ba
stringlengths
1
1.88k
ru
stringlengths
1
698
is_correct
int64
0
1
idx
int64
0
177k
Ҡатын-ҡыҙҙың яҙмышы...» – тип иланы.
Такова доля женская...» – и заплакала.
1
1,861
Борсолма, Артурың иҫән.
Не беспокойся, жив твой Артур.
1
1,862
Район гәзитендә генә түгел, өлкә матбуғатында ла уның хаҡында яҙып сыҡтылар.
О нем написали не только в районной, но и в республиканской газете.
1
1,863
Берәй ҡасан... – Мах бирмәйем үҙемсә, миңә лә ижад ят түгел, мин дә – хыяллы асыл, йәнәһе.
Когда-нибудь... – призналась я, намекая на то, что и мы не лыком шиты, что и во мне живет творческая натура.
1
1,864
Бер барғанда Суфия апай һөйләп алды, кейәүе бик алама икән.
Однажды тетя Суфия пожаловалась, что дочери не повезло с мужем.
1
1,865
— Һаумы, һалдат! – тинем дә ике ҡулым менән ныҡ итеп яурындарына ҡағылдым, дөрөҫөрәге – шапылдата һуҡтым.
— Здравствуй, солдат! – сказала я и сильно хлопнула его по плечу.
1
1,866
Нью-Йорктағы Азатлыҡ статуяһынан ике ярым тапҡырға бейегерәк икән беҙҙең һәйкәл – ҡылыс тотоп торған Әсә һыны.
Оказывается, главная фигура комплекса – монумент Родины-матери с мечом в руке – в два с половиной раза выше статуи Свободы в Нью-Йорке.
1
1,867
Уларҙы һәр ҡайҙа хәрбиҙәр оҙатып йөрөгән.
Их везде сопровождали военные.
1
1,868
«Күреп торам һеҙҙе, хәҙер сығам», тигәнде аңлатып, тәҙрә сирттем.
Я постучала в окно, давая знак: «Вижу, сейчас выйду».
1
1,869
Фатихтың, моғайын, уны күргеһе килер?
А Фатих, наверное, захочет повидаться с ней?
1
1,870
— Сиратты?! – Әсмә менән икәүебеҙ бер юлы һорап ҡуйҙыҡ.
— Очередность?! – разом воскликнули мы с Асмой.
1
1,872
Ә Дэн...
А Дэн...
1
1,876
Самат ағай ҙа кис һайын ат һалдырып уны алырға килә, арбаһына ипләберәк, йомшағыраҡ урынға ултыртырға өтәләнеп тора.
Дядя Самат каждый день приезжает за ней на лошади, старается усадить ее на более удобное место на телеге.
1
1,877
Айыусыға йыш йөрөй алмайым, берҙән – ҡыш, юл өҙөк, икенсенән, Рауил ағай менән Суфия апай күсенеп килде Тубылдан, Әсмә япа-яңғыҙы түгел.
Часто бывать в Аюсах пока не получается, во-первых – зимнее бездорожье, во-вторых – Асма теперь не одна, туда из Тобольска переехали дядя Равиль и тетя Суфия.
1
1,878
Тик әлегә... әлегә мин бар донъяға урғылған серле көй ихтыярында, йәнемде-тәнемде әсир иткән ҡулдар иркендә...
Но пока... Пока я во власти волшебной мелодии, переполнявшей всю округу, да что там – Вселенную, во власти магии, пленившей душу и сердце...
1
1,879
— Ишеттем, олатай, бүре түгел, айыу баҫты юлымды, шатун айыу.
— Слышала я, дедушка, но мне навстречу вышел не волк, а медведь, шатун.
1
1,880
Баяғы шәфҡәт туташын күрергә форсат төшкән, уныһы ҡолағына шыбырлаған: «Учениелар ваҡытында ниҙер булған, «приближенные к боевым действиям» итеп уҙғарылған улары.
Ей удалось встретиться с той самой медсестрой, та успела шепнуть ей на ухо: «Что-то случилось во время учений, проведенных в условиях, приближенных к боевым действиям.
1
1,883
Трептов паркындағы теге мөһабәт һәйкәл фонында төшкән фотоһын баҫтылар, бөгөнгө тыныс тормошта немец ҡыҙыҡайын үлемдән ҡотҡарған совет һалдатын данланылар.
