmamış video için RTP paketleyici (RFC 4175).
Tüm HDR ihtiyaçları için libplacebo video filtresi desteği.
FFmpeg 5.0 uygulama programlama arayüzünde büyük değişiklikler
FFmpeg, geçmişi boyunca çok sayıda UPA değişikliği yaşamış ancak proje bu hem kütüphaneden tamamen kaldırılanlar hem de sadece kullanımdan kaldırılanlar konusunda çok dikkatli olmuştur. FFmpeg’de önce özellikler veya fonksiyonlar kullanımdan kaldırılır, sonra da kullanıcıların yükseltme yapmasına izin vermek için beklenir, en sonunda da UPA’lar kaldırılır. Mevcut programların bozulmasına neden olabileceğinden bu işlem sona bırakılır
Bununla birlikte son zamanlarda kullanımdan kaldırılmış olarak işaretlenen UPA’ların çoğu tutulmuştur. Daha da fenası, en son herhangi bir şeyi kaldıralı dört yıl olduğundan bu UPA’lardan bazıları hâlâ dahili olarak FFmpeg’de kullanılıyordu.
Bu nedenle, FFmpeg 5.0’da, tüm bu kullanımdan kaldırılan UPA’ları tamamen kaldıran devasa bir yama seti geçen Nisan ayında FFmpeg’in ana kod tabınıyla birleştirildi.
Bazı UPA’lar 2013’ten beri kullanımdan kaldırılmış durumdaydı ve değişiklikler uygulama geliştiricileri için çok büyük görünebilir. Zamanla biriken ve hoşa gitmeyen hurda veya süprüntülerden kaçınmak her proje için iyi bir şey. Tabii ki uygulama geliştiricilerinin muhtemelen uygulamalarını güncellemesi gerektirecektir.
UPA değişikliklerinden bazıları şunlardır:
avcodec kodlaması+kod çözmesi değişikliği
Ses ve video için Tek UPA
Ayrıştırılmış kodlayıcı/kod çözücü girişi ve çıkışı
Kodlayıcıların verileri kullanıcı tarafından yönetilen arabelleklere çıkarmasına izin veren yeni geriçağrım
swscale’de AVFrame tabanlı UPA
Çözülmüş avformat ve avcodec
Yeni bitstream filtreleme UPA’sı
codec/format kayıt UPA’ları kaldırıldı, artık tüm biçimler her zaman kayıtlıdır
Artırılmış tür güvenliği: çeşitli UPA’larda int yerine size_t kullanılmaya başlandı
libavresample silindi
Tüm bunlara ek olarak son bir hatırlatma hâlâ FFmpeg 4.4’ün desteği sürmektedir ve kullanılmaya bir süre daha devam edilebilir.
Sonuç
Bir yazılım geliştirici olmasınız da büyük ihtimalle FFmpeg’i duymuş ve FFmpeg’den yararlanan uygulamalar kullanmışsınızdır. Bir son kullanıcının FFmpeg’i doğrudan kullanarak video işlemeyle ilgili temel işlemleri nasıl kolayca yapabileceğini görmek isterseniz de useful-FFmpeg-commands projesinin Türkçe sayfasına https://github.com/aokocax/useful-FFmpeg-commands/blob/main/readme.TR.md bakabilirsiniz.
Kaynaklar
FFmpeg – Vikipedi
https://tr.wikipedia.org/wiki/FFmpeg
FFmpeg 5.0 Released For This Popular, Open-Source Multimedia Library
https://www.phoronix.com/scan.php?page=news_item&px=FFmpeg-5.0-Released
FFmpeg 5.0 – JB Kempf
http://www.jbkempf.com/blog/post/2022/FFmpeg-5.0
Etiketler:
ffmpeg
|
147 |
Saha Expo 2021’de Pardus Rüzgarı Esti
|
Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı olan Saha Expo, 2021 yılında 30 ülkeden 600’ün üzerinde firmayı ağırladı. TÜBİTAK ULAKBİM de bu fuara Pardus projesi ile katıldı.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/saha-expo-2021de-pardus-ruzgari-esti/
|
Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı olan Saha Expo, 2021 yılında 30 ülkeden 600’ün üzerinde firmayı ağırladı. TÜBİTAK ULAKBİM de bu fuara Pardus projesi ile katıldı.
Ülkelerin fiziksel savunması ne kadar önemliyse, dijital savunması da aynı oranda önemlidir. Fiziksel savunma silah ve havacılık teknolojileri ile, dijital savunma ise siber güvenlik yazılımları ve donanımları ile yapılır. Biz de Pardus ekibi olarak geliştirdiğimiz siber güvenlik ürünümüz olan Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi’ni bu fuarda öne çıkardık. Ek olarak kurumsal alt ürünlerimiz olan EnGerek ve Liderahenk’i de fuara dahil ettik.
Ahtapot BSGS
Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi (BSGS); içerisinde pek çok siber güvenlik bileşeni bulunduran, “derinlemesine savunma” veya “çok katlı savunma” olarak Türkçeleştirebileceğimiz “defense in depth” kavramını temel alan, NATO’nun siber güvenlik testlerinden başarıyla geçen açık kaynak kodlu bütünleşik siber güvenlik sistemidir.
Ahtapot’un diğer ticari güvenlik sistemlerinden en önemli farkı ise değişik bileşenlerin bir arada uyumlu çalışmasını sağlayan bütünleşik bir sistem olması ve yalnızca tek bir ticari ürünün değil, aynı anda birden fazla ticari ürünün yapabileceği işi tek başına yapması.
Ahtapot BSGS Arayüzü
Fuarda neler yaptık?
Fuar kapsamında Ahtapot BSGS geliştiricilerinden Selin Akbuğa, fuar katılımcılarına ve ziyaretçilerine Ahtapot’u anlattı.
Selin Akbuğa’nın Ahtapot BSGS Sunumu
Böylece bu fuarda potansiyel iç ve dış müşterilerimizle iletişim kurma ve ürünlerimizi tanıtma fırsatı yakaladık. “İç müşteri de kim ki?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Pardus kurumsal ürünlerinin ilk müşterisi, çoğu zaman TÜBİTAK’ın kendisi olur. Nitekim, Türkiye’nin sivil ve askeri pek çok stratejik projesine imza atan TÜBİTAK BİLGEM yöneticileri de Ahtapot Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi ile yakından ilgilendiler. Uzaya roket gönderen TÜBİTAK’ın kendi bilgi güvenliğini bir yabancı firmanın kapalı kaynak kutusuna emanet edeceğini düşünmediniz herhalde, değil mi?
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da Pardus ve kurumsal ürünlerimiz ile son derece ilgilendi.
Prof. Dr. Hasan Mandal’a Pardus ve kurumsal ürünlerimizi anlatıyoruz.
Bu noktaya kadar Pardus olarak neler yaptığımızı yazdım. Biraz da şahsi düşüncelerimi ve neler yaptığımı yazayım.
Bu fuarda Pardus ekibinden daha önce tanışmadığım kişilerle tanışma ve daha önce tanışmış olduğum geliştiricilerle samimiyet kurma fırsatı yakaladım. Bol bol sohbet ettik, bol bol güldük, eğlendik. Hepsi birbirinden değerli ve eğlenceli insanlardan oluşan bu güzel ekip ile birlikte çalışma fırsatı yakaladığım için mutluyum. Her birine bu satırlardan selamlarımı gönderiyorum.
Fuarın son gününü “tatlı” bir şekilde kapatmamız ve o sırada ekibin bir kısmının Ankara’ya dönmüş olması, ardından bu “tatlı” kapatışın sızdırılması sonucu çeşitli sitemlere maruz kalsak da, genel olarak sakin ve eğlenceli bir fuar oldu.
Saha Expo sanal ortamda devam ediyor
Hibrit bir fuar olan Saha Expo, 10-13 Kasım 2021 tarihleri arasında fiziksel olarak gerçekleşti. 15 Kasım 2021 – 15 Şubat 2022 tarihleri arasında da dünyanın ilk 3 boyutlu sanal fuarı olarak ziyaretçi kabul etmeye devam edecek.
Sanal fuara https://sanalfuar.sahaexpo.com/ adresinden katılabilir, orada bulunan standımızı ziyaret edebilirsiniz.
Bir sonraki fuarda görüşmek dileğiyle.
Pardus Ekibi
Etiketler:
ahtapot
fuar
pardus
saha expo
siber güvenlik
siber savunma
|
0 |
Pardus İşletim Sistemi Elektronik İmza Kurulumu
|
Elektronik İmza Nedir? Elektronik imza, dijital ortamda belgelerin veya iletilerin kimin tarafından hazırlandığı ile ilgili kimlik doğrulamasını ve bu verilerin değiştirilmediğini göstermek, bütünlüğünün bozulmadığını ortaya koymak için kullanılan bir güvenlik teknolojisidir. Özellikle iş dünyasında müşteri bilgileri, finansal belgeler ve hukuki dokümanlar gibi hassas verilerin güvenliği büyük bir önem taşımaktadır. Elektronik imza, bu tür belgelerin dijital […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-isletim-sistemi-elektronik-imza-kurulumu/
|
Elektronik İmza Nedir?
Elektronik imza, dijital ortamda belgelerin veya iletilerin kimin tarafından hazırlandığı ile ilgili kimlik doğrulamasını ve bu verilerin değiştirilmediğini göstermek, bütünlüğünün bozulmadığını ortaya koymak için kullanılan bir güvenlik teknolojisidir. Özellikle iş dünyasında müşteri bilgileri, finansal belgeler ve hukuki dokümanlar gibi hassas verilerin güvenliği büyük bir önem taşımaktadır. Elektronik imza, bu tür belgelerin dijital ortamda güvenli bir şekilde imzalanmasını ve saklanmasını sağlar. Elektronik imza, belge üzerindeki imzanın gerçekten yetkili bir kişiye ait olduğunu doğrular. Bu belgeye yapılan her türlü değişikliğin yetkisiz kişiler tarafından yapılmadığını ve belgeye erişim sağlamaya çalışan kişilerin kimliklerinin doğrulandığını garanti eder. Kimlik doğrulama, e-imzanın yasal olarak kabul edilebilirliğini güçlendirir. 5070 sayılı Elektronik imza kanunu uyarınca “güvenli elektronik imza, elle atılan imzayla aynı hukuki sonucu doğurur”.
Geleneksel imza süreçleri genellikle kağıt işlemlerini içerir ve zaman alıcıdır. E-imza, belgelerin dijital ortamda anında imzalanmasını sağlar. Bu, iş süreçlerinin hızlanmasına, belgelerin daha hızlı onaylanmasına ve iş akışlarının daha etkin hale gelmesine olanak tanır. E-imza, birçok ülkede hukuki olarak kabul edilebilir bir durumdadır. Elektronik imzalar, genellikle dijital belgelerin yasal geçerliliğini sağlamak amacıyla çeşitli yasal düzenlemelerle desteklenir. Bu, iş dünyasında ve hukuki süreçlerde e-imzanın güvenilir bir şekilde kullanılmasını mümkün kılar. Geleneksel imza süreçleri kağıt tüketimini gerektirir ve bu da çevresel açıdan negatif etkiler doğurabilir. E-imza kullanımı, kağıt tüketimini azaltarak çevresel etkileri en aza indirir ve sürdürülebilir bir iş modeline katkıda bulunur.
Elektronik imza, geleneksel kağıt üzerindeki imzaların dijital bir karşılığı olarak düşünülebilir. Elektronik imza, belirli bir kişinin veya kurumun belgeyi onayladığını veya iletiyi değişmeden gönderdiğini doğrulayan doğrulama mekanizmasıdır.
Elektronik imzalar, genellikle karmaşık matematiksel algoritmalar kullanılarak oluşturulur. Bu algoritmalar kullanılarak veri işlenir ve bu işlemin sonucunda verinin tamamını ifade eden bir veri ortaya çıkar. Daha sonra bu veri benzer bir algoritma ile çözülerek ilk verinin doğruluğu teyit edilir. Elektronik imzalar, çeşitli güvenlik katmanları ve kimlik doğrulama yöntemleri kullanarak güvenilirliği artırabilirler. Şifreleme yöntemleri sayesinde, elektronik olarak imzalanan bir belgenin, sadece elektronik imzanın sahibi olan kimse tarafından düzenlendiği tespit edilebilmektedir.
Sonuç olarak, elektronik imza teknolojisi, dijital iş dünyasında, hükümetlerde, finans sektöründe, tıbbi kayıtlarda ve daha birçok alanda kullanılmaktadır. Elektronik imzalar, belgelerin daha hızlı ve güvenli bir şekilde elektronik olarak işlenmesine ve iletilmesine olanak tanır, ayrıca kağıt tüketimini azaltır ve iş süreçlerini verimli hale getirir. Bu nedenle, elektronik imza teknolojisi iş dünyasında önemli bir rol oynamaktadır.
Ülkemizde şu anda e-devlet hizmeti kapsamında kurum içi ve kurumlar arası pek çok çalışma yürütülmektedir. Bunların yanında toplumun büyük bir kısmını ilgilendiren ana e-devlet projeleri bulunmaktadır. Bu projeler arasında Adalet Bakanlığı UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi), İçişleri Bakanlığı MERNİS Projesi yer almaktadır.
Bu blog yazısında, Pardus 23.0 işletim sisteminde elektronik imza (e-imza) kurulumu ve kullanımı için yönergeleri izleyebilirsiniz. Kurulum sonunda Pardus işletim sistemi üzerinde e-devlet hizmetlerini elektronik imza ile kullanabilirsiniz. E-Devlet, UYAP Editörü ve KamuSM online işlemleri elektronik imza ile çalıştırabilirsiniz.
AKİS Nedir?
AKİS, milli olarak geliştirilmiş (native) bir akıllı kart işletim sistemidir. AKİS yüksek güvenlik özelliklerine sahip mikroişlemci üstünde koşar ve elektronik imza, şifreleme ve güvenlik anahtarları taşıma ve benzeri kripto hizmetleri sunar. Günlük hayatta AKİS taşıyan akıllı kartlar elektronik imza, elektronik kimlik kartı, kredi kartı, toplu ulaşım kartı ve benzeri farklı amaçlarla kullanılabilirler. AKİS, Ortak Kriter (Common Criteria) CC EAL güvenlik sertifikasına sahiptir ve aynı şekilde aynı sertifikasyona sahip yerli ve yabancı akıllı kart mikroişlemcileri üstünde koşacak şekilde tasarlanmıştır. AKİS kartlarınızı ve kart okuyucularınızı kamu kurumu iseniz TÜBİTAK BİLGEM Kamu Sertifikasyon Merkezinden tedarik edebilirsiniz. Bireysel olarak e-imza almak için de diğer Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılarından (ESHS) temin edebilirsiniz.
Elektronik imza kullanabilmek için öncelikle gerekli yazılımları Pardus işletim sisteminize yüklemeniz gerekmektedir. Yüklemeleri için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
Adım 1: Gerekli Yazılımların Yüklenmesi:
Bir akıllı kartın çalışabilmesi için temel de iki şeye ihtiyaç vardır. İlki AKİS akıllı kart sürücüsü diğeri ise akıllı kart okuyucusunun sürücüsüdür. Akıllı kart okuyucunuzu elektronik imza başvuru yaptığınız Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılardan elektronik imzanız ile birlikte alabilirsiniz. Aşağıda akıllı kart sürücülerini ve kart okuyucu sürücülerinin Pardus işletim sisteminde yükleme detayları bulunmaktadır. Bu adımları tamamlayarak sürücü kurulumlarını Pardus işletim sisteminde yapabilirsiniz.
AKİS kartların çalışması için ek olarak java gereklidir. Bunun için Pardus 23.0 işletim sisteminde repoda bulunan OpenJDK 11 kurulumunu yapmalıyız. Kart okuyucu sürücüsü için de gerekli paketlerin kurulması gerekmektedir. Bu paketler CCID paketini ve AKİS’ in bağımlılıklarını sağlayacak paketlerdir. Bunlar için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
Terminal’i açın.
Aşağıdaki komutları sırasıyla girerek gerekli yazılımların yüklenmesini sağlayın:
sudo apt-get update
sudo apt install openjdk-11-jre
Yükleme tamamlandıktan sonra aşağıdaki komutla işletim sisteminizde yüklü olan java versiyonunu görebilirsiniz. OpenJDK 11 versiyonu yüklenmiş olacaktır.
java -version
3. Kart okuyucu sürücüsü paketlerini yüklemek için de aşağıdaki komutları sırasıyla terminal ekranına yazın.
sudo apt-get install libpcsclite-dev
sudo apt-get install pcscd
sudo apt-get install pcsc-tools
Kart okuyucu sürücüsü yüklenmesi tamamlandıktan sonra kart okuyucuyu okumak için işletim sisteminiz hazır olmuş olacaktır. Kart okuyucu içerisindeki akıllı kartı görüntüleyebilmek için de Akıllı Kart İşletim Sistemi (AKİS) kurulumunu yapmamız gerekmektedir. Akıllı Kart İşletim Sistemi (AKİS) kurulumunu aşağıdaki maddeleri izleyerek yapabilirsiniz.
Adım 2: Akıllı Kart İşleyim Sistemi (AKİS) Kurulumu
AKİS Kartlar için gerekli yazılım paketini kurmamız gerekiyor. AKİS paketini isterseniz https://akiskart.bilgem.tubitak.gov.tr/destek/ adresinden işletim sisteminize uygun olan paketi indirip veya Pardıs 64 bit tablosundaki AKİS Yönetici Paketi alanındaki güncel deb paketini indirip kurulumunu yapabilirsiniz. Pardus İşletim sisteminde kurmak için Pardus reposunda bulunan son akis versiyonunu yüklemek yeterli olacaktır. Akis paketini repodan yüklemek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
Terminal’i açın.
Aşağıdaki komutları sırasıyla girerek Akis Akıllı kart sürücülerini yükleyin:
sudo apt-get install akis
Bu komutlar yüklenmesi tamamlandıktan sonra, e-imza sertifikanızı okuyabilmek için gerekli olan temel paketler yüklenmiş olacaktır. Akis uygulamasının çalışıp çalışmadığını anlamak için terminalden “akia” komutunu verip uygulamayı çalıştırabilirsiniz.
akia
Ekrana akia uygulamasının arayüzü gelecektir. Akia uygulaması açıldıktan sonra e-imza kart okuyucunuzu bilgisayarınıza takıp akia uygulaması üzerinden kart okuyucunuzu ve içerisindeki sertifikalarınızı görüntüleyebilirsiniz. Sertifika
Sertifika görüntülemeyi başarılı bir şekilde yapıp kart şifrenizi girdiğinizde sertifika bilgilerinize erişebilirsiniz[1] . Normal şartlarda düzgün çalışan bir kart okuyucu ve kartın AKİS Kart İzleme aracı ekran görüntüsü aşağıdaki gibidir. AKİS Kart izleme aracından karta şifre ile giriş yapıp detayları görebilirsiniz ve akıllı kart parolasını da değiştirebilirsiniz. Uygulama penceresinin Kart menüsü seçilir. Giriş yap seçeneği seçilir. Kart pin kodu çıkan ekrana girilir. İsterseniz giriş yaptıktan sonra şifrenizi değiştirebilirsiniz.
Artık Pardus işletim sisteminizde elektronik imza kurulumunu başarıyla tamamladınız. Bu sayede çeşitli belgeleri dijital olarak imzalayabilir ve güvenli kimlik doğrulama işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.
Etiketler:
akis
e-imza
hastane hbys ebys e-imza
pardus
|
79 |
VirtualBox’a Guest Eklentilerini Kurmak
|
Farklı bir platform üzerinde Pardus çalıştırmayı ve Pardus’u nasıl doğal bir VM haline getireceğinizi öğrenmek ister misiniz? O halde, buyrun buraya!
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/virtualboxa-guest-eklentilerini-kurmak/
|
Farklı bir platform üzerinde Pardus çalıştırmayı ve Pardus’u nasıl doğal bir VM haline getireceğinizi öğrenmek ister misiniz? O halde, buyrun buraya!
Bilmeyenler için söyleyelim: VirtualBox, işletim sistemi içinde sanal bir makina oluşturarak bir veya birden fazla işletim sistemini kurmaya yarayan, bir sanallaştırma katmanıdır. Biz bu yazımızda, farklı bir platform üzerinde Pardus çalıştırmanızı sağlayacak VirtualBox sanallaştırma yazılımının içine kurulmuş olan bir Pardus’un doğal bir VM haline gelebilmesi için gerekli olan guest eklentilerinin kurulumunu inceleyeceğiz.
VirtualBox üzerine Pardus kurulumu
Kurulum normal bir kurulumdan farklı değil. Bu bağlamda öncelikle Pardus resmi sitesinden bu yazı yazıldığı sırada en güncel sürüm olan Pardus 21.1 GNOME ürününün ISO dosyasını indirip, VirtualBox içine kuralım. Daha güncel sürümler geldikçe elbette o sürümleri de kullanabiliriz. Ardından mevcut tüm güncellemeleri geçelim ve kurulum için hazır hale gelelim;
user@machine:~$ sudo apt-get update
user@machine:~$ sudo apt-get upgrade
user@machine:~$ sudo sync
user@machine:~$ sudo reboot
VirtualBox özelinde Virtualbox guest additions derleme için gerekli tüm paketler aşağıdaki şekilde yüklenir;
user@machine:~$ sudo apt-get install build-essential dkms linux-headers-$(uname -r)
Burada yüklenen kütüphaneler bir çekirdek (kernel) modülü derlemek için gerekli kütüphanelerdir. Kernel modülünün derlenmesi, yerleşik sağlanan kurulumda bu kernel sürümü için modül olmamasından kaynaklanmaktadır. Ardından VirtualBox Aygıtlar->Misafir Eklentileri CD Kalıbını Yerleştir seçeneği ile misafir eklentileri disk kalıbı bu sanal makineye bağlanır ve aşağıdaki komutlar çalıştırılır (Not: otomatik olarak bağlanmadıysa mnt /dev/cdrom /media komutu ile bağlayabilirsiniz);
user@machine:~$ cd /media/cdrom
user@machine:~$ sudo sh ./VBoxLinuxAdditions.run
Önemli bir nokta: Zaman içinde çekirdek (kernel) güncellemeleri geldikçe kernel modülünün yeniden oluşturulması gerekir. Bu durumda bu işlemin tekrarlanması gerekir. VirtualBox içinde pano çift yönlü olarak etkinleştirilirse kopyalama ve yapıştırma da mümkün olacaktır.
Bu şekilde VirtualBox içinde neredeyse doğal bir Pardus kurulumu yapılmış olur.
Etiketler:
sanallaştırma
virtualbox
|
32 |
Pardus kurulumda alternatif disk bölümleme araçları – Bölüm 2 – Cfdisk
|
Giriş Bu yazımızda Pardus Btrfs Kurulum yazısının 1. bölümünde bahsedilen disk bölümleme araçlarından cfdisk ile nasıl disk bölümleme yapılacağı anlatılacaktır. Hazırlık Pardus Çalışan ile canlı ortamda tarif edilecek bu işlemler için pardus yüklü önyüklenebilir usb bellek ile bilgisayar başlatılır. Uçbirim açarak aşağıdaki kodlarla işe başlıyoruz. Cfdisk Mevcut duruma bir göz atalım ve ardından bölümleme yapmak […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-kurulumda-alternatif-disk-bolumleme-araclari-bolum-2-cfdisk/
|
Giriş
Bu yazımızda Pardus Btrfs Kurulum yazısının 1. bölümünde bahsedilen disk bölümleme araçlarından cfdisk ile nasıl disk bölümleme yapılacağı anlatılacaktır.
Hazırlık
Pardus Çalışan ile canlı ortamda tarif edilecek bu işlemler için pardus yüklü önyüklenebilir usb bellek ile bilgisayar başlatılır.
Uyarı !
cfdisk ve fdisk gibi disk yönetim araçlarını kullanmadan önce olası veri kayıplarının önüne geçmeniz için diskteki varsa önemli verilerinizi yedeklemeniz gerekmektedir.
Hatırlatma
Pardus btrfs kurulum yazısına ithafen düzenlenen bu yazıda btrfs disk yapısı ile disk bölümlendirme yapılacak. Ancak diğer dosya sistemleri için de (örn. ext4) bölümlendirme yapılabilir.
Hatırlatma
Pardus iso kalıp dosyasında btrfs-progs paketi ön yüklü olarak gelmiyor. btrfs sistem inşa etmek istiyorsak bu paketi çalışacağımız sistemde aktif etmeliyiz. Benzer şekilde başka bir dosya sistemi örneğin zfs inşa etmek istiyorsak zfsutils-linux paketinin, xfs sistemi için ise xfsprogs paketinin yüklenmesi gerekir.
Uçbirim açarak aşağıdaki kodlarla işe başlıyoruz.
sudo su -
apt update
apt install btrfs-progs
Cfdisk
Mevcut duruma bir göz atalım ve ardından bölümleme yapmak istediğimiz disk için cfdisk komutunu yazalım.
cfdisk /dev/vda
Hatırlatma
Sistemimizde disk ismi vda olarak listleniyor. Sizde sda ya da nvme0n1 olarak listelenebilir. Komutu ona göre düzenleyin.
cfdisk
GPT disk yapısı seçerek devam edeceğiz.
cfdisk
Disk isim, boyut gibi bilgilerin yukarıda, işlem menülerinin aşağı konumlandırıldığı bu pencerede klavye yukarı-aşağı yön tuşları disk bölüm seçimlerini, sağ-sol yön tuşları ise yapılmak istenen işlemi gerçekleştiriyor. New komutunu seçili hale getirip enter ile devam ediyoruz.
cfdisk
Efi bölümünü oluşturmak istiyoruz. Boyut ayarlamak için rakamı ve Megabyte teriminin baş harfini birleşik yazarak kullanıyoruz.
cfdisk
Boyutlandırma ile birlikte bölüm türü otomatik olarak Linux filesystem olarak belirlendi. Bunu ihtiyaca göre değiştireceğiz.
Bölüm türünü belirlemek için Type komutu ile devam ediyoruz.
cfdisk
EFI System işaretleyerek devam ediyoruz.
cfdisk
İsteğe bağlı swap alanı oluşturmak için boş alan seçili haldeyken tekrar New komutu ile devam ediyoruz ve yine Megabyte, Gigabyte cinsinden boyut belirliyoruz.
cfdisk
Swap alanı için Type komutu ile devam ediyoruz.
cfdisk
Linux swap türünü işaretleyerek devam ediyoruz.
cfdisk
Tekrar boş alan seçiliyken New komutu ile devam edip kalan bölümün tümünü sistem bölümü olarak belirliyoruz. Type kısmını otomatik olarak Linux filesystem olarak atadı. Yapılan işlemleri diske yazmak için Write komutu seçiliyken enter tuşu ile devam ediyoruz.
cfdisk
Yapılandırma işlemini onaylamamız isteniyor. yes yazıp enter tuşuna basarak devam ediyoruz.
cfdisk
İşlemin tamamlandığı mesajı görüntüleniyor.
cfdisk
Quit komutu ile uygulamadan çıkış yapılır.
Şimdi boyut ve tür bilgilerini belirlediğimiz bölümleri biçimlendirmeye geçelim. Bunun için aşağıdaki kodlarla devam edeceğiz.
mkfs.vfat -F 32 /dev/vda1
mkswap /dev/vda2
mkfs.btrfs /dev/vda3
Biçimlendirme işleminden sonraki diskin durumu görüntülemek için şu kodu kullanabiliriz.
Disk bölümleme işlemi tamamlandı.
Faydalı olması dileğiyle , başka yazılarda görüşmek üzere…
Etiketler:
bash
boot
bootable
bullseye
cfdisk
debian
disk
diskpart
efi
gpt
install
iso
kurulum
linux
pardus
pardus 21
parted
terminal
uçbirim
|
46 |
GNOME Shell Eklentisi Nasıl Oluşturulur?
|
Bu yazımızda Pardus 21’in GNOME masaüstü için basit bir gnome-shell eklentisi yapmayı öğreneceğiz. Eklentimiz, panele simge ekleyecek ve simgeye tıkladığımızda açılan popup menu bize bildirim gönderecek.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/gnome-shell-eklentisi-nasil-olusturulur/
|
Bu yazımızda Pardus 21’in GNOME masaüstü için basit bir gnome-shell eklentisi yapmayı öğreneceğiz. Eklentimiz, panele simge ekleyecek ve simgeye tıkladığımızda açılan popup menu bize bildirim gönderecek.
Gnome Shell eklensi oluşturmak için ilk olarak home klasörüne giriyoruz ve ctrl+h yapıp gizli dosyaları açıyoruz. Daha sonra .local/share/gnome-shell/extensions dizin konumuna giriyoruz. Burada extensions klasöründe [email protected] isimli yeni bir klasör oluşturuyoruz. Bu klasörün içerisinde extension.js ve metadata.json dosyalarını oluşturuyoruz.
Metadata.json dosyası eklenti bilgilerinin olduğu dosyadır. Aşağıda gösterildiği gibi yazılır.
Gnome Shell eklenti bilgilerini metadata.json ile düzenlemek
{
uuid: [email protected],
name: Example,
description: This extension puts an icon in the panel with a simple popup menu.,
version: 1,
shell-version: [ 3.38 ],
url:
}
Uuid: Benzersiz bir isimdir ve dosya ismi ile aynı olmak zorundadır.
Name: Eklentinin ismi, kısa ve açıklayıcı olmalıdır. Örneğin Application Menu, Extension List, Dash to Dock vs.
Description: Eklentinin ne işe yaradığını kısaca açıklar.
Version: Eklentinin kaçıncı sürüm olduğunu belirtir. Tam sayı şeklinde olmalıdır.
Shell-version: Kullandığımız GNOME sürümünü burada tanımlamalıyız. Pardus 21, GNOME 3.38.6 sürümünü kullanıyor.
Url: Yaptımız eklentinin bağlantısı varsa bu kısma ekliyoruz.
metadata.json dosyamızı oluşturduktan sonra extension.js dosyamızı oluşturuyoruz.
extension.js dosyasını düzenlemek
'use strict';
const ExtensionUtils = imports.misc.extensionUtils;
const Me = ExtensionUtils.getCurrentExtension();
function init() {
log(`initializing ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function enable() {
log(`enabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function disable() {
log(`disabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
extension.js dosyamızın iskelet hali yukarıdaki gibidir. Şimdi dosyamıza ilk olarak kullanacağımız kütüphaneleri ekleyelim.
'use strict';
const {Gio, GLib, GObject, St} = imports.gi;
const Main = imports.ui.main;
const PanelMenu = imports.ui.panelMenu;
const PopupMenu = imports.ui.popupMenu;
const ExtensionUtils = imports.misc.extensionUtils;
const Me = ExtensionUtils.getCurrentExtension();
function init() {
log(`initializing ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function enable() {
log(`enabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function disable() {
log(`disabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
Şimdi eklentimiz için simge ekleyelim.
'use strict';
const {Gio, GLib, GObject, St} = imports.gi;
const Main = imports.ui.main;
const PanelMenu = imports.ui.panelMenu;
const PopupMenu = imports.ui.popupMenu;
const ExtensionUtils = imports.misc.extensionUtils;
const Me = ExtensionUtils.getCurrentExtension();
let Indicator = GObject.registerClass(
class Indicator extends PanelMenu.Button{
_init() {
super._init(0.0, `${Me.metadata.name} Indicator`, false);
let icon =new St.Icon({
icon_name: 'face-smile-symbolic',
style_class: 'system-status-icon'
});
this.actor.add_child(icon);
}
});
let indicator = null;
function init() {
log(`initializing ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function enable() {
log(`enabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
indicator = new Indicator();
Main.panel.addToStatusArea(`${Me.metadata.name} Indicator`, indicator);
}
function disable() {
log(`disabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
if (indicator !== null) {
indicator.destroy();
indicator = null;
}
}
Daha sonra eklentimize popup menu ekleyip, bildirim oluşturalım.
'use strict';
const {Gio, GLib, GObject, St} = imports.gi;
const Main = imports.ui.main;
const PanelMenu = imports.ui.panelMenu;
const PopupMenu = imports.ui.popupMenu;
const ExtensionUtils = imports.misc.extensionUtils;
const Me = ExtensionUtils.getCurrentExtension();
let Indicator = GObject.registerClass(
class Indicator extends PanelMenu.Button{
_init() {
super._init(0.0, `${Me.metadata.name} Indicator`, false);
let icon =new St.Icon({
icon_name: 'face-smile-symbolic',
style_class: 'system-status-icon'
});
this.actor.add_child(icon);
let item = new PopupMenu.PopupMenuItem(_('Show Notification'));
item.connect('activate', () => {
Main.notify(_('Whatʼs up?'));
});
this.menu.addMenuItem(item);
}
});
let indicator = null;
function init() {
log(`initializing ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
}
function enable() {
log(`enabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
indicator = new Indicator();
Main.panel.addToStatusArea(`${Me.metadata.name} Indicator`, indicator);
}
function disable() {
log(`disabling ${Me.metadata.name} version ${Me.metadata.version}`);
if (indicator !== null) {
indicator.destroy();
indicator = null;
}
}
Son olarak alt+f2 yapıp, r komutunu çalıştıralım. İnce Ayarlar uygulamasına baktığımızda eklentimizin isminin orada olduğunu göreceğiz.
Artık eklentimiz çalışır konumda.
İkinci bir yol ise komut satırından gnome-shell eklentisi oluşturmak. Bunun için uçbirime
gnome-extensions create –-interactive
yazıp çalıştırıyoruz.
İlk olarak eklentimizin ismini giriyoruz.
Sonra eklentimizin açıklamasını giriyoruz.
En son olarak da uuid’yi girip bitiriyoruz.
Şimdi eklentimizin iskelet kodu hazır. Yukarıda yaptığımız gibi extension.js dosyasına kodu yazıyoruz ve alt + f2 yapıp eklentimizi çalıştırıyoruz.
Daha fazla bilgi için GNOME Wiki sayfasını ziyaret ediniz.
Not:
Bu yazının özgün haline bu adresten ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
gnome
shell
|
150 |
Pardus Röportajları: Bolu Orhangazi Ortaokulu Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Tarık OTU
|
Bolu Orhangazi Ortaokulu Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Tarık OTU Bolu Orhangazi Ortaokulunda Bilişim Teknolojileri rehber öğretmenliği yapan, Pardus Dönüşümünü destekleyen öğretmenimiz Tarık OTU ile Pardus hakkında konuştuk. 1. Tarık Bey, okuyucularımıza kendinizi tanıtır mısınız? Tarık OTU ben 2015 yılından beri Bolu Orhangazi Ortaokulunda Bilişim Teknolojileri Rehber öğretmen olarak görev yapmaktayım. Bilişim Teknoloji alanlarında kodlama, robotik […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-roportajlari-tarik-otu/
|
Bolu Orhangazi Ortaokulu Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Tarık OTU
Bolu Orhangazi Ortaokulunda Bilişim Teknolojileri rehber öğretmenliği yapan, Pardus Dönüşümünü destekleyen öğretmenimiz Tarık OTU ile Pardus hakkında konuştuk.
1. Tarık Bey, okuyucularımıza kendinizi tanıtır mısınız?
Tarık OTU ben 2015 yılından beri Bolu Orhangazi Ortaokulunda Bilişim Teknolojileri Rehber öğretmen olarak görev yapmaktayım. Bilişim Teknoloji alanlarında kodlama, robotik kodlama, tasarım ve özgür yazılımlarla ilgileniyorum.
2. Bolu ili Pardus ETAP dönüşümünde öncü illerimizden. Pardus’un okullardaki kullanımının artmasına yönelik emekleriniz çok büyük. Şu anda okullarınızda Pardus ve ETAP kullanım durumu nedir?
İlimizde şu anda kurulu olan tahtaların %98 inde Pardus kurulu olup yaygınlaştırma çalışmaları devam etmektedir. Faz 3 tahtalara zaten PARDUS kurulu olarak geldiği için herhangi bir çalışma yapmamaktayız.
3. Pardus Dönüşümü sırasında karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi? Bunları nasıl aştınız?
Öncelikle İl yöneticilerimizin yapılan bu projeye sahip çıkması hem il adına hem de öğretmenlerimiz adına çok önemlidir. Bolu ili olarak dönemin İl Milli Eğitim Müdürü Yasin TEPE ve İl BT Koordinatörü Orhan DOĞRUÖZ’ün projeye sahip çıkması ilimizin Pardus geleceği açıcısından önemliydi. İl BT Koordinatörü Orhan DOĞRUÖZ’ün Pardusa göç planını özenli hazırlayıp Tübitak Ulakbimde Görevli Eğitmen Şenol ALDIBAŞ ile görüşerek, ilimizde bulunan bütün Bt Rehber Öğretmenlere eğitim vermesini sağlayarak süreci başlatmış olduk. Daha sonra Orhan DOĞRUÖZ’ün ilimizde bulunan tüm okulları biz BT rehber öğretmenlere paylaştırmasıyla bu okulların kurulum ve eğitim sürecini tamamladık. Şu an halen bu okulların Pardus sorumlusu olarak süreci kalıcı hale getirmek suretiyle okullarımıza olan desteği devam ettirmekteyiz. Bu sayede öğretmenlerimiz yalnız olmadıklarını anladılar. Bu sayede tekrar Yasin TEPE ve Orhan DOĞRUÖZ’e teşekkürlerimi iletiyorum.
PARDUS kurulumuna başladığımızda ilk ve en büyük tepki öğretmenlerimizden geldi. Ama buradaki püf nokta öğretmeni yalnız bırakmamak. Kendi okulum adına söylüyorum öğretmenlerimizden Pardus ile alakalı herhangi bir sorun yaşayan olduğu anda öğretmenin sorununu çözmeye çalışıyorum. Zamanla bu da bir güven oluşturup ön yargıların azalmasını sağladı. Özet olarak öğretmeni ya da sınıfı tamamen farklı bir sisteme entegre ederken sisteme sahip çıkmanın çok önemli olduğunu gördüm. Siz öğretmenin yanında olduğunuzda aslında öğretmenler de zamanla Pardus’un kullanım kolaylığı açısından diğer işletim sistemlerinden farklı olmadığını hatta PARDUS kullanımının daha pratik ve kolay olduğunu görmektedir. Pardus’a entegre olduktan sonra diğer sistemleri kullanmanın mantıklı olmadığı ile ilgili çok fazla geri dönüt aldık. Ama tam tersi kullanmak için direnen öğretmenlerimizde vardır. Bunlarda zamanla aşacaklardır.
Diğer bir zorluk öğretmenlerin kullandığı Z-kitaplarla ilgili çalışmalardı. Yayınevlerinin bu konuda önyargısını kırmakta ayrı bir zorluktu. Çünkü bu süreç onlar için de bir iş yükü oluşturmuştu. Ama biz çok kalabalık bir kitle olduğumuz için süreç içerisinde gerekli çalışmaları yaparak Pardus’a uyumlu kitapları yayınladılar.
Kendi okulum için bir anım var anlatmak istediğim. Bir yayınevi yine sene başında okulumuza gelerek Z-Kitap satışını gerçekleştirmek üzereyken bir dakika diye araya girdim. Biz okulumuzda PARDUS kullanıyoruz yayınlarınız uygun mu? diye sordum. Hayır, başka yazılıma uygun dediler. Bende çok net bir duruşla okulumuzda PARDUS kullanmaya devam edeceğiz ya yayınlarınızı uyumlu hale getirirsiniz ya da öğretmenlerimiz sizinle çalışmayacaktır dedim. Bir hafta sonra beni yayınevinin bilgi işlem sorumlusu mühendis arkadaş aradı ve konuya hassasiyetimizden dolayı teşekkür etti. Hocam çok sevindim Pardus kullanmanıza bana biraz müsaade edin tahtalarınıza uyumlu hale getirip paylaşacağım dedi. Sonrasında hemen ilgili kitaplar Pardus ile uyumlu hale getirildi ve kullanmaya devam ettik. O mühendis arkadaşla da hala iletişimimizi koparmadık. Kendisi de çok iyi bir açık kaynak kod yazılımcısıymış. Özet olarak biz süreçte net bir tavır sergilediğimizde tüm engellerin aşılabileceğini deneyimledik.
