id
stringlengths
2
6
revid
stringlengths
2
6
url
stringlengths
39
43
title
stringlengths
1
85
text
stringlengths
5
182k
128565
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128565
Heinrichsmühle (Esselbach)
De Eihede Heinrichsmühle is a zua Gemarkung Steinmark vo da boarischn Gmoa Esselbach im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart ghearnde Mui. Geografie. Heinrichsmühle liagt auf links vom Wachenbach im Spessart zwischn da Vaoanigung vo Esselbach und Steinmarker Bach zum Wachenbach und Alte Wachenmühle. Gschicht. De Eihede Heinrichsmühle is uma 1700 Lohmühle gnennt worn. De Mui hod bis 1940 gmoin.
128566
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128566
Kieseckersmühle
De Eihede Kieseckersmühle is a zua Gemarkung Steinmark vo da boarischn Gmoa Esselbach im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart ghearnde Mui. Geografie. Kieseckersmühle liagt auf rechts vom Heinrichsbach im Spessart zwischn Schleifthor und da Mindung in an Wachenbach. Gschicht. De Eihede Kieseckersmühle is 1693 duachn Bau vo oana Mui entstondn. De Mui is 1790 eaweitat worn.
128567
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128567
Dorf
A Dorff is a zammdrengta Sidling vo Leit oda a Gmoi, dej wou grejssa wej a poa Hiaff u klejna wej a Stod is un a Bvelkaring vo gwenle a poa hundat bis a poa tausnd Leit houd. Doaff wiad eftas aa fia an Weila oda a Stedtl gsogt, wemma s ned aso gnau nimt. Af Englisch song s, goa wou d Deaffa gwenle i lendlicha Regiona z finna san, zou bstimmte Furma vo Stodviatln "urban villages" (stodarischa Deaffa). Un in n Deitschn song s, aa duatn wou s ned wiakle im d Deaffa gejd, bejmischa Deaffa... wenn se da Saks ned askennt. Deaffa in ainglicha Sinn san am mejran af Daua baut u mid festa Bhausunga; owa, duach d Gengt zejngada Deaffa ko s inra Gsellschaft aa amol gem. Weitas san d Bhausunga ba d Deaffa ret gnoucht baranond u ned weit iwa d Landschaft zastraad, wej a umlingads Ghiaf oda a "Streisidling". Freja san Deaffa a typischa Gmoischaftsfurm fia Gsellschaftn midna "subsistentn" Landwiatschaft gweng, aa wennsas i Gsellschaftn mid ondane Wiatschaftszweigg aa gem houd. Wos amtle a Doaff is, gejd ertle u zeitle aa assanand. Z Groussbritannia houd a Sidling es Recht krejgt, se a Dorff zen rejffn, wenn s a Kirng baut houd. Oda z Bayan is heit ar ejda Sidling mid zeah oda mejnra wej zeah Woanheisa, wenn s koa Stod ned is, a Doaff. I d mejran Kultuan hod s frejas ned aso vill Stedt gem u d Leitn hom ejara om Land glebt. Ejascht mid da Industrielln Revoluzion san d Leit i groussn Zoln af oa Flekkal zammzong, min Zil i d Fabrikn zen oawan; d Konzentrazion vo Leitnan hod Deaffa wachsn loua u zou Stettl u Stedt gmacht. Des houd a Spezialisiring vo d Orwatskreft u von n Handweak gstitzd oda gfirdat u d Entwicklung vo villnan Gweabnan virabracht. Da Trend vo da Vastodaring gejd ollawal weita, u wenn eftas scho nimma zwengs da Industrialisiring. Historisch hod ma d Heisa baranand baut zwengs da Gselligkeit un en Schutz, dawal mas Umland bstellt houd. Tradizionella Fischadeaffa grindn dageng statts af da Boḏnwiatschaft af n Gwassabau un n Fischatum u ling i da Gnejchtn vo Fischgrindt. Es git weitas owa aa Weba-, Hofna-, Flejza- u Handladeaffa. I da Teaminologi vo d Namensfurschha wean Doaffnama "Komonymm" (vo Altgrichisch κώμη "Dorff" un ὄνομα "Nama", etym. "Hoimnama") gnennt. Asien. Indien. "D Sejll vo Indjen lebt i sanane Deaffa," hod da Mahatma Gandhi õn n Õfang von n 20. Jh. gsogt ghot. Nou an Zensus vo 2011 lem 68.84% vo d Inda af umma 640 000 Deaffa. Umma 236 000 indische Deaffa hom a Bvelkaring vo wenga wej 500, weand umma 4000 Deaffa a Bvelkaring vo mejara wej 10 000 Leit hom. D mejran Deaffa hom an aingan Templ, a Moschee oda a Kirng ohange vo de lokalnan religjesnan Gruppn. Vulksrepablik China I Festland-China, san Deaffa Untaobtoalunga vo Gmoina oda Stedt . Repablik China (Taiwan) I da Repablik vo China (Taiwan), san Deaffa Untaobtoalunga vo Gmoina u Landkroasstedt. A Doaff wiad "tsuen" oda "cūn" (村) unta ra lendlicha Gmoa (鄉) un "li" (里) untar a stodarischn Gmoa (鎮) oda a Landkroasstodt gnennt. Indonesien. Z Indonesia, ohange doudavo wej dass s vawoltarisch greglt is, hoisst ma d Deaffa Desa oda Kampung (amtle "kelurahan"). A "Desa" (vo Sanskrit moint aingle "Land" u findt se aa in Nama "Bangladesh") wiad vawoltt nou Tradiziona u Gwoanatsrecht ("adat"), weand a "kelurahan" nou "modeana" Maßsteb vawoltt wiad. A "Desa" findt se gwenle i lendlinga Regiona, weand a "kelurahan" genrell stodarisch vawolt wiad. A Doaffbuagamoista wiad "kepala desa" oda "lurah" gnennt. Allzwoa wean duach d lokala Gmoi gwelt. A "desa" oda "kelurahan" is d Untatoaling von an Subdistrikt ("kecamatan"), wos a Untatoaling von an Distrikt ("kabupaten") odar a Stod ("kota") is. A aanles Konzept gits fia ganz Indonesia, owa s git vill Variaziona zwischn de villnan duatatnan Gruppn. Af Bali san bspw. Deaffal vo Gruppn vo tradizionellnen Weilan ("banjar") bildt woan, d wou a Grundloḡ von n Balinesischn Gsellschaftslem san. In n Minangkabau z Westsumatra wean tradizionella Deaffa "nagari" gnennt (von an Sanskritwoat fia "Stod", wos se aa i Nama wej "Srinagar" findt). Generell ko ma song "desa" u "kelurahan" san Gruppn vo Weilan ("kampung" af Indonesisch, "dusun" in n Javanischn, "banjar" af Bali). Bsundas z Brunei u z Indonesien is a Doaff a Kampung. Eiropa. Slawische Lenda. Selo (kirillisch: село; poulisch: sioło), "Selschaft" (d. h. a Woat, wou vawandt is mid Sol, Salon, Gsell uaw.)"," is a slawischs Woat, wos Doaff i Bosnia-Herzegovina, Bulgaria, Kroazia, Noadmakedonia, Russland, Serbien u da Ukraine. Bspw. git s recht vill Oatt miḏn Nama "Novo Selo" ("New Village") z Bulgaria, Kroazia, Montenegro, Serbia u Noadmakedonia. A andas slawischs Woat, wou etymologisch mid Latein vīcus, grichisch οἶκος, ahd. wīh zammhengt, is ves, "Sidling", (poulisch: wieś, "wioska", Bejmisch: ves, vesnice, Schlowakisch: ves, , ). Z Slovenia wiad s Woat "selo" dialektal u fia ganz kloina Deaffa (mid wenga wej 100 Leit) gnutzd. Z Russland is s "ves" archaisch, findt se owa i Spriich un Oatsnama, wej Vesyegonsk. Bulgarian. Z Bulgaria variian deja Deaffa vo 5 bis 30 Familn bis a poa tausnd Leit. Nou an Zensus vo 2002 lemma 2 385 000 Bulgarn i Deaffan. A 2004ra "Human Settlement Profile" z Bulgaria von n "United Nations Department of Economic and Social Affairs" moint:D intensivane Migrazion is vo Stod za Stod. Umma 46% san vo oina Stod af d onda zong. D Prozentt vo Doaff->Stod-Migrazion san signifikant wenga mid 23% un Stod->Doaff-Migrazion mid 20%. Dej Doaff-Doaff Migrazion is 11% gweng.Weitas stejd duatZoustand un Umwelt vo d Kloastedt u Deaffa is goud, wemma dan gringan Stondard vo da Infrastrukua assa acht loud.Z Bulgaria is s scheints populea woan, Deaffa zwengs da Atmosfea, da Kultua, en Handweak, da Gostfreintschaft u da Natua zn bsouchn. Des nennt ma duatn "selski turizm" () oda Doafturismus. Russland. Z Russland lem nou en Zensus vo 2010 26.3% i Doaffsidlinga (сельские населённые пункты). Z Russland git s mejrane Furma vo sechttanan Doaffsidlingan, doudrunta "Deaffa" () u "Selschaft" (). Historisch is da formala Status religjes gweng, a "Giatl", d. h. a Stod, () houd a Katedral ghobt, a "Selschaft", d. h. a Doaff, () a Kirng un a "Deaffa" () weda nu. Dej am weitan untane Vawoltingsoahait in Russischn Reich, is a "Waltschaft" (Волость), da Noufulga doudavo i da Sowjetunion un in modeana Russland, is a "Selrout" ("Selsowjet"), wou zamm mid a poa Nouchboadeaffal an Hapsitz inrana "Selschaft" houd. Vo de 60ga bis i d 70ga is d Empvelkaring vo d kloina Deaffa viratrim woan, doudaduach dass ma d Bauan hilft, en groussn "Hupfa" vo de kloinan "peaspektivlousnan" Hiaff af Deaffa mid kollektiva oda stotlicha Landwiatschaft oda goa af d Stedt zen schaffn. Dej mejran lendlichn Bawohna vo Russland oawan i da Londwiatschaft un es is ganz iable, dass aa eana ira Essn őbaun u heastelln. Zwengs dem dass a grousskopfata Stodara Haisa am Land fia se a extrigs Ferienhaus kaffa, san a russischa Deaffa owa aa zou Datscha-Sidlinga gwoan. Dej oltn Kosaknregiona von sidlinga Russland u da Ukraine min fruchtboan Buan u da falnden Leibaingschaft houd a ondas Sidlingsmodl wej s zentrala u neadlinga Russland. Dawal d Bauan von n zentraln Russland in n Doaff i da Gnejchtn von n Goutsheann gsidlt hom, hom d Kosakn aingane Hiaff ghobt, d wou ma "Chutor" hoisst. Mejrana "Chutorna" midnan Doaff san a Vawoltingsoahait mid an Zentrum in a "Staniza" gweng. Sechtane "Stanizan" mid uaft a poa tausnd Eiwohna san gwenle grejssa gweng wej a "Selschaft" in zentraln Russland. Ukraine. I da Ukraine is d "Selschaft" resp. es Doaff (село = selo) dej am weitan untana Vawoltingsoahait. Deaffa kinna a individuella Vawolting ("сільська́ ра́да") oda a gmoisama Vawoltung vo merane Deaffa hom. Se kinna aa unta da Jurisdikzion vo da Vawolting von an Stodroud ("міська́ ра́да") oda an Sidlingsrout (с"елищна́ ра́да") steng. Es git weitas a Oat vo Sidling, wou ma af Ukrainisch "Selischtsche" (селище) hoisst u wou ma generell mid Sidling iwasetzt. In n Ukrainischn Gsetz wiad dou zwischn Sidling vo stedtischa Oat u Doaffsidlinga ned untaschin. Se han kleannane lendlinga Sidlinga, d wou amol a "Chutir", a Fischadoaff oda a Datscha gweng sa kinna. Vawoltt wean s von an Doaffroud ("silrada") von an Doaff i da Gnejchtn. Ej amols wiad s Woat "Selischtsche" aa mejara generell gnutzd fia d umlingadn Sidlinga vonrana grejssanen Stod. Dej Zwoadeitekait wiad vamiḏn, duach d Nutzung vo da Okiazing "smt" (селище міського типу, d. h. Sidling vo stedtischa Oat). Da "Chutir" (ukr. хутір, russ. хутор, wul ung. határ, ahd. huntāri), u d "Staniza" (ukr. станиця) san nimma toal vo da Vawoltungsglidaring, vua ollm zwengs en Kollektivismus. "Chutirna" san kloina lendlicha "Hiaff". Sej han populea woan, wejs in frejn 20. Jh. d Stolypin-Reform gem houd. Ba da Kollektiviring hom s owa zvill Grund ghobt un ara Bsitz is vo destweng unentschedigt vastotlicht woan. Aa d "Staniza" hod i da Ukraine aswej a Vawoltingsoahait ned iwalebt. D "Staniza" is a Oat Kollektivgmoi mid oa oda mejranen Sidlingan, doudrunta Deaffa, Chutirna un ondane. Heit git s "Staniza"-fermige Gmoindn blouss mea i Kuban z Russland, wou Ukraina i da Zeid von n Russischn Zarnreich higsidlt woan san. Australien un Ozeanien. Nei Sejland Es tradizionella Māori Doaff hod "pā" ghoissn un is a bfestigta Bichlsidling gweng, d. h. oa wou uam afran Beagal sitzd. Foanbamstemm u Floas san d haptsechlinga Baustoff gweng. Wej z Australia wiad des Woat heit mejara fia Eikaffszentren u dagleichn gnutzd. Australia Es Woat Doaff, resp. village, wiad z eftas fia kloina planta Stodsidlinga wej Senioren- u Eikaffszentren oda Turistn-Arealna wej Schigebiat gnutzd. D kleannanen lendlichn Gmoina wean doudafia "townships" ghoissn. North America. In n Gensatz za Altn Welt is s Doaffkonzept vo Noadamerika ejara lousglejst vo n urspringlichn lendlichn Kontext. D Situazion z Mexiko u weita sidle oda Lateinamerika is aweng ondas, wal s nu mejra eigsessne Indiana i tradizionelln Deaffan git. Afrika. Nigeria. Dea Deaffa z Nigeria san ganz vaschin zwengs da Villzol vo kultuarelln u geografischn Untaschid. Noadnigeria In n Noaḏn untasteng dea Deaffa an tradizionelln Owahapt nu long vua den Haalin Krejḡ von n Shaikh Uthman Bin Fodio u spada aa nu. Selmols hom d tradizionelln Owahapt a unobhangiga Macht in ianen Lantl ghobt. Nou an Dan Fodio san Krejḡ um 1804, is d politischa Struktua in n Noan islamisch woan, u d Emir hom aswej politische, vawoltarische u spirituelle Fejara nou d Leit asgsoucht, wou midunta a so a Doaff vawoltn. An ejdas Hausa-Deaffl is gloatt woan von an Doaffowahapt (Magaji), es wou a Rechnschaftspflicht ghot houd gengiwa n Buagamoasta (Hakimi) afrana stodarischn Eemma. Da Magaji hod aa a Kabinet ghobt, es wou ejm ban reḡian von Doaff hilft. Mid da Schaffung vo da "Native Authority" i d nigerianischn Provinzn is z Kolonialzeitn d autokratischa Macht vo d Doaffowahapta untagoadnet woan unta d Fejaring vo d Ämta oda Stotsdejna. Aa wenn d Vafossing vo da Bunnesrepablik Nigeria d Funkzion vo d tradizionelln Owahapt ned õdakennt, weans ollawal nu gacht in iananen Deaffan u politischa Amtsinhowa arranschian se mid ejna, im õ d Leit zen kumma. In n Hausa hoisst ma s Doaff "ƙauye" un an ejdas Reḡiringsareal houd a poa ƙauyuka (Deaffa). Z. B. Girka is a Doaff za Stod Kaita i n Land Katsina z Nigeria. Se hom Loambautn mid Stroudachln, wej ba d mejran Deaffa in Noaḏn sigt ma mejara u mejara aa Blechdachln. I d mejran Deaffa in n Noaḏn hom d Leit koa Trinkwossa ned. Se nemma s Wossa von Weiha oda vo d Fliss. Ondana hom a Glick u hom an Brunna, wou ma dalaffa ko. D Fraualeit huschn muangs asse a Wossa vo d Quelln zen huln. Dej Reḡiring bohrt owa fia d Leit scho Brunna, dass s bessa wiad. Aa Elektrizität u GSM wiad mejara u mejara i d Deaffa asbaut. Sidnigeria Doaffbwohna i da sidestlingan Region lem trennt i "Hittnvabendt nou da Vawandtschaftszougherikait". Zmol d Rengwoldregion vo de Igbo dominiad wiad, wean d Deaffa duatn "ime obodo" ghoissn. A typischs groußs Doaff ko a poa tuasnd Eiwohna mid an zammatn Moakt, Anga u Glaam hom.
128568
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128568
Sylvan im Weihersgrund
De Eihede Sylvan im Weihersgrund is a Forsthaus, wo zua Gemarkung Fürstlich Löwensteinscher Park vo da boarischn Gmoa Bischbrunn im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart gheat. Geografie. Sylvan im Weihersgrund liagt auf im Spessart und buidt a Exklave vo da Gmoa Bischbrunn im Fürstlich Löwensteinschen Park. De Eihede befindt se auf oana Lichtung links vom Heinrichsbach zwischn da Vaoanigung vo Metzenbach und Weihersbach zum Heinrichsbach und Schleifthor. Gschicht. Sylvan im Weihersgrund is in de Joar 1817 bis 1819 im Rohma vom Zaunbau fian Löwensteinschen Wildpark ois Forsthaus earicht und nochm remischn Gott vom Woid bnennt worn. 1948 is de Eihede zu oana Wiatshaus umgwondejt und 1972 am Deitschn Ojpnvaoan vapocht worn.
128569
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128569
Numidische Schrift
D numidische oda aa libysche Schrift is a Alphabetschrifd, d wou ma von n 3. Jh. v. bis zen 3. Jh. n. Kr. umatum z Noadafrika fia s Numidisch oda d altlibyschn Dialektt gnutzd ghobt houd. Es is a Konsonantnschriftd oda Abdschad, wou ma nea d Konsonantn u ned Vokal von an Woat schreibt. Gwissamaaßn a Asnom is a Graphem fia an Vokal i Endposizion. Aa d Geminazion oda Konsonantnleng hod ma ned gschrim. D Schriftrichting is untaschidle gweng. Gschichtt. Dej Schrifdzoichn loua se niad von n fenizisch-punischn Alfabet oloatn. Nou an Robert Kerr hod ma d Schrift omed unta da Herrschaft von n Massinissa entwicklt. As da libyschn Schrift hod se dej vo de Tuareg gnutzteTifinaγ-Schrift entwicklt. Varbroiting un Antziffaring. Bislang hod ma umma 1.200 Inschriftn in Raum zwischn Mittlmeja, Nil, Niger u d Kanarn gfunna. Am grejssan is d Dichtn vo Inschriftn z Tunesien un i de õgrenzatn Gebejtt z Algerien. Es loua se zwou groussa Gruppn vo da Schrifd unnascheiḏn: a estlinga Variantn mid da Westgrenz z Algeria un a westlinga Fuam mid mejara Zoichn. Dawal d westlinga Schrifd nea toalweis antziffat is, hod ma d Lautweat vo d Zoichn vo da estlinga Varietejt fast vollstende bstimma kenna. Asschloḡ gemd fia d Antziffaring is dej fenizischa Bilingue õn n Pfeilagrobmol z Thugga i Tunesien gweng, dej wou ma af s 2. Jh. v. Kr. datiat. D westlinga Variantn wiad ej amols aa „Libysch-beaberische Schrifd“ ghoissn. Z Marokko hod ma scheints vo da westlingan Variantn umma 100 Inschriftn gfunna. D estlicha Variantn. Dej estlicha Variantn, wou mid Hilf vo da fenizisch-numidischn Bilingue vo Thugga entziffad woan is, findt se in n folngatn, zamm mid da Umschrid, en fenizischn Entsprechungan un en Tifinaγ.
128572
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128572
Torhaus Aurora
De Eihede Torhaus Aurora is a Forsthaus, wo zua Gemarkung Bischbrunner Forst vo da boarischn Gmoa Bischbrunn im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart gheat. Geografie. Torhaus Aurora liagt auf noadwestli vom Doaf Bischbrunn on da Stootsstroß 2312 (friaha Bundesstroß 8) zwischn da Kreuzhöhe und da Palmshöhe. Gschicht. Torhaus Aurora hod bis 1789 ois Zojstation, donoch ois Forsthaus diant. 1796 is fias domoige hejzane Fojtorhaus a Haus aus Stoa baut worn. Torhaus Aurora is spatstns ob 1824 vo Bischbrunn vawoit.
128575
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128575
Langasandur
Langasandur (dänisch: "Langesand", friara "Nybo", boarisch weatli: Longa Strond) is a Uatschoft auf d Färöer om Ostgstod fo da Haptinsl Streymoy. Om 1. Jenna 2020 hods bei ana Flech fo 5,05 km 45 Eiwohna ghob. (Dichtn: 8,91 EW/km). Sei Postleitzoi is FO-438 und as ghead zua "Sunda Kommuna". Bis zum 1. Jenna 2005 hods nu zua Kommune Haldórsvík ghead. S Wuat "Langasandur" sted im Nominativ, im Akkusativ sogg ma "Langasand", im Dativ "(á) Langasandi" und im Genitiv "(til) Langasands". An Eiwohna nennd ma "Langasandsmaður" (weibli: "Langasandskona", neutral: "Langasandsfolk"). Eadkund. Langasandur ligg on da Westseitn fom Sundini, da Mearesstrossn, wos Streymoy und Eysturoy trennd. Es is somid Tei fom Sundalag, oiso d Uatschoftn uman Sundini. Dia hand seid longa Zeid eng midnond fabundn und homb in sejm Dialekt. S Duaf grenzt im Nuadn on Haldórsvík, im Westn on Saksun und im Sidn on Nesvík. Sei Nochbaduaf auf Eysturoy is Svínáir. Es bsted aus d Uatstei "Langasandur" und "Slættin" (d Eem) a wengei neadlich. Aussadem ghead aa da Nuadtei fo da ehemolign Woifongstation "Gjánoyri" zum Uatsgebiet. Duach Langasandur ged d Stross 54, de fo Nesvík auf Tjørnuvík fiad. Gwassa. Grejssta Boch fo Langasandur is d "Norðara Gjánagjógvará" (Neadlicha Klommboch), onsunstn gibs nu d "Torvgjá" (Torfklomm) und d "Myllá" (Miiboch), de duach Slættin rind. Beag. Z Langasandur gibs zwoa Beag, da hejchane is da "Knúkurin" (da Mugl, 589 m), da kleanane is da "Sandfelli" (Sondbeag, 537 m). Zwischn eana ligg da 487 m houche "Sandfelshálsur" (Sondbeagsodl), iwa den a Fuasweg auf Saksun fiad. A onana Fuasweg ged Richtung Sidwestn ins "Saksunardalur". Gschicht. Langasandur is 1839 grindt wuan und is somid a "Niðursetubygd", oiso a Duaf wos im 19. und 20. Joahunad zua Daschliassung fo neicha londwiatschoftlicha Nutzflechn grindt wuan is. Easchta Sidla woa da Joen Joensen, da Baua "á Bø" (om Fejd) fo Haldórsvík. Z ollaeascht hods auf Dänisch nu "Nybo" ghoassn, oiso Neifejd. Im Joa 1894 is z Gjánoyri on da Grenz z Nesvík d Woifongstation baud wuan. Es is d easchte auf d Färöer gweng. Da Bauhea is da Hans Albert Grøn gweng, a Nuawega aus Sandefjord. Ea hod oane fo seine stiglegdn Stationa in da Finnmark obaud und auf d Färöer ummi faschiffd. D easchte Saison woa fom 24. Juni bis zum 9. Septemba. Es hand 46 Wole gschossn wuan, de 940 Fassa Woi-Ee und 5 Tonna Woi-Boat brochd homb. 1901 hod da Grøn d easchte Fabrik im Lond baud, glei nem da Woifonstation. Do hod ma Knochnmej aus d Woiknochn gmochd. Fuahea homb d Wole grod s Ee und schiaga kostnfreis Fleisch fia d Färinga brochd. 1925 hod ma d Station gschlossn. D Bout fo Gjánoyri woan: "Urd" (1894-1911), "Skuld" (1897-1911), "Funding" (1914), "Leif" (1914), "Dominion I" (1920) und "Norman I" (1920). In d 2000a-Joa hod ma d Siedlung "Slættin" baud, seitdem ged d Eiwohnazoi wida leicht in d He. Bfejkarung. <graph>{ "version": 2, "width": 1000, "height": 150, "data": [ "name": "table", "values": [ "x": 1985, "y": 33 { "x": 1986, "y": 33 { "x": 1987, "y": 35 { "x": 1988, "y": 39 { "x": 1989, "y": 32 { "x": 1990, "y": 32 { "x": 1991, "y": 34 { "x": 1992, "y": 33 { "x": 1993, "y": 33 { "x": 1994, "y": 36 { "x": 1995, "y": 33 { "x": 1996, "y": 33 { "x": 1997, "y": 32 { "x": 1998, "y": 32 { "x": 1999, "y": 30 { "x": 2000, "y": 29 { "x": 2001, "y": 31 { "x": 2002, "y": 31 { "x": 2003, "y": 34 { "x": 2004, "y": 31 { "x": 2005, "y": 36 { "x": 2006, "y": 37 { "x": 2007, "y": 38 { "x": 2008, "y": 40 { "x": 2009, "y": 39 { "x": 2010, "y": 43 { "x": 2011, "y": 43 { "x": 2012, "y": 43 { "x": 2013, "y": 36 { "x": 2014, "y": 40 { "x": 2015, "y": 41 { "x": 2016, "y": 38 { "x": 2017, "y": 40 { "x": 2018, "y": 36 { "x": 2019, "y": 39 { "x": 2020, "y": 45 ] ], "scales": [ "name": "x", "type": "ordinal", "range": "width", "zero": false, "domain": { "data": "table", "field": "x" }, "name": "y", "type": "linear", "range": "height", "nice": true, "domain": { "data": "table", "field": "y" "axes": [ "type": "x", "scale": "x" { "type": "y", "scale": "y" ], "marks": [ "type": "rect", "from": { "data": "table" "properties": { "enter": { "x": { "scale": "x", "field": "x" "y": { "scale": "y", "field": "y" "y2": { "scale": "y", "value": 0 "fill": { "value": "steelblue" "width": { "scale": "x", "band": "true", "offset": -1 }</graph>
128576
841546
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128576
Breitsol
De Eihede Breitsol is a Owesn, wo zua Gemarkung Bischbrunner Forst vo da boarischn Gmoa Bischbrunn im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart gheat . Geografie. Breitsol liagt auf noadwestli vom Doaf Bischbrunn boam Gipfi vom Geiersberg. Gschicht. Breitsol is noch am zwoatn Noma vom Geiersberg bnennt worn. Vo 1966 bis 2008 is do fias Feansehn gsendt worn.
128577
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128577
Schleifmühle (Bischbrunn)
De Eihede Schleifmühle is a Mui, wo zua Gemarkung Bischbrunner Forst vo da boarischn Gmoa Bischbrunn im untafränkischn Landkroas Moa-Spessart gheat. Geografie. Schleifmühle liagt auf sidli vom Doaf Bischbrunn om Schleifbach. Gschicht. Schleifmühle is spatstns ob 1824 vo Bischbrunn vawoit.
128592
822323
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128592
2021
Des is a Iwablick iwas Joar 2021.
128596
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128596
Pfarrkirchen
Pfarrkiacha is a Hochschuistod und de Kroasstod sowia zwoatgreaßte Stod vom niedaboarischn Landkroas Rottoi-Inn in Deitschland. Eadkund. Log. De Stod liegt am Fluss Rott im Rottoi. Da Hauptoat ziagt se nördle vo da Rott, ibe de Heahn vom Goignbeag und vom Gartlbeag bis zum Reichnbeag ois homogene Bebauung. Südle vo da Rott schliaßt se da Stodteil Mooshof mit dem ogrenzandn Gewerbe- und Industriegebiet o. De ibrign Oatsteil ling ois Oanzloart in da Umgebung. De Flächn is vo da land- und forstwirtschoftlicn Nutzung prägt. Pfarrkiacha liegt an da B 388, de vom 50 km entferntn Bossa in de 125 km entfernte Landeshauptstod Minga fiaht. Außadem befindt se de Stod 65 km südle vo Straubing, 30 km südwestle vo Vuishofa an da Doana, 40 km westle vo Schärding, 22 km nördle vo Braunau am Inn und 80 km vo Soizbuag entfernt. Eiwohna. De Stodgmoa hot mit ihre rund 12.500 Eiwohna - eischließle Umgebung mit etwa 16.000 Eiwohna-des noch Eggnfejdn zwoatgreßte Eizugsgebiet im Landkroas. Zua Stodgmoa ghean de voamois eignständign Gmoa Reichnbeag mit ca. 2800, Untagrosnsee mit ca. 1700 und Woidhof mit ca. 600 Eiwohna. Stodgliedarung. Pfarrkiacha hot 95 Oatsteil: Gschicht. Bis zum 19. Joahrhundat. Des erste Moi urkundle awähnt worn is Pfarrkiacha ois "pharrachiricha" am Ende vom 9. Joahrhundat und is demnoch noch seina Kiach benennt. Da Oat is 1262 zamma mit da Buag Reichnbeag zum Herzogtum Niedabaiern, und domit in den Bsitz vo de Wittlsbocha kemma. 1317 is es vo de niedaboarischn Herzeag mit Marktrechte vaseng worn und 1862 zua Stod ahom worn. De Buag Reichnbeag war Sitz vom Vitztum "an da Rott". Duach de Aeaffnung vo da "Rottoibahn" vo Neimoakt-Sankt Veit iba Eggenfejdn und Pfarrkiacha noch Pocking hot dea Oat am 1. Septemba 1879 Oschluss an des Eisnbahnnetz ahoitn. Kroasstod. Seit da Gebietsrefoam, de am 1. Juli 1972 in Kroft tretn is, is Pfarrkiacha de Kroasstod vom Landkroas Rottoi-Inn. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1972 is de bis dohi söjbständige Gmoa Reichnbeag, Untagrosnsee und Woidhof eigliedat worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Stod vo 10.343 aaf 12.677 um 2.334 Eiwohna bzw. um 22,6 % gwachsn. Politik. Stodrot und Buagamoasta. Zammasetzung vom Stodrot in da Legislaturperiode 2014-2020: CSU 45,84 % (11 Sitz), Freie Wähla 22,92 % (6 Sitz), SPD 18,15 % (4 Sitz), Junge Listn/Biagalistn 13,10 % (3 Sitz). 1. Buagamoasta vo da Kroasstod Pfarrkiacha is seit dem 1. Mai 2014 Woifgang Beißmann (CSU). Er hot se in da Stichwoi am 30. März 2014 mit 58,7 % gega sein Konkurrentn Horst Lackner (Freie Wähla) duachgsetzt. Beißmann is Nochfoiga vo Georg Riedl (CSU), dea aus Oitasgriandn bei da Kommunoiwoi 2014 nimma otretn hot kenna und 24 Joahr lang an da Spitzn vo da Stod gstandn is. Städtepoatnaschoftn. Pfarrkiacha pflegt Poatnaschoftn mit Losare Poatnaschoftn gibt's mit de zwoa eastareichischn Gmoa namens Pfarrkiacha; Pfarrkiacha bei Bad Hall und Pfarrkiacha im Mühlkroas Wappn. Blasonierung: " Unta suibam Schuidhaupt, dorin a schreitanda roda Panta, in Blau a zwoatürmige suibane Kiach mit rode Dächa; aaf dem Langhaus a goidana Wettahahn." Sehnswiadekeitn. Wahrzeichn vo da Stod san de Woifartskiach Gartlbeag und des Wimmer-Ross aaf'm Stodplotz, des de lange Pferdltradition vo da Stod ainnat. De Bronze-Plastik is 1942 vo Hans Wimmer gschaffa und 1966 am Stodplotz aaf am Backstoasockl aafgstöjt worn. Da Stodkean is vo ana Kastanienallee umgem, de aaf da Krona vo dem Ring woi vo dea oidn Befestigungsanlag oglegt worn is. Da nordeastlich glengne, ca. 115 Meta lange Stodweiha is emfois a Relikt vo dea domolign Befestigung. De hot aus da Stodmaua, dem Wassagrom, dem Wehrwoi und dem Voagrom bstandn. Voa ollm im wesstlichn Teil vo da Ringallee is de Stodbefestigung mit Maua, Tuam und Schanzanlog am bestn ahoitn. De Stodpfarrkiach St. Simon und Judas Thaddäus aus dem friahn 14. Joahrhundt prägt des Stodbuid vo da Oidstod. De znachst im romanischn Stui abaute Kiach is im 15. Joahrhundat im Stui vo da Spatgotik in ana dreischiffign Kiach umbaut. Weitare Umbautn ham 1860 und 1971 stottgfundn. De Pfarrkiach hot an 67 m hohn Kiachtuam. Ursprüngle war de Kiach zwoatürme, da südliche Tuam is 1648 ausbrennt und is obtrong worn. Des Oide Rothaus is a barocka Bau (um 1500 abaut), der an achteckign Kuppetuam mit Uhr und Glockn hot. Des Neie Rothaus, a im klassizistischn Stui ghoitana Massivbau, war weng seine unvawechslborn Fensta Teil vo ana Wettn in da Fernsehsendung Wettn, dass..?. Am Stodplotz zong de Wohnbautn aus dem 16. bis 18. Joahrhundat - weitob vom eigantlichn Keangebiet - den Inn-Soizach-Stui: Voa Gromdächa lieng horizontoi obschliaßande Fassadn. Vui vo dene Gebäude beheabeagn Marien- oda Heilgnfigurn in außnliegande Mauanischn. Des is noch da Belagarung duach des eastareichische Infanterieregiment Nr. 49 vo Genaroi Bärnklau an de Gebäude obrocht worn, de im eastareichischn Erbfoigekriag duach sein Bschuss mit ahitzte Kanonakugln unvasehrt bliem san. Manche vo den Kugln san neba dem Haupteingang vo da Gartlbeagkiach ois Votivgab zum seng. In Pfarrkiacha befindt se de eataste Trabrennbahn vo Baiern. Sie is am 22. Septemba 1895 aeaffnat worn. Nebe de an Pfingstn stottfindandn Trabrenna wern aa hochklassige, intanationoie Sandbahnrenna ausgricht. Des Wimmer-Ross is oane aaf dem Stodplotz 1966 aafgstöjte Bronze-Plastik vo Hans Wimmer, de u. a. a de lange Pferdetradition vod da Stod ainnat. De Marienwoifahrtskiach aaf dem Gartlbeag is zwischn 1661 und 1715 im barockn Stui abaut worn. Sie beheabeagt nem üppigm Kiachainventar a Vuizoi vo Votivgabn, de an guadn Ibablick iba de Stodhistorie gem. Vo dea Stod bis zua Kiach aaf dem Gartlbeag fiaht a Kreizweg mit 15 Stationan. Da Senda Pfarrkiacha ois Sendemast vo da Deitschn Telekom AG fia UKW und TV, mit ana Heah vo 164 Meta gheat zur Gmoa Postmünsta, prägt aba de südliche Horizontlinie vo da Stod. Um 1800 hot dea Befestigungswoi sei Bedeitung valorn, do de Maua duach de Vaändarung vo da Kriagsfiahrung (moderne Waffn) koan Schutz meah botn hot und de osteigande Zoi vo da Beveakarung innahoib de Mauan koin Plotz meah gfundn hot. 1803 san 365 Obstbaam aaf dem oidn Befestigungswoi opflanzt worn. Zwischnzeitle duach Pappen (1828) agänzt, is 1876 de aa jetzt no bestehande Kastanienallee entstandn, de im wohrstn Sinn des Wortes de Pfarrkiachna "Wall-Street" buidt. 1905 san beim Bau vo da Heahan Landwirtschoftsschui (Gymnasium) de Wassagräm aafgschütt worn. Reste vom Stodgrom san am Stodweiha zum seng. De Friendseiche an da Südosteckn is 1871 pflanzt worn. Wirtschoft und Infrastruktua. In Pfarrkiacha san zoireiche kloa- und mittständische Betriebe ogsiedlt. Nem dem greaßt Meabehaus vo da Region is de Stod aa Produktionsstandoat vo große Lemsmittlvamoakta. Zamma mit am Untanehme zua Foamteilvaedelung sowia am Hoizvaoabata buidn sie de greaßan Produktionsbetrieb. Donem gibt's a Vuizoi an Groß-und Oanzlhandlsbetrieb sowia leistungsfähign Handweaksfirman mit teilweis hochspezialisiertn Berufsbuidan oda ibaregonoia Bedeitung. An weitan wichtign Oabatgaba stöjn zoireiche Ämta, Beheadn und Schuin do. Neba de Vawoitungseirichtunga vo Kroas und Kommune san aa Deanststöjn vom Land und vom Bund vatretn. Pfarrkiacha is aa Standoat vo am geriatrisch spezialisiertn Krangahaus mit iba 160 Bettn. Buidung. Da Schuistandoat Pfarrkiacha umfasst neba Grund-, Mittl- und Realschui aa a Gymnasium mit ogschlossnam Intanat, a sondapädagogische Eirichtung und a Fach- und Berufsobaschui. Pfarrkiacha is Berufsschuistandoat und bsitzt a Landwirtschoftsschui sowia vaschiedane Berufsfachschuin mit ibaregionoia Bedeitung. Zum Windasemesta 2015/16 hot de Außnstöj vo da TH Degndoaf unta da Bezeichnung "European Campus" in Pfarrkiacha ihran Betrieb aafgnomma. Doduach is Pfarrkiacha zua Hochschuistod worn. De zuazeit zwoa Studienangebot "Bachelor International Tourism Management/Health & Medical Tourism" und "Medical Informatics" soin in wenige Joahr a Studium im Bereich vo da Energietechnik foing.
128602
58145
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128602
Signal (Messenger)
Signal is a freia Messenger fia vaschlisslte Kommunikation. Bekant is Signal voroim fia Datnsporsamkeit und de End-zua-End-Vaschlisselung. Drumm wiad Signal a oft vo Sichaheitsexpertn und Datnschutzorganisationa empfoin. Zua Umsetzung d Datnsporsamkeit dient des „Zero-Knowledge-Prinzip“, bei dem d Betreiba koan Zuagriiff af Nutzadatn hod. Signal gibts ois App fia Android und iOS und Desktop-Vasion fia Windows, macOS und Linux. Die Desktop-Vasion kon ma aba nua in Vabindung mid d App nutzn. Zum vaschlissln vo d Kommunikation wird des freie Signal-Protokoll, des vo Sichaheitsexpertn ois sicha eigstuft wird. Bsundaheitn. Vaschlisslung. De Owendugn vaschlisslt Untahoitunga de mid andan registriatn Signal-Nutzan gfiat wean vo säiba.Signal eameglicht vaschlisslts Sendn vo Textnochrichtn, Dokumentn, Buida, Videos und Kontaktinformationa in Oanzl- oda Gruppmchats. De Vaschlisslung hod de Eignschn: Neba d Transportvaschlisslung wern vo Signal Datn de am Smartphone obglegt san duach SQLCipher vaschlisslt. Kontoeistäiunga, Kontakte und blockiate Kontakte wern af den Servan mid vaschlisslt gspeichat, so dass d Betreiba ned lesn kon. Bei Gruppmchats is de Mitgliedalistn und d Admin-Status d Mitglieda, sowia andar Gruppmdetails ois vaschlisslte Listn af den Servern gspeichat. Sichaheit. D komplette Quäicode vo de Signal-Clients und vom Servers is öffentlich af GitHub zuagänglich. Des erlaubt de interessiertn Leid und Organisationa, den Code af Schwochstäin zua untersuacha und de sichaheid zua verifizian. Fortgeschrittne Nutza ham a de Meglichkeit de Signal säiba zu kompilieren und de Owendung mid d originaln vom Betreiba vateiltn vasion zua vagleicha. Wissenschaftla d Ruhr-Universität Bochum ham a Analyse vom domois no TextSecure-Protokoll gnanntn Protokoll vaöffentlicht: Neba oanign andan Punktn ham se aa oa Schwachtstäi de ned bekannt wor (key-share attack) entdekt, san aba zum Eagebnis kemma das des Protokoll sicha is. Im Oktoba 2016 hod a Forschagrupom d University of Oxford, d Queensland University of Technology und d McMaster University des Signal-Protokoll formal analysiat. Noch d eigna Aasog is des de easchte akademische Analys fia des Produkt in dea Art. Laut Forschungseagebnis is des Signal-Protokoll sicha und erfuit de Ofordurnga wia Forward Secrecy. Sichaheitsforscha d Ruhr-Universität Bochum ham im oana Analys a theoretische Schwochtsäi in d Konzeption vo de Gruppmchats gfund. A Ogreifa konn wena de Gruppm-ID und de Telefonnumma vo an Teilnehma kennt, eam säiba zua Gruppm hinzuafiang und de vaschlissltn Nochrichtn lesn. Olladings dadn olle andan Gruppmmidglieda wechan Neia benochrichtig wern. Zum nutzn vo Singnal braucht ma a Telefonnumma, den Machan vo Signal is des Klor, das a Teil vo d Anonymitöt valoan gäit, aba laut den wird dea Nochteil duchn des leichtare find vo seine Kontakte aasglicha. Das de Anonymität trotzdem gwehrleist is wern de Telefonnumman ned um Klortext an Serva zum Obgleich gschickt. Seit 2017 kon ma Signal aa ohne an Googles Push-Dienst nutzn, dmid Google nimma segt wann a Nutza a Nochricht kriagt. Nutzazoin. Im Janura 2021 san um de 40 Million Nutza aktiv gwen, aassadem hod Signal in d easchtn Kalendawoch vom Joar 7,5 Million Neiinstallationa vazeichnet. Wohrscheinlich wor de Ändarung vo de Danschutzrichtlinian vom Konkurrentn WhatsApp fia den massivn ostieg d Nutzazoin vaantwoatlich.
128614
56011
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128614
Hias
Hias is a Nam dea vom gudn oidn oidboarischn kimmd und do a scho lang heagnumma wead. Heidzudogs oba kennt ma des nimma so und es wead eha as houdeeitsche Matthias, Maddi oda Matz heagnumma.
128623
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128623
Ghana
Ghana (/ˈɡɑːnə/), amtle Republik Ghana, is a Land z Westafrika om Golf vo Guinea. Midrana Flechn vo 238,535 km² ligt s zwischn da Helfnboagstodn (aa Côte d’Ivoire) in Westn, Burkina Faso in Noaḏn, Togo in Oustn un n Atlantischn Mear in Siḏn. Da ejascht lenga doublimane Stoot, en wou ma af n Territorium von n heitinga Ghana fassn ko, gejd af s 11. Jh. zrugga un wiad da Bono-Stoot ghoissn. Vill weitane Kinereich un ondana Stootn hod s iwa d Jh. gem, vo dej wou es Kinereich vo Dagbon un es Ashanti-Reich dej am mejran mechtingan gwen han. Dasida en 15. Jh. houd es Portugisischa Reich, gfulgt vo ondana Eiropejscha Mechtna, zwengs de Handlsrechtt dej Gengd ospenste gmacht, bis dass d Britn zen End in spaadn 19. Jh. d Kontroll ganz oglaart u eigsackt hom. Nou mejara wej 100 Jouala vo Widaborschtekait, san en 6. Miarz 1957 dej veja Kolonialgengatn (Gold Coast, Ashanti, Northern Territories u Britisch Togoland) zou Ghana zomgfejad woan aswej a unoḇhangiḡa Dominion von n Commonwealth of Nations. En 1. Juli 1960 is s a Repablik woan. D Bvelkaring vo Ghana's is umma 30 million un umfasst a haffa ethnischa, linguistischa u religjesa Gruppn. Nou an Zensus vo 2010, san 71.2% vo da Bvelkaring Christn, 17.6% Muslimma u 5.2% hom an tradizionelln Glam. D buntscheckada oda gmischta Geografi u Natua dastreckt se vo de ommearnatn Sawannan bis i d tropischn Rengwalda. Ghana is a oahaitlinga konstituzionella Demokrati gfejad von an Presidentn, da wou a Stootsowahapt un a Reḡiringsowahapt is. Ghana hod se mid san woksadn wiatschaftling Tafulg u san demokratischn politischn System zourana westafrikanischn Regionalmacht viragowad. Es is a Mitglid vo da Bewegung vo de Blockfrein Stootn vo da Afrikanischn Union, vo da Westafrikanischn Wiatschoftgmoischaft (ECOWAS), vo da Grupn vo d 24 (G24) u von n Commonwealth vo de Nazionna.