Опубликовали его фотографию на фоне того величественного памятника в Трептов-парке, прославили советского солдата, спасшего немецкую девочку в мирное время.
1
1,884
Уның итен нисек ашамаҡ?
Как можно есть его мясо?
1
1,885
Сабирҙан гармун Әшрәфкә күсте. Ул бейеү көйҙәрен һыҙҙыртты.
Сабир передал гармонь Ашрафу, тот заиграл плясовые мелодии.
1
1,886
Әшрәф МТС-та ремонт эшендә булған, ике аҙна бармаған Айыусыға.
Ашраф две недели не был в Аюсах – находился на ремонте в МТС.
1
1,888
– Фатих, уның тауышы.
– Фатих, это его голос.
1
1,889
Төҫлө телевизорҙар сыҡҡан, беҙ күрмәгәс тә...
О том, что появились цветные телевизоры, хотя когда еще мы их увидим...
1
1,890
Эштән һуң тура ҡартәсәйемә йүнәлдем, күңелем болоҡһоһа, уны күрмәй түҙмәйем.
После работы я направилась к картэсэй, мне бывает необходимо повидать ее, когда на душе тоскливо.
1
1,892
Сумдым бит! Әллә ниндәй сихри көскә эйә Фатихтың күҙҙәре, электән тоя инем, ҡарашымды ҡасыра инем.
Я давно ощущала, что глаза Фатиха обладают какой-то таинственной силой, и всегда прятала взгляд.
1
1,894
Их, дуҫҡайҙарым, белһәгеҙ ине, нисек өҙөлә йөрәгем һеҙҙең өсөн!
Эх, друзья мои, знали бы вы, как я переживаю за вас!
1
1,895
Сәкинә апа тағы директорға әйләнде:
Сакина-апа вновь стала директором:
1
1,897
Менәүәрә менән Динис ҡышҡы каникулда бөтә ауылдың күҙ алдында урам буйлап ҡултыҡлашып йөрөнөләр.
Во время зимних каникул Мунавара и Динис на виду у всей деревни ходили под ручку.
1
1,898
— Берлин стенаһы тураһында әйткәнме?
— А о берлинской стене написал?
1
1,900
Һәм бына – собханалла – ике малай!
И вот – хвала Аллаху – двое сыновей!
1
1,901
— Фатих ҡайтты! – ти һалды Әшрәф, мин асыуланып ҡарағас.
— Фатих вернулся! – ответил Ашраф на мой сердитый взгляд.
1
1,904
Аңланым Сабирҙы: Фатихтың күңелен күрмәк, уның хистәрен миңә еткермәк булып йырлаһа ла был йырҙы, үҙенең мөхәббәтен, Баймаҡ һылыуын һағынып теленәлер бәғере.
Я понимаю Сабира: хотя он пел эту песню от имени Фатиха, чтобы донести до меня его чувства, наверное, и сам тоскует по своей любимой девушке из Баймака.
1
1,905
Һеҙҙең өсөн йөрөйөм тапанып, таштай ауыр йөк аҫып.
Ради вас ведь целый день на ногах с такой ношей.
1
1,906
— Мамай курганындағы мемориаль комплекс хаҡында йыш яҙалар, фотоһын баҫалар.
— Пишут о мемориальном комплексе на Мамаевом кургане, публикуют оттуда фотографии.
1
1,907
Ярай ҙа беҙ мотоциклда, йөк күтәреп атларға түгел.
Хорошо, что мы на мотоцикле – не придется тащить в руках такой груз.
1
1,908
Ә уныһы ҡайҙа йөрөй, әллә минең ошо моңло дуҫымды әҙәмгә һанамай ҡыланамы? Ғәрипләнеп ҡайтҡан, тип?!
А где же она, неужели из-за какого-то незначительного увечья решила отвергнуть любовь нашего друга?!
1
1,910
— Нурия, әйҙә вальсҡа!
— Нурия, станцуем вальс!
1
1,911
Әсмәнең Артур менән йәшәүенә йыл ярым уҙып киткәндер.
Прошло полтора года с тех пор, как Асма и Артур стали жить вместе.
1
1,914
Һүҙ йолҡоп ҡарағайным, өндәшмәй.
Пыталась дознаться, в чем дело, – молчит.
1
1,916
Белә инде бөтәһен, Әшрәфтең Әсмәне яратыуын да – кешеләр магазиндан тауар ала, алмашҡа, аҡсаға ҡушып, мәғлүмәт тә ҡалдырып китә. Ғәҙәт...