4. Dönüşüm sırasında öğretmenlerin ve öğrencilerin tutumları nasıldı? Ön yargıları kırmak için neler yaptınız?
Öğretmenlerin ön yargısı çok fazlaydı. Önyargılarını kırmak için ilimizde mevcut tüm okullarda BT Rehber öğretmenlerimiz Pardus tanıtım ve bilgilendirme toplantıları yaptılar. İşletim sisteminin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte de öğretmenlerimizi yalnız bırakmadık ve ön yargılarından arındırdık.
Öğrencilerimiz Bilişim Teknolojileri dersinde İşletim sistemleri konusunu anlatırken PARDUS’a geniş yer ayırıyorum. Çok hoşlarına gidiyor. Hatta evdeki bilgisayarlarına PARDUS kuranlar, bana getirip yüklememi isteyenler, kendisini sınıfın PARDUS sorumlusu ilan edip tahtaya sahip çıkan öğrencilerimiz mevcuttur.
5. Öğretmenlerimizin şu anda Pardus’a bakış açıları nasıldır?
Öğretmenlerimizin PARDUS işletim sistemine entegrasyon oranı hemen hemen %95 seviyelerindedir. Zaman zaman yaşadıkları zorluklar neticesinde Pardus kullanımıyla alakalı ön yargıları sürebiliyor ama öğretmenlerimizin çoğu Pardus’u artık diğer işletim sistemlerine oranla daha rahat kullandıklarını belirtiyorlar. Burada öğretmenlerimizi cezbedici şeylerden bir tanesi de yazılımın güvenli olmasıdır. Virüs olmayan bir sistemde yaşamak öğretmenlerimizi güvende hissettiriyor. Okulumuzun yeni aldığı bir e-güvenlik sertifikasını başvururken sorulan sorulara bir öğretmenimizle beraber cevap verdik. Cevapları yazarken öğretmenimiz okulumuzun bu kadar güvenli olduğunu düşünmemiştim dedi. O güvenlik testinden 22 puan almamız yeterli olacaktı ve biz o testte PARDUS kullanmanın verdiği imkânlarla 68 puan alarak okulumuza güvenli okul sertifikası kazandırdık.
6. Öğrencilerin Pardus’a yaklaşımları nasıldır?
Öğrencilerimiz derslerde de gördüğünden dolayı çok ilgileniyorlar. Yukarıda da anlattığım gibi kendisini bu işe adayan öğrencilerimizde var. Derslerde Güney Korenin Google ile yaşadığı sorunu anlattığımda daha da ilgileniyorlar. Ama genel olarak yaklaşımları çok olumlu olarak yansımaktadır.
7. Pardus dönüşümünü henüz tamamlamamış illerimiz için önerileriniz nelerdir?
Bolu olarak avantajımız İl Milli Eğitim Müdürümüz Yasin TEPE’nin ve BT İl Koordinatörümüz Orhan DOĞRUÖZ’ün konuya inanarak projeye sahip çıkması oldu. Henüz Pardus’a göç sürecini başlatmamış illere tavsiyem organizasyonel olarak bilgilendirme toplantıları, eğitimler, ET kurulum planlamasını doğru uygulayarak planlı bir göç süreci işletmeleridir. Bizim Bolu’da kısa sürede ve verimli şekilde göç sürecini tamamlamamızın anahtarı bu oldu.
Etiketler:
etap
linux
pardus
pardus 21
|
127 |
Docker kullanarak gui uygulama çalıştırma
|
Bu yazımda docker üzerine grafik tabanlı bir uygulama kurup kullanmayı anlatacağım. Bu yolla pardus depolarında güncel olmayan fakat ihtiyaç duyduğunuz uygulamaları ayrı bir dağıtım kurmaya ihtiyaç duymadan çalıştırabilirsiniz.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/docker-kullanarak-gui-uygulama-calistirma/
|
Bu yazımda docker üzerine grafik tabanlı bir uygulama kurup kullanmayı anlatacağım. Bu yolla pardus depolarında güncel olmayan fakat ihtiyaç duyduğunuz uygulamaları ayrı bir dağıtım kurmaya ihtiyaç duymadan çalıştırabilirsiniz.
Bu yazıda örnek olarak docker kullanarak debian testing imajı üzerinde krita uygulaması çalıştıracağız.
Hazırlık
Yöntem 1: Aşağıdaki gibi docker kurabilirsiniz. Bu şekilde kurduğunuz docker yalnızca root kullanıcısı veya docker gurubuna eklenmiş kullanıcı ile çalışır.
apt update
apt install docker.io
Yöntem 2: Aşağıdaki gibi rootless docker kurabilirsiniz. Bu şekilde kurulan docker root gerektirmeden çalışır fakat kısıtlı yetkilerle çalışır.
İlk önce gerekli paketleri kuralım.
apt install curl dbus-user-session
Ardından aşağıdaki iki komutu root ile çalıştırarak subuid ve subgid ayarlarını yapalım.
usermod --add-subgids 1002000000-1002999999 <kullanıcıadı>
usermod --add-subuids 1002000000-1002999999 <kullanıcıadı>
Daha sonra kendi kullanıcımız üzerinde aşağıdaki komutu kullanarak rootless docker kurulumunu gerçekleştirelim.
curl -fsSL https://get.docker.com/rootless | bash
Ev dizinimizdeki bin dizininde docker komutları eklenmiştir. bunları PATH içerisine almak için bashrc içerisine şunu ekleyelim.
export PATH=~/bin/:$PATH
Docker kullanma yetkisi ayarlanması
Rootless olmayan docker kullanmak için root yetkisi gerekmektedir. Bu yüzden aşağıdaki işlemi yaparak kullanıcıya docker yetkisi verebilirsiniz.
# Bu işlemden sonra oturumu kapatıp açmamız gerekebilir.
usermod -aG docker user
Not: Eğer kullanıcıya docker yetkisi verirseniz root yetkisi vermeye eşdeğer yetki vermiş olursunuz. Bu da güvenlik sorunlarına sebep olabilir. Bu işlem bu yüzden tavsiye edilmez.
Detaylı bilgi için: https://docs.docker.com/engine/security/#docker-daemon-attack-surface
Bunun yerine rootless docker kullanmanızı öneririm.
İmajın indirilmesi
Uygulamamızı çalıştırmak için istediğiniz dağıtımın imajını indirmemiz gerekmektedir.
docker pull debian:testing
Görüntü ve ses ile ilgili izinlerin ayarlanması
Docker üzerinde çalışan uygulamamızın pencere oluşturma isteklerini sağlıklı yapabilmesi ve uygulamanın sesinin düzgün bir şekilde kontrol edilebilmesi için aşağıdaki komutları kullanmamız gereklidir. Bu işlemler bilgisayarımızı her yeniden başlattığımızda tekrarlanmalıdır.
# Yerel pencere isteklerini kabul etmek için
xhost +local:
# Pulseaudio ses sunucusu açmak için (sadece yerel istekleri kabul etmek için)
pactl load-module module-native-protocol-tcp auth-ip-acl=127.0.0.1
Container oluşturma
İndirdiğimiz docker imajımızdan container oluşturalım. Burada DISPLAY çevresel değişkenini aktarıp tam donanım ve ağ erişimi yetkisi vereceğiz. Ayrıca ev dizinlerini de birbirine bağlayacağız. Bu sayede donanımımızı ve ağ bağlantımızı kullanırken herhangi bir sorun oluşmayacak ve dosyalarımızı rahatlıkla görüp düzenleyebileceğiz.
docker run \
-it \
-e DISPLAY=$DISPLAY \
-e PULSE_SERVER=127.0.0.1\
-v /dev/dri:/dev/dri \
--net host \
-v /home:/home \
--name gui_uygulama \
debian:testing
Buradaki parametrelerin açıklamaları:
-it etkileşimli kabuk açmak için
-e DISPLAY=$DISPLAY çevresel değişken aktarmak için
-e PULSE_SERVER=127.0.0.1 pulseaudio ses sunucusu için
–net host tam yetkili ağ bağlantısı erişimi için
-v /dev/dri:/dev/dri ekran kartına erişim için
-v /home:/home ev dizinini ortak yapmak için
–name gui_uygulama container ismi belirlemek için
Container oluşturulduktan sonra container içinde root kullanıcısı ile yeni bir kabuk başlatılacaktır.
Uygulamanın kurulması
Container içerisine girdikten sonra uygulamamızı yükleyebiliriz.
apt update
apt install krita
Uygulamamızın ortak ev dizinini kullanması ve benzer yetkiler ile çalışması için kullanıcı adımız ile aynı ada sahip bir kullanıcı açalım. Bu kullanıcının UID değeri ile bizim kullanıcımızın aynı olması gerekir.
adduser user
# uid değerini /etc/passwd içerisinden değiştirebilirsiniz.
id user
-> uid=1000(user) gid=1000(user) groups=1000(user)
# Kullanıcımızı audio ve video gurubuna eklememiz gereklidir. (ses ve ekran kartı için)
usermod -aG audio user
usermod -aG video user
Container içindeki /dev/dri dizini video gurubuna ait değilse izinlerini düzeltelim.
chgrp video -R /dev/dri
Uygulamanın başlatılması
Öncelikle su komutu ile kullanıcımıza geçelim ve ardından uygulamamızın komutunu çalıştıralım.
su user
krita
Containerdan çıktığımızda veya sistemi yeniden başlattığımızda tekrar giriş yapmak için docker ps -a çıktısında isimlendirdiğimiz imajın container-id değerini bulup docker start ve ardından docker attach şeklinde tekrar başlatabiliriz. Eğer artık ihtiyacımız kalmadıysa docker rm komutu ile containeri silebiliriz.
docker ps -a
-> CONTAINER ID IMAGE COMMAND CREATED STATUS PORTS NAMES
-> 8b8862d05e24 debian:testing bash 2 hours ago Exited (137) 5 minutes ago gui_uygulama
docker start 8b8862d05e24
-> 8b8862d05e24
docker attach 8b8862d05e24
Uygulama menüsüne eklenmesi
Uygulamamızı uygulama menüsüne eklemek için aşağıdaki gibi bir betik hazırlayıp /home/user/.local/bin/docker-krita konumuna kaydedelim
#!/bin/bash
xhost +local:
pactl load-module module-native-protocol-tcp auth-ip-acl=127.0.0.1
docker start gui_uygulama
docker exec gui_uygulama chgrp -R video /dev/dri
docker exec gui_uygulama su $USER -c krita $@
Uygulama başlatıcımızı da aşağıdaki gibi hazırlayıp /home/user/.local/share/applications/docker-krita.desktop içerisine kaydedelim.
[Desktop Entry]
Name=Krita-docker
Comment=Docker üzerinde krita
GenericName=Krita
Exec=/home/user/.local/bin/docker-krita %F
Icon=krita
Terminal=false
StartupNotify=true
Type=Application
Categories=Utility;GTK;
Faydalı bağlantılar
https://sulincix.gitlab.io/sayfalar/html/docker-kullanimi.html
Etiketler:
docker
docker-gui
gui
linux
pardus
|
131 |
Dolandırılmamak İçin İki Aşamalı Doğrulama
|
İki aşamalı doğrulama yöntemi ve araçlarını kullanarak sanal âlemde dolandırılmanızın önüne geçebileceğinizi biliyor musunuz?
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/dolandirilmamak-icin-iki-asamali-dogrulama/
|
İki aşamalı doğrulama yöntemi ve araçlarını kullanarak sanal âlemde dolandırılmanızın önüne geçebileceğinizi biliyor musunuz?
Sanal âlemde dolandırılma, gün geçtikte toplumsal bir mesele haline bürünerek büyük kitleleri etkiler hale geldi. Bu durum her ne kadar önlemez görünse de gerek bireysel gerek kurumsal ve gerekse de devlet erkiyle belirli önlemleri zorunlu hale getirmiş, çeşitli biçimlerde hesapların yahut internet kullanımı için kılavuzlar yayınlanmıştır. Biz, internet mecrasında güvenli kalabilmenin bireysel yoluna ve iki aşamalı doğrulama araçlarına eğilerek durumu en basit haliyle anlatmaya çalışacağız.
Öncelikli olarak; kullanıcı adınızı ve parolanızı bilen herkes herhangi bir sosyal medya veya e-posta hesabınıza erişebilir. Bunun sonucunda sosyal medyada itibarınızı kaybedebilir, dolandırıcılık ithamlarına maruz kalabilir, hesabınıza ilişkilendirilmiş gizli bilgileriniz ortaya saçılabilir ve belki banka hesaplarınız bile boşaltılabilir. Bu riskleri azaltmak için İki Aşamalı Doğrulamayı etkinleştirmekte yarar var.
İki aşamalı doğrulama (Two-Factor Authentication / Two-Factor Verification / 2FA) için yaygın olarak iki yöntem kullanılmaktadır.
İlk yöntemde hesabınıza giriş yaparken kullanıcı adı ve parolanızın eşleşmesinden sonra SMS ile gelen kısa kodu girmeniz istenir.
İkinci yöntemde ise özel bir yetkilendirme uygulamasından gelen kodu girmeniz gerekir.
Google Authenticator Kurulumu
Google Authenticator, Google tarafından geliştirilen resmi bir yetkilendirme uygulamasıdır. Play Store’da “Google Authenticator” kelimesini aratıp uygulamayı kurunuz. Google Authenticator uygulamasının IOS/iPhone desteği de bulunuyor.
Önemli Uyarı: Google Authenticator ile hesabınızı korumaya alırken siteler size yedek erişim kodları sunmaktadır. Bu kodları mutlaka güvenli bir şekilde kayıt etmeyi unutmayın.
Sosyal medya ağlarında iki aşamalı doğrulamayı etkinleştirmek
Facebook
“Ayarlar” sayfasından “Güvenlik ve Giriş” sekmesine geliyoruz. “İki Faktörlü Kimlik Doğrulaması” alanındaki “İki faktörlü kimlik doğrulaması kullan” metninin karşısındaki “düzenle” düğmesine tıklıyoruz. Bir güvenlik yöntemi seçmemizi istiyor. “Kimlik Doğrulama Uygulaması Kullan” düğmesine tıklıyoruz. Güvenlik nedeniyle parolamızı yeniden girmemizi istiyor, giriyoruz. Parolayı doğru girmişsek içinde QR kodu görünen küçük bir pencere karşımıza çıkıyor. QR kodunu Google Authenticator uygulaması ile taratmamız gerekiyor. Taratıp hesap ekle diyoruz. Sonrasında çıkan ekrandaki devam düğmesine basıyoruz. Bu sefer karşımıza “Onay Kodunu Gir” başlıklı bir pencere görünüyor. Google Authenticator uygulamasındaki görünen kodu girip devam düğmesine basıyoruz. İşlem tamamlandığında “İki Faktörlü Kimlik Doğrulaması Açık” mesajı ekranda görünüyor. Bitti düğmesine basıyoruz.
İşlemin sonunda “Kurtarma Kodları” alanından “Kodları Göster” düğmesine tıklayıp gelen percereden kodları indirmeyi ve yedeklemeyi unutmayın.
Instagram
Instagram web sitesi üstünden iki aşamalı doğrulama özelliğini etkinleştirmek mümkün olmadığından Instagram uygulamasını kurup uygulamaya giriş yapıyoruz. Uygulamanın sağ alt köşesindeki profil alanına, sonrasında uygulamanın sağ üst köşesindeki çizgili menüye, açılan pencereden “Ayarlar > Güvenlik > İki Faktörlü Kimlik Doğrulaması” düğmesine tıklıyoruz. Karşımıza “Hesabına Daha Fazla Güvenlik Ekle” yazan uyarı sayfası çıkıyor. Sayfanın altındaki “Başla” düğmesine tıklıyoruz. “Kimlik Doğrulama Uygulaması” seçeneğinin yanındaki düğmeye tıklayıp etkinleştiriyoruz. “Kodu Google Authenticator’dan Al” yazan yeni bir sayfa açılıyor. Sayfanın altındaki “İleri” düğmesine tıklıyoruz. “Anahtarı şunun için kaydet:” uyarısına tamam diyoruz. Google Authenticator sayfası açılıyor. Açılan penceredeki “Hesap Ekle” düğmesine tıklıyoruz. Sonrasında geri tuşuna basmadan Instagram uygulamasını açıp “Giriş Kodunu Gir” ekranından “ileri” düğmesine tıklıyoruz. Kodu girmemizi isteyecektir, Google Authenticator uygulamasında yazan kodu ekrana girip onaylıyoruz.
İki Faktörlü Kimlik Doğrulaması sayfasına dönüp sayfanın sonundaki “Ek Yöntemler” seçeneğine tıklayıp “Yedek Kodlar” alanından kurtarma kodlarını sıkıca yedekliyoruz.
Twitter
Twitter sitesinde solda görünen “Daha fazla” düğmesine tıklayıp açılan pencereden “Ayarlar ve gizlilik > Güvenlik ve hesap erişimi > Güvenlik > İki faktörlü kimlik doğrulaması” bağlantısına tıklayıp açılan penceredeki “Kimlik doğrulama uygulaması” yanındaki seçim kutusunu işaretliyoruz. “Yalnızca iki adımda hesabını koru” başlıklı pencere açılacaktır. Pencerenin altındaki “Başla” düğmesine tıklıyoruz. Karşımıza çıkan QR kodunu Google Authenticator ile taratıp “Hesap Ekle” düğmesine basıyoruz. Sonrasında siteye geri dönüp “ileri” düğmesine tıklıyoruz. “Onay kodunu gir” ekranına Google Authenticator” üstünde görünen kodu girip “Onayla” düğmesine tıklıyoruz. Sonrasında gelen pencereye Tamam diyoruz.
“İki faktörlü kimlik doğrulaması” sayfasının altındaki “Ek yöntemler” alanındaki “Yedek kodlar” alanına tıklayıp ekrana gelen yedek kodları sıkıca yedekliyoruz.
YouTube
YouTube sitesinin sağ köşesindeki profil resmine tıklayıp “Ayarlar” menüsüne tıklıyoruz. Açılan sayfadaki “Google Hesabı ayarlarınızı görüntüleyin veya değiştirin” bağlantısına tıklıyoruz. Açılan pencerenin sol menüsündeki “Güvenlik” öğesine, sonrasında açılan penceredeki “Google’da oturum açma” metninin altındaki “İki adımlı doğrulama” metnini karşısındaki “kapalı” uyarısına tıklıyoruz.
“Hesabınızı 2 Adımlı Doğrulama’yla koruyun” başlıklı bilgi ekranında “başlayın” düğmesine tıklıyoruz. Bu aşamada Google hesabınıza yeniden giriş yapmak için parola ekranı gelecektir. Parolayı girip “İlerle” düğmesine basıyoruz. “Telefonunuzu ayarlayalım” metninin altındaki telefon numaranızı kontrol edip, telefon numarası doğru ise “Kısa mesaj” seçeneğini olduğu gibi bırakıp “Sonraki” düğmesine tıklıyoruz. SMS ile gelen kodu G -123456 şeklindeki kodu, G ve tire işaretlerini atlamadan, ekrana girip “Sonraki” düğmesine tıklıyoruz. “İşe yaradı! 2 Adımlı Doğrulama açılsın mı?” metni görünüyorsa “Aç” düğmesine tıklıyoruz.
SMS doğrulamasını etkinleştirdikten sonra açılan pencereden “Google Authenticator uygulaması” yazan alanın yanındaki sağ ok, yani > işaretine, sonrasında “Kimlik doğrulayıcı kur” düğmesine tıklayıp ekrana gelen QR kodunu Google Authanticator uygulaması ile taratıyoruz. Tarama işlemi bitince hesap eklenecektir. Sayfaya geri dönüp “Sonraki” düğmesine basıyoruz ve ekrandaki alana Google Authenticator uygulamasındaki kodu giriyoruz.
Bu değişiklik tüm Google uygulamalarına olan erişimi koruma altına alacaktır. Diğer Google uygulamaları için tek tek düzenleme yapmanıza gerek yoktur.
“2 Adımlı Doğrulama” sayfasına dönüp “Yedek kodlar” alanına tıklıyoruz. Talimatları izleyerek yedek kodları oluşturup yedekliyoruz.
Linkedin
Sitenin sağ üst köşesindeki profil resmine tıklayıp “Ayarlar ve gizlilik > Oturum açma ve güvenlik” linkine tıklayın. Açılan pencerenin en altında bulunan “İki aşamalı onay” metninin yanındaki “Değiştir” linkine, sonrasında “İki aşamalı onay kapatıldı.” metninin yanındaki “aç” bağlantısına tıklayın. “Doğrulama yönteminizi seçin” metninin altında “Authenticator Uygulaması” yazdığından emin olup “Devam Et” düğmesine tıklayın. Parola isteyecektir, parolanızı girip “bitti” düğmesine tıklayın. Sayfada QR kodu bulunan yeni bir alan açılacaktır. QR kodunu Google Authenticator uygulaması ile taratıp, ekrandaki kodu Linkedin sitesindeki ilgili alana girin ve “Devam Et” düğmesine tıklayın.
Hesap erişimi sayfasının altındaki “İki aşamalı onay” alanında “Kurtarma kodları” linkine tıklayıp açılan penceredeki kodları sıkıca yedekleyin.
Reddit
Sitenin sağ üst köşesindeki profil resmine tıklayıp ardından “User settings > Safety & Privacy” sekmesine tıklayın. Açılan pencerenin altındaki “Use two-factor authentication” metninin yanındaki ayar düğmesi üzerine tıklayıp etkinleştirin. Küçük bir uyarı penceresi açılacaktır, “Continue” düğmesine tıklayıp, parolanızı girip ilerleyin. Gelen penceredeki QR kodunu taratıp “Complete setup” düğmesine tıklayın. “You’re two-factor authenticated!” metnini görüyorsanız işlem tamamlanmıştır.
“Safety & Privacy” sayfasının altındaki “Use two-factor authentication” metninin altında çok küçük harflerle yazılmış “Get your backup codes” linkine tıklayıp gelen penceredeki kodları yedekliyoruz.
Discord
Sol alt köşedeki kullanıcı isminin yanındaki çark düğmesine, açılan sayfadan “İki Aşamalı Doğrulamayı etkinleştir” düğmesine tıklayın. Parolayı girip “Devam” düğmesine basın. Açılan penceredeki QR kodunu Google Authenticator ile taratıp uygulamadaki kodu Discord ekranına girin ve “Etkinleştir” düğmesine tıklayın.
Hesabım sayfasına geldiğinizde “İki Aşamalı Doğrulama” e ise “Yedek Kodları Görüntüle” düğmesi görünecektir. Düğmeye tıklayıp, talimatları izleyip kodları görüntüleyebilirsiniz. Görüntülediğiniz kodları yedeklemeyi unutmayın.
Mastodon
Mastodon sitesinin sol üst köşesindeki profil resminin altındaki “Profili düzenle > Hesap > İki adımlı doğrulama” linkine, gelen sayfadan “Yapılandır” düğmesine tıklayın. Parolanızı doğrulamanız istenecektir. Doğrulama işleminden sonra gelen penceredeki QR kodunu Google Authenticator ile okutun. Uygulamadaki kodu ekrana girip “Etkinleştir” düğmesine basın. Ekrana yansıyan kodlar yedek kodlar olup güzelce saklayın.
Kodları yedeklememişseniz “İki adımlı doğrulama” sayfasındaki “Kurtarma Kodları Oluştur” düğmesine tıklayarak kodları yenileyebilirsiniz. Kodları yedeklemeyi unutmayın.
Çeşitli sitelerde iki aşamalı doğrulamayı etkinleştirmek
WordPress.com
“Güvenlik” altındaki “İki Adımlı Kimlik Doğrulama” alanına tıklayın. “Uygulama kullanarak kurun” seçeneğinin etkin olduğunu gördükten sonra “Başlayın” düğmesine tıklayın. Ekrandaki QR kodunu Google Authenticator ile okutun. Uygulamadaki kodu ekrana girip “Etkinleştir” düğmesine tıklayın. Yedek kodları gösteren ekranda kodları yazdırın veya indirip sağlam bir yere kaydedin. Sonrasında “Kodları yazdırdım veya kaydettim” seçeneğini seçili hale getirip “Tümü Tamamlandı” düğmesine tıklayın.
WordPress Bloğu
Kendinize ait, eklenti kurabildiğiniz bir WordPress bloğu varsa “SG Security” eklentisi iki aşamalı doğrulama desteğine sahiptir. Birkaç uygulama daha bu desteği içermektedir. Uygun eklentiyi kurup etkinleştirdikten sonra eklenti ayarlarından iki aşamalı doğrulamayla ilgili ayarların düzenlenmesi gerektiğini unutmayın. Eklentiden eklentiye bu kısım değiştiği için sadece isim olarak atıf yapmakla yetiniyorum.
e-Devlet (turkiye.gov.tr)
e-Devlet uygulamasına entegre çalışan “e-Devlet Anahtar” uygulaması, iki aşamalı doğrulama desteği sağlamaktadır. Uygulamada rapor edilmiş kimi kusurlar bulunmaktadır. SMS ile doğrulama desteği gelene ve zaman dilimi ile ilgili hatalar düzeltilene kadar yurtdışından kullanacaksanız, uzak durmanız gerekebilir. Maalesef e-Devlet sitesi 3. taraf uygulamaları desteklememektedir.
amazon.com.tr
Genelde kitap alışverişi için ihtiyaç duyduğumuz amazon.com.tr sitesi, iki aşamalı doğrulama desteği de sunuyor. Sitenin sağ üst köşesindeki profil alanına tıklayın. Açılan pencereden “Giriş Yapma ve Güvenlik” alanına tıklayın. Parola ekranı gelirse parolanızı giriniz ve sonrasında açılan pencereden “Gelişmiş Güvenlik Ayarları: “ metninin yanındaki “Düzenle” düğmesine tıklayın. Açılan sayfadaki “Başla” düğmesine tıklayın. “Kodu alacağınız yöntemi seçin” penceresinde “Kimlik Doğrulama Uygulaması” kısmına tıklayın. Açılır alandaki QR kodunu Google Authenticator uygulaması ile taratıp ve kodu ekrana girip “Kodu doğrula ve devam et” düğmesine tıklayın. Yeni gelen alandaki “Bu tarayıcıda kod isteme” seçeneğini dilerseniz seçebilirsiniz. “Anladım – İki Adımlı Doğrulamayı Etkinleştir” düğmesine tıklayın.
Amazon sitesi için yedek kodların nasıl alınacağını bulamadım. Belki de hiç yoktur.
Mesajlaşma uygulamaları için iki aşamalı doğrulamayı etkinleştirmek
WhatsApp
WhatsApp uygulamasına girip, sağ üst köşedeki üç noktalı menüye tıklayın “Ayarlar > Hesap > İki adımlı doğrulama” seçeneğine tıklayın. Sayfadaki uyarıyı iyi okuyun ve “Etkinleştir” düğmesine tıklayın. Sonrasında 6 haneli yeni bir parola belirlemeniz istenecektir. İki defa yeni parolayı girdikten sonra anahtarı unutursanız sıfırlamak için kullanacağınız e-posta adresini girmeniz istenecektir.
WhatssApp için yedek kod desteği bulunmamaktadır. Parola sıfırlama işlemi için girdiğiniz e-posta adresi kullanılmaktadır.
Telegram
Uygulamaya giriş yapıp sol üstteki çizgili menüden “Ayarlar > Gizlilik ve Güvenlik > İki Adımlı Doğrulama” seçeneğine tıklıyoruz. Açılan penceredeki uyarıyı iyi okuyup “Parola Ayarla” düğmesine tıklıyoruz. Yeni parolayı girmemiz ve ardından doğrulamamız isteniyor. Sonrasında “Kurtarma E-postası” ayarlamamız gerekiyor. E-posta adresimizi giriyoruz ve e-posta kutumuza gelen parolayı ekrana giriyoruz. “Parola Ayarlandı!” uyarı mesajını görünce “Ayarlar’a Dön” düğmesine tıklıyoruz.
Telegram uygulaması yedek kod desteği bulunmamaktadır. Parola sıfırlama işlemi için girdiğiniz e-posta adresi kullanılmaktadır.
Sonuç ve Son Uyarı
Elden geldiğince kullandığım sitelerdeki ve uygulamalardaki İki Aşamalı Doğrulama özelliklerinin nasıl etkinleştirileceğini anlatmaya çalıştım. İki Aşamalı Doğrulamayı etkinleştirdiğiniz siteler için yedek erişim kodlarını yerelinize indirmeyi ve güvenli bir şekilde saklamayı kesinlikle ve kesinlikle unutmayın.
Etiketler:
güvenlik
parola
|
93 |
Pardus 21 Docker Kurulumu
|
Docker kurulumu yapmak ve konteynerlerinizi Pardus 21’de çalıştırmak mı istiyorsunuz? Gelin, birlikte Pardus 21’de Docker kurulumu yapalım.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-docker-kurulumu/
|
Docker kurulumu yapmak ve konteynerlerinizi Pardus 21’de çalıştırmak mı istiyorsunuz? Gelin, birlikte Pardus 21’de Docker kurulumu yapalım.
Öncelikle, Docker’ın herhangi bir sürümünün Pardus 21’de kurulu olarak gelmediğini belirtelim. Bu kurulumdan önce herhangi bir Docker sürümü kurulmadığını varsayarak temiz bir kurulum ile başlayalım.
Aşağıdaki komut ile herhangi bir sistem güncellemesi olup olmadığını kontrol edelim:
sudo apt-get update
Sonrasında, Docker’ın belgelerinden ulaşabileceğimiz üzere (bağlantı yazının sonuna eklenmiştir) aşağıdaki komutu çalıştıralım ve kurulum için gereken paket ve araçları yükleyelim:
sudo apt-get install \
ca-certificates \
curl \
gnupg \
lsb-release
Devam etmek istediğimizi belirterek kurulum sırasında ihtiyaç duyacağımız paketleri ve araçları Pardus 21’e yüklüyoruz.
Yine geliştirici belgelerinden erişebildiğimiz üzere, aşağıdaki iki komut ile Docker’ın resmi deposundan Debian kurulum paketini indiriyoruz ve kullanıma hazır bir hale getiriyoruz.
curl -fsSL https://download.docker.com/linux/debian/gpg | sudo gpg --dearmor -o /usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg
echo \
deb [arch=$(dpkg --print-architecture) signed-by=/usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg] https://download.docker.com/linux/debian \
$(lsb_release -cs) stable | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/docker.list > /dev/null
Docker paket kurulumu
Kurulum sırasında herhangi bir hata ile karşılaşıldığında $(lsb_release -cs) değişkeni stretch olarak değiştirilebilir.
Bu işlemin ardından tekrar Pardus 21 üzerindeki güncellemelerimizi yükleyelim.
sudo apt-get update
Docker motorunu ve gerekli uçbirim uygulamalarını yükleyelim.
sudo apt-get install docker-ce docker-ce-cli containerd.io
Kurulum işlemini onayladıktan sonra hangi sürümü yüklemek istediğimizi elle belirleyebiliriz. Bu işlem için şu komutu çalıştırmalı ve sürümün tam adını bir sonraki komuta eklemeliyiz:
apt-cache madison docker-ce
sudo apt-get install docker-ce=<SÜRÜM_ADI> docker-ce-cli=<SÜRÜM_ADI> containerd.io
Artık Pardus 21 üzerinde ilk konteynerimizi başlatmak için hazırız. Aşağıdaki komut ile Docker Hub’dan “hello-world” isimli imaj dosyasını indirecek ve bir konteyner çalıştıracağız. Kurulumla ilgili bir sorun yoksa şu şekilde bir çıktı bekleriz:
sudo docker run hello-world
Docker resmi sitesinde bu bağlantıdan kullanılan komutlara ulaşabilirsiniz.
Not: Kubernetes, Orkestrasyon, Docker kavramları hakkında daha iyi fikir sahibi olmanızı sağlayacak bir metin olarak şuradaki yazıyı okumanızı salık veriyoruz.
Etiketler:
container
docker
konteyner
pardus
pardus 21
|
85 |
Pardus’ta Yeni Kullanıcı Nasıl Oluşturulur?
|
Pardus sisteminize yeni bir kullanıcı eklemek istiyorsanız yapmanız gereken her şeyi bu yazıda bulacaksınız.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardusta-yeni-kullanici-nasil-olusturulur/
|
Pardus sisteminize yeni bir kullanıcı eklemek istiyorsanız yapmanız gereken her şeyi bu yazıda bulacaksınız.
Pardus’ta kullanıcı işlemleri, kullandığınız masaüstü ortamına göre ufak değişiklikler gösterebilir. Bu sebeple bu işlemi Pardus’ta öntanımlı olarak gelen XFCE ve GNOME masaüstü ortamları için ayrı ayrı anlattık. Üçüncü bir anlatım ise uçbirim arayüzü üzerinden olacak. Hazırsanız, başlayalım.
GNOME masaüstü ortamında yeni kullanıcı oluşturmak
Pardus’u GNOME masaüstü ortamıyla kullanıyor ve sisteminizde yeni kullanıcılar oluşturmak istiyorsanız, yapmanız gereken ilk şey , öntanımlı olarak sol üstte bulunan Uygulamalar menüsünün altında bulunan Ayarlar’a tıklamak.
Ardından, açılan pencerede sol tarafta Kullanıcılar menüsünü bulun.
Görselde de görebileceğiniz üzere bu ayarları değiştirebilmeniz için kimliğinizi doğrulamanız gerekiyor. Sağ üst tarafta bulunan Kilidi Aç… düğmesine basın ve açılan kutucuğa parolanızı girerek kimliğinizi doğrulayın. Kimliğinizi başarıyla doğruladıktan sonra aşağıdaki gibi bir görüntü görmelisiniz.
Sol üst tarafta beliren Kullanıcı Ekle… düğmesine tıklayarak yeni kullanıcıyı oluşturma işlemlerini başlatın.
Standart hesap türünde yalnızca bütün sistemi ve kullanıcıları etkileyebilecek eylemler (paket kurma, kaldırma, sistem ayarlarını değiştirme vb.) kısıtlanmıştır. Normal kullanımda herhangi bir kısıtlama yoktur. Yönetici ise sistem üzerinde tam yetkiyle donatılmış hesap türüdür.
Oluşturmak istediğiniz kullanıcının tam adını ilgili alana girdikten sonra dilerseniz otomatik olarak oluşturulan kullanıcı adlarından birini seçebilir veya kendiniz tekil bir kullanıcı adı yazabilirsiniz. Otomatik oluşturulan kullanıcı adlarının tümünü görmek için yandaki düğmeye basın.
Oluşturmak istediğiniz kullanıcının parolasını kendisinin belirlemesini sağlayabilirsiniz. Bunun için ilk seçeneği seçili bırakarak devam etmeniz yeterli. Eğer oluşturacağınız kullanıcının parolasını kendiniz belirlemek istiyorsanız, ikinci seçeneği seçerek ilgili alanlara belirlediğiniz parolayı girebilirsiniz.
Tüm bilgileri girdikten sonra sağ üstte bulunan Ekle düğmesine basın.
Yeni kullanıcımız başarıyla sisteme eklendi. Dilerseniz hesap ayarlarını bu ekrandan düzenleyebilirsiniz.
XFCE masaüstü ortamında oluşturmak
Pardus’u XFCE masaüstü ortamı ile kullanıyor ve sisteminizde bir kullanıcı oluşturmak istiyorsanız yapmanız gereken ilk şey, öntanımlı olarak sol altta bulunan menüyü açarak Ayarlar > Kullanıcılar ve Gruplar yolunu izlemek.
Yeni kullanıcıyı oluşturmak için açılan pencerede sol tarafta bulunan Ekle düğmesine basın.
Ardından, açılan pencerede gerekli olan bilgileri doldurun.
Oluşturmak istediğiniz kullanıcının tam adını ilgili alana girdikten sonra dilerseniz otomatik olarak oluşturulan kullanıcı adlarından birini seçebilir veya özgün bir kullanıcı adı yazabilirsiniz. Otomatik oluşturulan kullanıcı adlarının tümünü görmek için yandaki düğmeye basın.
Her şey yolundaysa, TAMAM’a basın.
Bu ekranda parolayı kendiniz belirleyebilir veya sistemin rasgele bir parola üretmesini sağlayabilirsiniz.
Bu ekrandaki işinizi bitirdikten sonra TAMAM’a basın.
Yeni kullanıcımız başarıyla sisteme eklendi. Dilerseniz hesap ayarlarını bu ekrandan düzenleyebilirsiniz.
Uçbirim üzerinden oluşturmak
Uçbirim ortamında yeni kullanıcılar oluşturmak için yapmanız gereken tek şey, aşağıdaki komutu yazmak. Ardından komut sizi yönlendirerek yeni kullanıcınızı oluşturmanıza yardımcı olacak.
sudo adduser kullaniciadi
Açılış görseli: https://www.gnome-look.org/p/1304697/
Etiketler:
kullanıcı
pardus
|
3 |
Android Kurulumu ve apk Çalıştırma
|
Android sistemli cep telefonlarımızda kullandığımız uygulamaları bilgisayarlarımızda kullanmak isteyebiliriz. Bu programları kullanmak için öncelikle bilgisayarımıza Android İşletim Sistemini kurmamız gerekir. Sistemi kurduktan sonra istediğimiz programları kurarak çalıştırabiliriz. Gerekli kurulum işlemleri: Uçbirim içerisinden aşağıdaki komutları sırayla kopyala yapıştır yaparak çalıştırınız: Aşağıdaki bulunan komut ile gerekli olan anbox’ı indirelim ve kuralım. Anbox, Android için geliştirilen mobil uygulamaların […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/android-kurulumu-ve-apk-calistirma/
|
Android sistemli cep telefonlarımızda kullandığımız uygulamaları bilgisayarlarımızda kullanmak isteyebiliriz. Bu programları kullanmak için öncelikle bilgisayarımıza Android İşletim Sistemini kurmamız gerekir. Sistemi kurduktan sonra istediğimiz programları kurarak çalıştırabiliriz.
Gerekli kurulum işlemleri:
Uçbirim içerisinden aşağıdaki komutları sırayla kopyala yapıştır yaparak çalıştırınız:
sudo apt update
sudo apt install --reinstall dkms linux-headers-$(uname -r) git
Aşağıdaki bulunan komut ile gerekli olan anbox’ı indirelim ve kuralım. Anbox, Android için geliştirilen mobil uygulamaların ve mobil oyunların Linux dağıtımları üzerinde çalışmasını sağlamayı amaçlayan ücretsiz ve açık kaynaklı bir uyumluluk katmanıdır. Anbox ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek isterseniz http://anbox.io adresini ziyaret edebilirsiniz.
git clone https://github.com/anbox/anbox-modules.git
cd anbox-modules/
sudo ./INSTALL.sh
sudo cp anbox.conf /etc/modules-load.d/
sudo cp 99-anbox.rules /lib/udev/rules.d/
sudo cp -rT ashmem /usr/src/anbox-ashmem-1
sudo cp -rT binder /usr/src/anbox-binder-1
sudo dkms install anbox-ashmem/1
sudo dkms install anbox-binder/1
sudo modprobe ashmem_linux
sudo modprobe binder_linux
sudo apt update
sudo apt install anbox
Aşağıda bulunan komut ile yüklemek istediğimiz Android İşletim Sisteminin imaj dosyasını indirelim ve gerekli işlemleri gerçekleştirelim.
wget https://github.com/AkihiroSuda/anbox-android-images-mirror/releases/download/snapshot-20180719/android_amd64.img
sudo mv android_amd64.img /var/lib/anbox/android.img
sudo service anbox-container-manager restart
sudo apt install android-tools-adb
anbox launch --package=org.anbox.appmgr --component=org.anbox.appmgr.AppViewActivity
Android program (apk) kurulumu:
Android sistemimiz kurulduktan sonra istediğimiz bir programı kuralım.
Elimizde örnekProgram.apk isimli bir program olsun. Bu programı kurmak için uçbirimden aşağıdaki komut ile kurulum yapabiliriz:
adb install /home/kaan/İndirilenler/örnekProgram.apk
Kurulum işlemi tamamlandıktan sonra programımızı Android sisteminde görebilir ve kullanabiliriz.
Bu işlemleri yapabilmek için kullandığınız işletim sisteminde yönetici yetkilerine sahip olmanız gerektiğini unutmayın.