128624
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128624
Stimmhaftigkeit
Stimmhaftekait oda Tounadhait is a Bagrif i da Fonetik u Fonologi fia s Baschreim vo Sprochlautnan. D Lautt kinna stimmlous, resp. ned tounad, oda aa stimmhaft, resp. tounad, saa. Da Bagrif wiad owa "zwi-sinnade" gnutzd: I de mejran eiropejschn Sprochnan, bsundas mid da Asnam von n Islendischn, san d Vokall un ondane Sonorantn (wej "m, n, l" u "r") modal stimmhaft. Bei da Klassifikazion von en Sprochlautnan san stimmhaft u sitmmlous gwenle blouss Stempfl oda Wappal fia a Gruppn vo Fonna u Fonemma. Notazion. Des Internazionala Fonetischa Alfabet houd vaschinane Bouchstamma fia vill stimmlous u stimmhafta Poar vo Konsonantn (Obstruentn), wej nou en Modl vo [p b], [t d], [k ɡ] u [q ɢ]. Nemmadem git s weitas a diakritischs Zoichn fia d Stimmhaftekait: ⟨⟩. Dea Diakritika wean typischaweis ba Bouchstamma gnutzd, dej wou gwenle stimmlous san. I Unicode san dea kodiatn Symbol U+032C ◌̬ COMBINING CARON BELOW (HTML ̬) u U+0325 ◌̥ COMBINING RING BELOW (HTML ̥). Dej Daweitarunga zen IPA (extIPA) hom a Notazion fia a toalnata Sonorisiring (Vastimmhafting, Sonorisazion) un a Entsonorisiring wej aa fia a Õfangs-Vastimmhafting. D toalnata Sonorisiring ko aa leicht un uvaendat furtlaffad, oreissad oda schwankad in n Grod vo da Sonorisazion saa. Se findt se in n standardmaassing IPA i Schreibweisnan wej [ᵇb̥iˑ] un [ædᵈ̥]. Gradd vo da Sonorisiring. Es git zworaloi Parameta oda Axn fia n Grod vo da Stimmhaftekait, d Stiakn (Intensitejt) u d Daua (Durazion). Wenn a Toun "holwad stimmhaft" oda "toalnad stimmhaft" gnennt wiad, woiss ma nu niad, wos d Sonorisiring schwoch (vo gringa Intensitejt) oda oreissad (vo kuaza Zeid) is. Stimmhaftekait u Kraft. Oa Sprochn hom Obstruentn vo da Fuam gengiwa , aa wenn d Stimmhaftekait (oda aa d "Stimmõsatzzeit") durtn koa Rolln ned spillt. Den Untaschid hoisst ma Fortis-Lenis-Kontrast oda aa d "Spannkraft" (engl. "tenseness"). Beispill doudafia findt ma midunta in n Alemannischn un n Boarischn. Stimmhafta Obstruentn git s durtn praktisch nea unta romanischn oda slawischn Eifluß wej in n Tischlwongarischn un in n Gottschearischn.
128635
36857
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128635
Osterhofen
Oastahoafa is a Stod im niedaboarischn Landkroas Deggendorf. Eadkund. De Stod liegt im Gaibon zwischn Plattling und Vuishoafa an da Doana. Des Stodgebiet erstreckt se vo da Doana im Nordn bis ins Vuistoi im Südn. Nachbargmoa. Oastahoafa werd umgem vo de Gmoa Niedaoida, Hengasbeag und Winzer (olle neadle da Doana), Künzing, Oidasboch (Landkroas Bassa), Roßboch (Landkroas Rottoi-Inn), Eichadoaf (Landkroas Dinglfing-Landau), Wallafing, Buachhoafa und Moos. Stodgliadarung. Zu Oastahoafa ghean de Oat, Weila und Eieadn: Absdoaf, Aicha an da Doana, Oidnmorkt, Anning, Arbing, Arbing im Föjd, Aurolfing, Blaimbeag, Bruadaamming, Endlau, Eschlboch, Galgweis (Voiwoi 08547), Gergweis (Voawoi 08547), Glucking, Göttersdoaf, Gramling, Haardoaf, Haid, Harboch, Haunpolding, Hitzenthal, Hoizapfeead, Hoizhaisa, Käfaling, Käjbamui, Kapfing, Kastn, Kiachdoaf bei Oastahofa, Kloastamui, Kiniead, Kuglstod, Lahhof, Langenamming, Linzing, Maging, Mahd, Moos, Mühlham, Nei-Wisselsing, Neiharboch, Niedamünchsdoaf, Obagessnboch, Oberndoaf, Oastahofa, Ottach, Pöding, Polkasing, Peaschlead, Raffelsdoaf, Reisach, Reut, Reaslead, Roßfoajdn, Ruckasing, Schmiedoaf, Schneipping, Schnöjdoaf, Seewiesn, Siegstatt, Thundoaf (Voawoi 09938), Untagessnboch, Viehhausn, Vierheafn, Voastod, Werafing, Willing, Windhog, Winklarn, Wisselsing, Zainach. Gschicht. Bis zum 19. Joahrhundat. Im heitign Oatsteil Schmiedoaf is währand da Bandkeramik-Zeit zu Beginn vom 5. Joahrtausnd v. Chr. a Kroasgromanlog aricht worn. De exakt kreisfeamige Anlog is 1984 duach Magnetoprospektion entdeckt worn. Neba dem do glengna Kloasta Oastahofa is a große Oatschoft entstandn, de scho gega dem End vom 12. Joahrhundat mit dem Moaktrecht ausgstatt worn is. Kaisa Ludwig da Baier hot dem Moakt Oastahofa 1324 de veallige Gerichtsboakeit mit Ausnahm vo de Fäll erteilt, aaf wöjche de Todesstraf gstandn is. Landgrof Johann vo Leichtnbeag hot um 5000 Goidguidn vom Bambeaga Bischof Lamprecht de Lehnsrechte iba de Hofmark awoabn und hot 1378 in da Näh vom bisharign Moakt Oastahoafa de neie Stod Oastahofa gründt. De Biaga hot ma greaßtnteils umgsiedlt, woduach des oide Oastahoafa, des bis Ende vom 16. Joahrhundt aa "Oidoastahoafa" oda "Oastahoafa im oidn Moakt" gnennt worn und seithea "Oitnmaoakt" hoaßt, zum Doaf hearobgsunga. Im Joahr 1420 is Oastahofa an de Puchbeaga vo Winza erst vapfändt, dann um 8000 Guidn vakaft worn. 1427 hot Heazog Heinrich XVI. da Reiche vo Baiern-Landshuat de Stod um 30.000 Guidn, de er duach an Pflega hot vawoitn lassn. De Herzeag Wilhelm und Ludwig ham in Oastahoafa a Spitoi stift und an de Stod 1531 ibagem. Im Dreißgjaarign Kriag is Oastahoafa 1632 niedabrennt. 1803 is de Pfleggricht aafgleast und stattdessn a Rentamt dohea valegt worn. 1839 hot Oastahoafa a keaniglichs Landgricht ahoitn, dessn Gebäude de Biagaschoft aaf eigane Kostn vo Grund aaf nei abaut hot. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1972 san de bis dohi söjbständinga Gmoa Oitnmoakt, Anning, Galgweis (mit dem am 1. Januar 1964 aafgnommana Obandoaf), Gergweis, Göttersdoaf, Kiachdoaf bei Oastahoafa, Langaamming, Niadamünchsdoaf und Wisselsing eigliedat worn. Am 1. Januar 1978 is Aicha an da Doana dazua kemma. Eiwohnaentwicklung. Im Zeitraum 1988 bis 2018 is de Stod vo 10.490 aaf 11.798 um 1308 Eiwohna bzw. um 12,5 % gwachsn. Politik. Stodrot. Sitzvateilunga im Stodrot noch de Kommunoiwoin in Baiern 2020: FW: 28,84 % (7 Sitz) CSU: 25,90 % (6 Sitz) SPD: 22,49 % (5 Sitz) Junge Listn (JL): 11,63 % (2 Sitz) ÖDP: 4,89 % (1 Sitz) AfD: 6,25 % (3 Sitz) Buagamoasta. Bei de Kommunoiwoin 2020 is Liane Sedlmeier (FW) zua 1. Buagamoastarin gwöjt worn. Kurt Erndl (CSU) is 2. Buagamoasta. Konrad Breit (FW) is 3. Buagamoasta. In da Stichwoi zu de Kommunuiwoin in Baiern 2020 hot se se am 29. März 2020 mit 53,4 Prozent gega Thomas Etschmann duachgsetzt. Weppn. Blasonierung: " In Blau iba roda Zinnmaua mit offnem Tor a wachsandes, rot nimbierts, giodn bewehrtes suibanes Gotteslamm, des de Oastafahna an goidnem Kreizstob trogt." Des Wappn werd seit dem 15. Joahrhundat gfiaht. Klima-Bündnis. Oastahoafa is Mitglied im intanationoin Klima-Bündnis und hot domit a Zeichn fia den Wuin zua Nochhoitegeit in da Kommunoipolitik gsetzt. Kuitua und Sehnswiadekeitn. Museen. Museum unta anadam iba de Stodgschicht, oids Handweak, baialichs Grät Vakeah. Oastahofa ligt an da
128637
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128637
Tunesien
Tunesien oda Tunesia (arab. تونس, tūnis, [ˈtuːnɪs]), vullstende Tunesischa Repablik (arab. الجمهورية التونسية, al-ǧumhūriyya at-tūnisiyya, franz. République tunisienne), is a Stoot z Noadafrika, da wou af n Noadn un af n Oustn min Mittlmear (1 566 Kilometa Gstodn), af n Westn mid 965 Kilometa Grenz mid Algeria un af n Sidsidoustn mid 459 Kilometa Grenz mid Libyen zamma stoussd oda zammroint. D Haptstod Tunis ligt in n Noadoustn von n Land, õn n End vo da gleichnomatn Bucht, en Gulf vo Tunis. Mejra wej 30 % vo da Owaflechn von n Land wiad vo da Sahara vanumma, es Iwa han Beaḡreḡiona u fruchtbora Eemman. Tunisia is s Zentrum vo da Kultua vo Capsa, heit Gafsa, oina mesolithischn Kultua, dej wou s duatn von n 10. bis i s 6. Joatausnd v. Kr. gem houd. Es Landl is aa s Wejḡal vo da Karthagischn Ziwelisazion, dej wou, nu bvua dass a Toal von n vaointn Numidjen woan is, ara irnana Blej in n 3. Jh. v. Kr. ghobt houd u spada nou a wichtes Provinzal von n Rejmischn Reich woan is. Long, speziell za Zeit vo d Osmanna, hod ma aa "Regentschaft vo Tunis" (franz. Régence de Tunis) gsogt; Tunisia is en 12. Moa 1881 mid da Untaschrifd von n Vatroḡ vo Bardo a franzejsischs Protektorat woan. Ba da Unohangekait, en 20. Miarz 1956 is s zejascht unta n Lamine Bey, en neinzeantn u letzatn Bey vo da Dynasti vo d Husseinitn, a konstituzionella Monarchi gweng. En 25. Jule 1957 is d Repablik proklamiad u da nazionalna Fejara Habib Bourguiba is da ejascht President vo da tunesischn Repablik wuan. Da President Bourguiba hod nou dreißg Jouana es Land awl weita u mejra vire bracht u modeanisiad, bis dass af s End schou scheja uniwatroffn i Spezlwiatschaft u steingatn Islamismus gweng is. In n 1987a Joua is da Held u Fejara von n Premierminista Zine el-Abidine Ben Ali owa 'varrammt' woan. Aa da neia President hod deja generelln Zill von Burgibismus vafulgt u d Wiatschaft vullas libaralesiad, owa aa a autoritativa u polezei-gstitzta Presidentnherrschaft asgejbt, d wou karakterisiad gweng is duach a ganz a houcha Wichtekait von en Hentafholtn u Se-Schmian-Loua. Da Ben Ali is en 14. 11. 2011 nou von n Pewl un n Vulk inrana Revoluzion von n Troun oiagschuckad woan; u zwengs an intanazionalnan Haftbföll is ar nou mid san Wei, da Leïla, af Dschidda z Saudearabian tiamt u "vaschloffn". Eiglidad i d Haptorganisaziona vo da intanazionalnan Gmoischaftn wej da UNO un en Intanazionaln Grichtshuaf is Tunisia aa a Toal von a haffa Zechn u Vaoinn, wej da Union von n Arabischn Maghreb, da Arabischn Liga, da Groussn Arabischn Freihandlszoun, dan Gmoisamma Moakt von n Estlinga u Sidlinga Afrika, da Organisazion fia Islamischa Zammoawad, da Union fia s Mittlmearnata, da Afrikanischn Union, da Intanazionaln Organisazion fia d Frankofoni, da Gruppn vo d 77, da Gmoischaft vo de Sahel- u Sahara-Stootn u da Bewegung vo de Blockfreinan Stootn. U Tunisia houd aa an Assoziiatn-Vatroḡ mid da Eiropejschn Union ogschlossn un en Status von an Vullallejiatn ned-NATO-Mitglid dakrejgt.
128639
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128639
Helfnboagstodn
D Helfnboagstodn, aa Kod d Iwoar, Terr d Ebernii u Öifnboakistn, amtle Repablik Côte d’Ivoire (RCI), san a Stoot z Westafrika õn n Atlantischn Ozean af da westlinga Seitn von n Gulf vo Guinea. Midrana Flechn vo 322 462 km² stoußt s af n Noadn westle mid Mali un estle mid Burkina Faso, af n Oustn mid Ghana, af n Westn neadle mid Guinea u sidle mid Liberia un af n Sin min Atlantischn Ozean zamma. Dej Bvelkaring wiad 2020 af 26 378 274 Eiwoana gschetzt. D politischa u administrativa Haptstod is Yamoussoukro, aa wenn quasi d ganzn Instituzionnan i da Nazion ira sana ekonomischn Metropoln Abidjan sitzn. Nemman Franzejsisch aswej a uffeziella Sprouch git s umma 70 Sprouchn u Varjetejtn, d wou in n Alltoḡ gredt wean. Aswej an duatatn Kreiza hom s an Westafrikanischn Franc (XOF), da wou õ s Makl mid 1 EUR zou 655,957 XOF fest bundn (owa aa schou ogweatet woan) is. Es Land is a Toal vo da Westafrikanischen Wiatschoftsgmoischaft, da Afrikanischn Union u da Organisazion fia islamische Zammoawat. Ejascht nu umma 1843 a franzejsischs Protektorat is s en 10. Miarz 1893 a franzejsischa Koloni woan; es Land houd en 7. Agust 1960 unta n Staawal (franz. houlette) von n Félix Houphouët-Boigny, en ejaschtn President vo da Repablik, d Unohangekait daglengt. D Wiatschaft is ganz bsundas af d Produkzion vo Kaffee u Kakao asglegt, u houd in Laff vo de ejaschtn zwoa Joazent an groussn Afschwung dalebt, da wou d Helfnbogstodn zer en Zuḡvejch u Loatsterndl z Westafrika gmacht houd. 1990 datrift s Land, nemma da Wiatschaftskrisn, dej wou af s End vo d 70ga afkumma is, a Zeidl vo Gwirbl u Bima af gsellschaftlinga u politischa Eemma. Dej Problemm san min Toud von n Félix Houphouët-Boigny 1993 nou leja un iaḡa wuan. Es Õnemma vonrana nein Vafossing u d Organisazion vo Presidentschaftswoln, dej wou in n 2000a Joua en Laurent Gbagbo õ d Spitz bracht hom, hom s ned zamm u fiate bracht, dej sozialnan u politischnan Spanninga zen gstamma u wegga zen putzn, dej wou en 19. Settemma 2002 nou zen Louslejsn un Owerutschn vonranan politisch-militerischn Krisl gfejad hom. Nou an haffa Frinspfeiffn u Dakkoadiring, hod d Presidentschaftswol vo 2010 en Siḡ fia n Alassane Ouattara geḡa san Kontrahentn Laurent Gbagbo assagseng. A 2015 widagwaalta hod da Alassane Ouattara es Wiatschaftsgsprejss duach a liberala u intervenzionnistischa Politik relonsiad oda neiafgweamt, is owa aa stoak kritisiad woan zwengs sana Fejaring vo Armej u Justiz. 2016 is a neia Vafossing õgnumma wuan, mid dera wou s za Drittn Repablik kumma is. Dej neia oda dritta Vafossing is en 17. Miaz 2020 nu amol gendat woan.
128658
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128658
Burkina Faso
Burkina Faso is a vo Land umschlossna Stoot z Westafrika midrana Flechn vo umma 274 200 km² un is eigrenzt af n Noadwestn vo Mali, af Noadoustn von n Niger, af n Sidoustn vo Benin, af n Siḏn vo Togo u Ghana un af n Sidwestn vo dea Helfnboagstodn. En Jule 2019 is d Bvelkaring vo de Vaointn Naziona af 20 321 378 Leit gschetzt woan. Frejas is s nou en Fluß, da wou aa duach Ghana duache in Antlantik eine flejsst, Repablik Owana Volta (1958–1984) ghoissn woan, is owa en 4. August 1984 unta n Presidentn Thomas Sankara af "Burkina Faso" umtauft woan. Dej Eiwoana nenna u schreim se "Burkinabé" oda "Burkinabè" (/bɜːrˈkiːnəbeɪ/), d Haptstod hoisst Wagadugu, franz. "Ouagadougou". Zwengs da franzejsischn Kolonialzeid is s Franzejsisch d Amts- u Gscheftssprouch, aa wenn nea umma 10–15% vo da Bvelkering des aa reḏn. Es git umma 59 eihoimischa Sprouchn z Burkina Faso, vo dej wou dej am mejran gredta, es Moore, vo umma 50% vo de Burkinabé gredt wiad. D Repablik Owana Volta is en 11. Dezemma 1958 aswej a autonom direḡiadta Koloni i da Communauté française (d. h. da Franzejsischn Stootngmoischaft) grindt woan u houd en 5. August 1960 d Unohangekait min Maurice Yaméogo aswej en ejaschtn Presidentn daglengt. Nou Protestn vo Studentaln u Gweakschaftlan is in an Putsch oda Stuaz vo 1966 da Yaméogo owa ogsegt u da Sangoulé Lamizana, da wou den Putsch direḡiad houd, da neia President woan. Sa Herrschaft follt zamm mid da Sahel Trickn un en Hungafrecka, un unta Konfliktn mid de Gweakschaftn is ar in n Putsch vo 1980 duach n Saye Zerbo varramt woan. Wej ar mid de Gweakschaftn aa ned zrechd kumma is, is en Zerbo sa Reḡement oda Reḡiringsgruppal von n Jean-Baptiste Ouédraogo in n Putsch vo 1982 unteghaut woan. Da Fejara vo da linkn Frakzion von en Ouédraogo sana Reḡiring, da Thomas Sankara, is ejascht Premierminista, spada owa nou eikastlt woan. Vasouchh ejn as n Hefn assa zen krejng hom zen Stuaz vo 1983 gfejad, i dan wou da i Haft gsessane Sankara President woan is. Da Sankara hod nou s Land af Burkina Faso umtauft un õghiabt, a ambizjess sozioekonomischs Program louszentretn, es wou a nazionsweita Alfabetisiringskampanja, a Landumvatoaling õ d Bauan, en Asbau von n Stroussn- un Eisnbohnnetz un en Kampf genga weiblicha Genitolvastimmelung, Zwangsheirat u Polygami umfasst houd. Da Sankara is nou duach n Blaise Compaoré in n Putsch vo 1987 owa ogsegt u toud gmacht woan – dej gemanen Grindt fia den Putsch san en Sankara sane af Strouh u Grundteis kummanen Baziinga zou Frankreich u zou dea Helfnboagstodn gweng. 1987 is da Blaise Compaoré President woan un is, nou an gschetztn Putschvasouch vo 1989, 1991 u 1998 i boykottiate Woln mid a recht gringan Toalnama u 2005 aa nu amol gwelt woan; ar is Stootsowahapt blim, bis dass ar õn n 31. Ottowa 2014 duach an Afstond vo d junga un oafacha Leit gstiazt, un af d Helfnboagstodn exiliad woan is. Da Michel Kafando is nou da Iwagangspresident woan. En 16. Settemma 2015 is a Militeaputsch geng en Kafando von n Reḡement fia Presidenziella Sichahait, da gwenganen Presidentngardn von n exeliatn Compaoré, duachgfejad woan. En 24. Settemma 2015 is s gleicha Reḡament eiknickt, nou an Druck vo da Afrikanischn Union, da Afrikanischn Wiatschaftsgmoischaft u da Armej, u da Michel Kafando is wida zen Presidentn gmacht woan. I da landesweitn Wol von n 29. Nufemma 2015 hod da Roch Marc Christian Kaboré d ejascht Rundn mid 53.5% vo d Stimma gwunna un is alswej a President en 29. Dezemma 2015 vaoidigt woan.
128659
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128659
Niger
Da Niger, aa nouen Franzejsischn Nischäa, amtle République du Niger, engl. Republic of the Niger, is a vo Land umschlossna Stoot z Westafrika, da wou nou en Fluß Niger gnennt woan is. Es Land grenzt in Noadoustn mid Libya, in n Oustn min Tschad, in n Siḏn mid Nigeria u Benin, in Sidwestn mid Burkina Faso, in n Westn mid Mali, un in n Noadwestn mid Algeria zamm. Da Niger houd mid 1 270 000 km² d gressta Asdeaning z Westaffrika. Iwa 80% von n Land ling i da Sahara. Dej iwawejngt muslimischa Bvelkaring vo umma 22 Milliona Leit lebt om mejran i Sidlinga in n Sidwestn von n Land. Duatn ligt aa d Haptstod u gressta Metropoln Niamey. Da Niger is abisl haude banand, krejgt awl ganz schlechta Noutn vo da intanazionoln Gmoischaft, sitzd õn n eftan af n letzan Plotz von n HDI. Vill vo de Ned-Wejstn-Regiona san iwahaps gfeaded zwengs da Trucknzeid u da Desertifikazion. D Wiatschaft konzentriat se af an Aingvabrauch (Subsistenzlandwiatschaft), mid aweng a Exportlandwiatschaft in Siḏn un aweng an Export vo Roustoff, õ ejaschta Stell "da Yellowcake", wos s duatn i s Grundwossa einesickad, woiss ma owa ned oda mechd ma lejwa ned wissn... Da Niger trifd zwengs da eigschlossnan Loḡ, da Trickn, da schwachn Landwiatschaft, da woksaden Bvelkaring, da Oamatei, en Nea-Draa-Kreiza-Machn-Kinna, da schlechtn Infrastruktua, da schlechtn medizinischn Vasuagung, da Umweltvaschmutzung uaw. af schwaare Pess u Hindaniss, ejḡatwou aa af an grejna Zweiḡ zen kemma... Seit da Unohangekait 1960 hom s in n Niger unta fimf vaschinanan Konstituzionan un unta drei vaschinanan Militeadiktatuanan glebt. Nou en Militeaputsch vo 2010 is da Niger jenfalls nominell a demokratischa Mera-Partein-Stoot woan. Dej Gsellschaft von n Niger zoigt a Diversitejt, wou se speist as longa aingstendinga Tradizionan u Gschichtnan vo de vaschinanan Velkln u Landstrichh. D Iwazol vo da Bvelkaring lebt af n Land u redt an Dialekt vo de umma 23 duatatn Sprouchn.
128662
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128662
Vilsbiburg
Vuisbibuag, regionoi aa: "Vib") is a Stod im niedaboarischn Landkroas Landshuat. Sie hot ihran Nama vom Fluss, Große Vuis ahoitn, de sie duachfliaßt. Stodgliedarung. Es existiern 152 Stodteile: Gschicht. Bis zua Gmoagründung. Um des Joahr 1000 findt se in ana Beschreibung de erste Awähnung vo dem Oat ois Doaf "Pipruch". 1308 werd Vuisbibuag erstmois ois Moakt und gleichzeite Stod bnennt, hot oiso domois woi scho sowoi Moakt- ois aa Stodrechte ghot. Noch 1340 is nua no de Bezeichnung Moakt bsteh bliem. 1648 foin mehr ois die Häjfte vo da Beveakarung da Pest zum Opfa. 1760 is de Vawoitung vom Pflegomt Geisenhausn aaf Vuisbibuag ibatrong worn. Es gheat zum Rentamt Landshuat vom Kuafiastntum Baiern und hot a Moaktgricht mit magistrotischm Eignrechtn bsessn. 1803 hot's an Teil vom Landgricht Teisboch mit Frontnhausn ahoitn. Im Zug vo da Vawoitungsrefoam in Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. 19. und 20. Joahrhundat. 1862 san aus dem Landgricht Vuisbibuag des Omtsgricht, Bezirksomt und Notariat worn. Seithea ham mehrare Textilbetiebe Vuisbibuag prägt, wos zu am stoakn Beveakarungswachstum gfiaht hot. 1864 is de mechanische Webarei und Waschfabrik Carl Zolln gründt worn. 1919 is de mechanische Webarei und Waschfabrick E. Siegelin entstandn. 1929 is de Moaktgmoa Vuisbibuag offizej zua Stod ahom worn. 1950 hot se de uaspringle aus Eger stammandn Gebr. Seiler Kammgarnspinnarei und Textilwek in Vuisbibuag niedaglassn. In de 1950a Joahr is des Weak vo da Firma Rank & Sohn dazua kemme, 1963 hot de Firma Hudson ihra Produktion aafgnomma. In dera Zeit foin aa de Osiedlunga vo de heit greßtn Industriebetrieb vo Vuisbibuag: Flottweg hot sen Produktionsstandoat 1943 in Betrieb gnomma, Dräxlmaier is 1958 gründt worn und Hiller is 1971 entstandn. Bei da Gebietsrefoam in Baiern am 1. Juli 1972 is da Landkroas Vuisbibuag beinah zua Gänzn dem Landkroas Landshuat zuagoadnat. Eigmeindunga. Am 1. Juli 1972 san aus da aafgleastn Gmoa Beagham de Oat Baumgartn, Dasching, Foiknbeag, Frauanau, Goidbrunn, Lernbuach, Lofneck, Ead, Riebaseck, Romboch, Stodl, Stodlead und Woid eigliedat worn. Am 1. Mia 1978 san de ehemolign Gmoa Fraunsattling, Gaindoaf, Haarboch und Seyboldsdoaf sowia große Teile vo da Gmoa Wolfading noch Vuisbibuag eigliedat worn. Religionan. Bekannt is Vuisbibuag duach de katholische Woifaohtskiach Maria Huif am südlichn Oatsausgang, de se aus ana Kapöjn aus'm Joahr 1686 entwicklt hot, in wöjcha a Maria-Huif-Gnodnbuidl vaeaht werd. Zusätzle hot in dem Kloastakomplex da boarische Redemptorist Max Schmalzl 1872 a Kopie vo dem berühmtn reamischn Gnadnbuids "Unsana Liaben Frau vo da immawährandn Huif", wos de eatliche Marienvaehrung no weitan Aaftrieb gem hot. So is a ibaregionoie bekannte "Maria-Huif-Woifoaht" entstandn, de noch dem Weggang vo de Redemptoristn vo ollm duach de Kapuzina gfeadat worn is. De imposante Stodpfarrkiach Mariä Himmefoaht befindt se a poa hundat Meta nordeastle vom Stodplotz. Sie is im 15. Joahrhundat im spatgotischn Stui abaut worn und is dank ihram 75 Meta hohn Zwiewetuam weithin sichtboa. De evangelische Christuskiach is im Joahr 1958 abaut. Ihre Glosfensta stöjn de siem I-Bi-Worte vo Jesu do. Eiwohna. Seit 1972, dem Joahr vo da Gmoarefoam, hot se de Eiwohnazoi bis 2015 um 2004 Personan aheaht. Des entspricht am Wachstum vo 18,93 Prozent. In de letztn zehn Joahr is sie um 0,13 Prozent gschrumpft. In de letztn fünf Joahr is aba a Wachstum um 3,84 Prozent festzumstöjn. Im Zeitraum 1988 bis 2019 is de Eiwohnazoi vo 10.034 aaf 12.203 um 2.169 Eiwohna bzw. um 21,6 % gstieng. Ehemolige Gmoa aaf dem heutign Stodgebiet. Fraunsattling. Des Pfarrdoaf Fraunsattling liegt zwischn dem Binatoi und dem Vuistoi aaf am Heahnrückn aaf 490 m Seeheahn. Zum Vuisbiguaga Oatsteil Fraunsattling zäjn heit neba Oanzlgheaft: Fraunsattling, Fraunsattling-Gruab, Niedasattling, Hearasdoaf, Solling. Fraunsattling is duach de Gmoagebietsrefoam am 1. Mai 1978 noch Vuisbibuag kemma. De Eiwohnazoi hot am 1. Mai 2008 554 (Haupt- und Nemwohnsitz) betrong. Gaindoaf. Des Pfarrdoaf Gaindoaf liegt im Tertiärhüglland an da oban Vuis. Es se am Kreizungspunkt vo da oidn Vuistoistraß links vo da großn Vuis vo Vejdn kemmad, und am sehr oidn Weg, dea vo Oideatting kemmand bei Gaindoaf de Vuis ibaqueat und noch Geinhausn in Richtung Nordn fiaht. Zum Vuisbibuaga Oatsteil Gaindoaf zäjn heit neba Oanzlgheaft de Deafa und Weila Fraunhoorboch, Herrnföjdn, Schaidham, Tannet und Pfaffnboch. Gaindoaf is duach de Gmoagebietsrefoam am 1. Mai 1978 zu Vuisbibuag kemma. De Eiwohnazoi hot am 1. Januar 2008 437 (Haupt- und Nemwohnsitz) betrong. Hoorboch. Zum Vuisbibuaga Oatsteil und friahren Hofmarksoat Hoorboch zöjt heit neba Oanzlgeheaft de Deafa und Weila Tattndoaf, Kuazboch, Eadwimm und Schnednhoorboch. Am 1. Mai 1978 is mit Duachfiahrung vo da Gebietsrefoam de Gmoa Hoorboch aafgleast und ois Oatsteil vo da Stod Vuisbibuag ogliedat. De Eiwohnazoi hot am 1. Januar 2008 662 (Haupt- und Nemwohnsitz) betrong. Seyboldsdoaf. Seyboldsdoaf is da Stammsitz vom boarischn Uradlsgschlecht vo Seiboldsdoaf und liegt 490 Meta iba'm Meeresspiagl aaf am Heahnrückn im Hoizland zwischn großa und kloana Vuis. Zum Vuisbibuaga Oatsteil Seyboldsdoaf zöjn heit neba Oanzlgheaft de Deafa und Weila Geisldoaf, Geratspoint, Giersdoaf und Muihn. Duach de Gmoagebietsrefoam am 1. Mai 1978 is Seyboldsdoaf zua Stod Vuisbibuag kemma. De Eiwohnazoi hot am 1. Januar 2008 380 (Haupt- und Nemwohnsitz) betrong. Woiferding. Des Kiachdoaf Woiferding lasst se aaf ana Siedlung an am oidn Straßnvabindungsweg zruckfiahn. Zum Vuisbiguaga Oatsteil Woiferding zöjn heit neba Oanzlgheaft de Oate Achldoaf, Eiblswinn, Johanneskiacha (da Gmoa- und Pfarrsitz), Kiachstettn, Obaenglbeag, Trautafing und Untaenglbeag. Duach de Gmoagebietsrefoam is Woiferding am 1. Mai 1978 zua Stod Vuisbibuag kemma. Kloanare Gmoateile san noch Bodnkiacha umgliedat worn. De Eiwohnazoi haot am 1. Januar 2008 792 (Haupt- und Nebnwohnsitz). Politik. Stodrot. Da Stodrot besteht aus 24 Mitglieda und dem Erstn Buagamoasta. Noch da Kommunalwoi 2020 (zum Vagleich: Kommunoiwoi 2014) san dorunta 17 (18) Männa und siem (sechs) Fraun. De Woi hot zu foiganda Sitzvateilung im Gmoarot gfiaht: 2008 warn de Greana ned im Stodrat vatretn. 2014 und 2020 san de Buaga- und Umwöjtlistn zamma mit de Greana und ana Listngmoaschaft zua Woi otretn. Buagamoasta. Seit 1. Mai is Sibylle Entwistle (SPD) berufsmäßige Erste Buagamoastarin. Sie hot de Stichwoi am 29. März 2020 mit 56,2 % gega Sebastian Haider (Freie Wähla) gwonna. Woin im Rückblick. Acht Monat noch Kriagsend ham am 27. Januar 1946 de erstb Kommunoiwoin (Gmoarotswoin) noch dem Zwoatn Wöjtkriag in de kroasoghearign Gmoa vo Baiern stottgfundn. In de Monat Aprui und Mai 1946 foigtn dann no de erstn Woin vo de Buagamoasta, Landrät sowia Kroasdog. Wappn. "Blasonierung"_ "Gspoitn; vorn in Suiba a steiganda, Feia speianda, goidana bewehrta roda Panta; hintn de boarischn Rautn." De Spiaglfiahrung is seit um 1330/40 belegt. 1955 is de Wiedaonahm vo dem gschichtlichn Wappn duach Bschluss vom Gmoarot und Zuastimmung vom Staatsministerium des Innan erfoigt. Im ausgehandn 15. Joahrhundat war des historische Wappn duach Schrägboikn, belegt mit am springandn Biba zoagt. Gmoafinanzn. Im Joahr 2013 ham de Gmoasteiaeinahman 16.427.000 Eiro betrong, dovo warn 9.097.000 Euro (netto) Gwerbesteiaeinahman. De Foig vo ana entsprechandn Bewertung vo da Wirtschoftskraft vo da Stod Vuisbibuag san de Schlüsslzuaweisunga in Heah vo 1.052.592 Eiro im Joahr 2019 um 40,3 Prozent aaf 1.476.716 Eiro fia des 2020 gstieng. Mitgliedschoftn. De Stod is Mitglied in foigande Zweckvabänd: Städtepartnaschaftn. Vuisbibuag untahoit a Partnaschoft mit Buja (Italien). Wirtschoft und Infrastruktua. Vakeah. Fernvakeah. Vuisbibuag liegt am Knotnpunkt vo de Bundesstroßn 388 (Minga-Bossa) und 299 (Landshuat-Oideading). Oatsumfahrunga im Zug vo dene Fernstroßn entlastn de Kernstod weitgehand vom Duachgangsvakeah. Da B 299 nordwestle Richtung Landshuat und südeastle Richtung Muihdoaf am Inn foigand hot Vuisbibuag Obindung an de Bundesautobahn 92 bzw. die Bundesautobahn 94. Nah- und Fernvakeah. Vuisbibuag is oans vo mehrare Wirtschoftszentren vom Landkroas Landshuat. Entsprechand weist Vuisbibuag an hoha Pendlavakeah aaf. Bezong aaf de Landkroasgmoa bewegt se da Hauptpendlastrom zwischn Vuisbibuag und de Gmoa Geisnhausn und Wurmsham. Außadem gibt's an stoakn Pendlastrom zwischn Vuisbibuag und Vejdn. Weitaus greaßa ois zwischn de Landkroasgmoa is aba da Pendlavakeah zwischn Vuisbibuag und da Stod Landshuat ausprägt. Schienanvakeah. Am Bahnhof Vuisbibuag hoitn Regionoibahnan vo da Vabindung Landshuat-Neumoakt-Sankt Veit - Muihdoaf. Dogsiba fahrn stündle Züg iba Muihdoaf naus bis Freilassing, Soizbuag oda Rosnheim. Flugvakeah. In da Näh vom Oatsteil Achldoaf befindt se da Sondalandeplotz Vuisbibuag, dea vom eatlichn Luftspoatvarein betriem werd. Kfz-Kennzeichn. Mit der Zuordnung vo große Teile vom Landkroas Vuisbibuag zum Landkroas Landshuat duach de Gebietsrefoam in Baiern am 1. Juli 1972 hot de Stod Vuisbibuag aa des seit 1. Juli 1956 im Landkreis Landshuat guitige Kfz-Kennzeichn "LA" ibanomma. Seit Juli 2014 is aafgrund vo da Kennzeichnlieberalisierung aa des vom Oidlandkroas Vuisbibuag (VIB) wieda ahätle. Osässige Untanehma (Auswoi). Aafgrun seina vakeahsgünstign Lag vafügt Vuisbibuag iba vahäjtnismäßg vui Gewerbe- und Industriebetrieb, vo dene do de wichtigstn und bekanntestn aafzöjt san: De moastn vo de gnanntn Betrieb san im großn Industriegebiet am nördlichn Oatsausgang Richtung Landshuat osässig. Des liegt direkt an da B 299. Wassavasoagung. Da Trinkwassabedarf vo da Stod Vuisbibuag mit seine Oatsteil liegt bei 600.000 Kubikmeta. De Vasoagung werd duach de Stodweake Vuisbibuag abrocht. Sie beliefat mit weitare 500.000 Kubikmeta aa die Binatoi- und die Isar-Vuis-Gruppn sowia de Gmoa Schalkham mit Trinkwassa. Gsundheitswesn. Des Krangahaus Vuisbibuag is Traumazentrum und vafügt unta andam iba mehrare Chirurgische Klinikn mit de Schwarspunkt Endoprothetik und Endokrinologie, a Medizinische Klinik mit de Scharpunkt Gastroenterologie, Neurogastroenterologie und Behandlung vo Schloganfoipatientn, iba a Intadisziplinärs Zentrum fia Schmerztherapie, a Intadisziplinärs Inkontinenz- und Becknbodnzentrum sowia a Fraunklinik. Des Kranknhaus gheat dem Landshuata Kommunoiuntanehman fia medizinische Vasoagung (La.KuMed) o. La.KUMed umfasst die drei kommunoin Krangahaisa vom Landkroas Landshuat: Landshuat-Achdoaf, Vuisbibuag und Schlossklinik Rottnbuag. Kuitua und Sehnswiadekeitn. Sehnsweat is da langzongne Stodplotz mit zum Teil guad ahoitna Biagahaisa, "Oids Rothaus" (17./18. Joahrhundt). "Tortuam" (16. Joahrhundt). De Stodpfarrkiach Mariä Himmefoaht stammt aus dem 15. Joahrhundt. de Woifoahtskiach Maria Huif aaf dem Mariahuifbeag is im 19. Joahrhundat im neuromanischn Stui abaut. Es bestehna a Hoamatmuseum Vuisbibuag und des Kröninga Hafnamuseum. Sonstigs. Reglmäßige Vaanstoitunga. Des Fest Mariä Nama Mitte Septemba werd olljährle mit Woifahrt und Liachtaprozession vom Stodplotz zua Woifohrtskiach Maria Huif beganga. Im Oktoba findt da Dionysi-Moakt statt, mit ana mehr ois 500-jahrign Gschicht da eataste Pferdlmoakt vo Niedabaiern. Heahepunkt vo dem oidboarischn Pferdlmoakt is da Dionysi-Umritt mit iba 250 Pferdl und 40 Kutschn-Gspann. Seit 1992 findt jährle im Januar de Beach Party vo da Narhalla Vuisbibuag statt, de Dausande vo Bsuacha oziagt. Dofia werd Sand aaf dem Bon vo da Stodhalle aafgschütt und de Halle aaf sommaliche Temparaturn ghoazt. Spoat. Mit de "Rotn Rabn" gibt's a Volleyboi-Bundesligamannschoft. 2005 und 2006 ham's den zwoatn Plotz in da Moastaschaft vo de Fraun gwonna und san im Aprui 2008 Deitscha Moasta worn. 2009 ham se se den DVV-Pokal und 2010 aneit de deitsche Moastaschaft gsichat. 2014 is da zwoate Pokalsieg gfoigt. E-Spoat. Vuisbibuag und Umgebung san fia ihra E-Spoat-Szene und LAN-Partys bekannt. Seit 2005 findt mehrmois jährle da "Gamers' Congress" statt. Freizeit. Neba am regn Vareinslem gibt's in Vuisbibuag a Freibod, a Hallnbod, a moderns Cineplex-Kino, de Einheimischn ois "Lichtspuibeag" bekannt, sowia a Kartbahn.
128663
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128663
Togo
Togo, amtle franz. République togolaise, engl. Togolese Republic, is a Land z Westafrika un grenzt in Westn mid Ghana, in Oustn mid Benin un in Noadn mid Burkina Faso in Sidn min Atlantik zamm. Es Land vo da neadlinga Grenz nou Sidn zen Gulf vo Guinea, wou d Haptstod Lomé ligt. Togo is midrana Flechn vo umma 57,000 km² oins vo de am mejran kloawinzing Landln vo Afrika midrana Bvelkaring vo umma 8 Milliona Leit, un aa oins vo de schmellanan Lenda i da ganzn Welt midrana Broitn vo niad amol 115 km. Es git prehistorische Fund, dass d Region schou freja bsidlt gweng is. Von n 11. bis i s 16. Jh. san vill Vulksgruppn oda Velkln i da Region gweng. Ma list dou vo Velkln wej d Bassari, d Tamberma, d Kabyé, d Gourma, d Kotokoli, d Tyokossi, d Bariba oda d Éwé. Oa, wej d Mina u d Guin, san wul zouzong. In an gressan Kontext is s a Grenzregion zwischn dej Ashanti, Dahomey u Bariba gweng. I d 1470ga Jouana han d Portugisn i da Gengt pletzle aftaucht. Von n 16. Jh. bis is 18. Jh. is s nou a Mittl- oda Schwaarpunkt fia n oaganisiatn Menschnhandl woan, wesweng d Region aa "Skloufnkistna" ghoissn woan is. 1884 houd es Deitscha Reich vakindt, dass s duatn a deitschs Protektorat Togoland gem wiad. Nou en ejaschtn Weltkrejḡ hod ma den vo Deitschland vaspiltn Bsiitz unta de Gwinna von n Krejḡ aftoalt, u Frankreich houd Togo dakrejgt, dawal es Iwa von n Togoland õ England ganga un a Toal vo Ghana woan is. Togo hod nou 1960 sa Unohangekait vo Frankreich daglengt u da Sylvanus Épiphanio Olympio is President woan. En 13. Jenna 1963 hod s an Militeaputsch gem u da President is vua da US-Botschaft von n Etienne Eyadéma, en spaadan Gnassingbé Eyadéma, zammgschossn woan. Vo 1963 bis 1967 is da Nicolas Grunitzky President gweng. 1967 is da Geduldsfon grissn u da Gnassingbé Eyadéma houd an Putsch gmacht; da Grunitzky hod se i s Exil tschapiat u da Gnassingbé Eyadéma is nou President von an anti-kommunistischn, nea-oa-parteiatn Stoot woan. 1993 hod s mejra-parteiata Woln gem, dej wou aweng irregulea oghebt hom; da Eyadéma houd owa dej Wol u d fulngatn zwou Woln fia si entschein kinna. Wej ar gstuam is, hod da Eyadéma mid 38 Jouana dej lengast Reḡiringszeid i da modeanan afrikanischn Gschicht gschafft. Seid 2005 wiad da Suhn da Faure Gnassingbé fleisse zen Presidentn gwählt. Togo is a tropischa Stoot z Westafrika, vo den wou d Wiatschaft stoak af Landwiatschaft fousst, midran Klima, wou d Földa u Wisn grouna loud. Dawal d uffezjella oda amtlicha Sprouch es Franzejsisch is, wean nemmadem bsundas de Gbe Sprochn gredt. Dej mejran hom a lokala Reliḡion, es git owa aa signifikante Mindahaitn vo Christn u Muslimm. Togo is a Mitglid vo d Vaointn Nazionna, da Afrikanischn Union, da Organisazion fia Islamische Zammoawat, da Sidatlantischn Friḏns- u Kooperazionszona, da Intanazionaln Organesazion fia Francofoni u da Westafrikanischn Wiatschaftsgmoischaft.
128666
42528
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128666
Brondmetzga
Ois Brondmetzga (hochdeitsch Brandmetzger) wiad vor oim in Bayern a Metzga ghaßn, der Haus- und Hofschlochtungen mocht. Gschicht. Da Brondmetzga is ana, der des Metzgahondwerk vasteht und vo Baua zu Baua ziagt und bei Haus- oda Hofschlochtungen ois Metzga oabeit und oft ibahaupt an ondan Beruf hot, die Metzgarei oiso nua nebenbei mocht. Dabei is a vaontwortlich dafia, dass des Vich ordentlich gschlocht und zateut wird, oba a, das des Fleisch a ordentliche Qualität hot und das neamd kronk wird, won a a schlechts Stickl Fleisch isst. Des is vielleicht da Grund, worum in monchn Wertabiachln da Brondmetzga a ois Fleischbeschaua beschriebn wird. In ersta Linie is da Brondmetzga oba a Metzga.