Конечно, ему известно все, даже любовь Ашрафа к Асме – ведь люди, покупая в магазине товар, кроме денег, оставляют еще какую-то информацию. Так уж повелось...
1
1,918
«Для дальнейшего лечения направляется по месту жительства» тигәне генә аныҡ яҙылған.
Четко написаны только слова «Для дальнейшего лечения направляется по месту жительства».
1
1,919
— Бәлки, тороп та ҡалырым һеҙҙә... – тип ҡуйҙы Заһира.
— Кто знает, может, и останусь у вас... – откликнулась Загира.
1
1,920
Үҙен күрмәҫ элек үк тойҙом Заһираның хәсиәтен, тағы бер әхирәтемде тапҡандай булдым.
Еще до встречи с Загирой я почувствовала в ней родственную душу, поняла, что приобрела еще одну подругу.
1
1,924
* * *
* * *
1
1,925
ЗАГС-ҡа барманылар...
В ЗАГС они не ходили...
1
1,926
— Һин дә онотма! – тине ахырҙа Заһира.
— Не забывай и ты! – выдохнула в конце Загира.
1
1,927
Яҙғыһын военкомат аша юллап Мәскәүгә операцияға ебәргәйнеләр, тубығы бөгөлә хәҙер, яртылаш...
Весной по ходатайству военкомата отправляли в Москву на операцию, теперь колено почти до конца сгибается...
1
1,928
Өндәшмәй генә боролдом да туп-тура күҙҙәренә ҡараным.
Я молча повернулась и посмотрела прямо ему в глаза.
1
1,930
Герой булып ҡайтҡан егетебеҙ, бер ҡараһаң.
Наш друг вернулся героем.
1
1,931
Оҫта бейей, һүҙ ҙә юҡ.
Нет слов – пляшет она здорово.
1
1,932
Таныш моң, таныш һүҙҙәр яңыса, көтмәгәнсә яңғырап, йөрәгемә һарылды:
Знакомая мелодия, знакомые слова зазвучали по-новому, лаская сердце:
1
1,935
Сабир үҙенең физик кәмселегенә күнә алмай аҙаплана, шул ғына ҡамасау булмаһа?
Только Сабир не может свыкнуться со своим физическим недостатком, не станет ли это препятствием?
1
1,938
Сабир белмәй әле...
Сабир пока ничего не знает...
1
1,939
— Юҡ, Толпарсыҡҡан ауылдан алыҫ ҡына ул, ике саҡырымлап барҙыр, – тинем.
— Нет, до Тулпарсыккана довольно далеко, километра два от деревни, – ответила я.
1
1,941
Тик...
Но...
1
1,942
Һәр көнө генә түгел, һәр сәғәте, һәр минуты ғазап бит!
Не только каждый день, но и каждый час, каждая минута были испытанием для тебя, подруженька моя!
1
1,943
Исемен белә инем, фамилияһын, егет һиҙенер тип, төпсөнмәнем.
Фамилию не стала выспрашивать, чтобы друг не заподозрил чего.
1
1,946
Үҙем ҡатмарлыраҡ булһам да, асыҡ кешеләрҙе яратам – ауыҙым йырылып китте, шулай ныҡ оҡшаны был ҡыҙ миңә.
Сама я несколько скрытная, но открытых людей люблю – заулыбалась во весь рот, так мне понравилась эта девушка.
1
1,948
«Амангилде, Асҡар...
— Амангильды, Аскарово...
1
1,949
Уҫал кешегә оҡшамаған, күҙҙәре көлөп кенә тора.
Вроде не вредный по натуре, взгляд приветливый.
1
1,950
— Ышылдыҡ аҡҡоштар, – тине ҡоҙаса, йылмайып.
— Это лебеди-шипуны, – сказала молодая сватья с улыбкой.
1
1,951
Хәйер, күпселек уны хупланы, ҡулынан килгәнсә ярҙам итергә, кәңәш бирергә тырышты.
Хотя большинство одобряло его поведение, старалось помочь советом и делом.
1
1,953
— Абау, был апайҙың сумаҙаны үҙе дәү, үҙе ауыр, килен һандығы тиерһең! – Камила тик тормай, минең бәләкәй саҡтағы телдәрлегем уға күскән.