Eğer ETAP 19 kullanıyorsanız Etap Yetkili ile hesap açılışı yapmalısınız.
|
111 |
Teknofest Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması Deneyimlerim
|
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum. Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/teknofest-pardus-21-hata-yakalama-ve-oneri-yarismasi-deneyimlerim/
|
Merhabalar, ben Teknofest 2023 Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması finalisti Aliberk. Bu yazı içerisinde sizlere milli imkanlarla geliştirilen işletim sistemimiz Pardus üzerinde yakalamış olduğum hatalardan, yaptığım önerilerden ve genel olarak süreçten bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık 2 yıldır GNU/Linux işletim sistemleri kullanmaktayım. Bu sebepten Teknofest içerisinde düzenlenen Pardus Hata Yakalama ve Öneri Yarışması özellikle dikkatimi çekti. Teknofest portalı üzerinden gerekli bilgileri doldurarak yarışmaya kaydımı yaptım. Sonrasında ilk işim bilgisayarıma Pardus kurmak ve kurcalamak oldu. Ben bilgisayar özelliklerimin çok iyi olmamasından kaynaklı XFCE’yi tercih ettim.
Pardus’u günlük yaşamımda da kullanarak fark ettiğim hataları ve “böyle bir özellik olsa güzel olurmuş” diye düşündüğüm özellikleri not ettim. Aynı zamanda bilişim öğretmenimden de okuldaki bilgisayarları kullanmak için izin aldım. Yarışma için 10 tane talep gönderebiliyorduk ve ben bu sayıyı tamamlamak istedim. Ama süreç içerisinde yeterince hata yakalayamadığımdan dolayı ben de Pardus’un diğer alt projelerini inceleme kararı aldım.
Ahtapot, Engerek, Etap ve Liderahenk alt projelerinden daha çok ilgimi çektiğinden dolayı Liderahenk üzerinde hata yakalamak için çalışmalara başladım. Okuldaki 1 bilgisayara Lider sunucusunu 2 bilgisayara da Ahenk istemcisini kurdum. Bu sayede birkaç hata daha yakalama imkanım oldu. Bulduğum hatalar kritik hatalar değildi ama yine de kullanıcı deneyimini etkiliyordu.
Talep oluşturmak için gerekli hata ve önerileri biriktirdikten sonra bulduğum hataların iyi anlaşılması için sıfırdan bir sanal makine kurdum. Sonrasında video kaydı ve ekran görüntüleri de alarak gerekli raporlamaları yaptım. Aynı zamanda GitHub üzerinden de pull request açtım. Sonuç olarak, 4 hata, 6 öneri talebini sistem üzerinden ilettim.
Yaklaşık 3 hafta sonra ise Teknofest ekibinden bir mail geldi. Mailde Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasında finalist olduğum yazıyordu. 1 ay sonra da Teknofest için İstanbul’a gittim. Teknofest alanında 3. olduğumu öğrendim ve Pardus ekibi ile vakit geçirme fırsatı buldum. Standa gelen insanlara Pardus’u tanıtma imkanı buldum. Benim için unutulmaz bir deneyimdi. İlgisini çekenlerin seneye katılmasını tavsiye ediyorum.
Etiketler:
linux
pardus
pardus 21
teknofest
yarışma
|
212 |
Pardus 19.5 için Yeni Güncellemeler Yayınlandı
|
Pardus 19.5 için yeni güncellemeler yayınlandı. Yapılan değişiklikleri gözlemlemek için Pardus 19 yüklü sisteminizi güncel tutmanız yeterlidir. Uçbirim penceresinden şu komutu çalıştırarak güncellemeleri yükleyebilirsiniz: Başlıca Değişiklikler Öntanımlı internet tarayıcısı Firefox sürümü 78.9′a yükseltildi. Öntanımlı e-posta istemcisi Thunderbird sürümü 78.9′a yükseltildi. Kernel sürümü 4.19.0-16′ya yükseltildi. Öntanımlı ofis uygulaması LibreOffice güncellendi. Python güvenlik güncellemeleri yayınlandı. Pardus Mağaza’ya yeni uygulamalar eklendi. Kurulu sisteme 50‘nin üzerinde paket ve yama içeren güncelleştirmeler getirildi. […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-19-5-icin-yeni-guncellemeler-yayinlandi/
|
Pardus 19.5 için yeni güncellemeler yayınlandı. Yapılan değişiklikleri gözlemlemek için Pardus 19 yüklü sisteminizi güncel tutmanız yeterlidir.
Uçbirim penceresinden şu komutu çalıştırarak güncellemeleri yükleyebilirsiniz:
sudo apt update && sudo apt full-upgrade -yq
Başlıca Değişiklikler
Öntanımlı internet tarayıcısı Firefox sürümü 78.9′a yükseltildi.
Öntanımlı e-posta istemcisi Thunderbird sürümü 78.9′a yükseltildi.
Kernel sürümü 4.19.0-16′ya yükseltildi.
Öntanımlı ofis uygulaması LibreOffice güncellendi.
Python güvenlik güncellemeleri yayınlandı.
Pardus Mağaza’ya yeni uygulamalar eklendi.
Kurulu sisteme 50‘nin üzerinde paket ve yama içeren güncelleştirmeler getirildi.
Depoda 500‘ün üzerinde paket güncellendi.
Güncellenen bazı paketlerin listesi
Etiketler:
19
19.5
güncelleme
pardus
pardus 19
pardus 19.5
|
122 |
Mustafa Akgül Anısına
|
“İlginç bir sorunu çözmek için, işe, ilginç olabilecek bir sorun bulmakla başlayın.” der Eric Steven Raymond; kaleme aldığı Özgür yazılım camiasının önemli yazılı eserlerinden biri olan, “Pazar ve Katedral” kitabının, Açık Kaynaklı Yazılımların Toplumsal İçeriği adlı bölümünde. Türkiye’de yaygın bir basımı olmayan, 27 Mayıs 1997 tarihinde duyurulmuş bu kitaba ulaşmamı hatta şu an sesimin size […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/mustafa-akgul-anisina/
|
“İlginç bir sorunu çözmek için, işe, ilginç olabilecek bir sorun bulmakla başlayın.” der Eric Steven Raymond; kaleme aldığı Özgür yazılım camiasının önemli yazılı eserlerinden biri olan, “Pazar ve Katedral” kitabının, Açık Kaynaklı Yazılımların Toplumsal İçeriği adlı bölümünde.
Türkiye’de yaygın bir basımı olmayan, 27 Mayıs 1997 tarihinde duyurulmuş bu kitaba ulaşmamı hatta şu an sesimin size ulaşmasını aslında “ilginç bir sorunu bulan” bir kişi sayesinde sağlanıyor.
Bu kişi, yaptığı ilgili büyük işlerinin yanı sıra, 17 yaşındaki bir lise öğrencisiyle bile sohbet edip, ona ışık olabilen ve Mütevazi kişiliğiyle bilinen Mustafa Akgül.
Biz onu “Türkiye’de İnternet’in babası” olarak biliyoruz.
Mustafa Akgül 10 Mayıs 1948 Pazartesi günü, Ankara’nın Güdül ilçesinin adı gibi yemyeşil olan Yeşilöz kasabasında Dünya’ya geldi. 1970 yılında ODTÜ inşaat mühendisliğinden, 1974 yılında da ODTÜ Matematik/ Yöneylem Bölümlerinden mezun oldu.
Doktorasını ise 1981 yılında Kanada’da bulunan Waterloo Üniversitesi’nde tamamladı.
90’lı yılların başında İnternet’in ne kadar önemli olduğuna dair araştırma yayınları yaptı, ki bu yıllar akademisyenlerin herhangi bir basılı yayın için kütüphane kütüphane gezmesini, materyal toplamasını gerektiren yıllardı.
Mustafa Akgül’ün jmo.org.tr adresinden görüntülediğimiz 1995 tarihli olduğunu düşünülen “İnternet: Bilgiye erişimin yeni adı” adlı eserinde Mustafa Akgül hoca bu konuya bol bol değiniyor. Hatta bu metinde “İnternet en basitinden uluslararası, parçaların tüm dünyaya dağılmış, dinamik, canlı büyük bir kütüphanedir.” demiştir. Bu tanımın bilginin ömrü çok kısalmış bir devirde olmamıza rağmen değişmemiş olması çok şaşırtıcıdır.
Linus Torvalds ilk Linux sürümünü Eylül 1991’de duyurmuştu. Bundan 2 yıl sonra. 1993 yılında özgür yazılımcıların haberleşmesi için [email protected] e-posta listesini oluşturdu.
1995 yılına geldiğimizde Bilkent Üniversitesinde düzenlediği 1.Türkiye’de İnternet Konferansında bu listedeki insanları fiziksel olarak da bir araya getirdi.
90’ların ikinci yarısında, bilgi alışverişini kolaylaştırmak için linux.org.tr kurulması, GNU/Linux konusundaki ilk kitabın basılması, Türkiye’deki ilk GNU/Linux dağıtımının geliştirilmesi ve özgür yazılım hakkında konferanslarda konuşulmasını sağladı.
2000 yılından itibaren Linux Kullanıcıları Derneği’nin kurulmasıyla, 8 yıl boyunca yönetim kurulu başkanlığı yaptı. Ardından onursal başkan oldu.
2000 yılında Özgür Yazılım ve Linux Şenliği adıyla Türkiye’de ilk defa bağımsız yazılım üzerine bir etkinlik düzenlendi, bu etkinlik daha sonrasında Özgür Yazılım ve Linux Günleri ismiyle düzenlenmeye devam etmiştir. 2010 yılında, GNU/Linux sistem yönetimi gibi eğitimlerin düzenlendiği Linux Yaz Kampı ilk defa Mustafa Akgül’ün girişimleriyle düzenlenmiştir. Ayrıca yıllardır devam etmekte olan Akademik Bilişim Konferansı ve öncesi kurslarını sürekli hale getirerek, daha çok sektör çalışanı ve öğrenciye katma değeri yüksek bilgilere ücretsiz erişme fırsatı sunmuştur.
Mustafa Akgül, gerçek bir vizyonerdi, fakat dünyadaki birçoklarının düştüğü kendini tekrar etme döngüsüne hapsolmadı. Bunda eleştiriye açık olma, öğrenme iştahı ve en önemlisi bitip tükenmeyen yaşam enerjisinin payı büyüktür. Hastalığının zor dönemlerinde bile organizatörü olduğu, kamp ve programlara katılmaya gayret etti. Ders anlatarak yeni ve taze zihinlere özgür yazılım felsefesini ve teknik bilgisini aktardı. Bunları yanı sıra her yardım isteyen karşılıksız yardım eden Mustafa Akgül birleştirici kişiliğiyle, sektörde yeri doldurulamaz biriydi.
Pardus ekibi için her zaman yeri bambaşka biri olmuştur, özellikle Açık Kaynak Danışma komitesi üyemiz olduğu dönemde Türkiye’de yer alan tüm açık kaynak kodlu projelerin ve en önemlisi Pardus’un yaygınlaşması konusunda bize yol gösterici bir rol üstlendi.
Yalnızca LKD özelinde değil, İnternet Teknolojileri Derneği ve Türkiye Bilişim Derneği gibi Türkiye’de aktif öncülük yapan derneklerin yönetiminde etkin rol aldı.
Kendisinin de devamlı olarak önemini vurguladığı İnternet’in, Türkiye’ye gelişini 1998 yılından itibaren her nisan ayında tüm yurtta İnternet haftası olarak kutlanılmasını sağladı. Tabi ki İnternet’in önemine bu kadar ilgi çekmeye çalışan bir bilim insanının seçtiği slogan da ancak bu kadar ilgi çekici olabilirdi. “İnternet Yaşamdır.”
Mustafa Akgül’ün çoğu insanın bilmediği bir özelliği de, 90’lı yıllarda görme engellilerin bilişim alanındaki aktifliği başlamadan önce “Bilkent Körler” adlı bir e- posta listesi oluşturarak, görme engellilerin bilgi alışverişini oldukça kolaylaştırmıştır.
13 Aralık 2017 tarihinde, Ankara’da tedavi gördüğü hastanede arkasında acı dolu bir aile, öğrencileri, mesai arkadaşları ve en kalabalık topluluk olarak, onun sayesinde kendi meslek ve özel hayatlarını inşa etmiş koca bir sektör bıraktı.
İsmi, yılda 2 kez düzenlenen Mustafa Akgül Özgür Yazılım kamplarında, e-posta listelerinde ve en önemlisi modemlerimizden bize ulaşan her bilgide var.
Onu saygı ve özlem ile anıyoruz.
Bu yazıyı sesli olarak dinlemek için, https://www.pardus.org.tr/podcast-yayinlari/
Etiketler:
internet
linux
mustafa akgül
pardus
pardus 21
|
194 |
Liderahenk, Artık SambaBox ile Entegre Çalışabiliyor!
|
Pardus, açık kaynak teknolojilerinde uzman ekosistem firmaları ile beraber kurumların platform bağımlılığından ve yüksek lisans ücretlerinden kurtulması için kendini ispatlamış çözümler sunmaya devam ediyor.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/liderahenk-artik-sambabox-ile-entegre-bir-sekilde-calisabiliyor/
|
Pardus, açık kaynak teknolojilerinde uzman ekosistem firmaları ile beraber kurumların platform bağımlılığından ve yüksek lisans ücretlerinden kurtulması için kendini ispatlamış çözümler sunmaya devam ediyor.
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen merkezi yönetim sistemi Liderahenk artık kurumsal dizin SambaBox ile entegre bir şekilde çalışabiliyor. Böylelikle kurumların en önemli bileşenlerinden olan dizin yönetimi açık kaynak kod tabanlı SambaBox ile çözülürken, uç bilgisayar yönetimi açık kaynak Liderahenk ile çok daha kolay bir şekilde yapılabiliyor. Bu işbirliğiyle aynı zamanda Samba teknolojisinde farklı platformdaki uç birimlerin de yönetimi konusunda çıkmakta olan yeniliklerin Liderahenk’e kazandırılması konusunda ortak çalışmalar yapılması planlanıyor.
Liderahenk nedir?
Liderahenk, kurumsal ağ üzerindeki farklı sistemleri ve kullanıcılarını tek merkezden yönetebilmeyi, izlemeyi ve denetlemeyi sağlayan, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen açık kaynaklı bir yazılım sistemidir. Küresel dünyada kurumsal bilgi işlem merkezlerinin, sürekli genişleyen ve değişen bilişim araçları üzerindeki kurumsal politikalarını, güvenlik gereksinimlerini, etkin, esnek ve düşük maliyetlerle karşılamak üzere geliştirilmiştir.
Lider sunucu ve Ahenk çekirdekleriyle LDAP sunucusunun oluşturduğu benzersiz çözüm altyapısı çevresinde kurumsal ihtiyaçlara göre özelleşmiş otuzdan fazla eklenti içerir. Her ölçekte, merkezi ya da dağıtık organizasyonlara göre ölçeklenip, gereksinimlere göre uyarlanabilmektedir. Mevcut kurumsal yazılım ve çözüm sistemleriyle entegre olabilmekle birlikte dizin yönetimi için SambaBox ile kolayca entegre olup, bu dizinlerdeki kullanıcılar ile istemcilerde kimlik doğrulaması yapabilmektedir.
Liderahenk hakkında detaylı bilgi için: https://liderahenk.org
SambaBox nedir?
SambaBox, Profelis firması tarafından uluslararası standartlar gözetilerek geliştirilmiş kurumsal dizin sunucusudur. Yaygın olarak kullanılan ve pek çok cihazda hali hazırda kurulu olarak gelen dizin hizmeti ürünlerinin getirdiği yüksek lisans maliyetlerinden ve marka bağımlılığından kurtulmayı sağlamaktadır. SambaBox başta Windows ve Linux olmak üzere, Mac OS X, BSD ve birçok farklı işletim sistemleri üzerindeki kullanıcıların kimlik doğrulamasını hızlı ve güvenli olarak yapabilmektedir. Ortamdaki etki alanına dahil olup, buradaki mevcut Active Directory ürünü ile hibrit çalışabileceği gibi; tek başına da dizin yönetimi gerçekleştirebilmektedir. Teknik avantajlarının yanı sıra sağladığı maliyet avantajı, SambaBox’ın pek çok kamu kurumu, özel şirket ve üniversitede tercih edilmesini sağlamıştır.
SambaBox, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından yayımlanan Bilgi ve İletişim Güvenliği Rehberi’nde belirtilen güvenlik kriterlerine uygundur. TRtest Test ve Değerlendirme A.Ş. tarafından test edilip sertifikalandırılarak Kimlik ve Erişim Yönetimi ürün grubundaki ilk ürün olmuştur. SambaBox’ın hem yerli hem yabancı ürünlerle entegrasyonlarını artırması hedefleniyor.
SambaBox hakkında detaylı bilgi için: https://www.sambabox.io
Etiketler:
liderahenk
pardus
profelis
sambabox
|
100 |
Pardus Sunucu’da Apache Nasıl Kurulur?
|
Pardus Sunucu’da Apache Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumanızı tavsiye ederim. Yapmanız gereken ilk şey, temel bir sistem güncellemesi olmalı. Aksi halde çeşitli hatalarla ve güvenlik zaafiyetleri ile karşılaşma olasılığınız epey yüksek. Yazmanız gereken ilk komut şu: Güncelleme işlemleri tamamlandıktan sonra aşağıdaki komutu girerek […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucuda-apache-nasil-kurulur/
|
Pardus Sunucu’da Apache Web Sunucu kurmak istiyor fakat bunu nasıl yapacağınızı bilmiyor musunuz? O halde bu yazıyı pür dikkat okumanızı tavsiye ederim.
Yapmanız gereken ilk şey, temel bir sistem güncellemesi olmalı. Aksi halde çeşitli hatalarla ve güvenlik zaafiyetleri ile karşılaşma olasılığınız epey yüksek. Yazmanız gereken ilk komut şu:
sudo apt update && sudo apt upgrade -y
Güncelleme işlemleri tamamlandıktan sonra aşağıdaki komutu girerek Apache’yi kuruyoruz.
sudo apt install apache2
Kurulumun sonunda Pardus, otomatik olarak Apache’yi çalıştıracak. Aşağıdaki komut ile Apache’nin son durumunu öğrenebilirsiniz.
sudo systemctl status apache2
Eğer her şeyi doğru yaptıysanız çıktısı aşağıdaki gibi olmalı:
prdsmehmetstc@pardus19sunucu:~$ sudo systemctl status apache2
● apache2.service - The Apache HTTP Server
Loaded: loaded (/lib/systemd/system/apache2.service; enabled; vendor preset: enabled)
Active: active (running) since Sat 2021-07-10 21:33:41 +03; 47min ago
Docs: https://httpd.apache.org/docs/2.4/
Main PID: 371 (apache2)
Tasks: 55 (limit: 2348)
Memory: 12.1M
CGroup: /system.slice/apache2.service
├─371 /usr/sbin/apache2 -k start
├─373 /usr/sbin/apache2 -k start
└─374 /usr/sbin/apache2 -k start
Tem 10 21:33:40 pardus19sunucu systemd[1]: Starting The Apache HTTP Server
Tem 10 21:33:41 pardus19sunucu systemd[1]: Started The Apache HTTP Server.
Şu ana kadar her şey normal gözüküyor. Yaptığınız her şeyi mutlaka test etmelisiniz. Haydi, Apache’miz çalışıyor mu deneyelim!
Bunun için ilk olarak sunucunun IP adresini öğrenmelisiniz (tabii daha önceden bilmiyor iseniz). Öğrenmek için aşağıdaki komutu girmeniz yeterli olacaktır.
hostname -I
Şimdi ise internet tarayıcınızı açın -ki bu yazıyı okuyorsanız zaten açık olmalı- ve adres çubuğuna sunucunuzun IP adresini yazın.
http://ip_adresi
Eğer karşınıza aşağıdaki gibi bir sayfa çıktıysa tebrikler! Apache Web Sunucunuz hizmetinizde.
Kurulumu başarıyla tamamladığımıza göre birkaç basit yönetim komutuna göz atalım.
sudo systemctl stop apache2 # Apache’yi kapatmanızı sağlar.
sudo systemctl start apache2 # Apache eğer durdurulmuşsa başlatmanızı sağlar.
sudo systemctl restart apache2 # Apache’yi kapatıp açmanızı sağlar. Eğer .conf dosyalarında köklü bir değişiklik yaptıysanız bunu kullanın. Ancak bağlantıları koparacaktır.
sudo systemctl reload apache2 # Apache’yi yeniden yüklemenizi sağlar. Bu komut var olan bağlantıları koparmadan .conf dosyalarını yeniden yükler.
sudo systemctl disable apache2 # Apache kurulumu sonrası varsayılan olarak sistem başlangıcında açılmak üzere ayarlanır. Eğer bunu istemiyorsanız bu komutu kullanın.
sudo systemctl enable apache2 # Apache’nin tekrar sistem başlangıcında açılmasını istiyorsanız bu komutu kullanın.
Etiketler:
apache
apache web server
sunucu
web
web server
web sunucu
|
37 |
Appimage yapımı serisi – Bölüm 2
|
Giriş Bu yazıda bir önceki bölümde anlatılanların devamı olarak sistemden bağımsız hale getirdiğimiz uygulamamızı nasıl appimage haline getireceğimiz anlatılacaktır. Yazımızın 1. bölümüne bu adresten ulaşabilirsiniz. İlk olarak Appimage dosyasını çözme ve paketleme ardından appimage dosyasının iç yapısı üzerinde durulacaktır. Appimage dosyalarının çözülmesi Herhangi bir appimage dosyasına –appimage-extract parametresi eklendiğinde appimage dosyası çözülür. Appimage paketleme Appimage […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/appimage-yapimi-serisi-bolum-2/
|
Giriş
Bu yazıda bir önceki bölümde anlatılanların devamı olarak sistemden bağımsız hale getirdiğimiz uygulamamızı nasıl appimage haline getireceğimiz anlatılacaktır.
Yazımızın 1. bölümüne bu adresten ulaşabilirsiniz.
İlk olarak Appimage dosyasını çözme ve paketleme ardından appimage dosyasının iç yapısı üzerinde durulacaktır.
Appimage dosyalarının çözülmesi
Herhangi bir appimage dosyasına –appimage-extract parametresi eklendiğinde appimage dosyası çözülür.
Appimage paketleme
Appimage dosyaları appimagekit kullanılarak paketlenir. Appimagekit aşağıdaki gibi kullanılır.
ARCH=x86_64 appimagetool-x86_64.AppImage /home/user/appimage-proje
Appimage dosyamız proje dizinimizin bir üst dizininde oluşturulur.
Paketleme dizini oluşturma
Öncelikle paketleme dizini oluşturmamız gerekiyor. Appimage dosyalarında temel 3 dosyaya ihtiyaç vardır. Bunlar AppRun dosyası, uygulama başlatıcısı ve uygulama simgesidir.
$ ls appimage-test
test.desktop
test.png
AppRun
test.bin
libs/
ld-linux-x86-64.so.2
Bir önceki bölümde sistemden bağımsız hale getirdiğimiz uygulamamızı yukarıdaki örnekteki gibi yerleştirmemiz gerekmektedir. Burada .desktop uzantılı dosyamızı yakından inceleyelim.
[Desktop Entry]
Name=Test uygulama
Exec=test.bin
Icon=test
Type=Application
Categories=Utility;
Burada Name uygulamamızın ismini, Exec çalıştırılacak dosyanın adını, Icon uygulama simgesi adını belirtir.
Not: Icon bölümünde belirtilen isimle aynı isime sahip uygulama simgesi bulunması gerekmektedir.
AppRun dosyası
AppRun dosyası appimage çalıştırıldığında çalıştırılacak olan dosyadır. Bu dosyada uygulamamızı çalıştırmak için gereken komutlar tanımlanır.
#!/bin/bash
echo Merhaba Dünya
Yukarıda ekrana yazı yazan basit bir komut kullandık. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır.
Appimage bütün sistemlerde çalışması için tasarlandığı için /bin/sh yerine /bin/bash tercih edilir.
Paketlenmiş bir appimage dosyası salt okur olarak bağlanarak çalıştırılır.
AppRun dosyasarı çalıştırılabilir dosya olmalıdır. Betik olmasına gerek yoktur. Eğer ikili dosya kullanılacaksa static oarak derlenmelidir.
AppRun dosyamızın içerisinde bir önceki bölümdeki gibi uygulamamızı çalıştıralım. İlk olarak mevcut bulunduğumuz yeri tespit etmemiz gerekmektedir. Bunun için readlink komutundan faydalanabiliriz.
#!/bin/bash
export SELF=$(readlink -f $0)
export HERE=${SELF%/*}
${HERE}/ld-linux-x86-64.so.2 --library-path ${HERE}/libs/ ${HERE}/test.bin
Bukarıdaki örnekte appimage bağlanan dizini HERE çevresel değişkeni olarak tanımlayıp onu kullanarak uygulamamızı başlattık.
Çevresel değişkenler
Yazının devamında uygulamamızın düzgün çalışması için gereken tanımlamalar üzerinde durulacaktır.
AppRun dosyamızda glib şemaları için aşağıdaki gibi çevresel değişken tanımı yapılır. Ardından glib şemamız derlenir.
# AppRun dosyamıza aşağıdaki ekleme yapılır.
export GSETTINGS_SCHEMA_DIR=${HERE}/glib-schemas
# glib şemamız aşağıdaki gibi derlenir.
glib-compile-schemas proje-dizini/glib-schemas
Qt plugin dizini QT_PLUGIN_PATH değişkeni ile belirtilir.
export QT_PLUGIN_PATH=${HERE}/qt5/plugins
Uygulamanın normalde /usr/share dizininde yer alması gereken dosyalarının konumunu XDG_DATA_DIRS değişkeni ile tanımlamamız gerekebilir.
export XDG_DATA_DIRS=${HERE}/share
Python modülü dizini PYTHONPATH ile tanımlanır.
export PYTHONPATH=${HERE}/python-shared
Perl kütüphanesi dizinleri PERLLIB ile tanımlanır.
export PERLLIB=${HERE}/perl-libs
Etiketler:
linux
pardus
|
173 |
Inkscape 1.2 Sürümü Kullanıma Hazır
|
En güçlü vektör düzenleyicilerinden birisi olan Inkscape, 1.2 sürüm güncellemesiyle karşımızda.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/inkscape-1-2-surumu-kullanima-hazir/
|
En güçlü vektör düzenleyicilerinden birisi olan Inkscape, 1.2 sürüm güncellemesiyle karşımızda.
Bir özgür lisansla dağıtılan ve platform bağımsız olan bu Adobe Illustrator alternatifi, yapılan güncellemeyle 1.2 sürümüne ulaştı. Bu güncelleme; Inkscape uygulamasına eklenen yeni özelliklerin yanında hata düzeltmeleri, yazılım geliştirmeleri ve pek çok iyileştirmeyi getiriyor.
Inkscape 1.2: Geliştirmeler ve iyileştirmeler her yerde
Inkscape 1.2, mevcut araçlara çok sayıda geliştirme yapmasının yanında yeni kişiselleştirme seçeneklerini de kullanıcılara sunuyor. Bu yeniliklerden birisi olarak kullanıcılar artık renk paletindeki renk kutularının genişliğini ve yüksekliğini ayarlayabiliyor, satır sayısını ve çerçeve kalınlıklarını da kendi tercihlerine göre düzenleyebiliyor. Yeni sürüm, Katmanlar ve Objeler panelindeki öğeleri birleştirerek daha rahat bir kullanım seçeneğini de kullanıcılara sunuyor. Inkscape 1.2 ile birlikte kullanıcılar artık çok sayfalı belgeler oluşturduktan veya düzenledikten sonra çalışmalarını PDF olarak da kaydedebilecekler.
Görsellerinde çok sayıda tekrar eden obje bulunan kullanıcılara yardımcı olacak mirroring mode’a kendi ayarlarını ekleme -aradaki genişliği ayarlama gibi- özelliği yeni Tiling live path (canlı yol döşeme) ile bu sürümde Inkscape’e eklendi. Dolgu ve Kontur aracı, artık gradyan seçimini doğrudan düzenlemek için bir gradyan düzenleme paneline de sahip. Gradient dithering artık daha yüksek bir kaliteyi destekliyor. Dışa aktarma diyaloğu da çok sayıda değişkeni değiştirebilme olanağıyla Single Image ve Batch Export sekmeleri eklenerek geliştirildi.
Yeni yakalama seçeneği
Renk Çarkı artık bir HSLuv renk uzayı seçeneğine sahip. Ek olarak, Hizalama ve Dağıtma paneli artık kullanıcılara nesneleri düzenlemenin kolay bir yolunun yanı sıra mıknatıs simgeli bir düğme aracılığıyla yeni bir yakalama seçeneği sunuyor. Snapping menüsü de yeniden tasarlandı. Arayüzün sol tarafındaki Araç Çubuğu artık panelin ve simgelerin boyutunu düzenleme seçenekleriyle özelleştirilebilir. Inkscape 1.2 ile gelen yenilikleri incelemek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:
Diğer önemli değişikler ve yenilikler aşağıda listelenmiştir:
Düzenlenebilir işaretleyiciler ve çizgi desenleri
Canvas üzerinde hiza yakalama ve yakalama ayarlarının yeniden tasarımı
Open Clipart, Wikimedia Commons ve diğer çevrimiçi kaynaklardan SVG görüntülerini içe aktarabilme
Sayısal ölçekleme ve hareket ettirmek için seçilebilir nesne orijini
Tüm hizalama seçenekleri için tek bir diyalog
SVG Font Editor güncellendi
Şekil etrafında akan yazı ve metin padding ayarı
Patika bölmek için kolaylıkla uygulanabilir mantıksal operatörler
Arayüzün birçok bölümünde ve çeşitli fonksiyonlarda performans yükseltmeleri
Kullanıcı arayüzündeki çokça geliştirme
Inkscape programında ve eklentilerindeki sayısız çökme ve hata düzeltmeleri
Inkscape 1.2 güncellemesi ile ilgili tüm detayları incelemek isterseniz, bu bağlantıya bakabilirsiniz.
Kaynak: Inkscape 1.2: free Illustrator alternative is now available to download
Etiketler:
inkscape
svg
|
124 |
Alternatif Uygulamalar Listesi
|
Günlük hayatımızda birçok sahipli yazılım kullanabiliyoruz,hatta bu sahipli yazılımlara bazen bir servet ödemememiz de gerekebiliyor. Peki, Pardus kullanıcısı olarak bu pahalı ve sahipli yazılımların alternatifleri var mı? Bu yazımızda bu konuyu inceleyeceğiz. Bizim listemize eklemeyi unuttuğumuz ve sizin verimli bir şekilde kullandığınız, açık kaynak kodlu yazılımlar varsa lütfen bizimle yorumlarda paylaşın. Windows Pardus/Linux Notlar Adobe […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/alternatif-uygulamalar-listesi/
|
Günlük hayatımızda birçok sahipli yazılım kullanabiliyoruz. hatta bu sahipli yazılımlara bazen bir servet ödemememiz de gerekebiliyor. Peki, Pardus kullanıcısı olarak bu pahalı ve sahipli yazılımların alternatifleri var mı? Bu yazımızda bu konuyu inceleyeceğiz. Bizim listemize eklemeyi unuttuğumuz ve sizin verimli bir şekilde kullandığınız, açık kaynak kodlu yazılımlar varsa lütfen bizimle yorumlarda paylaşın.
Windows Pardus/Linux Notlar
Adobe Acrobat Reader Evince, Okular Alternatif PDF görüntüleme ve düzenleme uygulamaları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe
Photoshop GIMP, Krita GIMP hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Krita hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe
Illustrator Inkscape Inkscape hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe
InDesign Scribus Scribus hakkında detaylı bligi için tıklayınız.
Adobe
Premiere Kdenlive, Openshot Kdenlive hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Openshot hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe After
Effect Blender, Natron Blender hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Natron hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe
Lightroom RawTherapee, Darktable RawTherapee hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Darktable hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Adobe Audition Audacity, Ardour, Rhythmbox Audacity hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Ardour hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Rhythmbox hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Office LibreOffice LibreOffice hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Office
Word LibreOffice Writer LibreOffice Writer hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Office
Excel LibreOffice Calc LibreOffice Calc hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Office
PowerPoint LibreOffice Impress LibreOffice Impress hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Video Oynatıcı VLC, Deepin Film, GNOME MPV, GNOME Videolar, MPV Ortam Oynatıcısı, Parole Ortam Oynatıcısı, SMPlayer Programlar hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Müzik Çalar Audacious, Clementine, Deepin Müzik, GNOME Müzik, Rhythmbox Programlar hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Windows
Notepad Gedit Gedit hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Edge / Internet Explorer Firefox, Chrome, Opera, Chromium Firefox hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Chromium hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Opera hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft
Outlook Thunderbird, Evolution Thunderbird hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Evolution hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Microsoft Paint MyPaint, Pinta MyPaint hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Pinta hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Nero Burning
ROM Brasero, XFBurn Brasero hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
XFBurn hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Antivirüs Clam AV, Comodo, Bitdefender Clam AV hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Comodo hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Bitdefender hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Disk Bölümlendirme / Düzenleme Gparted, GNOME Diskler Gparted hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
GNOME Diskler hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
E-Kitap Okuyucu Calibre, Foliate Calibre hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Foliate hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Etiketler:
pardus
ücretsiz
uygulama
|
60 |
Pardus’a NextCloud Nasıl Kurulur?
|
Bu yazımızda kişisel bulut oluşturmak isteyen kullanıcılarımız için Pardus üzerine nasıl NextCloud altyapısını kuracaklarını anlatıyoruz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardusa-nextcloud-nasil-kurulur/
|
Bu yazımızda kişisel bulut oluşturmak isteyen kullanıcılarımız için Pardus üzerine nasıl NextCloud altyapısını kuracaklarını anlatıyoruz.
Bilgisayarınızdaki veya telefon/tabletinizdeki fotoğraflar, videolar ve belgeleri taşıyıp, buluta dilediğiniz yer ve zamanda dilediğiniz cihazla bağlanarak kullanmak için NextCloud son derece yeterli bir yazılımdır.
NextCloud’u kurmadan önce her zaman olduğu gibi yeni bir Pardus Sunucu 21.0 kurulumu yaptığınızı ve IP adresini/ağ geçidini/güvenlik duvarı ve yönlendirici ayarlarını yaptığınızı varsayıyorum.
Ben yazı içerisinde örnek olması için Pardus Sunucu 21.0 ile temiz bir kurulum yaptım ve IP adresini 192.168.120.120 olarak ayarladım. Ağ geçidim 192.168.0.1 (Siz kendi güvenlik duvarınızın veya yönlendiricinizin IP adresini vermeniz gerekir). Alt ağ maskesi olarak /16 (255.255.0.0) kullandım ve bu sayede 192.168.0.0/16 ağındaki herkesin bağlanabilmesine imkan verdim. Tüm bu ağ ayarları için biliyorsunuz /etc/network/ klsöründeki interfaces dosyasını aşağıdaki şekilde düzenlemeniz gerekiyor.
sudo nano /etc/network/interfaces
Kurulumu yeni yapmış olmamıza rağmen güncellemeler varsa onları da yapalım hemen.
sudo apt update
ve
sudo apt upgrade
NextCloud kurulumu
Artık sistemimizin tüm ayarları NextCloud’un kurulumuna hazır. sudo reboot komutuyla sistemi yeniden başlatarak yaptığımız tüm ayarların etkin olmasını sağlıyoruz.
İlk iş olarak NextCloud’un kullanacağı veritabanı olan mariadb’yi sistemimize kuralım.
sudo apt install -y mariadb-server mariadb-client
Artık sistemde mariadb kurulu vaziyette. Hemen mariadb ayarlarımızı yapalım;
sudo mysql_secure_installation
Bu betik çalıştığında size sırasıyla aşağıdaki soruları soracaktır. Karşılarındaki cevapları vererek ilerleyelim.
NOTE: RUNNING ALL PARTS OF THIS SCRIPT IS RECOMMENDED FOR ALL MariaDB
SERVERS IN PRODUCTION USE! PLEASE READ EACH STEP CAREFULLY!
In order to log into MariaDB to secure it, we'll need the current
password for the root user. If you've just installed MariaDB, and
you haven't set the root password yet, the password will be blank,
so you should just press enter here.
Enter current password for root (enter for none):
OK, successfully used password, moving on
Setting the root password ensures that nobody can log into the MariaDB
root user without the proper authorisation.
Set root password? [Y/n] y
New password:
Re-enter new password:
Password updated successfully!
Reloading privilege tables..
Success!
By default, a MariaDB installation has an anonymous user, allowing anyone
to log into MariaDB without having to have a user account created for
them. This is intended only for testing, and to make the installation
go a bit smoother. You should remove them before moving into a
production environment.
Remove anonymous users? [Y/n] y
Success!
Normally, root should only be allowed to connect from 'localhost'. This
ensures that someone cannot guess at the root password from the network.
Disallow root login remotely? [Y/n] y
Success!
By default, MariaDB comes with a database named 'test' that anyone can
access. This is also intended only for testing, and should be removed
before moving into a production environment.
Remove test database and access to it? [Y/n] y
- Dropping test database
Success!
- Removing privileges on test database
Success!
Reloading the privilege tables will ensure that all changes made so far
will take effect immediately.
Reload privilege tables now? [Y/n] y
Success!
Cleaning up
All done! If you've completed all of the above steps, your MariaDB
installation should now be secure.
Thanks for using MariaDB!
Enter current password for root (enter for none): Enter’a basarak boş geçin.
Set root password? [Y/n] Y ile devam edip yeni bir parola oluşturun.
Remove anonymous users? [Y/n] y ile anonim kullanıcıları silin.
Disallow root login remotely? [Y/n] y ile uzaktan yönetici girişini kapatın.
Remove test database and access to it? [Y/n] y ile test veritabanlarını silin.
Reload privilege tables now? [Y/n] y ile Erişim Yetkileri tablolarını yeniden yükleyin.
Şimdi sıra NextCloud’un kullanacağı veritabanını oluşturmaya geldi.
mysql -u root -p
Yukarıdaki komut ile az önce root için belirlediğiniz parolayı girerek mysql komut satırını çalıştırıyoruz ve sırasıyla aşağıdaki komutları giriyoruz. (BÜYÜK/küçük harflere dikkat edelim)
CREATE USER 'NC_IcinAdminKullaniciAdiniz'@'localhost' IDENTIFIED BY 'BurayaGüçlüBirŞifreGirin*%&$()';
CREATE DATABASE nextcloud;
GRANT ALL PRIVILEGES ON nextcloud.* TO 'NC_IcinAdminKullaniciAdiniz'@'localhost';
FLUSH PRIVILEGES;
QUIT
NC_IcinAdminKullaniciAdiniz yerine siz admin veya ncadmin gibi bir kullanıcı adı verebilirsiniz. Ben ncadmin olarak devam edeceğim.
BurayaGüçlüBirŞifreGirin*%&$() yerine kullanıcınızın parolasını girmelisiniz. Tavsiyem, yeterli uzunlukta ve içinde küçük/BÜYÜK harf olan karmaşık bir parola girmeniz yönünde.
Şimdi NextCloud’un ihtiyacı olan diğer paketleri sisteme kuralım.
sudo apt -y install php php-{cli. xml. zip. curl. gd. cgi. mysql. mbstring}
ve
sudo apt -y install apache2 libapache2-mod-php
Şimdi apache2’yi her defasında yeniden çalıştırmamak için enable edelim.
sudo systemctl enable apache2
Web sunucu görevi gören apache2’nin doğru kurulduğunu test etmek için sırasıyla;
sudo systemctl start apache2
ve
sudo systemctl status apache2
Komutlarıyla önce apache2’yi çalıştırıyoruz sonrasında durumunu kontrol ediyoruz.
Ardından php.ini dosyamızı düzenleyelim.
sudo nano /etc/php/7.4/apache2/php.ini
Bu yazı yayına hazırlandığı sırada güncel PHP sürümü 7.4 olduğu için klasör diziliminde /etc/php/7.4/… şeklinde verilmiştir. Siz hangi PHP sürümünü kullandıysanız onunla devam etmelisiniz.
Aşağıdaki satırları php.ini içerisinde bulup yine aşağıdaki şekilde değiştirin. Eğer bulduğunuz satırın önünde ; (Noktalı virgül) sembolü varsa onu kaldırın. Her satır için tek tek ayrıntı yazmayacağım zira komutun/parametrenin adı zaten her şeyi anlatıyor.
date.timezone = Europe/Istanbul
memory_limit = 512M
upload_max_filesize = 500M
post_max_size = 500M
max_execution_time = 300
CTRL+O Enter ile kaydedip CTRL+X ile editörden çıkalım.