128671
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128671
Schweiza Rap
Schweiza Rap is gwissamaassn Rap as da Schweiz. Da Rap ko midunta af Englisch, Houchdeitsch, Alemannisch, Franzejsisch, Italienisch oda Retoromanisch saa. Af n Radio-Senda DRS 3 hod s bspw. 1983 schou an englischn Rap gem. D ejaschtn Dialektrap-Vasouchh hod s aa schou i d 80ga Jouana gem. Alemannischa Rap. A Bsundaheit von n alemannischn Rap i da Schweiz – owa aa von n arabischn Rap – is, dass a Dialektrap d globala Entwicklung von n Rap zen "Mainstream" midgmacht houd, wos daudamid zammahenkt, dass da alemannische Dialekt i da Schweiz aa a Mediensprouch is. Ummetum z Deitschland, Italie, Frankreich un onnaschtwou wiad fost nea i da Houchsprouch grapt u da Dialektrap is nej aso weit kumma. Weitas hom d Leit z ejascht nu recht vill af Englisch grappt. Un es houd "Freestyle Sessions" u "Hiphop-Jams" gem, wou d vaschinan Leit zammkumma han. Dea Neinzga. Da E.K.R. houd nu id 80ga d ejascht Hiphop-Sendung vo da Schweiz af n Radio Lora ghobt. Da Basla Rappa Black Tiger hod s rappn aso umma 1987 õgfangt u 1991 d ejaschtn Aftritt ghobt. 1991 houd da Black Tiger aa a Schweizadeitschs "Feature" af n Track "Murder by Dialect" vo P27 af da Plattn »Fresh Stuff 2« assabracht. Weitane Dialektrapp u. A. von n E.K.R. san schou 1992 af n Album »Fresh Stuff 3« gfolgt. Des Lejd von n Black Tiger u dass generell mejra i d Mouttasprouchn grapt woan is, houd aa ondane inspiriad, mejra af Dialekt zen rappn. Da Ziricha Rappa Lügner houd 1991 d Gruppn Mamanatua grindt un umma 1995 paar@ohrä. D ejascht Ziricher Rap-Scheim Zürisläng Freischtiil houd ar 1995 min Bligg, en Tiisär un en DJ Cutmando zamma assabracht. 1992 is d Ziricha Rap-Gruppn Gleiszwei grindt woan, dej wou zamm min Bligg 1996 den Track "Kein Kampf um de Titel" assabracht hom. 1991 is aa d Rap-Gruppn Primitive Lyrics grindt woan u houd 1994 es Album "Halbi Nüni Chlorzit" u drea Jouana spaada s Album "PLAG" assabracht. Aa da E.K.R. is oina vo de ejaschtn Rappa gweng. Ar is 1988 Mitbagrinda von n Schweiza Hip-Hop-Magazin "14K" (1988-1997) gweng u houd 1995 es Albbum "E.K.R." assabracht. Da Churer Rappa Spoo, oda Spooman, houd aa um dej Zeid õghebt un 1990 d AOH Family midgrindt, d wou 1998 d CD "Chill" assabracht houd. 1994 houd ar min HipHop-Aktivistn Shark u da Luzerna Rapperin ZORA d Hiphop-Gruppn "Wrecked Mob" grindt un se en Basla Rappa Shape mid dazoughult. Wrecked Mob houd 1996 d Plattn "Microphone Testa" assabracht u 1997 an Deal ba Sony midgnumma. Min Shape zamm houd da Spoo nu s Dynamic Duo grindt u 1999 d CD "Vollkontakthiphop" assabracht. Dej ejaschtn Deals hom nou d Grundloḡ fia d Kommeazialisirung von n Schweiza Rap glegt. Weitas hom se 1996 z Bern dej Hobbitz grindt u 1999 es ejascht Album assabracht. 1996 wean aa d Oschtblock Kuabuaba grindt. 1997 wiad z Bern d Wurzel 5 grindt, dej wou nu 1998 d ejaschtn zwej Tracks assabrenga. Da Griot hout 1998 sa ejaschta Plattn "s'Rosebett" assabracht u 1999 es Mixtape "Dynamite". 1998 wiad z Graubindn d Sektion Kuchikäschtli grindt. 1998 wiad z Bern aa d Formazion PVP grindt, dej wou 1999 d ejascht Plattn "Äsche zu Schtoub" assabracht hom. 1998 is d Basla Gruppn TAFS grindt woan, u houd 1999 nu d ejascht Singl "8i Bahnhof" assabracht. Da DJ Dimos houd 1998 es Album "Homework" assabracht. Da Gimma houd 1999 sa ejaschts Album "Planet Strengelbach" assabracht. I d 90ga hod da Baze min Thomes aa Thomes&Baze, resp. Double Dragon, grindt. 1999 is s Musiklabel Chlyklass Records aswej a Vabandt vo d Berna Formazionna Wurzel 5, PVP u Thomes&Baze grindt woan. Aa d Bindna-Rap-Gruppn Breitbild is 1999 afkumma. Af s End vo 90ga gits aa dea "Krümelmonstaz", d wou da Webba midgrindt houd. I d 90ga - u danou - hom se aa vill Rappa nu af "Freestyle Sessions" un af Konzeatt tummlt. Da Knackeboul, da Samurai, da DefG u vill Ondane hom nuh i d 90ga õgfangt z rappn. D Zwoatausnda. Vo d 2000da õ wiads uniwasichtle, wal s awl mejra Rappa, Albna u Raprichtunga wean. Da Rap wiad kommeazjella u dafolgreiche Gruppn wej Chlyklass u Sektion Kuchikäschtli wean fia "Trademarks" gholtn. Da Spooman kumt 2000, da Bligg 2001, d Sektion Kuchikäschtli kumt 2002, d Wurzel 5 2003 i d Charts. Danou kumma awl mejra u mejra andana Rappa aa i d Charts. Da EKR inspiriad mid san Album "Grigor Fakalaja" vo 2001 vill Leit u wiad 2006 aa af MTV asgstrohlt. U d Musiksender Viva Swiss u MTV wean aswej wichtinga Plattforma gseng, zmol s Radio kontroweasa Gschichtn mejara gmiḏn houd. Es git vaschinane Kooperaziona mid Deitschland u. A. von n Black Tiger, von n Greis min n Curse, von n Griot u von n Bligg min Kool Savas u von n Bandit, da wou af sann Album vo 2008 "Dr letscht wos git" en italienischn Rappa Mondo Marcio un en Kool Savas mid draf houd. U da Stroussnrap u Gangstarap kumt i da Schweiz longsam af, owa aa da Raggaerap u Vamischunga vo Rap u Popmusik. Da Rap trennt se doudamit aweng von n generelln Hiphop. D Gruppn Luut u Tüütli von n Bandit, en Shpoiz un en DJ Aldäwaldä wiad um 2000 grindt u d Berna Gruppn 6er Gascho bringt a ejaschts Mixtape assa. Da Black Tiger bringt min Rony zamm es Album "Zwei in aim" assa. Vo da Sektion Kuchikäschtli kumt d Maxi "Lampafiaber" assa. Da Spoo bringt i da Zeid bei Sony "Füür & Flamma" u 2001 nou min Hambuaḡa Rappa Samy Deluxe zamm en Track "Burner" assa. Da Thomes u da Baze brenga d Plattn "Amoklouf" assa. Weitas kummt es Album "Jugendsündä" vo da Wurzel 5 u d Plattn "From Hell to Heaven and Back" vo da PVP assa. D Big Zis bringt es Album "Quotäreglär" assa. 2002 kumt u. A. d Singl Hersh’n'Bersh vo da Chlyklass, es Album "Statischt" vo Breitbild, es Album "Dorfgschichta" vo da Sektion Kuchikäschtli u s Album "Roirschachtescht" von n Samurai mid da Gruppn Oibel Troibel assa. Da Webba bringt mid sana Gruppn "Krümelmonstaz" dej Plattn "Grössäwahn" assa. Weitas bringt da Semantik sa Mixtape "Kammermusik", u d Gruppn Mundartisten, wou aa da Knackeboul dazoughejad, es Album "Gift" assa. 2003 wiad d Rapgruppn Radio 200000 grindt. Da Baze bringt sa Solo-Album Himutruurig u d Wurzel 5 es Album "Verdächtig" assa. Von n Tommy Vercetti un n Dezmond Dez kummt s Album "Cheftape 1" assa. D Gruppn AK42, wou da Wallisa Rappa Bzar dazoughejad bringt s Album "Vorwanig" assa. 2004 wiad von n Black Tiger, en Rony un en EKR d Plattn "Deal with the Real" assabracht. Da EKR bringt d Plattn "Ich bin au dini Mueter" assa. Da Baze vaeffntlicht es Soloalbum "Item". Vo da PVP kumt es Album "Eifach nüt" u 2005 "Aus Abfackle" assa. D Clyklass bringt 2005 es Album "Ke Summer" assa. 2005 wiad von n DJ ACE d Plattn "Jetzt ich!" assabracht. Da Baze grindt 2005 min Jonny Bunko d Formazion Boys on Pills. Es Radio 200000 bringt d Plattn "Installation" assa. 2006 wiad d Wintatura Gruppn Phumaso&Smack grindt. Da Knackeboul bagrindt sa Solo-Karrjer min Album "Red und Antwort". Da Griot bringt sa Album "Strossegold" assa, wos aswej a "Genre-Klassika" von n Schweiza Gangstarap gseng wiad, owa aa blechlt woan is. Da E.K.R. houd an Beitroḡ af n Olli Banjo san zwoatn Mixtape "Sparring 2" u bringt d Plattn "Dunne mit em King" assa. D Wurzel 5 bringt 2006 es Album "Teamgeist", da Manillio bringt es Mixtape-Album "Jurassic Parts Vol. 1", d Churchhill es Album "Kennsch?!" u d HTC es Album "Nume das's weisch" assa. Da Griot macht 2007 an Diss geng an Bandit u d Formazion "Luut & Tüütli" krejgt von n Bandit aa an Diss. Zwischn en Griot un en Gimma git s aa Diss-Trackk. Da Gimma bringt 2007 en Song "Hol dr an Politiker" assa u wiad von n Berna Groussrout Fuchs vo da SVP vaklogt. 2007 is aa d Platn "Connected" von n DJ Ilarius assakumma. 2007 kumt aa es Mixtape-Album "Strosseparade" von n Griot assa mid Beitreng von n Kool Savas, vo Snaga & Pillath u von n Sentino. Da Basla Rappa Pyro houd 2008 sa ejaschts Album "Hoffnigsfungge" vaeffntlicht. D Rap-Gruppn Eldorado FM bringt es ejascht Mixtape assa. Aa da Berna Rappa Hopeless bringt vaschinane Songs assa, u. A. "So High". 2009 kummt s Album "Aus der Dunkelheit" vo da deitsch-schweizarischn Gruppn Rap Pack mid an Feature von n Black Tiger, u s "Update 1.0" vo Lo & Leduc assa. HmK bringt es Album "Eh Dick" u d Wurzel 5 es letzat Album "Letschti Rundi" assa. Seit 2009 gibts mejrana Feature vo Gsezhlos min Eko. U dej umma 2006 grindta Gruppn Eigänäbou bringt es ejascht Album «Jahräsärnti» assa. D Zwoatausndzahna. Wou da Rap i d 90ga nu a Sach vo Freaks u Assnseita gweng is, is da Rap nou zou ana Popkultua u Modn woan. Mid Zeidostand kumma d ganzn Entwicklunga vo d USA, Frankreich, Deitschland imme; d Sendunga »Din 16er TV« u »Heb de Latz TV« san vo Aggro TV inspiriat; nemma mejra Trap kumt aa Autotune u Mumblerap af. Weitas wiad owa aa von an Boombap- un Old-School-Revival gredt. Da Rap wiad generell differenziata u d Video af s End furta afwendiga. Grod da Mumble-Rap von n Pronto owa aa ondane neiane Rappa wej da XEN finna z Deitschland a Afmiaksomkait. 2010 bringt da Tommy Vercetti sa Soloalbum "Seiltänzer" assa; u d Steff la Cheffe es Album "Bittersüessi Pille". 2011 brenga da Kiko u da Boro (aa 361 Grad) es Album "The fescht & The furios", da QC es Album "10 Schritt bis zum 11.", The Hajvans es Album "Hajvan World" u da EAZ es Lejd "Vollglade mit Hass" assa. Weitas kummt "Transatlantic Artivism" min Black Tiger, en Roger Rekless un Ondan assa. 2012 bringt da Mimiks es Album "Jong & Hässig 1" un Uslender Production es Album "Schwarzi Schoof" assa. U da Milli54 macht mid den Lejd «Grüezi Herr Blocher» Schloḡzeiln. 2013 kumt es Album "Mau luegä" vo Black Ivory & Buskapé un es Album "Entwickligshilf" von n M SKills, en Chilz un en Kush assa. Da Black Tiger bringt en lengstn Rap-Song vo da Welt "1City1Song" mid mejra wej hundat Rappan as Basel un 83 Minutn Leng assa. 2014 wiad d Gruppn D.Ü.V. u. A. von n E.S.I.K. grindt, da wou aa schou seit de 90ga rappt. Weitas wiad es Hiphop-Kollektiv Chaostruppe grindt u bringt 2015 es ejascht Mixtape-Album assa. Da Shapo bringt 2014 d Singl "Vorurteil" u da Griot "In my Hood" assa. "VodkaZombieRambogang" von n Mimiks bringt scheint's an Wechsl i da Hiphop-Landschaft 2015 kumt en XEN sa Album "Ich gäge mich" assa u glangt i d Charts. 2016 bringt d J Who d Plattn "Soulfood" u d Dara Deep es Album "Krieg & Friede" assa. 2017 bringt da Pronto d Plattn "Solo di nero" assa u kumt doudamid i d Charts. Von n Shape un n TReBeats kumt es Album "Zwei für Eine" assa. D Gruppn S.O.S. min Nativ un nen Dawill bringt d Albna "Akim" un "Imani" assa; u ma list, dej schaffatn mid an Turnup- u Trap-Foamat vo Content-Rap d Quadratua von n Kroas. 2018 kumt es Album "Asimetrie" von n Knackeboul u s Album "Hie" vo da 11Ä assa. D KimBo bringt 2020 es Album "Pangolin" assa. I d 2010na Jouana finna se owa aa ganz vill weitane Gruppn, doudrunta u. A. d ZH Secondos oda d mejra raggaelastinga Gruppn Etobasi.
128676
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128676
Tschechischa Rap
Tschechischa Rap moint d Hip Hop-Musi mid tschechischn Textn, dej wou ma bis 1984 zruggvafolng ko, wou da Lesík Hajdovský dej Musichgruppn Manželé grindt houd. Õfeng von n tschechsichn Rap. A ejaschta Musikant, da wou i da selmoling Tschechoslowakei an Rap als wej a Asdrucksmittl gnutzd ghobt houd, is da Lesík Hajdovský mid da Kapelln Manželé gweng, dej wou in n 1984ga Joua es Album "Kamufláž" assabracht houd. Es doudadraf am mejran kennta Stickl, "Jižák", is vill mejara z da Mittn vo d 90ga Jouana unta d Leit bracht woan zwengs an Remix vo da Pionier-Gruppn Peneři strýčka Homeboye (PSH). Medial mejra hod i d Õfeng owa d 1995 grindta Gruppn Chaozz i d Ang gstochn, dej wou se miḏn Lejd "Policijééé" bis af n viadan Plotz vo da Hitparádn virekatapultiad houd. 1998 hod sa ejaschts Album d Praga Gruppn Syndrom Snopp afgspillt. In n Bejmisch-Schlesischn oda Ostraua Landl (Moravskoslezský kraj) is d Gruppn Rhymes Street Squad aktiv gweng. A historisch namhafta Plattn is d ousteiropejscha Rap-Kompilazion "East Side Unia". Tschechischa Rap i d Jouana 2000–2004. I da Ejascht vo da Dekadn hod s scho ned weng tschechischa Rappa u Hiphopa gem, wos dej zwou umfangreicha ganzstootnata Kompelazionna "Lyrik Derby" Vol. 1-2 dokamentian. D ejascht ned-kommerziella dafulgreicha Hiphop Plattn is 2001 "Repertoár" vo d PSH woan. D Pilsna Gruppn Divokej Západ houd 2002 a Scheim assabracht. A Joua doudanou is a Plattn von n Duo Indy & Wich u von n Rapper P.H.A.T. un a Scheim vo da Gruppn DeFuckTo assakumma. A groußs Gwichd fia a weitane Entwickling von n tschechischn Hiphop houd aa es dreitoḡata Festival Hip Hop Kemp, es wou af s Ejascht in Joua 2002 z Pardubice afzong woan is, wos d ejascht groussa Glenghat in Land gweng is mid Hiphop-Kinstla as n Aslond zamzenkumma, u wos aa an Raamm fia Graffiti, Breakdance u Beatbox gschaffn houd. D Varonstalting hod se mitlaweil z Eiropa an Nama gmacht u ghejad min deitschn Splash!-Festival zamma zou d grejstn Hiphop-Eventna z Eiropa. Neia Trendna u Strejmm. In n Joua 2004 is d Scheim vo d kontroversn Supercrooo assa, ba dene wou ma se zejascht zwengs de Obszenitejtn gweiḡad houd, es Album aa nea assezenbrenga. Fia d Tribkraft loud se dou es Label P.A.trick Records õseng. In n 2005a Joua san vill weitane tschechischa Raper enzot kumma, iwa dej wou ma song ko, dass s a neie Schina von n aso ghoissanan gangsta rap õghebt hom, wej da Hugo u da Tafrob. Dej Furm hod owa in Tschechischn (zwengs da geografischn Loḡ un an faalatn Alltoḡ vo Ghetto u Kriminalitejt) gwenle weda Hent nu Fejss ned ghobt. Entstejung vo tschechischn Labela. In n Joua 2007 is es recht progressiva Label Bigg Boss gfejad von en Rappa Vladimira 518 enzot oda vira kumma. D ainga Ungwenlekat un iwarandiwana Awakait von n altn Schnej vo d frejanan Strejmingan hom s mid eananen ejaschtn Release glei afkoatlt. Ghobt hom s d Plattn "Neurobeat" vo da iwarisch kontroweasn Kinstlagruppn, d wou ma toals schou nima fia Hiphop haltn toud, u zwor en Rappa Sifon sa Musichgruppn WWW. In n selm Joua houd aa da LA4 endle sa Solo assagem, da wou a Mitglid vo da Gruppn Indy & Wich is. Un aa es Label Azurit Kingdom is õglegt, resp. grindt, woan. 2008 hom da Jay Diesel (Skoop), da Vladimir 518 vo d PSH u da Hugo Toxxx vo d Supercrooo ejnane Soloalbna assabracht. Weitas kumt d Kompilazion "20Ers" assa, dej wou 20 Joua tschechischn Rap dokomentiad u zwej Toall umfasst: an nei afgnummanen Toal un a Buke oda an Schiwl vo legendernan tschechischn Lejdlan. Af s End hi is aa es Album von n James Cole (SuperCroo) un n Orion (PSH) min Titl "Orikoule" assakumma. 2008 is da ejascht Dokumentarfilm assa, da wou min Titl "Česká RAPublika" en Rap u Hiphop i da Tschechischn Repablik af d Koatn brengt. D Premjera is õn n 28. 11. 2008 gweng. Es 2009a Joua houd a neis Album von n Tafrob min Titl "Sup" u d Plattn vo BPM – "Horizonty" – bracht. Produktiv is s Joua 2010 gweng, wou von n zwoa recht neinn Labelnan vill neia Rappa assakumma han: Ty nikdy, 2006 grindt oda õglegt (mid IdeaFatte, en Paulie Garand, en Rest uaw.) u s PVP Label (mid MAAT, en Emeres uaw.). Vo d Albnan is a neia Plattn von n Emeres – "Mount Emeres", vo Maat – "All-in", von n LA4 – "Gyzmo", vo d PSH – "Epilog", von n Rest u DJ Fatte – "Premiéra", vo IdeaFatte – "Doma", von n Paulie Garand – "Harant", von n Ryes un n Kenny Rough – "Páni kluci", von n James Cole – "Halucinace ze 3. patra" u vo d Prago Union – "Dezorient Express", fia dej wou s aa an Anděl-Award 2010 fia Hiphop-Albna daglengt hom. Aa da Sergei Barracuda houd a Album – "Pouliční ekonomická" – assabracht, an ostraua Stroussnrap ban n Label Azurit Kingdom. In Joua 2011 is s Album von n Hugo Toxxx – "Legální drogy a Ilegální kecy" assakumma. 2012: Weitane Differenziring in n tschechischn Rap un es Trap-Genre. An Umwelza hod s in n 2012a Joua gem, i den wou aa d Formazion YZO Empire af se afmeaksom macht. Da Logic u da Jackpot hom zamma a EP unta n Nama "Pod vlivem" von n Cassius Cake produziad assabracht. Von n Paulie Garand is s Album "V hlavní roli" assakumma. 2013 hod da Ektor min DJ Wich sa umwelzads Album "Tetris" assabracht. Da Marpo houd mid san Label Troublegang sa am mejran dafolgreicha Plattn "RIOT!" assaghaut, mid den wou ar af Plotz zwoa vo de am mejran g'hype'tn tschechischn Rappa kumma is. Da slowakischeKontrafakt houd sa zwoats Album "Navždy" assagem, wos an groussn Dafulg i da Tschchei ghobt houd. In n Joua 2013 hod Gruppn YZO Empire (spada d Grinda von n Label Milion+ Entertainment) d Plattn "YZOTAPE" (Logic, Jimmy Dickson) assabracht, dej wou s nu weida virebracht houd. Da Pastor von n Label Azurit Kingdom hod s Album "Adyos" assagem. In Joua 2014 hod da Hugo Toxxx sa Mixtape "Trashrap" assagem u da Ektor hod se an Namma gmacht mid san Hit "Jak Jinak", sa "merch Detektor" hod schou doudavua an groussn Dafulg ghobt. Es Label Blakkwood Records (MAAT, Projekt Asia, Jay Diesel apod.) is grindt woan, es wou ma õseng ko wej a Nougfulg zen PVP Label. In n 2015a Joua hod da Ektor sa "Detektor"-Album u da Viktor Sheen min Renne Dang zamm es Album "Projekt Asia" assagem. Unta Valeḡaschaft vo de Blakkwood Records houd aa da Fosco Alma vo da Formazion MAAT sa Album assabracht, es wou an Titl "Foscoismus 2" trogt. Dej am mejran dafolgreicha Komposizionna han "Zdi s kytaristou" von n Petr Lebeda u "5 minut" mid da Sengari Sharlota gweng. Da Rappa Logic houd recht dafolgreich es Album "Yzomandias" assagem un is doudaduach oina vo dej am mejran gwichtinga junga Rappa i da tschechischn Repablik wuan. I den Joua hod d Gruppn IdeaFatte (IF) unta n Titl "RAP" a Album assabracht u houd zwengs san indewiduelln un aingan Stil a recht posetifa Resonanz u Kritik krejgt. Da Paulie Garand hod d Plattn "Boomerang" ban Label Tynikdy assabracht. Min Album "Sick" is i d Welt aa a bejmischa Vatreta von n Grime Rap – da Smack – assegruckt u houd doudafia an Anděl-Award ogstabt. Weitane Entwickling. 2016 hod da Marpo es Album "Lone Survivor" assabracht, es wou es am mejran vakaffta Album i da tschechischn Repablik woan is. Da Ektor houd s Album "Detektor 2" assagem. Da Protiva hod sa Mixtape "04970409" mid den iwadafolgreichn Lejd "Prosit nebudu" assabracht. Da Logic houd a weitas Album unta n Titl "Ze dna" (zousetzle zen Album "Gudlak" min Gumbgu zamm) vaeffntlicht u houd wida a recht posetifs Echo krejgt. Da Jimmy Dickson houd de Plattn "Origami" assabracht, dej wou beitrong houd zen Afstejḡ von n ganzn Label Milion+. Aa untan Label Milion+ houd da Hasan es Album "Oceán" u da Robin Zoot es Album "Cocktail Party" assagem. An recht dafolgreichs Griinhoan oda Grejschnowal houd aa da DJ Wich produziad u sa Plattn "Vini Vidi Wich" houd se amblikle eigreiht unta dea am mejran ghejatn Albna von n Joua. Es Joua 2017 is recht produktiv gweng. Da Paulie Garand hod d Plattn "Nirvana" assagem. Da Gumbgu aka. Karlo hod dafolgreich es Alum "666" vo da Trilogi (333, 666, 999) assabracht. Da dakennte Rappa Jackpot hod se i den Joua es Lejcht odraht. Da Yzomandias aka Logic houd unta san Label Milion+ es Album "Zhora vypadá všechno líp" assagem. U da Nik Tendo houd, aa ba Million+, min Produzentn Decky Beats a Plattn min Titl "GoldKid" assabracht. In n 2018a Joua hod da Marpo es Album "Dead Man Walking" assagem. Da Rest hod dafolgreich es Album "Restart" assabracht. Da Yzomandias hod dej Plattn fia s Album "Sbohem Roxano" assagem. A Debü-Album is min Nik Tendo "7" assakuma. N Settemma draf is von n Sergei Barracuda es Album "Pouliční ekonomická 3" kumma. Da Viktor Sheen houd min Jickson ban Label Milion+ es Album "Grál" assabracht. Da Robin Zoot u da DJ Rusty hom ban gleichn Label dej Plattn "Tvoje máma ví co je nám*d" assaghaut. In Joua 2019 hod da Hasan dej Plattn "Hasan", da Decky es Album "Kingpin", da Yzomandias sa fimfts Album "Dobrá duše, srdce ze zlata" u da Nik Tendo es Album "Fatamorgana" assabracht; allsamt ban Label Milion+. A Album houd aa da Viktor Sheen unta n Titl "Černobílej svět" assabracht. Da Hugo Toxxx houd noura 6-jahringa Pausn es Album 1000 assaghaut, mid den wou den Anděl-Award i da Kategori Rap gwunna houd. Da Ca$hanova Bulhar houd in Joua 2020 es Album "Rap disco evoluce" assabracht. Da Labello hod sa Debü-Album Pop assagem. Da Nik Tendo hod d EP "Restart" assaghaut. Da Robin Zoot houd en Brouchat/June es Album "Pouzar" assabracht. In n August is d EP "Melanž" von n Yzomandiase assakumma, mid an Fitscha oda Beitroḡ von n Nik Tendo, da wou glei draff in Settemma d EP "Lunazar" assaghaut houd, dej wou d Fuatsetzing vo da EP "Restart" is. In Ottowa hod da Viktor Sheen es Album Barvy, da Hasan es Album "Prototyp" assagem. Da Yzomandias houd en Nufemma d EP "Melanž" assagem un a neis Album min Titl "Prozyum" õkindigt. A weitas Album, "Thug Love Sofia", houd in Nufemma da Ca$hanova Bulhar assabracht.
128677
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128677
Sidsudan
Sidsudan, amtle Republic of South Sudan, is a vo Land umschlossna Stoot in n noadwestlinga Ostafrika. Es Land stousst af n Oustn mid Etiopia, af n Noadn min Sudan, af n Westn mid da Zentrolafrikanischa Repablik, af n Sidwestn mid da Demokratischn Repablik von n Kongo, af n Siḏn mid Uganda un af n Sidoustn mid Kenya zamma. Da Sidsudan houd 2011 d Unohangekait vo da Repablik von n Sudan daglengt un is doudamid da am nejchan u letztingan suweren gwoanane Stoot, en wou ma intanazionol aa dakennt. D Hapstod u gressta Metropoln is Juba. Es umfasst es trum Moos- oda Sumpfgengt von n Sudd, d wou ma aa "Bahr al-Dschabal" hoisst u duach n Weissn Nil gfuamt wiad. Da Sudan is vo Egiptn unta da Dynasti von n Muhammad Ali bsetzt gweng un is von n Anglo-Egiptischn Gmoaheaschaft (Kondominat) bis za Unohangekait 1956 reḡiad waon. Nou en Ejaschtn Sudanesischn Birḡakrejḡ is 1972 d Autonoma Reḡion Sidsudan grindt woan u houd bis 1983 dauat. A zwoata sudanesischa Birḡakrejḡ is asbrochn u houd 2005 min Naivasha-Okumma gendigt. Spaada in n gleichn Joua is d sidlinga Autonomi widaheagstellt u d Autonoma Reḡiring von n Sidsudan gfuamt woan. Nou an Referendum in Jenna 2011 hod da Sidsudan en 9. Jule 2011 d Unohangekait daglengt. Es Land houd vill intaethnischa resp. zwischnvelklata Brutalitejt dalittn un an Birḡakrejḡ duachgmacht, da wou vo d ganzn Seitn von an exzessivn Nikswissn vo d Menschnrechtt kennzoachnad gweng is, mid mejranan velklatn Bloutopan, Gruppnleichtn u Schurnalistnjoḡatn von Joua 2013 bis zen 22. Fewa 2020, wou d sidsudanesischn Riwalna da Salva Kiir Mayardit u da Riek Machar an Oahaitsdeal gfunna un a Reḡiringskoalezion gfurmt hom, wos en Weḡ fia d Widakeja vo Flichtling nou giamt houd. Da Sidsudan houd a Bvelkaring vo umma 12 Millionna Leit, am mejran Nilotischa Velkl, un is demografisch oina vo de jingastn Stootn mid umma 50% unta 18 Jouana. D Iwazol vo d Eiwoana fulgt en Kristntum un indigena Releḡiona. Es Land is a Middabei oda Midglid vo da UN, da Afrikanischn Union, da Oustafrikanischn Gmoischaft, da Intergovernmental Authority on Development (IGAD) u ba de Genfa Konwenzionna. In Joua 2019 is da Sidsudan af n fuafualetztn Plotz in n World Happiness Report, af n fualetztn Plotz in n Global Peace Index un af n fuafualetztn Plotz in n Fragile States Index ghaucht.
128679
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128679
Somalia
Somalia, amtle engl. Federal Republic of Somalia, is a Land õn n Hiarl vo Afrika. In n Westn stousst s af Ethiopia, in n Noadwestn af Djibouti, in n Noadn af n Gulf of Aden, in n Oustn af n Indischn Ozean un in n Sidwestn af Kenya. Somalia houd dej omlenganna Gstodnlinia zen Festland vo Afrika. Es Terrain bstejt hapsechli as Plateaus, Eemman u Beaḡ. Es ganz Joua herscht a woams u hitzes Klima mid periodischnan Monsunwindnan un schwonkatna Rengfell. Somalia houd a gschetzta Bvelkaring vo umma 15 millionna Leit un is bschrim woan aswej es am mejran kulturell homogenna Land z Afrika. Umma 85% vo dej Leit duat san ethnisch Somalis, d wou historisch in n Noadn von n Land glebt hom. Ethnischa Mindahatn konzentrian se af n Siḏn. Amtssprounchn han Somali un Arabisch. D Iwazol vo d Leit san Muslimm, vo dej wou d mejran Sunnitn han. I da Antikn is Somalia a wichtes Hanḏlszentrum gweng. Vill moina, es mythnhafta alta Puntland warad duatn gleng. I da Zeid von n Mittlolta houd s a poa Somali-Reichh gem, d wou en Hannl vo da Region dominiad hom, doudadrunta es Ajuran-Sultanat, es Sultanat vo Adal un es Geledi-Sultanat. In n spaadn 19. Jh. san d Somalischn Sultanatt vo Italjen, Grouss Britannjen u Etiopia kolonialesiad woan. D Italjena hom d Koloni Italjenisch Somaliland darricht. I da Iid-, som. Ciid, u da Nugaal-Region houd en Sayid Mohamed sa Dervish-Bwegung dafolgreich Etiopjen, Italjen u Grouß Brittanjen veja mol zruggschlong un õ s Gstod zruggdrenga kinna, bvua dass s i da Somaliland Kampanje vo 1920 bsigt woan san. Italja hod d Macht in n Noadoustn, i da Mittn, u nou aa i d sidlinga Regionna daglengt, nou dem dass da Krejḡ genga s Majeerteen Sultanat un es Sultanat vo Hobyo 1927 dafolgreich gweng is. 1960 san dej zwoa Regionna, es von ej britisch-bsetzta Somaliland in n Noadn un es von ej italjenisch-bsetzta Somalia in n Oustn, za Somalischn Repablik unta oana Reḡiring zammfejad woan. Da Iawast Revoluzionsrout houd se 1969 d Macht gschnappt u d Somali Democratic Republic asgrouffn, dej wou 1991, 22 Jouana spaada, min Õfang von n Somalischn Birḡakrejḡ, zammbrochn is. Danou san d mejrann Regionna zen Gwoanats- u zen religjesn Recht zruggkeart. I d frejan 2000a san prowisorischa Bundesbeheadn gschaffn woan. D prowisorische nazionala Reḡiring, engl. Transitional National Government (TNG), hod ma um 2000, dej prowisorischa federala Reḡiring, engl. Transitional Federal Government (TFG), dej wou dej Somalischn Streitkreftt widaheastellt, um 2004 gschaffn. 2006 hod d TFG d Kontroll iwa n gresstn Toall vo d sidlinga Konfliktregionna vo da nei furmiatn Union vo islamischn Grichtnan, engl. Islamic Courts Union (ICU). Dej ICU is nou zafolln u radikalere Gruppn hom se õgsplittat, wej d Al-Shabaab, d wou genga d TFG u da Afrikanischn Union irnane AMISOM-Truppn um d Region kempft. In n Summa 2012 hom d Rebelln d mejrann Regionna valounan ghobt un es Trachtn nou permanentnan demokratischn Instituzionnan is lousganga. A neia prowisorischa Vafassing is in n August 2012 virakumma, dej wou Somalia zarana Federazion gmacht houd. In n gleichn Mounad is d Bundesreḡiring vo Somalia furmiad u da Widaafbau z Mogadischu õghebt woan. Somalia houd en informelln Wiatschoftssektor pfoltn, da wou ned zletzt i da Vejchawiatschoft, da Hilf duach d Vawondtn in n Asland u da Telekommunikazion fousst. Somalia is a Mitglid vo d Vaointn Nazionna, vo da Arabischn Liga, vo da Afrikanischn Union, vo da Bwegung vo d Blockfrein Stootn, u vo da Organisazion fia Islamische Zammoawat.
128682
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128682
Stimmlosigkeit
I da Linguistik is d Stimmlousekait oda Nedtounadhait a Aingschaft vo Lautt, ba dej wou d Stimmlippn niad wibrian oda tremad wean. Fonologisch gseng is s a Oat vo da Fonazion (oda Soḡarei), dej wou in n Kontrast zeran ondan Zoustand von Kelkobf stejd. Manchane defenian s owa andascht u song Fonazion impliziad a Simmhaftekait u Stimmlousekait is nea es Faaln vo dera Fonazion. Es Internazionala Fonetischa Alfabet houd distinkta Zoichn fia vill stimmlousa Lautt u moduliad stimmhafta Poa vo Konsonantn (Obstruentn), wej [p b], [t d], [k ɡ], [q ɢ], [f v] u [s z]. Weitas hod ma Diakritika fia d Stimmlousekait, U+0325 u U+030A fia Bouchstom mid Untaleng. Deja Diakritika wean typischaweis nea gsetzd ba Lautnan, dej wou iblicha- oda normolaweis stimmhafta waratn, wej bspw. ba [ḁ], [l̥] u [ŋ̊] oda in n Boarischn ba b̥, d̥, g̊ u z̥. Stimmlousa Vokalna u Sonorantn. Sonorantn san Lautt such wej Vokall u Nasalna, dej wou i d mejrann Sprouchn vo da Welt stimmhaft san. Ej amols kinna a Sonorantn owa aa stimmlous sa, gwenle aswej Allofonn vo de stimmhaftn Variantn. Es japanisch Woat "sukiyaki" wiad bspw. asgsprochn u ko fia Ondane schou amol wej klinga, owa ma ko seng, dass se d Lefzn oda Lippn zwengs den rundn. Wos aanles findt se aa ba d englischn Weata "peculiar" u "potato" . Stimmlousa Vokall san aa areala Bsundahait vo d Sprouchn in n Sidwestn vo de USA, wej es Hopi un es Keres, in n Groussn Beckn, samt dej numischn Sprouchn, un i de Groussn Eemman, wou ma s finna ko in n numischn Comanche, owa aa in n algonquischn Cheyenne un i da caddoanischn Sprouch Arikara. Sonorantna kinna aa kontrastif, u ned blouss umfeldmaasse stimmlous saa. Standard-Tibetisch houd bspw. a stimmlouss i "Lhasa", es wou i Opposizion zaran modal stimhaftn stejt. In n Wallisischn finna se d fulngatn Sonorantnpoa mid Stimmlousekait: , u . In n Moksha git s aa an stimmlousn palataln Approximantn (kyrillisch <йх> "jh" gschrim) zamm mid an un en (<лх> "lh" u <рх> "rh" gschrim). D letzan zwoa hom d palatalisiatn Entsprechunga u (<льх> and <рьх>). Es Kildinsamisch houd aa a <ҋ>.
128683
36857
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128683
Väis
D Väis (Vils) is a rechda Nemfluss fo da Doana z Baian. Folaaf. Wou de gloa Väis mid da groussn Väis zamfliassd, sogdma grod amoi no Väis dazua. Siidle fo Gerzn, afda Gmoa fo Schoikham im Oatstei Wiadmäi, wose aa de ledzde Mäi an da groussn Väis gfind, meng se de zwe Fliss dreffa und dano midnand weida laffa. D Väis hoda Läng fo 68,62 km, wos af boarisch siwazg Kilomäda hand. Shand im Toi fo da Väis oiwai a boo Weagl fia Wossagrafd und Fäida fo de Bauan umadum. Z Frontnhausn dano, woud Leid zan Raalfon, Wandan und Segln hifond, gfind se da Väistoisää. Diaggad nai und driwa ausse, teit se dano de Väis wida ind Oidväis und Väiskanoi aaf. Se keman no a boomoi wida zam und wida ausanand und z Väishofa laffd d Väis ind Doana nai. Zuafliss. A Zuafluss is ofd grod a gloana Bo (Bach), woma ned an jen aafschreim muas. Oi fo de grässan hand in da Tabäin aafgfiad. Im Netz. Vilstaler Mundart-Schmankerl, Zeitzeugen, Rezepte (Tondokumente)
128686
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128686
Silla
Silla, aa Schilla (57 v. Kr. – 935 n. Kr.) (Koreanisch: 신라; Hanja: 新羅; RR: Silla; fonetisch: [ɕil.la]) woa a koreanischs Kinereich in n sidlinga u zentroln Toal vo da Koreanischn Halbinsl. Silla hod zamm mid Bannekje u Goguryeo de Drea Kinereichh vo Korea gfuamt. Nou dem dass s von n Hyeokgeose vo Silla vo da Park Famil grindt woan is, is d Koreanischa Dynasti 586 Jouana von n Gyeongju Gim (Kim) (김, 金) Stamm, 232 Jouana von n Miryang Bak (Park) (박, 朴) Stamm u 172 Jouana von n Wolseong Seok (석, 昔) Stamm reḡiad woan. Es houd õgfangt midran Tschifaltum, franz. Chefferie, i de Samhan Konfederazionna, amol mid Sui China, nou mid Tang China varalliiad, bis dass s af s End dea andan zwoa Kinereichh, Baekje 660 u Goguryeo 668, gschluckd oda eigsacklt houd. Doudanou houd es Vaointa Silla d Koreanischa Halbinsl gresstntoals bsetzd, dawal se da neadlinga Toal als Balhae, a Noufulgna-Stoot vo Goguryeo, wida afgrapplt houd. Nou schejana 1 000 Joua Ummaheascharei is Silla nou i d Spaadan Drea Kinereichh vo Silla, en Spaadan Baekje u Taebong zafolln, u houd d Macht 935 õ Goryeo otretn.
128687
839029
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128687
26. Oktoba
Der 26. Oktoba is da 299. Dog vom Gregorianischn Kalenda (da 300. in Schaltjoarn), somit vableibn no 66 Dog bis zum Joarsend.
128688
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128688
Byzantinischs Reich
Es Byzantinischa Reich, kuaz Byzanz, aingle offezjell Rejmischs Reich (griech. Βασιλεία Ῥωμαίων – "Basileía Rhōmaíōn", lat. "Imperium Romanum"), historisch aa nu i da Zeid vo da Existenz von n westlinga Toal Oustrejmischs Reich (lat. "Imperium Romanum Orientale") ghoissn, is i da Epochn vo da Spadantikn u von n Mittlolta a gwichtinga eiropejischa Macht u s Zentrum vo da (estlichn) kristilichn Welt gweng, dej wou se af Regiona von estlinga Mittlmearnatn asdeant houd. Afkumma is s in Joua 395 vo insnan Jouresgrechna min Schisma oda da Spolting von n Rejmischn Reich un untaganga 1453 min Eisackln vo Konstantinopl duach s Osmanischa Reich. In Joua 330 houd da rejmischa Koisa Konstantin da Grouss dej as da Antikn stammada Stod Byzantion, dej wou af Konstantinopl umgnennt woan is, za Haptstod von n Rejmischn Reich gmacht. Danou hod se s Rejmischa Reich 395 in an estlingan un an westlingan Toal gschiḏn. Dawal es Westrejmischa Reich schou 476 untaganga is, daglengt d Oustrejmischa Halm in n 6. Jh. unta da Herrschaft von n Justinian I. sane weitasta terretorjala Asdeaning. In n 7. Jh. hod se a grundlengada Wandl von n Karaktea von n Reich bagem, da wou bsundas zwengs en Wechsl vo da Amtssprouch zen Griechischn unta n Herakleios u de eischneidnatn Midfulng vo da islamischn Expansion gweng is. Trotz de Kempf u Terretorialvalusd hod s zou de wiatschaftle, kulturell u krejḡarisch am mejran entwickltn vo de selmoling Stootn ghejad. Byzanz, duach n Ruckschloḡ vo d Araba u de inteanan Relegionsstreitekaitn gschwecht, hod se za Zeid vo da makedonischn Dynasti zarana nein Blej afgrapplt u se af s End von n 10. Jh. wida empoaghebt zarana groussmachting Stelling. Dennat vatejfft se d Entfremding zwischn en westlinga un en estlinga Kristntum u kulminiad 1054 i da Kiachnspolting, d wou ma es Groussa Schisma hoisst. Nou da groussn Schlappn i da Schlacht ba Manzikert in n Joua 1071 houd es Reich z gunstn vo de seldschukischn Tiakn en Grousstoal vo Kloa-Asia, wos an Kean vo sann Terretorium doagstellt houd, valouan. Nou en Afstiḡ vo d Komnena hom s zwor a poa Regionna zrugga krejgt un in 12. Jh. vualaifde u zeidweile ianane Iawahant, u Vuamacht, nu gsichad ghobt, du unta iananen letzan Koisann houd da sichane Nidafall schou õghebt ghobt. In n Laff von n Vejatn Kreizzuḡ hod Byzanz en fatoln Pleschara dalitn, wej d Kreizzigla se umma 1204 Konstantinopl kafft hom. Gleich wos dass d Koisa vo da Dynasti vo d Palaiolonga s dazoagt u dafongt hom, es Reich 1261 zen daneian, hom dej widahultn Birḡakrejḡ ianane Macht gscheid zen Breckln bracht. Es kaskadnstafflata Wegbreckln hod se dagipflt min Fall vo da Haptstod Konstantinopole in n Joua 1453 un en Olousn vo d iwanen byzantinischn Gebejtt duach d osmanischn Tiakn. In n Valaf vo sana tausndjouratn Presenz hod s Reich aswej a Bastei von n Kristntum dejnt, mid den wou s mid zfleiss u ghere da Vabroiting von n Islam z Eiropa Stoina in n Weḡ u Pfleckl viragsteckt hom. Assadem hod s iwara festa Guldwährung vafejgt, dej wou in n ganzn mittlmearnatn Raam in n Umlaf gweng is. Konstantinopl houd aswej oina vo de grejsstn Metropoln i da selmoling Welt zou de relewantnastn Hannlszentran ghejad. Byzanz houd an duachdruckatn Eifluß af d Releḡion, es Recht, es politischa System, d Architektua u d Kunsd vo gwissn Gengatn z Eiropa un en Noun Ostn ghobt. Doudabei hom s zen Daholt u da Weitagoub vo vill literarische Weakk u furscharischa Kenntniss vo da klassischn Welt beitrong ghobt. Bnennung. Es „Byzantinischa Reich“ is a modeanna, duach d heiting Historika vill gnutzta Bagrif, en wou d selmoling Eiwoana ned kennt hom. Z ejascht is s in Joua 1557, oa Joahunnat nou en Fall vo Konstantinopl, von n schwejbischn Gschichtsschreiwa Hieronymus Wolf i san Weakl "Corpus Historiae Byzantinae" gnutzd woan. En Bagrif „byzantinisch“ houd ar ogloatt von n Namma vo da griechischn Sidling Byzantion, af dera wou d Stod Konstantinopl grindt woan is. Mid dera Vawending houd ar d Gschicht von antikn Rejmischn Reich vo da mittloltalichn Noufulgari trenna wolln. D Publikazion "Byzantine du Louvre" ("Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae") as n Joua 1648 un en Du Cange sa "Historia Byzantina" as n Joua 1680 hom za Vabroiting vo dera Bnennung unta de franzejsischn Autorna beitrong. Za Zeitn vo da Helln oda Afklering hom d selmoling Schriftstella, wej da Montesquieu, da Voltaire oda da Gibbon, dan Bagrif popularisiad. Ba ejna hod s Adjektiv „byzantinisch“ owa aa a Stichal oda an Gschmoch dakrejgt, wal s zaran Synonym vo Dekadenz woan is. D 'selmatn' oda ainglinga Eiwoana von n Byzantiniscn Reich hom se Rejma ("Rhomaioi") grejfft un ianan Stoot "Rhomania", resp. "Basileia ton Rhomaion" ghoissn, wos af Latein aswej "Imperium Romanorum" iwasetzt wiad. U wou si Byzanz fia d iwawejngta Mejrat vo sara Gschicht an multietnischn (vilvelklatn) Karakter daholtn un vill af s Vamechtnis vo d griechisch-rejmischn Tradizionna gem houd, is mid Blik af s wochsade Iwagwicht von n griechischn Element vo sane Nouchboan z Westeiropa „Griechischs Reich“ ("Imperium Graecorum") gnennt woan. D Õsprich von n Oustrejmischn Reich af s rejmische Eab is nou grundlengt õzweiflt woan, duach d Krejning von n Koarl en Groussn zen rejmischn Koisa duach en Papst Leo III., da wou en Troun von Rejmischn Reich fia wakant gholtn houd. I d westlinga Lenda is seit dera Zeid da Titl "Imperator Romanorum" fia n Koarl sane Nouchatn u d iawan Heaschha von n Haaling Rejmischn Reich reserwiad gweng, dawal s en Koisa vo Konstantinopl zen "Imperator Graecorum", zen griechischn Koisa, gmacht hom. Doudageng is ba de Persa, Muslimma u Slawn d rejmische Identitejt von n Byzantinischn Reich generell akzeptiad woan. Vo destweng toud ma aa Byzanz i da islamischn Welt "Rūm" hoissn.