— Ужас, какой большой и тяжелый чемодан у этой тети, прямо как невестин сундук! – не удержалась Камила: моя детская прямолинейность перешла к ней.
1
1,955
Шунда...
Вот там и...
1
1,958
— Эйе, сират. Һәр ҡатындың тәғәйенле төнө билдәләнә, ире менән бергә уҙғарырға.
— Да, да, ведь для жен назначалась очередь, кому сегодня провести ночь с мужем.
1
1,959
Шунда...
Там...
1
1,961
Ниңә мин, Әсмә йә Мәүлиҙә һымаҡ, бер күреүҙән ғашиҡ була алмайым?
Почему я не могу так же влюбиться с первого взгляда, как Мавлида, как Асма?
1
1,962
— Ярар, Фатих, Сабир, мин өсәүләп килеп алабыҙ һине, берәй сәғәттән. Әҙерлән!
— Хорошо, через час мы втроем – Фатих, Сабир и я – зайдем за тобой.
1
1,965
Бәрәкәт, бер үк уҡыу йортонда, бер үк баҫҡыстарҙан менеп-төшөп йөрөгәнбеҙ ҙәһә!
Надо же, получается, мы учимся в одном и том же учебном заведении, ходим по одним и те же лестницам!
1
1,966
Уға ла йоҡто кәйефем: көлә-көлә эргәмә, һарғайған япраҡтар араһынан ҡурпылаған йәшел үләнгә сүкәйҙе.
Мое настроение передалось и ему: тоже рассмеялся, присел на траву.
1
1,967
Сабирҙың, һыңар аяғын саҡ ҡына ипһеҙерәк баҫыуына иғтибар биреүсе булманы ла.
Никто даже не обратил внимания, что Сабир чуть прихрамывает на одну ногу.
1
1,968
Ауырымды төшөртөүҙән, абортҡа барыуҙан башҡа сарам юҡтыр, ҡыҙый?!
У меня, пожалуй, нет другого выхода, кроме аборта?!
1
1,969
Мин ике хат яҙҙым.
Я написала два письма.
1
1,970
— Аңлашыла. Дәртеңә – дарман, Кәбир.
— Да сбудутся твои мечты, Кабир!
1
1,975
Шәрифә апайымдарҙа ятып уҡыным. Динис ауылға һыпыртты, унда уны ике кеше тарта: Толпарлы Ботвиннигы Илдар һәм Толпарлы шағирәһе Менәүәрә, уныңса – Варька. Ҡайһыһы нығыраҡ тарталыр?
Жила у тети Шарифы. Динис уехал в деревню, туда он рвался из-за двух человек: Ильдара – соперника своего по шахматам и нашей поэтессы Мунавары, или Варьки, как он называл ее.
1
1,976
Әшрәф менән ымлашып ҡына һөйләшәбеҙ: урманды шомло тынлыҡ солғаған, тауыш бирһәң, һил тертләр ҙә өҫтөңә ҡолар кеүек.
Разговариваем с Ашрафом знаками: лес погружен в тревожную тишину, кажется, что от любого звука она, эта тишина, вздрогнет и рухнет.
1
1,977
Башымды ташҡа орорҙаймын.
Готова голову разбить о камень.
1
1,979
Нимә булған минең сая дуҫыма?!
Что случилось с моей бесстрашной подругой?!
1
1,980
Ике күҙе Әшрәфтә, тик тегеһе башын ҡырын һалған да ҡараштарын тәҙрәгә төбәгән: шул яҡта, клуб тәҙрәһе уйылған яҡта, – Айыусы, унда – Әсмә...
Она и не пытается скрыть свои чувства – смотрит на Ашрафа, не отрывая глаз. А тот склонил голову набок и устремил взгляд в окно: на той стороне, куда оно выходит, находится деревня Аюсы, а там – Асма...
1
1,984
Машина үтеп китһә, саңға күмелеп ҡалабыҙ ҡалыуын, уныһы беҙгә, ауыл кешеһенә, нисшут, тупраҡ еҫкәп өйрәнгән баш.
Правда, когда рядом проезжали машины, нас окутывало облако пыли, но нам, сельским жителям, не привыкать к этому.
1
1,986
Беҙ ҙә мауығып алдыҡ ошо эш менән: тағы ярты быуаттан, ВЛКСМ-дың 100 йыллыҡ юбилейында табып алып уҡыһалар беҙ яҙғанды, ҡыҙыҡ таһа?!