Şimdi apache2 servisini yeniden başlatarak ayarları uygulayalım.
sudo systemctl restart apache2
Şimdi artık NextCloud’un son sürümünü kendi web sayfasından indirip sisteme kurabiliriz. Bunun için komut satırından dosya indirmemize imkan veren curl ve indirilen zip’li paketi açmak için unzip paketlerine ihtiyacımız olacak. Önce ihtiyacımız olan paketleri kuralım hemen.
sudo apt -y install curl unzip
sonrasında NextCloud’u indirebiliriz.
curl -o nextcloud-23.zip https://download.nextcloud.com/server/releases/latest-23.zip
Bu yazı yayına hazırlandığı sırada NextCloud 23. sürümdeydi. Siz ilerleyen zamanlarda kurulumu yaparken ona göre ilgili dosyayı indirmelisiniz.
İndirdiğimiz dosyayı açalım.
unzip nextcloud-23.zip
Şimdi paketten çıkartılan tüm dosyalar nextcloud klasörü altına açıldı.
nextcloud klasörünü olduğu gibi /var/www/html/ altına taşıyalım.
sudo mv nextcloud /var/www/html/
Bu klasörün sahipliğini ayarlayalım.
sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/nextcloud
Son olarak dosyaların yetkilerini ayarlayalım.
sudo chmod -R 755 /var/www/html/nextcloud
Kurulum temel olarak tamamlandı. Şimdi NextCloud’u açıp kurulumu tamamlayalım.
Bunun için herhangi bir web browser’da http://192.168.120.120/nextcloud yazarak NextCloud’un kontrol paneline erişebilirsiniz.
İlk iş olarak cloud yöneticiniz için oluşturduğunuz kullanıcı adı ve parolayı girin. Bu kullanıcı ve parolayı yukarıda anlattığım mysql içerisinde CREATE USER komutu ile oluşturmuştunuz. Ben örneğimde ncadmin kullanıcı adını kullandım.
Daha sonra verilerin kaydedileceği klasörü seçiyoruz. Varsayılan ile devam edebilirsiniz ancak farklı bir disk veya klasör de seçebilirsiniz. Farklı bir klasöre kaydedecekseniz o klasörün yetkilerini/izinlerini ayarlamayı unutmayın.
Son olarak veritabanı bilgilerini giriyoruz. Veritabanı olarak nextcloud adında bir veritabanı oluşturmuştuk ve veritabanı yönetici kullanıcımız root idi ve parolasını mysql_secure_installation betiğini çalıştırdığımızda girmiştiniz.
Ve geldik son hamleye. Ekranın altındaki Install düğmesine basarak NextCloud kurulumunu tamamlıyoruz.
Sizi 4 adımdan oluşan bir karşılama ekranı yol gösterecektir.
Artık NextCloud açıldı ve kullanıma hazır.
Varsayılan yüklü örnek dosyalar görünecektir.
Artık temel seviyede kullanabileceğiniz bir özel bulutunuz var. Güle güle kullanın.
Elbette NextCloud’un ince ayarlarını yapmak gerekir. Bu sayede çeşitli hataları ve performans sorunlarını giderebilirsiniz. Detaylar için NextCloud’un kendi sitesinden gerekli bilgileri alabilirsiniz.
Soru görüş ve önerilerinizi forumlarımıza bekliyorum.
Kalın sağlıcakla.
Etiketler:
cloud
nextcloud
|
181 |
LibreOffice 7.2 Sürümü için Türkçe Başlangıç Kılavuzu Yayınlandı
|
The Document Foundation (TDF) İcra Kurulu Üyesi Ayhan Yalçınsoy, Türk LibreOffice kullanıcıları ve topluluğu tarafından uzun zamandır beklenen LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu kitabını hazırladı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-7-2-surumu-icin-turkce-baslangic-kilavuzu-hazirlandi/
|
The Document Foundation (TDF) İcra Kurulu Üyesi Ayhan Yalçınsoy, Türk LibreOffice kullanıcıları ve topluluğu tarafından uzun zamandır beklenen LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu kitabını hazırladı.
518 sayfalık muazzam bir belgelendirmeyi içeren LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu, Türkiye’de bugüne kadar bir ofis yazılım paketi için hazırlanmış en kapsamlı çalışmalardan biri.
Mac OS, Windows ve Linux platformlarındaki tüm kullanıcıları kapsayacak şekilde yazılan bu kılavuz, LibreOffice’e gelen güncellemelerin çok büyük kısmını de-a kapsayacak şekilde, 7.2 sürümünü temel alıyor.
Bu kitap kimlere yönelik?
LibreOffice’e hızlı bir şekilde başlangıç yapmak isteyen herkes, Başlangıç Kılavuzu’ndan faydalanabilir. Ofis yazılımında yeni veya başka bir ofis uygulamasına alışık olabilirsiniz. LibreOffice’e yeni başlayan biri için, bu ofis verimlilik yazılımıyla yapabileceklerini adım adım öğreten bir kullanım kılavuzunun varlığı, son derece değerli.
LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu sadece bireylerin değil; sahipli ve pahalı ofis paketlerinden LibreOffice’e göç etmek isteyecek kamu ve özel kurumların da talep ettiği belgelendirme ihtiyacını karşılayacak.
LibreOffice 7.2 Başlangıç Kılavuzu kitabında neler var?
Bu kitap, LibreOffice’in aşağıdaki ana bileşenlerini tanıtmaktadır:
Writer (kelime işlemci)
Calc (hesap tablosu)
Impress (sunum)
Draw (vektör grafikleri)
Base (veritabanı)
Math (denklem düzenleyici)
Kitap ayrıca kurulum ve özelleştirme, biçemler ve şablonlar, makro kaydetme ve yazdırma dâhil, tüm bileşenlerin genel bazı özelliklerini ayrıntılı bir şekilde anlatıyor.
İngilizce olarak dağıtılan Getting Started Guide belgesinin bir çevirisi olan bu belge, Türk kullanıcıların LibreOffice’de daha rahat uzmanlaşmasına yardımcı olacak. Söz konusu belgeye buradan ulaşılabilirsiniz.
Müthiş bir iş çıkaran sevgili Ayhan Yalçınsoy’un topluluğumuz için kaleme aldığı blog yazısına buradan ulaşabilirsiniz.
Etiketler:
kılavuz
libreoffice
|
6 |
Pardus için uygulama geliştirme
|
Bu yazıda sizlere pardus veya diğer linux dağıtımları için nasıl uygulama geliştirileceği anlatılacaktır. Bu yazıda Vala programlama dili ve gtk3 üzerinden anlatım yapılmıştır. 0. Hazırlık aşaması Öncelikle derleme ve paketleme aşaması için aşağıdaki paketleri yüklememiz gereklidir. 1. Uygulamanın yazılması Vala dokümanları için: https://valadoc.org/ Vala programlama dilini öğrenmek için: https://sulincix.github.io/sayfalar/html/vala-dersi.html Kodlamaya başlayalım Gtk kullanarak uygulamamızı aşağıdaki […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-icin-uygulama-gelistirme/
|
Bu yazıda sizlere pardus veya diğer linux dağıtımları için nasıl uygulama geliştirileceği anlatılacaktır. Bu yazıda Vala programlama dili ve gtk3 üzerinden anlatım yapılmıştır.
0. Hazırlık aşaması
Öncelikle derleme ve paketleme aşaması için aşağıdaki paketleri yüklememiz gereklidir.
apt install libgtk-3-dev valac meson
1. Uygulamanın yazılması
Vala dokümanları için:
https://valadoc.org/
Vala programlama dilini öğrenmek için:
https://sulincix.github.io/sayfalar/html/vala-dersi.html
Kodlamaya başlayalım
Gtk kullanarak uygulamamızı aşağıdaki gibi yazalım.
Aşağıda boş pencere oluşturma örneği verilmiştir.
using Gtk;
int main (string[] args) {
Gtk.init (ref args);
var window = new Window ();
window.destroy.connect (Gtk.main_quit);
window.show_all ();
Gtk.main ();
return 0;
}
Uygulama başlatıcısı hazırlayalım.
Uygulamamızın uygulama menüsünde gözükmesi için aşağıdaki gibi bir dosya hazırlamamız gerekmektedir. Bu dosyayı application.desktop olarak adlandırarak kaydedin.
[Desktop Entry]
Name=uygulama-ornek
Comment=Example application
Exec=uygulama-ornek
Terminal=false
Type=Application
Icon=uygulama-ornek
Categories=System;
Keywords=uygulama. ornek
Kategori listesine https://specifications.freedesktop.org/menu-spec/latest/apa.html adresinden ulaşabilirsiniz.
Uygulama simgesi hazırlayalım.
Uygulamamız için svg formatında bir simge hazırlamamız gerekmektedir. Bunun için inkscape kullanabilirsiniz.
Lisans ekleyelim.
Şu bağlantıyı inceleyin: https://gonullu.pardus.org.tr/gnu-gpl-lisanslarini-kullanmak/
Kodu derleyelim
Vala kaynak kodları çalıştırılmak için öncelikle derlenmelidir. Bunun için aşağıdaki gibi bir işleme ihtiyaç duyulmaktadır.
valac -o main main.vala --pkg gtk+-3.0
# veya şu şekilde de yapılabilir.
valac -C main.vala --pkg gtk+-3.0
gcc -c main.o main.c `pkg-config --cflags gtk+-3.0`
gcc -o main main.o `pkg-config --libs gtk+-3.0`
Uygulamayı yükleyelim.
Uygulamamızın komut olarak çağrılabilmesi için sistemde /usr/bin dizini içerisinde bulunması gerekmektedir. Bunun için uygulamamızın derlenmiş dosyasını aşağıdaki gibi kurabiliriz.
install -m755 main /usr/bin/uygulama-ornek/
install -m644 application.desktop /usr/share/applications/org.uygulama.ornek.desktop
install -m644 icon.svg /usr/share/icons/hicolor/scalable/apps/uygulama-ornek.svg
2. Uygulamamız için derleme talimatı hazırlama
Uygulamamızın kodun derleme aşaması için kullandığımız komut kullandığımız kütüphanelerin sayısı arttıkça veya kaynak kod dosyalarının sayısı arttıkça daha karmaşık hale gelmektedir ve komutu her seferinde elle yazmak zorlaşmaktadır. Bu yüzden derleme talimatına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yazıda meson derleme sistemi anlatılacaktır.
meson ile ilgili ayrıntılı bilgiye https://mesonbuild.com/ adresinden ulaşabilirsiniz.
meson yazmaya başlayalım.
İlk olarak meson dosyamıza aşağıdaki gibi bir tanımlama ekleyerek proje adını belirleyelim.
project('uygulama-ornek', 'vala', 'c')
Uygulama bağımlılıklarını tanımlayalım.
deps = [
dependency('gtk+-3.0'),
]
Kaynak kod listemizi tanımlayalım.
sources = [
'main.vala',
]
Son olarak uygulamanın derlenmesi için gereken tanımlamayı yapalım.
executable('uygulama-ornek', sources, dependencies: deps, install: true)
Uygulamamızın diğer dosyalarını kopyalatalım.
# uygulama simgesi
install_data('icon.svg', install_dir: get_option('prefix') / 'share/icons/hicolor/scalable/apps/',rename: 'uygulama-ornek.svg')
# uygulama başlatıcısı
install_data('application.desktop', install_dir: get_option('prefix') / 'share/applications/',rename: 'org.uygulama.ornek.desktop')
En son olarak meson dosyamız aşağıdaki gibi olacaktır:
project('uygulama-ornek', 'vala', 'c')
sources = [
'main.vala',
]
deps = [
dependency('gtk+-3.0'),
]
executable('uygulama-ornek', sources, dependencies: deps, install: true)
install_data('icon.svg', install_dir: get_option('prefix') / 'share/icons/hicolor/scalable/apps/')
install_data('application.desktop', install_dir: get_option('prefix') / 'share/applications/',rename: 'org.uygulama.ornek.desktop')
meson dosyamızı derleyelim ve kuralım.
meson derleme talimatını aşağıdaki gibi derleyip kurabiliriz.
meson setup build --prefix=/usr
ninja -C build
ninja -C build install
3. Uygulamanın kodunu git üzerinde paylaşma
Uygulamamızın daha kolay şekilde geliştirilmesi ve diğer insanlar tarafından kolay incelenebilmesi için git üzerinde paylaşmamız gerekebilir.
İlk olarak projemizin içerisinde aşağıdaki komutu çalıştıralım.
git init
Öncelikle github/gitlab üzerinde projemizi oluşturalım. Daha sonra da projemize adresini ekleyelim:
git remote add origin [email protected]:kullanici-adi/proje-adi.git
Projemizin derlemede oluşturduğu dosyaların hariç tutulması için gitignore dosyası oluşturalım. Aşağıdaki gibi bir dosya oluşturup .gitignore olarak adlandırarak kaydedin.
build/
Şimdi commit oluşturup git üzerine gönderebiliriz.
git add .
git commit -m First Commit
git push -u origin master
|
161 |
Pardus 21 Arka Plan Tasarım Yarışması Birincisi Seçildi
|
Pardus 21.3 sürümüne girecek olan arka plan tasarımını merak ediyor musunuz?
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-arka-plan-tasarim-yarismasi-birincisi-secildi/
|
Pardus 21.3 sürümüne girecek olan arka plan tasarımını merak ediyor musunuz?
Pardus Gönüllüleri Topluluk Portalı Yarışmaları kapsamında düzenlenen Pardus 21 Arka Plan Tasarım Yarışması birincisi belli oldu. 15 Mayıs’ta başlayarak 15 Haziran’da sona eren Pardus 21 Dolunay temalı yarışmada ön değerlendirme sürecini takiben finale kalan 4 tasarım Pardus Gönüllülerinin oyuna sunuldu.
Pardus 21 Arka Plan Tasarım Yarışması’nın kazananları
Bir haftalık sürenin ardından 26 Haziran’da tamamlanan oylamanın sonuçlarına göre gönüllülerimizden en çok oyu alarak Arka Plan Tasarım Yarışması’nı kazanan 1. tasarım, Batuhan Ferudun ERGİNLİ adlı yarışmacımızın tasarımı oldu. Pardus gönüllümüzün kazanan tasarımı, Temmuz ayında yayınlanacak olan Pardus 21.3 sürümüyle seçili arka plan olarak gelecek.
Pardus Gönüllülerinden finale kalarak derece alan 2. tasarım Yasin BİRİCİK’in, 3. tasarım Sertaç AYDOĞDU’nun, 4. tasarım Yasin BİRİCİK’in ve jüri özel ödülü alarak Pardus depolarına girmeye hak kazanan 5. tasarım ise Sertaç AYDOĞDU’nun yaptığı çalışmalar oldu. Pardus’a gönül veren ve yarışmamıza ilgi gösteren tüm topluluğumuza teşekkür ederiz.
Not:
İlgili çalışmalara bağlantılardan ulaşabilirsiniz.
Pardus Gönüllüleri Topluluk Portalı; Pardus ve açık kaynağa dair geniş kapsamlı içerikler, düzenlediği anket ve yarışmalar ve siz gönüllülerimizin öneri ve katkılarıyla yazılıma ilgi duyan, Pardus’u merak eden, Pardus’a katkı sağlamak isteyen herkes için bir ekosistem oluşturuyor. Pardus ve açık kaynak kodlu tüm özgür yazılımlar, gücünü topluluğundan alıyor.
Kazanan tasarımı görmek için buraya tıklayabilirsiniz. Temmuz ayında yayınlanacak olan Pardus 21.3 ‘ü takip edin ve bilgisayarınızı son Pardus sürümüne güncellemeyi unutmayın.
Etiketler:
arka plan
pardus 21
tasarım
yarışma
|
192 |
ETAP ile 102 Binden Fazla Sınıfta Etkileşimli Eğitim
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen Pardus ETAP, MEB’e bağlı okullardaki 102 binin üzerinde etkileşimli tahta içinde kullanılıyor.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/etap-ile-102-binden-fazla-sinifta-etkilesimli-tahta/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen Pardus ETAP, MEB’e bağlı okullardaki 102 binin üzerinde etkileşimli tahta içinde kullanılıyor.
Pardus kullanıcılarının en çok sorduğu konulardan biri hiç kuşkusuz, MEB’e bağlı 102 binin üzerinde etkileşimli tahta içinde kullanılan Pardus ETAP.
Eğitim kurumlarında kullanılmakta olan etkileşimli tahtalara özel olarak tasarlanan ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliği ile tüm yurtta öğretmen ve öğrencilerin daha etkili eğitim hizmetlerine erişimini sağlayan ETAP kullanımı her geçen gün artıyor.
Etkileşimli Tahta Projesi ETAP
ETAP, bir sınıf ortamında etkileşimli tahtada ihtiyaç duyulan işlevlerin en hızlı ve etkili şekilde gerçekleştirilmesini sağlıyor. MEB tarafından yüksek önemde desteklenen ve yeni alım ve anlaşmalarla kapsamı her geçen gün genişleyen proje, öğretmenlerimizin gönüllü katkıları ile yaygınlaşmaya devam ediyor. Gençlerimizin erken yaşlarda açık kaynak teknolojisi ile tanışmalarına olanak sağlayan proje ile, ülkemizin geleceği için de önemli adımlar atılmış oluyor. ETAP, Pardus işletim sisteminin özellikle etkileşimli tahtalarda kolay ve etkin kullanımını mümkün kılıyor.
Bugün 102.968 etkileşimli tahtada kullanılan ve her geçen gün sayısı artan ETAP’ın okullarımızdaki güncel kullanım sayısını http://tahta.etap.org.tr adresinden anlık olarak takip edebilirsiniz.
Pardus ETAP hakkındaki tüm kılavuz belgelerimize ise “Nasıl?” belgelerimizden erişebilirsiniz.
Etiketler:
akıllı tahta
eğitim
etap
etkileşimli tahta
|
141 |
Dijital Sanatçılar İçin En İyi 7 Linux Aracı
|
Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı dediğimizde; en iyilerini size derledik. Linux’un Grafik Tasarımcılar için yazılım sıkıntısı yok.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/dijital-sanatcilar-icin-en-iyi-7-linux-araci/
|
Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı dediğimizde; en iyilerini size derledik. Linux’un Grafik Tasarımcılar için yazılım sıkıntısı yok.
Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı dediğimizde aklımıza gelen en iyilerinden bahsettik. Öncelikle bir not düşelim: Linux’un Dijital Sanatçılar (grafik tasarımcılar) için yazılım sıkıntısı yok. Bu liste grafik yazılımları arasından en iyi olanlardan oluşmaktadır.
Biraz Dijital Sanatçılık üzerine konuşalım. Şahsen ben bu işler için çarpıcı ve kolayca görseller oluşturabilmek için Canva gibi çevrimiçi araçları tercih ederdim. Ama her zaman çevrimiçi olamazsınız bu sebepten bazı grafik tasarım yazılımlarını bilgisayarınıza yüklemek ihtiyaçtır.
Grafik tasarımcıların çalışmalarını geliştirmelerine veya sıfırdan ilginç bir şeyler oluşturmalarına yardımcı olan pek çok Linux grafik uygulaması var. Belki, Linux’ta var olan uygulamalar ticari olarak popüler değildir, ancak bir dijital sanatçı için mükemmel bir yardımcı olarak hareket edecek güçlü özellikler sunuyorlar.
Bu makalede, özellikle dijital çizimler/krokiler ve görüntü düzenleyicilerle ilgilenen araçlara odaklanacağız.
Linux için en iyi grafik tasarım yazılımı
Şimdi, dijital sanatçılar için en iyi 7 Linux aracına göz atalım.
1. GIMP
GIMP Görseli
GIMP, GNU Görüntü İşleme Programı anlamına gelir. GIMP, bir dijital sanatçının Pardus veya diğer Linux dağıtımlarına yükleyebileceği en iyi ücretsiz araçlardan biridir .
Profesyonel kullanımdan uzak bir dijital sanatçı için tamamen ücretsiz bir Linux aracıdır. Herkes içindir. Uzman olsanız bile faydalanabilirsiniz ya da acemi iseniz iyi bir şekilde faydalanabilirsiniz. GIMP, bir fotoğrafı düzenlemekten veya yeniden tasarlamaktan daha fazlasını sunar. Çeşitli eklentiler ve uzantılar, GIMP’yi kişinin sisteminde bir servet haline getirir. Üstelik, bir kuruş bile harcamadan, tüm temel tasarım veya düzenleme işlerini ve bazı karmaşık görüntü işleme görevlerini de yapabilirsiniz.
Pardus üzerinde çalışıyorsanız zaten sisteminizde yüklü olarak gelecektir. Doğrudan kullanabilirsiniz ve farklı bir Linux dağıtımındaysanız, daha fazla bilgi için kurulum yardım sayfasına gidebilirsiniz.
2. Krita
Krita Görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Bir başka etkileyici Linux aracı daha. Krita, ofis araçları paketi içinde görüntü düzenlemeyi kolaylaştırmak için KOffice ile bir eklenti olarak tasarlandı. Ancak, GIMP gibi programlarla rekabet eden bağımsız bir masaüstü uygulaması olma potansiyelinin çok daha fazla olduğu ortaya çıktı.
Şaşırtıcı bir şekilde, hâlâ GIMP gibi değil. Daha çok illüstratörler, karikatüristler ve konsept çizim sanatçıları tarafından kullanılmak üzere odaklanmıştır. Kesinlikle bir dizi özellik sunuyor ve biz konuşurken sürekli gelişiyor. Ayrıca, Krita’nın GIMP’ye kıyasla daha iyi bir kullanıcı arayüzü sağladığını iddia edebilirsiniz.
Son zamanlarda, render animasyon özelliği, OSX için tam destek, gelişmiş renk seçici ve daha fazlasını tanıttı. Eklentiler veya uzantılar kullanılarak benzer şekilde genişletilebilir. Aralarından seçim yapabileceğiniz iyi bir filtre koleksiyonu getirir ve aynı zamanda Adobe Photoshop gibi bir görüntüdeki katmanları kontrol etme yeteneği sağlar. Çok sayıda dosyayı içe aktarabilir ancak PSD dosyaları için desteği durdurmuştur.
Özellikler ve kullanılabilirlik, Krita’nın güçlü noktasıdır. Bu Fransız üniversitesinin Krita için Adobe Photoshop’u terk etmesine şaşmamalı.
Pardus kullanıyorsanız Pardus Yazılım Merkezinde grafik bölümünden Krita’yı indirebilir ve yükleyebilirsiniz. Daha fazla bilgi için Krita’nın indirme sayfasına gitmeyi deneyebilirsiniz.
3. Inkscape
lnkscape görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Açık kaynaklı bir vektör grafik editörüdür. Adobe Illustrator‘a alternatif olarak Linux sisteminize kurabilirsiniz. Burada sunulan kullanıcı arayüzü çok çekici olmayabilir, ancak sunulan güçlü özellikler ve araçlarla çok iyi.
Aktif olarak geliştirilen dijital sanatçılar için en iyi Linux araçlarından biridir. Çalışmayı daha kolay buluyorsanız ancak yine de Adobe Illustrator’ı tercih ediyorsanız, dosyanızı Illustrator dosya biçiminde kolayca dışa aktarabilir ve daha sonra Illustrator’a içe aktarabilirsiniz. SVG formatına, SVGZ, LaTeX ve POV-Ray dosya formatına da aktarabilirsiniz. Dosyaları PDF, EPS vb. olarak kaydetmenize izin veren uzantılar vardır.
Önde gelen bir uzmansanız Inkscape sizin için yeterli olmayabilir, çünkü popüler ticari vektör grafik düzenleyicide bulunan belirli özelliklerden yoksundur. Öte yandan pahalı bir araç yerine ücretsiz ve kullanımı kolay bir aracı tercih eden bir sanatçıysanız, kesinlikle bundan yararlanabilirsiniz.
Bunu doğrudan Pardus Yazılım Merkezi’nden alabilirsiniz. Her iki durumda da, farklı bir Linux dağıtımı çalıştırıyorsanız, aşağıdaki komutu girerek terminal üzerinden yüklemeyi deneyebilirsiniz:
sudo apt install inkscape
https://itsfoss.com/vector-graphics-editors-linux/
En iyi 5 Vectör Grafik Editörü (Linux İçin)
4. Karbon
Karbon Görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Açık kaynaklı bir vektör çizim programı. Karbon ayrıca Karbon 14, Kontour ve KIllustrator olarak tanınır. Vektör çizimlerini düzenlemenizi ve oluşturmanızı sağlar. Vektör grafikleri ile uğraşan dijital sanatçılar için en uygun Linux araçlarından biridir. Degrade aracı, yol şekli aracı, kurşun kalem aracı, hat aracı vb. içerir.
Metinlerin yanı sıra şekiller için de destek sağlar. SVG görüntülerini içe aktarabilir ve büyük bir kolaylıkla düzenleyebilirsiniz. Karbon, özelleştirilebilen harika bir kullanıcı arayüzü sağlar. Ayrıca gelişmiş yol düzenleme aracı sunar. Ayrıca, onunla uyumlu eklentiler kullanılarak çeşitli kullanımlar için genişletilebilir.
Yüklemek için terminalde aşağıdaki komutu yazabilirsiniz:
sudo apt install karbon
5. Vectr (açık kaynak değil)
Vectr Görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Listedeki yukarıdaki iki grafik aracı gibi ve adından da anlaşılacağı gibi Vectr, vektör grafikleri için bir araçtır. Normal masaüstü yazılımından biraz farklıdır.
Vectr’i web tarayıcınızda da kullanabilirsiniz. Aynı zamanda gerçek zamanlı işbirliği özelliğine sahiptir. Tasarımınızın URL’sini sağlayabilirsiniz ve diğerleri, bir resmi gerçek zamanlı olarak düzenlerken sizi izleyebilir.
Kullanıcı arayüzü başka bir artı noktadır. Modern kullanıcı arayüzü ve estetik görünüm, kesinlikle yaratıcı tasarımlar için havayı belirliyor. Ayrıca, yeni kullanıcıların vektör tasarımı oluşturmaya başlaması için bir dizi belgeye sahiptir.
Masaüstü uygulaması Linux, Windows ve MacOS için kullanılabilir. Açık kaynaklı bir yazılım değildir, ancak ücretsiz olarak indirebilirsiniz. Ayrıca artık çevrimiçi sürümüde bulunmaktadır, görsel çevrimiçi sürüme ait.
6. Pinta
Pinta Görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Diğer tüm görüntü düzenleme yazılım araçları gibi, Pinta da birdenbire dijital sanatçılar için favori Linux araçlarından biri haline geldi. Birçok özellik getiren açık kaynaklı bir yazılım yardımcı programıdır.
Daha önce Paint.Net yazılımını kullandıysanız, hemen hemen aynıdır. Başka bir deyişle, onu Linux/Pardus için Paint.Net’e bir alternatif olarak tutabilirsiniz. Boya fırçası, serbest el çizimi aracı, kurşun kalem, şekiller vb. dahil olmak üzere çeşitli çizim araçları bulacaksınız. Bu sadece sıradan bir boyama aracı değil, aynı zamanda bir görüntünün katmanlarını kontrol etmenize izin veren desteği de getiriyor. Deneysel yetenekler için uzantı ekleme olanağına da sahipsiniz.
Pinta, görüntüyü geliştirmeye yardımcı olmak için birçok filtre ve efekt (hareket bulanıklığı, kırmızı göz giderme, parlama, çarpıtma) sunar. Araç çubuğunu istediğiniz konuma kolayca ayarlayabilirsiniz (Yüzer pencere veya sabitlenmiş araç çubuğu olarak). Çalışma stilinize göre yerleştirmek veya çıkarmak için çeşitli pedleri yapılandırabileceğiniz yerleştirme stili ayarlama özelliği içerir. OpenRaster ve diğerleri gibi dosya formatlarını destekler.
7. MyPaint
Mypaint Görseli (Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı)
Başka açık kaynak Linux aracı daha. MyPaint, eskiz çizmeye odaklanır. Dokunmatik ekran etkinleştirilmiş bir ekranınız varsa, bundan en iyi şekilde yararlanabileceksiniz. Kullanıcı arayüzü epey basit ve kullanımı kolay.
Bazı gelişmiş özelliklerle kesinlikle Linux’ta MS Paint’e layık bir alternatiftir. Temel bir katman desteği ve sınırsız tuvali var. Tuvali yeniden boyutlandırmanız (veya ince ayar yapmanız) gerekmez. Dock’a takılı bir not defteri üzerinde deneyebileceğiniz kapsamlı fırça seçeneklerine sahip olursunuz.
Bir dijital sanatçıysanız, bu aracı kullanarak her şeyi yapabilirsiniz. Hatta buna en iyi Linux çizim yazılımı diyebiliriz.
Kurmak isterseniz, Pardus Yazılım Merkezi’nde bulabilirsiniz. Aşağıda belirtilen komutları da kullanarak kurabilirsiniz:
sudo apt install mypaint
Özetle
Dijital sanatçılar için en iyi Linux araçlarından bazılarını öğrendiniz. Elbette, derlediğimiz liste, Linux/Pardus kullanan hemen hemen herkes için yalnızca popüler ve sevilen seçenekleri içeriyordu.
Aslında, dijital sanatçılar için tonlarca araç var ama bunların çoğu Windows ve Mac OS için.
Sınırlı kullanıcıları (yalnızca buna ihtiyacı olan kişiler – gerçekten odaklanmış dijital sanatçılar kategorisi) nedeniyle burada bazı araçları kasıtlı olarak dikkate almadım ya da güncelliğini yitirdi. Mansiyonlardan bazıları Radiance, Lux Renderer, Dia ve Wings 3D olacaktır.
https://itsfoss.com/open-source-paint-apps/
Okumanız için Açık Kaynak Görsel Yazılımlar hakkında bir yazı
Size Dijital Sanatçılar için en iyi 7 Linux Aracı’nı tanıttık. Bunun dışında, dijital sanatçılar için hazırlanmış bildiğiniz başka uygulama var mı? Ayrıca, dijital bir sanatçıysanız, yukarıdakilerden hangisini kullanımınız için en iyisi olarak seçmeye istekli olurdunuz?
Orjinal Metin
Etiketler:
gimp
grafik
inkscape
karbon
krita
linux
mypaint
pardus
pinta
tasarımcılar
vectr
|
120 |
Pardus ile Kesişen Yollar
|
Size bu yazıyı yazarken bir Eğitim Teknoloğu olarak Yerli ve Milli işletim sistemimiz Pardus’ta görev yapmaktayım. Kabul edersiniz ki, bazı insanların hayatlarına Linux dağıtımları, sevginin değiştirici ve dönüştücü etkisiyle eş değer bir etkiyle giriş yapıyor. Biraz lise yıllarımda Pardus ile tanışmam ve hayatımın nasıl değiştiğini anlatmak istiyorum. Bilirsiniz, gençken yaptıklarınız gelecek hayatınızı şekillendirir derler. Pardus […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-ile-kesisen-yollar/
|
Size bu yazıyı yazarken bir Eğitim Teknoloğu olarak Yerli ve Milli işletim sistemimiz Pardus’ta görev yapmaktayım. Kabul edersiniz ki, bazı insanların hayatlarına Linux dağıtımları, sevginin değiştirici ve dönüştücü etkisiyle eş değer bir etkiyle giriş yapıyor.
Biraz lise yıllarımda Pardus ile tanışmam ve hayatımın nasıl değiştiğini anlatmak istiyorum. Bilirsiniz, gençken yaptıklarınız gelecek hayatınızı şekillendirir derler. Pardus ile tanışmam ve onu daha derinlikli keşfetme çabalarımın, gölgesi devam etmekte ve açıkçası bu durumdan hiç de şikayetçi değilim.
Pardus ile ilk karşılaşmam, bilgisayarımın donanımsal özelliklerini değiştirmeyi deneyip-öğrenmeye çalıştığım 2008 yılına denk geliyor, komşumuzun evinde ilk kez başka bir işletim sistemi görüyordum, üstelik virüs gibi dertleri olmadığı söyleniyordu, denemek için içimde duyduğum heyecanı kelimelerle anlatmak biraz güç maalesef, hala o heyecanı kalbimin bir yerinde taşıyorum. O sıralar, Anadolu Teknik Lisede okuyordum ve okulda öğreneceklerimin bana yeteceğini düşünüyordum. bilmediğim önemli bir nokta vardı, bilgi açık bir deniz ve öğrenme yolculuğu bir ömür boyu sürüyor, bunu kavramamda Pardus’un etkisi çok ama çok büyük. Zihnimdeki bu yapının değişmesine ve etkisi hala süren bir yapılanmaya sebep oldu, o kadar ki, teknik blog okuma, podcast dinleme gibi alışkanlıklarımın hepsini Pardus’a borçluyum.
Yıllar içinde farklı farklı işletim sistemleri ve yapılar kullandım, bunu net bir dille ifade etmek isterim ki, Pardus daima, Türkçe desteğiyle ve tüm ihtiyaçları karşılamasıyla her zaman bambaşka bir yerde oldu.
Her gün okuldan koşarak gelip, Podcastlerini dinlemek, blog yazılarını okumak, uçbirim’i açarak komutları çalıştırmaya çalışmak benim için büyük eğlence ve öğrenme kaynaklarıydı. O zamanlar odamda bulunan bilgisayarımda okuduğumuz blog yazıları hakkında annemle sohbet etmek, Pardus 2009 için gün saymak, bunlar benim için en keyifli anılar. Özellikle Bilim Teknik dergisinin içinden çıkan dev “Pardus nasıl kurulur?” posterleri odamın duvarlarını süslerken, Pardus’un bazı kısımlarını Python ile geliştirilmiş diye cümle duyduğumu ve Python öğrenmem gerektiğini düşündüğümü, o sırada öğrendiğim Visual Basic ile Pardus’ta geliştirme yapamadığım için çok üzüldüğümü hatırlıyorum.
2010 Yılında Bilkent Üniversitesi yerleşkesinde gerçekleşen, Pardus Günlerinde, Rahmetli Mustafa Akgül ile tanışıp, yazılım ve Linux dünyasına dair bir çok kıymetli şey öğrendiğim o etkinlikte, yolumun Pardus ile kesişmesini dilediğimi hatırlıyorum. Mustafa Akgül hocamızı andığımız, Podcast bölümünü buradan dinleyebilirsiniz.
Yıllar içinde birçok dağıtım kullanıp, kendimi geliştirmeye zorlarken Pardus ekibinden tanıştığım her kişiye merakımı anlatmaktan da geri durmadım. Bu merak ve sevgi bilgi anlamında hem de çevre kazanmam konusunda oldukça etkili oldu.
Benim Pardus’la yolumun kesişmesi ve hayatımı iyi yönde şekillendirmesine katkıları oldukça önemli olsa da, tüm ekip arkadaşlarıma ve Pardus gönüllülerine, şahsım adına teşekkür etmeliyim, bu ekosistem, bir eğitim teknoloğu olarak beni besliyor ve geliştiriyor.
Etiketler:
pardus
pardus 21
|
182 |
Pardus 21’in Son Sürümünü İncele, Öneride Bulun, Hatayı Bul, Ödülü Kap!
|
Teknofest 2022 kapsamında bu yıl ikincisi gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Şubat – 3 Haziran 2022 tarihleri arasında toplanacak.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21in-son-surumunu-incele-oneride-bulun-hatayi-bul-odulu-kap/
|
Teknofest 2022 kapsamında bu yıl ikincisi gerçekleştirilecek Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması başlıyor. Başvurular 25 Şubat – 3 Haziran 2022 tarihleri arasında toplanacak.
TÜBİTAK ULAKBİM PARDUS Projesi, Teknofest 2022 kapsamında, Pardus’un en güncel sürümü için Hata Yakalama ve Öneri Yarışması düzenliyor. TÜBİTAK ULAKBİM ve Pardus Projesi’nin de kurucu üyelerinden olduğu Türkiye Açık Kaynak Platformu ve Bilişim Vadisi işbirliğiyle gerçekleştirilecek yarışmada ödüller, birinciye 15 bin TL, ikinciye 10 bin TL ve üçüncüye 7 bin 500 TL* olarak belirlendi.
Pardus kullanımının yaygınlaştırılması, Pardus’un 21 Mart 2022’de yayımlanması planlanan Pardus 21.2 sürümünün tanıtımı, Pardus ekosisteminin güçlendirilmesine katkı sağlanması ve yeni sürüm Pardus 21.2 üzerinde hata yakalama ve öneri katkısı alınması hedefiyle gerçekleştirilen yarışma; açık kaynak kodlu yazılımlara ilgi duyan, Pardus 21’i merak eden ve Pardus’a katkı sağlamak isteyen tüm öğrencilere açık olacak.
Katılımcılar yarışma dahilinde; işlevsel hatalar/öneriler, performans hataları/önerileri, kullanılabilirlik hataları/önerileri, güvenlik zafiyetleri ile yerelleştirme iyileştirme kategorilerinde başvurularını gerçekleştirebilecekleri gibi kendi farklı önerilerini de sunabilecek. Yarışmacıların hata/öneri talep girişleri; hata ve önerinin türüne, önem derecesine ve hata/öneriyle beraber çözümünün de iyi tanımlanmış olup olmadığına bakılarak değerlendirilecek. Yarışmacılar, önerdikleri çözüm için gerekli yamayı geliştirerek Pardus ekibiyle paylaşmaları halinde artı puan alabilecek.
Önemli Noktalar
Yarışma kapsamında her katılımcı en fazla 10 talep gönderilebilecek. Aynı katılımcı tarafından gönderilen taleplerden en az 2 tanesinin öneri olması gerekiyor. Her katılımcının gönderdiği tüm talepler arasından en yüksek puan alan 3 hata /öneri değerlendirmeye alınacak.
Teknofest 2022 Pardus öneri geliştirme ve hata yakalama yarışmasına nasıl katılabilirsiniz?
Katılımcıların www.teknofest.org adresine girerek 3 Haziran 2022’ye kadar başvurularını tamamlamaları gerekiyor. Yarışma kapsamında hata/öneri talep girişleri Pardus 21.2 sürümünün yayımlanmasıyla başlayacak. Katılımcılar, yarışma için belirtilen son tarih olan 3 Haziran’a kadar Pardus Destek Merkezi adresinden talep girişlerini tamamlayacak. Yarışmaya katılım bireysel olarak gerçekleştirilecek. Yarışma kapsamında her katılımcı en fazla 10 talep gönderilebilecek. Aynı katılımcı tarafından gönderilen taleplerden en az 2 tanesinin öneri olması gerekiyor. Her katılımcının gönderdiği tüm talepler arasından en yüksek puan alan 3 hata /öneri değerlendirmeye alınacak. Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması’na katılım için detaylı bilgiye www.teknofest.org ve https://www.acikhack.com/ adreslerinden ulaşabilirsiniz.
Pardus 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması sonuçları, 30 Ağustos – 4 Eylül 2022 tarihleri arasında düzenlenecek olan Teknofest 2022 sırasında duyurularak dereceye girenlere ödülleri verilecek.
* Derecelerin birden fazla katılımcı tarafından paylaşılması durumunda para ödülü katılımcılar arasında eşit dağıtılacaktır.
Pardus Hakkında
Adını Anadolu parsından alan PARDUS, Debian GNU/Linux temelli, özgür ve açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilmekte ve kurulabilmektedir. Pardus’un, bireysel kullanımın yanı sıra kamu kurum ve kuruluşları ile KOBİ’lerde kolay yaygınlaştırılabilmesi için kurumsal ihtiyaçları karşılayan alt projeleri bulunmaktadır. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (TÜBİTAK ULAKBİM) bünyesinde geliştirilmeye devam eden bu sistemlerden başlıcaları; ‘LiderAhenk’ Merkezi Yönetim Sistemi, ‘Engerek’ Kimlik Yönetim Sistemi, ‘Ahtapot’ Bütünleşik Siber Güvenlik Sistemi ve ‘ETAP’ Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi’dir. TÜBİTAK ULAKBİM ve Pardus Projesi Türkiye Açık Kaynak Platformu kurucu üyesidir.
Etiketler:
pardus 21
teknofest
|
71 |
Android Telefonu Ekrana Yansıtma
|
Android telefonunuzu ekrana yansıtma için Pardus üzerinde 3 farklı yönteminizin olduğunu, biliyor muydunuz?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/android-telefonu-ekrana-yansitma/
|
Android telefonunuzu ekrana yansıtma için Pardus üzerinde 3 farklı yönteminizin olduğunu, biliyor muydunuz?