128691
839057
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128691
Kenia
Kenja, amtle. engl. Republic of Kenya, swahil. Jamhuri ya Kenya, is a Land z Oustafrika. Mid 580,367 km² is Kenja unta de am mejran groussfleching Lenda af Plotz 48. Midrana Bvelkaring vo mejra wej 47,6 millionna Leit in n 2019a Zensus is s unta dej am mejran bvelkatn Stootn af Plotz 29. D Haptstod u grejssta Metropoln vo Kenja is Nairobi, dawall d eltast u d ejascht Haptstod dej am mearnata Stod Mombasa is. Kisumu City is d drittgrejssta Stod un a Inlandhafn õn n Viktoria-Sej. Weitane gwichtinga Zentren han d Stedt Nakuru un Eldoret. 2020 is Kenja dej drittgrejssta Wiatschaft in n subsaharischn Afrika nouch Nigeria u Sidafrika gwen. Kenja stousst af n Noadwestn min Sidsudan, af n Noadn mid Ethiopia, af n Oustn mid Somalia, af n Westn mid Uganda, af n Sidn mid Tansania un af Sidoustn min Indischn Ozean zamm. Nou archaeologischa Datiringa hom kuschitische Velkln in Tejffland vo Kenja zwischn 3200 u 1300 v. Kr. schou gsidlt. D Nilotisch-rednatn Hirtn (Vuafouan vo de heiting nilotisch-sproching Velkln z Kenja) hom wuhl umma 500 v.Chr. õghebt vo da Region, d wou heit zen Sidsudan ghejad, af Kenja hinte zen zejng. Eiropejscha Leit hom s umma 1500 duach s Portugisischn Reich kenna gliant, aa wenn d echta Kolonjalesazjon vo Kenja ejascht in n 19. Jh. min Asgej u Darappn vo d Fleckaln in n Inland õgfangt houd. Es heitinga oda modeana Kenja is virakumma von an Protektorat, es wou 1895 von n Britischn Empire gschaffn u 1920 za Koloni Kenja woan is. Vill Dispuutt zwischn en Vaoanigtn Kinereich u da Koloni hom za Mau Mau Revulozion gfejad, dej wou 1952 õgfangt houd, u za Unohangekaitsdaklering vo 1963. Nou da Unohangekait is Kenja a Midglid von n Commonwealth of Nations blim. A neia Vafassing is 2010 õgnumma woan u houd de Unohangekaitsvafossing vo 1963 weggschupft. Kenja is a presidenzjella representatifa demokratischa Repablik, i da wou gwählta Stootsleit d Bvelkaring vatretn u da President es hejchst Vejchall von n Stoot u da Reḡiring is. Es Land is midunta a Midglid vo d Vaointn Naziona, von n Commonwealth of Nations, vo da Weltbank, von n Intanazionaln Weringsfõ, von n Gmoisama Moakt vo Oust- u Sidafrika u von n Intanazionaln Strouffgrichtshuaf Mid a Bruttonazionaleikummal vo 1460, hod Kenja a Gwiatschaftal midran untre-mittanen Eikumma. D Wiatschaft vo Kenja is doudamid mid dej am stiakana z ganz Oust- u Zentrolafrika. Da Ackabau oda d Feldawiatschsft is da zwoatgrejssta Sektor: Thee u Kåfee san schou lenga bouas Gerschtl oda "cash crops", dawal Bloumma fia n Export awl mejra õpflanzt wean. Dej Dejnstloastingsindestri is aa a groussa Wiatschaftsfaktoa, bsundas in n Tourismus. Kenja is a Mitglid i da Oustafrikanischn Wiatschaftsgmoischaft, aa wenn a intanazionale Hannlsorganisazione es zen Grejssann Hiarl vo Afrika rechna. Gfulgt vo da EU is Afrika en Stoot Kenja sa grejssta Exportmoakt.
128703
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128703
Dschibuti
Dschibuti, amtle franz. République de Djibouti, som. Jamhuuriyadda Jabuuti, is a Land õn n Hiarl vo Afrika. Es grenzt af n Siḏn mid Somalia, af n Sidwedstn mid Ethiopia, af n Noadn mid Eritrea un af n Oustn min Roudn Mear un n Golf vo Aden zamm. Af n ondan, wisawijatn Gstod (u Gebiag) von Gulf vo Aden sitzd da Jemen. Es Land houd a Flechn vo 23 200 km² u wiad haptsechle vo zwou Vulksgruppn bsidlt, Somali un Afar. In n Altatum rechnet ma s Land zamma mid Etiopja, Eritrea u Somalia zen Land vo Punt. Es i da Gnejchtn glengane Zeila, som. "Saylac", ghejad heit z Somalia un is da Sitz vo d mittloltalichn Sultanatt vo Adal un Ifat gweng. In n spadn 19. Jh. is d Koloni Franzejsisch Somaliland duach Vatreḡ vo de Franzousn mid de Sultann vo de somalischn Dir gschaffn woan; u d Eisnbahn af Dire Dawa (u spada Addis Ababa) houd ena schnell damiglecht en somalischn Hafn Zeila fia Hanḏl min sidlinga Etiopja un n Ogaden aszenstechn. Es Land is 1967 af s Franzejsisch Territorium vo d Afar u d Issa umtauft woan. A Johrzeantt doudanou hom d Dschibutja fia d Unohangekait gstimmt, wos offezjell d Grindung vo da "Repablik vo Dschibuti" viastellt, gnennt nou da Haptstod von n Land. Da neia Stoot is in n selm Joua en 20. Settemma 1977 i d Vaointn Naziona kumma. I de frejn 90ga hom a Spannunga iwa d Reḡiringsvatretung zaran bwaffnetn Konflikt gfejad, da wou ejascht in 2000a Joua mid an Kompromis zwischn da Reḡiringspoatei u da Opposezion asganga is. Djibouti is a villveklata Nazion midrana Bvelkaring vo mejra wej 921 804 Leit. Somali un Arabisch san offezjelna Sprochn. Umma 94% vo d Eiwõhna fulng an Islam, da wou d offezljella Releḡion in Land is un i da Region a langa Tradizion houd. D Somalis u d Afar furma dej zwou grejsstn etnischn Gruppn. Dschibuti ligt strategisch nem oana vo de am mejran bfoarnanen Schiffalstroussn vo da Welt, dej wou en Zoutrid zen Roudn Mear u zen Indischn Ozean sichad. Da Hafn selm dejnt aswej a zentrola Noufill- un Umschloḡ-Plotz, un is da pree-howade ammearnate Hafn fia Importt un n Exportt von n un i s nemmõ lingada Etiopjen. A grounada Hanḏlspunkt is es Land aa a Platzal vo fremmann Militeabasnan, doudadrunta es Camp Lemonnier vo d USA. Un aa dej Intergovernmental Authority on Development (IGAD) houd ianan Sitz i da Haptstod Dschibuti.
128705
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128705
Eritrea
Eritrea, amtle engl. the State of Eritrea, is a Land z Oustafrika mid da Haptstod Asmara. Es stousst af n Siḏn mid Etiopia, af n Westn min Sudan un af n Sidoustn mid Dschibuti zamm. D noadestlinga un estlinga Toall vo Eritrea hom a recht longa Gstodnlinia min Roudn Mear. Da Stoot houd a Flechn vo umma 117 600 km² un umfasst en Dahlak Archipl un a poar vo d Hanisch Insln. Eritrea is a villvelklata Stoot mid nein dakenntn Velkln oda etnischn Gruppaln u midrana Bvelkaring vo umma 3,5 oda 6 millionna Leit. Eritrea houd nein Nazionalsprouchn, Tigrinya, Tigre, Afar, Bedscha, Bilen, Kunama, Nara u Saho. Tigrinya, Arabisch un Englisch san Orwatssprouchn. D mejrann Eiwõhna reḏn afroasiatische Sprochn, d wou entweda zen etiosemitischn oda zen kuschitischn Zweig ghejan. Unta dene Gruppn han d Tigrinar umma 55% vo da Bvelkaring, u d Tigre umma 30%. Weitas git s nilotische Velkln, d wou a nilosaharische Sprouchn reḏn. D mejrann fulng en Kristntum oda en Islam, midrana kloinn Mindahat midrana regionoln, 'donatn' Releḡion. Es Aksumitische Reich, wou vill von n heiting Eritrea un n neadlinga Toal vo Etiopia umfasst houd, is ebba in n ejaschtn Jh. n. Kr. grindt woan. Umma d Mittn von n 4. Jh. hom s es Kristntum õgnumma. In n Mittlolta is a groussa Toall vo Eritrea a Toal von n Medri Bahri (weatl. Sejland) woan, wou Toall vo d Prowinzn Hamasien u Serae middazou gejad hom. Za Festigung vo da etiopischn Presenz houd da Etiopische Koisa Zara Yaqobi i da Gengd aa Maya-Seldna õgsidlt ghobt. Es Afkumma von n modeanna Eritrea fousst af da historischn Presenz vo vaschinane Stootn, wej es Medri Bahri Reich un es Sultanat vo Aussa, un is afs End duach d Schaffing vo da italjenischn Koloni Eritrea gfestigt woan. Nou da Nidaloḡ vo da italjenischn Kolonjalarmej 1942, is Eritrea bis 1952 unta Britischa Militarvawolting gweng. Nou en Bschluß vo da UN-Generolvasammling vo 1952 hod Eritrea a aingas Parlament krejgt, is owa in Assn- u Deffadiringsfroung fia zeah Joua in an federaln Vaband mid Etiopia gsetzt woan. Zeah Joua spada, 1962, houd nou Etiopia es eritrejscha Parlamant nuh afglejst un Eritrea annektiad. D eritrejschn Sezessionistn hom 1961 d Eritrean Liberation Front afgstellt un nou en Eritrejschn Unohangekaitskrejḡ bis za "de facto" Unohangekait vo 1991 gfejad. Eritrea houd "de jure" d Unohangekait 1993 nou an Unohangekaitsreferendum krejgt. Eritrea is a presedenziella oa-poartein Repablik, i dera wou nazional legislativa u presidenzjella Wohln nej niad stottfinna. Da Isaias Afwerki is da President sida da Unohangekait 1993. Vo Human Rights Watch krejgt Eritrea ba de Menscharechtt lausinga Noutn. D Reḡiring hoisst sechtana Vuawiaff eftas politisch motiviad u weist s zrugga. Wal privata Medjen ned dalaubt san, gilt Eritrea nou Noadkorea u Turkmenistan aswej es Land mid da am dritt mejran vaschullnan Pressefreihait. Eritrea is a Midglid vo da Afrikanischn Union, de Vaointn Naziona, da Intergovernmental Authority on Development, un is zamma mid Brasilen u Venezuela a stades Meisal, oda a Zouschauastoot, i da Arabischn Liga.
128706
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128706
Standardjiddisch
Es Standardjiddisch moint d standardisiadta jiddischa Schreibweis u d jeweilinga regionola Assproch nou n Regln vonn YIVO. Es õgnummana Standardjiddisch wiad ned aso vill gnutzd, owa wal s mejra Grammatik houd wiad s fia n Untaricht heagnumma, i d Uniweasitetn glernt un i uniwersitera Publikaziona gschrim.
128710
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128710
Bejmische Dialektt
D bejmischn Dialektt han dej Dialektgruppn von n tschechoslowakischn Sprochzweig, dej wou se grob gsagt af n Boḏn vonn historischn Kinereich Bejm findt. Inn Untaschid zou Mährn is s Bejmn dialektologisch gseng wuhl mejra homogen. Da Intadialekt oda Regiolekt za bejmischn Dialektgruppn is s Gmoi- oda Gsamtbejmisch. Nemma d bejmischn wean i da Tschechischn Repablik aa mährische u schlesische Dialektt gredd.
128711
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128711
Chodischa Dialekt
Da Chodische Dialekt, aa Bulatschina, is a Grenzdialekt vonn Sidwestbejmischn, da wou inn Chodnaland gredd wiad. Wej d ganzn Dialektt vafallt da Dialekt zougunstn vonn Regiolekt u d Mediensprochn. Bulatschina wal s L-Partizip vo "být" zou "bul" wiad: "já jsem byl" hoisst "já jsem bul". I da Litratua. Es Chodisch wiad bspw. i d Weakk vonn J. Š. Baara gschrim oda in an Erben san Dialektgschichtl "Jirka s kozú". Af Chodisch san weitas aa Dialogg in n Alois Jirásek sann historischn Roman "Psohlavci" gschrim.
128715
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128715
Es Malwuaffal
O krtkovi, aingle. Von n Malwuaff, deitsch Der kleine Maulwurf, is a tschechischa Zeichntrick- oda Kartunserja fia Kinna von n Pråḡa Kinstla Zdeněk Miler, dej wou vo 1957 bis 2002 assakumma is. In da Bundesrepublik Deitschland is de Serie durch de "Sendung mit der Maus" bekannt wordn. D Hapfigua is a gmolts Malwuaffal oda Wöjlschearal, tschech. Krteček, es wou manch amol mid da Welt vo d Menschn ringt u se duach vaschinane Gschichtn mid sane Midvejchhaln duachbaschlt. Nou an Toud vonn Autoa 2011 hod d Enkelli damiglecht a neia Episodn von n Malwuaffal i da koproduaziatn kinesisch-tschechischn Serie "Da Malwuaff u da Panda", "Krtek a Panda", assazenbrenga. Gschichtt. Es Malwuaffal houd da Zdeněk Miler inn Studio Krátký film Praha (Kuazfilm Pråḡ) gschaffn. Da Zeichntrickfilm is omed ammejrann wej a Feansej-Serja i da tschechoslowakischn Betthupfalsending Večerníček glaffa, aa wenn d ejaschtn Film aingstende assakumma han. Dej ejascht Episodn vo 1957 hod n Titl "Jak krtek ke kalhotkám přišel" ("Wej dass da Malwuaff za d Huasn is kumma"), i den wou se a ondane Gstaltaln wej da Fruasch, da Stoach, es Bruuchdrouschal, da Krebs, d Spinnan, es Iglal u d Leinpflonza. Weitane Episodn nemma nou u nou zou, "Krtek a autíčko" (da Malwuaff u s Autal, 1963), "Krtek a raketa" (da Malwuaf u d Raketn, 1966) etc., inn Ganzn 49 Episodn. D oinzlnan Episodn hom a Leng vo umma 5 bis 29 Minutna (Krtek ve městě oda da Malwuaff i da Stod; ve snu oda inn Tram u veja weitane Episodn). Nou en intanazionoln Dafolg vo den Zeichntrickfilm san aa a Reiha Kindabejchln, CD u Videokasettna vonn Malwuaff assakumma. Da Zdeněk Miler houd se es Gstaltal von n Malwuaff, moint ma, 1954 asdenkt, nou dem wou ar iwa a Eadhaffal oda "Scheamipfal" gfalln is. Weitas is da Malwuaff, as wej a klejnnas Vejchhal, nu ned vonn Walt Disney gnutzd woan, un is vo destweng selmols nu aa a originera Gstolt gweng. Da Malwuaff redd fast ned, nea a poa Woatt un iwawejngt Intajekziona (hele, jé, ach jo…). A Asnoum is da ejascht Film "Jak krtek ke kalhotkám přišel", ba den wou ganz normol gredd wiad. "Da Malwuaff u da Panda". 2014 houd Enkeli Zdeňka Milera an Vatroḡ min kinesischn Feanseng CCTV iwa a neia Fulng von Krteček (Malwuaffal) gschlossn. Nou en Vadim Petrov, da wou seit 1974 d Musi dazou komponiad ghobt houd, houd da Zdeněk Miler ned gwollt, dass sa Weak fuatgsetzt wiad. D nein Episodn han schou mid kompjutagstizta 3D-Technologi assa u d Gstolt vonn Malwuaff redd aa. D Serja is zejascht z Kina asgstrohlt woan. I da Tschechei is d ejascht Episodn inn "TV Barrandov" zoigt woan, da wou za Gruppn Empresa Media mid minoritera kinesischa Innhowaschaft ghejad. D Filmkritikari Mirka Spáčilová hod nou da Asstrohling gmoint, dass da Malwuaff se affra Oat vaholtat, dej wou s dej Bwundara vo da echtn Gstolt von n Miler en Schaua kolt iwa n Ruggn laffa loud. […] oun ejḡat an Blick af n gressan politischn Kontext von n Projekt […] u midrana oinzing Episodn gwouan s, dass da Malwuaff san Karakta vakaft houd. D neia 26-toallata Serja hoisst "Krtek a Panda". 2017 is d DVD assa u d Serja afn Prifatsenda Barrandov Plus asgstrohlt woan. In Miarz 2019 houd s Owagricht z Pråḡ rechtskrefte entschin, dass d Enkellin Milerova fia n Krtek koa Lizenz u koa Recht ghobt houd, weitann Produzentn Untalizenzn zen gem, u dass vo destweng da Vatroḡ vo 2011, nou den wou s ghandlt houd, ned gilt, resp. dass d Õgom in Vatroḡ z generell u ned konkret gnou san. Ekologie u Gsellschaft. D Episodn hom ej amols an melankolischn ekologischn Kontext u han deitle zeidkritisch u zen Noudenka iwa d Welt. I da Episodn "Krtek ve městě" (da Malwuaff i da Stod) koma es ganza Gscheng vonn Afbau vonrana Groußstod zamst zastejaring vo da Natua vafulng; da Malwuaff u d iwatn Vejchall seng se nou inrana ned-kenntn Welt vullas 'õschreckade' Strick u Falln vo da heiting Gsellschaft; machtlous vasoucht es Malwuaffal sa Recht u Grechtekait do nu zen daglenga. D Episodn "Krtek a buldozer" ("da Malwuaff u da Buldozer") zoigt en Bau vonrana Feanstrouss duach d Natua; en Malwuaff glingt af zletzt nu a Trick, d Trasn a weng umzenloitn. Aa d Episodn "Krtek a tranzistor" (Da Malwuaff u da Transistor) warad dou zen nenna, ba den wou da Radio in Hulz es Lem vo d Woldbwõhna duachanond brengt; un aa d Episodn "Krtek a televizor" (da Malwuaff u de Flimmakistn), i dan wou da Malwuaff mid an Gertna zrechd kumma mou, da wou an aswej an Schedling asradian will. Vonrana biologischn Sichtweis is aa d Episodn "Krtek a maminka" (da Malwuaff u d Mamma) antresant, wou da Zouschaua mid aingan Aang es Vamejaringsvaholtn vo d Hosn zamst da Gebuat seng ko; u d Episodn "Krtek a žabka" (da Malwuaff u da Fruasch) zoigt nu amol d Gfoua vo d Stroussn u rejfft za Viasicht. Un aa i weitana Episodn hilft da Malwuaff awl en valtztn u vaoisamtn Vejchaln. D Episodn "Krtek filmová hvězda" (da Malwuaff da Filmstar) bschreibt d Macht von n Roum u 'Glema', dej wou an jen in Bann zejgt, da wou s Showbusiness fa si entdeckt houd. Nourana Iwaoawatung dakennt da Krtek (Malwuaff) af zletzt d Schejhait vonn Frejd, da Rouh u da Natua. Es Krtetschgal inn Weltall. D Plischfigua von Malwuaffal (Krteček) is a Simbol vo da Weltallmission Spejsschattl Endeavour woan, dej wou fia d Wissnschaft u Weltramfursching ba d Kinna gwoam houd. D Mission STS-134 houd aingle schou en 19. Abril 2011 stoatn wolln, is owa nou af 16. Moa 2011 vaschom woan. Da Weltramfluḡ vonn Malwuaffal is af en Afwuaff oda Vuaschloḡ von n Astronautn A. J. Feustel gscheng, en wou sa Frau tschechische Wuazln houd. En 1. Juni i d freja Stundt is nou es Endeavour-Schiffal zamma min Malwuaff af d Eaḏn zruggakumma. Minn Astronautn Feustel is s Malwuaffal en 21. Miarz 2018 a zwoits Mol i s Weltall imme gflong, wou a za Owechsling an (russischn) Sojus-Fluḡ gnumma houd un houd fia a poa Mounat bis zen 4. Ottowa 2018 dej Gsellschaft vo da ISS dafoan. Es Malwuaffal tuart um d Welt. Iwa d groussa Blejbthait vo da Gstolt vonn Malwuaffal houd s koa Zweifl ned. Wej a Maskottal fia irna Projekt "Naše cesta kolem světa" (Unse Weḡ um d Welt) hom nen se da Pavel Zrzavý u d Martina Libřická asgwählt. Es Malwuaffal roist zamma mid ejna en 8. Fewa 2015 lous. D Welt houd ar 527 Toḡ kenna gliant, i dej wou ar 22 Lenda duachzong, hundate Oatt bsoucht un ollaloa Kultua gseng houd. Es Malwuaffal hom se d Roisatn aswej a Simbol asgsoucht u gwolt, dass s aa furta d Kinna u d Groussgwoanan inspiriad. Es Malwuaffal is groist mid san Kameron, en Myšák (vadt. Mausa), da wou a Gosig Mus ghoissn wiad. Episodn vo da Serja. Zwischn d Jouana 1957 u 2002 han 49 Kuazfilm vonrana Leng vo 5 bis 28 Minutna gmacht woan. Dennad nenna manchane Quelln ondane Zohln. D Česká televize (s Bejmisch Feanseng) zoigt 51 Episodn, owa des aa nea, wal s zwou Episodn zwoamol af n Schiam hom. I da Internet Movie Database hom s 63 Episodn u d fahladn 14 han 1998 assa. I Wiaklekait han des kuatze Sketch, dej wou af da DVD aswej a Bonus draf gweng han. A Listn vo dej 14 Sketch vo da DVD is douda:
128736
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128736
Waldkirchen
Woidkiach liegt an oam vo de "Goidna Steig" und is de eiwohnareichste und jiangste Stod im niedaboarischn Landkroas Freyung-Grafanau. De Ahebung zua Stodt is 1972 afoigt. Eadkund. Woidkiach is oane vo de eastlichstn Städt vo Baiern. De Stod liegt zwischn da Dreiflüssestod Bossa und dem Nationoipark Boarischa Woid. Gschicht. Bis zum 18. Joahrhundat. Dem beideitndn Handlsweg Goidna Steig in Richtung Beahma vadank da Moakt Woidkiach sei Astehung, de woi an die Joahrdausandwend zruckreicht. A Reiseobrechnung vo 1203 vo am Pfarra in oda vo ana "Kiach im Woid" losst erstmois aaf Woidkiach schliaßn. Da Ibaliafarung noch hot Woidkiach 1825 des Moaktrecht und war da Haupt oat im sognanntn Abteiland, dem ehemolign Bsitz vom Kloasta Niedanbuag ob Bossa, dess seit da Wend zum 13. Joahrhundt Eingtum vom Hochstift Bossa war. Da Bossaa Fürstbischof Bernhard vo Prambach hot im Joahr 1300 des Moaktrecht bestätigt, de alloanige Soizniedalog im Bossa Abteiland und den Stroßnzwang, doch es ist de Woidkiachna spada ned glunga, de Rechte fia den domois eiträglichn Soizhandl zu vateidinga. Seit dera Zeit hot der Oat bis zum Joahr 1806 a Moaktgricht mit weitgehande magistratische Eignrecht bsessn. 1458 is Woidkiach vom beamischn Heer unta Kaplirz de Sulewicz mit ana Brandschatzung bedroht. Da Bassaa Bischof Ulrich vo Nußdoaf hot doraafhi um 1460 a Ringmaua mit zehn Türm und zwo Toabautn aricht. Aaf da eatastn Osich vo Woidkiach aus dem Joahr 1720 vo Joseph Haas is de Maua no voistände voahandn, oanige Rest vo da Befestigung san bis heit ahoitn, andare Teile san zum großn Teil zua Aafweatung vom Tourismus rekonstruiert. Da Oat is 1803 mit dem greaßtn Teil vom Hochstiftsgebiet zugunstn vo Erzherzog Ferdinand vo Toskana säkularisiert worn und erst 1805 an Baiern gfoin. Im Zug vo da Vawoitungsrefoam in Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. Bränd. In seina Gschicht ham 1492 bis 1945 sechs vaheerande Stodbränd Woidkiach hoamgsuacht. Da Brand vo 1862 hot 140 Haisa vanicht. Da letzte Brand hot se noch Beschuss duach amerikanische Truppen in de letztn Kriagsdog am 26. Aprui 1945 aeignat. Dobei san achtn Menschn teat worn, 48 Wohnhaisa und de Kiach san zasteat sowia 120 Familian obdachlos worn. Stod. Am 16. Septemba 1972 is da Moakt Woidkiach zua Stod ahom worn. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1968 is de bis dohi söjbständige Gmoa Obafraunwoid eigliedat worn. am 1. Juli 1970 san de Gmoa Ratzing und Schiefweg dazua kemma, Untaheahnstettnis am 1. Aprui 1971 gfoigt. Am 1. Januar 1978 sand no Beahmzwiesl mit am Teil vo der 1946 aafgleastn Gmoa Stodl und de Gmoa Karlsboch dazua kemma. Es gibt 67 Oatsteil: Eiwohnaentwicklung. Woidkiach in da heitign Ausdehnung. Zwischn 1988 und 2018 is de Stod vo 9.489 aaf 10.534 um 1.045 Eiwohna bzw. 11 % gwachsn. Religion. 88 % vo de Eiwohna san reamisch-katholisch, weidare 6 % evangelisch, 0,3 % oidkatholisch, da Rest bekennt se zu andane Religionsgmoaschaftn oda gheat koana Glaubansgmoaschaft o. Im Umkroas vo da Stod gibts neba de Kirchn vo de vaschiedana Pfarreien aa no zoireiche Fluakapöjn, Buidsteack und Wegkreiz. Politik. Wappn. "Blasionierung":"In Blau aaf greanam Bodn in Seitnosicht a suibane Kiach mit grea decktm Zwiewetuam und rotm Doch; rechts davao stehand a greana Nodlbaam." ILE Abteiland. De Gmoa is Mitglied vo der im Aprui 2011 vo 11 Kommunan gründtn Aobatsgmoaschaft "Integrierte Ländliche Entwicklung Abteiland" (ILE Abteiland), dern Motto es is, den Natua-, Kuitua- und Wirtschoftsraum Abteiland ois lemswerte Hoamat zu ahoitn und zum gstoitn. Kuitua und Sehnwiadekeitn. Spoat. Da "ESV Woidkiach" is a Eishockeyvarein (de "Karoli Crocodiles"), dea 1999 anstoi vo da aafgleastn Eishockeyobteilung vom TSV Woidkiach den Spuibetrieb aafgnomma hot, und gheat unta de Spoatvareine zu de Aushängeschuida vo da Stod. Er nimmt am Spuibetrieb vom BEV teil, wobei er seine Hoimspui in da Eisspoathalle Karoli austrogt. Ab de Saison 2018/19 spuin de Crocodiles in da Boarischn Landesliga. Da greaßte Afoig in da Vareinsgschicht hot da ESV 2011 noch da Boarischn Landesliga-Vizemoastaschaft areicht, ois a se fia de viertklassige Regionoiliga (BYL) qualifiziert hot. Da ESVW hot sei Aafstiegsrecht ned woanemma kenna und hot deshoib in da Foigesaison weida in da BLL gspuit. Weidare Afoig warn de viermolige Moastaschaft vo da Boarischn-Bezirksliga Ost bzw. Nord und de zwoamolige Moastaschaft vo da Boarischn Landesliga 1995 und N/O 2011. Da "TSV Woidkiach" umfasst mehra aktive Abteilunga, z. B. fia Fuaßboi oda Volleyboi. De Gwichtheba vom TSV ham 2020 de Baiernliga gwonna und san in de 2. Bundesliga aafgstieng. Wirtschoft und Infrastruktua. Vakeah. Woidkiach is iba an Autobahnzuabringa (Staatsstraß 2131) (zwischn Aicha vorm Woid und Hutthurm) sowia Röhrnboch iba de B 12 an de A 3 obschlossn. A Staatsstroß - da oide WOS 1 : vabindt Woidkiach mit Freyung Außadem is Bossa iba de B 12 noch 30 Kilometa zum areicha. 1892 ham de Keaniglich Boarischn Staatseisnbahnan de Bahnstreck Bossa-Freyung, an der se etwos ausßhoib im Stodteil Richardsreit da Bahnhof Woidkiach (Niedabaiern) befindt, in Betrieb gnomma. Ab 1910 hot am Bahnhof Woidkiach de Bahnstreck Woidkiach-Haidmuih obzweigt, de a Direktvabindung vo Bossa noch Budweis in Beahman hergstöjt hot. Bis 1995 is de Streck noch Haidmuih stillglegt worn und donoch zum "Adalbert-Stifter-Geh- und Radswandaweg" umfunktioniert worn. Des im neohistorischn Stui errichtete Empfangsgebäude vom Bahnhof Woidkiach steht heit unta Denkmoischutz. Nochdem de Bahnstreck Bossa-Freyung vom August 2002 o nimma befahrbar war, is sie am 1. Aprui 2002 stuiglegt worn. De Stuillegung hot bis August 2009 dauat, ois de Ilztoibahn GmbH, untastitzt duach den Feadavarein Isztoibahn e.V., mit da Reaktivierung vo da Streck begonna hot. Seit dem 12. Septemba 2010 is de Teilstreck Woidkiach-Freyung wieda in Betrieb, und seit dem 16. Juli 2011 is aa da Obschnitt Woidkiach-Bossa fia den eaffantlichn Vakeah freigem. Seitdem werd im Rahma vo dem Freizeitvakeahsprojekt Doana-Ils-Moidau wieda an Samsdog, Sonndog und Feiadog im Sommahoibjoahr und zu Sondafoahtn ganzjahrig Zugvakeah duachgfiaht. Donem hot Woidkich an Busbahnhof unweit vom Oatskean. Do fahrn de Stodbuslinian sowia de Busse vo da RBO, de de Stod an des Nahvakeahssystem vom boarischn Woid oschliaßn. Wirtschoft. Untanehma. Zu de wichtigstn Oabatgeba zäjt des Modehaus Garhammer und aa da Weakzeigheastella Gedore, dea in Woidkiach a Zweigweak hot. Eaffantliche Eirichtunga. De Klinikn vom Landkroas Freyung-Grafanau gGmbH betreim neba Kranknhaisa in Freyung und Grafanau seit Ende 2018 nua no a Medizinischs Vasoagungszentrum in Woidkiach.
128770
70392
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128770
Guinea
Guinea, amtle engl. Republic of Guinea, franz. République de Guinée, is a ammearnats Land z Westafrika; freja amol Franzejsisch Guinea ghoissn; es modeanna Land wiad aa Guinea-Conakry gnennt, zwengs en Untaschein vo da gleichnamatn Region u vo weitane Lenda, d wou "Guinea" in n Nama hom, wej Guinea-Bissau un Equatorialguinea. Guinea houd a Bvelkaring vo umma 12.4 milliona Leitt un a Flechn vo 245,857 km². Da Stoot Guinea is a Repablik mid an Presidentn, iwa den wou d Leit direkt ostimma u da wou in oin Oun Stootsowahapt u Reḡiringsowahapt is. D oakammata Guinejischa Nazionalvasammling is a legislativa Keapa von n Land, ba den wou d Mitglida von Vulk direkt gwählt wean. Es judikativa Zweiḡal wiad von n Guinejischn Iawan Grichtshof (Guinea Supreme Court) gfejad, en am mejran hejchanan un ollafurtanan – oda ganzamendnatn – Brouffungsgrichtal von n Land. Guinea is a iwawejngt islamischs Land, i den wou d Muslimma umma 85 Prozent vo da Bvelkaring stelln. Zen Vulk vo Guinea ghejan 24 Velkall oda ethnischa Gruppn. D Amtssproch Franzejsisch is d vuaherschada Sprouch i Asbilding, Vawaltung, Medjen un alln Iawarischn; danem git s mejra wej 24 eihoimischa Sprochna, wou se ned aso stootle finanzian. D Wiatschaft vo Guinea is schwar dominiad vo Landwiatschaft u Beaḡbau. Es houd de zwoatgrejsstn Firdamenga von n Bauxit u reicha Viakumma vo Eḏlstoĩ u Guld. Es Land is a Zentrum von n Ebola-Asbruch vo 2014 gwe. D Menschnrecht z Guinea san ollawal a bstrittns, bejḡads un oiamochads Thema; 2011 houd d Reḡiring vo d Vaoinigte Stootn afgwoaffn, dass Guinea mid Fulta duach d Sichahaitskreft u Mishandlinga d Menschnrecht in oina Tua brechad.
128772
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128772
Mauretanien
Mauretanjen, arab. موريتانيا, ', franz. Mauritanie, beab. "Agawej" oda "Cengit", Pulaar 𞤃𞤮𞤪𞤭𞤼𞤢𞤲𞤭‎ "Moritani", Wolof "Gànnaar", Soninke "Murutaane", amtle engl. Islamic Republic of Mauritania, arab. الجمهورية الإسلامية الموريتانية, is a Land z Westafrika. Midrana Flechn vo 1 030 700 km² is s da elft grejsstflechade Stoot z Afrika. Mauretanja grenzt af n Westn min Atlantik, af n Noadn u Noadwestn mid da Westsahara, af n Noadoustn mid Algerjen, af n Oustn u Sidoustn mid Mali un af n Sidwestn min Senegal zamma. Da Nama von n Land kumt von n antikn beabarischn Kinereich Mauretanja, es wou se iwa Regiona von heiting Marokko un Algerjen dastreckt houd. In spadn 19. Jh. unta n eiropejschn Darappln vo Afrika is Mauretanjen a franzejsischa Kolani woan. 1960 hod s se unohange von n Franzejsischn Westafrika gmacht. Dasida hod s eftas an Putsch un a neia Mileteadiktatua gem. Da neiast Putsch, vo 2008, is von n General Mohamed Ould Abdel Aziz gmacht woan, da wou doudanou d Presidentschaftswohln vo 2009 u 2014 gwunna houd. Da Sig von n Mohamed Ould Ghazouani i de Presedentschaftswohln vo 2019 is scheint s da ejascht fridlinga Reḡiringswechsl seit da Unohangekait vo 1960. Umma 90% vo Mauretanja ligd i da Sahara. Zwengs den lema d mejran Eiwõhna in n Siḏn von n Land, wou a weng mejra Greng oiapleschlt – u nuntaprschlt. D am Mear lingada Hapstod u grejssta Metropoln is Nuakschot, franz. Nouakchott. Dona lebt umma a Drittl vo dea vejara miliona Leit i den Land. D amtlinga Sprouch is s Arabisch. Es Franzejsisch wiad owa aa zwengs da Kolonialgschicht vill inn Land gnutzt. D offezjella Releḡion vo Mauratanjen is da Islam; u d Iwazohl vo d Eiwõhna han sunnitischa Muslimm. D grejsst Gruppn han dej Bidhan'a, d wou umma d halma Bvelkaring stelln. Dej zwoatgrejssta Gruppn han dej Haratin'a, d wou umma a Drittl vo da Bvelkaring asmochn. D iwatn u weitanen durtatn Eiwõhna represadian vaschinana ondana Velkln. Trutz da Villzohl vo natiarlinga Viarkumma is s Mauratanjen a lejhs, untan Hund sitzads Staatal. D Wiatschaft von n Land basiad af Gwächs u Gvichhat, aa Landwiatschaft u 'Tejaholting' ghoissn. Zen industrijeln Sektoa ghejad da Beaḡbau oda s Minian, es Eadial u d Fischarei. Mauratanja wiad vill oiaputzd u kritesiad zwengs an mogan Menschrechtsdagebnisn dona, wou s durtn zwengs an historischn Kastlsistem awl nu a Sklavarei hom, aa wenn s 1981 schou ogschafft u 2007 nou krimenalisiad woan is. Es git wuhl aa Vuawiarff vo sistematischa Fulta duach d mauretanischa Exekutif, resp. duach dej duatatn polazeiatn Scheriff, Pudlmacha u Tschochnigln.
128779
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128779
TG Viktoria Augschbuag
TG Viktoria Augschbuag (dt. "TG Viktoria Augsburg", schwebisch: "TG Viktoria Augschburg", aa "Turngemeinschaft Viktoria Augsburg 1897 e.V." oda kuaz "TGVA") is a bayerischer Fuaßboivarein mid Sitz in Augschbuag, de Haptstod vo Schwobm. Sie schbuin in da Beziaksliga Schwoom un san in da Saison 2018/19 af n 7. Platz kema. Da Varein is am 22. Aprui 1897 grindt woan. De TG Viktoria is seit vuin Joarn fia de Ausrichtung vom Perlachturmlauf, en ältesdn un am mehran kenntn Schdiangnlauf in Daitschland, vaantwortlich. Jeds Joar am Dog vo da Deitschn Einheit easchtiama bei dem Lauf etlane Athletn de insgsamt 261 Schdiangnstufa bis zum Zil, da Aussichtsplattform vom Tuam. Entstehung. De Grindung vom Varein, damois no unta m Naman Arbada-Turnvarein Augschbuag, gäd auf den 22. Aprui 1897 zrugg. Eascht im Joar 1919 is de Umbenennung in Turngmoa Augschbuag dafolgt. In da NS-Zeid hod s a Vabot vo da Turngmoa gem, wei si da Voastand 1933 ned da oigmoa angeordnetn Gleichschoitung untawerfa hod woln. Noch am End vo da NS-Diktatur hod se de Turngmoa mid am Reichsboh-Sportvarein und am FC Viktoria zammgschlossn un wead dasida im Vareinsregista unta m Naman Turngmoaschoft Viktoria Augschbuag 1897 gfiad. Eafoig. Basketboi. De Basketboi-Sektion vo da TG Viktoria Augschbuag is 1946 grindt woan. Scho kuaz draf im Joar 1949 is de easchte Moschoft um en Nationalspuia Rudolph Beyerlein boarischa Vizemoasta woan. Aa de Dama han in den Ofangsjoarn narrisch eafolgreich gweng und hom 1952 en viatn Platz bei de deitschn Moastaschoftn belegt. 1976 is de easchte Herrnmoschoft in de Obaliga aufgstign. Noch drei Joarn hom s de Klass nimma ghoitn und de gsomta Sektion is obgstign. I de spadn 1990ga Joar hod 's wieda a Bliatezeid gem und de Sektion daglengt en hechsdn Stand mid 110 Mitglidan. Im Augnblick gibt 's grod no a Herrnmoschoft, de wo in da Saison 2015/16 en Aufstiag in de Beziaksliga gschafft hod. Fuaßboi. De Fuaßboi-Sektion hod ihre Glanzzeidn direkt noch am Zwoatn Wödgriag: In da Saison 1947/48 hod de Herrenmoschoft in da Stoffl Sid vo da Amaderliga Bayern, da durtmois zwoathöchsdn, gspuit, is owa noch oana Saison wida obgstign. In de foigendn Joarzeand is de Moschoft zwischn den oban Lign auf Beziaksebene hi- und heapendlt, eha sie ob am End vo de 1990ga innert kuaza Zeid bis in de letzte Liga obgstign is. Zua Saison 2009/10 is de Moastaschoft in da A-Klasse Augschbuag 1 glunga und domit da Aufstiag in de Kroasklasse. Noch am Moastatitl in da Kroasklasse Augschbuag Siid 2012/13 hod de TG Viktoria in da Kroasliga Augschbuag gspuit, bis 2016 eaneit a Moastaschoft ghobt und domit rn Aufstiag in de Beziaksliga Schwobn Siid gschafft. Volleyboi. Den größdn Eafoig in da Vareinsgschicht hod de Volleyboi-Frauamoschoft vo da TG Viktoria in da Saison 1984/85 unta Traina Bäda Götz ghobt, wia eahna glunga is, es Double vo Deitscha Moastaschoft und DVV-Pokoi zen schaffn. Donem hod des Team in derselbn Saison aa den CEV Cup gwunna, en dritthöchsdn Eiropapokoi-Wettbewerb fia Vareinsmoschoftn. In da foigendn Saison hom de Weiberleid de TG Viktoria valossn und fia den FC Augschbuag im Eiropapokoi vo da Landesmoasta aufglaffn, san owa noch kuaza Zeid wieda zruggkeat. An de Eafoig vo de mittan 1980ga Joar hod de Volleyboi-Sektion seitdem ned mehr oknüpfa kenna. Am End vom 2010a Joar hod se de Volleyboi-Obteilung schliaßle aufglest.
128781
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128781
Obaliga Bodn-Wiattmbeag
De Obaliga Bodn-Wiattmbeag is de om weitan omane Fuaßboi-Liga in Lond Bodn-Wiattmbeag.
128812
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128812
Késtendorf
Késtendorf (dt. ámtlich: "Köstendorf") is a Gmoand an soizburgerischen im Bezirk Soizburg-Umgeewung (Flochgau) in Ésterreich mid Eihwónern (Stánd ). Gmoahgliadarung. D' Gmoah bsteed aus d' Katastroigmoaner Késtendorf und Délasdorf. 's Gmoahgebiet hod fóigande 10 Órtschoftner (in Klámmern Eihwónerzoi Stánd ):
128825
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128825
Gambia
Gambia, Mandinka: "Kambiya" ߞߊߡߓߌߦߊ‎, Wolof Gámbi, Fula Gammbi 𞤘𞤢𞤥𞥆𞤦𞤭‎, amtle engl. Republic of The Gambia, is a kloawinzes Land z West Africa u mid Asnoum vo da westlinga Gstodnlinje õnn Atlantik ganz vonn Senegal umschlossn. Es Gambia-Land ligt af de zwoianen Gstodna oda Flußbenk von n untan Laaf von Gambia-Fluß, vo den wou aa da Nama kumt u da wou duach Gambia duache inn Atlantik eine flejsst. Es Land houd a Flechn vo 10 689 km² u nou en Zensus vonn April 2013 a Bvelkaring vo 1 857 181 Leit. Banjul is d Haptstod u grejssta Metropolregion. D grejsstn Stedt han Serekunda u Brikama. Gambia houd wej vill ondane westafrikanischn Stootn historisch min Menschnhannl z toun ghobt, es wou da Schlisslfaktoa fia s Õleng u Pfoltn vo da Koloni Gambia River gweng is, ejascht duach d Portugisn, u spada duach d Britn, dej wou en 25. Mai 1765 Gambia i s Britischa Reich eiglidat u d Gambia Colony zamst Protektorat grindt hom. 1965 houd Gambia d Unohangekait unta da Fejaring vonn Dawda Jawara daglengt, da wou gherscht houd bis nan da Yahya Jammeh in an unblouting Militeaputsch vo 1994 d Macht wegga gnumma houd. Da Adama Barrow is nou da Nidaloḡ vonn Jammeh i d Wohln vonn Dezemma 2016 inn Jenna 2017 da dritt President vo Gambia woan. Da Jammeh houd z ejascht es Dagebnis akzeptiad ghobt, nou owa zrugg gwisn, wos a Vafossingskrisn u miletearischa Intavenziona vo da Wiatschaftsgmoischaft vo d Westafrikanischn Stootn asglejst houd, dej wou nan nou i s Exil pitschiat hom. Gambia sa Wiatschaft wiad domaniad vo Landwiatschaft, Fischalwiatschaft u Turismus. Recht vill Leit lem i da Ormatei.
128826
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128826
Guinea-Bissau
Es Guinea-Bissau, , Fula: 𞤘𞤭𞤲𞤫 𞤄𞤭𞤧𞤢𞥄𞤱𞤮 Gine-Bisaawo, Mandinka: ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ߫ "Gine-Bisawo", amtle engl. Republic of Guinea-Bissau, , is a Land z Westafrika midrana Flechn vo 36 125 km² un a Bvelkaring vo 1 874 303 Leit. Es stousst af n Noadn min Senegal, af n Sidoustn mid Guinea zamm. Es Land houd freja zen Kinereich Kaabu u zen Malireich ghejad. Toalweis hod s Land nu bis i s 18. Jh. zen Kaabu-Reich ghejat, aa wenn se s Portagisische Reich schou sida n 16. Jh. a Land kafft houd. Inn 19. Jh. is goa gweng u ma hod d Koloni Portugisisch Guinea dras gmacht. Nou da Unohangekait, dej wou 1973 asgrouffa u 1974 dakennt woan is, hod ma n Nama vo da Haptstod Bissau dazougnumma, da ma s ned min heiting Guinea vawekslt. Guinea-Bissau houd sida vo da Unohangekait a wacklata politischa Vaheltniss u nea oa gwelta Presedent, da José Mário Vaz, hod s gschaft sa ganza fimf-jourata Legislatuaperioḏn inn Amt zen bleim. Da ejtzringa Presedent is da Umaro Sissoco Embaló, da wou en 29. Dezemma 2019 gwelt woan is. Umma 2% vo da Bvelkaring redt d Amtssprouch Portagisisch aswej a Mouttasprouch un umma 33% reḏn s wej a Zwoatsprouch. D portagisisch basiata Kreolsprouch Kiriol, vo de eihoamischn aa 'guinensi' u 'portuguis' ghoissn, is d Nazionalsprouch. Nou ana Studja vo 2012 ren umma 54% vo da Bvelkaring es Kreolisch aswej Hapt- oda Mouttasprouch un umma 40% aswej a Zwoatsprouch. D iwatn ren a Reiha vo eihoimischn Sprouchn, doudrunta es Balanta, es Fula, es Mandjak, es Mandinka un es Papel. Es Kristntum u da Islam han dej grestn Religionsgruppn inn Land. Es pro-kopfata Bruttoinlandsprodukt vo Guinea-Bissau is ganz tejff untn. Guinea-Bissau is a Mitglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, da Wiatschaftsgmoischaft vo d Westafrikanischn Stootn, da Organisazion fia Islamische Zammorwad, da Gmoischaft vo d Portagisischrednatn Lenda, da Francophonie u da Sidatlantischn Friḏns u Kooperazionszona, un is a Mitglid gweng vo da mittlawal, in Joua 2012, afglejstn Lateinischn Union.