Мы тоже увлеклись: интересно же – прочитают наши письма через полвека, на 100-летнем юбилее ВЛКСМ?!
1
1,988
Өс трактор арбаһы булды ла ҡуйҙы.
Получилось три тракторные тележки.
1
1,990
Кешеләр нимә тиер?
Что скажут люди?
1
1,991
Әсмә башҡа нәмә хаҡында ишетерлек, уйларлыҡ халәттәме, – мәгәр һүҙен дауам итте:
Вряд ли Асма была в состоянии слышать и думать, она продолжала свое:
1
1,992
Урамға сығырға кәрәк тәһә тиҙерәк, клубта кино күрһәтеп бөтәләр был ваҡытта, бына-бына танса башланасаҡ.
Надо поторопиться, в это время в клубе как раз заканчивается кино и начинаются танцы.
1
1,993
Нурия, ҡыҙый, бик ныҡ, бик-бик ныҡ аҡҡош булғым килде шул минутта, хатта әйләндем дә аҡҡошҡа, биллаһи!
Нурия, подруга, в эту минуту мне очень захотелось стать лебедушкой, честное слово, и в самом деле почувствовала себя таковой: руки мои превратились в крылья и я полетела!
1
1,994
Ҡыҙсыҡтың беләгенән тотоп алып, тротуарға сығарып өлгөргән, тик үҙен теге машина бәреп үткән, уң аяғына тейгән.
Схватил девочку за руку и вытолкнул ее на тротуар, а та машина задела его самого, повредила правую ногу.
1
1,996
Иң тәүҙә – Әсмә.
Сначала – Асма.
1
1,997
Көҙгө каникулда район үҙәгенә Әсмә менән икәүләп почта машинаһына ултырып барҙыҡ.
На осенних каникулах вместе с Асмой на почтовой машине поехали в районный центр.
1
1,999
Янғындан һаҡланыр өсөн.
Чтобы предупредить пожары.
1
2,000
Ул, сәй эсеп тә тормай, Толпарлыға ашыҡты.
Он отказался даже от чая, заспешил домой.
1
2,003
Баяны-ние менән ултырғыстан һикереп торҙо, көй ҡапыл туҡтағас, бөтәһе лә уның яғына ҡараны ла ҡатты.
Вскочил со стула в обнимку с баяном, музыка стихла, и все обернулись в их сторону.
1
2,005
Гонаһымдың тере шаһиты булып үҫерме ул бала?!
— И ребенок будет расти живым свидетелем моего греха?!
1
2,007
— Нурия, һиңә нимә булды?
— Нурия, что с тобой?
1
2,009
Медсестра апайға рәхмәт инде: Артурҙы тәрбиәләргә кәрәгер тип, эшенән ярты шешә спирт, бинттар килтерҙе, дарыуҙар тотторҙо, кәңәштәр бирҙе.
Спасибо той медсестре: она принесла флакон спирта, бинты для ухода за Артуром, оставила лекарства, дала советы.
1
2,011
Күҙ асып ҡына йомған арауыҡ бит ул тарих өсөн йөҙ йыл: кемдер, ниҙер бар булыр был донъяла, кемдер, ниҙер юҡ булыр...
Для истории сто лет – это миг. За это время кто-то, что-то уйдет из бытия, кто-то, что-то придет...
1
2,013
«Юк, кайтмыйм, хәзер анда кемем бар...
«Конечно, я никуда не поеду, и нет уже у меня там никого из родных...
1
2,015
Ғәжәп, башҡа студенттар ауылға ҡайтырға, ҡалала ҡалһа, тансы тип ашҡынып тора, ә бындағылар – оҫтаханала, кешегә күтәрелеп тә ҡарамай, һүрәт төшөрөү менән мәшғүл.
Что интересно, студенты других учебных заведений по выходным обычно спешат на танцы или домой в деревню, а эти сидят в мастерской и занимаются живописью, даже не обращая внимания на тех, кто входит в студию.
1
2,016
Ә ары – ҡарағас урманы!
А там – лиственничный бор!
1
2,017
Таныш гинекологының дежурына үҙенекен дә тап килтереп, Әсмәне кистән үҙе менән эйәртте лә, иртүк етәкләп алып ҡайтып, миңә тапшырып китте.
Увела Асму с вечера с собой к знакомому гинекологу, у которого как раз было ночное дежурство, а утром привела назад и оставила на мое попечение.
1
2,019