Pardus yüklü bilgisayarda Android telefonu ekrana yansıtma, forumlarda sık sık yöneltilen bir soru. Sözü çok fazla uzatmadan, bu dört yönteme hızlıca göz atalım:
İlk yöntem: USB
1- Bilgisayarı ve telefonu aynı ağa bağlayın.
2- Uç birimden sudo apt install scrcpy adb komutu ile gerekli paketleri yükleyin.
Not: scrcpy paketi depoda yok ise sudo apt install snapd komutu ile Snap uygulamasını kurarak snap install scrcpy komutu ile yükleyebilirsiniz.
3- USB kablosu ile telefonunuzu bilgisayarınıza bağlayın.
4- Telefon ayarlarından Geliştirici seçeneklerini ve USB Hata Ayıklama seçeneklerini etkinleştirin.
5- Uçbirimden adb tcpip 555 komutunu çalıştırın. Telefona gelen uyarıya onay verin ve kabloyu çıkarın.
6- Uç birimden adb connect telefonun_ip_numarası:5555 && scrcpy komutunu çalıştırın.
Örnek: adb connect 192.168.1.26:5555 && scrcpy
Not: Ekranlar kapatıldıktan sonra yeniden ekran aktarımı yapmak isterseniz 3. adımdan itibaren, adımları yeniden uygulayınız.
Not: Telefon ve bilgisayar aynı kablosuz ağa bağlı olmalıdır.
Android ScreenCast ile ekrana yansıtma
1- Telefonunuza Screen Cast – View Mobile on PC uygulamasını kurun ve çalıştırın.
2- Wifi Network seçeneğini seçin ve Start Broadcasting düğmesine basın. (Şimdi Başlat düğmesiyle devam edin.)
3- Bilgisayardaki tarayıcınızın (Mozilla Firefox, Chrome vb.) adres çubuğuna uygulamada verilen URL adresini yazıp Enter tuşuna basın. (Örnek:192.168.1.15:6868)
Not: Telefon ve bilgisayar aynı kablosuz ağa bağlı olmalıdır.
Vysor ile Android telefonu ekrana yansıtma
1- Telefonunuzun Geliştirici Seçeneklerini açarak USB Hata ayıklama ayarını açın.
2- Telefonunuzu USB kablosu ile bilgisayara bağlayın.
3- Google Play Store’dan Vysor – Android control on PC programını indirin ve çalıştırın.
4- Chrome tarayıcısına Vysor eklentisini kurun ve çalıştırın.
5- Uygulamadan Find Device düğmesine basarak açılan pencereden seçim yaparak Seç düğmesine basın basın.
Not: Telefon ve bilgisayar aynı kablosuz ağa bağlı olmalıdır.
Droidcam uygulaması ile telefonu ekrana yansıtma
1- Telefonunuzda bulunan Play Store uygulamasından droidcam uygulamasını yükleyin ve çalıştırın.
2- Bilgisayarınızdaki internet tarayıcınızın (firefox, chrome, …) adres çubuğuna, telefondaki uygulamanın belirttiği IP ve Port numarasını örnekteki gibi yazarak enter tuşuna basın.
Örnek:
192.168.1.21:4747
Not: Bilgisayar ve telefon aynı ağda olmalıdır.
Etiketler:
android
|
2 |
Pardus/Linux üzerine Oracle XE Kurulumu
|
İşler yolunda gittiği zaman, bir işletim sistemi seçip, tercihiniz olan veritabanını kurarak kullanırsınız. Maalesef, bizim sektörümüzde, yolunda giden tek şey değişim. Ve kendinizi “Pardus/Linux üzerinde, Oracle veritabanına ihtiyacımız var” derken bulabilirsiniz. İşte tam olarak bu noktada, bu yöntem benzer durumlar için de işinize yarayabileceğini düşünüyorum. İhtiyacımı olanların listesi ile başlayalım; Bu ihtiyaçların hepsini karşılıyorsanız, Linux […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-linux-uzerine-oracle-xe-kurulumu/
|
İşler yolunda gittiği zaman, bir işletim sistemi seçip, tercihiniz olan veritabanını kurarak kullanırsınız. Maalesef, bizim sektörümüzde, yolunda giden tek şey değişim. Ve kendinizi “Pardus/Linux üzerinde, Oracle veritabanına ihtiyacımız var” derken bulabilirsiniz.
İşte tam olarak bu noktada, bu yöntem benzer durumlar için de işinize yarayabileceğini düşünüyorum.
İhtiyacımı olanların listesi ile başlayalım;
x86-64 tabanlı bir Linux işletim sistemi (tercihen Pardus/Linux)
1GB+ ram kaynağına ihtiyacınız olacak, Oracle 2Gb ‘ın daha iyi olacağını söylüyor..
İşletim sistemi üzerinde yükseltilmiş yetki, bu işlemleri root yetkisi olmadan yapamazsınız.
Bash ve Nano kullanımı ile temel bilgiler
Oracle XE 18c RPM paketi makinanıza indirilmiş olmalı
En az 10Gb disk alanı (sadece db kurulumu ve çevirme işlemleri için, veritabanı içeriği için daha fazlasına ihtiyacınız olacaktır).
Bu ihtiyaçların hepsini karşılıyorsanız, Linux makinanızı hazırlamaya başlayabilirsiniz. Ben Pardus/Linux üzerinden anlatıyorum, apt paket yönetimine sahip tüm debian türevlerinde çalışacaktır.
Öncelikle sistemimizi güncelleyelim.
sudo apt-get update && apt-get upgrade -yq
sudo apt-get install libaio*
Ve ardından alien paketini kuruyoruz (önemli);
sudo apt-get install alien
Daha önce linux makinanıza kopyaladığınızı varsaydığım rpm paketini, çevirim işlemleri için uygun boyutta alana sahip olan bir bölüme almanızı öneririm. RPM paketi büyük, bu yüzden çevirim işlemi, vakit ve disk alanına ihtiyaç duyacaktır.
“alien” komutu, çevirim ve kuruluma izin verir. Fakat kurulum işlemini yapmayın. Sadece çevirim için kullanın. Aksi halde prosedürü baştan almanız gerekebilir. Farzedelim ki RPM paketini /opt/distr dizinine kopyaladınız. Çevirim için gerekli komut;
cd /opt/distr
alien –script oracle-database-xe-18c-1.0-1.x86_64.rpm
ls -la oracle*.deb
son komut ile, deb paketinin oluştuğundan emin oluyoruz.
dpkg -i oracle-database-xe-18c_1.0-2_amd64.deb
komutu ile de deb paketimizi kuruyoruz.
Kurulum sihirbazı sizden administrator şifrelerini isteyecek. Elbette isterseniz Oracle dökümantasyonunu takip ederek sessiz/katılımsız kurulum da gerçekleştirebilirsiniz. Fakat dökümanı kurulum aşamasından sonrası için takip etmeyin. Veritabanı konfigürasyonu için, öncelikle halletmemiz gereken bir kaç küçük konu daha var..
Öncelikle /etc/hosts dosyamızda geçerli bir IPv4 adresinizin olduğundan emin olun. Bu olmadan, ağ kurulum sihirbazı problem çıkartacaktır. Test için kurduğum sanal makinada /etc/hosts dosyamın içeriği şu şekilde ;
172.16.102.179 poracle.ahtapot.org.tr proracle
RPM kurulum paketi olduğu için Pardus gibi Debian deriative işletim sistemlerinin sistem validasyonundan geçemeyeceğini biliyoruz. Fakat bunu bypass edebiliriz. Bunun için /etc/init.d/oracle-xe-18c-config dosyasını düzenlememiz gerekiyor.
cd /etc/init.d
nano oracle-xe-18c-config
ve ardından ;
SU -s /bin/bash $ORACLE_OWNER -c “(echo ‘$ORACLE_PASSWORD’; echo ‘$ORACLE_PASSWORD’; echo ‘$ORACLE_PASSWORD’) | $DBCA -silent -createDatabase -gdbName $ORACLE_SID -templateName $TEMPLATE_NAME -characterSet $CHARSET -createAsContainerDatabase $CREATE_AS_CDB -numberOfPDBs $NUMBER_OF_PDBS -pdbName $PDB_NAME -sid $ORACLE_SID -emConfiguration DBEXPRESS -emExpressPort $EM_EXPRESS_PORT -J-Doracle.assistants.dbca.validate.DBCredentials=false -sampleSchema true -J-Doracle.assistants.dbca.validate.ConfigurationParams=false $SQLSCRIPT_CONSTRUCT $DBFILE_CONSTRUCT $MEMORY_CONSTRUCT”
satırını bulup;
-J-Doracle.assistants.dbca.validate.ConfigurationParams=false
parametresini ekliyoruz (298. satır civarında)..
Birde kayıp paylaşılan kütüphane dosyaları ile ilgili bir düzenleme yapmamız gerekiyor. Orjinal bağ bozuk olarak geliyor, bu yüzden kontrol ettiği dizini, doğru adrese linkleyerek çözüyorum.
LD_LIBRARY_PATH=/opt/oracle/product/18c/dbhomeXE/lib:$LD_LIBRARY_PATH
export LD_LIBRARY_PATH
cd /opt/oracle/product/18c/dbhomeXE/lib/
ln -s /opt/oracle/product/18c/dbhomeXE/inventory/Scripts/ext/lib/libclntshcore.so.18.1
chown oracle:oinstall libclntshcore.so.18.1
ve son olarak veritabanını konfigüre ediyorum;
etc/init.d/oracle-xe-18c-cfg configure
…
rm /etc/init.d/oracle-xe-18c-cfg
ardından Oracle XE uygulamasını başlatabiliriz;
/etc/init.d/oracle-xe-18c start
Bu noktadan sonra veritabanı dinleyecek ve servisi başlayacaktır. Artık keyifle Oracle XE veritabanınızı kullanabilirsiniz..!
Etiketler:
oracle
oracle xe
pardus
pardus 21
pardus sunucu
|
15 |
Özgür Yazılım Lisansları
|
EULA(End-User License Agreement) Copyleft (Telif Feragatı) Copyleft, bir programın (veya başka bir çalışmanın) özgür yazılım haline getirilmesi, programın tüm değiştirilmiş ve geliştirilmiş sürümlerinin de özgür yazılım olması için genel bir yöntemdir. gnu.org Telif feragatı, her kullanıcının özgürlüğe sahip olmasını garantiler. Programı ve değiştirilmiş sürümlerini sahipli yazılım (mülk yazılım) haline gelmesinden korur. Telif feragatı kavramı ilk […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/ozgur-yazilim-lisanslari/
|
Sahipli (mülk) Yazılım
COPYLEFT (Telif Feragatı)
GNU GPL Genel Kamu Lisansı (GPL)
GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL)
X11, Expat ve BSD lisansları (FreeBSD. OpenBSD. NetBSD)
FreeWare (ücretsiz sahipli yazılım), ShareWare (kısıtlı yazılım)
Kamuya Açık Yazılım
EULA(End-User License Agreement)
Yazılımın kutusunu açmadan lisans anlaşmasının ne olduğunu göremezsiniz.
Yazılım sözleşmesini onaylamadan yazılımı kuramazsınız.
Yazılımın kaynak kodunun paylaşılmasına izin vermez.
. . .
Copyleft (Telif Feragatı)
Copyleft, bir programın (veya başka bir çalışmanın) özgür yazılım haline getirilmesi, programın tüm değiştirilmiş ve geliştirilmiş sürümlerinin de özgür yazılım olması için genel bir yöntemdir. gnu.org
Telif feragatı, her kullanıcının özgürlüğe sahip olmasını garantiler. Programı ve değiştirilmiş sürümlerini sahipli yazılım (mülk yazılım) haline gelmesinden korur. Telif feragatı kavramı ilk kez 1985’te Richard Stallman tarafından GNU Manifestosu’nda ortaya atılmıştır.
GNU‘nun ürettiği lisanslar GPL, LGPL, FDL telif feragatlı lisanslardır.
Özgür Yazılım Lisansları
GNU GPL (General Public License) / Genel Kamu Lisansı
GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL ya da GPL) yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansıdır. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Güncel versiyonu GPLv3 tür.
İzin Verilenler
Ticari Kullanım
Dağıtma
Değiştirme
Özel Kullanım
Patent Kullanımı: bu lisans katkıda bulunanlara patent alma hakkı verir.
Kullanım koşulları
Kullandığınız yazılımı açık kaynaklı yapmak zorundasınız.
Lisansın bir kopyasını kullanacağınız yerde bulundurmalısınız.
Yeni yazılım aynı lisansla veya uyumlu lisansla lisanslanmalıdır.
Yazılımdaki değişiklikleri belirtmek zorundasınız.
GPLv2 ve GPLv3 arasındaki temel farklar:
GPLv2, 1991 yılında yayınlanmıştır ve günümüzde hala kullanılmaktadır. GPLv3 ise 2007 yılında yayınlanmıştır.
GPLv2, patent konusunda GPLv3 kadar korumacı yaklaşım sergilemez. GPLv2 lisanslı bir yazılım bir patenti kullanma hakkını vermez. GPLv3 ise patent sahiplerinin patentlerini kullanıcılarına karşı kullanmalarını sınırlar.
GPLv2, yalnızca yazılımın kaynak kodunun dağıtılmasını zorunlu kılar. GPLv3 ise yazılımın kaynak kodu ve derlenmiş halinin dağıtılmasını zorunlu kılar.
GPLv2, yalnızca yazılımın dağıtımı sırasında değişikliklerin bildirilmesi gerektiğini belirtir. GPLv3 ise yazılımın kullanımı sırasında yapılan değişikliklerin de bildirilmesi gerektiğini belirtir.
LGPL (GNU Lesser General Public License)
Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, yaygın olara kütüphaneler için kullanılmakta olup , kendisini kullanan hedef yazılımın kaynak kodunun açık olması şartının gerektirmez.
LGPL bir yazılım değiştirilip yeniden dağıtılıyor ise değişikliklerin yapıldığı bölümlerin kaynak kodları kullanıcıya sunulmalıdır.
AGPL (GNU Affero General Public License)
GNU Affero Genel Kamu Lisansı, lisanslı yazılımla bir ağ üzerinden etkileşim kuran kullanıcıların kaynak kodu alması için ek bir şarta sahiptir.
GPL ile Uyumlu Özgür Yazılım Lisansları
GNU General Public License (GPL) (GNUGPL v3/v2)
GNU Lesser General Public License (LGPLv3/v2.1)
GNU Affero General Public License (AGPL)
GNU All-Permissive License (GNUAllPermissive)
Apache License, Version 2.0 (apache2)
Artistic License 2.0 (ArtisticLicense2)
Clarified Artistic License (ClarifiedArtistic)
Berkeley Database License (BerkeleyDB)
Boost Software License (Boost)
Modified BSD license (ModifiedBSD)
CeCILL version 2 (CeCILL)
The Clear BSD License (clearbsd)
Cryptix General License
eCos license version 2.0 (eCos2.0)
Educational Community License 2.0 (ECL2.0)
Eiffel Forum License, version 2 (Eiffel)
EU DataGrid Software License (EUDataGrid)
Expat License (Expat)
FreeBSD license (FreeBSD)
Freetype Project License (freetype)
. . . . .
GPL ile Uyumsuz Özgür Yazılım Lisansları
Affero General Public License version 1
Academic Free License, all versions through 3.0
Apache License, Version 1.1
Apache License, Version 1.0
Apple Public Source License (APSL), version 2
BitTorrent Open Source License
Original BSD license
CeCILL-B version 1
CeCILL-C version 1
Common Development and Distribution License
Common Public Attribution License 1.0 (CPAL)
Common Public License Version 1.0
Condor Public License
Eclipse Public License v1.0/v2.0
European Union Public License v1.1 /v1.2
Fraunhofer FDK AAC license
Gnuplot license
IBM Public License, Version 1.0
Jabber Open Source License, Version 1.0
LaTeX Project Public License 1.3a / v1.2
. . . . .
Özgür Olmayan Yazılım Lisansları
No license
Aladdin Free Public License
Anti-996 License
Anti-Capitalist Software License
Apple Public Source License (APSL), version 1.x
Artistic License 1.0
AT&T Public License
Code Project Open License, version 1.02
Commons Clause
CNRI Digital Object Repository License Agreement
eCos Public License, version 1.1
The Hippocratic License 1.1
GPL for Computer Programs of the Public Adm.
Hacktivismo Enhanced-Source Soft. Lic Agr.
Jahia Community Source License
The JSON License
Old license of ksh93
License of Lha
Microsoft’s Shared Source CLI, C#, Jscript L
NASA Open Source Agreement
. . . . .
Kaynak : gnu.org
Daha fazla bilgi için gnu.org sitesini ziyaret edebilirsiniz..
Lisans metinleri : GPLv3, GPLv2, GPLv1
BSD (Berkeley Software Distribution) Lisansları
Yazılımın dağıtımı sırasında yapılan değişikliklerin bildirilmesini zorunlu tutmaz. Bunun yerine, yazılımın dağıtımı sırasında yapılan değişikliklerin yalnızca yazılımın kaynak kodunun dağıtılmasını zorunlu kılar. BSD lisansları, yazılımın özgürce kullanımını kolaylaştırır ve yazılımın kullanımı sırasında yapılan değişikliklerin gizlenmesine izin verir.
BSD 3-Clause License: Bu lisans, yazılımın kaynak kodunun dağıtılmasını ve değiştirilen yazılımın aynı lisans ile dağıtılmasını zorunlu kılar. Ancak, yazılımın kullanımı sırasında yapılan değişikliklerin bildirilmesine gerek yoktur.
BSD 2-Clause License: Bu lisans, yalnızca yazılımın kaynak kodunun dağıtılmasını zorunlu kılar. Değiştirilen yazılımın aynı lisans ile dağıtılmasına gerek yoktur.
BSD 0-Clause License: Bu lisans, yazılımın kaynak kodunun dağıtılmasına ve değiştirilen yazılımın aynı lisans ile dağıtılmasına gerek yoktur. Bu lisans, yazılımın özgürce kullanımını en çok özelleştirmeye izin verir.
Değiştirilmiş BSD Lisansı (ModifiedBSD)
Tanıtım maddesinin kaldırılmasıyla değiştirilen özgün BSD lisansıdır.
GNU GPL ile uyumlu,
Esnetilebilir, hoşgörülü,
Copyleft olmayan bir özgür yazılım lisansı.
Open BSD Lisansı
Değiştirilmiş BSD lisansına dayanır ve herhangi bir patent lisansı vermediğini açıkça ifade eden bir koşul eklenmiştir.
GPLv2 ve GPLv3 ile uyumlu
BerkeleyDB (Berkeley Veritabanı Lisansı)
GNU GPL ile uyumlu.
Expat Lisansı / MIT Lisansı (Massachusetts Institute of Technology)
MIT Lisansı Lisansı, yayınlanan kodların sahipli (mülk) yazılımlarda kullanılmasına, o yazılımın da lisanssı dağıtması durumunda imkan verir.
GPL ile uyumlu
Copyleft değil
MPL (Mozilla Public License)
MPL prensip olarak, BSD lisansının olanaklarıyla GNU Genel Kamu Lisansı’nı bir araya getirmeye çalışır.
Kısmen Copyleft
CDDL (Common Development and Distribution License)
Mozilla Kamu Lisansı (MPL) temel alınarak Sun Microsystems tarafından oluşturulmuştur.
GPL ile uyumsuz olmasına karşın, Çıkan ürünlerin GPL uyumlu lisanslarla lisanslanmasını amaçlar.
Apache 2.0 Lisansı
Apache Yazılım Vakfı (ASF) tarafından yayımlanan bir özgür yazılım lisansıdır.
GPLv3 ile uyumlu
Copyleft değil
Dağıtım konusunda özgür ya da açık kaynak olma koşulu koymaz.
Özgür Belge Lisansları
GNU Free Documentation License FDL
FreeBSD Documentation License
Apple’s Common Documentation License, Version 1.0
Open Publication License, Version 1.0
Özgür Olmayan Belge Lisansları
Open Content License, Version 1.0
Bu lisans özgür olma niteliğine sahip değil, çünkü kopyalar için para istemeye yönelik kısıtlamalar barındırıyor.
Creative Commons NonCommercial, any version
Bu lisans özgür olma niteliğine sahip değil, çünkü kopyalar için para istemeye yönelik kısıtlamalar barındırıyor.
Creative Commons Noderivatives, any version
Bu lisans özgür olma niteliğine sahip değil, çünkü değiştirilmiş sürümlerin dağıtımında kısıtlamalar barındırıyor.
OSI (Open Source Initiative)
OSI, Kar amacı gütmeyen, Açık Kaynak lisansları sertifikalandıran kurum.
Detay için : OSI lisans listesi…
Sonraki >> Kodunuzda GNU Lisanslarını Kullanmak
|
108 |
Pardus Üzerinde .deb Paketi Oluşturma (Rehber)
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus üzerinde geliştirdiğimiz bir uygulamayı nasıl kurulabilir bir .deb paketi yapabiliriz ele alacağız. Linux Dosya Sistemi Hiyerarşisi Linux için yazdığımız bir uygulamayı sisteme kurmak için önce neyi nereye koyacağımızı bilmemiz gerekiyor. Mesela Windows’ta program geliştiricileri yaptıkları programları sisteme kurmak için C:\Program Files dizinine koyuyor. Peki Linux’ta uygulama kurulumunu nasıl gerçekleştirebiliriz? Pek çok kısmı olan dosya sistemi hiyerarşisi içinden […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-uzerinde-deb-paketi-olusturma-rehber/
|
Merhabalar, bu yazıda Pardus üzerinde geliştirdiğimiz bir uygulamayı nasıl kurulabilir bir .deb paketi yapabiliriz ele alacağız.
Linux Dosya Sistemi Hiyerarşisi
Linux için yazdığımız bir uygulamayı sisteme kurmak için önce neyi nereye koyacağımızı bilmemiz gerekiyor. Mesela Windows’ta program geliştiricileri yaptıkları programları sisteme kurmak için C:\Program Files dizinine koyuyor.
Peki Linux’ta uygulama kurulumunu nasıl gerçekleştirebiliriz?
Linux Dosya Sistemi Hiyerarşisi
Pek çok kısmı olan dosya sistemi hiyerarşisi içinden aslında bizim kullanacağımız 2 ana dizin var: /usr, /opt
/usr :
Sistem genelinde kullanılacak olan fakat sisteme sonradan eklenip çıkarılabilen dosyalar burada yer alır.
— /usr/bin :
Programımızın çalıştırılabilir dosyası burada yer alır. Bu dizin PATH ortam değişkenine de eklidir. Dolayısıyla uçbirimde programınızın sadece ismini yazdığınızda eğer bu dizinde mevcutsa çalışacaktır.
— /usr/share :
Burada programların ortak kullandığı dosyalar bulunur.
— — /usr/share/icons :
Burada uygulamaların ve temaların ikonları bulunur. Yaptığımız uygulamanın ikonunu da buraya koyacağız.
— — /usr/share/applications :
Uygulamaların başlatıcı kısayolları burada bulunur (.desktop dosyaları). XFCE veya GNOME’daki “Uygulama menüleri” buradaki dosyaları gösterirler. Böylece uçbirim açmadan “Uygulamalar” menüsünü açıp uygulamanızı çalıştırabilirsiniz. Ayrıca uygulamanızın “Birlikte aç” seçeneğine eklenmesi gibi şeylerde sistem tarafından kullanılabilmesi .desktop dosyalarındaki bilgiler ile sağlanır.
— — /usr/share/UYGULAMA :
Eğer uygulamanızın salt okunur(read-only) olan ve çalışması için gerekli sabit dosyaları varsa burada kendi dizininizi oluşturarak içine dosyalarınızı koyabilirsiniz.
Örneğin: /usr/share/pardus-image-writer
/opt :
Kurulan çok dosyalı programlar bütün dosyalarını buradaki tek bir klasöre yerleştirebilir. Windows’taki Program Files’a benzerdir. /usr/share/UYGULAMA yerine kullanılabilir. İstediğinizi tercih edebilirsiniz.
Örneğin: /opt/android-studio veya /opt/chrome gibi.
.deb Paketimizi hazırlayalım
Paketimizin içerisine yukarıda bahsettiğimiz dizinlere hangi dosyaları yerleştirmek istiyorsak o klasörleri oluşturacağız.
İhtiyacımız olan araçlar:
$ sudo apt install dpkg-dev
Örnek bir paket klasörü:
paketdizini/DEBIAN/controlpaketdizini/usr/bin/PROGRAM_ADI
paketdizini/usr/share/icons/IKON_ADI.svg
paketdizini/usr/share/applications/PROGRAM_ADI.desktop
paketdizini adındaki bu klasörümüzün içeriği basit bir uygulama paketi örneğidir.
Dizindeki klasörleri inceleyelim:
DEBIAN: Deb paketinin bilgilerinin bulunduğu dizindir. Buraya paketin temel bilgileri, copyright(telif) bilgileri, changelog(değişim günlükleri) gibi bilgiler eklenir. (https://www.debian.org/doc/manuals/maint-guide/dreq.en.html)
DEBIAN/control: Bu dosya paket hakkında bilgilerin bulunduğu olmazsa olmaz dosyadır.
Örnek bir control dosyası içeriği:
Package: paket-ismi
Version: 1.0
Depends: libc6, libgtk-3-0
Section: unknown
Priority: optional
Architecture: amd64
Maintainer: Emin Fedar <[email protected]>
Homepage: https://kod.pardus.org.tr/pardus/ornek
Description: Buraya kısaca tek satırlık tanım
Buraya ayrı bir tanım ve uzun olabilir
ve birden fazla satırdan oluşabilir
Buradaki parametreleri inceleyecek olursak:
Package: Paketin ismi.
Version: Paketin versiyonu.
Depends: Paketin hangi paketlere bağımlı olduğu.
Section: Paketin kategorisi, mesela “utils”.
Priority: Paketin öncelik sırası.
Architecture: Paketin çalıştığı işlemci mimarisi.
Maintainer: Paketin sahibi ve sürdürücüsü.
Homepage: Paketin ilgili websitesi veya kaynak kodunun bulunduğu adres.
Description: Paket hakkında bilgi verilen kısım.
control dosyasının içeriği ve parametreleri hakkında detaylı bilgi için:
https://www.debian.org/doc/debian-policy/ch-controlfields.html
Geriye kalan dosyalar kopyalanacakları dizinlerdeki yollara koyulacak:
# Çalıştırılabilir dosya:
paketdizini/usr/bin/PROGRAM_ADI# Uygulama ikonu:
paketdizini/usr/share/icons/IKON_ADI.svg# Uygulama .desktop dosyası:
paketdizini/usr/share/applications/PROGRAM_ADI.desktop
Örnek uygulama.desktop :
[Desktop Entry]
Type=Application
Encoding=UTF-8
Name=Ornek Uygulama
Comment=Buraya uygulamamizin tanimi
Exec=program # /usr/bin/program'ı kullanir
Icon=uygulama # /usr/share/icons/uygulama.svg'yi kullanir
Terminal=false
.desktop dosyaları hakkında detaylı bilgi için:
https://developer.gnome.org/integration-guide/stable/desktop-files.html.en
Bu aşamadan sonra artık dizinimiz paketlenme işlemine hazır hale gelmiş oluyor. Artık tek yapmamız gereken “paketdizini” klasörüyle aynı dizinde bir uçbirim(terminal) açarak aşağıdaki komutla paketimizi oluşturmak:
$ dpkg-deb --build paketdizini
dpkg-deb: building package 'paket-ismi' in 'paketdizini.deb'.
Artık .deb paketimiz hazır!
$ ls
paketdizini paketdizini.deb
Etiketler:
deb
debian
paket
paketleme
pardus
|
214 |
Pardus 19.5 Sürümü Yayınlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.5 sürümü yayınlandı. Pardus 19.5, Pardus 19 ailesinin beşinci ara sürümüdür. En yeni Pardus’u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-19-5-surumu-yayinlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 19.5 sürümü yayınlandı. Pardus 19.5, Pardus 19 ailesinin beşinci ara sürümüdür.
En yeni Pardus’u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Etiketler:
19
19.5
güncelleme
pardus
pardus 19
pardus 19.5
sürüm
|
12 |
Pardus için Flutter Kurulumu
|
Flutter, Google tarafından geliştirilen ve çeşitli işletim sistemleri için uygulama geliştirmeyi sağlayan bir platformdur. Bu platform ile birlikte Pardus ve diğer Linux dağıtımları, Android, IOS ve WEB için tek bir programlama dili ile istediğiniz sistem için uygulama geliştirebilirsiniz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-icin-flutter-kurulumu/
|
Flutter, Google tarafından geliştirilen ve çeşitli işletim sistemleri için uygulama geliştirmeyi sağlayan bir platformdur. Bu platform ile birlikte Pardus ve diğer Linux dağıtımları, Android, IOS ve WEB için tek bir programlama dili ile istediğiniz sistem için uygulama geliştirebilirsiniz.
Flutter, Google tarafından geliştirilen ve çeşitli işletim sistemleri için uygulama geliştirmeyi sağlayan bir platformdur. Bu platform ile birlikte Pardus ve diğer Linux dağıtımları, Android, IOS ve WEB için tek bir programlama dili ile istediğiniz sistem için uygulama geliştirebilirsiniz. Flutter, Dart dili ile kullanılmaktadır ve Dart dilinde yazdığınız her bir kod ise diğer platformlarda kullanılan programlama dillerine otomatik olarak dönüştürülmektedir. Bu avantajı ile birlikte birden fazla platform için uygulama geliştirme süreleri azalmakta ve daha kısa sürede hata ayıklaması yapılabilmektedir.
İlk olarak Git yazılımını kurmamız gerekmektedir. Bunun için aşağıdaki kodu terminal ekranınızda çalıştırabilirsiniz.
sudo apt-get install git
Bununla birlikte Google Chrome yüklemeniz gerekmektedir, bunun için Pardus Yazlım Merkezi kullanabilir veya resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. https://www.google.com/intl/tr_tr/chrome/
Daha sonra https://docs.flutter.dev/get-started/install/linux adresine gidiniz. Burada yer alan Install Flutter Manually başlığı altında yer alan tar.xz uzantılı dosyayı indiriniz. Yaklaşık olarak 600 MB boyutunda bir dosya indireceksiniz.
Uyarı
İndireceğiniz dosyanın ismi, Flutter için yeni bir sürüm yayınlanmış ise değişiklik gösterebilir.
Daha sonra dosyayı indirdiğiniz dizine gidiniz ve terminal ekranını açınız. Bu adımda tar.xz dosyasını bulunduğunuz dizine çıkarınız. Bunun için belirtilen kodu kullanabilirsiniz.
tar xf dosya-ismi.tar.xz
Uyarı
İlgili tar.xz dosyasını açtığınız dizin sizin için farklılık gösterebilir, aşağıda belirtilen adımda ise İndirilenler klasörü içinden home dizini içine kopyalama işlemi yapılmıştır.
cp -r flutter/ ../
Bu adımda ise home dizinine gidiniz ve aşağıdaki kodu terminal ekranında çalıştırınız, .bashrc dosyası içine Flutter için gerekli eklemeleri yapacağız.
gedit .bashrc
Açılan ekranda ise aşağıdaki kodu kopyalayınız, kullanıcı adına dikkat ediniz. Daha sonra dosyayı kaydettikten sonra kapatınız.
export PATH=$PATH:/home/sizin_kullanici_adiniz/flutter/bin
Daha sonra ise aşağıdaki komutu çalıştırınız.
flutter precache
Bu adımdan sonra ise Flutter kurulumundaki hataları tespit etmek ve düzeltmek için aşağıdaki komutu çalıştırınız.
flutter doctor
Aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Sırası ile aşağıdaki hataları çözeceğiz.
İlk olarak Pardus Yazılım Merkezi üzerinden Android Studio’yu indiriniz ve gerekli kurulum adımlarını gerçekleştiriniz. Daha sonra Android Studio’yu açınız. Flutter eklentisini kurunuz. Böylece bilgisayarınızda yüklü olan Flutter’ı kullanabileceksiniz. Android Stduio’yu yeniden başlatınız.
Yeniden başlattıktan sonra aşağıdaki görüntü gelecektir.
Bu adımda ise More Actions butonuna tıklayınız.
SDK Manager ile gelen ekranda SDK Tools sekmesine tıklayınız ve aşağıdaki belirtilen (yanlarında indirme işareti olanlar) seçiniz ve ardından Apply butonuna tıklayınız.
Bu aşamada ise gerekli SDK kurulumları tamamlanmış olacaktır. Terminal ekranında ise aşağıdaki komutu çalıştırınız.
flutter doctor –android-licenses
Şimdi ise bizim için gerekli olan diğer paketleri kuracağız. Bunlar için aşağıdaki komutları sırası ile terminal ekranında çalıştırınız.
sudo apt install clang
sudo apt install cmake
sudo apt install ninja-build
sudo apt install libgtk-3-dev
Kurulum işlemini ise kontrol ediniz.
flutter doctor
Şimdi Android Studio’yu tekrar açınız. New Flutter Project butonuna tıklayınız.
Yeni proje için Flutter bölümüne tıklayınız ve SDK yolunuzu belirtiniz. Bu ise home dizini içine daha önce kopyaladığımız flutter isimli klasördür. Buraya ise /home/sizin_kullanici_adiniz/flutter/ yazmanız gerekmektedir.
Next butonuna tıklayınız.
Create butonuna tıklayınız. Bu aşamadan sonra bazı gerekli dosyalar otomotik olarak indirilecektir.
Karşınıza gelen ekranda ise bir cihaz seçiniz. Burada deneme amaçlı olarak Linux(desktop) seçeneğini seçtik.
Daha sonra Shift+10 tuşları veya Android Studio içindeki çalıştırma butonuna tıklaınız.
Artık Flutter ile istediğiniz platform için uygulama geliştirmeye hazırsınız
Etiketler:
android
dart
flutter
flutter kurulum
google
kurulum
linux
pardus
terminal
|
109 |
Pardus ETA, 100 Binin Üzerinde Etkileşimli Tahtada Kullanılacak
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen Pardus Etkileşimli Tahta Arayüzü, MEB’e bağlı okullardaki 100 binin üzerinde etkileşimli tahtada kullanılacak.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-eta-100-binin-uzerinde-etkilesimli-tahtada-kullanilacak/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen Pardus Etkileşimli Tahta Arayüzü, MEB’e bağlı okullardaki 100 binin üzerinde etkileşimli tahtada kullanılacak.
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen Pardus Etkileşimli Tahta Arayüzü, MEB’e bağlı okullardaki 100 binin üzerinde etkileşimli tahtada kullanılacak.
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından etkileşimli tahtalar için geliştirilen Pardus ETA işletim sistemi; MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından temin edilen 28 bin Arçelik etkileşimli tahtada daha kullanıma sunuluyor.
MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Arçelik ile 19 Mart 2021 tarihinde etkileşimli tahta alımı sözleşmesi imzaladı. Sözleşme ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullardaki derslik, laboratuvar ve atölyelerde öğrenci, öğretmen ile idarecilerin Pardus ETA yüklü etkileşimli tahtalardan faydalanmaları mümkün olacak. Fatih Projesi kapsamında, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında hizmete sunulacak 28.000 adet etkileşimli tahta daha Pardus ETA kullanılacak.
Milli Eğitim Bakanlığı ile TÜBİTAK arasında 24 Ekim 2019 tarihinde imzalanan Yazılım geliştirme ve Danışmanlık Sözleşmesi kapsamında, aralarında Pardus ETA’nın da bulunduğu çeşitli yazılım geliştirmeleri yapılmaya devam ediliyor. TÜBİTAK ULAKBİM ile Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü’nün işbirliği neticesinde geliştirilen Pardus ETA 19 sürümü, yeni temin edilen etkileşimli tahtalarla birlikte, ülke genelindeki 100 bin etkileşimli tahtada kullanılıyor olacak.
Pardus ETA ile sınıf içinde etkileşimli eğitim
Pardus Etkileşimli Tahta Arayüzü Projesi (ETAP), TÜBİTAK ULAKBİM bünyesindeki Pardus ekibi tarafından tamamen yerli kaynaklarla geliştirilerek, Pardus İşletim Sistemi üzerine inşa edildi. ETAP, gönüllü MEB öğretmenlerinin geri bildirimleriyle iyileştirilmeye ve sınıf içi etkileşimi artırarak eğitime katkı sağlamaya devam ediyor.
Pardus ETA üzerinde uygulamalar, Pardus Mağaza kullanılarak kolaylıkla kuruluyor. Pardus ETA, USB anahtar ile EBA’da parolasız oturum açmayı olanaklı kılıyor. Pardus ETA Panel üzerinden erişilen Ekran Karartma özelliği sayesinde ekranın belirli bir kısmı veya tamamı karartılarak tüm dikkat istenilen bilgiye ya da öğretmen üzerine çekilebiliyor. Pardus ETA için geliştirilmiş dokunma eylemleri sayesinde kullanıcılar etkileşimli tahtaların dokunmatik yüzeylerinden en etkin şekilde faydalanabiliyor. Pardus ETA, aynı anda birden fazla tahtada çalışma olanağı sunarak, öğretmenlerin etkileşimli tahtalardan en verimli şekilde faydalanabilmelerini sağlıyor.
Etiketler:
eta
etap
etkileşimli tahta
pardus
|
118 |
Özgür Yazılım -Free Software-
|
article.olduse.net/[email protected] Richard Stallman, Unix’e benzeyen ancak Unix olmayan, Unix ile uyumlu bir çekirdek ve ihtiyaç duyulacak yazılımları/araçları içerecek GNU projesini bu e-postası ile başlatmıştır. “GNU” ismi, “GNU’s Not Unix (GNU, Unix Değildir)” ifadesinin özyinelemeli bir kısaltmasıdır. Richard Stallman, GNU tasarısını -projesini- yaygınlaştırmak, yazılım kullanıcılarının haklarını savunmak üzere 1985 yılında Özgür Yazılım Vakfı’nı (FSF1 – Free […]
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/ozgur-yazilim-free-software/
|
Özgür Yazılım, kullanıcılara yazılımı çalıştırma, anlama, değiştirme ve yazılımın değiştirilmiş halini dağıtma kısıtlaması koymayan yazılımdır. Bilimin gelişmesindeki bilgiyi paylaşma olgusunun, teknolojik gelişimde de olması için yazılımların ve belgelendirmenin bu felsefede geliştirilmesi gerektiğini savunan topluluk hareketidir. “Özgür Yazılım Hareketi” 27 Eylül 1983 yılında Richard Matthew Stallman tarafından duyurulmuş ve Ocak 1984 ‘te başlamıştır. …
article.olduse.net/[email protected]
{ Free Unix! Starting this Thanksgiving I am going to write a complete Unix-compatible software system called GNU (for Gnu’s Not Unix), and give it away free to everyone who can use it. Contributions of time, money, programs and equipment are greatly needed. …..}
Richard Stallman, Unix’e benzeyen ancak Unix olmayan, Unix ile uyumlu bir çekirdek ve ihtiyaç duyulacak yazılımları/araçları içerecek GNU projesini bu e-postası ile başlatmıştır. “GNU” ismi, “GNU’s Not Unix (GNU, Unix Değildir)” ifadesinin özyinelemeli bir kısaltmasıdır.
Richard Stallman, GNU tasarısını -projesini- yaygınlaştırmak, yazılım kullanıcılarının haklarını savunmak üzere 1985 yılında Özgür Yazılım Vakfı’nı (FSF1 – Free Software Foundation) kurmuştur.
Özgür yazılım felsefesinin yani özgür bir yazılımın, kullanıcılara sunduğu tanımda da kısaca bahsettiğimiz temel özellikler şunlardır:
Özgürlük 0
Herhangi bir amaç için yazılımı kullanma özgürlüğü…
Bir yazılımı kullanma özgürlüğü ırk ya da milliyetimizden bağımsız yazılımı istediğimiz doğrultuda -amaç- sınırsız kullanıcı ve donanım üzerinde çalıştırabilme özgürlüğümüzdür. Aynı kullanım özgürlüğü kurumlar için de geçerlidir.
Özgür yazılımların lisansları özel mülk yazılım -özgür olmayan- lisanslarındaki üretici odaklı maddeler yerine tüketicinin avantajına olan sözleşme maddeleri içerirler.