128840
762714
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128840
Gesamtdeutsche Partei
De Gsamtdeitsche Partei (Kuazbzeichnung: GDP is am 15. Aprui 1961 aus da Fusion vom Gsamtdeitschn Block/Bund vo de Hoamatvatriemna und Entrechtatn (GB/BHE) und da Deitschn Partei (DP) entstandn. Noch da valoana Bundesdogswoi 1961 (2,8 %) war de Fusion faktisch beendt, do se a Großteil vo de DP-Ohänga wieda zruckzong hot und a Teil sogoa de DP wiedabelebt hot. Faktisch war de GDP ab Ofang 1962 ledigle a GB/BHE unta neiam Nama. Ab 1965 hot sie unta dem Nama Gsamtdeitsche Partei Deitschlands (GPD) firmiert. Vo 1965 bis 1969 war de GPD im Deitschn Bundesdog duach vier Obgoadnate vatretn, de duach Woibündnisse mit andane Partein eahna Mandat alangt ham: Hermann Ahrens, Heinz Kreutzmann (olle zwoa ois Gäst vo da SPD-Fraktion), Walter Becher und Herbert Prochazka (olle zwoa ois Gäst vo da CDU/CSU-Fraktion). Bei da Bundesdogswoi 1969 hot de GPD wieda eiganstände kandidiert, hot aba ledigle no 0,1 Prozent areicht - a Zeichn, wia sehr de Hoamatvatriemna inzwischn in de westdeitsche Gsöjschoft integriert warn und a eigane Intaressnvatretung in Parteifoam (de Vatriebenenvabänd ham weidahi aheblichn Eifluss) nimma fia notwendi aacht. Entwicklung in oanzalne Bundeslända. Niedasachsn. De bisherige DP-Landesvoasitzande Richard Langeheine is noch da Fusion vo DP und GB/BHE 1961 niedasächsischa Landesvoasitzanda vo da GDP. Er hot se fia a Foatsetzung vo da Zammaoabat mit da CDU aaf Landesebane eigsetzt. De ehemolige GB/BHE-Mitglieda innahoib vo da GDP woitn jedo de Koalition mit SPD und FDP foatsetzn. Des hot zu ahebliche Diffarenzn innahoib vo da GDP gfiaht. Aaf da Sitzung vom Landesausschuss vom 29. bis 31. Oktoba 1961 hot de Partei mit knappa Meahheit bschlossn, de 1959 vom GB/BHE obgschlossane Koalitionsvaeinbarung zum respektiern. Langeheine is doraafhi mit seine Ohänga (18 vo de 20 MdL) bis zum 29. März 1962 zua CDU ibatren. Andane Mitglieda unta Fiahrung von Wilhelm-Ernst Freiherr vo Cramm belebtn de DP wieda und san emso wia de GDP zua Landdogswoi am 19. Juni 1963 otren. Olle zwoa Partein san gscheitat. Hessn. Oanziga Woiafoig vo da GDP bei ana Landdogswoi warn de sechs Mandate, de bei de Woin in Hessn 1962 azuit worn san. In da Foig war de GDP trotz absoluta Meaheit vo da SPD mit Landwirtschoftsminista Gustav Hacker am Kabinett Zinn IV beteiligt.
128843
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128843
Sainte-Croix-du-Verdon
Sainte-Croix-sur-Verdon (Okzitanisch: "Santa Crotz de Verdon", próvenzalisch: "Santo Crous dóu Vardoun") is a frånzésische Gmaand mid Aehwoner (Stånd ) im Département Alpes-de-Haute-Provence in da Region Provence-Alpes-Côte d’Azur. Si kerd zum Arrondissement Digne-les-Bains und zum Kantón Valensole. D'Aehwóner nénnan sé "Saint-Cruxiens". Åf'm Gmaandgebit befindt sé d'Ståmåer vom glaechnåming See (Lac de Sainte-Croix). A Ortstael vom Derfé is 1974 ban åfstån vom See iwerflutt worn. Dé boarische Iwersétzung vom Ortsnåm warad ebber "Haeligkreiz". Geografii. Ste.-Croix liigt a' dé frånzésischen Seeoipen, am nérdlichen Uefer vom Lac de Sainte-Croix, am Ståsee der'n Fluss Verdon åfståd. Géngiawer, am åndern Uefer vom See liigt d' Gmaand Bauduen und Les Salles-sur-Verdon. Ausserdém grénzts an dé Gmaand Roumoules im Norn, an Moustiers-Sainte-Marie im Nordósten, Baudinard-sur-Verdon im Sin und Montagnac-Montpezat im Westen. Da Dorfkern liigt auf .
128847
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128847
Markus Söder
Da Markus Thomas Theodor Söder (* 5. Januar 1967 in Niambeag) is a deitscha Bolidika (CSU). Seit am 16. Meaz 2018 is a da Minisdapräsident vom Freistoot Bayern und seit am 19. Januar 2019 da Neinte Parteivoasitznde vo da CSU. Seit 1994 ghead da Söder zan Boarischn Landdog. Vo 2007 bis 2008 woara Boarischa Stootsminisda fia Bundes- und Europaangelegenheitn, vo 2008 bis 2011 da Boarische Stootsminisda fia Umwäid und Gsundheid und vo 2011 bis 2018 Boarischa Stootsminisda vo de Finanzn, fia Landesentwicklung und Hoamat. Da Söder is da Spitzenkandidat vo da CSU a da Landdogswoi am 14. Oktober 2018 in Bayern gwen.
128851
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128851
Sebastián Piñera
Da Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique (* 1. Dezemba 1949 in Santiago de Chile) is a chilenischa Milliardär, Undanehma und Bolidika (RN). Vo 2010 bis 2014 und wieda seit am 11. Meaz 2018 isa da Präsident vo Chile. Privats. Da Sebastián Piñera is a Neffe vom remisch-katholischn Erzbischof Bernardino Piñera Carvallo (1915–2020) und a Cousin vom Bolidika Andrés Chadwick.
128858
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128858
Bischofsmoas
Bischofsmoas is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng und a staatle oerkannta Aholungsoat. Eadkund. Geografische Log. De Gmoa liegt in da Region Doana-Woid inmittn vomBoarischn Woid in am kleina, vo bewoidatn Hügln umgemna Toikessl am Fuaß vo de Beag Goaßkopf, Oaeadriagl, Broatnauriagl und Teifesdisch. De Oatschaft befindt se etwa nein Kilometa südle vo da Kroasstod Reng, 17 km neadle vo Degndorf sowia 19 km vo Zwiesl entfernt. De nachstglengne Bahnstation liegt acht Kilometa entfernt in "Triefnriad", do hoit de Woidbahn und biet Vabindunga mit Plattling und Boarisch Eisnstoa im zuavalässign Stundntakt. Duach den Zammafluss vo Heamonnsboch und Entnauboch entsteht in Bischofsmoas de Schlossaua Ohe. Gmoagliedarung. Es gibt 36 amtle bnennte Gmoateile: Es gibt de Gemarkunga Bischofsmoas, Habischriad und Hochdoaf. Gschicht. Bis zum 19. Joahrhundat. Im Aaftrog vom Bischof vo Bossa ham Meanche aus dem Kloasta Niedaoida voa Joahrhundatn den unwegsama "Nortwoid" grodet, um eahm urboa zum macha. De domolige Foam vom Rodn not ma "maizzn" gnennt. Aus dem Zammahang is dann im Lauf vo da Zeit da Nama "Bischofsmoas" entstandn. Da Oat is erstmois im Joahr 1136 unta Perthold vo Piscolfesmaez in ana Uakundn aafdaucht. Da Oat is an am Säumapfad glent, dem Beahmweg, und wandande Kaufleit und Händla, de sognenntn "Säuma", ham eahm gnutzt, um Felle, Troad und voa ollm Soiz zwischn Baiern und Beahman ausdauschn zum keanna. Da Beahmweg hot vo Degndorf ibe dern heutign Oatsteil Greising, Bischofsmoas und Zwiesl bis noch Prag gfiaht und guit heit ois oana vo des scheanstn Wandaweg. Um 1322 hot da Heidlbeaga Meanch Hermann in da Näh vo Bischofsmoas a Klause abaut, um a strengs Lem da Entsagung, Buße und Betrachtung zum fiahn. Noch seim Dod san im 18. Joahrhundat Dausande noch Sankt Hiamon pilgat, wos wiedarum de Entwicklung vo dem Oat Bischofsmoas gfeadat hot. Neba dem Bau vo ana Schui und am Gasthof is aa de domolige Kiach im friahn Rokokostui aneiat worn, ehe am 9. August 1864 a Feiasbrunst des Doaf mitsamt da Kiach zasteat hot. Es san nua da Pfarrhof und zwoa Heisa ibre bliem. 20. und 21. Joahrhundat. Prominentasta Buaga vo Bischofsmoas war Professor Joseph Freundorfer, dea 1949 zum Bischof vo Augsbuag anennt worn is. Sei Gebuatshaus, in da Näh vo da Kiach, war aa lange Joahr Wohnsitz vo dem Hoamatschriftstella Max Peinkofer. Im Joahr 1956 hot da Berlina Fabrikant Otto Müller mit seina Gattin Lina geb. Trauner an da Stöj vo am ehemolign Sägweak des Hotel Wastlsäg mit 100 Bettn aeaffnat. Domit is erstmois im Boarischn Woid des touristische Angebot um de ghomne Kategorie aweitat worn. 1973 hot da Umbau zu am 120-Bettn-Hotel brocht, spada afoigte da Ausbau aaf 180 Bettn. 1973 is a Ferienpark aaf am 120.000 m² großn Gelända mit 354 Appartements und 1018 Bettn aeaffnat worn. Heit is Bischofsmoas a familienfreindlicha Aholungsoat, dea ned nua guade Luft und Sehanswiadigkeitn, sondan aa a Vuizoi an Freizeit- und Spoatmeaglichkeitn biet. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1972 is de bis dohi söjbständige Gmoa Habischriad eigliedat worn. Hochdoaf is am 1. Mai 1978 dazuakemma. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 3033 aaf 3144 Eiwohna bzw. um 3,7 % gwachsn. Politik. Gmoarot. De Kommunoiwoin vo 2020 ham foigande Sitzvateilung agem: UWG: 40,28 % (7 Sitz) CSU: 32,85 % (5 Sitz) SPD: 17,65 % (3 Sitz) ödp: 9,23 % (1 Sitz) Buagamoasta. Easta Buagamoasta is Walter Nirschl (Unobhängige Wählagruppn), dea zum Nochfoiga vo Edgar Stecher (emfois Unobhängige Wählagruppn) gwäjt worn, nochdem der se nimma zua Woi gstöjt hot. Nirsch. hot se in da Stichwoi vom 16. März 2008 mit 53 % vo de obgemna Stimman gega den Cousin vo seim Voagänga duachgsetzt, Ludwig Stecher (Bischofsmoasa Buagalistn). Bei seina Wiedawoi 2014 hot Nirschl 97,01 % vo de Stimman areicht. Bei de Kommunoiwoin 2020 hot Nirschl ohne Gegakandidat 96,12 % vo de Stimman areicht. Partnagmoa. Bischofsmoas untahoit a Gmoapartnaschaft mit dem istrischn Marcana (Kroatien). Wappn. "Blasonierung": "Teilt vo Rot und Grea; om schweband a suibane Mitra mit obhängande Bända, unta am greana Dreibeag." "Wappngschicht": De Bischofsmützn is redandes Buid fia den Oatsnama und stöjt zamma mit da Tingierung vom oban Föjd in Suiba und Rot a Vabindung hea zu de Bischeaf vo Bossa. Vo Basso is de Besiedlung vom Boarischn Woid ausganga. Im Zug vo da Rodung seit dem ausgehandn 11. Joahrhundat is aa de Siedlung Bischofsmoas duach hochstiftbassoische Kolonistn entstandn. Dea greane Dreibeag is des Wappnbuid vo da Benediktinaabtei Niedaoida, de ois Grundherrschoft und duach de im 14. Joahrhundat entstandane Woifoaht zum heilinga Hermann mit da Gschicht vom Gmoagebiet vabundn war. Wirtschoft und Infrastruktua. Statistik. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im produzierandn Geweabe 704 und im Bereich Handl und Vakeah koane soziavasicharungspflichte Bschäftigtn am Oabatsoat gem. In sonstige Wirtschoftsbereich warn am Oabatsoat 140 Personan soziavasicharungspflichte bschäftigt. Soziovasicharungspflichtig Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 1126 gem. Im vaoabantn Gewerbe hot's 8 Betriebe, im Bauhauptgewerbe 7 Betriebe gem. Zudem ham im Joahr 1999 83 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftlich gnutztn Fläch vo 970 ha gem, dovo warn 113 ha Ackaflächn und 857 ha Dauagrünflächn bstandn. Vo 1979 bis 2012 hot de Laschinger Seafood (grünt ois Foarejnzucht Brikenthal vo Rudolf Laschinger) ihrn Sitz in Bischofsmoas ghabt. Vakeah. Duach den Oat fiaht de Ruslbeagstreck, de Reng mit Degndoaf vabindt. Nachstglengne Bahnheaf san in Triefnriad und Reng an da Bahnstreck Plattling-Boarisch Eisnstoa. Eaffantliche Eirichtunga. Buidung. Es gibt foigande Eirichtunga (Stand: 1999):
128867
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128867
Sierra Leone
Sierra Leone, amtle engl. Republic of Sierra Leone, informell aa Salone, is a Land õnn sidwestlinga Gstod vo Westafrika; umgem is s af n Sidoustn vo Liberia, af n Noadn vo Guinea un af n Sidwestn von n Atlantik. Sierra Leone houd a tropischs Klima midra recht villfolting Landschaft, wou se vo da Savanna bis i d Rengwelda pfoutscht u schoufat, a Flechn vo 71 740 km² un a Bvelkaring vo 7 092 113 Leit nou an Zensus von n 2015a Joua. D Haptstod u ollagrejssta Metropoln is Freetown. Es Land is aftoalt af fimf Vawoltingsregiona oda Prowinzn, wou af sechzeah Distriktt untatoalt han. Sierra Leone is a konstituzionella Repablik mid an oakammatn Parlament un an direkt gweltn Presidentn. D Iwazohl vo umma 78 % vo d Eiwõhna vo Sierra Leone han Muslimm, politisch eiflußreich han aa d Kristn mid umma 21%. A religjesa Konfliktt han ejara seltn u d ganzn grejssan muslimischn u kristlinga Feiataḡ han nazionola Feiataḡ. Sierra Leone houd d Unohangekait vonn Vaointn Kinereich en 27. April 1961 daglengt, u da Milton Margai is da ejascht Premjerminista von n Land woan. Sierra Leone houd, dasida wos s unobhange is, d ejaschtn Porlamentswohln en 27. Mai 1962 ogholtn. 1967 is da Siaka Stevens demokratisch zen Premjerminista gwelt woan, owa, ejascht amol in Amt, is s unta seina Reḡiringszeid vo 1968 bis 1985 schou mejra autoretea woan. Vo 1978 bis 1985 hod s nemma en Stevens sana Portei, da APC, schou koa zwoita politische Portei z Sierra Leone nimma gem. D demokratischa mejraporteiata Vafassing vo Sierra Leone is 1991 nu amol vonn Presidentn Joseph Saidu Momoh õgnumma woan, en wou da Siaka Stevens selm asgsoucht ghobt houd. En 23. Miarz 1991 houd a Schiwl vo gwenganen sierraleonesischn Soldaanan mid an gscheitatn Vasouch, d Reḡiring vo Sierra Leone oia zen schuppan, an Burgakrejḡ loustretn, da wou bis 2002 zouchedauad houd. En APC sa 24-jahrats Reḡament iwa Sierra Leone houd owa en 29. April 1992 schou mid an Milateaputsch sa End gfunna u da 25-jahrata Keptn Valentine Strasser houd mid sane Woffnbrejda en Stoot vo 1992 bis 1996 reḡiad. Sierra Leone is zer ana demokratisch gweltn Reḡiring zrugg kehrt, wej d Millateajunta unta n Brigadje Julius Maada Bio d Presidentschaft en Ahmad Tejan Kabbah vo da SLPP (Sierra Leone People's Party) nou sann Sig i de Wohln vo 1996 iwagem ghobt houd. Es sierraleonesich Militea houd en Presidentn Kabbah owa en 25. Mai 1997 in en Putsch schou wida oiapurzlt. A Koalezion vo dej westafrikanischn ECOWAS-Streitkreftt hom gfejad vo Nigeria en Presidentn Kabbah in n Fewa 1998 wira eigsetzt un in n Jenna 2002 hod da President Kabbah offezjell es End von n Burḡakrejḡ vakindt. Umma sechzeah Velkln git s z Sierra Leone; dea zwoa grejssan u eiflußreichan han dej Temne u d Mende. Umma zwoa Prozentt vo da Bvelkaring ghejan za d Krio, dej wou a Noukumma vo bfreitn afroamerikanischn un afrokaribischn Sklafnan han. Anglisch is d Amts-, Schöjll- u Vawoltingssprouch; Es Krio oda d sierraleonesisch Englisch basiatte Kreolsproch is owa dej am weitan varstendlinga Sproch, wou vo umma 97% vo da Bvelkaring aa kapiat u gredd wiad. Sierra Leone is reich i natialinga Ressuassn, bsundas Briljant- oda Korfunklstõi, Guldviakumma u Bauxitgstõa. Es Land is a Mitdabei oda Mitglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, da Wiatschaftsgmoischaft vo Westafrikanischn Stootn (ECOWAS), da Mano River Union, en Commonwealth of Nations, da Afrikanischn Entwicklungsbank u da Organisazion fia Islamische Zammorwad.
128868
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128868
Gabun
Gabun, nou en franz. aa da Gabo, amtle franz. République gabonaise, is a Land i Zentrolafrika om Golf vo Guinea, wou s equatorjalna Broitnringal mittan durchekreizt; umgem is s af n Oustn un af n Siḏn vo da Repablik Kongo, af n neadlinga Noadwestn vo Equatorialguinea, af n Noadn vo Kamerun un af n Westn von n Atlantik midrana Flechn vo umma 270 000 km² un a Bvelkaring vo umma 2,1 miljona Leit. D Haptstod u grejßta Mtropoln is Libreville, d Amtssprouch Franzesisch. A gwengana franzesischa Koloni, is Gabun unobhange sida en 17. August 1960. Es is a Land mid vill Hulz u Wold, wou d Fauna u d Flora nu recht goud banand han mid umma dreizeah Natuaschutzregionna, vo dene wou da Nazionalpark vo da Lopé-Region aa zen daerbtn "Welterb" vo da UNESCO dazoughejad. A moḡara Bvelkaringszohl, groussa Welda un vill bohrturm gfiardats, gstõischichtnats Ial oda Petrouljum hom Gabun oins vo de am mejran grounatn, barnatn u gadeiatn Landna vo Afrika wean loua. Es Land houd 2019 mid 0,703 iwahaps oinn vo dej am weitan oman HDI-Weatt u prokopfatn Bruttoinlandsproduktt vo Afrika nou de Vaointn Naziona. Zwengs da uneemman Vatoaling vo d Eikimft inn Land schaugt owa dennat bar an groussn Trumm vo d Leitn d Noud za Tia eina.
128913
60768
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128913
Draxlsriad
Draxlsrejd is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng und a staatle oakannta Erholungsoat. Eadkund. Geografische Lag. Da Hauptoat liegt in da Region Doana-Woid im Zellatoi am Fuaß vom Heugstatt inmittn vom Boarischn Woid ungafähr 16 km eastle vo Viechtach, acht Kilometa noadwestle vo Bodnmoas sowia jeweis 22 km vo Zwiesl und da Kreisstoad Reng entfernt. Dea nachstglengne Bahnhof mit Vabindunga vo da Woidbahn befindt se in Bodnmoas. Gmoagliedaring. Es gibt 21 Oatsteile: Es gibt nua de Gemarkung Draxlsriad. Gschicht. Bis zua Gmoagründung. Draxlsriad geht aaf oane vo de Grafn vo Bong trongne Besiedlungswoin zruck und wer 1184 erstmois awähnt. Im 14. Joahrhundat hot se do a Edlsitz etabliert. Um 1550 is es erstmois ois Doaf und Hofmark bezeichnat. Draxlsriad gheat zum Rentamt Straubing und zum Landgricht Viechtach vom Kuafiastum Baiern. Im Joahr 1770 hot de Familie Poschinger den Edlsitz. Im Zug vo de Vawoitungsrefoaman in Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 die heitige Gmoa entstandn. 19. und 20. Joahrhundat. No bei da Uraafnahm vo 1840 war Draxlsriad deitle in zwoa Teile trennt, in des Doaf (Draxlsriad I) und in den Schlossbsitz (Draxlsriad II) mit da Schlossbrauarei. De Trennung hot se dann jedo ollmähle vawischt, bsondas duach de Bautätigkeit noch dem Zwoatn Wöjtkriag. Zu Ofang vo de 1970a Joahr hot ma plant, Draxlsriad zum Touristnzentrum zum macha. Zu de scho voahandna 1400 Bettn soitn im Rahma vo am Großprojekt weidare 4500 Bettn bereitstöjt wern, do a Raumordungsvafahrn hot de Duachfiahrung vahindat. Weng da gringa Obwassakapazität san schließle nua 500 neie Bettn gnehmigt worn, woduach da Oat im Wesantlichn sei traditionells Oatsbuid bhoitn hot. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 2258 aaf 2455 um 197 Eiwohna bzw. um 8,7 % gwachsn. Politik. Buagamoasta. Ersta Buagamoasta is Johannes Vogl (CSU). Er is 2020 mit 55,96 Prozent vo de Stimman zum Nochfoiga vo Hans Hutter (SPD) gwäjt worn. Gmoarot. Da Gmoarot bsteht aus dem Erstn Buagamoasta und de Gmoarotsmitglieda. Seit 1. Mai 2020 san de 14 Sitz vo de Gmoarotsmitglieda wia foigt vateilt: Wappn. "Blasonierung": " Unta blaum Schuidhaupt, dorin greizt a goidana Abtstob und a suibana Schlüssl, in Goid a rot bekleidata, schwoazbärtiga Morumpf mit dreizipfligm rotm Stuiphuat." "Wappngschicht": Abtstob und Schlüssl greitz im Schuidhaupt ibanehman des Wappnzeichn vo da Benediktinaobtei Obaoida, de vom 12. bis zum 14. Joahrhundat ois eataste Grundherrschoft in Draxlsriad nochweisbor is. Da sog. Heidnrumpf mit Mützn, dea ursprünglie woi a stilisierte Kinibüstn war, war oans vo de zwoa Wappnbuida vo de 1602 ausgstoamna Reischsfreiherrn vo Degnbeag; des andane Buid war a roda Lindnzweit (vgl. Frauanau). De Doafherrschoft in Draxlsriad is woi um 1400 mit dem Erb vo de Tuschl vo Söldenau an de Degnbeaga kemma, de Draxlsriad eahnam Guat Oidnußbeag inkoaporiert ham. East im 16. Joahrhundat werd Draxlsriad ois eiganständige Hofmoak gfiaht und glangt 1551 ois Degnbeaga Schenkung an Balthasar Kürmreutter. Wirtschoft und Infrastruktua. Am Oat gibt's mehrare Galerien, de Produkte hoamischa und intanationala Gloskianstla vatreim. Tourismus spuit heit a wichtige Roin. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im produzierandn Gewerbe 192 und im Bereich Handl und Vakeah koane soziavasicharungspflichtig Bschäftigte am Oabatsoat gem. Soziovasichungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 722 gem. Im vaoabantn Gewerbe hot's koane, im Bauhauptgewerbe siem Betriebe gem. Zuadem ham im Joahr 1999 81 landwirtschoftliche Betrieb mit ana landwirtschoftlich gnutztn Fläch vo 863 ha bstandn, do warn 92 ha Ackaflächn und 771 ha Dauagrünflächn. Hautawerbsquöjn is heit die Muichwirtschoft. Im Joahr 2005 hot de Zoi vo de landwirtschoftlichn Betrieb aaf unta 70 obgnomma. Vakeah. Da Oat werd duach de Stootsstraßn 2132 Bodnmoas-Bad Keatzting und 2636 Teisnach-Draxlsriad an des ibaeatliche Stroßnnetz ogschlossn. Direkt gengiba da südlichn Gmoagrenz beim Oatsteil Asboch ligt aaf Geiersthala Gmoagebiet da Hoitepunkt Gumpnriad-Asboch vn da Bahnstreck Gottelszell-Viechtach. Dea werd im Stundntakt vo Züg vo da Woidbahn bedient. Buidung. Es gibt foigande Eirichtunga (Stand: 2014):
128928
60768
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128928
Geiastoi
Gäastoi is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng. Da gleichnomige Hauptoat is Sitz vo da Gmoavawoitung und a staatlich oerkennta Aholungsoat. Eadkund. Geografische Log. De Gmoa liegt in da Region Doana-Woid inmittn vom Boarischn Woid iba dem Doi vom Schwoazn Reng etwa acht Kilometa südeastle vo Viechtach, 22 km neadle vo Degndoaf, 13 km nordwestle vo da Kreisstod Reng sowia nein Kilometa vo Bodnmoas entfernt. Geografisch gseng gheat da Nordteil vo da Gmoa zum Hintarn Boarischn Woid und da Südteil zua sognenntn Rengsenke. Da heachste Punkt im Gmoagebiet is da Franknbeag bei Franknriad mit 748 m ü. NN. De Oate Geiasthoi, Kammersdoaf und Teisnach san fast voistände zammagwachsn. Direkte Nachboagmoa san Draxlsriad im Nordn, Beabrach im Nordorstn, Teisnoch im Ostn, Patersdoaf im Südn, Kollnbuagim Südwestn und Viechtach im Nordwestn. Gmoagliedarung. Es gibt 32 Gmoateile: Es gibt nua de Gemarkung Gäastoi. Gschicht. Bis zua Gmoagrindung. De erste nochweisbore Nennung vom Oat stammt aus dem Joahr 1209. Im Pfarreinvazeichnis vom Bistum Rengschbuag aus dem Joahr 1286 werd aa de Pfarrei Geiasthoi awähnt. De Uapfarrei zäjt um 1300 eischließle Geiasthoi 13 Oat, de bis Mitte vom 18. Joahrhundat aaf 50 Oatschaftn ogwachsn. Geiasthoi gheat zum Rentamt Straubing und zum Landgricht Viechtach vom Kuafüstntum Baiern. Im Zug vo da Vawoitungsrefoam im Kinireich Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. 19. und 20. Joahrhundat. Aus Geiasthoi stammt da Jurist Friedrich Freiherr vo Wulffen (1790-1858). Er war vo 1843 bis 1846 Regierungspräsident vo Niedabaiern und hot 1848/49 ois Mitglied vom Zentrum zua Frankfuata Nationoivasammlung gheat. Ab 1855 war er Präsident vom heachstn Gricht in Baiern, vom Obaappellationsgrichtshof in Minga. Seit 1886 san Vahandlunga glaffa, da Pfarrsitz vo Geiasthoi noch Teisnoch zu valeng, do seit Gründung vo da Papierfabrik Teisnoch 1881 zum bedeitanstn Oat vo da Pfarrei gworn is. Schließle baut ma in Teisnoch a neie Pfarrkiach, währand des Langhaus vo da baufällign Geiersthoia Pfarrkiach unta Polizeischutz obgrissn worn. De vabliemne Apsis is zua Friedhofskapöhn umfunktioniert worn. Im Joahr 1903 war de Valegung vo dem Pfarristz noch Teisnoch voizong worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 san de Gmoa vo 2079 aaf 2238 um 159 Eiwohna bzw. um 7,7 % gwachsn. Politik. Gmoarot. Da Gmoarot besteht aus dem Erstn Buagamoasta und 14 Mitglieda. De Mitglieda vateiln se seit dem 1. Mai 2020 wia foigt: Buagamoasta. Ersta Buagamosta is seit Mai 2020 Richard Gruber (FWG). Zwoata Buagamosta is Ludwig Weindl (FWG) und dritte Buagamoastarin is Sylvia Augustin (CSU). Vawoitungsgmoaschaft. De Gmoa gheat ab 1. Mai 1978 mit Beabrach und Teisnach zua Vawoitungsgmoaschoft Teisnach, de aba zum 1. Januar 1980 aafghom worn is. Wappn. "Blasonierung": "In Suiba aaf rodm Dreibeag stehand a gstürzte oagschweifte rode Spitzn, dorin a goidan bewehrta suibana Geia." "Wappngschicht": Da Geia redt fia den Gmoanama. De gstürtzte Spitzn aaf rodm Dreibeag entspricht dem seit 1444 nochweisborn Wappn vo da Zisterziensaobtei Oidasboch, de 1299 des Patronatsrecht iba de scho 1209 gnennte Pfarrkiach in Geiastoi ahoitn hot. Vo 1325 bis zua Säkularisation 1803 war de Pfarrei noch Oidasboch inkoaporiert. 1903 is da Pfarrsitz noch Teisnach valegt worn. Des Gotteshaus Geiastoi war aa ois Grundherrschoft in da Gmoaflua und doriba naus vo Bedeitung. Des Wappn werd seit 1951 gfiaht. Wirtschoft. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im produzierandn Gewerbe 87 und im Bereich Handl und Vakeah 79 soziovasicharungspflichte Bschäftigte am Oabatsoat gem. Soziovasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 770 gem. Im vaoabatdn Gwerbe hot's zwoa Betriebe, im Bauhauptgwerbe vier Betriebe gem. Zudem ham im Joahr 1999 55 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftlich gnutztn Flächn vo 781 ha gem, dovo warn 528 ha Dauagreaflächn. Im Joahr 2013 hot's 521 soziovasichate Bschäftigte in Geiastoi gem. Greaßta Oabatgeba is de Kuchler Service GmbH, de in de Bereich Entsorgung, Transport, Industriereinigung und Agrarhandl tätig is. Vakeah. Straßnvakeah. Wichtigste Straßnvabindung aaf dem Gmoagebiet is de B 85, de duach den Oatsteil Lindn fiaht. De fiaht vo Bossa iba de Kroasstod Reng in Richtung Cham. Unweit vo da Gmoagrenz zweigt bei Patersdoaf vo dera de B 11 noch Degndoaf ob. De zwoa greaßtn Oatsteil Geiastoi und Kammersdoaf san iba de Kroasstroß REG 19 mit de Staatsstroß 2136 und 2636 mit de Bundesstroßn vabundn. De zwoa Staatsstroßn vabindn de Gmoa aa mit de Nachboaoat Bodnmoas, Draxlsriad, Patasdoaf und Teisnach. Bahnvakeah. Iba des Gmoagebiet fiaht de Bahnstreck Gotteszell-Viechtoch vo da Ländabahn. Zwischn 1991 und 2016 is de nua no im Sondavakeah bfahrn worn. Aaf dem Gmoagebiet befindn se de Hoitestöjn "Teisnoch Rhode & Schwoaz" (Oatsteil Berging), "Beabrach", "Gumpnriad-Asboch" und "Nußbeag-Scheanau". De befindn se jedo obgleng im Rengdoi. Nachstglengna Bahnhof vom Hauptoat is "Teisnach". Im Rahma vo dem am 8. Septemba 2016 gstartetn Bahnprobebetrieb hoitn wieda reguläre Personanzüg an de Hoitepunkte. Da sonst nachstglengne reglmäße bediente Bahnhof mit Vabindunga entlang vo da Bahnstreck Plattling-Boarisch Eisnstoa duach Züg vo da Woidbahn befindt se in zweaf Kilometa entferntn Gotteszell. Buidung. Es gibt foigande Eirichtunga (Stand: 2012): Freizeit. Im Oatsteil Berging existiert a Großraumdisco und a Freizeitcenter mit Kartbahn, Lasertag und Bowling-Bahn.
128933
50582
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128933
Tracht Man
Da Tracht Man is a boarischa Comicbuach-Charakter, wo da Kloiber Christopher se 2016 ausdenkt hod. Da Kloiber moind de Comics dazua, verlegt's bei seim eigna Verlag "Plem Plem Productions" und schreibt d'Gschichtn mitm Mehrtens Henning zamm. Seitm Juni 2017 kimmt olle boa Monat a neie Ausgab aussa, und zwar oane auf Houhdeitsch und oane auf Boarisch. D'boarische Ibasetzung schreibt da boarische Youtuber Birger. Da Tracht Man is a glassischer Superhejd, wo oba-r-aa scho an d'Superhejdn-Parodie grenzt. Er hod recht unspezifische Superkräft: Soi hoaßn, dass ar stoak is und weid hupfa ka, ma oba jeweis as genaue Ausmaß ned kennt. D'Bsundaheit is, doss ar se verwandln ka, je nochdem, wos fia a Bier doss ar drinkt. In de oanzejna Ausgam han etliche Querverweis auf d'Comickuitur im Allgemeina oba bsundas aa zur boarischen Folklore, Kuitur und "Populärkuitur" (z. B. da Woiperdinger, as Schofkopfa, da Brandna Kaschba oda da Pumuckl) genau aso wia zur boarischn Gschicht und Zeitgschicht (z. B. d'Guglmana und as Raumfahrprogramm Bavaria One) drinnad. Ausgam. Seitm Juni 2017 han scho zwanzg Ausgam, zwoa Sunderaugsam und oa "Tracht Man präsentiert" aussakemma. Hauptserie. De regulärn Heftl kemman oiwai zugleich als "Bairische Fassung" in Boarisch und als "Reguläre Ausgabe" (in Hochdeitsch) raus, aba mit unterschiedliche Titelbuidln. Obendrei gibts vo de meisten au no "Variant-Cover" oiso des gleiche Heftl aba mit am andan Titlbuild, meist vo am bekannten Zeichner gmacht. Vo Ausgab 5 o hods fia beide imma nur an hochdeitschn Titl. De meistn Gschichtn spuin anam bschtimtn Ploz/Urt, fast alwei in Bayern. Angekündigt san, Stand Juni 2025, no drei Heftl: Sunderheftl. Es gabad zwoa Sundaheftl. Des erst is vom Juni 2019 und hoast "Tracht Man gegen den Wolpertinger", des zwoate is vom Februar 2020 und hoast "Tracht Man gegen den Erlkönig". Beide san in am größeren Format (ca. Din A4) und blos auf Boarisch erschienen. Tracht Man präsentiert.... Des Heftl gibts in zwao Versionen, in Boarisch mit am Titl-Bildl im "Siver Age Style" und in Hochdeitsch im "Ehapa Style". Welsche Ausgabn. A poar Ausgabn sin a in andre Sprochn erschina, di Numman 1, 2, 3 und "Tracht Man präsentiert" Numma 1 gibts af Englisch und di Numma Oans nochamoi in Japanisch und haast dann "Baierun no sūpāhīrō torahatoman" (), wos au "Bayerischer Superheld - Trachmann" bedeit. Nemcharakter. In de Tracht Man-Comics kemmand freile aa a Haufa Nemcharakter fia, wo eam hejfand oda in da oa oda andan Weis gega eam spuind. Im Foigadn hánd de Nemcharakter in Freindt und Feindt, a klassische "Rogues gallery", eiteilt.
128936
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128936
Héndel
's Håshéndel ("Gallus gallus domesticus"), kurz aa Héndel (voh middelhóchdeitsch "henne" bzw. "henn(e)lîn") gnånnt, is a Zuchtfurm vom Bankivahéndel, a Wüdhéndel ås Sidóstasien, und kerd zur Famülie voh d'fosåhoarting (Phasianidae). Låndwirtschoftlich zöns zum Gfliagel. Dés Mandal vom Håshéndel nénnt ma "Håh" óder "Goggéhåh". 's Waewal haasst "Hénn". Wånn d'Hénn junge Viicher hod, haasst's "Gluggen". D'Jungviicher haassen oigmaan Giggal. 's Håshéndel güt ois dés haeffigste Håsviich vom Méntschen - da durchschnidliche tégliche Wödbstånd wird auf mear ois wia 20 Mülliarden Viicher gschetzd, sómid kumman åf an jeen Méntschen drae Héndeln. Dé Åhzoi voh dé bró Joer gschlochtaden Håshéndel ligt daetlich iwern durchschnidlichen Bstånd und wird åf guade 45 Mülliarden gschetzd. Dés is dodråf zruggzfian, das d'Héndeln heid in neter a boar Wochen eaner Schlochtgwicht daraechen. Weul dé Viicher a långe Dómestiziarungsgschicht håm, gibts haed a gróosse Åhzoi voh vü unterschiadliche Héndelrassen. Allan im Eirópeischen Rassegfliagelstandard wern iwer 180 Rassen und Foarmschlég unterschian. In da industriön Låndwirtschoft kumman Hibridhéndeln (Hibridzucht voh dé vaschianen raenerbing Inzuchtslinien) zum Aehsoz, dé sé néd zur Waederzucht aegnan. Most- und Légehibride wern voh wödwaed glae vir Kónzernn zichtad und vamorktt.
128940
66
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128940
Grant (Begriffsklearung)
Dés Wort Grant hod im boarischen mearane Bedeitungan:
128958
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128958
Republik Kongo
D Repablik Kongo, amtle franz. République du Congo, informell aa Kongo-Brazzaville, is a Land ze Zentrolafrika af d boidnan Seitn von n Equator. D Nouchbalenda han af n Westn da Gabun, af n Noadn Kamerun u d Zentralafrikanischa Repablik, af n Oustn u Sidn estle d Demokratischa Repablik Kongo, vo dera wou s duach n Kongo-Fluß u duach n Oubangui-Fluß trennt is, u westle ban Wossa d angolischa Enklafn Kabinda. Da Atlantischa Ozean ligt in n Sidwestn. Es Land dastreckt se mid umma 1 500 km von n Noadn af n Sidn un umma 425 km von n Oustn af n Westn. Dej Repablik Kongo wiad eftas nou da Hapstod «Kongo-Brazzaville» ghoissn, daŝ ma s vo da Demokratischn Repablik Kongo «Kongo-Kinshasa» weggakennt. Vo 1969 bis 1992 hod s an Nama Vulksrepablik Kongo trong. Es Land houd 2020 gschetzt umma 5,2 milliona Eiwõhna, iwawejngt Kristn un umma 33% Katolikn. D Amtssproch is Franzejsisch. Vur an franzejsischn Kolonisirna hot s heitinga Landl von n Kongo z vaschinan politischn Entitetnan ghejat, doudadrunta dej von n Kinereich Loango, es wou zwischn en 10. u 12. Sekulum oda Jh. afbaut woan is, en Kinereich Kongo, es wou in 13. Jh. grindt woan is, un en Kinereich Tio, es wou in 17. Jh. glegt woan is. Nou vaschinane Asgejunga un Assahatscherein, vo dej wou dej schenna dej von n Savorgnan de Brazza is, nou den wou aa d heitinga Hapstod san Nama houd, is des Regiondal i s zwoita franzejsischa Kolonialreich af d Letzt von n 19. Jh. antegriat woan u doudamid a Toal vo da Koloni Franzejsisch Equatorialafrika gweng. Nou 70 Jouana Koloni hod s Land 1960 min Stootschef u Presidentn Fulbert Youlou d Unohangekait daglengt. Dej zwou fulngatn Dekadn han pragt von an groussn Haffa Putschvasouch, vo dej wou vejara an Daffolg ghobt hom (1963, 1968, 1977 u 1979). Es neia alta Stootschefal is da President Denis Sassou-Nguesso; in n Amt is ar vo 1979 bis 1992 gweng u nou vo 1997 bis heint. Um 1991 is a suwerena nazionala Konferenz organisiat woan mid den Zil es oaporteiata System wegga zen putzn un a Demokrati afzenbaun. Nou groussa Generolstreikk is da President Sassou-Nguesso unte vo da Macht u Wohln han organisiad woan. Da Pascal Lissouba is 1992 zen Presidentn gwelt woan mid an Mandat vo fimf Jouana, vo den wou s End kennzoichnad gweng is duach an Burgakrejḡ geng an Denis Sassou-Nguesso, da wou se 1997 d Macht wira zrugga ghult houd u dasida s Land 'weidameant' un fejad. Seit dem, wos s 21. Jh. õfangt, sichan d Stabelisazion vo da politischn Loḡ u da Afschwung vo da Produkzion vo Kuhlnwossastoff, resp. en Eadial, a gwissa Prosperitet von an makroekonomischn Blickwinkall, aa wenn d Ifrastrukturna u d effatlichn Dejnst schlecht banond han, wej aa dej stoaka Ungleichhait in n Eikumma as n Erdial. D Wiatschaft von n Kongo is vo de nou 2015 sinkatn Eadialpreis troffa woan. Es Land is a Mitglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, da Francophonie, da Zentrolafrikanischn Wiatschaftsgmoischaft u da Bwegung vo de Blockfrein Stootn.
128960
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128960
Zentralafrikanische Republik
D Zentralafrikanische Repablik, durtn aa Beafrika, Sango: "Ködörösêse tî Bêafrîka"; franz. "République centrafricaine (RCA)" u "", is a vo Land umschlossna Stoot ze Zentrolafrika. Es Land stoußt af n Noadn min Tschad, af n neadlinga Oustn min Sudan, af n Oustn min Sidsudan, af n Siḏn mid da Demokratischn Repablik Kongo, afn Sidwestn mid da Repablik Kongo un af n Westn mid Kamerun zamm. Beafrika houd a Flechn vo umma 620,000 km² u 2020 a gschetzta Bvelkaring vo umma vejrahalb milliona Leitn. In grejssan Toal vo Beafrika grouna Sudano-Guinejscha Sawanna, owa es Land houd aa a Sahelo-Sudanischa Zona af n Noadn und a equatorjalna Woldzona af n Siḏn. Zwoa Drittl von n Land ling i de Dulkna oda Drenaschna von n Ubangi Fluß, da wou in n Kongo drent eineflejsst, dawal das s iwate Drittl zou de Dulkn u Tolna von n Chari-Fluß ghejad, da wou zen Tschad-Sej viraschwemmt. D Region von n heiting Beafrika is scho a poa Joatausnd oda Millenja bsidlt; d heitinga Grenzn han owa vo Frankreich gschaffn woan, wou es Land aswej a Koloni von n spadn 19. Jh. õ reḡiad houd. Vo 1903 bis 1958 hod s Land Oubangui-Chari ghoissn. Nou en Daglenga vo da Unohangekait vo Frankreich 1960 is Beafrika vonrana Reiha vo Autokratn reḡiad woan, zamst an gscheitatn Vasouch von n zwoitn Presidentn, se a Koisareich afzenbaua; i de 90ga Jouana hom d Rouff nourana Demokrati 1993 ze d ejaschtn demokratischn, mejraparteiatn Wohln gfejad. I dene is da Ange-Félix Patassé zen Presidentn gwelt, owa spada in n Putsch vo 2003 von n General François Bozizé wida oiagschuppad woan. Da Beafrikanischa Buschkrejḡ houd 2004 õgfangt u trutz an Friḏnsokumma vo 2007 un an weitan vo 2011 i s da Burgakrejḡ in n Joua 2012 wida weitaganga. In zwoitn Burgakrejḡ is da François Bozizé vo da Seleka, ana Miliznallianz unta n Michel Am-Nondokro Djotodia, oiagstiazt woan. 2016 is da Faustin-Archange Touadéra zen Presidentn gwelt woan. Da Krejḡ zwischa d vaschinanen bwaffnatn Gruppn is owa nu weida ganga u zmindast 2019 nu aktuell gweng. Zant signifikanta mineralnata Viakumma un ondane Roustoff, wej Uran, Erdial, Guld, Karfunklstoĩ, Kobalt, Hulz, Wossakraft un a signifikanta Flechn vo Ackaland, ghejad Bafrika, oda d Zentralafrkianische Repablik, zou de zeah am mejran nouding u vaoametschgatn Landna af da Welt, mid oinn vo de am weitan untann prokopfatn BIP. Es wiad aa fia s am mejran ungsunda Land u s iagsta Land fia d junga Leit ghaltn. Beafrika is a Mitglid vo d Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, da Zentrolafrikanischn Wiatschaftsunion, da Gmoischaft vo d Sahel-Sahara-Stootn, da Francophonie, da Bwegung vo d Blockfrein Stootn u houd an Zouschauastatus i da Organisazion fia Islamische Zammoawat.