Özgürlük 1
Programın nasıl çalıştığını öğrenmek ve onu değiştirme özgürlüğü…
Kullandığımız yazılımın kaynak kodlarına erişemiyor olmak kabul edilebilir bir durum değildir. Sistemler/donanımlar üzerinde barındırdığı yazılımlara göre sonuç üretirler. Bir başka deyişle cihazları kullanan bizler değil aslında üzerindeki yazılımlardır. Dolayısıyla bizler bir yazılımın veriyi nasıl işlediği konusunda bilgi sahibi olamıyorsak kendimizi yazılımın üreticisinin inisiyatifine bırakıyoruz demektir. Ayrıca bir kasıt olmadığı durumlarda bile kapalı kod içerisindeki zafiyet ve problemlerin tespiti çok mümkün olmayacaktır.
Kapalı kod, bilginin tekelleşmesine sebep olacağı gibi yazılım yaşayan bir olgu olduğundan bizi tek bir merkeze -üreticiye- bağlı kılacaktır. Teknoloji ve yaşamın değişmesi yönünde yazılımda gereken düzenleme ya da ilave iyileştirmeleri tek bir kanala bizi mahkum edecek ve bu durum destek anlaşmalarında adil olmayan fiyatların tarafımıza sunulmasına sebep olacaktır.
Özgürlük 2
Kopyaları dağıtma özgürlüğü…
Edindiğimiz programın kopyalarını bedelli ya da bedelsiz dağıtabiliriz.
Özgürlük 3
Geliştirilen/Değiştirilen yazılımı yayımlama özgürlüğü…
Yazılımın değiştirdiğimiz sürümlerini temel özgürlüklerle çelişmeyecek, yeniden dağıtıma engel olmayacak şekilde yayımlayabiliriz.
Sonraki >> Açık Kaynak -opensource-
|
41 |
Sevdiğiniz Uygulamalar Pardus yazılım merkezinde var mı?
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu. Peki sevdiğimiz uygulamaları […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/sevdiginiz-uygulamalar-pardus-yazilim-merkezinde-var-mi/
|
Sizin en sevdiğiniz Özgür yazılım hangisi? Galiba benimki, Firefox(Özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. ) galiba en ünlü özgür yazılımlardan da biri olduğunu varsayabiliriz. Özgürlüğü yanısıra bizi oldukça koruyan bu özgür tarayıcı Dünya’da en çok dilde kullanılan web tarayıcısıdır. Oysa 2004 yılında ilk çıktığında Türkçe dahil sadece 28 dili destekliyordu.
Peki sevdiğimiz uygulamaları Pardus yazılım merkezinde bulamazsak, nasıl bir yol izlemeliyiz.
Öncelikle Pardus ile beraber gelen yazılım merkezi uygulamamızı tanıyalım. Başlat menüsünden rahatlıkla ulaşabileceğiniz bu uygulamada kullanmak istediğiniz tüm uygulamaları bulabilirsiniz. Diğer dağıtımlarda olmayan ama kamu kurum ve kuruluşlarının sıklıkla kullandığı, Akis, E-beyanname gibi uygulamaları da bulabileceğiniz Pardus yazılım merkezinde, uygulamalar çoğunlukla Türkçe desteklidir.
Yazılım Merkezi Genel Görünüm
Yazılım merkezimizdeki arama butonunun yanında yer alan açılır menünün içinden “Uygulama Öner” bölümündeki formu doldurarak siz de sevdiğiniz uygulamaların Pardus yazılım merkezinde yer almasını sağlayabilirsiniz.
Tüm soru ve önerilerinizi yorum olarak bekliyoruz.
|
9 |
Pardus için .NET Core Kurulumu
|
.NET Core, Microsoft tarafından geliştirilen bir yazılımdır. Platformlar arası bir yazılım geliştirme platformudur. Masaüstü, web, mobil ve bulut uygulamaları dahil olmak üzere çeşitli uygulamalar oluşturmak için kullanılmaktadır. .NET Core’un avantajlı tarafları vardır. Ücretsiz olarak kullanılabilmesi ve çeşitli işletim sistemleri üzerinde çalışma desteği vardır. C#, Visual Basic ve C++ gibi programlama dillerini desteklemektedir. .NET Core platformu […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-icin-net-core-kurulumu/
|
.NET Core, Microsoft tarafından geliştirilen bir yazılımdır. Platformlar arası bir yazılım geliştirme platformudur. Masaüstü, web, mobil ve bulut uygulamaları dahil olmak üzere çeşitli uygulamalar oluşturmak için kullanılmaktadır.
.NET Core’un avantajlı tarafları vardır. Ücretsiz olarak kullanılabilmesi ve çeşitli işletim sistemleri üzerinde çalışma desteği vardır. C#, Visual Basic ve C++ gibi programlama dillerini desteklemektedir. .NET Core platformu ile birlikte ise istediğiniz alana ait uygulamalar geliştirebilirsiniz. Sırası ile web teknolojileri, mobil uygulama ve oyunlar, veri tabanı ve bulut uygulamaları geliştirebilirsiniz.
Önemli Bilgi
Kullandığınız Pardus işletim sisteminin desteklediği Debian sürümüne göre yükleme yapmanız gerekmektedir. Ayrıntılı bilgi için belirtilen linke tıklayınız.
https://learn.microsoft.com/tr-tr/dotnet/core/install/linux-debian
Bu yazıda kullanılan işletim sistemi Pardus 23 sürümüdür ve Debian 12 desteğine sahiptir. Bundan sonraki adımlar bu sürüm için gerçekleştirilecektir.
Kurulum
İlk olarak aşağıdaki komutları çalıştırınız. Bu adımda ilgili paket deposu eklenecektir.
wget https://packages.microsoft.com/config/debian/12/packages-microsoft-prod.deb -O packages-microsoft-prod.deb
sudo dpkg -i packages-microsoft-prod.deb
rm packages-microsoft-prod.deb
Bu adımdan sonra .NET SDK kurulumu yapılacaktır. Bunun için aşağıdaki komutları çalıştırınız. Ayrıca .NET SDK ile .NET Core uygulamaları geliştirebilirsiniz.
sudo apt-get update && \
sudo apt-get install -y dotnet-sdk-7.0
Önemli Bilgi
.NET SDK içinde ASP.NET Core Runtime yüklü olarak gelmektedir. Eğer öze olarak, çalışma zamanı ile ilgili kurulumları yapmak istiyorsanız aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
sudo apt-get update && \
sudo apt-get install -y aspnetcore-runtime-7.0
Bu adımlardan sonra .NET Core kurulumu tamamlanmıştır. Şimdi ise ilk uygulamamızı oluşturup çalıştıracağız.
İlk Uygulama Yapımı
Bu adımda ise C# programlama dili kullanılacaktır. İlk olarak bir geliştirme ortamı oluşturmalısınız. .NET Core ile ilgili ortamı oluşturmak için aşağıdaki komutları çalıştırınız. Bu adımda bir konsol uygulaması teması kullandık ve oluşan klasörün içine giriş yaptık. Oluşturduğumuz çalışma alanının ismini ise “Deneme” olarak belirledik, siz isteğe bağlı olarak değiştirebilirsiniz.
dotnet new console -n Deneme
cd Deneme
İlgili klasör içinde ön tanımlı olarak Program.cs isimli bir dosya vardır. Bu dosyayı açınız örnek olarak karşınıza aşağıdaki satırlar gelecektir. İsteğe bağlı olarak siz buraya istediğiniz C# komutlarını ekleyebilirsiniz.
İsteğe bağlı olarak tüm satırları siliniz ve aşağıdaki C# kodunu yapıştırınız ve dosyayı kapatınız.
Console.WriteLine(Merhaba Pardus 23!);
Şimdi ise uygulamamızı çalıştırabiliriz. Bunun için aşağıdaki komutu terminal üzerinde çalıştırınız.
dotnet run
Bu yazımızda başarılı bir .NET Core kurulumu yaptık ve ilk uygulamamızı oluşturup çalıştırdık.
Etiketler:
.net
C#
pardus
pardus 23
|
97 |
Git’e Giriş: GitHub / GitLab Kullanımı
|
Bu yazıyı okumadan önce yapmanız gereken ilk şey, eğer bilmiyorsanız ve daha önce okumadıysanız, Temel Git Kullanımı yazısını okumak olmalıdır. Eğer okumaya devam ediyorsanız ilgili yazıyı okuduğunuzu farzedip, devam ediyorum. GitHub/GitLab Nedir? GitHub ve GitLab, Git sürüm kontrol sistemini barındıran bulut tabanlı hizmetlerdir. Aynı zamanda yazdığınız kodları ve yazılım projelerini depolayabileceğiniz hizmetlerdir. GitHub ile […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/github-gitlab-kullanimi/
|
Bu yazıyı okumadan önce yapmanız gereken ilk şey, eğer bilmiyorsanız ve daha önce okumadıysanız, Temel Git Kullanımı yazısını okumak olmalıdır. Eğer okumaya devam ediyorsanız ilgili yazıyı okuduğunuzu farzedip, devam ediyorum.
GitHub/GitLab Nedir?
GitHub ve GitLab, Git sürüm kontrol sistemini barındıran bulut tabanlı hizmetlerdir. Aynı zamanda yazdığınız kodları ve yazılım projelerini depolayabileceğiniz hizmetlerdir.
GitHub ile GitLab Arasındaki Farklar
GitHub, yalnızca GitHub sunucularında çalışmanıza izin verirken GitLab, kendi sunucunuza kurarak veya GitLab sunucularında kullanabilmenize olanak tanır. GitHub açık kaynaklı projelerin barındırılmasını desteklese de, tamamen açık kaynaklı değildir. Özel/gizli depolar oluşturmak için ekstra ücret ödemeniz gerekir.
GitHub’da şu anda 3 adede kadar özel/gizli depo oluşturmak herkes için ücretsiz, ancak bunun üstüne çıkmak için ücret ödemelisiniz.. GitLab’te ise özel depo oluşturmak sınırsız ve tamamen ücretsiz. GitLab’te ayrıca CI/CD hizmeti ücretsiz olarak sunulur. GitHub’ta ise bu özellik 3. parti uygulamalarla sağlanabilir.
GitHub/GitLab Nasıl Kullanılır?
Kullanımları hemen hemen aynı olmakla birlikte yalnızca arayüzsel farklılıklar bulunmaktadır. Bu yazıda GitLab üzerinden anlatım yapılacaktır.
İlk olarak yapmanız gereken şey, tabii ki kullanacağınız servise üye olmaktır. Daha sonra ise bir depo (repository) oluşturmaktır. Bunun için üst kısımda bulunan + simgesine tıklayın ve “New repository” seçeneğine tıklayın veya sağ tarafta bulunan “Yeni proje” düğmesine basın.
Ardından, gelen sayfada “Boş proje oluştur” seçeneğine tıklayarak bir sonraki aşamaya geçin. Gelen sayfada boşlukları kendinize uygun doldurmaya başlayın. Bu sayfa deponuzun adını, açıklamasını, herkes tarafından erişilebilir (Public) veya sadece izin verilenlerin erişebileceği (Private) bir depo mu olsun gibi bilgileri girebileceğiniz bir sayfadır. Bu sayfadaki ayarlamalar tamamen size kalmış.
Artık deponuzu oluşturdunuz. Şimdi ise biraz daha detaya inelim.
Branch (Dal) Oluşturma
Branch’lar yani dallar, ana depoya dokunmadan üzerinde dilediğinizce değişiklik yapabileceğiniz bir iç depo oluşturmanıza yarar. Bir dal oluşturduğunuzda ana dalınızın bir kopyasını alır. Daha sonra işiniz bittiğinde oluşturduğunuz dalı ana dalınız ile birleştirebilirsiniz. Yeni bir dal oluşturmak için deponuzdaki main veya master yazan yerin yanında bulunan + düğmesine basın ve “Yeni dal” seçeneğini seçin.
Çekme İsteği (Pull Request) ve Birleştirme İsteği Oluşturma (Merge Request)
Pull Request ve Merge Request, bir dalda yaptığınız değişikliği başka bir dala aktarmayı talep etmenizi sağlar. Merge, yani birleştirme işlemi de istekte yapılan değişiklikleri dala aktarırsınız. GitHub’ta Pull Request olarak, GitLab’te Merge Request olarak karşılaşacağınız bu iki kavram aynı amaçla ve aynı şekilde kullanılır.
İstek oluşturmak için ilk olarak deponuzun bulunduğu sayfanın üst kısmında bulunan “Birleştirme isteği oluştur” düğmesine basmalısınız. İlgili alanları doldurduktan sonra birleştirme isteğini gönderebilirsiniz. Birleştirme işlemi içinse ilgili isteğe gelip sayfanın sonunda bulunan “Merge” düğmesine basmalısınız.
Komutlar
Şimdi ise Git komutlarıyla bu işlemleri nasıl yapabileceğimizi görelim.
git remote
Bu komut uzak depolara bağlanmanızı ve orada çalışmanızı sağlar. git remote add takmaAd depoAdresi şeklinde kullanılır. git remote yazarsanız da şu anda hangi uzak depoya bağlı olduğunuzu gösterir.
Örnek Kullanım: git remote add https://gitlab.com/prdsmehmetstc/test-project.git
git branch
Bu komut dalları yönetmenizi sağlar. git branch dalAdi şeklinde yazarak yeni bir dal oluşturabilirsiniz. Oluşturduğunuz dala geçiş yapmak için ise git checkout dalAdi yazmalısınız. git branch -d dalAdi yazarak oluşturmuş olduğunuz dalı silebilirsiniz.
git branch --all yazarak oluşturulan bütün dalları listeleyebilirsiniz. Dallar arası farkları görmek istiyorsanız, git diff dal1 dal2 yazabilirsiniz. git merge dalAdi yazarak dalları birleştirebilirsiniz.
git push
Bu komut ile yerelde bulunan commit’leri uzak depoya aktarabilirsiniz. Kullanımı git push uzakDepoTakmaAdi uzakDepoBranch şeklindedir.
git stash
Dallar arası geçişler yapmanız gerekiyorsa ve halihazırda çalışıyor olduğunuz dalda yaptığınız ancak henüz commit’lememiş olduğunuz değişiklikler varsa ve o yaptığınız değişikliklerin kaybolmasını istemiyorsanız bu komutu kullanmalısınız. git stash list yazarak geçici olarak kaydedilen değişiklikleri görebilir, değiştirdiğiniz dalda işinizi bitirip eski dalınıza geri döndüğünüzde git stash pop yazarak kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.
git clone
Bu komut, yerelinizdeki veya uzak bir depoyu kopyalamanızı sağlar. git clone /depoDiziniYolu şeklinde yazarak yerelinizde bulunan depoyu, git kullaniciadi@host:kullaniciadi/depoAdi.git (Örnek Kullanım: git clone [email protected]:prdsmehmetstc/test-project.git) şeklinde yazarak da uzak depoyu kopyalayabilirsiniz.
git pull
Bu komut uzak depodaki -varsa- değişiklikleri yerel depoya çekerek yerel depoyu güncellemenizi sağlar.
Faydalanabileceğinizi düşündüğüm ekstra kaynakları da aşağıda listeliyorum. Kaynakların hepsinin İngilizce olduğunu baştan söyleyeyim.
GitHub’ın yayınladığı Git ve GitHub kullanımına yönelik rehberler.
GitLab’in yayınladığı Git ve GitLab kullanımına yönelik rehberler.
GitHub’ın yayınladığı Git Kopya Kağıdı (Git Cheat Sheet)
Git geliştiricileri tarafından yayınlanan rehber yazıları.
Etiketler:
git
github
gitlab
|
140 |
PHP’yi Tanımak ve Nasıl PHP Öğrenebilirim?
|
PHP konusuna giriş yapmadan önce kendinize yazılım öğrenmeli miyim diye sormakta yarar var. Sizi yazılım öğrenmeye iten bir sebep olmalı?
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/phpyi-tanimak-ve-nasil-php-ogrenebilirim/
|
PHP konusuna giriş yapmadan önce kendinize yazılım öğrenmeli miyim diye sormakta yarar var. Sizi yazılım öğrenmeye iten bir sebep olmalı?
Yazılım sürekli öğrenmeyi gerektiren, sürekli yenilenen ve gelişen bir uğraş. Programlama dillerinin bile en fazla 3 ayda bir yeni sürümünün yayınlandığı bu yarışta hızlı olmalı, çabuk öğrenmeli ve her şeyi hatasız şekilde tamamlamalısınız. PHP dilindeki durum da bundan farklı değil.
TikTok, Instagram veya YouTube üstünden uçuk kaçık videolar çekip para kazanmak dururken, sizi yazılım öğrenmeye iten sebep nedir?
PHP ile neler yapabilirim?
Öncelikli olarak web sitelerinin çalışma mantığını anlamakta yarar var.
Tarayıcımızda bir bağlantıya tıkladığımızda veya adres satırına bir internet sitesinin adresini yazdığımızda sunucu tarafına bir istek gider. İstek Apache gibi bu konuya özelleşmiş yazılım tarafından ilgili dosya ile eşleştirilir. PHP dosyası çağrılır ve işlenir. Bu işleme sırasında PHP genelde veritabanına bağlanır ve gerekli verileri alıp HTML biçiminde Apache’ye döndürür ve PHP açısından istek sonlanmış olur. Apache de HTML veriyi tarayıcıya geri iletir.
PHP ile kendinize bir web sitesi yapabilir, ürünlerinizi veya hizmetlerinizi tanıtabilir, haber sitesi kurup dünyadan haberler sunabilir, e-ticaret sitesi yapıp ürettiğiniz veya tedarik ettiğiniz ürünleri satabilirsiniz. PHP ile komut satırında çalışan uygulamalar yapmak da mümkündür.
PHP ile neler yapamam?
PHP request-response yani istek-cevap mantığında çalıştığı için çoğu zaman sunucu tarafında çalışan uygulamalar yapmak için kullanılır. PHP ile masaüstü uygulaması veya cep telefonu uygulaması yapamazsınız.
Bu dili öğrenmeli miyim?
Genç bir programlama öğrencisiyseniz veya gençseniz ve yaptığınız meslekten memnun değilseniz, PHP öğrenmek size kesinlikle bir artı değer katacaktır. Yine de PHP öğrenmenin size sınırsız iş kapıları açacağı hayaline kesinlikle kapılmayın. Öğrenmesinin kolay olması sebebiyle ülkemizde çok fazla sayıda giriş seviyesinde takılı kalmış PHP geliştiricisi bulunmaktadır. Bu durum, bu ekosistemdeki emek piyasasının bozulmasına ve geliştiricilerin pek çoğunun hak ettiğinden az kazanmasına yol açıyor.
Üniversite eğitiminizi tamamlamış ve IT sektöründe bir şekilde giriş yapmışsanız PHP yerine Java, Kotlin, C# veya benzer dilleri öğrenmeniz, size daha fazla değer katacaktır.
PHP’nin kökeni nedir?
İnternetin ilk zamanlarında çoğu site statik içerikten ibaretti. Kullanıcılar ile etkileşim sınırlıydı veya hiç yoktu. Sitenizi kaç kişinin ziyaret ettiğini bile bilmenizin olanağı neredeyse yoktu. Yine de C ile çeşitli CGI betikleri yazmak mümkündü. Rasmus Lerdorf kendi sitesi için çeşitli CGI betikleri hazırlayarak işe koyulduğunda yıl 1994’ü gösteriyordu. İnternetin henüz erken dönemleri olduğu için çok fazla alternatif yoktu ve PHP bu konuda öncü olmanın yanında tamamen ücretsizdi. 1997 yılının ortasına gelindiğinde 50.000 web sitesi PHP kullanıyordu.
https://www.youtube.com/watch?v=wCZ5TJCBWMg
PHP ücretli midir?
PHP özgür bir yazılımdır. Sizden dolaylı veya dolaysız yollardan lisans ücreti talep etmez.
Sunucu tarafında yaygın şekilde Apache ile kullanılır ve Apache de aynı şekilde bir özgür yazılım projesidir.
PHP kodlarını yazmak için paralı ve özel bir Bütünleşik Geliştirme Ortamı’na (IDE) ihtiyacınız yoktur.
PHP çalışmak için özel bir işletim sistemine gereksinim de duymaz. Linux, Mac veya Windows işletim sistemlerinde çalışabilir.
PHP veritabanı desteği konusunda çok gelişmiştir. MySQL/MariaDB, PostgreSQL gibi ücretsiz veya MSSQL veya Oracle gibi ücretli veritabanları ile sorunsuz şekilde çalışır.
Not:
Burada bahsi geçen terimler ve anlamları için şöyle güzel bir metnimiz var.
Kimler tarafından kullanılıyor?
Facebook, Wikipedia, WordPress, Spotify gibi küresel siteler PHP kullanmaktadır. Ülkemizdeki pek çok e-ticaret sitesinin de PHP ile yazıldığı görülmektedir (Reklam olacağı için bağlantı vermiyorum). PHP ile yazılmış ücretli veya ücretsiz pek çok içerik yönetim sistemi (CMS) de bulunmaktadır.
Esnek dil yapısı, sürekli güncellenmesi, zamanla sürekli kendini yenilemesi, OOP yani Nesne Yönelimli Programlama’yı desteklemesi, fiyat-performans açısından çok etkili sonuçlar üretmesi ve çok geniş bir topluluk desteğine sahip olması sebebiyle pek çok şirket PHP kullanmayı tercih etmektedir.
PHP için öldü diyorlar, öğrenmeye değer mi?
PHP’nin yavaş yavaş popülerliğini kaybetmeye başladığı gözlemlenmektedir ve JavaScript ve türevi dillere geçiş gözlemlenmektedir. Her dönem belli dillerin popüler olması veya popülerliğini kaybetmesi çok doğal bir süreçtir. Şu an yayında olan her 100 web sitesinin 78 tanesi PHP ile yazılmış durumdadır. PHP aktif şekilde güvenlik ve hata düzeltmeleri almaktadır.
PHP’yi nereden, nasıl öğrenebilirim?
Bunun için pek çok kaynak bulunmaktadır. Bu kaynakların kimisi çok yüzeysel olarak temel PHP özelliklerini işleyip konunun pratik yönünü atlayabilmektedir.
Bu dil için geliştirilmiş en gelişmiş eğitim, Zend firması tarafından hazırlanmış olan ve 3 aşamadan oluşan PHP Fundamentals eğitim serisidir. Maalesef bu eğitimlerin hepsi ücretli, tamamen İngilizce ve çok pahalı eğitimlerdir. Sertifika hariç 3.500 dolar tutmaktadır. Bu kadar büyük bir bütçeniz olmadığına emin olduğum için sizin için tamamen ücretsiz birkaç PHP eğitimi tavsiyesinde bulunacağım.
patika.dev PHP patikaları
PHP uygulamaları her ne kadar sunucu tarafında çalışsa da sonuçlarını HTML biçiminde dönüştürdükleri için temel düzeyin üstünde HTML bilgisi, yeterli düzeyde CSS ve JavaScript bilgisine sahip olmadan doğrudan PHP’yi öğrenmeye çalışmak, çok büyük bir hata olacaktır. Bu konuda patika.dev sitesi 3 farklı PHP patikası hazırlamış görünüyor. “Başlangıç Seviye PHP ile Backend Web Development Patikası” bu konuda Türkçe olarak hazırlanmış en zengin eğitim içeriği olarak karşımıza çıkıyor. Patika.dev sitesine üye olmak da tamamen ücretsiz ve en güzeli her patikayı tamamladığınızda size referans olarak sunabileceğiniz bir sertifika sunuyor.
Patika.dev eğitimleri sadece giriş düzeyiyle de sınırlı değil. Orta Düzey ve İleri Düzey PHP eğitim patikaları da bulunuyor ve bu eğitimler de OOP/Nesneye Yönelik Programlama, Yazılım Mühendisliği 101, SQL, NoSQL, Rest API gibi konular da içeriyor.
Patika.dev sitesi sadece PHP’yi değil, daha pek çok dile dair eğitimi size ücretsiz olarak sunuyor ve Bootcamp etkinlikleri de düzenliyor. Patikaları tamamladığınızda bu kamplara da katılma şansınız oluyor.
btkakademi.gov.tr
BTK Akademi 2017 yılında faaliyetine başlamış. PHP eğitimi özelinde bakarsak yeterince doyurucu bir eğitim sunuyor. Eğitimin sonunda basit bir e-ticaret sitesi projesi de yazmış oluyorsunuz. Gerekli dil araçlarının kurulumuyla başlayan anlatım temel düzeyde HTML, CSS ve JavaScript konularını da işliyor ama genel ağırlığını PHP’ye veriyor. Eğitimin sonunda küçük bir sınav oluyor ve sınavı geçtiğiniz takdirde Katılım Belgesi alabiliyorsunuz. Maalesef eğitimlerin en az %80’ini izlemeden sertifika sınavına giremiyorsunuz. Sınavdan en az 70 almanız gerekiyor ve en fazla 3 defa bir sınava girebiliyorsunuz. BTK Akademi, sadece başlangıç düzeyinde eğitim içeriyor. Orta veya İleri Düzey eğitim içermiyor. Kayıt olmak için e-devlet ile giriş yapmanız yeterli.
Bu eğitim, Volkan Alakent tarafından hazırlanmış. Volkan Bey aynı zamanda JavaScript ve CSS eğitimi de hazırlamış. Front-end geliştirme araçlarını öğrenmek istiyorsanız bu eğitimler kesinlikle işinize yarayacaktır.
Bonus:
BTK Akademi sitesinde Pardus Arayüz Eğitimi dersi de verilmektedir.
W3Schools.com
W3Schools temel seviyede internet ve web teknolojileri konularında ücretsiz eğitim vermesiyle ünlü bir web sitesi. PHP, SQL/MySQL, HTML, CSS, JavaScript ve daha pek çok konuda birbirinden bağımsız eğitimler içermekte.
Patika.dev ve BTK Akademi gibi video eksenli eğitim yerine sindirilebilir parçalara ayrılmış, basit İngilizce anlatımlarla metin tabanlı olarak konular anlatılmaktadır. Eğitimleri anlayabilmek için giriş düzeyinde veya üstünde İngilizce bilmeniz gerekmektedir.
Udemy.com eğitimleri
Udemy sitesi eğitmenlerin ücretli veya ücretsiz eğitim verebileceği bir platform olarak öne çıkıyor. PHP konusunda Türkçe hazırlanmış çeşitli içerikler de sitede bulunuyor. Maalesef PHP’ye yönelik hazırlanmış ücretsiz içeriklerin hiçbirisi giriş düzeyi için yeterli bilgiyi sağlayacak düzeye değil. Ücretli eğitimler ise 150-250 dolar civarında görünüyor. Ücretli bir Udemy eğitimini tercih edecek olursanız, OOP/Nesneye Yönelik Programlama konusuna ne kadar yer ayırdığına mutlaka bakın. Ayrıca PHP ile Güvenli Kodlama konularını içerdiğinden emin olmakta yarar var.
Hangi kitabı tavsiye edersiniz?
PHP eğitimine yönelik yayınlanmış kitapların çoğu çok eski tarihli. En güncel iki kitap, 2019 tarihinde yayınlanmış. Mehmet Ali Uysal tarafından hazırlanmış olan PHP Eğitim Kitabı, güncel sürüme yönelik olması, OOP/Nesneye Yönelik Programlama konularına geniş yer vermesi sebebiyle yukarıdaki eğitimlerden sonra orta seviye eğitim için kullanabileceğiniz bir kaynak olarak öne çıkıyor. Diğer kitaplar artık desteklenmeyen PHP 7 öncesi sürümlere yönelik hazırlanmış oldukları için güncelliğini kaybetmiş durumdalar.
Etiketler:
php
|
74 |
Alias (Takma Ad) Komutu ile Neler Yapılabilir?
|
Alias, kelime anlamı olarak takma ad veya nam-ı diğer anlamına gelir. Anlamı uçbirim dünyasında da farklı değildir…
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/alias-takma-ad-komutu-ile-neler-yapilabilir/
|
Alias, kelime anlamı olarak takma ad veya nam-ı diğer anlamına gelir. Anlamı uçbirim dünyasında da farklı değildir…
Uçbirimde Alias komutu, bir komuta veya komut dizisini isimlendirerek onlara bir nevi kısayol atamanızı sağlar.
Peki, alias komutunu neden kullanmalıyız?
Alias komutu ile hayatımızı kolaylaştıracak kısayollar atayabiliriz.
Daha az efor sarf ederek daha çok iş yapma olanağına sahip oluruz.
Sıklıkla hatalı yazdığımız komutları düzeltebilir, sürekli hata almaktan kurtuluruz.
Birden fazla komutla gerçekleştirdiğimiz uzun işlemleri tek komuta sığdırabiliriz.
Vaktimizden ve enerjimizden tasarruf edebiliriz.
Başka bir platformdan geçiş yaptıysak oradaki komutları sistemimize “taşıyabiliriz”.
Alias’ın faydaları yukarıda bahsettiklerimle sınırlı değil. Konuyu daha fazla uzatmamak adına yazıya devam etmeyi tercih ediyorum.
Alias komutunun kullanımı
Uçbirime alias komutunu girdiğinizde daha önce tanımlanmış olan alias’ları görebilirsiniz. Yeni bir alias tanımlamak için istiyorsanız komutun kullanımı aşağıdaki gibidir.
alias <takma-ad>=”<komut(lar)>”
Hemen gerçek bir örnekle kullanımı daha iyi anlayalım;
alias ls='ls --color=auto'
Bu alias, ls komutunun çıktısını renklendirmek için kullanılır. Pardus’unuzda öntanımlı olarak aktif olan bir alias’tır.
Alias komutunu belirli bir konumda bulunan dosyayı açmak veya betiği çalıştırmak gibi işlerde de kullanabilirsiniz.
alias dosyayiac=”/dosya/yolu/dosya.uzanti”
alias betikcalistir=”/dosya/yolu/betik”
Tanımlanmış alias’ı geçici olarak devre dışı bırakmak
Tanımlamış olduğunuz alias’ı geçici olarak devre dışı bırakmak istiyorsanız, bunun için çeşitli yöntemler mevcut.
\takma-ad
Alias’ın başına ters eğik çizgi (\) işareti ekleyerek,
command <komut>
Ham olarak çalıştırmak istediğiniz komutu yukarıdaki gibi yazarak,
/komutun/tam/dosya/yolu
Komutun tam dosya yolunu girerek çalıştırabilir ve tanımlamış olduğunuz alias’ı geçici olarak devre dışı bırakmış olursunuz.
Tanımlanan alias’ın kaldırılması
unalias <takma-ad>
Uçbirimde unalias komutunu kullanarak tanımlamış olduğunuz alias’ı tamamen kaldırabilirsiniz.
Tanımlanan alias’ın kalıcı hale getirilmesi
Oluşturulan alias’lar kaldırılmadığı sürece normal şartlarda uçbirim oturumuyla sınırlıdır. Oturum sonlandığında varsayılan değerlere geri dönülür. Sürekli kullandığınız bir alias varsa bunu kalıcı hale getirmenizin bir yolu var.
Kullandığınız kabuğun (shell) ayar dosyasına (örneğin Bash Shell için .bashrc, Zsh Shell için .zshrc dosyası) kalıcı olarak kullanmak istediğiniz alias’ları yazarak her açılışta otomatik olarak tanımlanmasını sağlayabilirsiniz.
Bunun için ilk olarak kullandığınız kabuğun ayar dosyasını bir metin editöründe açmalısınız.
#bash shell için:
nano ~/.bashrc
#zsh shell için:
nano ~/.zshrc
Ardından, dosyanın en altına inin ve alias’ınızı ekleyin. İşinizi bitirdikten sonra CTRL+X kısayolunu kullanarak dosyayı kaydedip çıkabilirsiniz.
Alias (takma ad) örnekleri
ls komutu kısayolları
# Komut çıktısını renklendir #
alias ls='ls --color=auto'
# Daha detaylı ve daha okunabilir ls çıktısı #
alias ll='ls -lah'
cd komutu kısayolları
# Hatalı yazımdan kurtul #
alias cd..='cd ..'
# Dizinler arasında gezinmeyi kolaylaştır #
alias ..='cd ..'
alias ='cd ../../../'
alias .='cd ../../../../'
alias ..='cd ../../../../'
alias .4='cd ../../../../'
alias .5='cd ../../../../..'
grep komutu kısayolları
# Komut çıktısını renklendir #
alias grep='grep --color=auto'
alias egrep='egrep --color=auto'
alias fgrep='fgrep --color=auto'
Yeni komutlar oluşturmak
alias path='echo -e ${PATH//:/\\n}'
alias now='date +%T'
alias nowtime=now
alias nowdate='date +%d-%m-%Y'
Vim’ciler için
alias vi=vim
alias svi='sudo vi'
alias vis='vim +set si'
alias edit='vim'
Açık TCP/UDP portlarını göstermek
alias ports='netstat -tulanp'
Biraz da güvenlik (kendimiz için)
# Aynı anda 3 dosyadan fazla siliniyorsa uyar veya silme #
alias rm='rm -I --preserve-root'
# Onay al #
alias mv='mv -i'
alias cp='cp -i'
alias ln='ln -i'
Sistem güncellemeyi kolaylaştırmak
# Tek komut ile sistemi güncelle #
alias guncelle='sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade -y'
# Sistemi yükselt #
alias yukselt='sudo apt-get update && sudo apt-get full-upgrade -y'
Sistemi kolayca kapat/beklet/yeniden başlat
alias yenidenbaslat='sudo /sbin/reboot'
alias fisicek='sudo /sbin/poweroff'
alias beklet='sudo /sbin/halt'
alias kapat='sudo /sbin/shutdown'
wget ile indirmeleri varsayılan olarak devam ettir
alias wget='wget -c'
Son komutu “kibarca” sudo ile tekrarla
alias lutfen='sudo $(fc -ln -1)'
Not: SSH bağlantıları için alias komutu kullanmanızı önermiyoruz. Onun yerine ~/.ssh/config konumunda bulunan OpenSSH ayar dosyası çok daha işlevseldir. Örnek bir SSH ayarını aşağıda bulabilirsiniz.
Host benimSunucum
Hostname 1.2.3.4
IdentityFile ~/.ssh/id_rsa
user pardus
Bu ayarı kaydettikten sonra aşağıdaki komutu girerek kolayca SSH bağlantısı yapabilirsiniz.
ssh benimSunucum
Bu yazıda alias komutunun aslında ne kadar faydalı olabileceği, hatta bazen hayat kurtarıcı bile olabileceğini gördünüz. Sıklıkla hatalı yazdığınız komutları düzeltebilir, kendinize özel kısayol komutları oluşturabilir ve daha az efor sarf ederek daha çok iş yapabilir, vaktinizi ve enerjinizi çok daha verimli kullanabilirsiniz.
Kaynak: https://www.cyberciti.biz/tips/bash-aliases-mac-centos-linux-unix.html
Etiketler:
alias
komut
terminal
uçbirim
|
64 |
Anaconda Navigator Kurulumu
|
İçersinde Python araç ve kütüphanelerini ayrıca Jupyter Notebook ve Spyder gibi uygulamaları da barındıran Anaconda Navigator aracını gelin, beraber kuralım.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/anaconda-navigator-kurulumu/
|
İçersinde Python araç ve kütüphanelerini ayrıca Jupyter Notebook ve Spyder gibi uygulamaları da barındıran Anaconda Navigator aracını gelin, beraber kuralım.
Kısaca nedir bu Anaconda Navigator?
Python ile veri bilimi, geliştirme gibi alanlara hitap eden açık kaynaklı araç ve kütüphanelerin bulunduğu yazılımdır. Bir nevi uygulama indirme uygulamasıdır da diyebiliriz. İçersinde zamanında duymuş olabileceğiniz Jupyter Notebook ve Spyder araçları da mevcuttur.
Haydi kuralım:
Öncelikle Anaconda’nın sitesindeki bu yerden kurulum yapacağımız dosyamızı indirelim.
İndirmiş olduğumuz dosyamızın bulunduğu dizinde sağ-tıklayarak burada uçbirim açıyoruz:
Açtığımız uçbirime şu komutları girerek gerekli bağımlılıkları indiriyoruz:
sudo apt update
sudo apt install libgl1-mesa-glx libegl1-mesa libxrandr2 libxss1 libxcursor1 libxcomposite1 libasound2 libxi6 libxtst6
İşlemler bittiğinde indirmiş olduğumuz kurulum dosyasını bash komutu ile çalıştırıyoruz:
bash Anaconda3-2021.11-Linux-x86_64.sh
Please, press ENTER to continue yazan bir yer çıkıyor önümüze, Enter tuşuna basarak ilerliyoruz.
İngilizce diliyle hazırlanmış bir lisans sözleşmesi metni çıkıyor karşımıza, q tuşuna basarak atlıyoruz.
Sözleşmeyi kabul etmemizi istiyor, yes yazıyoruz ve Enter tuşuna tıklıyoruz.
Şimdi ise kurulum yapacağı dizini işaret ederek burası olsun mu diyor; eğer başka bir yere kurulum yapılmasını istiyorsanız istediğiniz konumu yazmanız yeterli. Enter tuşuna basarsak varsayılan dizinine kuracaktır.
Kurulum süreci başlamıştır, program kendi dosyalarını gerekli yerlere kopyalıyor şu anda. Birtakım işlemlerin ardından böyle bir ekrana gelmiş olmanız gerek:
Burada Yükleyicinin, conda init’i çalıştırarak Anaconda3’ü başlatmasını istiyor musunuz? diye soruyor. yes yazarak devam ediyoruz.
Kurulum tamamlandı fakat ufak bir ellememiz gereken yer var. Kurulumu yaptığımız uçbirimi kapatıyoruz ve yeni uçbirim açıyoruz. Fark ettiyseniz satırın başında (base) yazıyor. Şu anda Anaconda Navigator’u direkt anaconda-navigator yazarak başlatabilirsiniz fakat ben başında (base) yazısını görmek istemiyorum diyorsanız uçbirime:
conda config --set auto_activate_base False
yazmalısınız. Şimdi ise anaconda-navigator komutu yerine yazılımı çalıştırmak için:
conda run anaconda-navigator
yazmanız lazımdır. Şu anda yazılımımız kurulmuştur ve bu komut ile başlatabilirsiniz.
Başlatıcı oluşturma:
Şu anda Anaconda’yı uçbirimden başlatabiliriz fakat her seferinde komutla uçbirim üzerinden başlatmak istemiyorsak başlatıcı da oluşturabiliriz.
XFCE için:
Önce bir uçbirim açalım ve aşağıdaki kodu yazalım:
sudo ln -s $(which conda) /usr/bin/conda
Komutu uyguladıktan sonra uçbirimi kapatıp masaüstüne sağ-tıklayalım ve Başlatıcı Oluştur seçeneğini seçelim. Aşağıdaki tabloda olduğu gibi doldurabilirsiniz.
Ad: Anaconda Navigator
Yorum: Veri bilimi, geliştirme gibi alanlar için Python araç ve kütüphaneleri.
Komut: conda run anaconda-navigator %F
Simge: Anaconda Navigator’un simgesini internetten bulup, buradaki düğmeden de o simgeyi seçebilirsiniz.
Kaydete basıyoruz. Ardından ise bu dosyaya sağ-tıklayıp Seçeneklere basıyoruz, İzinler penceresinden Bu dosyanın program olarak çalışmasına izin ver. seçeneğini işaretliyoruz ve kapatıyoruz. Bu kadar.
Gnome için:
Uçbirimi açalım ve aşağıdaki kodu yazalım:
sudo ln -s $(which conda) /usr/bin/conda
Şimdi uçbirimi kapatabiliriz. Masaüstünde metin belgesi oluşturuyoruz ve ismini Anaconda Navigator.desktop yapıyoruz. İçini açıp aşağıdakileri geçiriyoruz:
Anaconda Navigator.desktop dosya içeriği:
[Desktop Entry]
Name=Anaconda Navigator
Categories=Development;Utility;IDE;
Type=Application
Comment[tr]=Veri bilimi, geliştirme gibi alanlar için Python araç ve kütüphaneleri.
Exec=conda run anaconda-navigator %F
Icon=anaconda
Keywords=Jupyter;Spyder;Python
Terminal=false
Kaydete basıp programı kapatıyoruz. Başlatıcıya sağ-tıklayıp özelliklerden İzinler başlığı altından Dosyayı program gibi çalıştırmaya izin ver kutucuğunu işaretlemeyi unutmayın. Temel başlığı altından başlatıcının simgesini de değiştirebilirsiniz. Daha sonra masaüstündeki bu dosyaya sağ-tıklayıp Başlatmaya izin ver‘i de seçelim.
Uygulama’nın simgesi için internetten görsel bulabilirsiniz. Bulduğunuz bu görselin ismini anaconda yapınız. Meselâ indirdiğiniz görselin ismi Anaconda-logo.png olsun (bu arada mümkünse simge dosyalarında png formatı yerine svg formatını tercih edin), bunu Yeniden Adlandır’dan anaconda.png yapıp Ev dizini içersindeki .local >> share >> icons dizini içersine atıyoruz. Eğer icons adında bir dizin yoksa biz oluşturalım ve oraya atalım.
Ek olarak bir şey daha söyleyeyim: Gnome için söylediğimiz bu yöntemi XFCE’de de kullanabilirsiniz, sadece XFCE’de direkt sağ-tık ile başlatıcı oluştur seçeneği olduğu için onu ayırmak istedik.
Şu anda başlatıcıları da oluşturduğumuza göre neredeyse hazırız, sadece son bir işlem kaldı. Başlatıcıların uygulama menüsünde de görünmesi için oluşturmuş olduğumuz .desktop dosyasını ~/.local/share/applications/ dizinine atmamız gerekiyor.
Bunun için ise Ev dizinine giriyoruz ve Ctrl + H tuş kombinasyonu ile gizli dosya ve dizinleri gösteriyoruz. Meydana çıkan yeni dizinler arasından .local >> share >> applications yolunu takip ediyoruz ve son girmiş olduğumuz applications dizinine demin oluşturduğumuz .desktop dosyasını kopyalıyoruz. XFCE kullanıyorsanız muhtemelen hemen uygulama menüsünde görünecektir. Gnome kullanıyorsanız, oturumu kapa-aç yaptıktan veya bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra görünecektir.
Kurulumumuz tamamlanmıştır, hayırlı olsun.
Peki nasıl kaldırabiliriz?
Ne demişler: Yapmak zor, yıkmak kolaydır. Kaldırma işlemimiz epey basittir. Şu komutları sırasıyla uçbirime girelim:
conda install anaconda-clean -y && conda run anaconda-clean -y
rm -rf ~/anaconda3/ ~/.local/share/applications/Anaconda\ Navigator.desktop
sudo rm -rf /usr/bin/conda
Bu komutların ardından masaüstünde oluşturduğumu başlatıcıyı da silebiliriz. Şimdi Ev dizinine girelim ve gizli dosyalar arasında olan .bashrc dosyasını açalım ve Conda’ya ait olan şu bölümü silelim:
Tamamdır, işte bu kadar. Programı kaldırmış da olduk. Kaldırırken Anaconda kendini bir dahaki kuruşunuzda önceki hâliyle kullanabilmeniz için Ev dizininde .anaconda_backup/ dizininde (gizli dizin) yedekliyor, haberiniz olsun.
Herkese hayırlı günler dilerim…
Bu yazıda okumuş olduğunuz yönergeler Pardus 21 üzerinde denenmiştir.
Etiketler:
anaconda
Jupyter Notebook
python
Spyder
|
55 |
Belirlenen Zamanlarda Otomatik Çalışacak Komut Tanımlama (crontab)
|
Diyelim bir komutun iki gün sonra belirlediğiniz saatte çalışmasını veya her pazartesi saat 10’da bir komutun çalışmasını istiyorsunuz. Bunun için ayrıca program yüklemenize gerek yok. Crontab komutu bu iş için.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/otomatik-calisacak-komut-tanimlama-crontab/
|
Diyelim bir komutun iki gün sonra belirlediğiniz saatte çalışmasını veya her pazartesi saat 10’da bir komutun çalışmasını istiyorsunuz. Bunun için ayrıca program yüklemenize gerek yok. Crontab komutu bu iş için.
Gelelim örnekleriyle Crontab komutunun faydalarına.
Bir iş tanımlamak için crontab -e komutunu kullanıyoruz.
Komutu çalıştırdığımızda karşımıza düzenleme yapacağımız şu sayfa geliyor:
En altta zaten ne yapmamız gerektiği yazıyor.
* * * * * komut Çalışma mantığı bu şekilde. Yani yıldızlar yazdığım sırayla;
Dakika: 0-59 arası değer
Saat: 0-23 arası
Ayın günü: 1-31 arası
Ay: 1-12 arası
Haftanın günü: 0-7 arası (Haftanın günlerini yazarken 0 ve 7 Pazar demek.)
Komut: Çalışmasını istediğimiz komut.
Komutu yazdıktan sonra CTRL+O ile kaydet diyoruz. Kaydedilsin mi diye soruyor. Enter ile onaylıyoruz. Sonra da CTRL+X ile terminal ekranına dönüyoruz.
Crontab örnekleri:
Ben aşağıdaki örneklerde hep masaüstünde yeni adlı bir dosya açmayı gösterdim ama siz bu yöntemle farklı komutları hatta oluşturduğunuz sh dosyalarını çalıştırabilirsiniz.
Örnek 1: Her ayın 3. günü saat 10.30’da Masaüstünde Yeni adlı bir klasör oluşturmak için komut:
30 10 3 * * mkdir ~/Masaüstü/Yeni
Örnek 2: Her Pazartesi saat 10.30’da Masaüstünde Yeni adlı bir klasör oluşturmak için komut:
30 10 * * 1 mkdir ~/Masaüstü/Yeni
Örnek 3: Her ayın 3. günü saat 10.30’da ve 15.30’da Masaüstünde Yeni adlı bir klasör oluşturmak için komut:
30 10. 15 3 * * mkdir ~/Masaüstü/Yeni
Araya virgül (,) koyarak birden fazla tanımlama yapabiliyoruz.
Örnek 4: 10 dakikada bir masaüstünde Yeni adlı bir klasör oluşturmak için komut:
*/10 * * * * mkdir ~/Masaüstü/Yeni
Örnek 5: 10.10 ve 10.59 arasında 5 dakikada bir masaüstünde Yeni adlı bir klasör oluşturmak için komut:
10-59/5 10 * * * mkdir ~/Masaüstü/Yeni
Araya kısa çizgi (-) koyarak iki süre arasında tanımlama yapabiliyoruz.
crontab komutu ile tanımlanmış işlerinizi crontab -l komutu ile görebiliyorsunuz.
İptal etmek istediğinizde de crontab -r komutuyla silebiliyorsunuz. (Ama birden fazla işlem oluşturduysanız crontab -r ile silmeyin, çünkü crontab -r tüm tanımlı komutları siliyor. Onun yerine crontab -e ile sayfaya girip, sileceğiniz komutu elle silip kaydedin, böylece diğer tanımladığınız işlemler silinmemiş olur.)
Crontab kullanımına dair daha detaylı ve farklı kullanımlarıyla örnekleri, internette ve Wikipedia’da bulabilirsiniz. Öte yandan, genel olarak son kullanıcı için bu yazıda andığımız komutlar fazlasıyla yeterli olacaktır.
Etiketler:
cron
cronjob
crontab
|
26 |
Pardus için CUDA ve cuDNN Kurulumu
|
Nvidia tarafından piyasaya sürülen ekran kartları günümüzde birçok kullanıcı tarafından oyun yazılımlarını çalıştırmak için kullanılsa da bu ekran kartlarının birçok alanda kullanıldığını bilmeliyiz. Ekran kartları özellikle yapay zeka teknolojilerinde iş yükünü hızlı bir şekilde tamamlamak amacıyla kullanılmaktadır. Özellikle Nvidia tarafından tasarlanan Tesla ekran kartları bu alanda popüler olarak kullanılmaktadır. İsteyen kullanıcılar ise kendi bilgisayarlarında bulunan […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-icin-cuda-ve-cudnn-kurulumu/
|
Nvidia tarafından piyasaya sürülen ekran kartları günümüzde birçok kullanıcı tarafından oyun yazılımlarını çalıştırmak için kullanılsa da bu ekran kartlarının birçok alanda kullanıldığını bilmeliyiz. Ekran kartları özellikle yapay zeka teknolojilerinde iş yükünü hızlı bir şekilde tamamlamak amacıyla kullanılmaktadır. Özellikle Nvidia tarafından tasarlanan Tesla ekran kartları bu alanda popüler olarak kullanılmaktadır. İsteyen kullanıcılar ise kendi bilgisayarlarında bulunan herhangi bir Nvidia ekran kartı ile birlikte yapay zeka çalışmalarını hızlı bir şekilde yapabilmektedir.
Yapay zeka çalışmalarının bir CPU üzerinde gerçekleştirilmesinde bazı sorunlar oluşmaktadır. Bu sorunlardan en önemlisi ise işlem başına alabileceği veri kapasitesinin sınırlı olması ve bu nedenle yapılmakta olan işlemin süresinin çok uzun bir zaman dilimine yayılmasıdır. Ekran kartı üzerinde yer alan GPU’nun daha güçlü veri işleme kapasitesi ve bu veriyi anlık olarak sistem RAM belleği yerine ekran kartı üzerinde yer alan RAM bellek üzerinde gerçekleştirmesi yapay zeka çalışmalarını hızlandırmaktadır. Bu durumu özetlemek gerekir ise CPU üzerinde herhangi bir yapay zeka çalışması gerçekleştirmek istediğinizde belki günlerce bekleme ihtimaliniz varken eğer bir GPU üzerinde bu işlemleri yaparsanız sadece birkaç saat beklemek zorunda kalırsınız.
Özellikle yapay zeka destekli bilgisayarlı görü, görüntü işleme, nesne takibi, yüz tanıma, doğal dil işleme, insansız araç teknolojileri için vazgeçilmez olan Nvidia ekran kartlarını daha aktif olarak kullanmak ve Pardus kullanıcılarının yapay zeka çalışmalarına katkıda bulunmak için CUDA ve cuDNN kurulumlarını anlatacağım.
Öncelikle CUDA ve cuDNN için kısaca bilgi edinmemiz gerekmektedir. CUDA (Compute Unified Device Architecture), C dili üzerinde yazılmıştır. GPU’ya ait olan hafıza ve işlemci birimlerini yönetme imkanı vermektedir. cuDNN, GPU üzerinde deep learning işlemlerinde kullanılan Python kütüphanelerini (TensorFlow, PyTorch vb.) hızlandırmak için oluşturulmuş bir yazılımdır. Aktif olarak bu iki yazılım ile birlikte Pardus üzerinde yapacağımız yapay zeka çalışmalarını hızlandırmış olacağız.
Önemli
Bazı kurulum hatalarını önlemek için sisteminizde yer alan Nvidia ile ilgili sürücüleri aşağıdaki komutlar ile kaldırabilirsiniz.
sudo apt-get purge nvidia*
sudo apt-get autoremove nvidia*
CUDA Kurulumu
İlk önce linkte belirtilen adrese gidiniz. https://developer.nvidia.com/cuda-toolkit
Bu sayfada yer alan Download Now butonuna tıklayınız.
Bir sonraki adımda ise aşağıdaki seçenekleri sırası ile seçiniz. Burada işletim sistemi türünü, işlemci mimarisini, işletim sistemi dağıtımını ve sürümünü seçmiş olduk. Pardus, Debian işletim sistemi esas alınarak geliştirildiği için ilerleyen adımları Debian’a uygun olarak gerçekleştireceğiz. Bu adımda local, network ve runfile isimli kurulum seçeneklerini seçebilirsiniz. Bundan sonraki adımlar sunucu üzerinden kurulum yapılacak şekilde devam edilecektir.
Karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir, burada yer alan adımları gerçekleştirdiğimizde CUDA kurulumu başarılı bir şekilde yapılacaktır.
wget https://developer.download.nvidia.com/compute/cuda/repos/debian11/x86_64/cuda-keyring_1.0-1_all.deb
sudo dpkg -i cuda-keyring_1.0-1_all.deb
sudo add-apt-repository contrib
sudo apt-get update
sudo apt-get -y install cuda
Bazı durumlarda ise üçüncü satırdaki komut için hata meydana gelebilmektedir. Bunun için aşağıdaki işlemleri gerçekleştiriniz.
“sudo add-apt-repository contrib” Hatası Çözümü
sudo apt-get install software-properties-common
Bazı durumlarda kurulum sırasında aşağıdaki adımları el ile yapmanız gerekmektedir. CUDA kurulumunda sizden çakışan bir paket ile ilgili işlem yapılması için izin istenmektedir. Bu işlemi onaylayınız.
Bu adımlardan sonra terminal ekranınızda aşağıdaki ekran gelecektir ve bu adımdan sonra sisteminizi yeniden başlatmanız gerekmektedir.
Sisteminiz yeniden başlatıldıktan sonra, aşağıdaki kodu terminal ekranınıza yazınız ve ekran kartınız için CUDA kurulumunu doğrulayınız.
nvidia-smi
Başarılı bir şekilde CUDA kurulumunu gerçekleştirmiş bulunmaktayız. Özellikle cuDNN kurulumu için CUDA sürümüne dikkat ediniz. CUDA 12.1 için cuDNN kurulumu gerçekleştireceğiz.
cuDNN Kurulumu
CUDA kurulumunu başarılı bir şekilde gerçekleştirdikten sonra belirtilen linke belirtilen adresi açınız. Bu adreste aşağıdaki gibi bir ekran karşınıza gelecektir. Bu ekranda yer alan Download cuDNN butonuna tıklayınız.
Bu adımdan sonra bir Nvidia Developer hesabınız olması gerekmektedir. Bunun için bir hesap açmalı ya da mevcut geliştirici hesabınızı kullanmalısınız.
Gerekli oturum açma işlemlerinden sonra karşımıza aşağıdaki sayfa gelecektir ve Nvidia tarafından belirtilen kullanım koşullarını kabul ediniz. Daha sonra ise yukarıda çalışıtırsığımız nvidia-smi komudu ile elde ettiğimiz CUDA sürümüne uygun olarak ilgili sürümü seçiyoruz.
Daha önce belirtilen CUDA sürümü 12.1 olduğu için Download cuDNN v8.8.1 (March 8th, 2023), for CUDA 12.x bölümü altında yer alan Local Installer for Debian 11 (Deb) paketini indiriniz. Bu paketi aşağıdaki komut ile kurunuz.
sudo dpkg -i cudnn-local-repo-debian11-8.8.1.3_1.0-1_amd64.deb
Daha sonra aşağıdaki komutu çalıştırınız.
sudo cp /var/cudnn-local-repo-debian11-8.8.1.3/cudnn-local-313BFFCD-keyring.gpg /usr/share/keyrings/
Depoları güncelleyiniz.
sudo apt-get update
Daha sonra runtime kütüphanesi ve developer kütüphanesi için aşağıdaki komutları sırası ile çalıştırınız.
sudo apt-get install libcudnn8=8.9.0.131-1+cuda12.1
sudo apt-get install libcudnn8-dev=8.9.0.131-1+cuda12.1
Bu adımlardan sonra başarılı bir şekilde cuDNN kurulumunu gerçekleştirmiş bulunmaktayız.
Uyarı
CUDA ve cuDNN kurulumu için sahip olduğunuz ekran kartına ve kullanmak istediğiniz yapay zeka kütüphanesine dikkat etmeniz gerekmektedir. Örnek olarak PyTorch ve TensorFlow resmi kaynaklarında yer alan ve desteklenen CUDA ve cuDNN sürümleri farklılık gösterebilmektedir. Geliştirmek istediğiniz yapay zeka projelerinize uygun olan sürümleri seçiniz.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/CUDA
https://developer.nvidia.com/cuda-toolkit
https://developer.nvidia.com/cudnn
https://docs.nvidia.com/deeplearning/cudnn/install-guide/index.html
Etiketler:
cuda
nvidia
pardus 21
|
48 |
Linux’ta Karakter Kodlaması Nasıl Değiştirilir?
|
Film izlerken altyazıdaki Türkçe karakterlerle ilgili hiç sorun yaşadınız mı veya Steam’de karakter kodlaması ile ilgili uyarı aldınız mı?
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/linuxta-karakter-kodlamasi-nasil-degistirilir/
|
Film izlerken altyazıdaki Türkçe karakterlerle ilgili hiç sorun yaşadınız mı veya Steam’de karakter kodlaması ile ilgili uyarı aldınız mı?
Bu yazımızda karakter kodlaması sorunlara çözüm bulabilmek için karakter kodlamasını (charset) nasıl değiştirebileceğinizi anlatıyoruz.
Karakter kodlaması nedir, yazıtiplerinden ne gibi farkları var?
Öncelikle yazıtipi ve karakter kodlaması ayrı şeyler, karakter kodlamasını değiştirdiğinizde yine aynı yazı tipini kullanabilirsiniz. Karakter kodlaması; harflerin, sembollerin sisteme ‘kod’lanış biçimidir ve donanımı da ilgilendiren yazılımsal bir şeydir (kod alanı, bit örüntüleri, oktetler, doğal sayılar, elektrik sinyalleri vb.) Şu girdi bu karaktere denk geliyor gibi bir anlama sahip.
Bir belgenin okunuşunu neden etkiliyor?
Artık pek böyle sorunlarla karşılaşmasak da yine de altyazı dosyalarında karşılaşmışızdır. Her karakter kodlaması her karakteri desteklemiyor. Sizin belgenizde bulunan karakterlere uygun olan karakter kodlaması seçilmemişse o karakterleri (misal Türkçe karakterler) bozuk gösterir.
Karakter kodlamasını değiştirelim
Bu işlem için metin düzenleyicisini de kullanabiliriz uçbirimi de.
Karakter kodlamalarını etkinleştirme
Bunun için kök dizinde şu yolda bulunan (en üst dizin) etc >> locale.gen dosyasını yönetici haklarıyla başlatmamız gerekmekte. Aksi taktirde belgeyi açsanız dahi belgede değişiklik yapmanıza izin vermeyecektir. Bu yüzden uçbirimi kullanıyoruz.
Not: Koddaki mousepad metin düzenleyicidir, başka bir araç da kullanabilirsiniz, mesela Gnome’de gedit.
sudo mousepad /etc/locale.gen
Bu komutun ardından açılan pencerede istediğimiz karakter kodlamalarını etkinleştirebiliriz. Etkinleştirmek için başındaki ‘#’ işaretini sağındaki boşluk ile beraber kaldıracağız. Yukarıdaki bahsettiğimiz sorunlar için ya hangilerini?
Altyazıdaki sorunlar için tr_TR ISO-8859-9 kodlamasını bularak başındaki işareti kaldıralım. Alt yazıdaki sorunu çözebilmek için bu kodlamayı etkinleştirdikten sonra altyazı dosyanızı da bu karakter kodlaması ile kaydetmeniz gerekiyor.
Steam’de aşağıdaki hatayı almamak için en_US.UTF-8 kodlamasını etkinleştirebilirsiniz. Birazdan yazacağımız kod ile veritabanını da güncelledikten sonra bu sorununuz için başka bir işlem yapmanıza gerek kalmıyor.
WARNING: setlocale('en_US.UTF-8') failed, using locale: 'C'. International characters may not work.
Başlarındaki # (hashtag) işaretini sildikten sonra, dosyayı kaydedelim ve sonra yaptığımız değişikliklerin sistemde uygulanabilmesi için veritabanını güncelleyelim:
sudo locale-gen
Metin düzenleyiciler üzerinden bir belgenin kodlamasını değiştirme
Dosyamızı farklı kaydedelim:
Ardından Kodlama: yazan yerden istediğimiz kodlamayı seçelim:
Tüm kodlamaları göster seçeneğinden sonra açılacak yerden istediğiniz karakter kodlamasını seçip yeni karakter kodlamasına sahip belgenizi oluşturabilirsiniz.
iconv komutu ile uçbirim üzerinden bir belgenin kodlamasını değiştirme
Öncelikle değiştirmek istediğimiz belgenin karakter kodlamasını öğrenelim:
file -bi dosyaismi
Karakter kodlamasını değiştirmek için bu komut şablonunu kullanabiliriz:
iconv -f <dosyanın orijinal karakter kodlaması> -t <olmasını istediğimiz yeni karakter kodlaması> <değiştirmek istediğimiz dosya> -o <değişmiş hâlinin ismi>
Bir örneği biz yapalım; mesela UTF-8 kodlu bir altyazı dosyamız var (illaki utf8 ile kodlu olmak zorunda değil, yukarıdaki komut ile hangi karakter kodlamasına sahip olduğunu öğrenebilirsiniz) ve film izlerken Türkçe karakterlerinde sorun yaşıyoruz, düzelmesi için de ISO 8859-9 karakter kodlamasına bürünmesini istiyoruz, o zaman:
iconv -f utf-8 -t iso-8859-9 altyazi.srt -o degistirilmisaltyazi.srt
Bu şekilde kullanabiliriz.
Bir not da düşelim: Burada değiştirmek istediğimiz dosya korunur. Onun yerine yeni bir dosya oluşur ve değişiklikler ona kaydedilir. Eğer aynı dosyayı değiştirmek istiyorsanız -o parametresinden sonra aynı dosya ismini yazabilirsiniz. Bu sayede yeni oluşturacağı dosya kendisi olacağı için eski hâlinin yerine geçecektir.
Kendinize iyi bakın, hoş kalın…
Açılış Görseli: Building a UTF-8 encoder in Perl (CC by-nc 3.0)
Etiketler:
türkçe
utf8
|
202 |
Linux 30 Yaşında!
|
Pek çoğumuzun hayatını kökünden değiştiren, onunla büyüdüğümüz, paylaştığımız, sayesinde dostlar edindiğimiz, hikâyeler türettiğimiz ve en önemlisi bilgi dağarcığımızı genişleten ve bizlere muazzam ufuklar açan Linux: 30. doğum günün kutlu olsun!
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/linux-30-yasinda/
|
Pek çoğumuzun hayatını kökünden değiştiren, onunla büyüdüğümüz, paylaştığımız, sayesinde dostlar edindiğimiz, hikâyeler türettiğimiz ve en önemlisi bilgi dağarcığımızı genişleten ve bizlere muazzam ufuklar açan Linux: 30. doğum günün kutlu olsun!
Etiketler:
linux
|
76 |
Python Serisi 2 – Pardus’ta Python ve PyCharm Kurulumu
|
Pardus üzerinde Python dili ve PyCharm geliştirme ortamı ile yazılım geliştirmeye giriş için gerekli işlemleri bu yazıda bulabilirsiniz.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardusta-python-ve-pycharm-kurulumu/
|
Pardus üzerinde Python dili ve PyCharm geliştirme ortamı ile yazılım geliştirmeye giriş için gerekli işlemleri bu yazıda bulabilirsiniz.
Merhabalar. Bu yazıda Pardus üzerinde Python programlama dili ve PyCharm IDE’si yani Bütünleşik Geliştirme Ortamı ile program yazmak için yapılması gereken işlemlerden bahsedeceğim.
Python, günümüzde çok popüler olan, cross-platform çalışma özelliğine sahip yani Windows, Mac OS ve Linux dağıtımlarda çalışabilen yazılımlar üretmenizi sağlayan bir programlama dilidir.
Python’ın Linux dünyası için ayrı bir önemi bulunmaktadır. Linux dağıtımlarında çalışan çok sayıda program Python ile yazılmıştır. Yine Linux çekirdeğinin çok küçük bir bölümünde Python kullanılmıştır. Yüksek seviye programlama dili özellikleri yüzden Pardus gibi Linux dağıtımlarının çoğu, içinde Python kurulu gelir. Linux dağıtımlarından herhangi birini kurduğunuz zaman çok büyük ihtimalle Python da yüklenmiş olacaktır.
Python sürümünü kontrol etme
Herhangi bir işletim sisteminde bir programlama dilinde yazılım geliştirebilmeniz için, o programlama diline ait bileşenleri yüklemeniz gerekmektedir. Pardus 21 sürümü Python3 ile birlikte gelmektedir. Kısacası Python kurulumu için herhangi bir işleme gerek duyulmamaktadır.
Pardus üzerinde Python sürümünü öğrenmek için terminali/uçbirim öykünücüsünü açıp aşağıdaki komutlardan birini çalıştırmanız yeterlidir.
python3 -V
veya
python3 --version
Bu komutlardan herhangi birini terminalde/uçbirimde çalıştırdığınızda aşağıdaki gibi bir çıktı elde edeceksiniz.
Python 3.9.2
PyCharm IDE yükleme
Python ile yazılım geliştirmek için kullanacağınız çok sayıda IDE yani Bütünleşik Geliştirme Ortamı bulunmaktadır. Bunlardan herhangi birini tercih edebilirsiniz. PyCharm, en çok kullanılan IDE’ler arasındadır. Pycharm’ın iki farklı sürümü bulunmaktadır: Professional Edition ve Community Edition. Professional Edition, ücretli ve kapalı kaynaktır. Community Edition ise ücretsizdir ve açık kaynaktır. Community Edition kısaca CE şeklinde de ifade edilir.
Pardus üzerine Pycharm yüklemek işin aşağıdaki işlemlerden birini yapmanız yeterlidir.
1. Pardus Yazılım Merkezini Kullanarak PyCharm’ı Yükleme: Pardus Yazılım Merkezi‘ni açıp arama yaparak PyCharm’ı bulabilirsiniz. PyCharm CE sürümü Pardus depolarında bulunduğu için buradaki YÜKLE düğmesine tıklayarak yükleme işlemini tamamlayabilirsiniz.
2. Terminal/Uçbirim Kullanarak Pycharm’ı Yükleme: Pycharm CE sürümünü terminal/uçbirim öykünücüsü kullanarak da yükleyebilirsiniz.
Pardus menüsünde yer alan Uçbirim Öykünücüsü’nü açtıktan sonra aşağıdaki işlemleri sırayla yapmanız yeterli olacaktır.
Önce güncelleme olup olmadığı kontrol edilir.
sudo apt-get update
Güncellemeler yüklenir.
sudo apt-get upgrade
Pycharm CE sürümü yüklenir.
sudo apt-get install pycharm
Pycharm IDE’sini çalıştırma
Yukarıdaki iki işlemden birini kullanarak Pycharm CE sürümünü bilgisayarınıza yükleyebilirsiniz. Artık Pardus üzerinde Python programlamaya başlayabilirsiniz.
Pycharm’ı çalıştırdığınız zaman aşağıdaki gibi bir arayüz sizi karşılayacaktır. “New Project” diyerek yeni proje oluşturun.
PyCharm merhaba ekranı
Bir sonraki aşamada “Location” kısmından projenizin yerini belirtin ve “Create” düğmesine tıklayarak projenizi oluşturun.
Artık Python’da program yazabilirsiniz.
Interpreter sorunu ve çözümü
Yeni proje oluşturduktan aşağıdaki gibi bir hatayla karşılaşabilirsiniz.
Bu sorunu çözmek için Python Interpreter ayarı yapmanız gerekiyor. Proje açıldığı zaman görseldeki gibi bir uyarı ile karşılaşacaksınız. “Use /usr/bin/Python3.9” yazısına tıklayarak interpreter seçimini yapabilir ve programlamaya devam edebilirsiniz.
Python serisinin devamı için bu yazıyı okuyabilirsiniz.
Etiketler:
pycharm
python
|
165 |
System76, Linux Dizüstü Bilgisayarlar için HP ile İşbirliği Yapıyor
|
System76 ve HP, geliştiricileri hedefleyen HP Dev One Linux destekli dizüstü bilgisayarı resmi olarak duyurdu.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/system76-linux-dizustu-bilgisayarlar-icin-hp-ile-isbirligi-yapiyor/
|
System76 ve HP, geliştiricileri hedefleyen HP Dev One Linux destekli dizüstü bilgisayarı resmi olarak duyurdu.
Linux uyumlu bilgisayar ve donanım üreticisi System76 ve HP, geliştiricileri hedefleyen ve Ubuntu tabanlı Pop!_OS Linux dağıtımı ön yüklü olarak gelen HP Dev One Linux destekli dizüstü bilgisayarı ön siparişe açtı.
Mayıs ayında tanıtılan HP Dev One dizüstü bilgisayar, Linux’ta çalışmak isteyen her türden geliştiriciye birinci sınıf bir dizüstü bilgisayar sağlama hedefiyle yola çıkıyor.
HP Dev One & Pop!_ OS Linux
HP Dev One, donanım kod çözme özelliğine sahip AMD Radeon tümleşik grafiklere sahip 8 çekirdekli AMD Ryzen 7 PRO işlemcinin yanı sıra DirectX12, HDMI 2.0 ve HDCP 2.2 desteği, 16 GB DDR4 3200 MHz RAM, 1 TB PCIe NVMe M.2 depolama ve güzel bir 14 inç Full HD (1920×1080) LED UWWA 1.000 nit ekrana sahiptir.
HP Dev One
Dizüstü bilgisayarda ayrıca çift stereo hoparlör, 2 çok dizili mikrofon, Realtek RTL8822CE 802.11a/b/g/n/ac (2×2) Wi-Fi, Bluetooth 5.0, 10Gbps iki SuperSpeed USB Type-C bağlantı noktası, USB Güç Dağıtımı ve DisplayPort 1.4, 5Gbps iki SuperSpeed USB Type-A bağlantı noktası (biri şarj için), birleşik kulaklık/mikrofon, bir HDMI 2.0 bağlantı noktası, 720p HD kamera ve 3 hücreli, 53 Wh Lityum İyon pil bulunmakta.
HP Dev One Bağlantı Noktaları
HP Dev One ayrıca çift noktalı arkadan aydınlatmalı ve sıvı dökülmesine karşı dayanıklı birinci sınıf klavye, jest destekli cam dokunmatik yüzey, ortam ışığı ve hall sensörlerinin yanı sıra tam disk şifreleme ile birlikte gelir.
System76 ve HP işbirliği
HP Dev One
System76 CEO’su Carl Richell, “System76, açık kaynağı geliştirmek ve Linux masaüstünü çok daha geniş bir kitleye ulaştırmak için HP ile çalışmaktan heyecan duyuyor. HP ile System76, mühendislik, pazarlama ve müşteri desteğini bir araya getirerek, uygulama geliştiriciler topluluğu için güçlü ve donanıma optimize edilmiş Pop!_OS ile beraber gelen HP Dev One’ı tanıtıyor.” dedi.
HP Dev One dizüstü bilgisayar şu anda resmi web sitesinde 1.099 ABD Doları karşılığında yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde ön siparişe açık durumda. Cihaz henüz ülkemizde satışa açık değil. Müşteriler ayrıca System76’nın tamamen açık kaynak donanım ve yazılıma sahip “Launch” yapılandırılabilir klavyesini ve/veya HP’nin HP 935 “Creator” kablosuz faresini aksesuar olarak satın alabilirler.
System76 Launch klavye
Kaynak:
https://9to5linux.com/you-can-now-pre-order-the-hp-dev-one-linux-laptop-powered-by-pop_os-linux
Etiketler:
bilgisayar
dizüstü bilgisayar
hp
laptop
linux
pop!_ os
system76
|
143 |
Türk LibreOffice Kullanıcıları için Başlangıç Kılavuzu
|
Açık kaynak dünyasında her katkının önemli olduğunu biliyorum. Bu yüzden LibreOffice Kullanıcıları için Başlangıç Kılavuzu çevirisini yaptım.
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/turk-libreoffice-kullanicilari-icin-baslangic-kilavuzu/
|
Açık kaynak dünyasında her katkının önemli olduğunu biliyorum. Bu yüzden LibreOffice Kullanıcıları için Başlangıç Kılavuzu çevirisini yaptım.
2010 yılından beri LibreOffice kullanıyorum. Zevkle kullandığım bu uygulamaya destek olmak ve katkı sağlamak beni mutlu ediyor. Bu sebeple kullanmaya başladığım günden beri arayüzü ve yardım metinlerini çevirerek katkı sağlamaya çalışıyorum. LibreOffice Başlangıç Kılavuzu da bu çabanın ürünü.
Muhammet Kara‘ya burada LibreOffice için yaptıklarından dolayı teşekkür etmek istiyorum. Arayüz çevirisi dışında LibreOffice’e nasıl katkıda bulunabileceğimi ondan öğrendim. Onun desteğiyle bazı easyhack hataları çözdüm.
Bendeniz ve sevgili Muhammet Kara (sağda)
Tüm bu katkılardan sonra bir belgelendirme ekibi kurduk. LibreOffice Başlangıç Kılavuzu 6.2’nin çeviri çalışmalarına yaklaşık bir yıl önce başladık ancak bazı nedenlerden dolayı devam edemedik. Bu konu hep aklımın bir köşesinde kaldı ve beni huzursuz ediyordu. Son olarak Muhammet Kara’nın teşviki ve TÜBİTAK/ULAKBİM sponsorluğunda Başlangıç Kılavuzu 7.2’nin çevirisini tamamladım. tr.libreoffice.org ve documentation.libreoffice.org‘a yüklenmiştir. Umarım kullanıcılar için faydalı olur.
Rehberdeki görselleri elbette ben hazırlamadım. Bu kapsamda yoğun programına rağmen tüm görselleri hazırlayan Murat Özgün’e de teşekkür ederim.
LibreOffice Başlangıç Kılavuzu tamam, sırada Calc var!
Şu anda LibreOffice Calc 7.2 Kılavuzu üzerinde çalışıyorum. Türkçe olarak LibreOffice kullanan topluluğa tüm rehberleri ulaştırmayı hedefliyorum. Umarım başarabilirim. Hepsini tek başıma yapmak benim için çok zor. Yardım edecek gönüllü arkadaşlar bulabileceğimi ve bu işi başarabileceğimize inanıyorum.
LibreOffice çeviri ve kılavuz belgelerinin yerelleştirilmesine yardımcı olmak isteyecekleri LibreOffice topluluğuna bekliyoruz!
Etiketler:
libreoffice
|
57 |
e-tahta Uygulaması
|
E-tahta uygulaması, Pardus tabanlı sistemler için tasarlanmış, yazma, geometik şekilleri kullanma, sınav zaman göstergesi ve PDF açma, düzenleme aracıdır.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/e-tahta-uygulamasi/
|
E-tahta uygulaması, Pardus tabanlı sistemler için tasarlanmış, yazma, geometik şekilleri kullanma, sınav zaman göstergesi ve PDF açma, düzenleme aracıdır.
E-Tahta yazılımı ile yapılabilecekler şöyle;
Ekranın her alanına yazabiliyorsunuz.
PDF dosyaları yükleyip üzerinde yazılar yazıp, tekrar PDF olarak kaydedebiliyorsunuz.
Çalıştığınız sayfayı yazdırabilirsiniz.
İstediğiniz ayarlarda tahtanın açılmasını sağlayabilirsiniz (beyaz zemin mavi kalem vb.).
Birden fazla sayfa oluşturup çalışabilirsiniz.
Oluşturulan bu sayfalar PDF olarak kaydedilebilir.
Ekranın bir bölümünü seçip kesebilir büyültme, taşıma vb. işlemler yapabilirsiniz.
Çalıştığınız sayfayı resim olarak kaydedebilirsiniz.
Akıllı kalem özelliği sayesinde çizdiğiniz şekli kendisi tahmin ederek düzenleyebilir.
Geometrik şekilleri isteğinize göre ekleme, silme, taşıma, boyutlandırma yapabilirsiniz.
Dışarıdan zemin fotosu ekleyebilirsiniz.
Dışarıdan bir resmi bir nesne şeklinde ekleyebilirsiniz.
Birden fazla tahta deseni seçebilirsiniz.
Sayaç özelliği ile sınavlarda kalan süreleri gösterebilirsiniz.
clip0014-1
Kurulum için; sudo apt-get update&&sudo apt-get install e-tahta --reinstall komutunu kullanabilirsiniz.
E-Tahta uygulamasından bazı ekran görüntüleri
E-tahta uygulaması Pardus ETAP kullanıcılarının pek çok sıkıntısını çözüyor.
Uygulamanın zengin bir işlevseti mevcut
Kalem türlerini seçebilirsiniz.
E-tahta ile arkaplanı değiştirebilirsiniz.
Uygulamada kalem boyut ve işlemlerini değiştirmek mümkün.
E-Tahta panel ayarları
PDF belgesi üzerinde çalışma
Uygulamamız Genel Kamu Lisansı (GPL) ile dağıtılıyor.
Etiketler:
e-tahta
etap
|
5 |
Pardus Dönüşümü Nasıl Yapılmalı?
|
Bilindiği üzere Pardus projesinin temel hedeflerinden bir tanesi de kamu kurum ve kuruluşlarında Pardus işletim sistemi kullanımının yaygınlaşmasıdır. Peki bu dönüşümü kurumlar nasıl gerçekleştirebilir? Yıllarca kullanımda olan sistemleri Pardus üzerine taşımak zor mudur? Bu dönüşüm işini nasıl sistematik hale getirebiliriz? Yazımızda bu sorulara cevap aramaya çalışacağız. Öncelikle Pardus dönüşümlerinde ilk karşımıza gelen maalesef kullanıcı çekincesi […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-donusumu-nasil-yapilmali/
|
Bilindiği üzere Pardus projesinin temel hedeflerinden bir tanesi de kamu kurum ve kuruluşlarında Pardus işletim sistemi kullanımının yaygınlaşmasıdır. Peki bu dönüşümü kurumlar nasıl gerçekleştirebilir? Yıllarca kullanımda olan sistemleri Pardus üzerine taşımak zor mudur? Bu dönüşüm işini nasıl sistematik hale getirebiliriz? Yazımızda bu sorulara cevap aramaya çalışacağız.
Öncelikle Pardus dönüşümlerinde ilk karşımıza gelen maalesef kullanıcı çekincesi olabiliyor. Buradaki temel problem kullanıcıların yıllardır kullandığı ve aşina kazandığı uygulamalar yerine yeni uygulamaların gelmesi ve bu uygulamaların üzerinde hiçbir deneyimlerinin olmaması olarak gözüküyor. Bu problemin önüne geçmenin en doğru yöntemi dönüşüm kararı henüz alınmadan kullanıcıları ya da diğer bir ifade ile kurum çalışanlarını çok iyi bilgilendirmek olacaktır. Burada Pardus hakkında çeşitli broşür, video gibi materyalleri kullanarak kullanıcı farkındalığını en üst seviyeye çıkarmak dönüşüm çalışmalarına çok ciddi faydalar sunmaktadır.
Daha sonra kurumun kendini bir analiz sürecine alması gerekiyor. Burada kurum envanterindeki yazılım ve donanımların Pardus ve açık kaynak sistemlere ne kadar uygun olduğunun tespit edilmesi hedeflenmektedir. Örneğin, elektronik belge yönetim sistemi(EBYS) gibi neredeyse tüm kullanıcıları etkileyecek yazılımlarda uyumluluk problemi varsa kurum öncelikle bu problemleri ortadan kaldırması gerektiğinin farkına varmış olacaktır. Böylece Pardus dönüşümü esnasında başarıyı etkileyecek faktörler ile ilgili olarak önceden tedbir alınması sağlanacaktır. Bu analiz aşaması sonrasında hazırlanan rapora istinaden hem alınacak tedbirler belirlenecek hem de başarılı bir dönüşüm için yol haritası çıkarılmış olacaktır.
Analiz aşaması başarılı geçen ve dönüşüm için gerekli tedbirleri alan kurum artık dönüşüm için planlama çalışmalarına başlar hale gelecektir. Dönüşüm aşaması aşağıdaki 5 ana adımda planlanabilir.
Kavram ispatlama çalışması
Pilot çalışma
Kullanıcı eğitimleri
Tüm kurumda yaygınlaşma
Hata giderme/iyileştirme
Kavram ispatlama sürecinde analiz aşamasında ortaya çıkan çözümler test ortamında uygulanarak sunulan çözümlerin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmiş olacaktır. Bu aşamada gereksinimler doğrultusunda ince ayarlamalar yapılarak nihai dönüşüm senaryosu test ortamında gerçekleştirilmiş olacaktır. Kavram ispatlama çalışması tamamlandığında artık teknik olarak pilot dönüşüme hazır hale gelinmiş olacaktır.
Bu aşamadan sonra kurum içerisinde olabildiğince her birimden olacak şekilde pilot kullanıcılar belirlenerek kurulumlar gerçekleştirilecektir. Yapılan kurulumlar sonrasında ilgili kullanıcılardan gelen hata veya iyileştirme talepleri takip edilecektir. Bu aşamada tekrar hata giderme ve iyileştirme işlemleri gerçekleştirilecektir. Böylece kurum genelindeki dönüşüm öncesinde neredeyse tüm hata ve iyileştirmeler tamamlanmış olacaktır. Bu da bize başarılı bir dönüşüm aşamasının önünü açmış olacaktır.