128972
765252
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128972
Gotzai
Gotzai is a Gmoa und dern Hauptoat im niedaboarischn Landkroas Reng. Eadkund. Geografische Log. De Gmoa liegt in da Region Doana-Woid inmittn vom Boarischn Woid, eibett ins obare Teisnochtoi zwischn de bewoidedn Beag Hirschnstoa (1092 m), Voglsang (1022 m), Dreitannenriegl (1090 m) und Oaeadriegl (1121 m). De Oatschoft Gotzai liegt ziemle genau in da Mttn zwischn de Städt Viechtoch, Degndoaf und da Kroasstod Reng (jeweils 16 km entfernt), wöjche iba de Bundesstroßn 11 und 85 areichboa san. Außadem bsitzt Gotzai an eigana Bahnhof vo da Boarischn Woidbahn mit Vabindunga im Stundntakt noch Plattling und Boarisch Eisnstoa. Gmoagliedarung. Es gibt 16 Oatsteile: Gschicht. Gotzai konn aaf a langjahrige Zeit ois Kloastaoat zruckschaung. Gründt worn is des Kloasta Gotzai 1286 unta dem Nama Cella Dei. Sengswert is aa de Asam-Kiach St. Anna mit dem berühmtn Asamgmälde vo Cosmas Damian Asam, sowia den oamolig schea glengna Kalvarienbeag mit de Kreizwegstationa und da Lourdeskapöjn, de no lebendige Zeign aus da Kloastazeit san. 1999 is oane vo Prof. Günther Kaunzinger konzipierte viermanualige Orgl vo Thomas Jann (Alkofa) abaut. Seit dera Zeit findn reglmäße "Konzerte vo intanationoie Intapretn" stott, wöjche aa scho vui berühmte Organistn noch Gotzai glockt ham. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 1173 aaf 1222 um 49 Eiwohna bzw. um 4,2 % gwachsn. Politik. De Gmoa is Mitglied vo da Vawoitungsgmoaschoft Ruhmannsfelden. Gmoarot. Da Gmoarot setzt se noch da Kommunoiwoi seit 2020 wia foigt zamma: CSU: 58,03 % ( 7 Sitz) SPD: 41,97 % (5 Sitz) Buagamoasta. Ersta Buagamoasta is seit Mai 2014 Georg Fleischmann (CSU). Er is am 16. Mai 2014 mit 67 % vo de Stimman gwäjt worn und 2020 mit 86 % vo de Stimman im Amt bestätigt worn. Wappn. "Blasonierung": "Duach a eigscheifte suibana Spitzn, dorin a blau Daum mit rodm Schnobe und rode Kroin, de an greana Zweig im Schnobe hoit, gspoitn; voan in Schwoaz a rot-suiban gschachta Schrägboikn, hintn gspoitn vo Rot und Suiba, blegt mit am goidana Boikn." "Wappngschicht": Fia de Gschicht vom Gmoagebiet war voa ollm de 1285 gründte Zisterziansaobtei Gotzai prägand. Doraaf nimmt des Gmoawappn Bezug. Dea vo Rod und Suiba gschachte Schrägboikn, dea sog. Zistaziansaboikn, findt se seit dem friahn 16. Joahrhundat im Klostawappn. De Daum mit dem Zweit im Schnobe stammt aus dem perseanlichn Wappn vo Abt Wilhelm II., dea vo 1716 bis 1760 des Kloasta gfiaht hot; in dera Zeit is im Wesantlichn de barocke Ausstattung vo Rot und Suiba im hintan Föjd orientierte se an da Gstoitung vo dem Kloastawappn, wia's erstmois im Rundsiegl vo 1405 ibaliefat is und in vaschiedane Variantn seit dem 17. Joahrhundat ois Bstandteil vom kleastalich Dreischuidwappn weida gfiaht worn is. Des Wappn werd seit 1986 gfiaht. Wissnsweats. Zwischn Septemba und Novemba 2010 is in Gotzai "A ganz hoaße Numma" draht worn, a Fuimkomeadie vo Markus Goller, de an des Niweau vo da Schweiza Produktion De Heabstzeitlosn und da britischn Sozoikomeadie Ganz oda goa ned roreicht. Da Fuim is am 27. Oktoba 2011 in de Kinos kemma und hot mehr ois oa Million Kinobesucha ghabt. Da Fuim is mit "A ganz hoaße Numma 2.0" (2019) unta da Regia vo Rainer Kaufmann foatgsetzt worn. Noatgöjd. 1923 hot de Gmoa a eigans Noatgöjd rausgem. Vakeah. Etwos außahoib vom Oat liegt in da Nachbargmoa Zachnbeag da Bahnhof Gotzai an da Bahnstreck Plattling-Zwiesl-Boarisch Eisnstoa. Er werd im Stundtakt in Richtung Plattling, Viechtach und Bay. Eisnstoa bedient Do hot's seit 1928 Oschluss an de private Bahnstreck vo da Rengtoibahn AG aus Viechtach, dem Stammsitz dea Gsöjschoft. De Bahnstreck hot bis 1991 iba Viechtach naus weida noch Blaiboch gfiaht, wo's Oschluss an de Streck vo Lam noch Cham ghabt hot.
128976
847243
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128976
Oachkatzlschwoaf
Des Word Oachkatzlschwoaf is a sogenanntes Schibboleth und monad "Eichhörnchenschweif". Es is a sprachliche, bayrische Bsonderheit und is erst nach langem Üben von Nichtbayern / Österreicher auszusprechen.
128981
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128981
Uganda
Uganda durtn aa Yuganda, amtle engl. Republic of Uganda, Swahili Jamhuri ya Uganda, is a vo Land umschlossna Stoot in westlinga Oustafrika. Ar stoußt in Oustn mid Kenya, in Noadn min Sidsudan, in Westn mid da Demokratischn Repablik Kongo, in Sidwestn mid Ruanda un in Siḏn mid Tansania zamma. Da sidlinga Toal von n Land hod an groussn Toal von n Viktoria-Sej, en wou se Uganda mid Kenya u Tansania toalt. Uganda ligt i da Region vo d Groussn Seja in n Niltol u houd a recht heterogens equatorials Klima. D Amtssprochn han Englisch u Swahili, aa wenn "a jeda ondane Sproch" in Untarricht, Vawolting, Legislatif u Justiz furmal aa gnutzt wean deaffad. Luganda, a zentrola regionola Sprouch, wiad vill i de mittann u sidestlingan Regiona von n Land gnutzt; weitane Sprouchn, wou gredt wean han es Lango, es Acholi, es Runyoro, es Runyankole, es Rukiga, es Luo un es Lusoga. Uganda is nou an Buganda Kinereich gnennt woan, es wou an groussn Toal von Siḏn von n Land, wou aa d Hapstod Kampala ligt, umfasst houd. Vo 1894 õ is d Gengt a Protektorat von n Vaoinigtn Kinereich gweng. Uganda hod d Unohangekait en 9. Ottowa 1962 daglengt. Dej Periodn danou is vo Konfliktn pragt, zamst ana achtjahratn Diktatua unta n "Schlachta vo Uganda", en Idi Amin. Da neia alta President vo Uganda is da Yoweri Kaguta Museveni, da wou se in n Jenna 1986 nou en sechs-jahratn Guerrilla-Krejḡ d Macht gschnappt houd. Nou dem, wou ar as Maximum vo da Amtszeit vo d Presidentn as da Vafassing gstrichn ghobt houd, is a 2011, 2016 u 2021 i de landesweitn Wohln allbott widagwelt woan. Uganda is a Midglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, en Commonwealth of Nations, da Oustafrikanischn Gmoischaft, da Intergovernmental Authority on Development u da Organisazion fia Islamische Zammorwad.
128982
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128982
Demokratische Republik Kongo
D Demokratischa Repablik Kongo, franz. "République démocratique du Congo" ("RDC"), infurmell aa Kongo-Kinshasa oda blouss da Kongo, historisch aa Zaire, is a Stoot ze Zentrolafrika; u nou da Flechn es zwoatgressta Landl vo ganz Afrika. Midrana Bvelkaring vo umma 105 milliona Leitn is d Demokratischa Repablik Kongo da am mejran bavelkate offezjell frankophone Stoot vo da Welt, un es am vejatmejran bavelkata Land vo Afrika, nou Nigeria, Ethiopia un Egiptn. Es is a Mitglid vo de Vaointn Naziona, da Bwegung vo d Blockfrein Stootn, da Afrikanischn Union u da COMESA. Seit 2015 sigt se d estlinga Demokratischa Repablik Kongo i d Nourichtn zwengs an zouwalzatn, oda furtlaffatn, militearischn Konflikt i da Kivu-Region. In n Flußtol von n Kongo hod s vur umma 90,000 Jouana scho Jaḡar- u Sammlar-Leit gem u vur a poa Jouatausnd hom se nou Bantu-rednate Gmoaschaftn u Reichh durtnhi asbroatt. In n Westn ban Durchgang von n Kongo in n Atlantik hod s Kinereich Kongo von n 14. bis zen 19. Jh. reḡiad. In n Noadoustn, da Mitta und in Oustn hom de Kinereich Azande, Luba u Lunda von n 16. u 17. Jh. bis zen 19. Jh. reḡiad. I de 1870ga kurz vua n eiropejschn Darappln vo Afrika hod s d Eiropejscha Asfurschung vo da Kongo-Senkn gem, zejascht von n Henry Morton Stanley õgfejad unta Finanziring von n Leopold II vo Belgja. Da Leopold hod se furmell d Rechtt af d Kongo-Gengt ba da Berlina Konferenz 1885 gsichat, es Land zou san Priwatbsitz daklejad u Freistoot Kongo ghoissn. Unta n Freistoot hom d Kolonjaltruppn, ej amol aa d "Force Publique" ghoissn, dej durtatn, lokalnan Leit gnejt, dass s an Kautschuk fabrizian. Zwischn 1885 u 1908 han milliona vo Kongolesn weng a Kronkat u Schintarei dafreckt. 1908 hod da Leopold aa wenn a long ghadat ghobt houd, en aso ghoissanan Freistoot en Stoot Belgjen iwaloua. Doudamid is s Belgisch Kongo woan. Da Kongo hod vo Belgjen en 30. June 1960 unta den Nama Repablik von n Kongo d Unohangekait daglengt. Da kongolesischa Nazionalist Patrice Lumumba is zen ejaschtn Prejeminister gwelt woan, dawal da Joseph Kasa-Vubu da ejascht President woan is. Nou da Unohangekait hod s an Konflikt iwa d Kontroll von n Land gem, da wou d Kongo-Krisn gnennt wiad. Dej Prowinzn Katanga unta n Moïse Tshombe u Sidkasai hom nou a Sezession vasoucht. Nou dem, dass d UN u d westlinga Reḡiringa a Hilf vaweiḡad hom u da Lumumba gmoint houd, ar waarad offn fia a Hilf von an jednan Land, a vo da Sowjetunion, hom d USA u Belgjen owa a Misstraua gschepft u zougseng, daŝ ar durch en Kasa-Vubu en 5. Septemma astauscht u nou duach Belgisch-gfejada Truppn vo da Prowinz Katanga en 17. Jenna 1961 putzt, resp. fisaliad, woan is. En 25. Nufemma 1965 hod da Generolleitnant Joseph-Désiré Mobutu, da spada Mobutu Sese Seko, duach an Putsch offezjell d Macht daglengt. 1971 houd ar as Land af n Nama Zaire umtauft u gfejad als an diktatoriaschn Oaporteia-Stoot min Popular Movement of the Revolution aswej d oinze legala Partei, dej wou s gem houd. An Mobutu sa anti-kommunistisch eigstellta Reḡiring houd z dera Zeid in n Koltn Krejḡ a recht groussa Untastitzing vo d Vaoinigtn Stootn krejgt. I d frejn 1990ga houd en Mobutu sa Reḡiring nougloua. Nou an Genozid in n estlinga Nouchbaland Ruanda vo 1994 hod d Destabilisazion in n Oustn von Kongo u d Entrechting ba d Banyamulenge, a Tutsi Velkl z Ruanda un Ostkongo, 1996 za Inwasion von n Tutsi FPR-reḡiatn Ruanda in n Kongo gfejad, wos da Õfang von n Ejaschtn Kongo Krejḡ gweng is. En 17. Mai 1997 is da Laurent-Désiré Kabila, a Fejrara vo d Tutsi Streitkreft vo da Prowinz Sidkivu President woan, noudem dass da Mobutu af Morocco tiamt is u hod s Land wida d Demokratischa Repablik von n Kongo gnennt. Spannunga zwischn en Presidentn Kabila u da Präsenz vo Ruanda u vo d Tutsi hom zen Zwoatn Kongo Krejḡ vo 1998 bis 2003 gfejad. Af d Letzt hom nein afrikanische Lenda un umma 20 bwaffnata Partein in n Krejḡ midgmacht, wos umma 5,4 milliona Leitn en Toud bracht houd. Dej zwej Krejḡ hom s Land schej demaliad u hergrichtt. Da President Laurent-Désiré Kabila is nou vo oinn vo sane Bodyguard en 16. Jenna 2001 weggaghaut woan un acht Taḡ spada is an sa Suhn, da Joseph, nouhe gruckt, unta dan wou d Menschnrecht in n Land owa aa unta n Hund blim han, wos nou NGOs eftas Missbreich eischlejsst, wej es Iwanacht-Nimmadousaakinna, d Ummafoltarei, arbitreas Eikastln u generell Restrikziona vo d Burgarechtt. Mid de Presidentschafts- u Parlamentswohlen vo 2018 is da Félix Tshisekedi af n Kabila gfulgt, da wou dasida d Presidentschaft inna houd. D Demokratischa Repablik von n Kongo hod narrisch vill Roustoff, owa orḡ glittn vo politischa Konfliktt, von n Fahln vo Ifrastruktua, vo da Korrupzion u vo Johrhunnat vo wiatschaftling u kolonialn Hunga un Assanejn mid weng groussflechada Firdarung fia d Leitt durtn. Nou da Hapstod Kinshasa, han de zwou grejsstn Stedt wuhl Lubumbashi u Mbuji-Mayi, dej wou allzwoa Berḡbaustedt han. An Kongo sane am mejran exportiatn Produktt han Roustoff, vo dej wou 2012 mejra wej 50% nou Kina ganga han. Ban Human Development Index sitzt da Kongo awl recht weid z untast. 2018 han umma 600,000 Kongolesn as da Mittn un as n Oustn zwengs Konflikt i Nouchbalendan af da Flucht. Vill krejng niks zwischa d Zent zen dakeia u d Kempf hom umma fimfthals, oda vejrahalb, milliona Leitn vo dahoim vatrim.
128983
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128983
Albertshofa
Albertshofa (amtli. Albertshofen) is a Gmoa in Landkroas Kitzingen.
128985
41930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128985
Türkgücü Minga
Da Türkgücü Minga e. V. (dt. "Türkgücü München", iwasetzt umma „Türkische Kraft München e. V.“; ehemois Türkischer SV München und SV Türkgücü-Ataspor München) is a boarischa Fuaßboivarein aus Minga. Da Vaein is im Joar 2001 ois Nochfoiger vom insolventen SV Türk Gücü München entstont. D'eascht Moschoft is im Joar 2019 in d'virtklassig Regionoiliga Bayern sowia a Joar spader in d'3. Liga afsteing. G'schicht. Voagehervarein. → "Haptartikln: SV Türk Gücü München" Da SV Türk Gücü München worn im Joar 1975 vo oans Gruppm tiakischa Migrantn grindt. Vo 1988 bis 1992 sowia vo 1994 bis 1996 schbuit d'Moschoft in da seinezeid drittklassig Bayernliga und lockte ba Spuin gega den TSV 1860 Minga bis zua 12.000 Zuaschaua ins Dantestadion. Â im Volleyball war dea Varein eafoigreich. D'Monna- und Frau'nmoschoft schbuit in da Saison 1987/88 jeweis in da Bundesliga. Im Joar 2001 miassn da Varein Insoivenz omejdn und worn afgelest. Hintagrund war de Rückkehr vom Präsidentn und Geldgebers Ergun Berksoy in d'Tiakei.
128992
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128992
Erin Pitt
Erin Pitt Erin Michelle Pitt Geborn 22. Septemba 1999 (Oida 21) Hamiltion, Ontarion, Kanada Beruf Schauspuiarin Erin Michelle Pitt (geborn am 22. Septemba 1999) is a kanadische Schauspuiarin, die fia ihr Roin ais Alessa Gillespie, Dark Alessa, und ais de jingare Sharon DaSilva im Horror Fuim "Silent Hill: Revelation" bekannt is. Da Pitt ihra erste Hauptroin war 2013, wous d Hannah Wade im Fuim Against the Wild gspuid hod. Sie hod a Titlroin im 2014 drahdn Fearnseh-Fuim "An American Girl: Isabelle Dances Into the Spotlight" gspuid. Pitt is a Synchronsprecharin und bekannt fiar ihra Roin in da Fearnseh-Serie "The 99" ais Samda the Invulnerable und ais Evie in da Fearnseh-Serie "Mike the Knight". Lebn und Karriea. Pitt is in Hamilton, Ontario, geborn, ais oans vo segs Gschwisdarad. Sie hod zwoar Schwesdana und drei Briada. Sie is af d Hamilton Academy of Performing Arts ganga, wou s in da Schauspuiarei, in Singa und in Danzn undarichtet woarn is und wou s midn Hamilton City Ballet afdreddn is. Pitt woar af d erst 2008 in ana Paperoni toy Werbung im Fearnseh zum seng. 2010 hods a Roin im Kuarz-Fuim "Rick Mercer — Canadian Action Plan" gspuid. Im saim Joahr is im Fuim "You Lucky Dog" ais die Figur Erin besetzt woarn. Anschluißnd hods im Fuim "Camp Rock 2: The Final Jam" ais Junior Rocker Audrey gspuid. Ihr ersta groußa Fuim war 2012 "Silent Hill: Revelation", wous a dreifach Roin ais Alessa Gillespie, Dark Alessa, und ais de jingare Sharon DaSilva gspuid hod. In dem Joahr is d Pitt ais Dark Alessa afn Cover vom "Fangoria" Magazin gwen. Danoch hods dann de Hauptroin ais Hannah Wade in "Against the Wild" gspuid, der wos 2014 ausgstraid worn is. 2014 hod d Pitt nachand in da Universal Picture direct-to-DVD Produktion "An American Girl: Isabelle Dances Into the Spotlight" gspuid. Sie hod ah a Sprachroin ais Evie in da Zeichntrick-Serie "Mike the Knight" ghod.
128993
765981
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=128993
Kiadoaf
Kiadoaf im Woid (amtle: "Kiadoaf i. Woid") is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng und dern gleichnomign Pfarrdoaf. Eadkund. Geographische Log. Kiadoaf im Woid ligt in da Region Doana-Woid inmittn vom Boarischn Woid am Fuaß vom guad 1.000 Meta hohn Eschnbeag. De Oatschoft befindt se etwa 13 km südeastle vo da Kroasstod Reng, 16 km südle vo Zwiesl, 30 km nordeastle vo Degndorf, 17 km westle vo Grafanau sowia 26 km vo da A 3, Ausfoaht Hengasbeag entfernt. De nachstglengte Bahnstation vo da Boarischn Woidbahn mit reglmäßige Vabindunga befindt se im 9 km entferntn Spiegelau, wo aa da Natonoipark Boarischa Woid ofangt. Kiadoaf hingeng liegt im Natuapark Boarischa Woid. Gmoagliedarung. Es gibt 13 Gmoateile: Gschicht. Bis zua Gmoagriandung. Um des Joahr 1040 hot do da Meanch Wilhelm ois Oasiedla glebt. Kiachdoaf is 1144 unta dem Nama Maria-Beag und Maria im Woid ois Filoi vo Kiachbeag gründt worn. Seit 1149 is Kiachdoaf fia de Umgebung, zerst ois Filoi vo Kiachbeag, des 1204 da Probstei Rinchnach inkoaporiert worn is. Bei da Steia-/Gütabschreibung vo Abt Hermann im Joahr 1254 werd dea 14 Lehn umfassande Oat erstmois ois "Chirchdorf" bezeichnat. Bis 1289 war's kiachle da Propstei Rinchnach inkoaporiert, vo 1289 bis 1570 obamois Filoi vo Kiachbeag. 1570 eigane Pfarrei, is's 1576 wieda Rinchnach zuagoadnat worn. 1649 hot Kiachdoaf 70 Pestdode zum beklong. De Kiach is 1755 nei abaut worn. 1806 is Kiachdoaf im Zug vo da Säkularisation endgülte a eigane Pfarrei und 1808 da Pfarrhof vo Grund aaf nei aricht worn. Im Joahr 1818 is de politische Gmoa entstandn. Namazuasotz. Zua Untascheidung vo andane gleichnomige Oat hot Kiachdoaf 1955 den Zusotz "im Woid" ahoitn. Domois hot de Oatschoft 53 Haisa mit 335 Eiwohna ghabt. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1972 san de bis dohi söjbständinga Gmoa Abtschlog und Schlog eigliedat worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 2.032 aaf 2.121 um 89 Eiwohna bzw. um 4,4 % gstieng. Politik. Gmoarot. Da Rot vo da Gmoa besteht aus 14 Mitglieda: CSU: 38,80 % (6 Sitz) FW: 37,36 % (5 Sitz) SPD: 23,84 % (3 Sitz) Buagamoasta. Zum erstn Buagamoasta is am 2. März 2008 Alois Wildfeuer (FWG) mit 71,17 % vo de Stimman gwäjt worn. Bei seine Wiedawahln is er 2014 aaf 91,5 % und 2020 aaf 91,7 % vo de Stimman kemma. Wappn. "Blasonierung": "In Goid aaf am greana Dreibeag, blegt mit am suiban heraldischn Lilie, a greana Danna, bseitet voan vo am aafrechtn rodn Obtstob, hintn vo am aafrechtn rodn Reuthaue. "Wappngschicht": Da grena Dreibeag im goidna Schuid entspricht dem oidn Wappn vo da Benediktinaobtei Niedaoida. De Gschicht vo da Gmoa is vo de Ofäng im 12. Joahrhundat bis zua Säkularisation 1803 untrennboa mit dem Kloasta Niedaoida bzw. mit da Niedaoidacha Propstei Rinchnach vabundn, denn vo do hot de Besiedlung vom Gmoagebiet ihrn Ausgang gnomma. Dreibeag und Danna agem zugleich a aaf de gegrafische Log im Boarischn Woid und de Namazuasotz "im Woid" Bezug nehmandes Buid. De heraldische Lilie, a Mariensyboi, vaweist aaf de seit Joahrhundatn vuibsuachte Marinwoifoaht in Kiachdoaf. De friahra söjbstständign, 1972 noch Kiachdoaf eigmeindatn Gmoa Abtschlog und Schlog wern duach zwoa Figurn im Gmoawappn repräsentiert: Da Obtstob redt fia Obschlog und ainnat dodro, dass de Siedlung aaf Niedaoadacha Rodungsgebiet entstandn is. De Reuthaue, redandes Symboi speziej fia de ehemolige Gmoa Schlog, is aus dem Wappn vo da Propstei Rinchnach ibanomma und vasinnbuidlicht de vo Rinchnach ausgehande große Rodungsleistung vo de Niedaoadacha Kolonistn im Boarischn Woid. Des Wappn werd seit 1985 gfiaht. Baudenkmäla. Es gibt 24 Baudenkmäla in da Gmoa, unta andam Vakeah. De Gmoa liegt direkt an da Bundesstroß 85. Vaanstoitunga. Seit iba 400 Joar findt am letztn Wochaend im August de Kiachoafa Kirwa stott.
129012
63123
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129012
Koinburg
Koimad is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng. A Teil vom Gmoagebiet, dorunta des gleichnomige Pfoardoaf, is staatle oerkannta Aholungsoat. Eadkund. Log. De Gmoa liegt in da Region Doana-Woid inmittn vom Boarischn Woid neadle vom 1050 m houa Prölla zwischn Vejda (fünf Kilometa) und Englmo (sechs Kilometa). De zwou Stadt Bong und Reng hand jeweis 27 km entfernt, währand s af Degndorf und Cham jeweis 31 km san. Gmoagliedaung. Koimad besteht aus de Gemarkunga Oiaschdoaf, Kirchoatna, Koimad und Rechertsrejd. Es gibt insgsamt 103 Oatsteil: Gschicht. Bis zua Gmoagrindung. De Oatsgschicht is eng mit da gleichnomiga Buag vabundn, de wos 1153 erstmois ois "Chalnberch" awähnt werd. No 1685 hot er "Klambeag" ghaissn, währand des vo Berhard Grueber und Adalbert Müller in eahnam 1846 aschienan Buach "Da boarische Woid ois Kohnbuag" bezeichnat werd. In de "Beiträg zua Statistik vom Kinireich Baiern" werd da Oat ab dem Heft XXI aus dem Joahr 1869 ais Koinbuag bezeichnat. Koibuag gheat de Freiherrn vo Kastern. Da Oat war Eil vom Kuafiaschtndum Bayern, hot aba a gschlossane Hofmark buidt, dera ira Sitz Koinbuag war. Im Zug vo de Vawoitungsrefoaman in Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. Eigmeindunga. Im Zug vo da Gebietsrefoam san am 1. Oktoba 1971 de Gmoa Rechertsrejd und am 1.Mai 1978 de Gmoa Oiaschdoaf und Kirchoatna in de Gmoa Koimad egliedat worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Eiwohnazoi stagniert bzw. minimoi vo 2.800 aaf 2.795 um 5 Eiwohna bzw. um 0,2 % gsunga. Politik. Gmoarot. Da Gmoarot setzt se seit da Kommunoiwoih vom 15. März 2020 wia foigt zamm: Buagamoasta. Ersta Buagamoasta is seit 1. Mai 2020 Herbert Preuß (FW). Bei de Kommunoiwoin 2020 hot der mit 55,1 Prozent de Stichwoi am 29. März 2020 gega de bisherige Amtsinhobarin Josefa Schmid gwonna hot, de seit 2008 erste Buagamoastarin woa. Wappn. "Blasonierung": " Teilt duach oan vo Sejwa und Blau in drä Reihn grautatn Baikn; om gspoitn vo Sejwa und Roud und zinnanfeame teilt in vawechsalte Foama, untn gspoitn vo Sejwa und Roud." "Wappngschicht": Des Gmoawappn vo Koimad vabindt Elemente aus de Familienwappn vo Adlsgschlechta, de fia de Gschicht vom Gmoagebiet vo Bedeitung warn. De weiß-blaun Rautn ainnan sowoi an de Koinbuaga (Kallnbeaga, Chalmbeaga), des erste, vom 12. bis zum 14. Joahrhundat in Koinbuag nochweisbore Gschlecht, ois aa an de Nußbecka, de 1363 aaf de Koinbuaga gfoigt san und de Buag bis zu eahnam Scheitan im Böcklakriag 1468/69 und zum Aweab vo Koimad duachn Herzog Oibrecht IV. 1472, dann speda nome vo 1531 bis 1551 inneghabt hommand. De Linbuaga und de Nußbecka ham urspringle zu de Ministerioin dea 1242 ausgstoamna Grafn vo Bong gheat und hommand desweng dene erane Rautn im Wappn khod. De foamoie Gliedaring vo dem Schuid orientiert se dodro, dass de Koinbuaga de Rautn im gspoitna Schejdl, die Nußbecka in am Baikn gfiaht hommand. De Rautn hand mit dem Bongna Erbe 1242 an de Wittlsbacha ibaganga und hand zum boarischn Landeswappn worn. Da Zinnanschnitt om symbolisiert de vamutle im 11. Joahhundat ois Ministerioinsitz vo de Grafn vo Bong arichtate Feste Koinbuag, vo der no Ibareste dahoitn hand. Des Wappn gits seit 1983. Statistik. Es hot 1998 noach da amtlichn Statistik im Bereich Land- und Forstwirtschoft 10, im prouzierandn Gewerbe 136 und im Bereich Handl und Vakeah 17 sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Oabatsoat gem. In sonstige Wirtschoftsbreich warn am Obatsoat 137 Personan soziovasicharungspflichte bschäftigt. Soziovasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 895 gem. Im vaoabandn Gewerbe hot's koane, im Bauhauptgewerbe 6 Betriebe gem. Zuadem ham im Joahr 1999 181 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftle gnutztn Flächn vo 2735 ha gem, dovo warn 2178 ha Dauagreaflächn. Wirtschoft und Infrastruktua. Tourismus. Ois Aholungsoat staatle oakannt san de Gmoateile Koimad, Boch, Baiaweg, Gnad, Hochstraß, Höfn, Hoanhof, Kagamuih, Karglhof, Marktbuchn, Oed, Ogleinsmais, Räkschdoaf, Reisach, Sattl, Schreinamuih, Stefflhof, Tafertshof, Untadoanach, Waldhof, Weggütl, Wieshof und Windsprach. Buidung. Es gibt foigande Eirichtunga (Stand: 1999):
129050
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129050
Ruanda
Ruanda, amtle engl. Republic of Rwanda, is a vo Land umschlossna Stoot in n Groussn Grombruch, wou d Regionna vo d Groussn Seja un Oustafrika zamtreffn. Es is oins vo de klejnnanan Stootn vo Afrika, ligt a poa Grod sidle von n Equatoa u d Hapstod hoisst Kigali. Ruanda hod d Nouchbalenda Uganda, Tansania, Burundi u Demokratischa Repablik Kongo. Es Land mid de Seja is recht houch gleng; in Westn hod s vill Bergg, in n Oustn Savanna-Landschaftna. Es Klima is temperiat bis subtropisch mid zwoa Rengzeitaln u zwou Trucknzeitn in n Joua. U midrana Bvelkaring vo mejra wej 12,6 milliona Leitn af 26 338 km² is s da am dichtann bsidlta Stoot af da afrikanischn Landmassn. Dej Bvelkaring is jung un iwawejngt 'deafflarisch'. D Leitn z Ruanda nenna se Banjaruanda, resp. Ruandaleit, unta dene wou s dej Hutu, dej Tutsi u dej Twa git. Dej Letztan han a kurz gwachsna, zwerglata Waldla, aa Wildara u Sammla ghoissn, dej wou ma aswej d Noukumma vo d frejastn Bawõhna vo da Region sigt. Dej Gstudiatn streitn se iwa n Ursprung u d Untaschid zwischn de Hutu u d Tutsi; oa glamma, dass s af gwengana sozjala Kastn vo oinn oinzing Vulk zrugg gengan, ondane, dass d Hutu u d Tutsi trennt vo vaschinane Ort i s Land einegfalln han. Es Kristndum is zohlnmaasse d grejssta Reliḡion in n Land; d Haptsproch is es Kinjaruanda, es Ruandagredd, wou vo fast d ganzn Ruandaleit gredt wiad u zamm min Englischn u Franzesischn a weitana Amtssproch is. Da suwerena Stoot Ruanda houd a presidentnats Reḡiringssystem. Da President is seit n Abrill 2000 da Paul Kagame vo da Ruandischn Patriotischn Front (RPF). In n Vagleich mid de Nouchbalenda hod Ruanda a gringa Korrupzionskultua, owa a Menscharechtsorganisaziona brichtn von n Untedaucha vo Opposizionsgruppn, Gschach u Restrikziona vo Moiningsfreihaitn. Es Land wiad seid de vurkulonjalnan Zeitn reḡiad vonrana striktn vawoltarischn Hirarchi. U nou da Glidarung vo 2006 gid s in n Land fimf Prowinzn. Ruanda is oins vo de draa Lenda af da Welt, wou Fraua in 'nazionsweitn' Parlament i da Iwazohl han, dej ondan zwoa han Bolivia u Kuba. I da Region hom Sammla u Jaḡa i da Stõa- un Eisnzeid gsidlt ghobt; spada han Bantu-Sprochn rednata Velkln dazou kumma. Es hoisst, i da Ejascht han Stemm mid Konfederaziona u nouhat aa Kinegreich afkumma. Es Kinereich Ruanda is in 15./16. Jh. virakumma u hod in n 18./19. Jh. i da Region d Vurherrschaft ghobt. Dej Kineg, wou zou d Tutsi ghejat hom, hom z dera Zeit d Macht asbaut u d Hutu oiadaucht. 1884 hod se es Deitscha Koasareich d Region min Kinereich graubt u Deitschoustafrika zoutoalt, aft houd ena Belgjen in n Ejaschtn Weltkrejḡ 1916 d Kolonie wegga gnumma. Dej Lenda han mid de durtatn Kine reḡiad u dej Tutsi-Politik is furtgsetzt woan. D Hutu hom 1959 rewelliad, haffaweis Tutsi-Leit umbracht un af zletzt 1962 a unohangiga, Hutu-dominiata Repablik gschaffn. A Militeaputsch vo 1973 hod s Personol awengal astauscht, owa d Hutu-Politik niad gendat. Dej vo d Tutsi-gfejada Ruandischa Patriotischa Front (RPF) hod 1994 an Burgakrejḡ lousbumpat. Dej Presidentn vo Ruanda u Burundi, wou vo d Hutu-Leitn gweng u grod in an Flejḡa zammgsessn han, hom s en 6. Abril 1994 von n Himml oiagschossn. Af d sozjaln Spannunga is da Genozid vo 1994 gfulgt, i den wou d Hutu Extremistn umma 500,000–1,000,000 Tutsi u moderatna Hutu-Leit en Toud bracht hom. Da RPF hod mid an militearischn Siḡ dan Genozid en goa as gmacht. D wiatschatlinga Entwicklung hod zwengs an Genozid u d Krejḡ schwar glittn ghobt. D Wiatschaft basiad am mejran af subsistenta Landwiatschaft, mid dera wou ma se selwan mid duachfejttat. Bsundas Kafe u The han "bouas Troad" fia n Feanhanḏl. Da Turismus is a schnell-wachsada Sektoa u brengt ena mittlawal aa dej grejssan Dewisn eina. Ruanda is oins vo nea zwoa Lenda, i de wou ma d Beaggorilla sicha bsouchn kõ, u Turistna vo iwaralln af da Welt vateichn bintlweis Gerschtl, fia dass s d Gorilla afspian u souchn deam. Za tradizionelln bsundas ruandischn Kunst u Kultua ghejat u. a. es Imigongo. Ruanda wiad seit 1994 von an unitean presidentnatn System mid an zwoakammatn Parliament vo da Ruandischn Patriotischn Front reḡiad. Es Land is a Mitglid vo da Afrikanischn Union, de Vaointn Naziona, en Commonwealth of Nations, da COMESA, da Francophonie u da Oustafrikanischn Gmoischaft.
129052
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129052
Tansania
Tansanija, amtle engl. the United Republic of Tanzania, Swahili: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, is a Land z Oustafrika i da Region vo d Groussn Seja. Es grenzt af n Noadn mid Uganda, af n Noadostn mid Kenja, af n Oustn min Indischn Ozean u de Komorn, af n Siḏn mid Mosambik u Malawi, af n Sidwestn mid Sambja un af n Westn mid Ruanda, Burundi, u da Demokratischn Repablik Kongo zamm. Da Kilimandscharo, en wou ma aswej es 'amhejchanna' Massiv vo Afrika kennt, findt se in Noadoustn von n Land. Vill gwichtinga hominida Fossillna hod ma z Tansanija midunta as n Pliozen gfunna. Da Australopithecus is vur 2 bis 4 milliona Jouana z Afrika durtn vill ummanand gschoufat; un aa Spurna vo de Urmanschal, de "Homini", han am Olduvai-Sej gfunna woan. Nou an Afstig von n Afrecht-Gejadn, en "Homo erectus", vur umma 1.8 milliona Jouana hod se d Menschhait asbroitt, spada aa es Gscheidhafal, da "Homo sapiens". I da Stõa- u Brõsezeid han af Tansanija aa sidkuschitische Sprochn rednate Leit vo da Gengt von heintinga Etiopjen kumma; oustkuschitische Velkln han vur umma 2 bis 4 Millenja neadle von n Turkana-Sej imme af Tansanija owekumma; un aa nilotische Velkln han, scheint s, vur umma 2,900 bis 2,400 Jouana durtn eigwandat. Dej Bawegunga han umme dej Zeid gweng, wou d Mashariki Bantu vo Westafrika i da Gengt von n Viktoria- u von n Tanganyika-Sej afkreizt han. Spada han dej vur umma 2,300 bis 1,700 Jouana aa af Tansanija owekumma. Dej Deitschn han in n spadn 19 Jh. kumma u hom Deitsch-Oustafrika grindt. Min Ejaschtn Weltkrejḡ hom d Britn 1916 d Koloni iwanumma u Tanganyika tauft; dej Archipl vo Sansibar han unta separata britischa Jurisdikzion gweng. Nou da Unohangekait vo Tanganyika 1961 u Sansibar 1963 han dej woa Lenda 1964 za Vaoint Repablik vo Tansanija fusioniad. Seit 1961 is s Land a Mitglid von n Commonwealth. Dej Vaointn Naziona schetzn d Bvelkaring vo Tansanija vo 2018 af umma 56 milliona Leitn. In n Land gits umma 120 etnischa, linguistischa u religjesa Gruppn. Da Stoot Tansanija is a presidentnata konstituzionella Repablik; seit 1996 is d offezjella Hapstod Dodoma, wou aa es Presidjalamt, es Parlament u d Ministerjen han. D frejana Hapstod Dar es Salaam hod owa aa Reḡiringsemta un is d grejssta Stod, da z virdascht gwichtinga Hafn un aa d Wirtschaftsmetropoln von Land. Da "de-facto"-oaparteiate Stoot wiad vo da demokratisch sozialistischn Chama Cha Mapinduzi-Partei reḡiad. Tansanija hod vill Beagg un a dichta Waldar af n Noadoustn, wou aa da Kilimandscharo i d Hejch rogt. Drei vo de Groussn Seja z Oustafrika linga toals z Tansanija; af n Noadn u Westn da Viktoria- u da Tanganyika-Sej un af Siḏn da Malawi-Sej. Af n estlinga Gstod is s hoaß u noß, min Archipl vo Sansibar kuaz vur da Gstodnlinja. D Menai Bucht Natuaschutzregion is es am mejran groussflechatta maritima Schutzgabejt. U da Kalambo-Wossafall, von Kalambo-Fluß af da Grenz mid Sambia, is da zwoathejchanne ned-untabrochane Wossafoll z ganz Afrika. Es Kristntum is zohlnmaasse d gressta Releḡion z Tansanija, owa es git aa a drittl Muslim un umma 1.1 Prozent, wou an tradizionelln Glam hom. Z Tansanija wean umma 100 vaschinane Sprochn gredt. Es Land hod "de jure" koa offezjella Amtssproch ned, aa wenn d Nazionolsproch es Swahili is. Es Swahili wiad in Parlament, i de intanen Grichtshiaff un i da Primarrschöjll gnutzt. Es Englisch wiad in n intanazionoln Handl, i da Diplomati, i de iabanan Grichtshiaff un i de Sekundar- u Houchschöjlln braucht; aa wenn s i da Reḡiring vo Tansanija viahom es Englisch i d Sekundar- u Houchschöjlln zen dasetzn, wolln s an Englischuntarricht furta aswej an opzionoln Kurs beibholtn. Umma 10 Prozent vo de Tansanijar ren es Swahili wej a Easchtsproch un umma 90 wej a Zwoatsproch.
129079
56972
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129079
Zamioculcas zamiifolia
  Zamioculcas zamiifolia, a bekannt unda de saidn hergnumman Trivialnamn Gliggsfeda, Babbadeggl-Palme, „de Zz-Pflanzn“ oda aia irrefiahrend „Zamie“, is de einzige Oart vo de monotypischn Pflanzngattung Zamioculcas, de zua Famui vo de Aronstobgewaxa (Araceae) geheard. Sie is a pflegeleichts Zimmapflanzl. Beschreibung. "Zamioculcas zamiifolia" is a ausdauands kraudigs Pflanzl. Aus an horizontal woxndn knoinoardign Rhizom kemmad Driebe aussa, de nua oa oanzigs unpaarig gfiderds Bladdl mid fünf bis achd Fiderpaarn buiden. De Stenglen vo dene Fidabladdln san am Grund stoark vodiggt. Wenn a Bladdl ostirbd, dann wearnd zerst oanzlne Fidapaare braun, und aus dem Stui wird da Soft so weit assazong, dass se 10 bis 15 Zandemeta iba dem Rhizom a Soibruchstai buid, an der des Bladdl dann obricht bzw. se laisd. Da digge Stumpf vom Stenglen bleibd no mehrare Joahr dahoidn. Vorkemma. Des urspringliche Vobreidungsgebied reichd von Kenia bis KwaZulu-Natal. Vawendung ais Ziapflanzl. "Zamioculcas zamiifolia" is seha pflegeleichd, weis mid weng Laid askimmd, oba a gean in laichde Zimma staid. Entsprechnd ihram Naturstandoad is a lengane Druggazeidn gewehd und muass dahea nua weng gossn wearn. Des Pflanzl beeindruggd bsondas duarch de diggn, dunglgruiana, glenzadn Bladdln. Duarch ihra kräftigs Gruia is voa allm fia offane, laichde Zimma geeigned. Je laichda da Standord, desto schnaia woxsds und desto laichda wearnd d Bladdl. Wird s schaddig gestuid, woxsds zwa a bissl langsama, dafia endwiggln d Bladdl a saggrisch kräftigs, dungls Gruia. Glegendle endwiggln se laichde, koimoardige Blai, wais fia Araceae typisch san. Vomehrn lousd sa se unda andarn iba Steggling vo de Bladdl, wofia ma oanzlne Fiedabladdl (koane ganzn Aslega) direkt in d Eard steggd oda in a Glassl mid Wossa eine stuid. Nach a weng Zeid wernd Knoinna dro, aus denne wiedarum Wiazl woxnd. Wearnd alle Fiedabladdl von oan Bladdlstui wegga do, kann ah dea ogschniddn und af de gleiche Oard zua Vomehrung gnutzt wearn. Des dauerd zwar recht lang (ebba a Joahr), dafia is dea ersde Trieb scho vogleichsweis grouß. Middlawei gibts a panaschierde Variandn, de "Zamioculcas zamiifolia" 'Variegata'. De saibige woxd oba afgrund iras geringan Andeils an Chlorophyll wenga und vogleichsweis saiddn. Im Vogleich zua normaln Foarm is de saiddnare panaschierte Gliggsfeda wesendle deiara und aiha fia Sammla indaressand. Taxonomie. De Earstvoeffndlechung vo dem Pflanzl hod da Conrad Loddiges gmocht und hod den Nomma (Basionym) "Caladium zamiaefolium" eigfiard. De Naikombination zua "Zamioculcas zamiifolia") Engl. is 1905 vo n Heinrich Gustav Adolf Engler voeffndlecht woran. Weidane Synonyme fiar "Zamioculcas zamiifolia"  ) Engl. san: "Zamioculcas loddigesii"  , "Zamioculcas lanceolata"  .
129344
70480
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129344
Bitcoin Cash
Bitcoin Cash, owkiazt BCH, is a Oblega von Bitcoin und a digitais Bezoisystem. Es is 2017 entstonden wal Bitcoin nur a klane Onzohl an Transaktionen zualosst und die Zohlungsgebührn erhöht wordn san. Auf da BCH Blockchain san mehr Transaktionen möglich und ma zohlt weniger Gebührn. Im Novemba 2018 hot si Bitcoin Cash in Bitcoin Cash und Bitcoin SV auftalt. Im Novemba 2020 hot si Bitcoin Cash in Bitcoin Cash und Bitcoin ABC (BCHA) auftalt. Die Untastütza vo BCH, wie zum Beispü da Roger Ver oda da Kim Dotcom manen holt, ma sollt a Kryptowährung a wirklich für olle Zohlungen verwenden kennen und ned nur zum spekulieren. Wal die BCH Blockchain aus Protest entstonden is san monche BTC Leit ned glücklich, dass es BCH gibt.
129427
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129427
Burundi
Burundi, amtle franz. "République du Burundi", Kirundi "Repubulika y’u Burundi", Swahili "Jamuhuri ya Burundi", is a vo Land umschlossna Stoot in n Groussn Grombruch, wou d Region vo d Groussn Seja mid Oustafrika zamtrift. D Nouchbalenda han af Noadn Ruanda, af n Oustn u Sidoustn Tansania un af n Westn d Demokratischn Repablik Kongo; da Tanganyika-Sej ligt af da sidwestlinga Grenz. D Hapstedt han Gitega u Bujumbura. Dej Twa, Hutu u Tutsi Velkln lemma z Burundi seid niad wenga wej 500 Jouana. Burundi is a unohanges Kinereich gweng, nu bvur dass Deitschland d Region kolonesiad u s z Deitschoustafrika zougschlong woan is. Zwengs da Nidaloḡ in n Ejaschtn Weltkrejḡ, is s min End vo Deitschoustafrika mit Ruanda zammglegt un a Toal vo da belgischn Koloni Ruanda-Urundi woan. Dennat han Burundi u Ruanda assaholb vo da Kolonjalzeid nej unta koa gmoasoma Herrschaft niad gweng. Burundi hod d Unohangekait 1962 daglengt un zejascht a Monarchi ghobt; is owa nou en haffa Attntot, Putsch u Gschewa 1966 zarana oa-porteiatn Repablik woan. Asschreitunga mid etnischa Vatreibung, zwej Burgakrejḡ u Velkamord i de 1970ga u 1990ga houd hundattausade en Toud bracht u d Wiatschaft untn gholtn, af dass ban Vulk d Nout za Tia einaschaugt. Dej Presidentn vo Ruanda u Burundi hod s hoimdraht, wej s in n Abril 1994 ogschossn woan han. 2015 hod s politischn Unfriḏn gem, wal da President Pierre Nkurunziza se iwawunna houd, nu a dritte Amtszeid õ zen henga, a Putsch geḡa ejn is gscheitat u d parlamentarischn u presidentnatn Wohln houd ar natiale gwunna, aa wenn s intanazional a weng kritesiad woan is. 2020 is da President owa gsturm u da Évariste Ndayishimiye is sa Noufulga woan. An suwerenan Stoot Burundi sa politischs System is a presidentnata representativa demokratischa Repablik, wou af an mejraporteiatn Stoot fousst. Da President vo Burundi is s Stootsowahapt u Reḡiringsschef. Es git derzeid umma 21 registriada Portein z Burundi. En 13. Miarz 1992 hod da Tutsi Putschfejara Pierre Buyoya en Land a neia Vafassing gem, dej wou an mejraporteiatn politischn Prozess sichat. Sechs Jouana spada, en 6. June 1998, is d Vafassing gendat woan, d Nazionolvasammling is vagressad, u d Miglechkait fa zwej Vizepresidentn gschaffn woan. Zwengs en Arusha Akkord hod Burundi um 2000 a Iwagangsreḡiring krejgt. In Ottowa 2016 hod Burundi d Vaointn Naziona infurmiad, dass von n Internazional Stroufgrichtshuaf wida assa wolln. Z Burundi lemma primea a lendlicha Leitn mid umma 13.4% Stodara um 2019. Dej Bvelkaringsdichtn vo umma 315 Leitn af n Quadratkilometa is d zwoathejchast in n subsaharischn Afrika. Umma 85% vo da Bvelkaring han Hutu, 15% han Tutsi u wenga wej 1% han d indigennan Twa. Amtssprochn han es Kirundi, wou aa d Nazionolsproch is, un es Franzesisch. A kloans Land, wej s is, wiad z Burundi am mejran a subsistenznata Fölḏa- u Houtkultua trim, dej wou en Woldschloḡ oda s Rejdan, d Bodnerosion un n Habitatvalusd gfirdat houd. 2005 is s Land scheja ganz oghulzt gweng, mid wenga wej 6% Wold, vo dej wou iwa d Helftn wiatschaftle gnutzta Bammplantaschn han. Dazou kumt, dass d Burundja mid Korrupzion, schwocha Infrastruktua, schlechtn Zougang zen Gsundats- un Asbildingssektoa u obgejatn Foutta vill z kempfna hom. Burundi is dicht bsidlt u vill junga Leitt emegrian af da Souch nourana Lemsgrundloḡ i da Fremdn. Da World Happiness Report vo 2018 vaoatet Burundi ganz weit int, af Plotz 156. Burundi is a Midglid vo da Afrikanischn Union, en Gmoisama Moakt von estlinga u sidlinga Afrika, de Vaointn Naziona u da Bawegung vo de Blockfrein Stootn.