Pilot aşamasından sonra artık kullanıcıların eğitim almasının sağlanması en doğru adım olacaktır. Bu amaçla kullanıcı grupları belirlenerek Pardus Kullanıcı Eğitimi almalarının sağlanması gerekmektedir. Bu sayede kullanıcıların önlerine Pardus gelmeden önce kullanım becerileri geliştirilmiş olacaktır. Ayrıca, sistemi yönetecek ekip için de İleri Düzey Pardus eğitimleri alması faydalı olacaktır.
Yukarıda bahsedilen adımlardan sonra yapılması gereken diğer önemli adımımız yaygınlaşma aşamasıdır. Bu aşamada belirlenen plana göre tüm kurulumlar gerçekleştirilir. Burada kurulumların bir anda yapılmasından ziyade belli fazlar halinde ilerlenmesi doğru olacaktır. Dönüşümden en az etkilenecek birimden başlanarak etkilenme oranı yüksek olan birime doğru ilerlenerek izlenen bir geçiş planı en doğrusu olacaktır.
En son adım olan hata giderme ve iyileştirme adımında artık tüm kurumda kurulumlar tamamlanmış ve kullanıcılardan gelen geri bildirimler, talepler değerlendiriliyor olacaktır. Burada tüm talepler titizlikle incelenerek hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulması önem arz etmektedir. Aksi takdirde kullanıcı direnci ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu adımın en yoğun olacağı dönem geçişlerin hemen sonrasındaki ilk 1-2 ay olacaktır. 1-2 ay kullanımdan sonra bir çok hata ve iyileştirme işi tamamlanmış olacağından daha sonraki aylarda bu adımı yönetmek çok daha kolay olacaktır.
Görüldüğü üzere iyi planlanmış ve sağlam adımlarla ilerlenen bir Pardus dönüşüm projesinin başarıya ulaşması çok da zor değil. Dönüşüm konusu hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz Pardus Çağrı Merkezi veya [email protected] e-posta adresinden bizlere ulaşabilirsiniz.
|
200 |
Pardus 21.0 Sürümü Yayımlandı
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.0 sürümü yayımlandı. Pardus 21.0, Pardus 21 ailesinin ilk sürümüdür. En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21-0-surumu-yayimlandi/
|
TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmeye devam edilen Pardus’un 21.0 sürümü yayımlandı. Pardus 21.0, Pardus 21 ailesinin ilk sürümüdür.
En yeni Pardus’ u hemen şimdi indirebilir, bu sürüm hakkında detaylı bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Etiketler:
duyuru
pardus
pardus 21
sürüm
|
73 |
Pardus Sunucuya Swarm Kurmak
|
Swarm, iş yükü dağıtmak ve uygun servislerin replikalarını oluşturmak için ölçeklemede kullanılabilecek basit ve güçlü bir mimaridir.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-sunucuya-swarm-kurmak/
|
Swarm, iş yükü dağıtmak ve uygun servislerin replikalarını oluşturmak için ölçeklemede kullanılabilecek basit ve güçlü bir mimaridir.
Swarm, Docker üzerinde çalışan konteynerlerin bir cluster içinde yönetilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu yazıda, iki Worker ve iki Manager Node’dan oluşan bir Docker Swarm dağıtımının Pardus sunucu üzerine kurulması anlatılacaktır.
Yönergeler hazırlanırken, Docker tarafından resmi olarak yayınlanmış olan kurulum belgelerinden yararlanılmıştır. Tipik bir Swarm kurulumunda iki ana grupta birden fazla sunucu yer alır. En temel kurulumlar için bile geçerli olan bu durum aşağıdaki şekilde gösterilmiştir;
Şekil 1: Docker Swarm Genel Yapı
Şekilden görüleceği üzere Swarm iki ana grupta çalışan sunuculardan oluşmaktadır. Bir grup yönetsel faaliyetleri üstlenmişken, diğer grup iş yüklerini çalıştırma işini üstlenmiştir. Bu belgenin bundan sonraki bölümlerinde, minimum bir kurulum için yeterli olan aşağıdaki bileşenlerin kurulumu anlatılacaktır.
Şekil 2: Bu Çalışmada Kurulacak Bileşenler
Docker ve Swarm kurulumuna hazırlık
Bu kurulumda bir DNS sunucusu kullanılmayacak, buna bağlı olarak da yerel hosts dosyasında makine adı / IP ilişkileri oluşturulacaktır. Kurulumda kullanılacak sunucuların (fiziksel ya da sanal olabilir, ya da başka IP adresleri kullanılabilir) aşağıdaki şekilde yapılandırılmış olduğu varsayılmaktadır;
IP Adresi Makine İsmi
192.168.100.10 manager01
192.168.100.11 manager02
192.168.100.12 worker01
192.168.100.13 worker02
Eğer makine isimlerinin sonradan değiştirilmesi gerekli olacak olursa, aşağıdaki komutla isim değiştirilebilir:
user@machine:~$ sudo hostnamectl set-hostname <makine adi>
Bu aşamada /etc/hosts dosyası içinde de yeni verilen ismin makinenin IP adresi ile eşleştirilmesi önemlidir. Ardından makinenin üzerinde çalışan servislere bağlı olarak yeniden başlatılması gerekebilir. Bu aşamadan sonra swarm içinde kullanılacak makinelerin birbirlerini isimden çözebilecek şekilde yapılandırılmaları gereklidir. Bunun için her bir sunucuda ayrı ayrı /etc/hosts dosyalarını düzenlemek gerekmektedir. Bu amaçla;
user@machine:~$ sudo vi /etc/hosts
komutu kullanılarak açılan dosya aşağıdaki şekilde düzenlenmelidir.
127.0.0.1 localhost
192.168.100.10 manager01.swarm manager01
192.168.100.11 manager02.swarm manager02
192.168.100.12 worker01.swarm worker01
192.168.100.13 worker02.swarm worker02
Bu işlem için vi düzenleyicisi kullanılmıştır. İstendiği takdirde bir başka düzenleyici kullanılabilir. Linux’a yeni başlayanların genellikle nano düzenleyicisi kullandıkları gözlenmektedir. Bu aşamada tüm makineler birbirlerini isimleri ile bulabilir duruma getirilmiş durumdadır. Bu swarm node ları arasındaki haberleşme için gerekli bir durumdur.
Docker-CE kurulumu
Öncelikle üzerinde çalışılan makinenin güncel olmasından ve Docker tarafından kullanılan bazı kütüphanelerin kurulu olduğundan emin olunmalıdır. Docker kurulumunu daha geniş bir şekilde şurada anlatmış olsak da, tekrardan zarar gelmez. Kurulum için;
user@machine:~$ sudo apt update
user@machine:~$ sudo apt install ca-certificates curl gnupg lsb-release
komutları kullanılabilir. Bu işlemin ardından, mevcut sunucularda çalışan dağıtım tarafından sağlanan paketler yüklü ise bunların kaldırılması gerekmektedir. Bu işlem için;
user@machine:~$ sudo apt-get remove docker docker-engine docker.io containerd runc
komutunu kullanmak yeterli olacaktır. Ardından Docker tarafından sağlanan paket deposunun GPG anahtarlarını sunucuya tanıtmak gereklidir. Bu işlem;
user@machine:~$ curl -fsSL https://download.docker.com/linux/debian/gpg | sudo gpg --dearmor -o /usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg
komutları kullanılarak çok hızlı bir şekilde yapılabilir. Docker deposunun sisteme tanıtılması artık mümkün hale gelmiştir. Bunun için;
user@machine:~$ echo deb [arch=$(dpkg --print-architecture) signed-by=/usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg] https://download.docker.com/linux/debian $(lsb_release -cs) stable | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/docker.list > /dev/null
komutu kullanılabilir. Artık sunucu Docker kurulumuna hazır hale getirilmiştir. Bu aşamada yeniden repoları güncelleyerek paket bilgilerini tazelemek, Docker paketlerinin repodan geldiğinin kontrol edilmesi yararlı olacaktır. Bunun için;
user@machine:~$ sudo apt-get update
user@machine:~$ apt-cache policy docker-ce
komutları kullanılabilir. Docker repo adresi Docker sitesini gösteriyorsa yapılandırma doğru yapılmış demektir. Docker-CE kurulumuna devam etmek için;
user@machine:~$ sudo apt-get install docker-ce docker-ce-cli containerd.io
user@machine:~$ sudo usermod -aG docker ${USER}
komutları kullanılabilir. Bu aşamada Docker kurulmuş ve geçerli kullanıcı docker grubuna eklenerek sistemde işlem yapabilir hale getirilmiştir. Buraya kadar anlatılan işlemler tüm makinelerde yapılmalıdır.
Swarm yapılandırması
İlk yapılandırılacak makine manager01 olacaktır. Swarm, ilk manager sunucusu ile kurulmaya başlanmaktadır. SSH ile bir bağlantı alınıp (doğrudan konsol da kullanılabilir) sırası ile aşağıdaki işlemler yapılmalıdır;
user@manager01:~$ sudo docker swarm init --advertise-addr 192.168.100.10
user@manager01:~$
user@manager01:~$ docker swarm join-token manager
Bu Swarm’a manager eklemek için aşağıdaki konutu uyguluyoruz:
docker swarm join --token SWMTKN-1-5ia7cvius1ms788g1rjn7nvlzjt8sllnbgm0rgo6mffkxjvyb0-d9n5m4meb6gfrs8ittxs2zsi6 192.168.100.10:2377
user@manager01:~$ docker swarm join-token worker
Şimdi worker ekliyoruz:
docker swarm join --token SWMTKN-1-5ia7cvius1ms788g1rjn7nvlzjt8sllnbgm0rgo6mffkxjvyb0-9ltqct33tewcw8hqsf68mtu71 192.168.100.10:2377
Görüleceği üzere ilk manager sunucusu Swarm’ı ilklendirmiş, ardından oluşan bu yeni yapıya diğer manager ve worker sunucuları eklemek için gerekli işlemler tamamlanmıştır. Bu aşamada manager02 sunucusuna bağlanıp;
user@manager02:~$ docker swarm join --token SWMTKN-1-5ia7cvius1ms788g1rjn7nvlzjt8sllnbgm0rgo6mffkxjvyb0-d9n5m4meb6gfrs8ittxs2zsi6 192.168.100.10:2377
komutuyla sistemdeki ikincil manager sunucu da dâhil edilmiştir. Worker sunucularında da sırasıyla aşağıdaki işlemler gerçekleştirilerek, iş yüklerinin çalıştırılacağı sistem bileşenleri de sisteme eklenmiş olacaktır;
user@worker01:~$ docker swarm join --token SWMTKN-1-5ia7cvius1ms788g1rjn7nvlzjt8sllnbgm0rgo6mffkxjvyb0-9ltqct33tewcw8hqsf68mtu71 192.168.100.10:2377
user@worker02:~$ docker swarm join --token SWMTKN-1-5ia7cvius1ms788g1rjn7nvlzjt8sllnbgm0rgo6mffkxjvyb0-9ltqct33tewcw8hqsf68mtu71 192.168.100.10:2377
Bu şekilde kurulum tamamlanmıştır. Bu aşamada loadbalancer, paylaşılmış disk alanı gibi detay yapılandırmalar da gerekli olacaktır ve fakat bunlar bu makalenin konusu olmadığı için bu belge kapsamına alınmamıştır. Sistemin düzgün şekilde yapılandırıldığını kontrol etmek için tekrar manager01 sunucusuna bağlanıp;
user@manager01:~$ docker node ls
ID HOSTNAME STATUS AVAILABILITY MANAGER STATUS ENGINE VERSION
h00bd7pqahxoz2hu8zqzg73y3 * manager01 Ready Active Leader 20.10.12
zckfz7r1ou7k8ao9vq3brdviy manager02 Ready Active Reachable 20.10.12
p7ke2f97bhwmpgj098e1xaw5p worker01 Ready Active 20.10.12
1gwvqwqqmqv4te4oy7cym5o3p worker02 Ready Active 20.10.12
komutuyla da Swarm sunucularının aktif durumlarını görmek mümkündür.
Sonuç
Swarm, iş yükü dağıtmak ve uygun servislerin replikalarını oluşturmak için ölçekleme amacıyla kullanılabilecek basit ve bir o kadar da güçlü bir mimari olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendi içinde kapalı çalışma ekipleri tarafından kullanılmak için güvenli ve esnek bir yapıdır.
Etiketler:
docker
swarm
|
209 |
Pardus, Eğitim ve Yarışmalarla Yaygınlaşıyor
|
Türkiye Açık Kaynak Platformu tarafından yürütülen “PARDUS’un Yaygınlaştırılması” Projesi kapsamında 12-23 Nisan 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen “Çevrim İçi Pardus Yarışması”nda ilk üçe giren ekipler ödüllerini aldı.
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-egitim-ve-yarismalarla-yayginlasiyor/
|
Türkiye Açık Kaynak Platformu tarafından yürütülen “PARDUS’un Yaygınlaştırılması” Projesi kapsamında 12-23 Nisan 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen “Çevrim İçi Pardus Yarışması”nda ilk üçe giren ekipler ödüllerini aldı.
“Çevrim İçi Pardus Yarışması” ile PARDUS ve açık kaynak yazılım teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının yanı sıra geliştiricilere destek verilmesi amaçlandı. Yarışma süresince yoğun eğitim ve mentorluk desteği verilen ekipler, 5 günlük eğitimin ardından 5 gün süren çevrim içi yarışmada projelerini geliştirdi. Katılımcılar, “Kullanıcı deneyimini iyileştirmek”, “Etkileşimli tahta uygulamaları”, “Temel formasyon uygulamaları”, “Antivirüs yönetim arayüzleri”, GTK tabanlı uygulama mağazaları”, “Elektron tabanlı sistem altyapısı”, “QEMU için arayüz yazılımı”, “Qt, Electron, GTK uygulamaları” gibi geniş bir yelpaze içinden seçtikleri projeleri geliştirme şansı buldu. Hem deneyim kazanan hem de açık kaynak yazılım teknolojilerine katkıda bulunan yarışmacılar, alanında uzman Pardus geliştiricileri ve jüri üyelerinden geri bildirimler aldı.
Yarışmada Emincan Özcan Kataliz projesiyle birinci, Mert Çelen Zabit projesiyle ikinci ve Eda Altuntaş, Hakkı Dizdar, Recep Tayip Aksakal ekibi Oyun Parkı projesiyle üçüncülüğe layık görüldü. Pardus Özel Ödülü ise Mangala projesiyle Abdülkerim Aksak, Muaz Dervent, Tuğba Fıçıcı ekibine verildi. HAVELSAN’ın ödül sponsoru olduğu “Çevrim İçi Pardus Yarışması”nda birinci ekibe Monster bilgisayar, ikinci ekibe 3B yazıcı ve üçüncü ekibe de Raspberry Pi hediye edildi. Pardus Özel Ödülü’nü alan Mangala projesinin geliştiricileri ise teknoloji mağazalarında kullanabilecekleri birer hediye çeki kazandı.
Mangala oyunu tanıtım videosunu aşağıda izleyebilirsiniz:
TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde Pardus Laboratuvar Sorumlusu olarak görev alan ve yarışmada mentorluk da yapan Orkun Balcı, projenin Pardus için anlamı ve kapsamı hakkında, “Sanal ortamda gerçekleştirilen yarışma, 24 saat boyunca hiç durmayan bir tempoyla devam etti. Diğer mentorlarla beraber gece saatlerinde dahi yarışmacıların sorularına cevap vermeyi sürdürdük. Gün içerisinde kısa toplantılar, gün sonu değerlendirmeleri, yarışmanın akışı içinde yapılması gereken kontroller, Covid-19 tedbirleri sebebiyle hepsi sanal ortamda Discord sunucuları üzerinde gerçekleşti. Bu durum yarışmaya her zamankinden farklı bir hava kattı. Sürekli yazışılan, kısa online toplantılar yapılan, birçok kanalda aynı anda birçok konunun görüşüldüğü, diğer bir tarafta ise kodlamanın devam ettiği, aksiyon filmlerini aratmayan bir süreç oldu. Kazananların yaratıcı fikirlere, ekip çalışmasına ve kaliteli kod geliştirmeye önem veren kişiler olması bizleri sevindirdi. Dereceye girenleri kutlar, yarışmaya katılanlara teşekkür ederiz” dedi.
Etiketler:
eğitim
yarışma
|
210 |
LibreOffice Yardım Masasını Kullanarak Bize Sorunlarınızı Bildirebilirsiniz
|
TÜBİTAK tarafından yürütülmekte olan Açık Belge Biçimi internet sitesi üzerinden Açık Belge Biçimi ve LibreOffice ile ilgili sorunlarınızı bildirebileceğiniz yeni bir başvuru sayfası oluşturulmuştur. Dilerseniz Açık Belge Biçimi sitemizi ziyaret ederek, dilerseniz buraya tıklayarak yeni bir kayıt oluşturabilirsiniz. TÜBİTAK Pardus ekibi, geliştirilmesine katkı sağladığı LibreOffice ofis yazılımını tercih ediyor. LibreOffice’i Pardus, Ubuntu gibi GNU/Linux dağıtımları yanında Windows ve MacOS […]
|
Pardus Haberler
|
https://gonullu.pardus.org.tr/libreoffice-yardim-masasini-kullanarak-bize-sorunlarinizi-bildirebilirsiniz/
|
TÜBİTAK tarafından yürütülmekte olan Açık Belge Biçimi internet sitesi üzerinden Açık Belge Biçimi ve LibreOffice ile ilgili sorunlarınızı bildirebileceğiniz yeni bir başvuru sayfası oluşturulmuştur. Dilerseniz Açık Belge Biçimi sitemizi ziyaret ederek, dilerseniz buraya tıklayarak yeni bir kayıt oluşturabilirsiniz.
TÜBİTAK Pardus ekibi, geliştirilmesine katkı sağladığı LibreOffice ofis yazılımını tercih ediyor. LibreOffice’i Pardus, Ubuntu gibi GNU/Linux dağıtımları yanında Windows ve MacOS üzerinde de kullanabilirsiniz.
Açık Belge Biçimini tam destekleyen ve tamamen ücretsiz bir açık kaynak kodlu ofis paketi olan LibreOffice’i bugün kullanmaya başlayarak Açık Belge Biçimiyle tanışın.
Açık Belge Biçimi ile ilgili daha fazla bilgi almak ve yardım masasına erişmek için Açık Belge Biçimi Türkiye sayfasını ziyaret edebilirsiniz. LibreOffice ile ilgili daha geniş bilgi almak için proje sayfamıza gidebilir, ya da LibreOffice Türkiye sayfasını inceleyebilirsiniz.
Etiketler:
libreoffice
odf
ofis
|
13 |
Bir Komutun Hangi Pakete Ait Olduğu Nasıl Öğrenilir?
|
Merhaba herkese,Bu yazımızda, kullandığımız komutların hangi paket sayesinde kullanılabildiğine bakacağız. “Bu komutu kullanabilmek için hangi pakete ihtiyacımız var?” Bu soruların bir nevi cevabı niteliğinde olacak bu yazı. Karşılaştığımız bir sorun ile ilgili internette arama yaparken çözüm olarak sunulan komutlardan bazılarının bizim sistemimizde çalışmadığını fark ederiz. Bahsi geçen komutları çalıştırabilmek için bir takım paketlere ihtiyacınız olabilir. […]
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/bir-komutun-hangi-pakete-ait-oldugu-nasil-ogrenilir/
|
Merhaba herkese,
Bu yazımızda, kullandığımız komutların hangi paket sayesinde kullanılabildiğine bakacağız. “Bu komutu kullanabilmek için hangi pakete ihtiyacımız var?” Bu soruların bir nevi cevabı niteliğinde olacak bu yazı.
Karşılaştığımız bir sorun ile ilgili internette arama yaparken çözüm olarak sunulan komutlardan bazılarının bizim sistemimizde çalışmadığını fark ederiz. Bahsi geçen komutları çalıştırabilmek için bir takım paketlere ihtiyacınız olabilir. Gelin birlikte bu paketleri nasıl bulabileceğimize bir bakalım.
Çağrılan Komutun Dosya Yolunun Bulunması
Öncelikle şuna değinmeliyiz ki kullanılan komutlar aslında birer dosya. Biz de ilk olarak komutların ilişik olduğu bu dosyaları bulacağız. Bunun için which komutunu kullanacağız. Kullanımı “which komut” şeklindedir. Örnek olarak, sistemin anlık süreçlerini gösteren top komutunu ele alalım. Diyelim ki bu komutun hangi pakete ait olduğunu bilmiyoruz. Komut satırına
which top
yazalım. Bu bize komutun çalıştırıldığı dosyanın yolunu gösterecektir.
#Komut satırı çıktısı
/usr/bin/top
Bu dosya direkt paketimiz olmayabilir. Sıradaki adımda bu dosyayı barındıran paketleri nasıl bulacağımızı göreceğiz.
Komut Dosyasının Yer Aldığı Paketin Tespiti
Az önce komutun dosyasını öğrenmiştik, şimdi de bu dosyanın hangi pakete ait olduğunu öğreneceğiz. Pardus için bu adımda iki seçeneğimiz mevcut: Biri dpkg -S komutu diğeri ise apt-file search.
Farkları nedir diye soracak olursanız apt-file search, ilgili ifadeyi Pardus depolarında arar. dpkg -S ise aramayı sistemimizde kurulu olan paketler içerisinde yapar.
Görüldüğü üzre dpkg -S bize arama yaptığımız ifadeyi barındıran kurulu paketleri gösterdi.
apt-file search ise depolarda tarama yaparak daha geniş bir yelpazede sonuç üretti.
Görseli daha detaylı inceleyecek olursak, sola yaslı kısımda aradığımız cevap olan paketin adı yer almaktadır, karşısında ise paketini merak ettiğimiz komutun dosya yolu.
Örneğimiz için konuşacak olursak görselden de görüleceği üzre top komutu procps paketine dahil bir terimmiş.
Şimdi ne yapmış olduk? Öncelikle which ile komutun dosyasını bulduk ardından da dpkg -S ya da apt-file search kullanarak bu dosyanın hangi pakette yer aldığını öğrendik. Şimdi de bu işi biraz daha otomatikleştireceğiz.
Pratik Bir Kullanım Olarak
Şimdi de daha otomatik bir hâle sahip bir kullanım göreceğiz:
apt-file search $(which top)
ya da
dpkg -S $(which top)
buradaki top ifadesinin yerine başka komutlar koyup onların hangi paketin içeriğinde bulunduklarını öğrenebiliriz.
Mesela bu örnekte de lspci komutu pciutils paketinin beraberinde geliyormuş.
Eğer birden fazla sonuç ile karşılaşırsanız komut ismiyle dosya yolundaki ismin aynı olduğu satırı bulun.
Artık sıkıntı yaşadığımız komutların paketlerini bulup onları çalıştırabiliriz.
Kendinize iyi bakın.
|
51 |
Pardus 21’de Sanal Makine Çalıştıralım: (Kurulum)
|
Öncelikle merhabalar! Bu yazım biraz uzun olacağı için 1 ve 2 şeklinde adımlara ayırmak istedim. Bu ilk yazımızda biraz kulaklarınızın pasını alarak bazı terimler üzerinde durup açıklamalarını vereceğim.
|
Pardus Geliştirici
|
https://gonullu.pardus.org.tr/pardus-21de-sanal-makine-calistiralim-kurulum/
|
Öncelikle merhabalar! Bu yazım biraz uzun olacağı için 1 ve 2 şeklinde adımlara ayırmak istedim. Bu ilk yazımızda biraz kulaklarınızın pasını alarak bazı terimler üzerinde durup açıklamalarını vereceğim.
Temel kavramların hemen ardından sanal makine kurulumunu Pardus’umuza yapacağız.
Günümüzde teknolojinin gelmiş olduğu son noktada masaüstü ve iş platformlarında sunulan birden çok sanallaştırma çözümü mevcut. Bunların en bilinenleri arasında VirtualBox, VMware başı çekmekte. Hepsinin farklı artı ve eksileri mevcut.
Eskiden Windows üzerinden sanallaştırma yazılımıyla Linux ya da farklı işletim sistemlerini deneyimliyorduk. Bugün gelinen noktada devran yavaş yavaş tersine dönmeye başladı. Linux üzerinden diğer işletim sistemlerini hatta diğer Linux dağıtımlarını sanal makinelere kurup test etmeye başladık.
O zaman da Linux kullanıcılarının aklına hangisi daha iyi ya da daha performanslı gibi sorular gelmeye başladı. Linux tarafında KVM (Kernel Virtual Machine) özelliği sayesinde çekirdek içine entegre şekilde bir sanallaştırma çözümü sunulabiliyor.
“Bu ne demek şimdi?” diyorsanız, ana Windows koduna entegre edilmiş ve bu entegrasyonu farklı uygulamalarında kullanabildiği gerçekten performanslı, az sorun çıkaran bir sanallaştırma yapısı olarak düşünün derim.
Elbette KVM bu yapıyı sunarken tek başına bu işi yapmıyor. Yapının daha sağlam ve kullanıcı dostu olarak çalışabilmesi içinde yardımcı enstrümanlara ihtiyaç duyuyor. Biri Libvirt diğer görsellik için çoğu kişinin tercih ettiği Virt-Manager (Virtual Machine). Biz yazımızı bu enstrümanlar üzerine kuracağız.
Özellikle Virt-Manager kullanımı ikinci bölümde anlatılacak. Zaten giriş kısmı bana göre yeterince uzun oldu bile. Haydi, şimdi kurulum aşamalarına geçelim.
Sanal makine kurulumuna giriş
Kuruluma başlamadan önce kullandığımız bilgisayarın sanallaştırmayı destekleyip desteklemediğini görmek için aşağıdaki komutları veriyoruz.
egrep -c '(vmx|svm)' /proc/cpuinfo
grep -E --color '(vmx|svm)' /proc/cpuinfo
İlk komut işlemci desteğini tespit etmek için çıktısının aşağıdaki fotoğraftaki gibi 0’dan büyük değerler olması lazım. Diğer komutta hangi komut kümesiyle sanallaştırmanın desteklendiği Intel için VMX, AMD için SVM yazılarından biri ekranda kırmızı renkte görünmeli.
İşlemci sanallaştırma desteği sorguları
Yukarıdaki gibi her şey yolundaysa o zaman bir sistem güncelleme durumunu aşağıdaki komutla kontrol ediyoruz. Eğer karşımıza güncellenecek paketler hakkında bilgi geliyorsa önce sistemimizi güncelliyoruz. Ardından da yolumuza devam ediyoruz.
sudo apt update
Şimdi sıra KVM ve çevresellerinin yüklenmesine geldi, aşağıdaki komut ile gerekli yüklemelerin yapılmasını sağlıyoruz.
sudo apt install qemu-kvm libvirt-clients libvirt-daemon-system bridge-utils virtinst libvirt-daemon
Şimdi de sırada Virt-Manager var. Aşağıdaki komutu verip onun da yüklenmesini sağlıyoruz.
sudo apt install virt-manager -y
Temelde kurulumlarımız bu şekilde bitiyor. Şimdi sırada ayarların kontrol edilmesi ve bir noktada farklı bir değer varsa güncellemesinin yapılması var.
sudo virsh net-list --all
Yukarıdaki komut ile KVM için ayrılmış mevcut ağ bilgileri getirilir. Gelen bilgilerde aşağıdaki fotoğraftaki gibi “inactive” veya “no” değerleri varsa aşağıdaki komutlar ile ağ etkinleştirilir.
sudo virsh net-start default
sudo virsh net-autostart default
Ağ etkinleştirme
Sanallaştırılmış makinelerde daha düzgün bir ağ betiğinin oluşmasını sağlamak için aşağıdaki komutlar kullanılır.
sudo modprobe vhost_net
lsmod | grep vhost
vhost bilgileri
Bu sayede ilk aşamayı başarıyla tamamladık. Şimdi Pardus içinde başlat menüsüne virt diye yazmaya başladığınızda karşınıza gelen seçeneğe tıkladığınızda aşağıdaki gibi bir ekran sizleri karşılayacak.
Virtual Machine Manager Yönetim Ekranı
Virt-Manager yani Virtual Machine Manager‘ın kullanımı hakkında bilgileri de ikinci yazımda verip, seriyi tamamlayacağım.
Etiketler:
kurulum
kvm
pardus
pardus 21
sanal makine
virt-manager
|
129 |
Herkes İçin Linux, Biraz da Pardus
|
2007 yılından bugüne farklı yayınevlerinden pek çok Pardus kitabı yayınlandı. Bu kitapları hep beraber bir hatırlamaya, ne dersiniz?
|
Pardus Blog
|
https://gonullu.pardus.org.tr/herkes-icin-linux-biraz-da-pardus/
|
2007 yılından bugüne farklı yayınevlerinden pek çok Pardus kitabı yayınlandı. Bu kitapları hep beraber bir hatırlamaya, ne dersiniz?
Bu yazıda Pardus üstüne yazılmış olan kitaplara hızlı bir bakış atacağız. Kim hangi kitabı yazmış, Pardus üzerine çıkan kitapları gelin, bir hatırlayalım.
İlk nesil Pardus kitapları (PiSi temelli)
İlk Pardus kitabı, Görkem Çetin tarafından 2007 yılında Seçkin Yayıncılık etiketiyle yayınlanmış. Bir ilk olması nedeniyle, son derece değerli ve tarihi bir çalışma.
“Pardus 2011” kitabı ise Atalay Keleştemur tarafından yazılmış ve 2011 yılında Kodlab Yayınevi etiketiyle yayınlanmış olup, ilk nesil Pardus için yayınlanmış son satın alınabilir kitaptır.
Atalay Keleştemur’un Pardus 2011 kitabı
Bu satın alınabilir kitaplar dışında Milli Eğitim Bakanlığı “Mesleki Eğitim ve Öğretim Sistemini Güçlendirme Projesi” (MEGEP) tarafından “Açık Kaynak İşletim Sistemi” kitap serisi de ilk defa 2008 yılında yayınlanmış olup, konularını Pardus üstünden işlemektedir. Kitaplar daha sonra 2012-2014 yıllarında tekrar gözden geçirilmiştir.1
Bu kitaplardan başka “Pardus Kurumsal 2 Kullanım Kılavuzu” kitabının 2011 yılında yayınlandığı görülmektedir. Maalesef kitabın yazarı ve hazırlayanlar hakkında bilgi bulunmuyor.2
İkinci nesil Pardus kitapları (Debian temelli)
2013 yılından itibaren daha önceki PiSi paket sistemi ve bağımsız taban terk edilerek, Debian temelli yeni altyapıya geçiş yapılmıştı.
Pardus sitesine Belgeler sayfasında yer alan KDE üzerinden konuları anlatan “Pardus İşletim Sistemi”3 başlığını taşıyan kitabın yazarları olarak Şenol Aldıbaş, Ömer Çakmak, Aslı Koplay ve Seda Arık görünmektedir. Kitabın üstünde yayın tarihi bulunmamakla birlikte, konular Debian tabanlı Pardus 2013 sürümü üzerinden anlatılmaktadır.
Belgeler sayfasında “Pardus XFCE” ve “LPI Sertifikasyon Kitabı” diye iki kitap daha bulunmaktadır.
“LPI Sertifikasyon Kitabı”4 ilk defa 2016 yılında sitede yayınlanmıştır. Kitabın içinde yayın yılı, çeviri olup olmadığı veya yazar bilgisi yer almaz. PDF imzasında yazar olarak “Barış Şimşek” görülmektedir. Kitap, adından anlaşılacağı üzere “Linux Professional Institute” tarafından hazırlanmış olan LPI sertifika sınavlarına yönelik olarak hazırlanmış. Linux masaüstünü kullanmak isteyen son kullanıcıya yönelik değildir.
Güncel Pardus kitapları
İnternetten erişilebilen veya satın alabileceğiniz 3 adet güncel Pardus kitabı bulunmaktadır.
Pardus XFCE5
Pardus Belgeler sayfasında bulunan “Pardus XFCE”6 kitabı içinde yayın yılı ve yazar bilgisi içermemekle olup, Pardus 21 üstünden konuları işlemektedir ve 2021 yılında yayınlanmıştır. PDF imzasına göre yazarı “Şenol Aldıbaş” görülüyor.7
Kitap kısa bir girişin ardından sistem ayarları, dosya yönetimi, disk yönetimi, paket/yazılım yönetimi, süreç yönetimi, Pardus sık kullanılan uygulamalar, Pardus uygulamaları, LibreOffice ve Pardus Etap Uygulamaları ve Pardus kurulumu bölümlerini içermektedir.
Kitabın büyük kısmını Ayarlar (Sistem Ayarları) ile Dosya Yönetimi bölümleri oluşturmaktadır. Bu bölümleri okuduktan sonra çok muhtemel kafanızda ayarlara veya dosya yönetimine dair çok da soru kalmayacaktır.
Pardus uygulamaları isimli bölümde Pardus’a özgü olan Pardus hoş geldin, Pardus güç yönetimi, Pardus yazılım merkezi, Pardus paket kurucu, Pardus USB biçimlendirici ve Pardus Java kurucu uygulamalar tanıtılmaktadır.
Pardus kurulumu bölümünde kurulum “Grafik Arayüz ile Kur” seçeneği üstünden anlatılmıştır. Burada “Pardus Çalışan” üstünden kurulum yapılabilen bir uygulamanın daha olduğunu belirtmekte fayda görüyorum.
Pardus Sistem Yönetimi
Gökhan Arslan tarafından hazırlanmış olan kitap, 2020 yılında Kodlab Yayıncılık etiketiyle yayınlanmış olup 292 sayfadır ve konuları Pardus 19 üstünden işliyor.8
Kitabın önce çıkan bölümlerinde; Genel Linux mimarisi, kabuk (shell), çekirdek (kernel), Temel Linux komutları ve sık kullanılan komutlar, Pardus 19 sunucu kurulumu, temel ağ hizmetleri, hizmet yönetimi, disk yönetimi, görev zamanlayıcı, ağ hizmetleri, SSH, FTP ve NTP hizmetleri, LAMP, Webmin, sistem izleme araçları, Tomcat web sunucu yönetimi gibi daha çok sunucuya yönelik işlemler anlatılmaktadır. Google Play üstünden satın alınabilen e-kitap sürümü de bulunmaktadır.
Temel Linux komutlarına 30 sayfa kadar yer ayrılmış. İçerdiği konuların daha çok sunucuya yönelik olması sebebiyle masaüstü araçlarına yer verilmemiş.
Basılı kitaptaki komut satırı ekran görüntülerinin okunurluğu düşük kalmış. Bu problem fark edilmiş olmalı ki, çoğu komut ayrıca metin olarak da paylaşılmış.
Herkes için Pardus kitabı
Eyüpsultan Belediyesi’nde uzun yıllar boyunca sistem ve ağ yöneticisi olarak görev yapan ve Pardus Dönüşüm Projesi’ni yöneten Hüseyin Güç tarafından hazırlanan kitap, 2021 yılında Kodlab Yayıncılık etiketiyle yayınlanmış olup, 302 sayfadır ve konularını Pardus 19 üstünden işlemektedir.9
Kitap, Linux Nedir bölümüyle başlamaktadır. Bu bölümde Linux’un tarihçesi, özgür yazılım nedir, özgür yazılım lisansları gibi konularda bilgiler verilmektedir.
İkinci bölüm Pardus başlığını taşımaktadır. Bu bölüm aslında kendi içinde pek çok alt bölüme ayrılmaktadır. Bu bölümde Pardus masaüstü ortamını tanıma, pencere davranışları, masaüstü ayarları, görünüm ayarları, dosya ve dizin sistemi, sistem ayarları, medya ve grafik araçları, ağ ve internet araçları, ofis araçları, yardımcı araçlar, uçbirim kullanımı konuları işlenmektedir.
Kitabın 15-207 sayfaları arası bu konulara ayrılmıştır. Bu bölümdeki anlatımlar o kadar detaylıdır ki, neredeyse her ayar10 ve ne işe yaradığı üstünde detaylı olarak bilgi verilmiş.
Kitabın üçüncü bölümü “Pardus Dönüşümü Projesi” başlığını taşıyor. Bu başlıkta Pardus veya Linux masaüstü dönüşümü planlayan kişilere yönelik çok değerli tecrübe aktarımı yapılıyor. Yönetim desteğinin alınması, son kullanıcılarla iletişim, analiz, planlama, test, pilot çalışma ve canlıya alma konuları gibi son derece değerli başlıklara yer verilmiş kitapta.
Kitabın geri kalan 70 sayfası “Merkezi Yönetim Araçları” bölümüne ayrılmış. Bu bölümde Lider Ahenk Yönetim Sistemi, Liman Merkezi Yönetim Sistemi, Lider Sunucu Kurulumu, Ahenk İstemci Kurulumu, Lider Sunucu Kullanımı, Liman Sunucu Kurulumu, Liman Sunucu Kullanımı konuları işleniyor.
“Merkezi Yönetim Araçları” bölümü her ne kadar son kullanıcıya uzak olmakla birlikte, Pardus dönüşümünü hedefleyenler için başlı başına bir hazine olduğunu vurgulamak gerek.
Kitabın ek bölümünde “Muadil Uygulama Listesi” altında Windows’tan Linux’a geçiş yapacak kullanıcı ve kurumlara yönelik alternatif uygulamaların listesi de sunuluyor.
Sonuç
Pardus ve Linux’un yaygınlaştırılmasına ve Pardus/Linux üstüne yayınlanmış eserlerin sayılarının artmasına ihtiyaç olduğu gözlerden kaçmamaktadır. Linux’un sürekli güncellenen doğası gereği basılı kitapların güncel sürümleri ve güncel sürümlerle gelen değişiklikleri içermesi mümkün olamamaktadır. Buna rağmen var olan kitapların yeterli düzeyde bilgi sunabildiği görülmektedir.
Son not:
Şenol Altıbaş tarafından hazırlanmış “Pardus Arayüz Kullanımı”11 ve LibreOffice12 eğitimlerine BTK Akademi sitesi üstünden erişmek mümkündür. Eğitimler tamamen ücretsizdir.
Dipnotlar:
1 Kitaplara Milli Eğitim Bakanlığına ait http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller sayfasından Bilişim Teknolojileri > Açık Kaynak İşletim Sistemi altından ücretsiz olarak erişmek mümkündür.
2 Pardus Kurumsal 2 Kullanım Kılavuzu kitabına şu adresten erişmek mümkündür: http://web.archive.org/web/20120121083515/http://www.pardus.org.tr/wp-content/uploads/Kurumsal_2_kullanim_kilavuzu_1.1.pdf
3 Pardus İşletim Sistemi kitabına şu adresten erişebilirsiniz: https://www.pardus.org.tr/kitaplar/Pardus-%C4%B0%C5%9Fletim-Sistemi-pardus.org.tr.pdf
4 LPI Sertifikasyon Kitabı’na şu adresten erişebilirsiniz: https://www.pardus.org.tr/kitaplar/LPI-Sertifikasyon-Kitab%C4%B1-pardus.org.tr.pdf
5 Bol görsel içermekte olan 180 sayfalık bu kitaba şu adresten ücretsiz erişebilirsiniz: https://www.pardus.org.tr/kitaplar/Pardus-isletim-sistemi-xfce.pdf
6 Pardus XFCE kitabına şu adresten erişebilirsiniz: https://www.pardus.org.tr/kitaplar/Pardus-isletim-sistemi-xfce.pdf
7 Yazar ile sosyal medya üstünden iletişime geçilmiş ve kitabı kendisinin hazırladığı belirtmiştir.
8 Pardus 19 ile Pardus 21 arasında kitabın anlatımını etkileyecek veya kitabın değerini düşürecek büyüklükte bir değişikliğin olmadığını vurgulamakta yarar görüyorum.
9 Pardus 19 ile Pardus 21 arasında kimi değişiklikler olmakla birlikte bu değişiklikler kitaba etki edecek veya kitabın içeriğini önemsizleştirecek boyutta değildir.
10 Tek tek saymadım, belki de cidden her ayar anlatılmış olabilir.
11 BTK Akademi üstünden ücretsiz edinmek mümkündür: https://www.btkakademi.gov.tr/portal/course/pardus-arayuez-kullanimi-16055
12 BTK Akademi üstünden ücretsiz edinmek mümkündür: https://www.btkakademi.gov.tr/portal/course/libreoffice-19817
Etiketler:
kitap
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.