129447
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129447
Mosambik
Mosambik, amtle port. "República de Moçambique", Chichewa "Mozambiki", Swahili "Msumbiji", Tsonga "Muzambhiki", is a Land in n sidestlinga Afrika, es wou af n Oustn min Indischn Ozean, af n Noadn mid Tansania, af n Noadwestn mid Malawi u Sambia, af n Westn mid Simbabwe un af Sidwestn min Kinereich Eswatini u Sidafrika zamstousst. Da Stoot is trennt vo de Komorn, en franzesischn Departmo Mayotte u Madagaskar durch d Strouss vo Mosambik af n Oustn. D Haptstod u grejssta Metropoln is Maputo, wou vo 1876 bis 1976 offezjell Lourenço Marques ghoissn houd. Zwischn en ejaschtn u fimftn Jh. n. Kr. han Bantu-Sprochn rednate Gruppn von n Noadwestn i d Region von heiting Mosambik eine. Da Noadn vo Mosambik hod mid de Monsunwindt a gouds Weda fia d Hanḏlsschiffarei af n Indischn Ozean ghobt. Zwischn en 7. u 11. Jh. hom se a Reiha suahelische Schiffereistedt gfurmt, dej wou zoutrong hom za Antwickling vonrana distinktn suahelischn Kultua u Sprouch. I da Zeid von n spaadn Mittlolta han dej Stedt frequentiad woan vo Handla vo Somalja, Etiopja, Egyptn, Arabja, Persjen un Indja. Mid da Foart von n Vasco da Gama um 1498 kreizn d Portugisn af, dej wou 1505 õgfangt hom Sidlinga zen etablian un es Land nou en nou schej stad zen kolonjalesian. Nou mejra wej vejara Jh. vo portagisescha Herrschaft hod Mosambik 1975 d Unohangekait daglengt un is kurz draf d Vulksrepablik Mosambik woan. Nea zwoa Jouana af d Unohangekait is Land in an longwiratn Burgakrejḡ vo 1977 bis 1992 einetschindat oda -grutschd. 1994 hod s z Mosambik d ejaschtn mejraporteiatn Wohln gem un es Land is dasida a recht rouaringa u stabila presidentnata Repablik woan, aa wenn s hinawida nu klejnnana Afstend git. Mosambik is gsengt mid reichn un asdeantn natialing Ressuassn. D Wiatschaft von n Land basiad weitlafte af Ackakultua; produziad wean owa aa mejra u mejra Speisn, Kemizeig, Aluminium un Erdial. Aa da Turismussektoa is am wachsn. Sidafrika is da am mejran wichtinga Gscheftsportna vo Mosambik u dej virdascht Quelln vo fremdstootlinga Direktinwestiziona, dawal Belgja, Brasilja, Portugal u Spanja aa gwichtinga Gscheftsfreint han. Sida 2001 is es jahrata mittana Wachstum von n BIP vo Mosambik mid oins vo de am grejssannan af da Welt. Dennad is s Land oins vo de ermann un am weitann untnan, mid an zwutschgad gringan Weat in n pro-kopfatn BIP, in n HDI, a groussa Ungleichhat un a nidana Lemsdawoatung. A Amtssproch is z Mosambik nea s Portegisisch, es wou vo ebba da halm Bvelkaring wej a Zwoatsprouch gredd wiad. Durtata 'leitischa' Sprochn han es Makhuwa, es Sena un es Swahili. Mid a Bvelkaring vo umma 29 milliona Leitn hod s Land haptsechle Velkln, wou za d Bantu grechnet wean. Zohlnmaasse is s Kristntum d gressta Relleḡion z Mosambik; midrana signifikantn muslimischn Mindahat un a poa kleannan tradizionelln Gruppn. Mosambik houd an Zouschaua-Status i da Francophonie un is a Midglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union, en Commonwealth of Nations, da Organisazion fia Islamischa Zammorwad, da Gmoischaft vo portagisisch-sprochatnan Lendan, da Bawegung vo d Blockfrein Stootn u da Antwicklingsgmoischaft von n sidlinga Afrika.
129448
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129448
Margarette Reiner
D Grete Reiner-Straschnow-Stein, borne Margarette Stein, bejm. Markéta Reinerová (20. Nufemma 1885 Prag – vua en 9. Miarz 1944 Asschwitz) is a tschechoslowakischa deitsch-jidischa Iwasetzare, Redaktore, Editore u Publiziste. Wej a ejaschta nou da Vaeffntlichung von tschechischn Orginal hod s en Jaroslav Hašek san Roman "Dea Amteia von bravn Soldatn Schwejk unta n Weltkrejḡ" af Deitsch iwatrong. Sa is, a Jidin, en Holokaust zen Opfa gfalln. Es Lem. Kindhat u Jugad. D Margarette Reiner is z Prag af n Nové Město, Konskript.-Nr. 1598 i da V-jámě-Gass inra jiddischa, deitsch-rednata Famil eineboan woan. Sa Våtta da Dr. jur. Moritz Stein (16. 3. 1851) is a Affagåt gweng. Ar is kumma vo Kosovy Hory in Kroas Příbram (selmols Amschelberḡ) un a Suhn von n Gscheftsmõ Samuel Stein u da Františka, borna Friedman, gweng. Ira Moutta houd Pauline ghoissn un is d Tochta von n Adolf Jelinek, en Ĩhowa vonrana Fabrik fia Ledahantschka, u da Anna, borna Růžička, gweng. En Nama Margarette, Margarethe oda bejmisch Markéta houd s nea in amtlinga u birokratischna Õgleḡahaitn wej af da Stod oda ba d Bheadn gnutzd ghobt. Gweanle houd s d hausnata Veasion vo irnan Naman Grete oda Greta gnutzd. Mid den Nama hod s aa spaada irna Orwatn signiad. Ebba a Joua nou dem, dass s born is, is mid irna Famil af Královské Vinohrady Konskript.-Nr. 94 zong (es Haus stejt heit nimma). Durtn han aa da Margarette irne Gschwistana born, en 26. Jule 1889 da Gustav Stein, en 8. April 1891 d Gertrude Stein un en 16. Mai 1895 d Marianne Stein. Dej Stein hom mid za d mejra batuchtn u bessagstelltn Schicht vo da Praḡa deitschrednatn Bwõhnaschaft zellt. D ejascht Ejh u d Gaburt von n Suhn. Mid nu ned ganz 21 Jouana houd s es ejaschtmol gheiat, u zwor en Juristn Dr. iur. Oskar Straschnow, boan en Karel Straschnow u da Amálie Straschnow-Rössel z Roudnitz af da Elb en 12. June 1875. D Houzadszeremoni is duachgfejad woan i da Vinohrada Synagogn, en 8. Jule 1906. D Ejaleit hom glebt i da Dušní-Strouss, Nr. 10, Praha 1, Konskript.-Nr. 907, wou s en 22. June 1911 irnan Suhn, en Kurt Straschnow, af d Welt bracht hom. U wenn d Ejh fast 18 Jouana gholtn houd, is s Zammalem af zletzt nimma glickle gweng u von n Ziwiln Landgricht z Prag en 22. Miarz 1924 gschin woan. Aa da Dr. iur. Oskar Straschnow is da „Endlejsing vo d Nazileit“ niad askumma. Zamm mid tausatn Praga Jun is ar en 9. Jule 1942 min AAp-Transport af Theresienstod bracht woan. Durtn hod nan d Scharlach-Krõnkat en 13. Nufemma 1942 douhi grafft. Nea da Kurt Straschnow hod iwalebt un is i da Schweiz en 14. Ottowa 1999 gsturm. D zwoata Ejh. D Margarette Straschnow hod ned lang nou da Scheidung von n Oskar Straschnow nu amol gheiat, u zwoa en Referentn vo da estarreichischn Botschaft Dr. phil. Karel Ludvík Reiner. Nou Vamerk ba vaschidnane Õtreg is d ziwila Trauung wuhl en 21. June 1924 u d Zeremoni en 18. June 1924 gweng. Da Karel Reiner is z Tschakowitz en 23. Jenna 1897 wej a Suh von n Gscheftsmõ Emil Reiner u da Flora Reiner-Wolf af d Welt kumma. Da Emil Reiner (1870) is vo Divišov ba Benešov gweng u d Flora Wolf is en 26. Jenna 1876 in a Hanḏlsfamil vo Benešov born woan. In n 1928ga Joua is ar a Redaktea vo da Aslondsrubrik vo da Prager Presse woan. En Karel Reiner sa Lous is aa tragisch gweng. En 11. Aug. 1943 is ar min Transpoat Cz-St 64 af Theresienstod vaschom woan, un en 6. Settemma 1943 mid sana Frau in n Transpoat D1 af Auschwitz II-Birkenau entledigt, wou s nan in n Rama von n "Groussn Judizid" umbracht hom. D Strašnitza Villa. D Reiner hom 1925 z Praha II, Konskript.-Nr. 1793, Sokolská-Strouss Nr. 50 glebt. Z dera Zeid hom s offnboa en Architektn Jaromír Krejcar en Aftroḡ gem ghobt, a funkzionalistischa Villa i Strašnitz i da Nad Olšinami-Strouss zen dabaua. Nou da Obnoum 1927 hom s da Villa d Konskript.-Nr. 672 zoutoalt u sa is a Oat von an muntann gsellschaftling Lem woan. Unta de eftannan Gestt houd ma Pasejnlekaitn wej an Kritika F. X. Šalda, modeana Kinstla eem aso wej aa d Frau von n Architektn vo da Villa, d Milena Jesenská, oda en Kunsthistorika Antonín Matějček treffn kinna. Nou da deitschn Iwanoum vo da Tschechoslowakei is d Rainera-Villa fia Zweck vo da Gestapo konfiskiad u dasida da Famil nimma zrugg gem woan. Heit ghejat s en tschechischn Stoot u da gwengane funkzionalistische Stil is davõ zwengs ana unvableamtn Umgstaltarei. Da Toud. Vur da Deportazion af s Theresienstoda-Getto en 22. Dezemma 1942 min Transpoat Ck hod d Margarette wida in n Haus vo irnan ejaschtn Mõ i da Dušní-Strouss Nr. 10 z Prag I, Konskript.-Nr. 907, wuhl ba irnan Suhn, glebt. I Theresienstod hod s irnan Mõ ejascht in n August 1943 troffn. En 6. Settemma 1943 han vo Theresjenstod zwej Ziḡ assegfohrn, zammgstellt vo Wong fia d Spedezion vo Schlachtvejchh. In oinn, gstemplt als Transpoat D1 han 2 484 jidische Eiwõhna von n Theresjenstoda Getto einegstopft woan, in n zwoatn – en Transpoat Dm han s 2 528 Leitn gweng. Es Zil vo dene Transpoat is unta n Decknama Arbeitslager Birkenau bei Neuberun, Oberschlesien glaffn, in Wiaklekait han d Ziḡ owa af Auschwitz II-Birkenau ganga. En Transpoat D1 han aa d Margarette Reiner un ira Mõ da Dr. phil. Karel Ludvík Reiner zoutoalt woan. Des han letztan Vameak, wo ma sicha woiss. Wos d Ejaleit ban Transpoat oda spada passiad is, wos s omed bis zen 8. Miarz 1944 iwalebt hom, is ned ganz sicha. Den Toḡ 1944 is zarana Obrigelung von n "Theresjenstoda-Familnaloga" duach d SS-Truppn kumma u d Leit han oa Block nou an ondan af Wonga glon un af d 'Gaskamman' otranspoatiat woan. D Manna af s Krematoriaum III., u nou d Fraua af s Krematorium II. I da Nacht von n 8. af n 9. Miarz hom s af dej Oat umma 3 800 Leitn umbracht... des is weitas aa d grejssta Hirichtung vo tschechoslowakischn Biagan gweng. Brouflicha Tejtekaitn. Redaktore u Schefredaktore. D ejascht demastrabla Õstelling vo da Margarette Reiner is d Redakzionsorwad ba da v Prager Presse 1927 gweng, wou s a dej mejran vo irna Iwasetzunga publeziad houd. Draf gfulgt is a Stelln wej a Schefredaktore ba da Orwater-Illustriatn-Zeiting, wej d Namasvettare Lenka Reiner bazeigt, "hod des Arbeiter Illustrierte Zeitung ghoissn. U nou en selmoling Pressegsetz hod da varontwoartlich Redaktoa a tschechoslowakischa Burga saa meja. U fia dej Zeiting is d lengana Zeid d Greta Reiner dej varonwoatlinga Redaktore gwen. Mid mir is s hint-a-vuan ned vawondt gweng. Amol hod dej gouda Frau d Funkzion schou nimma asfejan meng, wej aso oins in oina Tua af d Woch oda d Schmir hod renna deam, wal amol da Göring, a onda Mol da Göbbels un widar amol nu oina vaschnupft, vakriwlt oda õgfressn gweng is." Des mou in n Joua 1935 gweng sa, wal 1936 is d Margarette Reiner scho a Editore vo irna aingan Zeiting, da Deutschn Volks-Zeitung, gweng. Editore. Nou en Afstejḡ von n Hitler af d Macht han a deitscha Emigrantn ned zletzt aa i d Tschechoslowakei ganga. Fa sej is midunta d Wochnschrift Deutsche Volks-Zeitung dougweng, dej wou d Margarette Reiner i d Jouana 1936–1938 assagem houd. Iwasetzare. D mejran Kreftt hod Margarette Reiner irana iwasetzarischn Tejtekait gwidmad. Sa houd hapsechle kirzana literarischa Obschnitt iwatrong, dej wou s iwawejngt i deitschsprochingan, praḡa Bladln wej da Prager Presse, en Prager Tagblatt un en Prager Abendblatt, un seltn aa in estreichischn Bladln, wej en Kuckuck, es Interessante Blatt un es Kleine Blatt assabracht houd. Duh ma deaff aa niad af irnane umfangreichanen bouchatn Iwasetzunga vagessn. Bejmischa Iwasetzunga i s Deitscha. Iwasetzunga von n Bejmischn furma an grejsstn Toal vo da Margarette Reiner irnan Weak. Da Jaroslav Hašek is da am mejran iwasetzte bejmische Autoa gwe. Mittlawal hod ma umma 80 Gschichtln, Fejetonna u Humoreskn gfunna, dej wou d Reinere iwasetzt hod. Es paradoxana is, dass 11 Gschichtln von n Hašek iwasetzt woan han, vo dene wou ma dej bejmische Vurloḡ im s varrecka ned finnt. En Hašek dona, douhea bracht, hod s aa ondane bejmische Autoan iwasetzt. Zou de am mejran kenntn un iwasetztn Schriftstella ghejan: da Lev Blatný; da Emil František Burian; da Karel Matěj Čapek-Chod; da František Gellner; d Jarmila Hašková; da Jaromír John; da Jiří Mahen; d Helena Malířová; da Jan Neruda; da Vítězslav Nezval; da Arne Novák; da Ivan Olbracht; d Marie Pujmanová; da Bohumil Říha; da Emil Vachek; da Vladislav Vančura u da Jiří Wolker. Za d Bouchiwasetzunga ghejat bsundas en Hašek sa Roman "Dea Amteia von bravn Soldatn Schwejk unta n Weltkrejḡ" (Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války) un n Karela Vaněk sa Furtsetzung "Dea Amteia von n bravn Soldaṯn Schwejk i russischa Gfanngschaft" (Osudy dobrého vojáka Švejka v ruském zajetí). Vo d weitann Autoan hod s d fulngatn Bejchana i s Deitsche bracht: En Arne Novák sa Praha barokní (Das barocke Prag) u sa České písemnictví s ptačí perspektivy (Die tschechische Literatur aus der Vogelperspektive); en Ivan Olbracht san Žalář nejtemnější (Der dunkelste Kerker); en Emanuel Vajtauer sa Ostrov Slzí (Träneninsel); en Vladislav Vančura san Pekař Jan Marhoul (Bäcker Marhoul); en Jaroslav Raimund Vávra san Petrolejáři (Petroleum Krieg). D Schwejk-Iwasetzung. Wej d ejaschta Iwasetzung is n Hašek sa Roman 1926 unta n Nama „Die Abenteuer des braven Soldaten Schwejk während des Weltkrieges“ ban Valoḡ Adolf Synek assakumma. Wann ejtzad d Reinere õgfangt houd es Bouch zen iwafejan, resp. zen iwasetzn, woiss ma niad gwiß. Sicha is, dass en Synek sa Valoḡ 1926 d ganzn Toil, dea vejara, recht gach nouranond assabracht houd; u hod, scheint s, glei an Dafolg ghobt, wal d zwoita Afloḡ glei draf gfulgt u s bis af n vejatn Toal nu 1926 assagschafft houd. Doudraf is nou d dritta Afloḡ von n ejaschtn Toal gfulgt.   D Margarette Reiner hod in n Vurwoat zen ejaschtn Toal u. a. en Hašek viraghom wej an Autoa von an nein Heldntyp vo da Weltlitratua in ra Zeid, z dera wou oa Kritika dan Roman ogloint hom, wej wos, wos za Weltlitratua koa bitzal ned ghejrad: „"Jaroslav Hašek, der große Satiriker, Humorist und tschechische Cervantes, hat im „braven Soldaten Schwejk“ einen für die Weltliteratur völlig neuen Typus geschaffen. Denn Typus des raffinierten Dummkopfs".“ Spada hod s irnen Gedankn weida asgfejad: ["An Schwejk sa"] "Antimilitarismus is niad, wej ma awl folsch õnimmt, a grundlengada Quijetismus, a prinzipjells Entsong von an jedwedran Kampf un a Subordinat zamst jednara Umstendt. Schou da Schwejk is koa passiva Charaktar niad; in n Gengtoal, ar is a aktifa Kempfa af sane Oat, dej wou ma niad aso leicht "zfall brenga" kõ... da Schwejk is iwahaps i san Wesn niks ondasts wej da zejascht vakeapate Widastand vo dea anida treennan Leitnan, dej wou se awl af s Neia afrappln un [des, wou] ma niad iwawinna kõ." D Autore hod da Iwasetzing scho i da Eifejaring vurweg gschrim, dass s en Text inran "Prager Deutsch" gschrim houd. Z Prag hod ma i d iawan u vurnemle bildatn Schichtna es normiata Deitsch gnutzd, owa iblichaweis hod ma unta d gwenlinga Leitn a Deitsch gnutzd, es wou min normiatn Deitsch wenga mitnand ghobt houd. Ira Deitsch houd an Eifluß vo vaschinanen Seitn ghobt, doudrunta es Weanarisch, es Jiddisch, Austriazismen u Tschechismen. U des is in irne Textt mideigflossn. Da Roman is i dera Orginaliwasetzung nu villa publeziad woan, zletzt in n 2003a Joua. Weitane Iwasetzunga i s Deitscha. D Margarette Reiner hod aa Autoan vo ondane Sprochn i s Deitscha iwasetzt. Am eftann han des Iwasetzunga von n Franzesischn un Anglischn gweng, owa ma hod aa Iwasetzunga von n Italjenischn u Russischn gfunna. Generell handlt s se dou um kirzane Text, owa von n Slowakischn hod s aa en Vámoš Gejza san Roman Atome Gottes (Atómy Boha) iwatrong.
129469
778124
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129469
Langdoaf
Langdoaf is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng. Eadkund. Geografische Log. Des Stroßndoaf Langdoaf liegt sowoi in da "Arba-Region" ois aa im "Zwiesla Winkl" vom Boarischn Woid am Schnittpunkt zwischn Bodnmoas (siem Kilometa), Zwiesl (siem Kilometa) und Reng (sechs Kilometa). Heachsta Punkt vo Langdoaf is da 984 m hoheKronbeag. De Gmoa bsitzt aa a Bahnstation vo da Bahnstreck Zwiesl-Bodnmoas, de im Stundntakt vo Züg vo da Woidbahn da Relation Zwiesl-Bodnmoas befoahn werd. Gmoagliedarung. Es gibt 15 Gmoateile (in Klamman is da Siedlungstyp ogem): Es gibt de Gemarkunga Langdoaf, Brandtn und Schöneck. Gschicht. Bis zua Gmoagriandung. Da Oat is um des Joahr 1300 entstandn. 1324 is er it de Deafa Schöneck, Klaffamuih und Schwarzach vo de Wittlsbocha an de Herrn vo Degnbeag vapfändt worn. De residiertn aaf Buag Weißnstoa und ham se in Langdoaf vo am Amtmo vatretn lassn. Am 5. August 1468 hot Heazog Oibrecht IV. noch voarausgangane Spannunga mit de Degnbeaga de vier Oate wieda zruckgfoadat. De Weigarung vo de Degnbeaga hot den Olass zum Ausbruch vom Beacklakriag buidt. Noch da Zastearung vo da Buag san erst 1478 de oidn Vahäjtnisse wiedaheagstöjt worn. Langdoaf hot zum Rentamt Straubing und zum Landgricht Weißnstoa vom Kuafiastntum Baiern gheart. De Kiach is 1674 bis 1677 abaut worn. 1806 is de Pfarrei Langdoaf duach Obtrennung vo da Pfarrei Reng entstandn. In dem Joahr hot ma de bereitsvoahandne Schui zu ana Noamoischui ahom. Im Zug vo de Vawoitungsrefoaman im Kinireich Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. 20. Joahrhundat. De Pfarrkiach St. Maria Magdalena hot 1922 im Rahma vo am Umbau a Vagreaßarung ahoitn. Eigmeindunga. Im Zug vo da Gebietsrefoam in Baiern is am 1. Januar 1976 de Gmoa Brandten eigliedat worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Eiwohnazoi vo 1.903 aaf 1.821 um 82 Eiwohna bzw. um 4,3 % gsunga. Politik. Gmoarot. Da Gmoarot setzt se sei da Kommunoiwoi vom 15. März 2020 wia foigt zamm: Buagamoasta. Ersta Buagamoasta is seit März 2020 Michael Englram (CSU). Dea hot se 2020 mit 51,12% im erstn Woigang duachgsetzt. Sei Voagänga war Otto Probst (CSU). Wappn. "Blasonierung": "Gspoitin vo Suiba und Blau, vorn a schräggstöjta fianfblättriga roda Lindnzweig, hintn a aafrechts, auswärts kehrts suibas Rodungsbeil." Des Wappn werd seit 1962 gfiaht. "Wappnbegriandung": Dea rode Lindnzweig is vom Wappn vo de Degnbeaga heagleit, dern Wappnzeichn a roda Lindbaam war. De Degnbeaga ham seit 1324 de Herrschoft Weißnstoa und domit aa des Gebiet vo Langdoaf ois Pfandschoft vo de niedaboarischn Herzeag inne ghabt; sie übtn bis 1602 de wichtinga Hoheitsrechte im Gmoagebiet aus. Des Rodungsbeil im hintan Föjd vaweist aaf de Entstehung vo dem Oat ois Rodungssiedlung um 1300. De Föjdfoabn Suiba und Blau untastreichan de enga historischn Beziehunga zum wittlsbochischn Heazogshaus. Gmoapoatnaschoftn. De Gmoa untahoit Poatnaschoftn mit dem franzeasischn Saint-Crépin-Ibouvillers und dem eastareichischen Nebebeag. Bauweak. Aaf dem westle vo Langdoaf liegandn 833 m ü. NHN hohn "Obabeag" steht a 28 m hoha Aussichtstuam. Wirtschoft und Infrastruktua. Wirtschoft eischließle Land- und Foastwirtschoft. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im produzierandn Gewerbe 67 und im Bereich Handl und Vakeah koane soziovasicharungspflichtig Bschäftigte am Oabatsoat gem. In sonstige Wirtschoftsbereichn warn am Oabatsoat 43 Personan sozoivasicharungspflichte bschäftigt. Sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot insgsamt 634 gem. Im vaoabantn Gwerbe hot's koane, im Bauhauptgwerbe drei Betriebe gem. Zuadem ham im Joahr 1999 63 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftle gnutztn Flächn vo 705 ha gem, dovo warn 19 ha Ackaflächn und 686 ha Dauagreaflächn. Tourismus. Des Doaf Langdoaf is ois Aholungsoat staatle oakannt. Buidung. Es gibt Eirichtunga (Stand: 1999):
129470
57319
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129470
Vérignon
Vérignon (Ókzitanisch: "Verinhon", provenzalisch: "Verignoun") is a fránzésische Gmoand mid Eihwóner (Stánd: ) an Département Var a' da Región Provence-Alpes-Côte d’Azur. Vérignon kerd zan Kantón Flayosc im Arrondissement Brignoles und is a bor Kilómeter vam Lac de Sainte-Croix weg. Geógrafie. Vérignon liagt auf 850 m Heechen, am Fuess voh da Hóuéwane "Plan de Canjuers" in am Oacherwoid, der wos ois oaner voh d' scheensten voh da Provence git. Sei'm Jor 1970 han 1500 ha vom Gmoandgebit ois Trubbeniwungsbloz sichergstejd. Gschicht. Ba d'Rémer hod a gróusse Stross, dé Fréjus und Riez vabunna hod, durch Vérignon gfird. Vir antike Meilenstoaner han entdéggt worn. Auf da Éwane han aa zoireiche prehistoarische Vastoanarunger gfunna worn, dé zue'ran gróussen Tei an Schlós voh Vérignon aufbewort wern. D'"Herrn voh Aups" - dé Blacas - hám sé umas Jor 1000 in Vérignon niaderlossen und durten a Burg baud. D'Ruinan a' da Nahernt vom Schlós (aus'm 18. Jorhunderd) han heid noh z'seeng. Bevejkarung. Mid Eihwónern is Vérignon d' gloanste sejbsténdige Gmoand an Département Var. Im 19. Jorhunderd hám noh ebbern 120 Leit a' da Gmoah gleebt. Persénlichkeiden. Oanige bekánnte Vadreder voh da Familie "Blacas d'Aulps" han in Vérignon auf d'Wejd kemma:
129539
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129539
Riez
Riez (ókzitanisch "Riés") is a fránzésische Gmoand mid Eihwóner (Stánd ) im Département Alpes-de-Haute-Provence a' da Región Provence-Alpes-Côte d’Azur; si kerd zum Arrondissement Forcalquier und zum Kantón Riez. Geógrafie. Dé Gmoand liigt im Regiónoin Naturbark Verdon, am Plateau voh Valensole, in da Nahernt vom Lac de Ste.-Croix. Da Higé vo Saint-Maxime dominiad drei Teler, aus dénan d' Fliss Colostre (der wos bei Saint-Martin-de-Brômes in'n Verdon einéfliasst) und Auvestre do zámmfliassen. Riez liigt a' da Kreizung voh zwoa historische Strossen, dé d'Oipen (iwer Digne-les-Bains) und's Toi voh da Durance (iwer Valensole) mi'm ówern Var und Aix-en-Provence vabinna. Gschicht. Da Nám voh da Stod stámmt voh d"'Reii" (am gallischen Vóik) ob, dé'n Higé Saint-Maxime vur da Áhkumft voh d'Rémer bsétzd koiden hám. D'Rémer hám do a Colonia darichtt, dé "Colonia Julia Augusta Apollinarium Reiorum". Da gallische Nám hod "Alaebaece" koassen. D'Stod is dánn spader oane voh dé 13 Stéd voh da Narbonensis und a wichtigs regiónois Zéntrum worn. Vom 5. Jorhunderd bis 1790 is Riez Bischóffssiz gwéen. Im Jor 439 hod unterm Hilarius voh Arles a Konzil voh da Kirer stoddgfunna. Da Bischoffssiz und dé vakersginstige Log, hám an Ort sei Bedeitung iwer's Middeloiter aussé bewort. Bevëkarungséntwigglung. ob 1968 glei Eihwóner mid am Haubtwónsiz
129540
66
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129540
Riez (Begriffsklearung)
Riez steed fir: Riez is da Familiennám voh fóigande Leit:
129613
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129613
Maritima Stoot
A maritima Stoot, bejmisch gsogt aa banmeeratna Stoot, nou en Deitschn aa Kistnstoot is a Stoot, vo den wou de Grenzn es Gstod von n Meer dafassn, oda aa a Niad-Binnenstoot. Doudabei vastejt ma gweanle es Meer aswej an Toal vo de Weltmeerna; wos dou also niad grod es Kaspische Meer saa wiad. Historisch hengt da Begrif "maritime Nazion" min Konzept von ana Sejmacht zamma un is nou aa fia Repablikn u Stootn gnutzt woan wej z. B. Venedig, Pisa u Genoa. Vo de Stootn af da Welt han a groussa Iwazohl maritima Stootn, gengweate mejra wej draa Viarl. Da Zougang zen Meer houd a groussa strategischa Relewanz mid Blick af n intanazionoln Hanḏl (Schifftranspoatt), ar is a Zougang zen Roustoffimpoat u trogt niad seltn aa zen Turismussektoa bei. Af d Effezjenz von n Zougang zen Meer hod dennat da Karaktea von n Gstod an groussn Eifluß (wos s stoal oda floch is, wos s natialinga Londestelln oda Häfn houd), es durtata Klima (wos u wej uaft dass s Meer zoufrejst, we goude Fischhgrindt dass s houd) un aa wej goud dass ma zen Meer hikumt von n frein Ozean oda vo de intanazionolnan Wossana. Klassefezirung. D maritimm Stootn kinna nou vaschidnane Aspekt weita klassifiziad wean. Sa kinna a zammhengada Gstodnlinja (oda Wossagrenz) hom, wej aa ba vill Inslstootn, oda a durch ondane Stootn untabrochna Gstodnlinja, wej Malaysja u Brunei. Da Zougang zen Meer ko broat saa, oda aa schmol, wej ba Bosnja -Herzegowina, en Irák, Jordanja, da Dem. Rep. Kongo u Slowenja. U des Kriterium loud se quantifizian wej a Vaheltnis vo da Leng vo da Gstodnlinja (oda Wossagrenz) za Leng vo da Landgrenz. Oa Stootn hom aa blouss a Wossagrenz, dej nennt ma mid Asnoum vo Australja allsamt Inslstootn. Weitene Kriterja han dej Leng vo da Gstodnlinja; u zwor relativ, in Vaheltnis za Flechn, un absolut. Relativ, in Vaheltnis za Flechn lang han iwahaps kleannana Archipln, wej midunta de Maledivn u Tokelau. Absolut dej lengastn "Wossagrenzn" hom Stootn mit villglidring Gstodn, Riff u Fjordn, wej d Philipiinn, Indonesja, Kanada, Norweng u Russland. A Stoot kõ an Zougang za oinn Meer oda z mejrane Meerna oda goa Ozzean hom. Stootn mid Zougang z mejra wej oinn Ozean. 3 Ozean In Grund houd aa Frankreich en Zougang za zwej Ozean, selwan ligts ban Atlantik u d iwasejatn Departemona Réunion u Mayotte han in n Indischn Ozean. Bsundane Fell. Ba weitn dej am lenganna Gstodn hod Kanada mid umma 200 000 km, balḏ veja mol aso vill wej s Land mid da zwoatlengan Gstodnlinja Indonesja). Dej relativ lenganna Gstodnlinja hod Tokelau mid mejra wej 10 km Gstodn af 1 km2 Land. Dej kirzast Gstodnlinja hod Monako mid 4 km, wos dennad mid Blick af d Flechn recht vill is. Dej mid Blick af d Flechn am kirzanna Gstodnlinja hod dej Dem. Rep. Kongo, mid 37 km, wos 1,6 cm Gstodnlinja af 1 km2 Land is.
129614
207
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129614
Inslstoot
A Inslstoot is a Land, wou se primea af oa oda mejrane Insln oda Inslobschnitt dastreckt. Umma 1996 han 25.2% vo de unohanging Lenda Inslstootn. Inslstootn han zwengs irna Geografi vo de Konsequenzn von Klimawandl i da Regl mejnra troffn wej ondane Stootn, z. T. is des aso zwengs an affaschlejffatn Meerwossa, en einadruckatn Solzwossa u de Aswiakunga af d Vapfleḡing. Politik. Historisch han Inslstootn wenga troffn vo politische Instabilitetn wej d kontinentoln Entsprechunga. Aa da Õtoal vo demokratischn Stootn is ba d Inslstootn generell hejcha wej ba de kontinentoln Lenda. Inslstootn han owa uaft gnou d Basis vo maritimna Anektir-Akziona un Iwafell u han zwengs irna Winzekait un irna grejssan Ohangekait vo Meer- u Lufdkomonikazionslinjan uaft ejara troffn vo Õgriff vo groussn, kontinentolnan Stootn. Vill Inslstotn han zwengs dan wundn Punkt aa leichta driwahea zen falln fia Sellna un Inwasorn. Af da ondan han s owa zwengs ira Obglenghait aa wida afwendiga õzengreiffn. Ressuassn u Geographie. Vill kleannane Inslstootn, wou ejtzad niad za d Industrinaziona ghejan, valoua se stoak af n Fisch aswej d primera Fouttaquelln. Manchane wendn se aa, dass s wenga von n Erdialpreis obhenge han, dej daneiaborn u nouwochsatn Energiquelln zou. Manchane Lenda trift da Klimawandl stiaka, u vaursacht Schlamassl wej wenga nutzbore Grindt, Wossaknapphait un ej amol a Umsidlunga. Oa tejff lingade Inslstootn han zwengs an steiḡatn Meerwossa in n Pazifik pomalad am osickan. Da Klimwandl houd aa an Eifluß af d Inslstootn zwengs en eftan Aftretn vo Natuakatastrofn wej tropische Wirblstiam, Stuazflutn u Trickn. Wiatschaft. Vill Inslstootn valoua se stoak af Importt u wean stoak beitlt vo Schwankunga i da Weltwiatschaft. Zwengs da Natua vo de Inslstootn is irnane Wiatschat eftas klejnna u mejra isoliad vo Aussnhandl u -wiatschaft u mejra troffn vo Kosten fia Transpoatt. Aa d Infrastruktua wiad duach d Umwelt stiaka i Mitleiḏnschaft zong. Asnouma han midunta Japan, Taiwan u s Vaoinigta Kinereich. A gwichtinga Wiatschaftssektoa is fia vill Inslstootn heitztoḡ da Turismus. Zammsetzung. Inslstootn han, trutz a poa nennasweata Asnouma, wej Indonesjen u Japan, tipischaweis ned aso stoak bsidlt. Manchane Inslstotn konzentrian se af oa oda zwou Haptinsln, wej es Vaoinigta Kinereich, Trinidad u Tobago, Neisejland, Kuba, Bahrain, Singapua, Island, Malta, u Taiwan. Ondane dastreckn se iwa hundate oda tausade kleannane Insln, wej Indonesja, d Philippina, de Bahamas, de Seyschelln u de Maledivn. Oa toaln se oa oda mejrane Insln mid ondane Lenda, wej es Vaoinigta Kinereich u Irland; Haiti u de Dominikanische Repablik; u Indonesja, wou a Insln mid Papua Neiguinea, Brunei, Oustimor u Malaysja toalt. Bahrain, Singapua u s Vaoinigta Kinereich hom festa Vabinunga wej Bruggn u Tunnln zen Festland: Bahrain is vabunna mid Saudi-Arabja duach dej King-Fahd-Bruggn, Singapua mid Malaysia duach dej Johor–Singapore-Bruggn u dej Tuas-Second-Link-Brugg u s Vaoinigta Kinereich houd a Zuḡvabinding mid Frankreich iwa n Ärmlkanaltunnl. Geographisch wiad es Land Australja ejara aswej a kontinentala Landmassn gseng, wou scheja an ganzn australiischn Kontinent obdeckt. I da Vagangahait hod ma s midunta zwengs an Turismus eftas aa a Insl ghoissn u vaoinzlt wiad s allweill nu aso gnennt.
129615
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129615
Komorn
D Komorn, amtle komor. Udzima wa Komori, franz. l'Union des Comores, arab. al-Ittiḥād al-Qumurī (الاتّحاد القُمُري), han a Inslstoot in n Indischn Ozean, af da neadlinga Seitn vo da Strouss vo Mosambik wisawi en Gstod vo Oustafrika. Es hod meernata Grenzn mid Madagaskar un en franzesischn Departmo Mayotte af n Sidoustn, mid Tansania af n Noadwestn, mid Mosambik af n Westn u de Seyschelln af n Noadoustn. D Hapstod u grejssta Metropoln is Moroni. D Stootsrelleḡjon u Relleḡjon vo da Iwazohl vo d Leitn is da sunnitische Islam. Aswej a Mitglid vo da Arabischn Liga is s es oinzinga Land vo da Arabisch-rednatn Welt, es wou ganz af da sidlinga Hemisfer oda Halbkugl ligt. Es Land is weitas a Mitglid vo da Afrikanischn Union, da Francophonie, da Organisazion fia Islamische Zammorwad u da Commission de l’Océan Indien. Amtsprochn han Komorisch, Franzesisch un Arabisch. Mid 1,861 km², wenma d umkepfta Insl Maore (Mayotte) assanimt, han dej Komorn nou da Flechn af Plotz veja vo de kloawinzingstn afrikanischn Naziona. Dej Bvelkaring wiad, wenma d Insl Maore (Mayotte) assanimt, fia 2019 af 850 886 Eiwõhna gschetzt. Aswej a Land, es wou se gfurmt houd af dej Kreizweḡ zwischn vill vaschinane Ziwelisaziona, is da Archipl vod Komorn vawißt u bakannt zwengs sana vo villaloa Seitn pregtn Kultua u Gschicht. Da suwerena Stoot setzt se zam vo drei Haptinsln un a Villzohl vo klejnnane Insln, d wou allsamt zen vulkanischn Archipl vo de Komorischn Insln ghejan. Dej drei Haptinsln, von n Noadwestn nou Sidn un Oustn Ngazidja (Grande Comore), Mwali (Mohéli) u Ndzuani (Anjouan), kennt ma am mejran unta irnan franzesischn Naman. Es Land furdat aa a vejata Haptinsl ganz in Sidwestn Maore (Mayotte), aa wenn d Bvelkaring vo Mayotte 1974 genga d Unohangekait vo Frankreich gstimmt houd. Frankreich houd a Veto genga dej UN-Sichahatsresaluziona eiglegt, dej wou d komorischa Suwerenitejt iwa d Insl dakkadian u banejsn. Weitas is Mayotte 2011 nou an Referendum midrana groussn Iwazohl i da Bvelkaring a Iwasejdepartmõ u Region vo Frankreich woan. D Komorn han zejascht bsidlt woan vo Bantu, Arabisch un Austronesisch rednate Velkln. Nou han s in n Laf von n 19. Jh. a Toal von n Franzesischn Kolonjalreich woan, vur dass s 1975 d Unohangekait daglengt hom. Dasida hod s mejra wej 20 Putsch oda Putschvasouch gem mid mejrana Stootsscheff, wou s a Kepfall kiaza gmacht hom. Zamm mid da dauahaftn politischn Instabilitejt hod s Land mid dej grejsstn vadejnarischn Untaschidt af da Welt mid an Gini-Koeffizjentn vo mejra wej 60% u ranschiat in n untann Viarl von n HDI. Umma 2008 hod d halma Bvelkaring unta da weltweitnan Armutsgrenz vo 1,25 US-Dolla en Toḡ glebt. Dej gfurdata franzesischa Inslregion vo Maore (Mayotte) is dageng es Flekkal i da Strouss vo Mosambik, wou s am mejran prosperiad u woudlt.
129647
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129647
Baderschdorf
Baderschdorf (amtli "Patersdorf") is a Gmoa im niedaboarischn Landkroas Reng inmittn vom Boarischn Woid. Des gleichnomige Pfarrdoaf is Sitz vo da Gmoavawoitung. Eadkund. Geografische Log. Baderschdorf liegt in da Region Doana-Woid im "Teisnochtoi" mittn im Natuapark Boarischa Woid direkt am Schnittpunkt vo da Bundesstroß 11 und 85 ungafähr öif Kilometa südeastle vo Viechtoch, 22 km neadle vo Degndorf, 13 km nordwestle vo da Kroasstod Reng sowia 23 km vo Zwiesl entfernt. Baderschdorf vafügt iba an Hoitepunkt vo da Rengtoibahn AG an da Bahnstreck Gotszoi-Blaiboch. Gmoagliedarung. Es gibt 28 Gmoateile: Es gibt nua de Gemarkung Baderschdorf. Gschicht. Bis zua erschtn urkundlichn Awähnung. Baderschdorf gheat zum Rentamt Straubing und zum Landgricht Viechtach. Des heitige Gmoagebiet deafat etwa im 8. und 9. Joahrhundat bsiedlt worn sei. Ois Hauptbeweis deanan de Oatsnaman aaf -doaf, de fia de Rodungszeit typisch worn. Scho aus dem 9. Joahrhundat stamman erste Hinweis aaf a Kiach in Baderschdorf, mit dem Hl. Martin ois Patron. A erste uakundliche Awähnung findt da Oat im sognenntn "Heazogsnuabor" aus de Joahr 1301 und 1307. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 1674 aaf 1718 um 44 Eowohna bzw. um 2,6 % gwachsn. Politik. Gmoarot. Des knappe Agebnis vo de Gmoarotwahln 2020 hot a Nochzählung vo de Stimman afoadalich gmacht. Domit ham se foigande Stimmanoteil und Sitzvateilunga ergem: CSU: 29,86 Stimman, 4 Sitz SPD: 15,79 %, 2 Sitz Unobhängige Wählavaeinigung: 29,83 %, 3 Sitz Freie Wählagmoaschoft Biagablock: 24,52 % 3 Sitz Buagamoasta. Seit 2020 is Günther Strenz (FW "Buagablock") Ersta Buagamoasta. In da Stichwoi zu de Kommunoiwooin in Baiern 2020 hot er se am 29. März 2020 mit 60,1 Prozent gega Richard Krauer (FW) duachgsetzt. Vo 2008 bis 2020 war Willi Dietl (CSU) Buagamosta vo Baderschdorf, 2014 wiedagwöjt mit 90,52 % vo de Stimman. Voahea war Franz Plötz 18 Joahr lang Buagamoasta Finanzn. De Gmoasteiaeinahman ham im Joahr 2007 1838 TEUR betrong, dovo ham de Gmoasteiaeinahman (netto) 160 TEUR betrong. Wappn. Blasonierung: "In Blau unta am aheantn suiban Göpe und iba aafgschichte Granitbleack schräg kreizt a goidana Pfeil und a goidans Schwert." "Wappnbegrindung": Des oide heraldische Zeichn vom "Göpe" symbolisiert im Wappn vo Baderschdorf des Zammatreffn vo zwoa wichtige Bundesstroßn, de Baderschdorf zu am lokln Vakeahsknotnpunkt machan. Schwert und Pfeil vaweisn aaf de Pfarrkiach. Sie is dem hl. Martin gweiht (Attribut: Schwert) und bsitzt a oide Woifahrt zum hl. Sebastian (Attribut: Pfeil). De Granitbleack im untan Teil vo dem Schuid beziang se aaf de Stoabrüch im Gmoagebiet (Granitindustrie) und aaf des Natuadenkmoi vom Pfoi. De Suiba-Blau-Tingierung ainnat doro, dass Baderschdorf imma Teil vom Heazogtum und Kuafiastntum Baian woa (Landgricht Viechtach). Statistik. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im Bereich vo da Land- und Foastwirtschoft sechs, im produzierandn Gewerbe 175 und im Bereich Handl und Vakeah 40 sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Oabatsoat. In sonstign Wirtschoftsbereichn warn am Oabatsoat 26 Personan sozoivasicharungspflichte bschäftigt. Sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 574 gem. Im vaoabatn Gwerb hot's drei Betriebe gem, im Bauhauptgewerbe drei Betriebe gem. Zuadem bstandn im Joahr 1999 57 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftle gnutztn Flächn vo 749 ha, dovo warn 119 ha Ackaflächn und 629 ha Dauagreaflächn. Infrastruktua. Vakeah. Baderschdorf liegt an de Bundesstroßn 11 (Europastroß 53) vo Boarisch Eisnstoa noch Degndorf und 85 vo Cham noch Bossa.
129686
64220
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129686
Madagaskar
Madagaskar, malagasy: Madagasikara, amtle franz. République de Madagascar, malagasy: Repoblikan'i Madagasikara [republiˈkʲan madaɡasˈkʲarə̥], is a Inslstoot in n Indischn Ozean, umma 400 Killameda von n Gstod vo Oustafrika. Mid 592 800 km² is Madagaskar nou Indonesja da zwoatgrejsste Inslstoot. D Nazion umfasst d Haptinsl vo Madagaskar, wou af Plotz veja vo de grejsst-flechatstn Insln is, un a Villzohl vo kleannanan Insln, wou drum umma ling. Nou en vurgschichtlinga, prehistorischn Weggabrechn von n vuazeitlinga Grousskontinent Gondwana hod se Madagaskar vur umma 88 milliona Jouana von n indischn Subkontinental ogspaltn ghobt, wos d Pflonzna u d Vejcha recht lang a stoak isoliata Antwicklung vagunnt houd. Vo deastweng is Madagaskar a Mittlpunkt vo Artnvillfalt u Biodiwersitet; mejra wej 90% von n durtatn Wildlem findt se nejḡads ondasts af da Eaḏn. Dea diwersnan Ekosystemm vo da Insl u s Wildlem, wou se nea blouß durtn findt, han 'gastt' u badrout duach s Einagreiffn vo da gach wachsatn Bvelkaring u dej Gfeadunga fia d Umwelt. D archeologischn Ewidenzna von n ejaschtn Manschn, da wou se af Madagaskar ummagfrett houd, genga omed bis af vur 10 000 Jouana zrugga. D Insl i s zejascht duach autronesische Velkln bsidlt woan, dej wou af Asleḡa-Kannu vo de heinting indonesischn Insln kumma han, wou da sellmolinga sozjala u relleḡjesa Kontext nemma dea eihoimischn indonesischn Kultua schou en Hinduismus u Buddhismus midumfasst ghobt houd. Zou dene han ebba um s 9. Jh. dej Bantu vo Oustafrika iwa dej Strouss vo Mosambik dazou gstoussn. Weitane Gruppn, wou in n Indischn Ozean Schiffal gfohrn han, hom iwa d Zeid af Madagaskar gsidlt u dauahaft beitrong za malagasischn Kultua. D malagasische Vulksgruppn wiad eftas aftoalt af niad wejnga wej 18 klejnnane Velkln, vo dej wou mid iwa 5 milliona dej bvelkaringsstiakstn de Merina in n zentroln Houchland han. Bis i s spada 18. Jh. is d Insl Madagaskar bherscht woan von an zasplittatn Zammagwirffl vo wechslhaftnan soziopolitischnan Allianzn. In n Õfang von n 19. Jh. is nou durch a Reiha vo Nowlleitn vo de Merina d ganza Insl zen Kinereich Madagaskar vaoint woan. D Monarchi is 1897 untaganga, wej s Land i s Franzesischa Kolonjalreich eineglidat woan is, vo den wou d Insl 1960 wira d Unobhangekait daglengt houd. Da autonoma Stoot Madagaskar hod dasida vejar vaschiḏnana Vafassingsperiodn ghobt, d wou aa Repablikn gnennt wean. Seit 1992 is s Land offezjell a konstituzionella Demokrati mid da Haptstod Antananarivo. Jenfalls, is in n Vulksafstond vo 2009, da President Marc Ravalomanana zrugg tretn woan u n es Amt is in n Miarz 2009 af n Andry Rajoelina iwatrong woan. D konstituzionelle Herrschaft is in n Jenna 2014 widahergstellt woan, wej da Hery Rajaonarimampianina nou da intanazionol transparentn u fer bfunnanen Wohl vo 2013 zen Presidentn danennt woan is. Bei da Wohl vo 2018 is da Andry Rajoelina in es Amt zrugg kert. Madagaskar is a Mitglid vo de Vaointn Naziona, da Afrikanischn Union (AU), da Entwicklingsgmoischaft von n Sidlinga Afrika (SADC) u da Francophonie. Madagaskar ghejat nou dej Vaointn Naziona za dea oghenktn Lenda, wou niad aso goud entwicklt han. Amtssprouchn han Malagasy u Franzesisch. D Iwazohl vo de Eiwõhna fulng an tradizionelln Glam, en Kristntum oda a Gmisch davõ. Ekotourismus u Landwiatschaft zamst Investiziona i Asbilding, Gsundat u Priwatuntanemma han Schlisslelement vo da Entwicklingstrategi vo Madagaskar. Unta n Presedentn Ravalomanana hom dej Investiziona a substanzjells wiatschaftles Wachstum dabracht, owa niad ajeda hod profatiat, wos gwissa Sponninga zwengs de gstingan Lemsholtingskostn un en gfallnan Lemstandard i d untanan Bvelkaringsschichtna virabracht houd.
129687
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129687
Eswatini
Eswatini, aa Swatini, (si)Swati: "eSwatini"  [ɛswáˈtʼiːni], inoffezjell aa (ka)Ngwane, amtle engl. "Kingdom of Eswatini", (si)Swati: "Umbuso weSwatini", frejas bis 2018 Swasiland mid an "s" ("z") zwengs en (isi)Zulu, is a vo Land umschlossna Stoot in n sidlinga Afrika. Ar grenzt mid Mosambik af n Noadoustn u mid Sidafrika af n Noadn, Westn u Siḏn zamm. Mid ned amol 200 km Noad-Sid- u 130 km Oust-West-Asdeanung is Eswatini oins vo dea kloawinzingann Lenda z Afrika; u zant dan han es Klima u d Topographie, es Weda u d Geḡatn, recht vaschiḏn, u dastreckn se von n köjlln u beagnatn Houchland af s hoissa u trickata Tejffland. D Bvelkaring vo umma 1,2 milljona Leitn han umma 84 % (ema)Swati, wou d Swati-Sprouch, eihoimisch "siSwati", ren un umma 10 % (isi)Zulu-Sprecha, wos min (si)Swati za d Nguni-Sprouchn ghejad. Es modeana Kinereich vo de (ema)Swati hod da Ngwane III i da Mitt von n 18. Jh. gschaffn. Es Land u de (ema)Swati nenna se nou en Kine Mswati II, da wou in 19. Jh. es Land daweitat u vaoint houd; d heintinga Grenzn han 1881 zmidst in n Dabeitn vo Afrika zong woan. Nou en Zwoitn Burn-Krejḡ is s Kinereich min Nama Swasiland 1903 a britischs Protektorat woan u houd en 6. Settemma 1968 d Unohangekait daglengt. En April 2018 is da Nama amtle umgnennt woan vo "Kingdom of Swaziland" af "Kingdom of Eswatini", ba den wou Eswatini gwissamaassn d Entsprechung vo Swasiland auf (si)Swati is. Es Land is faktisch a absoluta Monarchi u wiad seit 1986 von n Kine Mswati III reḡiad. Es Untahaus (House of Assembly) u da Senat wean olle fimf Jouana, zletzt 2018, gwelt. D heintinga Vafassing is 2005 õgnumma woan. Wichtinga nazionala Dareigniss oda Festt han da "Umhlanga"-Tanz in n August/Settemma u da "Incwala-"Tanz in n Dezemma/Jenna. Eswatini is a hintnou hatschats Land, wou klassifiziad wiad wej a Wiatschaft vo gringane Mittl-Eikumma. Fia Eswatini wej a Mitglid vo da Zollunion von n Sidlinga Afrika (SACU) un en Gmoisaman Moakt von n Estlinga u Sidlinga Afrika (COMESA) is da gressta Gscheftsportna Sidafrika. Zwengs da Stabilitet is aa d Währung vo Eswatini, da Lilangeni, õn n sidafrikanischn Rand buntn. D grejsstn iwasejatn Gscheftsportna han dej Vaoinigtn Stootn u d Eiropejsche Union. D mejran Stelln han in n landwiatschaftling un in n produziratn Sektor. Eswatini is a Mitglid vo da Antwicklingsgmoischaft von n Sidlinga Afrika (SADC), da Afrikanischn Union, en Commonwealth of Nations u de Vaointn Naziona. A von n Gsund steckn vill Leit durtn i koinn gouṯn Fell niad. HIV u, in an gringan Umfang, TB han schwar umatum. Ma schetzt, umma 26% vo de Vulljahratnan han HIV-positiv. 2019 hod Eswatini mid duachschnittle umma 60 Jouana en 12. Plotz vo de gringstn Lemsdawoatunga vo da Welt eignumma. Dej Bvelkaring is aa vo destweng recht jung, mid an Medianolta vo 21,7 Jouana.
129795
63123
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129795
Prackaboch
Braabo is a Gmoa im niedabayrischn Landkreis Reng. Da gleichnomige Hauptoat is Sitz vo da Gmoavawoitung. Eadkund. Geografische Log. Braabo is in da Region Doana-Woid im Natuapark Bayrischa Woid direkt an da Bundesstroß 85 ungefea 22 km südestle vo Cham, 28 km nordwestle vo da Kreisstod Reng, fünf Kilometa vo Vejda und 27 km vo da Bundesautobahn 3, Ausfoht Bong, entfernt. Quea duach des Gmoagebiet valaaft da teilwäs mit markante Fejsn heavoatretnde Höhnzug vom Pfoi (Natuachutzgebiet); da hejxste Punkt e da Gmoa Braabo is de 850 m houe Zeja Hej. Gmoagliedarunga. Es gibt 66 Gmoateile: Es gibt de Gmarkunga Grajen, Moschba, Praabo und Roumaschdoaf. Gschicht. Bis zua Gmoagriandung. Praabo is 1280 ois Edlsitz urkundle awähnt worn. De Familie Schälchl z Grajen war im 15. und 16. Joahrhundat Inhoba vo da Hofmark mit Sitz im Oatsteil Grajen. Da Oat hod zum Rentamt Straubing und zum Landgricht Vejda vom Kuafiaschtndum Bayern khead. Im Zug vo de Vawoitungsrefoaman im Kinireich Baiern is mit dem Gmoaedikt vo 1818 de heitige Gmoa entstandn. 21. Joahrhundat. Des ca. 600 Joahr oide, mittlaweile zu am Wohn- und Gschäftshas umbaute Gebäude vom ehemolign Brei is am Omd vom 27. Dezemba 2011 duach an Brand komplett zasteat worn, 13 Läd hand obdochlos worn. Eigmeindunga. Im Zug vo da Gebietsrefoam in Baiern san am 1. Mai 1978 de Gmoa Moschba und Roumaschdoaf eigliedat worn. Eiwohnaentwicklung. Zwischn 1988 und 2018 is de Gmoa vo 2573 aaf 2781 um 208 Eiwohna bzw. um 8,1% gwochsn. Politik. Gmoarot. Da Gmoarot setzt se seit da Kommunoiwoi vom 15. März 2020 wia foigt zamm: Buagamoasta. Ersta Buagamoasta is seit 2014 da Andreas Eckl, dea 2020 ois oanziga Kandidat mit 94,51 % vo de Stimman wiedagwejt worn is. Wappn. "Blasonierung": "Unta am blaum Wejnschejdhaupt und iwa am roudm Dräbea, blegt mit oam vo Blau und Suiba in zwou Reihn grautetn Boik, in Sejba zwoa voanana obkeahte roude Stoabockheandl." "Wappnbegründung": De Stoabockheandl hand de Wappnsymboi vo da Familie Schälchl z' Grajen, de wos im 15. und 16. Johhunat ais Inhoba vo Hofmoak und Sitz Grajen gnennt wern. Des Wappn steht stejvatretnd fia de Adlsfamilien, de wos im Gmoagebiet ais Hofmarksherrn z' Grajen oda Moschba nochweisboa hand. Ais Inhoba vo da Hofmoak an Heazog Oibrecht III. vo Baiern. Da grautate Baikn ainnat desweng sowoi an des Wappn vo de Nußbecka ais aa an de vo de Grafn vo Bong ibanommanan Rautn vo de Wittlsbacha. Da Dräbea symbolisiert de Log vom Gmoagebiet am Pfoi im Bayrischn Woid, des Wejnschejdhaupt symbolisiert den Hejnstoastausee. Wirtschoft und Infratruktua. Wirtschoft eischließle Land- und Foastwirtschoft. Es hot 1998 noch da amtlichn Statistik im produzierandn Gewerbe 199 und im Bereich Handl und Vakeah koane sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Oabatsoat gem. In sonstige Wirtschoftsbereich warn am Oabatsoat 113 Personan sozoivasicharungspflichte bschäftigt. Soziovasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 894 gem. Im vaoabantn Gewerbe hots oan Betrieb gem, im Bauhauptgewerbe siem Betriebe. Zuadem hand im Joahr 1999 165 landwirtschoftliche Betrieb mit ana landwirtschoftle gnutztn Flächn vo 1713 ha bstana, dovo warn 1358 ha Dauagreaflächn. Buidung. Es gibt foigande Eirichtunga (Stand: 1999):
129844
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129844
Lesotho
Lesotho, amtle engl. "Kingdom of Lesotho", (se)Sotho: "Naha ea Lesotho", is a Enklavnstoot, wou vo Sidafrika umgem is. Es is assahalb vo da Italjenischn Halbinsl es oinziḡa suwerena komplet von an ondan Stoot umgemma Land un alloinds a Enklavnstoot wou koa Zwergalstoot niad is. Lesotho houd iwa 30,000 km² Flechn un a Bvelkaring vo umma 2 milliona Leitn. D Haptstod u grejssta Metropoln is Maseru. Amtssprouchn han (se)Sotho un Englisch. Zwischn 1856 u 1868 is s Kinereich in an krejḡarischn Konflikt min Oranje-Freistoot gweng. Zwengs an Schutz hod se da Kine Moshoeshoe I nou 1865/6 õ d Britn gwendt, so dass s Land 1867/8 a Toal von britischn Terretorium woan is. Vo 1884 bis 1966 is s Land d Britischa Krounkoloni Basutoland gweng, u mid da Unohangekait von n Vaoinigtn Kinereich en 4. Ottowa 1966 wida umgnennt woan. Lesotho is a Mitglid vo de Vaointn Naziona, en Commonwealth of Nations, da Afrikanischn Union u da Antwicklingsgmoischaft von Sidlinga Afrika (SADC).
129845
37765
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129845
Botswana
Botswana, amtle engl. "Republic of Botswana", (se)Tswana: "Lefatshe la Botswana"; Kalanga: "Hango yeBotswana", is a vo Land umschlossna Stoot in n sidlinga Afrika. Botswana is topografisch, mid fast 70 Prozent vo da Flechn i da Kalahari-Wejstn, recht eemm. Es grenzt in n Siḏn u Sidoustn mid Sidafrika, in n Westn u Noadn mid Namibia un in n Noadoustn mid Simbabwe zamm. Dej Grenz mid Sambia in n Noadn ba Kazungula vo hejkstns a poa hundat Meeta is niad goud defeniad u ligt mittn in n Sambesi-Fluß. Wej a mittlgroußs Land mid kamm mejra wej 2,3 milliona Leitn is s oins vo de am wengan bvelkatn Lenda i da Welt. Umma 10 Prozent vo da Bvelkaring lebt i da Haptstod u grejsstn Metropoln Gaborone. Frejas oins vo de ermman Lenda, mid an pro-kopfatn BIP vo umma 70 US-Dollar a Joua i d 1960gana, hod se Botswana dasida gwandlt in a hejchas Mittleikummaland mid oina vo dej am schnellan wachsatn Ekonomin. Da "Homo sapiens" hod duat schou vo iwa 200 000 Jouana glebt. Dej Tswana, wou vo de Bantu-Sprouchn sprechatn Velkln kumma, han af Sidn is heitinga Botswana owa ejascht umma 600 n. Chr. eigwandat u hom zejascht amol in Enklavn als Bauan u Hiatn glebt. Af zletzt hom nou aa d Britn an Weḡ douhea gfunna u s Land 1885 zou an Protektorat gmacht u Betschuanaland tauft. Wej s wira entkolonesiat woan is, is s Land en 30. Settemma 1966 min heitinga Nama Botswana a unohangeḡa Repablik von n Commonwealth woan. Dasida is s a representativa Repablik mid reglmaassing demokratischnan Woln un da nidastn Korrupzionsratn vo Afrika seit iwa 20 Jouanan. D Wiatschaft oda Ekonomi wiad domeniad von n Beagbau, da Vejchahaltung u da Turisterei. Botswana houd mid umma 17,767 US-Dollar pro Kopf 2019 oins vo de amhejchanen BIP i Afrika. Es houcha Burttonazionaleikumma git an Land en recht houchn Lemsstandard un oinn vo de bestn HDI-Wert vo Afrika. Botswana is a Mitglid vo da Afrikanischn Union, da Antwicklingsgmoischaft von n Sidlinga Afrika, en Commonwealth of Nations u de Vaointn Naziona. Es Land hod d HIV-Epidemi hoat troffn un umma 20% Infiziate.
129851
846016
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129851
Klousta
Klousta is a Gmoa im oberboarischen Landkroas Reng. Des gleichnomige Pfarrdoaf is Sitz vo da Gmoavawoitung. Eadkund. Geografische Log. Kloasta liegt in da Region Doana-Woid inmittn vom Natuapark Boarischa Woid direkt an da Bundesstroß 85 nua siem Kilometa südeastle vo da Kroasstod Reng sowia nein Kilometa südle vo Zwiesl. De Oatschoft breitet se in am weitn, sonnign Doikessl aim Fuaß vom Gsengetstoa (951 m), Wagnsonnriagl (959 m) un dem Heahnzug vom Pfoa aus. Duach den Oat fliaßt de Rinchnacha Ohe, in de südle vom Oat de Rinchnach mündt. Gmoagliedarung. Es gibt 27 Gmoateile: Es gibt de Gemarkunga Ellaboch, Kasbeag und Rinchnach. Gschicht. Bis zua Gmoagrindung. Im Joahr 1011 war de Grindung vom Kloasta Rinchnach duach den hl. Gunther, am Beneditinameanch vom Kloasta Niedaoada, ois erste Siedlung vom mittlan Boarischn Woid. De Gschicht vom Oat is ent mit dem vom Kloasta vabundn. De Oaheimischn nennan eahnan Oat aa heit statt Rinchnoch oafach nua "Klousta". Klousta is am "Gunthasteig", ana Soizstroß, gleng, de vo Zwiesl in den Beahmweg eibong is. Feiasbrünst ham 1597, 1693 und 1799 gwüt. Zasteat und plündat worn is Kloasta im Dreißgjaarign Kriag 1641 duach de Schweden, im Spanischn Eabfoigekriag 1703 duach de Eastareicha und 1742 bis 1744 im Eastareichischn Erbfoigekriag duach eastareichische Truppn vom Genaroi Bärnklau und de Pandurn vo Franz vo da Trenck. Da Oast hot zum Rentamt Straubing gheat und zum Landgricht Reng vom Kuafiastntum Baiern. 1803 is de Probstei Kloasta duach de Säkularisation aafghom worn. im Joahr 1818 is de Gmoa entstandn. Eigmeindunga. Am 1. Januar 1972 is im Zug vo da Gmoagebietsrefoam de Eigliedarung vo de Gmoa Kasbeag und Ellaboch afoigt. Politik. Da Gmoarot setzt se seit da Kommunoiwoi vom 15. März 2020 wia foigt zamma: Buagamoasta. Bei da Buagamoastawahl 2021 isd Simone Hilz von da SPD Buagamoastarin woan. Wappn. "Blasonierung": " In Goid iba greanam Dreibeag zwoa schräg kreizte suibane Reithaun mit schwoaze Grief." Wirtschoft und Infrastruktua. Wirtschoft eischließle Land- und Foastwirtschoft. Im Joahr 1998 hot's noch da amtlichn Statistik im produzierandn Gewerbe 257 und im Bereich Handl und Vakeah koane sozoivasicharungspflichte Bschäftigte am Oabatsoat gem. In sonstige Wirtschoftsbereich warn am Oabatsoat 79 Peasonan sozoivaschicharungspflichte bschäftigt. Soziovasicharungspflichte Bschäftigte am Wohnoat hot's insgsamt 1095. Im vaoabantn Geweabe hot's zwoa Betriebe gem, im Bauhauptgewerbe acht Betriebe. Zuadem ham im Joahr 1999 112 landwirtschoftliche Betriebe mit ana landwirtschoftle gnutztn Flächn vo 1622 ha, dovo warn 1426 ha Dauagreaflächn. Touristisch geheat Klousta zua Arbaland Region im Mittlan Boarischn Woid und zum Tourismusvaband Ostbaiern. Buidung. Im Joahr 2021 gibts foigande Eirichtunga: Persenlekeitn. Ehrnbuaga: Antonius Hofmann (1909-2000), vo 1968 bis 1984 Bischof vo Bossa.
129855
20491
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129855
Malawi
Malawi, amtle engl. the Republic of Malawi, is a vo Land umschlossna Stoot in n sidestlinga Afrika. Unta de Britn hod s vo 1907 bis 1964 Nyasaland ghoissn. Es grenzt af n Westn mid Sambia, af n Noadn u Noadoustn mid Tansania un af n Oustn u Sidn mid Mosambik zamm. Malawi houd a Flechn vo 118,484 km² un a Bvelkaring, wou fia 2021 af umma 19,5 milljona. Leitn gschetzt wiad. Da Malawi-Sej, wou aa Nyasa-Sej gnennt wiad, houd gruab a Drittl vo da Flechn von n malawischn Festland. Dej Haptstod u grejssta Metropoln is Lilongwe. Weitane wichtinga u groussa Stedt han Blantyre in Sidn, Mzuzu in Noadn u dej gwengane Haptstod Zomba in Sidn. Da Nama "Malawi" kumt vo de Maravi, wos a Beinama von n bantu-sprochatn Chewa-Vulk i dera Gengd gweng is. Zwengs da Gastfreindschaft von n Vulk hod s Land af Englisch en Spitznama "The Warm Heart of Africa" krejgt. Es Landl, wou se heit Malawi nennt, is um s 10. Jh. umma vo bantu-sprochatn Gruppn bsidlt woan. A schejns Zeidl spada is d Region 1891 vo dej Britn kolonjalesiad u zen Protektorat Nyasaland gmacht woan. 1953 is s a Protektorat vo da parzjell unobhanging Federazion Rhodesja u Nyasaland. D Federazion is 1963, es Protektorat 1964 afglejst woan: Doudadraf is s Nyasaland unta da Kineḡin Elizabeth II unobhange woan u houd se af "Malawi" umtauft. Zwoa Jouana spada, 1966, is s a Repablik woan. Nou da Unohangekait is d Repablik unta n Presidentn Hastings Banda, da wou vo 1966 bis 1994 in n Amt blim is, schou um 1970 a recht totaletera Stoot mid blous oina Portei gweng. Heit houd Malawi a demokratnata, mejra-portaiata Repablik, wou vo an gweltn Presedentn gfejad wiad. Da Lazarus Chakwera vo da Malawi Congress Party hod en Tonse Alliance Vabund vo nein Parteina õgfejad u dej widahultn Presidentschaftswohln von n 23. June 2020 gwunna, dej wou d Justiz u d Richta eigfurdat hom, noudem dass s d Wohln von n Mai 2019 zwengs vill zvill Irregularitetn annulian hom mejja. Es Miletea, da Barras, d Malawischn Streitkreftt, hom a Heer, a Marin un a Flejḡarei. Malawi sa Assnppoletik is pro-westle. Es houd mid scheja d ganzn Lenda a gouda diplomatischa Bazijunga, u nimmt toal i vaschiḏnanan internazionolnan Organesazionan, doudrunta dej Vaointn Naziona, da Commonwealth of Nations, dej Antwicklingsgmoischaft von n Sidlinga Afrika (SADC), da Gmoisame Moakt von n Estlinga u Sidlinga Afrika (COMESA) u dej Afrikanischa Union (AU). Malawi ghejat za de Lenda, wou in n HDI mid am weitan untn han. D Ekonomi basiad schwar af da Landwiatschaft. D Malawischa Reḡiring daleppat vill Hilfna u Zoutou von n Asland, u schaugt, dass s Land wiatschaftle virakummad, wenn aa dej finanzjelln Fouan dasida n 2000a Joua wira wenga wean. D Reḡiring houd, vur latta Pfleckl in n Weḡ, vill Umstent u Handl, dass s zousigt, a Wiatschaftsplotzal af zen zejng u zen firdan, d untarrichtarischn u medezineschn Strukturna un en Natuaschutz in Land vira zen brenga u finanzjell unohange zen wean mid den ganzn haffa Leitn, wou koa Orwat niad hom. Seid 2005 hod Malawi a reiha Programm viragstellt, dej wou dej gnentn Themata bhandln, u d Loḡ scheint sachta bessa zen wean. Malawi houd a nidana Dawoatung von n Lemsalta, wou d Leitn daglenga, un a houcha Mortalitet vo d Kinna. HIV is schwar prevalent, wos se af d Wiatschaft u d Asgom vo da Reḡiring niad posetiv aswiakt. Es Land houd a recht a diversa Bvelkaring mid Alteigsessnan u Zougwandatn aa vo Asjan un Eiropa. Es houd aa a haffa Sprouchn, bsundas es (chi)Chewa, wos min Englischn a Amtssproch is. D Iwazohl vo d Leitn han Kristn, es git owa aa umma 14 % Muslimm, a poar Prozent vablimane, alteigsessane Releḡiona un a Atheistn. Aa wenn s i da Vagangahait zwischn dej Intressngruppn awl wida amol an regionoln Konflikt gem houd, han af 2008 d internnan Konfliktt zrugg ganga, dass d Identefikazion midrana malawischn Identitet u Nazionalitet wida Afwind krejgt houd.
129856
18058
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129856
Sambia
Sambia, amtle engl. "the Republic of Zambia", (chi)Tonga: "Cisi ca Zambia"; (si)Lozi: "Naha la Zambia"; (chi)Chewa: "Dziko la Zambia", is a vo Land umschlossna Stoot af da Weḡschoad zwischn Zentrol-, Sid- un Oustafrika. Umnouchbat is vo da Demokratischn Repablik Kongo af n Noadn, vo Tansania af n Noadoustn, vo Malawi af n Oustn, vo Mosambik af n Sidoustn, vo Simbabwe u Botswana af n Sidn, vo Namibia af n Sidwestn u vo Angola af n Westn. D Haptstod vo Sambia is Lusaka i da sidlinga Mittn von n Land. Dej Bvelkaring wõhnt gresstntoals um Lusaka in n Sidn un in n Kupfagiatl vo da "Copperbelt Province" af n Noadn, i de zwou Haptwiatschaftsreḡiona von n Land. Af s Ejascht vo Khoisan-Velkln bsidlt, han mid de Expansiona von n 13. Jh. a Bantu-Velkln afkreizt. Hintnou nou de eiropejschn Asfurscha in n 18. Jh., han dej Britn i s Land eine u hom d Reḡion af s End von n 19. Jh. af d Britischn Protektoratna vo Barotziland-Noadwest-Rhodesja u Noadoust-Rhodesja aftoalt. Dea hom s 1911 wida zen Land Noadrhodesja zammapatscht. Dej lengar Zeid vo da kolonjaln Era is Sambia vo Stootsleitna reḡiad woan, dea wou s vo Londn as af n Rout vo da "British South Africa Company" i d Poseziona gsetzt hom. En 24 Ottowa 1964 is Sambia von n Vaoinigtn Kinereich unohange woan. Da Premjeminista Kenneth Kaunda is da ejascht Presedent woan. En Kaunda sa sozialistischa United National Independence Party (UNIP) hod nou es Land vo 1964 bis 1991 glenkt u gfejat. Da Kaunda houd a Schlisslrolln i da regionoln Diplomati gspillt, vill mid de Vaoinigtn Stootn midgorwad, dass a gouds End fia d Loḡ i Sidrhodesia (Simbabwe), Angola u Namibia gfunna wiad. Vo 1972 bis 1991 is Sambia min Motto "One Zambia, One Nation" u mid da UNIP wej d oinzinga politischa Portei a oaporteiata Stoot gweng. Af n Kaunda is 1991 da zwoate President Frederick Chiluba von n sozjaldemokratischn Movement for Multi-Party Democracy gfulgt. Doudadraf is zer an sozjaln un ekonomischn Afbleja u zer ana Dezentralesiring von n Stoot kumma. Sambia is weitas a mejraporteiata Stoot woan u houd mittlawal schou etlane gwoltlousa Machtwechsl ghobt. Sambia houd a haffa Rouhstoff, mid Metallerzna, Wildvejcha u Pflanza, Hulz u Wold, Frischwossa, Biadn u Grint. 2010 hod de Weltbank Sambia oins vo dej am schnellan wachsatn wiatschaftsreformiatn Lenda ghoissn. Da Gmoisame Moakt von n Estlinga u Sidlinga Afrika (COMESA) hod san Sitz i da Haptstod Lusaka.
129873
845930
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129873
Südliche Oberpfalz
Schmàzn wai oan da Schnobl gwochsn is : a so schmazd ma in da südlichen Obapfoiz (rund um Langaerling) Witze. Zum Anwenden des Erlernten hier noch ein paar (nicht ganz dialektfreie) Witze: Erster Doch in da erstn Klass. De neie Lehrerin fragt d Kinda, wais haissn: Da easte: "I bi da Sepp." Lehrerin: "Für mich bist du der Joseph" Da zwoate: "I bi da Hans." Lehrerin: "Für mich bist du der Johann" Da dritte: "Einglich bi e da Kurt. Owa wenne di a so hea, bine fia di da Joghurt" "Mia Deitschn san scho Hund" hod dassel gsagt, weia gheat hod, das des Laicht 300.000 km/sec schnell is. Zwoa Pfarra schmazn mitanand. Fragt da oane: "Moist, dassma des Ende vom Zölibat no daleem?" Da anda schiddld an Kopf: "Na, mia nimma. Owa unsre Kinda viallaicht!" "Was seufzt du denn so?" "Am liebsten Franziskaner." "Wann hosdn du einglich dei Frau kennagleant?" "Am Doch noch da Hoazat" "Papa, I mecht a Pony zu Weihnachtn" "Nix do, es gibt wai imma a Antn" Fia d Flai gibts a Pulva, fia d Schou gibts a Wix, fian Duascht gibts a Bier, nur fia d Bledheit gibts nix! Da Maxl hod in da Schul a Bieß (Gebiss) dabei und zaigt’s dee Spezln. Irgendwann sehgt’s da Lehrer und nimmt eahm de foischn Zähn ab. „Von wem host’n des?“ wulla vom Maxl wissen. „Vo mei’m Opa!“ „Und, wos hod der dazoa gsagt?“ „Fib ma fofort mei Bief fieda!“ D'Leherin zum Franzl : "Du schreibst eiz 100 mol : `Ich darf meine Lehrerin nicht duzen´ " Da Franzl schreibt den Satz, owa ned nua 100 mol, sondan 200 mol. Fragt d'Lehrerin: "Warum hosdn des eiz glei 200 mol gschrie'm?" Moind da Franzl: " Ja mei, I wollt da hold a Freid mocha!" Dee Bedienung wull im Wirtshaus vom Tone wissn: "Soch amol, du sitzt de ganz Wocha im Wirtshaus. Warum nachad ned am Sunnta?" Da Tone draaf: "Da Sunnta ghead meina Famulie. Do flacke dahoam am Kannapä." „Mei Beileid“, sagt da Lugge zum Kare, „i hob ghört, dass dei Schwiegermuadda gstorbn is. Wos hod’s denn g’habt?“ „Ned vui“, moant da Kare, „a weng an Schmuck, an oids Auto und a bissl a Bargeld.“ „So war doch des ned gmoant“, beschwichtigt da Lugge, „i moan, wos hod ihra gfehlt?“ „Zum Beispui a guade Altersversorgung, volle Sparbiacha oder Immobilien.“ „Herrschaft“, reagiert da Lugge gnervt, „i wui wissen an wos sie gstorbn is!“ „Ach so, des is wirklich bläd glaffa. Sie wollt Kadoffen aus’m Keller holn, is auf de Staffln ausgrutscht und hod se as Gnack brocha.“ „Und, wos habt’s dann gmacht?“, fragt da Lugge voller Anteilnahme. „Nudeln!“ „Tschuldijense, wenn ick hier weitajehe, liecht dann da vorne der Hauptbahnhof?“, fragt ein Berliner den Schorsch am Stachus. „Der liegt aa da vorn, wenn S‘ ned higengan.“ Bei de Hintahuabas leits an da Hausdia. Da Maxl mocht aaf. Drausd steenan zwoa Weiwa : „Grüß Gott, junger Mann. Wir sammeln fürs städtische Altenheim.“ Da Maxl schreit zur Mama hintre: "Do san zwoa Frauan, de sammeln fias Altasheim" "Ois klar", ruft die Mama zurück, "gib ea d'Oma und an Opa mit!" „Frau Schrimsl, Eahna Mo is von ana Dampfwolzzn übafahrn worn.“ „I bin grad in da Badwanna, schuibn S’n bitte unter da Tür durch!“ „Warum warst’n du ned aufm Schmid Hans seiner Beerdigung?“ „Wiaso häd i do higeh solln? Der gähd ja auf meine aa ned!“ Da Malermoasta sagt zum Lehrbuam: „Im ersten Stock is a Zimmer mit fünf Fenster, de streichst etz weiß o.“ Da Lehrbua folgt ganz brav und fangt sofort o. Nach ana Dreiviertelstund kummt a wieder und fragt: „D’Fenster san fertig, soll i d’Rahma aa glei no streicha?“ Sogd Sie zu eahm: „Do steht’s in da Zeidung: In da Küch passian de meistn Unfälle!“ „Ja, und i deaf’s essn!“ Da Polizist winkt auf da A 95 an LKW auf d’Seitn, reißt d’Tür auf und schreit an Fahrer o: „Sogn S‘ amoi, is Eahna no ned aufgfoin, dass Sie Ladung verliern?“ Da Fahrer ganz lässig: „Is Eahna no ned aufgfoin, dass des a Streufahrzeug is?“ Sogd da Moasta zom neia Leahboam: „Du arbadst langsam, gehst langsam, redst langsam. Gibt’s iwahaupt irgendebbs, wos schnell geht bei dir?“ „Ja, i wer schnell miad!“ Zwei Narrische liegen auf einem Bahngleis und beißen in die Schienen. Sagt der eine: „Mei, san die hart!“ Darauf der andere: „Geh hoid a bissl weida viere, da is a Weiche!“ Die Kati fragt die Heidi: „Sog amoi, host du zu da Resl gsagt, dass i bläd bin?“ „Ja“, antwortet die Heidi, „aber die hod‘s scho gwusst!“ „Gestern bin i mit mei’m Bulldog in’n Radar einigfahrn!“ vazöhlt da Loisl am Stammtisch. „Und hod’s blitzt?“ frogn die andan neugierig „Naa, gscheid gschäwad hods!“ "Und wos mochstn du beruflich?" "Oawan!" A Moo schenkt seim Wai zum 50. Geburtstag a Reise nach Afrika. Die Frau gfreit se riesig übers Geschenk und frogt'n: "Woos weast ma do east zum 60. Geburtstag schenga?" "Mei" , sagda, "Do hoolade dann wieda oo aus Afrika."
129874
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129874
Hebräisch im Boarischn
Hebrejsch in n Boarischn moint d Weata, dea wou von n Hebrejschn i s Boarisch eina san. Zou d Weata, wou iwa s Jiddisch un aschkenasische Hebrejisch i s Boarischa kumma han schau unta Jiddisch im Boarischn. Vill vo de hebrejschn Weata, wou ned iwa s Jiddisch han, han an Umweḡ iwa s Aramejsch, es Griechisch oda es Latein ganga. Feana git s owa aa spadane Weata u ganz neia Weata, wou mid da jingan Gschicht seit n Zwoatn Weltkrejḡ zammhenka. Biblische Weata. In n Folngatn findt se a List vo biwlischa Loanweata. Iwa d Biwl han aa ganz vill hebrejscha Nama u Bnenunga von n Hebrejschn u Jidisch-Aramejschn iwanumma woan, doudrunta u. a. dea folngatn Toponymm un Aingnama. Nouchbiwlische Loanweata. Es git vill weitane Weata, wou vill efta an direktn Weḡ gnumma hom u bsundas mid jidischa Releḡion, Tradeziona u Festt zen tou hom. Des han Weata, wou evtl. in an gstudiatanen Kontext iwanumma woan han. Doudazou loua se d folngatn Weata rechna: Za d Nama vo d hebrejschn Mounat, Wochataḡ u Festt schau aa unta Jidischa Kalenda. Weata vo da jingan Zeit. Nou en Afkumma von n Nazionalismus u mid da jinganan Gschichtt sida n Zwoatn Weltkrejḡ u da doudadraf gfulgtn Grinding von n Stoot Israel san vill neia Weata von n Hebrejschn bakannt woan. Doudadrunta dea Folngatn:
129876
3045
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129876
Landeshauptstod Minga
Landeshauptstod Minga bezeichnat
129877
55746
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129877
Kloalangheim
Kloalangheim is a Moarkt im untafränkischn Landkroas Kitzingen.
129882
74985
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129882
São Tomé u Príncipe
São Tomé u Príncipe, amtle port. "República Democrática de São Tomé e Príncipe", engl. "the Democratic Republic of São Tomé and Príncipe", is a Inslstoot in n Gulf vo Guinea, vur n westlinga Gstod vo Zentrolafrika. Es Land hod zwou Inslgruppn oda Archipl um dej zwou Haptinsln (São Tomé u Príncipe) umma, dej wou umma 140 km vonanonda weg un umma 225 bis 250 km vua n noadwestlinga Gstod vo Gabun ling. Ondane Lenda i da Gnejchtn han Equatorialguinea u Kamerun. D Insln in n Atlantik han scheints ned bsidlt gweng, vur dass d Portugisn duatn in n 15. Jh. hikumma han. Gfunna woan han s umma 1471 duach de poatagisischn Asfurscha João de Santarém u Pedro Escobar. Noudem dass d Portagisn duatn in n 16. Jh. Fouss gfasst hom, is s a fundamentols Hannlszentrum fia n atlantischn Sklafnhanḏl woan. Da minerolreicha vulkanischa Boḏn u de Gnejchtn zen Equatoaringal hom São Tomé u Príncipe ideal fia n "Kanna-" oda Rouazugga gmacht; spada homs owa aa a "bouas Troad" wej an Kafee un an Kakao õpflanzt; d lukrativn Plantaschna han schwar ohange gweng vo importiatn Sklafnoawata vo Afrika. D Zykln vo sozialna Unrouh u wiatschaftling Gwirwl in n ganzn 19. u 20. Jh. hom niad nougloua bis za Unohangekait um 1975. São Tomé u Príncipe is dasida oins vo dea am mejran stabiln u demokratischn Lenda vo Afrika. Midrana Bvelkaring vo umma 201 800 Leitn (nou offezjella Schetzunga vo 2018) is São Tomé u Príncipe nou de Seychelln z Afrika af Plotz zwoa vo de am wengan bvelkatn suwerennan Stootn, un es am wengan bvelkata portagisisch-sprochata Land. Dej Bvelkaring han vuawejngt Noukumma vo de gwenganen Sklafn u schwar katholisch. Dej Spuan vo da poatagisischn Herrschaft sigt ma aa heit nu i da Kultua, i de Tradeziona un i da Muse, dej wou eiropejscha un afrikanischa Eifliss vaoina. São Tomé u Príncipe is a Grindingsmitglid vo da Gmoaschaft vo de poatagisisch-sprochatn Lenda.
129886
832474
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129886
Mauritius
Mauritius, franz. "Maurice", Morisyen "Moris" [moʁis], amtle engl. "the Republic of Mauritius", Morisyen "Repiblik Moris", is a Inslstoot in n Indischn Ozean umma 2000 km estle von n Gstod vo Madagaskar. Es umfasst d Haptinsl Mauritius wej aa d Insln Rodrigues, Agaléga u St. Brandon. D Insln Mauritius u Rodrigues han zam min gnoucht glengan franzesischn Iwasejdepartmo Réunion Toal von n Maskarena-Archipl. D Haptstod u grejssta Metropoln is Port Louis af Mauritius, wou d Iwazohl vo d Eiwõhna lem. Es Land houd umma 2040 km² un af n Wossa a Exklusiwa Wiatschaftszona vo umma 2,3 milliona km². Nou manchana Brichtt hom arabischa Schiffsleit dej oasama Insl umma 975 aftrim u "Dina Arobi" ghoissn, wos owa ned goud gsichat is. Dej am frejana gsichata Sichting doudanou is 1507 vo portagisischn Matrosn, dej wou se owa nu weng fia d Insln antaresiad oda vanumma hom. D Hollenda hom se umma 1598 durtn higflaggt, u se iwa a Zeid vo umma 120 Jouana duatn a Reiha vo temporernan Sidlingan hibaut; um 1710 owa wida zamgrammt. 1715 hod Frankreich d Insl iwanumma un af Isle de France umgnennt. 1810 hod Groußbritanja d Insl eigsackt u vejar Jouana danou hod Frankreich d Flintn i s Kuan gschmissn u Mauritius zamst Umadum en Britn iwaloua. Wej s a britischa Koloni gweng is, hom z Mauritius d Insln Rodrigues, Agaléga, St. Brandon u Tromelin, da Chagos Archipl u bis 1906 d Seychelln ghejat. D Suwerenitejt iwa Tromelin is umstriṯn zwischn Mauritius u Frankreich, wal s ned spezifisch in n Vatroḡ vo Paris gnennt wiad. Mauritius is bis zer Unohangekait 1968 a primea oda zviadascht Plantaschn-basiata Koloni von n Varoinigtn Kinereich blim. Um 1965, draa Jouana vua da Unobhangekait, hod s Vaoinigta Kinereich en Chagos Archipl von n maurizischn Terretorium wida ozwackt un aa dej Insln Aldabra, Farquhar u Desroches vo dej Seychelln weggagrafflt, dass s vo dej zammgrafftn Inslna es Britischa Terretorium in n Indischn Ozean (BIOT) zammschoustan. Dej lokala Bvelkaring hom s assegheit u d grejssta Insl, Diego Garcia, õ d Vaoinigtn Stootn vapachtt. Es Vaoinigta Kinereich houd es Hikumma af n Chagos Archipl schwar eigschrenkt, un en Zoutrit von n Glenghaitsturismus, vo d Medjana u vo dej altn Eiwõhna an Rigl vira gschom. D Suwerenetejt vo Chagos is umstrittn zwischn Mauritius un en Vaoinigtn Kinereich. In n Fewa 2019 hod da Internazionola Grichtshuaf a õroutada Moining assagem u s Vaoinigta Kinereich õgstaucht, dej Chagos Insln Mauritius fei so pronto wej s nea gangat retua zen gem, dass d Dekolonjalisazion vo Mauritius aa amol a End findt. Zwengs da geografischn Loḡ u dea Joarhundatt vo Kolonjalismus han dej Eiwõhna vo Mauritius schwar gmischt in irna Wurzln, irna Tradeziona, irna Sprochn un irnan Glam. Es is es oinzinga Land vo Afrika, wou da Hinduismus d Releḡjon mid de mejrann Mitglida is. D Reḡiring vo da Insl is hoat noubildt nou en Westminsta-System u Mauritius is grouß gacht u gschetzt fia sa Demokrati u d ekonomischn u politischn Freiheitn. Mauritius is es oinzinga afrikanischa Land, wou ganz weit om in n HDI sitzt. U nou da Weltbank is s a Land mid an goudn Eikumma. Mauritius wiad aa wej es am mejrann kompetitiva u dej am weitan entwicklta Wiatschaft vo ganz Afrika gseng. Es Land is a Komforstoot: Es houd fia d gsamtn Leitn a medezinischa Vasurgung un iwanimt d Kostn fia d Asbilding bis za drittn Stufn u von n effntlichn Transpoat fia Studentn, olta Leit u keapale eigschrenkta. 2019 is Mauritius von n Weltfriḏnsindex zou de am mejrann fridling Lenda vo Afrika eigoadnet woan. Zamma mid de ondan maskarenischn Insln is Mauritius breamt zwengs sana villfolting Fauna u Flora. Vill Spezja han af da Insl endemisch. U d Insl is s oinzinga Hoimadl von n Dodo-Vuagal gweng, en wou s, zamm mid ondane Voḡalspezjana, recht gach mid de menschling Sidlinga in n 17. Jh. vo de Lenting davõgjogt houd.
129895
19247
https://bar.wikipedia.org/wiki?curid=129895
Bayern (Menschn)
Mid d'Bayern (boarisch aa "Boarn") san d'Stootsbiaga vo da Nazion owa aa d'Oidbayern g'moant. 's modeana Vastendniss vo da boarischn Nazion geat af s'Kinereich Bayern (1806-1918) z'rugga. D'viar Stemm vo den Kinereich san spadastns noch'm Weana Kongress 1814/15 d'boarischn Pfäiza, d'boarischn Frankn, d'boarischn Schwobm u d'Oidbayern. In an engan Si wean unta d'Bayern owa aa oft blouß d'Oidbayern vastandn, d'wo scho dodavua z'Bayern g'heat hom. I den engan Si san d'Oidbayern mehrawenga a ethnolinguistischa Gruppm vom Houchdeitschn oda sidlichn Westgeamanischn, wo schwar mid Esterreich zammhenkt. 33ge is mid da Liquedazion vo d'Oidn Struktuan aa Bayern u d'boarische Stootsbiagaschoft untaganga. Noch 45ge is Bayern na ohn d'Pfäiza un a weng ondasts wida afgrichtt woan. Dodafia wean ois a viarta Stamm d'g'wenganen Oidesterreicha vo da Tschechoslowakei, resp. d'"Sudetndeitschn", z'Bayern midafg'numma. Sprochn u Schreibdialekt vo d'Oidbayern san spezjej Boarisch u seit'm 18. Jh. a boarischs Neihouchdeitsch mid Weatan wia "Schupfen", "Leicht" oda "Semmel".